MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA WSCHÓD MUZUŁMAŃSKI W UJĘCIU INTERDYSCYPLINARNYM. LUDZIE TEKSTY HISTORIA PROGRAM

Transkrypt

1 MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA WSCHÓD MUZUŁMAŃSKI W UJĘCIU INTERDYSCYPLINARNYM. LUDZIE TEKSTY HISTORIA PROGRAM Białystok, listopada 2016 roku

2

3 COLLOQUIA ORIENTALIA BIALOSTOCENSIA Studia Tatarskie 6

4 ORGANIZATORZY: Katedra Badań Filologicznych Wschód Zachód UwB Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej UwB Wydział Filologiczny Uniwersytetu w Białymstoku Wydział Pedagogiki i Psychologii UwB Oddział Podlaski Związku Tatarów RP Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku

5 MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA WSCHÓD MUZUŁMAŃSKI W UJĘCIU INTERDYSCYPLINARNYM. LUDZIE TEKSTY HISTORIA PROGRAM Białystok, listopada 2016 roku

6 4 MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA Konferencja organizowana jest pod Patronatem Honorowym Marszałka Województwa Podlaskiego Konferencja organizowana jest pod Patronatem Honorowym Prezydenta Miasta Białegostoku

7 WSCHÓD MUZUŁMAŃSKI W UJĘCIU INTERDYSCYPLINARNYM. LUDZIE TEKSTY HISTORIA 5 ZAGADNIENIA BADAWCZE KONFERENCJI: Inspiracje orientalne w literaturach słowiańskich od średniowiecza do współczesności. Problemy metodologiczne w badaniach nad muzułmańskim Wschodem: warunki polskie, kontekst europejski. Literackie obrazy krajów muzułmańskich. Badacze Wschodu muzułmańskiego w Polsce i innych krajach słowiańskich. Idee Wschodu w polityce i kulturze XVI-XX wieku. Wschód muzułmański z perspektywy I i II Rzeczypospolitej. Wschód mistyczny w ujęciu XIX-wiecznym i jego wpływ na polityczne aspekty odrodzenia państwa polskiego w 1918 roku. Podróże polskich pisarzy, uczonych, polityków, dyplomatów do krajów muzułmańskich: ich świadectwa, diagnozy, fascynacje. Pamiętniki i ich twórcy: źródła do poznania dziejów Wschodu w okresie staropolskim i w XIX w. Polacy na Wschodzie: dobrowolni imigranci przymusowi osiedleńcy i zesłańcy Tak jak podczas wcześniejszych konferencji organizowanych wspólnie ze Związkiem Tatarów RP (2014 i 2015 r.) interesować nas będą również zagadnienia związane z historią, kulturą i literaturą polskich, litewskich i białoruskich Tatarów: Piśmiennictwo Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz współczesna literatura polsko-, białorusko- i litewsko-tatarska (ujęcia historyczno- i teoretycznoliterackie, tekstologiczne, kulturoznawcze, socjologiczne i inne). Folklor tatarski (niekanoniczne modlitwy, zamówienia, zaklęcia, baśnie i legendy). Publicystyka i ruch wydawniczy Tatarów w Polsce, na Białorusi i Litwie. Historia Tatarów i islamu w Polsce, na Litwie, Białorusi i Ukrainie od XIV w. do współczesności.

