STANDARD WYPOSAENIA DYDAKTYCZNEGO PRACOWNI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO

Transkrypt

1 STANDARD WYPOSAENIA DYDAKTYCZNEGO PRACOWNI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Zawód: technik meteorolog Symbol cyfrowy: 311 [23] Jednym z elementów kształcenia zawodowego w zawodzie technik meteorolog jest przygotowanie uczniów do opracowania projektu realizacji prac zwizanych z instalacj przyrzdów meteorologicznych oraz wykonanie pomiarów w zrónicowanych warunkach meteorologicznych, terenowych wraz z symulacj przekazywania danych pomiarowych. Kształcenie w zawodzie technik meteorolog odbywa si w nastpujcych pracowniach: I. Pracownia meteorologiczno-klimatologiczna, II. Pracownia hydrologii, III. Pracownia oceanologii i geofizyki, IV. Pracownia ekonomiczna, V. Pracownia komputerowa, VI. Pracownia pomiarów i obserwacji meteorologicznych oraz ogródek meteorologiczny. I. Pracownia meteorologiczno-klimatologiczna stół nauczycielski (biurko) z krzesłem, stoliki uczniowskie szt., krzesła szt., szafy oszklone, tablica szkolna, telewizor, magnetowid i odtwarzacz DVD, rzutnik pisma wraz ze stolikiem przenonym, projektor multimedialny, ekran stojcy lub cienny, komputer stacjonarny lub przenony (laptop) z drukark i stałym łczem internetowym, szafka do map i stojaki do map. pracownia z zapleczem usytuowana w budynku szkolnym; wielko pozwala na ustawienie minimum 15 dwuosobowych stolików uczniowskich i 30 krzeseł oraz 1 stołu (biurka) nauczycielskiego, owietlenie wiatłem dziennym i sztucznym zgodnie z normami, podłoga zmywalna, pokryta wykładzin, minimum 3m wysokoci, zasłony lub aluzje zaciemniajce okna; c. wyposaenie pracowni w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: wentylacja nawiewno-wywiewna, przyłcze internetowe, prd elektryczny 230V, gniazdka elektryczne, 1

2 instalacja wody zimnej jeden punkt, instalacja grzewcza. a. wykaz sprztu/urzdze pomiarowych, diagnostycznych: przyrzdy do pomiaru temperatury powietrza, cinienia atmosferycznego, wilgotnoci powietrza, kierunku i prdkoci wiatru, opadów, promieniowania słonecznego, parowania, gruboci pokrywy nienej, podstawy chmur, mikroskop; b. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: modele urzdze i przyrzdów do pomiarów meteorologicznych; c. stanowiska komputerowe z wykazem urzdze peryferyjnych oraz programów właciwych dla zawodu/pracowni/stanowiska dydaktycznego: zestaw komputerowy z kart telewizyjn, program komputerowy do obsługi stacji meteorologicznej; d. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, przewodniki, regulaminy, przepisy prawne właciwe dla danego zawodu/pracowni/stanowiska: mapy klimatyczne i meteorologiczne, synoptyczne, pogody, geograficzne, morskie, mapy rozkładu cinienia frontów klimatologicznych i szlaków niowych, mapy plastyczne Polski, mapy plastyczne z wyznaczonymi izochronami, paski barografu, termografu, termohigrografu, pluwiografu, higrografu, diagramy termodynamiczne, tablice meteorologiczne, skala Beauforta i tablica sygnałów sztormowych, instrukcje i klucze do szyfrowania depesz rolniczo-meteorologicznych, atlasy chmur, filmy o rozwoju chmur, cyklonów, tornad, burz itp., tablice psychrometryczne i higrometryczne, mapy z rozmieszczeniem stacji i posterunków meteorologicznych, mapy fizyczne Polski, Europy, wiata, atlasy: geograficzne, klimatyczne, hydrologiczne, roczniki meteorologiczne, dzienniki klimatologiczne, dzienniki temperatury gruntu, biuletyny meteorologiczne, filmy video, CD,DVD oraz foliogramy dotyczce meteorologii i klimatologii, czasopisma, materiały multimedialne, literatura zawodowa, m.in.: Janiszewski F., Wskazówki dla posterunków meteorologicznych, IMiGW, Warszawa 1998r. Kossakowska-Cezak, Martyn, Olszewski, Kopacz-Lembowicz, Wstp do meteorologii i klimatologii, PWN Warszawa 1998r; Meteorologia i klimatologia, PWN Warszawa 2000r. Komiski, Michalska, Agrometeorologia, PWN, Warszawa 1999r. Parczewski W., Materiały do wykładów z meteorologii i klimatologii, PW, Warszawa 1977r. Retallack B.J., Podstawy meteorologii, IMiGW, Warszawa 1991r. Schmidt M., Meteorologia dla kadego, Wyd. Komunikacji i Łcznoci, Warszawa 1972r. przerocza i katalogi urzdze i aparatury do pomiarów meteorologicznych. II. Pracownia hydrologii 2

