Interpelacja (nr 25891) do ministra gospodarki w sprawie konieczności zwiększenia udziału innych od biomasy odnawialnych źródeł energii w całkowitym

Transkrypt

1 Interpelacja (nr 25891) do ministra gospodarki w sprawie konieczności zwiększenia udziału innych od biomasy odnawialnych źródeł energii w całkowitym zużyciu energii Szanowny Panie Premierze! Przepisy prawa Unii Europejskiej obligują Polskę do wdrożenia polityki energetycznej prowadzącej do redukcji emisji gazów cieplarnianych. W tym celu akty prawa wspólnotowego nakładają na państwa członkowskie UE obowiązek zwiększenia udziału energii z odnawialnych źródeł w całkowitym zużyciu energii. Zgodnie z dyspozycją art. 3 dyrektywy Rady nr 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych udział odnawialnych źródeł energii w końcowym zużyciu energii w Rzeczypospolitej Polskiej do końca 2020 r. powinien wynosić co najmniej 15%. Patrząc na statystyki dotyczące udziału OZE w końcowym zużyciu energii, można odnieść wrażenie, iż Polska jest obecnie na dobrej drodze do sukcesu. Zarówno dane publikowane w biuletynach Głównego Urzędu Statystycznego, jak również na stronach internetowych Urzędu Regulacji Energetyki potwierdzają, iż w Polsce stopniowo rośnie udział OZE w całkowitym zużyciu energii. W wydanym w ubiegłym roku raporcie GUS pt. Energia ze źródeł odnawialnych w 2012 r. wskazano, iż w latach udział energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto wzrósł z 9,32% do 11,04%. Z kolei udział energii z OZE w ciepłownictwie i chłodnictwie w 2012 r. wyniósł 13,66%, co oznacza, iż w tym obszarze Polska jest już obecnie bliska osiągnięcia pułapu 15%. Wrażenie, iż Polska jest na dobrej drodze do zwiększenia udziału zielonej energii może zostać wzmocnione w związku z tym, iż projekt nowej ustawy o odnawialnych źródłach jest już rozpatrywany przez komitet stały Rady

2 Ministrów (co może oznaczać, iż stan prac rządowych nad rozwiązaniami prawnymi w zakresie OZE jest zaawansowany). Dla mało uważnego obserwatora polityki energetycznej przywołane wyżej dane mogłyby stanowić podstawę do sformułowania tezy, iż Polska dobrze wykorzystuje swój potencjał tkwiący w odnawialnych źródłach energii, a w najbliższej przyszłości będzie go wykorzystywać jeszcze lepiej. Należy jednak przyznać, iż taka teza jest z gruntu fałszywa, zaś wrażenie posiadania przez Polskę polityki energetycznej na miarę wyzwań XXI w. nie jest niczym innym, jak tylko iluzją. Owszem, prawdą jest, iż dane statystyczne potwierdzają, iż udział OZE w całkowitym zużyciu energii systematycznie ulega zwiększeniu. Problem w tym, iż w Polsce wciąż energia odnawialna powstaje głównie wskutek współspalania biomasy w piecach węglowych. Według danych Urzędu Regulacji Energetyki ilość energii elektrycznej wytworzonej w 2012 r. tą właśnie metodą wyniosła , 293 MWh (co stanowi ponad 40% energii elektrycznej wytworzonej z odnawialnych źródeł) W ocenie ekspertów wspomniany sposób produkcji energii prowadzi do degradacji środowiska naturalnego, a w dodatku wiąże się z negatywnymi konsekwencjami dla całej gospodarki (a nie tylko sektora energetycznego). Po pierwsze, biomasę trudno nazwać źródłem energii przyjaznym dla środowiska. Zgodnie z definicją przyjętą w dyrektywie Rady Europejskiej nr 2009/28/WE biomasa jest ulegającą biodegradacji częścią produktów, odpadów lub pozostałości pochodzenia biologicznego z rolnictwa, leśnictwa i związanych działów przemysłu. Nawet dla laika w dziedzinie fizyki powinno być oczywiste, iż dorzucenie różnego rodzaju odpadów do wielkich pieców węglowych nie przyczyni się do produkcji energii przyjaznej dla środowiska. Również liczne badania naukowe potwierdzają obserwację, iż suma strat dla środowiska związanych ze współspalaniem biomasy w piecach węglowych przewyższa znikome korzyści związane z taką metodą produkcji energii.