8 6 MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA KOMITET NAUKOWY: Prof. Adam Bezwiński (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy) Prof. Selim Chazbijewicz (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie) Prof. Leonarda Dacewicz (Uniwersytet w Białymstoku) Prof. Henryk Jankowski (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) Prof. Olga Jerochina (Moskiewski Pedagogiczny Uniwersytet Państwowy, Rosja) Prof. Jarosław Ławski (Uniwersytet w Białymstoku) Prof. Wanda Supa (Uniwersytet w Białymstoku) Prof. Małgorzata Mikołajczak (Uniwersytet Zielonogórski) Prof. Wojciech Śleszyński (Uniwersytet w Białymstoku) Prof. Siergiej Temczyn (Instytut Języka Litewskiego w Wilnie) Prof. Jan Tyszkiewicz (Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku) Przewodniczcy Komitetu Naukowego Prof. Mykola Vas kiv (Kijowski Uniwersytet Narodowy Kultury i Sztuki) KOMITET ORGANIZACYJNY: Dr Grzegorz Czerwiński (Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej UwB) Przewodniczący Dr Artur Konopacki (Wydział Pedagogiki i Psychologii, Uniwersytet w Białymstoku) Zastępca Przewodniczącego Prof. Dariusz Kulesza (Kierownik Zakładu Literatury Międzywojennej i Współczesnej IFP UwB) Prof. Anna Kieżuń (Zakład Literatury Międzywojennej i Współczesnej IFP UwB) Dr Łukasz Zabielski (Książnica Podlaska w Białymstoku) Mgr Jolanta Dragańska (Katedra Badań Filologicznych Wschód Zachód UwB) Sekretarz Mgr Katarzyna Iwańczuk (Wydział Filologiczny UwB) Mgr Magdalena Majewska (Wydział Filologiczny UwB) Mgr Małgorzata Wojtowicz (Wydział Filologiczny UwB) Mgr Monika Sobolewska (Wydział Filologiczny UwB) Mgr Dominika Olga Stankiewicz (Wydział Filologiczny UwB) Siedziba Komitetu Organizacyjnego Konferencji Katedra Badań Filologicznych Wschód Zachód Wydział Filologiczny Uniwersytetu w Białymstoku Białystok, Plac Uniwersytecki 1, pokój 75 Tel wschod2016@gmail.com

9 WSCHÓD MUZUŁMAŃSKI W UJĘCIU INTERDYSCYPLINARNYM. LUDZIE TEKSTY HISTORIA 7 INFORMACJE OGÓLNE DLA REFERENTÓW (CZWARTEK) przyjazd i zakwaterowanie Gości TELEFONY AWARYJNE: Dr Grzegorz Czerwiński Dr Artur Konopacki Mgr Jolanta Dragańska HOTEL: Centrum Kultury Prawosławnej, ul. Św. Mikołaja 5 (w pobliżu Wydziału Filologicznego UwB) POSIŁKI: Śniadania: 18, 19, 20 listopada w hotelu Obiad: 18 i 19 listopada Białystok, Restauracja Centrum Astoria, ul. H. Sienkiewicza 4 Kolacja: 18 listopada Białystok, Restauracja Centrum Astoria, ul. H. Sienkiewicza 4 MIEJSCA OBRAD: Białystok, Książnica Podlaska, ul. Marii Skłodowskiej-Curie 14A, VI piętro UWAGA! Czas referatów nie powinien przekroczyć 20 minut.

10 8 MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA PROGRAM KONFERENCJI 18 LISTOPADA 2016 ROKU (piątek) BIAŁYSTOK, Książnica Podlaska, ul. Marii Skłodowskiej-Curie 14A, piętro VI UROCZYSTE OTWARCIE KONFERENCJI Godz Powitanie gości: Dr Grzegorz Czerwiński Dr Artur Konopacki Powitanie gości przez Dyrektora Książnicy Podlaskiej Panią Jolantę Gadek Głosy przedstawicieli instytucji organizujących konferencję: Prodziekan Wydziału Filologicznego UwB dr Robert Szymula Dyrektor Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej Prof. dr hab. Leonarda Dacewicz Prezes Związku Tatarów RP Pan Jan Adamowicz Komunikaty: Mgr Jolanta Dragańska

11 WSCHÓD MUZUŁMAŃSKI W UJĘCIU INTERDYSCYPLINARNYM. LUDZIE TEKSTY HISTORIA 9 OBRADY CZĘŚĆ I: WSCHÓD MUZUŁMAŃSKI W ŚWIETLE SLAWISTYKI, POLONISTYKI I ORIENTALISTYKI Przewodnicząca: Prof. Joanna Nowak Prof. Beata Trojanowska (Zakład Literatury i Kultury Rosyjskiej UKW), Świat muzułmański w literackiej prezentacji Lwa Tołstoja Prof. Marek Dziekan (Katedra Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki UŁ), Między dyplomacją a fascynacją. XIX-wieczne Maroko w zapiskach Ferdinanda von Augustina ( ) Prof. Ewa Siemieniec-Gołaś (Katedra Turkologii UJ), Józef Mikosza i jego obserwacje polityczne państwa tureckiego Prof. Agnieszka Czajkowska (Zakład Historii Literatury Polskiej XIX wieku AJD w Częstochowie), Wschód jako miejsce emancypacji kobiet (S. Pilsztynowa, L. Śniadecka, J. Zamoyska) Dr hab. Katarzyna Wrzesińska (Instytut Slawistyki PAN), Muzułmański Wschód Aleksandra Jabłonowskiego z perspektywy XIX-wiecznych teorii rasowych Dyskusja: Przerwa na kawę:

