Energy-Mix a OZE w perspektywie do 2030 roku

Transkrypt

1 Energy-Mix a OZE w perspektywie do 2030 roku Pojęcie Energy-Mix określa wytwarzanie energii, w tym elektrycznej przy wykorzystaniu różnych jej źródeł. W Polsce większość energii wytwarzana jest w elektrowniach węglowych spalających zarówno węgiel kamienny jak i brunatny (rys. 1). W roku 2010 było to odpowiednio 57,9% oraz 25,6%, czyli razem wykorzystywanie węgla zapewniało ponad 83% ogółu wytwarzanej energii elektrycznej (tabela 1). Tabela 1. Udział elektrowni korzystających z rożnych energii (stan na 2011 rok) w bilansie energetycznym Polski (URE). Wybrane rodzaje elektrowni w zależności od wykorzystanego rodzaju energii Procentowy udział w bilansie krajowym Spalające węgiel kamienny 55,0 Spalające węgiel brunatny 32,0 Gazowe 3,0 Atomowe 0,0 Wodne 7,0 Wiatrowe 1,5 Fotowoltaiczne 0,1 W tej sytuacji nie dziwi polskie weto zastosowane przez Premiera na szczycie energetycznym w Brukseli. Tym niemniej z wielu względów sytuacja wymaga zmiany. Polska nie czeka bezczynnie. Promowany jest, chociaż nie do końca w pełni, rozwój odnawialnych źródeł energii (OZE). Aktualny stan energetyki wykorzystującej OZE zestawiono w tablicy 2. Tabela 2. Elektrownie wykorzystujące odnawialne źródła energii w Poslce stan na (URE).

2 Elektrownie Liczba instalacji Moc [MW] Biogazowe ,487 Biomasowe ,680 Słoneczne 6 1,125 Wiatrowe ,361 Wodne ,390 Współspalania biomasy 47 0,000* Razem 1, ,043 * w informacja URE brak danych Rys. 1. Usytuowanie elektrowni węglowych w Polsce. Według planów opublikowanych przez Urząd Regulacji Energetyki (URE) do 2030 roku udział OZE w ogólnym bilansie ma wzrosnąć z zaledwie 1,7 % w roku 2010 do ponad 20%, przy jednoczesnym ograniczeniu udziału węgla kamiennego do 32%, a węgla brunatnego do 21% (rys. 2). PROCENTOWY UDZIAŁ TECHNOLOGII WYTWÓRCZYCH ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE.

3 Rys. 2. Procentowe wykorzystanie źródeł energii - stan obecny i prognoza (URE). Niezależnie prowadzona jest modernizacja istniejących elektrowni opalanych węglem i budowa nowych opalanych również gazem (rys. 3) co także ograniczy emisję gazów cieplarnianych. Przykładem mogą być plany firmy Tauron Wytwarzanie, która w najbliższych latach planuje wyłączenie bloków o łącznej mocy 1771 MW i zastąpienie ich nowo wybudowanymi jednostkami o mocy 2395 MW. Wyłączone jednostki będą zastępowane nowo -powstającymi, z uwzględnieniem dywersyfikacji paliw (węgiel, gaz, biomasa). Do 2016 roku planowane jest zakończenie: inwestycji węglowych: ZEC Bielsko Biała 50 MWe (litera e oznacza moc elektryczną) Elektrownia Jaworzno 910 MWe Inwestycji opartych na gazie: EC Katowice 135 MWe EC Stalowa Wola 400 MWe Elektrownia Blachownia 850 MWe inwestycji biomasowej Elektrownia II Jaworzno 50 MWe. Dla wspierania OZE w Ministerstwie Gospodarki utworzono Departament Energii Odnawialnej. Do jego głównych zadań należeć będzie koordynowanie i monitorowanie działania organów administracji rządowej w zakresie odnawialnych źródeł energii oraz czuwanie nad zrównoważonym rozwojem odnawialnych źródeł energii w Polsce. Nowy Departament będzie przygotowywać także propozycje działań dotyczących rozwoju odnawialnych źródeł energii. W dniach maja 2012 r. w Katowicach odbędzie się kolejna, czwarta edycja Europejskiego Kongresu Gospodarczego, najważniejszej imprez gospodarczej w Europie Środkowej. Kongres ma zgromadzić sześć tysięcy gości z Polski i z innych krajów europejskich.... W Polsce daje się zauważyć tendencja do lekceważenia ogniw fotowoltaicznych. Świadczy o tym