3 rzutnik pisma foliogramów, telewizor monitor, magnetowid, projektor multimedialny, komputer przenony laptop, tablice i gabloty pogldowe, szafy oszklone i stelae na modele maszyn i urzdze, stoliki uczniowskie dwuosobowe szt., krzesła uczniowskie szt., stół nauczycielski (demonstracyjny) z krzesłem dla nauczyciela. pracownia (sala dydaktyczna) z zapleczem (zaplecze pracowni z biurkiem dla nauczyciela, szafami i regałami słucymi do magazynowania rodków dydaktycznych wykorzystywanych w procesie nauczania) w budynku szkolnym; dobrze owietlona, zasłony zaciemniajce okna; c. minimalna powierzchnia niezbdna dla pojedynczej pracowni: wielko pracowni (sali) pozwalajca na umieszczenie w niej: stolików uczniowskich dwuosobowych, krzeseł uczniowskich, jednego stołu nauczycielskiego (demonstracyjnego) z krzesłem dla nauczyciela, szaf na rodki dydaktyczne i sprzt audiowizualny, tablicy szkolnej czarnej/białej, ekranu; d. wyposaenie pracowni w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: prd elektryczny o nateniu 230V, ogrzewanie, instalacja wody zimnej jeden punkt. a. wykaz sprztu/urzdze pomiarowych, diagnostycznych: przyrzdy do pomiaru stanu morza: prdomierz morski, termometr zwykły i odwracalny, łata lodowa, przyrzdy do poboru prób, mikroskop, limnigraf, tifor, sonda sztywna, młynki hydrometryczne rónych typów, batometr; b. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: modele przelewów: praktyczny, o szerokiej koronie, o ostrej krawdzi, makieta hydrologiczna komunikatu informacyjno-prognostycznego; c. stanowiska komputerowe z wykazem urzdze peryferyjnych oraz programów właciwych dla danego zawodu/pracowni/stanowiska dydaktycznego: zestaw komputerowy, czyli jednostka centralna, DVD-ROM, panel LCD, drukarka, skaner, mysz, klawiatura, oprogramowanie podstawowe, program komputerowy do koryt otwartych i zamknitych; d. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, przewodniki, regulaminy, przepisy prawne właciwe dla zawodu/pracowni/stanowiska: plansza przedstawiajca wykres zwizku midzy objtoci odpływu a opadem, plansze batymetryczne, mapa fizyczna Polski, 3

4 mapa spływów jednostkowych na obszarze Polski, mapa plastyczna dorzecza z wyznaczonymi izochronami, roczniki hydrologiczne, plansze obrazujce: procesy geologiczne, formy tektoniczne, histori skorupy ziemskiej, obieg wody w przyrodzie, mapa hydrogeologiczna Polski, normy polskie z zakresu hydrologii i geologii inynierskiej, plansze urzdze: ewaporometr, lizymetr, przelewów i wypływów przez otwór, ultradwikowego systemu pomiaru prdkoci wody w rzece, do cyfrowej rejestracji wartoci stanów wody, plansze cinieniowych przetworników pomiaru poziomu wody w rzece, plansze ultradwikowych i elektromagnetycznych pomiarów prdkoci wody w punkcie, modele matematyczne prognoz hydrologicznych, operaty wodnoprawne i biuletyny hydrologiczne, podrczna biblioteczka. III. Pracownia oceanologii i geofizyki rzutnik pisma foliogramów, telewizor monitor, magnetowid, projektor multimedialny, komputer przenony laptop, tablice i gabloty pogldowe, szafy oszklone i stelae na modele maszyn i urzdze, stoliki uczniowskie dwuosobowe szt., krzesła uczniowskie szt., stół nauczycielski (demonstracyjny) z krzesłem dla nauczyciela. pracownia (sala dydaktyczna) z zapleczem (zaplecze pracowni z biurkiem dla nauczyciela, szafami i regałami słucymi do magazynowania rodków dydaktycznych wykorzystywanych w procesie nauczania) w budynku szkolnym; dobrze owietlona, zasłony zaciemniajce okna; c. minimalna powierzchnia niezbdna dla pojedynczej pracowni: wielko pracowni (sali) pozwalajca na umieszczenie w niej: stolików uczniowskich dwuosobowych, krzeseł uczniowskich, jednego stołu nauczycielskiego (demonstracyjnego) z krzesłem dla nauczyciela, szaf na rodki dydaktyczne i sprzt audiowizualny, tablicy szkolnej czarnej/białej, ekranu; d. wyposaenie pracowni w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: prd elektryczny o nateniu 230V, ogrzewanie, instalacja wody zimnej jeden punkt. a. wykaz sprztu/urzdze pomiarowych, diagnostycznych: 4