3 Eksperci podkreślają ponadto, iż stosowanie biomasy w procesie współspalania może prowadzić do niebezpiecznych uszkodzeń konstrukcji pieców węglowych, co w konsekwencji może przyczyniać się do ich trwałego zniszczenia, a nawet wybuchu instalacji. Co ciekawe, jeżeli dana elektrownia węglowa zastosuje w procesie produkcji energii odpowiednio dużą ilość biomasy, to tym samym przekroczy wymagany pułap zużycia odnawialnych źródeł energii, co będzie uprawniało ją do uzyskania tzw. zielonego certyfikatu (mającego charakter papieru wartościowego). Tym samym za dorzucenie drewna (uzyskanego wskutek masowej wycinki lasów) lub odpadów do pieców węglowych wielkie koncerny energetyczne mogą otrzymać dziś od państwa nagrodę pieniężną z tytułu podjęcia działań przyjaznych dla środowiska. Warto zwrócić uwagę, iż metoda uzyskiwania energii elektrycznej polegająca na współspalaniu biomasy rodzi nie tylko zagrożenia dla środowiska naturalnego, ale także wiąże się ze stratami ponoszonymi przez określone sektory gospodarki. Jeśli bowiem wielkie koncerny energetyczne zamawiają znaczną ilość biomasy (wykorzystywanej następnie do współspalania w piecach węglowych), to tym samym w sztuczny sposób rośnie popyt na produkty zaliczane do kategorii biomasy. Jak wiadomo, wzrost popytu na dany towar nierozerwalnie wiąże się ze wzrostem jego ceny. Tym samym te podmioty gospodarcze, które realnie potrzebują drewna (np. małe elektrownie biomasowe bądź przemysł meblarski), muszą za ten surowiec zapłacić zawyżoną cenę. Tym samym elektrownie biomasowe oraz małe rodzinne firmy meblarskie zmuszone są prowadzić swoją działalność na granicy rentowności. Oczywiście obrońcy obecnego systemu mogą wskazać, iż zakup biomasy po zawyżonej cenie może wiązać się z zyskiem polskich rolników (bądź Lasów Państwowych) sprzedających te produkty. Problem jednak w tym, iż obecnie koncerny energetyczne nie kupują biomasy u polskich producentów, ale masowo importują drewno z zagranicy w celu zużycia go w procesie współspalania. W raporcie Instytutu Energetyki Odnawialnej z marca 2013 r. pt.

4 Ocena skutków ekonomicznych utrzymania wsparcia dla technologii współspalania węgla z biomasą wskazano, iż w latach dwukrotnie zwiększył się wolumen importowanego drewna opałowego. Ponadto co odnotowali autorzy raportu w związku ze zwiększeniem popytu na biomasę cena drewna odpadowego między 2006 a 2011 r. wzrosła o ponad 100% (w 2006 r. cena drewna wynosiła 150 zł/t, zaś w 2011 r. 308 zł/ t.) Obecny system produkcji energii odnawialnej oparty na współspalaniu biomasy w piecach węglowych jest więc jak wykazano w niniejszej interpelacji szkodliwy z punktu widzenia skutków dla gospodarki i dla środowiska naturalnego. Ponadto wskutek tego, że odpowiedni udział OZE w całkowitym zużyciu energii osiągany jest poprzez współspalanie biomasy w elektrowniach węglowych, siłą rzeczy nie mogą się rozwinąć inne formy wytwarzania energii odnawialnej (takie jak np. elektrownie wiatrowe czy fotowoltaika). Wydaje się więc, iż konieczne jest pilne wprowadzenie zmian prawnych służących ograniczeniu udziału współspalania biomasy w całkowitym wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii. Dobrym pomysłem byłoby wprowadzenie limitów w zakresie zużywania biomasy, a już z całą pewnością powinno się odstąpić od nagradzania zielonymi certyfikatami wielkich koncernów energetycznych stosujących tę szkodliwą metodę produkcji energii. Zaprzestanie wspierania tej metody produkcji energii powinno wiązać się ze wzmocnieniem systemu wsparcia dla wytwarzania energii z innych od biomasy źródeł odnawialnych. Niestety rząd wciąż nie złożył w Sejmie zapowiadanego projektu ustawy o odnawialnych źródłach energii. Prace nad projektem ustawy o OZE (według informacji opublikowanej na stronach Rządowego Centrum Legislacji) trwają już od 2011 r i nic wskazuje na to, by miały się one szybko zakończyć. Od tego czasu średnio raz do roku przedstawiano projekt ustawy, następnie poddawano go szerokim konsultacjom, wycofywano i przedstawiano kolejny projekt.

5 Chociaż ostatnie propozycje trafiły już pod obrady komitetu stałego Rady Ministrów, to jednak brak porozumienia pomiędzy poszczególnymi resortami powoduje, iż projektowane rozwiązania wciąż nie uzyskały akceptacji Rady Ministrów i nie zostały skierowane do Sejmu. Tymczasem utrzymywanie status quo prowadzi (jak dowiodłem w niniejszej interpelacji) do poważnych strat wielu sektorów gospodarki oraz do degradacji środowiska naturalnego. Konieczne jest więc pilne skierowanie do Sejmu projektu ustawy o OZE (oczywiście w wersji uwzględniającej postulaty zawarte w niniejszym piśmie). W związku z powyższym zwracam się do Pana Premiera z następującymi pytaniami: 1. Kiedy rząd przedstawi do oceny Sejmowi gotowy projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii? 2. Czy można oczekiwać, iż w rządowym projekcie ustawy o OZE znajdą się rozwiązania służące ograniczeniu uzyskiwania energii w drodze współspalania biomasy w piecach węglowych, przy jednoczesnym wsparciu dla produkcji energii z innych źródeł odnawialnych? Z wyrazami szacunku Poseł Łukasz Gibała Kraków, dnia 7 kwietnia 2014 r.