Proza polskiego modernizmu Twórczość Stefana Żeromskiego

Transkrypt

1 Proza polskiego modernizmu Twórczość Stefana Żeromskiego

2 Życie i twórczość Stefana Żeromskiego (pseudonimy literackie Maurycy Zych, Józef Katerla) ur. 14 października 1864 r. we wsi Strawczyn zm. 20 listopada 1925 r. w Warszawie

3 Stefan Żeromski Dzienniki (fragmenty) Kilka wspomnień z lat mego dzieciństwa

4 Stefan Żeromski jako czołowy przedstawiciel powieści polskiego modernizmu Mimo wyraźnej preferencji dla liryki (widocznej i w wypowiedziach programowych, i praktyce pisarskiej epoki), mimo sukcesów dramatu (okres modernizmu uznać też trzeba za złoty wiek w dziejach polskiego dramatu), rozwijała się wtedy bujnie także powieść, święcąc duże sukcesy również na arenie międzynarodowej. Na czoło wysuwa się niewątpliwie nazwisko Stefana Żeromskiego.

5 Pisarz ten, podobnie jak Wyspiański, wypracował sobie miejsce wśród najwybitniejszych reprezentantów literatury tej epoki nie tylko walorami artystycznymi swego dorobku, odpowiadającymi zresztą i tendencjom estetycznym i gustom modernizmu. Twórczość Żeromskiego była także kontynuacją tradycji społecznego i ideowego zaangażowania polskiej literatury w całokształt spraw, którymi żył naród. Wydaje się wręcz, że umiejętność pogodzenia tych dwóch elementów: artystycznej, awangardowej wynalazczości z tradycyjnym stosunkiem do zadań pisarza sprawiła, że zyskał on najwyższy autorytet w opinii czytelniczej.

6 Omówienie wybranych opowiadań, nowel oraz powieści Stefana Żeromskiego.

7 Problematyka Przedwiośnia Stefana Żeromskiego Geneza i kształt utworu Sytuacja społeczno gospodarcza i polityczna w kraju po odzyskaniu niepodległości

8 Wydane w 1924 roku Przedwiośnie wyrosło z wieloletniego zaangażowania Żeromskiego w sprawy narodowe i stało się głosem w dyskusji o kształcie odrodzonej ojczyzny. W następnym roku w Polsce ukazały się kolejne trzy wydania powieści, a w Związku Radzieckim sześć różnych przekładów na język rosyjski. Utwór, interpretowany przez niektórych krytyków jako poparcie komunizmu i rewolucji, przez innych jako negacja przewrotu, wywołał ponad sto artykułów i recenzji, był też przedmiotem długotrwałego sporu. Pomimo ataków i oskarżeń Stefan Żeromski otrzymał najwyższe państwowe wyróżnienie wielką wstęgę orderu Polonia Restituta.

9 Przedwiośnie dedykowane jest Konradowi Czarnockiemu, attache kulturalnemu poselstwa polskiego w Sztokholmie, który zabiegał o przyznanie Żeromskiemu literackiej Nagrody Nobla. Stefan Żeromski prostuje błędne intrpretacje swojego utworu oświadczenie podręcznik Barwy epok. Kultura i literatura. W. Bobińskiego s

10 Przedwiośnie to powieść napisana w nurcie literackich rozrachunków i sporów. Składa się z trzech części: Szklane domy (obraz rewolucji rosyjskiej oraz mit o szklanych domach w Polsce) Nawłoć (obraz życia polskiego ziemiaństwa oraz chłopów i komorników) Wiatr od wschodu (troska pisarza o dalsze losy kraju)

11 BOHATEROWIE PRZEDWIOŚNIA : Jadwiga Barykowa Seweryn Baryka Cezary Grzegorz Baryka Szymon Gajowiec Hipolit Wielosławski ksiądz Anastazy Karolina Szrłatowiczówna Laura Kościeniecka Władysław Barwicki Wanda Okszyńska Antoni Lulek

12 ZAGADNIENIA DO OMÓWIENIA O czym jest Przedwiośnie Stefana Żeromskiego? Obraz rewolucji w utworze. Koncepcje naprawy Polski zawarte w utworze.

13 Symbolika tytułu powieści Oto słowa jednego z bohaterów powieści Szymona Gajowca, które mogą posłużyć do interpretacji tytułu powieści: To dopiero przedwiośnie nasze. Wychodzimy na przemarznięte role i oglądamy dalekie zagony. Bierzemy się do własnego pługa, do radła i motyki, pewnie że nieumiejętnymi rękami. [ ] Wierzymy, że doczekamy się jasnej wiosenki naszej

14 Nazwa żeromszczyzna, czyli wypowiedź Witolda Gombrowicza o twórczości Stefana Żeromskiego podręcznik Barwy epok. Kultura i literatura W. Bobińskiego s

15 Twórczość Stefana Żeromskiego miała i ma nadal zarówno swoich gorących miłośników, jak i przeciwników. Powiedz, co w jego utworach nie podobało się, słynącemu z kontrowersyjnych poglądów, Witoldowi Gombrowiczowi. Spróbuj wyjaśnić sens ukutej przez niego nazwy żeromszczyzna.

16 ZADANIE Przeczytaj tekst Zdzisława Najdera i ustosunkuj się do zawartych w nim poglądów. ( Czy i komu dziś potrzebny jest patriotyzm? [ ] Czy sens istnienia, uzasadnienie celów i decyzji znajdujemy w sobie czy poza sobą?) (Witold Bobiński Barwy epok. Kultura i literatura. s. 155)

17 Dziękuję za uwagę Aniela Ignaszak