5 skala twardoci Mohsa, grawimetr magnetometr, wodowskazy, mikroskop, mareografy przybrzene i pełnomorskie, przyrzdy do pomiaru: falowania, prdkoci i kierunków prdów morskich, temperatur powierzchniowych i głbinowych wód morskich, gruboci lodu, przezroczystoci i barwy wody; b. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: schematy pogldowe echosondy, okazy rónych skał magmowych, osadowych, przeobraonych; c. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, przewodniki, regulaminy, przepisy prawne właciwe dla zawodu/pracowni/stanowiska: plansza budowy wntrza ziemi, plansza dna morskiego, mapy morskie, plany batymetryczne, prospekty sprztu uywanego w geofizyce, zestawy foliogramów, zestawy przezroczy, (np.; z bada sejsmicznych), zdjcia aparatury geofizycznej, filmy DVD i video dotyczce sejsmologii, tablice pogldowe, mapy fizyczne i geofizyczne, wyniki bada geofizycznych ujte w rónych dokumentacjach geofizycznych, zestawy nomogramów do interpretacji wyników pomiarów, plansze obrazujce mechanizm powstawania pływów morskich, mapa fizyczna akwenów morskich wraz z połoeniem prdów morskich, atlasy geograficzne wiata i Polski, mapa Morza Bałtyckiego. IV. Pracownia ekonomiczna stół nauczycielski (biurko) z krzesłem, stoliki uczniowskie szt., krzesła szt., szafy oszklone, tablica szkolna, telewizor, magnetowid i odtwarzacz CD, rzutnik pisma, komputer stacjonarny z drukark, kserokopiarka. sala dydaktyczna z zapleczem w budynku szkolnym; wielko pozwala na ustawienie minimum 15 dwuosobowych stolików uczniowskich i 30 krzeseł oraz 1 stołu (biurka) nauczycielskiego, owietlenie wiatłem dziennym i sztucznym zgodnie z normami, podłoga zmywalna, pokryta wykładzin, minimum 3m wysokoci, zasłony lub aluzje zaciemniajce okna; c. wyposaenie pracowni w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: 5

6 wentylacja nawiewno-wywiewna, prd elektryczny 230V, gniazdka elektryczne, instalacja wody zimnej jeden punkt, instalacja grzewcza. a. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, przewodniki, regulaminy, przepisy prawne właciwe dla zawodu/pracowni/stanowiska: plansze, tablice: prawo popytu i poday; podział rynków; fazy cyklu koniunkturalnego; struktura budetu pastwa; rodzaje bezrobocia; struktura i rodzaj przedsibiorstw; cele i funkcje przedsibiorstwa; klasyfikacja kosztów firmy wg rónych kryteriów; bilans majtkowy przedsibiorstwa; biznesplan firmy; klasyfikacja składników majtkowych firmy i ródeł ich pochodzenia; etapy podjcia działalnoci gospodarczej, filmy wideo, CD i DVD oraz przerocza dotyczce zagadnie makroekonomicznych: bezrobocie, inflacja, cykl koniunkturalny, budet pastwa, procesy integracyjne w Europie oraz gospodarki rynkowej, marketingu, literatura ekonomiczna: słowniki ekonomiczne, czasopisma i materiały multimedialne. V. Pracownia komputerowa Zajcia w pracowni powinny si odbywa w systemie podziału na grupy max 15-osobowe. stanowiska komputerowe dla uczniów stoliki 15 szt., krzesła 15 szt., stanowisko nauczyciela (biurko) z krzesłem, tablica szkolna, telewizor, magnetowid i odtwarzacz CD, projektor multimedialny, ekran stojcy lub cienny, drukarka, skaner. pracownia z zapleczem usytuowana w budynku szkolnym; wielko pozwala na ustawienie maksymalnie 15 stanowisk komputerowych dla uczniów, 15 krzeseł oraz 1 stołu (biurka) nauczycielskiego, owietlenie wiatłem dziennym i sztucznym zgodnie z normami, podłoga zmywalna, pokryta wykładzin, minimum 3m wysokoci, zasłony lub aluzje zaciemniajce okna; c. wyposaenie pracowni w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: wentylacja nawiewno-wywiewna, prd elektryczny 230V, gniazdka elektryczne, stałe łcze internetowe, instalacja grzewcza. a. stanowiska komputerowe z wykazem urzdze peryferyjnych oraz programów właciwych dla zawodu/pracowni/stanowiska dydaktycznego: 6