4 fakt zamieszczenia w Raporcie rządowym opublikowanym 14 grudnia 2011 roku (Obwieszczenie Ministra Gospodarki z dnia 15 listopada 2011 r. w sprawie raportu zawierającego analizę realizacji celów ilościowych i osiągniętych wyników w zakresie wytwarzania energii elektrycznej w odnawialnych źródłach energii Monitor Polski z 2011 r. Nr 110 poz. 1112) następującego stwierdzenia: Źródła wykorzystujące energię biomasy (uprawy energetyczne, biomasa leśna, odpady rolnicze i przemysłowe), biogazu, wiatru oraz płynącej wody mają według ocen ekspertów największy potencjał do wykorzystania w Polsce w ramach istniejących mechanizmów wsparcia. Obecnie technologie wykorzystujące energię słońca, z powodu niskiej efektywności ekonomicznej w odniesieniu do produkcji energii elektrycznej, mogą odgrywać istotną rolę przede wszystkim w produkcji ciepła oraz w systemach wyspowych, nieprzyłączonych do krajowego systemu elektroenergetycznego. Także Urząd Regulacji Energetyki (URE) w swoich wytycznych dla potencjalnych producentów energii elektrycznej w ramach akcji tworzenia mikroźródeł pominął energię słońca, a preferuje energię wiatru i cieków wodnych. Dziwi przy tym lansowanie teorii, że w Polsce fotowoltaika (FV) na większą skalę nie ma możliwości rozwoju ze względów klimatycznych. Teza taka nie znajduje pokrycia w rzeczywistości. W Brandenburgii mającej taki sam klimat jak region lubuski pracują elektrownie FV o średniej mocy kilkudziesięciu MW. Patrząc na mapę nasłonecznienia Europy (rys. 5) nie widać wielkich różnic w nasłonecznieniu wielu innych regionów zarówno Niemiec jak i Polski. Ciekawy diagram pochodzący ze źródeł niemieckich przedstawiono na rysunku 6. Zawiera on wieloletnią prognozę wykorzystania źródeł energii do 2100 roku. Rys. 6. Prognoza globalnego wykorzystania energii (wg solarwirtschaft.de). W prognozie tej energetyka słoneczna z roku na rok zwiększa swój udział w ogólnym bilansie produkcji energii elektrycznej, a pod koniec obecnego stulecia ma stać się źródłem dominującym. Tabela 4. Prognozowana struktura mocy OZE w Polsce [MW] wg opracowania Fundacji na Rzecz Energetyki Zrównoważonej Warszawa 2009.

5 Rodzaj źródła energii Biogaz 70,1 (103,487) Biomasa 252,5 (409,680) Wodna 940,8 (951,390) Wiatr na lądzie 724,6 (1616,361) Wiatr na morzu Łącznie 1988, W Niemczech panele fotowoltaiczne stosowane są także w budynkach jednorodzinnych i są bardziej popularne niż kolektory słoneczne. Ostatnio pojawiły się dwuwarstwowe panele łączące ze sobą elementy fotowoltaiki (górna warstwa) i kolektorów słonecznych (dolna warstwa). Ciepło odbierane z górnej warstwy poprawia efektywność wytwarzania energii elektrycznej. Fotowoltaika ma jeszcze jedna wielką zaletę. Produkcja energii elektrycznej odbywa się bezdźwięcznie, nie powoduje więc protestów lokalnych społeczności. Dlatego niezrozumiałe jest nie uwzględnienie fotowoltaiki w prognozie opracowanej w roku 2009 przez Fundację na Rzecz Energetyki Zrównoważonej (tabela 4)......CIEKAWE, WAŻNE INFORMACJE URE będzie pytać odbiorców energii i potencjalnych inwestorów w województwie lubelskim m.in. o ich opinię na temat istniejącego systemu wsparcia dla energii elektrycznej wytwarzanej w OZE oraz ewentualne problemy związane z przyłączenia do sieci małych źródeł energii. Do udziału w projekcie URE zaprosiło organizacje samorządowe oraz dwa działające w regionie przedsiębiorstwa dystrybucyjne. Instytut na rzecz Ekorozwoju (InE) wspólnie z Greenpeace domaga się większego wsparcia Państwa dla rozwoju OZE i energetyki rozproszonej, natomiast jest przeciwny współspalaniu biomasy leśnej w elektrowniach i elektrociepłowniach w zamian za zielone certyfikaty". Zdaniem Prezesa InE największym problemem w rozwoju energetyki odnawialnej i źródeł rozproszonych jest brak wiedzy i edukacji. W instytucjach i u decydentów brak jest zrozumienia, że ta energetyka tworzy nowe miejsca pracy i wspiera lokalną gospodarkę. Także duże firmy energetyczne generalnie nie są zainteresowane OZE i energetyką rozproszoną, lekceważą ją, a nawet próbują zwalczać.

6 Zdaniem Międzynarodowej Agencji Energetycznej (MAE) wzrost udziału energetyki wiatrowej w produkcji energii elektrycznej pociąga też za sobą konieczność znaczącej rozbudowy infrastruktury gazowej. Energetyka wiatrowa charakteryzuje się dużą zmiennością dostarczanej mocy, która zależy od warunków meteorologicznych, a zmienność ta rośnie wraz z rozbudową tego sektora produkcji. Elektrownie gazowe, ze względu na dużą elastyczność i szybkość rozruchu, są najwłaściwszym źródłem rezerwowej mocy dla energetyki wiatrowej. Wraz ze wzrostem udziału wiatru w produkcji energii spada współczynnik wykorzystania elektrowni gazowych, trzymanych w rezerwie. Jednak trzymanie większej mocy w rezerwie generuje dodatkowe koszty, przekładające się na globalną cenę energii elektrycznej. Z kolei zwiększenie udziału wiatru zmniejsza przewidywalność popytu na gaz, co z kolei oznacza konieczność wzrostu elastyczności dostaw gazu, zarówno chwilowych, jak i długoterminowych. Jednocześnie wzrost udziału wiatru znacząco zmienia wykorzystanie magazynów gazu, które muszą być rozbudowane oraz przystosowane ich zdolności do szybkiego opróżniania i napełniania. W przypadku utrzymywania się dobrych warunków wiatrowych, ceny na rynku energii będą spadać ze względu na chwilowo niższe zapotrzebowanie na gaz. I odwrotnie, w czasie słabszego okresu z punktu widzenia energetyki wiatrowej ceny te będą rosnąć. Całość dostępna jest poniżej oraz w papierowym wydaniu miesięcznika "Energia i Budynek". Energy-Mix a OZE w perspektywie do 2030 roku Autor: Janusz STRZYŻEWSKI Źródło: Energia i Budynek (5/2012) KONTAKT Energia i Budynek m.jankowski@zae.org.pl

7 WWW: Tel: (0-22) Fax: (0-22) Adres: ul. Świętokrzyska Warszawa