7 15 stanowisk komputerowych z połczeniem do Internetu. Komputery połczone w sie lokaln skonfigurowan w sposób umoliwiajcy wymian danych midzy stanowiskami, ale bez moliwoci pełnego wgldu z poziomu ucznia w inne komputery; oprogramowanie licencyjne na kade stanowisko takie jak: system operacyjny, nakładka systemowa, arkusz kalkulacyjny, edytor tekstu, edytor graficzny, programy specjalistyczne, np.: do obsługi komputerowej stacji meteorologicznej (np. VANTAGE PRO 2 firmy DAVIS dołczone do ww. zestawu, kompatybilne z Windows NT 2000); przegldarka internetowa, program do obsługi baz danych, program do obsługi poczty elektronicznej, program do korzystania z Internetu, oprogramowanie do archiwizacji plików, oprogramowanie antywirusowe, drukarka, ploter, skaner, dyskietki, płyty CD; b. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, przewodniki, regulaminy, przepisy prawne właciwe dla zawodu/pracowni/stanowiska: instrukcje do programów komputerowych, literatura zawodowa, czasopisma zawodowe, materiały multimedialne. VI. Pracownia pomiarów i obserwacji meteorologicznych oraz ogródek meteorologiczny Kształcenie w tym zakresie powinno by realizowane zarówno w pracowni pomiarów i obserwacji meteorologicznych jak i w terenie, czyli w szkolnym ogródku meteorologicznym. Zajcia w pracowni odbywa si powinny w systemie podziału na grupy max 15-osobowe. VI.1. Pracownia pomiarów i obserwacji meteorologicznych stanowiska dla uczniów stoliki 15 szt., krzesła 15 szt., komputery z oprogramowaniem do obsługi stacji meteorologicznej, rzutnik pisma foliogramów, telewizor monitor, magnetowid, projektor multimedialny, komputer przenony laptop, tablice i gabloty pogldowe, szafy oszklone i stelae na modele maszyn i urzdze, stół nauczycielski (demonstracyjny) z krzesłem dla nauczyciela. pracownia z zapleczem usytuowana w budynku szkolnym; wielko pozwala na ustawienie maksymalnie 15 stanowisk komputerowych dla uczniów, 15 krzeseł oraz 1 stołu (biurka) nauczycielskiego, owietlenie wiatłem dziennym i sztucznym zgodnie z normami, podłoga zmywalna, pokryta wykładzin, 7

8 minimum 3m wysokoci, zasłony lub aluzje zaciemniajce okna; c. wyposaenie pracowni w niezbdne media z okreleniem ich parametrów: wentylacja nawiewno-wywiewna, prd elektryczny 230V, gniazdka elektryczne, stałe łcze internetowe, instalacja grzewcza. a. biblioteczka zawodowa wyposaona w dokumentacj, instrukcje, normy, procedury, przewodniki, regulaminy, przepisy prawne właciwe dla zawodu/pracowni/stanowiska: tablice pogldowe, foliogramy, przerocza dotyczce aparatury do bada meteorologicznych, filmy dydaktyczne, dokumentacja techniczna i normatywna, modele urzdze takich jak w ogródku, katalogi maszyn i urzdze do pomiarów meteorologicznych, atlasy klimatyczne, mapy: rozkładu temperatury, opadu, cinienia, parowania, wilgotnoci, zachmurzenia. VI.2. Ogródek meteorologiczny 1. Opis infrastruktury ogródka: a. sytuowanie: poza budynkiem ogródek meteorologiczny; b. wielko i inne wymagania dotyczce ogródka: ok. 15x15 m, ogrodzony, wejcie od strony północnej, oddalony od przeszkód typu: wysokie budynki, ciany, ulice, drzewa, które mogłyby wpływa na zmian parametrów atmosferycznych. 2. Opis wyposaenia ogródka: klatka meteorologiczna, termometry ekstremalne, aktualne i mokre i oraz gruntowe, barometr, higrometr, higrograf, termohigrografy kondensacyjne rónych typów, deszczomierz Hellmana, katatermometry, rosometr, rosograf, wiatromierz Wilda, rumbometr, niegowskaz, niegomierz objtociowy, zmarzlinomierz Gandahla, ewaporometr, heliograf, radiosonda, psychrometr Augusta i Asmana, reflektory chmurowe (nocne), mierniki i rejestratory wysokoci podstawy chmur (dzienne i nocne), widzialnociomierz optyczny i fotoelektryczny. 3. Inne, szczególne wymagania dotyczce ogródka: wytyczne odnonie warunków lokalizacji ogródka meteorologicznego: 8

9 wybór miejsca na ogródek, urzdzenie go i utrzymanie w naleytym stanie maj pierwszorzdne znaczenie, gdy decyduj o warunkach niezbdnych do uzyskania dobrych wyników obserwacji, ogródek meteorologiczny powinien by usytuowany w terenie otwartym, z dala od budynków (ok. 30m), drzew, wysokich i gstych krzewów, zbiorników wodnych, jednak zupełnie otwarte, rozległe tereny (łki, pola) nie s doskonałym miejscem na urzdzenie ogródka, gdy wiatr mógłby tam bardzo zakłóci pomiary, tworzy zaspy niene, w odległoci nie mniejszej ni 300m mog znajdowa si zwarte zespoły drzew (parki, zagajniki, sady), zwarta zabudowa miejska powinna by oddalona, co najmniej o 500m, w praktyce spotyka si ogródki usytuowane mniej lub bardziej niekorzystnie; powodem s trudnoci zwizane z uzyskaniem terenu na ogródek w pełni odpowiadajcego teoretycznym wymogom; wytyczne dotyczce urzdzenia ogródka: w miar monoci ogródek powinien mie kształt kwadratu o bokach skierowanych wzdłu linii północ-południe oraz wschód-zachód, wielko ogródka zaley od zakresu obserwacji; jako orientacyjne rozmiary przyjmuje si 15x15m, teren na ogródek powinien by wyrównany, poronity traw o wysokoci ok cm, rozmieszczenie przyrzdów powinno by takie, aby na wskazania jednych nie miały wpływu inne przyrzdy, na ogół przyrzdy instalowane najniej powinny znajdowa si od strony południowej, wzniesione za najwyej od strony północnej, liczb cieek naley ograniczy do minimum, tak aby był dostp do kadego urzdzenia; ich szeroko nie moe przekroczy 0,5 m, ogródek naley ogrodzi, wysoko ogrodzenia ok. 1,5m, wejcie do ogródka lokalizuje si od strony północnej, znajdujce si w ogródku urzdzenia jak i ogrodzenie powinny by koloru białego, aby podczas upałów jak najmniej sztucznie podwyszały temperatur powietrza w ogródku; wytyczne dotyczce instalowania przyrzdów: klatka meteorologiczna wysoko podstawy klatki musi by taka, aby zbiorniki termometrów psychrometrycznych znajdowały si na wysokoci 2m od gruntu. Drzwi klatki powinny by zwrócone ku północy. Cała klatka zarówno na zewntrz jak i wewntrz powinna by pomalowana biał farb. Dachu klatki nie wolno kry blach ani pap. Powierzchnia gruntu pod klatk powinna by poronita traw; sprzt w klatce meteorologicznej umieszcza si w niej: termometry ekstremalne, aktualny i mokry, oba stanowi psychrometr Augusta, ewaporometr Piche a, termograf, higrograf lub termohigrograf, które słu do pomiaru wilgotnoci powietrza; wiatromierz Wild a obserwacje wiatru polegaj na okreleniu jego prdkoci i kierunku. Wiatromierz lokalizuje si od strony północnej (wyjtkowo mog by ustawione na dachu budynku), w miejscu odległym od wysokich przedmiotów, co najmniej o 10-krotn ich wysoko. Zamontowana na maszcie nieruchoma cz przyrzdu powinna by prawidłowo zorientowana, tzn. jej prt kierunkowy powinien by zwrócony ku północy. Maszt powinien by uziemiony. Do pomiarów słuy mog równie zdalne wiatromierze elektryczne, anemografy; deszczomierz Hellmana w Polsce do pomiarów opadu atmosferycznego stosuje si wyłcznie deszczomierze systemu Hellmana o powierzchni wlotu 200cm 2 ; umieszcza si go na słupku o wysokoci 90cm w terenie wzniesionym do 500m npm. i 140cm w terenie wzniesionym powyej 500 m npm.; korona deszczomierza powinna by na wysokoci 1 m od powierzchni gruntu, czyli 10cm 9

10 ponad słupkiem; górny koniec słupka powinien by ostro city od strony południowej, co zapobiega gromadzeniu si niegu; trzymadło deszczomierza przymocowuje si od strony północnej; grubo pokrywy nienej niegowskazy to urzdzenia przenone, które s drewnian listw wyskalowan od 0-100cm niegowskazy nizinne, od 0-150cm niegowskazy górskie; dolna cz listwy musi zaczyna si od 0 cm i by wykoczona metalow podkładk; grubo pokrywy nienej mierzymy z dokładnoci co 1cm, przemarzanie gruntu zmarzlinomierz. Do pomiarów mona uywa zmarzlinomierzy Gandahla lub Danilina, zamontowanych na poletku z termometrami gruntowymi. W gruncie umieszczamy rur, która pełni funkcj ochronn, o długoci ok. 2m. W niej umieszcza si ciesz rurk najlepiej przeroczyst wyskalowan od 0 do 2m z dokładnoci co 1cm. Rurk t wypełniamy wod destylowan zabarwion błkitem metylenowym, który pod wpływem niskiej temperatury odbarwia si. Do odczytu przemarzalnoci gruntu wycigamy rurk z rury ochronnej i odczytujemy wskazania. Cało przykryta jest metalowym kapturkiem; zawarto wody w niegu do tego celu pobiera si kilka próbek niegu i wyznacza si kilka m 2 ogródka meteorologicznego, na których dokonujemy zwykłych pomiarów gruboci pokrywy nienej. Pomiaru dokonujemy niegowskazem wagowym lub objtociowym; temperatura gruntu poletko do pomiarów nie porze by poronite traw czarny ugór, na którym instaluje si trzymadło do termometrów gruntowych kolankowych. Trzymadło i termometry zwracamy w kierunku północnym (tzn. ich podziałki); wielko zachmurzenia i rodzaj chmur - oba te elementy okrelamy wzrokowo, z otwartego miejsca, z którego widoczne jest całe sklepienie niebieskie lub wikszo. Natomiast okrelenie podstawy chmur dokonujemy wysokociomierzem chmurowym, wzrokowo, trygonometrycznie lub metod balonow; barometr do pomiaru cinienie atmosferycznego umieszczamy w pracowni; widzialno w kierunku poziomym obserwacje te prowadzi si na podstawie midzynarodowej skali widzialnoci. Do prowadzenia widzialnoci wybiera si w terenie otaczajcym stacj przedmioty zwane reperami o ustalonej przez nas odległoci od miejsca obserwacji: 50 m, 200m, 500m, 1 km, 2 km, 4 km, 10 km, 20 km i 50 km o ile jest to moliwe; usłonecznienie i promieniowanie słoneczne urzdzeniem rejestrujcym samoczynnie wiecenie Słoca jest heliograf; w Polsce uywa si heliografu systemu Campbell-Stokesa. Heliograf ustawia si w miejscu otwartym, przez cały rok dostpnym dla promieni słonecznych od wschodu do zachodu Słoca. Jeeli warunkom tym odpowiada ogródek meteorologiczny, umieszcza si go w nim na murowanym słupie, w przeciwnym razie np. na dachu budynku; parowanie pomiaru tego elementu dokonujemy za pomoc: ewaporometru Wild a lub Piche'a. Umieszczamy je w klatce meteorologicznej w okresie od wiosny do jesieni; wymieniony sprzt i jego lokalizacja w ogródku meteorologicznym s opisem podstawowych stanowisk do pomiarów i obserwacji meteorologicznych. 10