12 10 MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA OBRADY CZĘŚĆ II: ŚWIAT ISLAMU W LITERATURZE PIĘKNEJ Przewodnicząca: Prof. Beata Trojanowska Prof. Iwona Anna Ndiaye (Instytut Słowiańszczyzny Wschodniej UWM), Literacki obraz Bliskiego Wschodu w wizualnych poematach Wasilija Kamienskiego Prof. Ewa Szczepkowska (Instytut Polonistyki i Logopedii UWM), Obrazy świata islamu w political fiction Dr Krzysztof Gajewski (Instytut Badań Literackich PAN), Leśmianowskie interpretacje Księgi tysiąca i jednej nocy w świetle krytyki postkolonialnej Mgr Agnieszka Wasilewska (Wydział Nauk Humanistycznych UKSW w Warszawie), Recepcja świata muzułmańskiego na początku XX wieku. Antoniego Ferdynanda Ossendowskiego wrażenia z podróży przez kraje Azji i Afryki Dr Grzegorz Czerwiński (Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej UwB), Dwóch (mimowolnych) uczestników zdarzeń i ich reportażowe świadectwa o Czeczenii: Arkadij Babczenko i Nikołaj Mamulaszwili Dyskusja: Obiad:

13 WSCHÓD MUZUŁMAŃSKI W UJĘCIU INTERDYSCYPLINARNYM. LUDZIE TEKSTY HISTORIA 11 OBRADY CZĘŚĆ III: OBRADY W SEKCJACH SEKCJA HISTORYCZNA Przewodnicząca: Dr hab. Katarzyna Wrzesińska Dr Piotr Krzyżanowski (Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim, Katedra Problemów Bezpieczeństwa Europy Północnej i Środkowo-Wschodniej), Działalność Muzułmańskiej Gminy Wyznaniowej w Gorzowie Wielkopolskim w świetle materiałów archiwalnych Dr Waldemar Jaskulski (Centrum Szkolenia Artylerii i Uzbrojenia im. gen. J. Bema w Toruniu), Sprowadzenie prochów gen. Józefa Bema do Polski w 1929 r. Mgr Andrzej Stopczyński (Katedra Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki UŁ), Kształtowanie się myśli politycznej Musy Bigijewa na tle przemian społeczno-politycznych przełomu XIX i XX w. Mgr Emil Hoff (Instytut Historyczny UW), Egipt w relacjach Polaków Mgr Agata Pawlina (Katedra Turkologii UJ), Wojciech Bobowski genialny Polak na dworze sułtana Mehmeda IV Dyskusja: SEKCJA LITERATUROZNAWCZA Przewodnicząca: Prof. Swietłana Czerwonnaja Doc. Aleksander Janiszewski (Politechnika Kijowska, Katedra Edytorstwa), Dijegetyczna narracja Szachinszacha Ryszarda Kapuścińskiego jako próba dialogu kultury muzułmańsko-azjatyckiej i chrześcijańsko-europejskiej Mgr Klaudia Ordzowiały-Grzegorczyk (Katedra Historii Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski UJ), Obraz Wschodu w twórczości Władysława Strzelnickiego Mgr Anna Kupiszewska (Centrum Kultury i Języka Polskiego Polonus URz), Uwagi o kulturze orientalnej w dokumentach sformułowanej świadomości estetycznoliterackiej polskiego Oświecenia (w pismach teoretycznoliterackich i krytycznoliterackich) Mgr Mateusz Hachlica (Zakład Literatury i Kultury Polskiej XIX wieku US), Wizerunek Konstantynopola w wspomnieniach Henryka Leopolda Bartscha Irena Szewczenko (Politechnika Kijowska, Katedra Edytorstwa), Dialog kultur chrześcijańskiej i muzułmańskiej w ukraińskiej literaturze barokowej (XVII XVIII w.) Dyskusja: UROCZYSTA KOLACJA: 18.30

14 12 MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA 19 LISTOPADA 2016 ROKU (sobota) BIAŁYSTOK, Książnica Podlaska, ul. M. Skłodowskiej-Curie 14A, piętro VI OBRADY CZĘŚĆ IV: TATARZY POLSCY I TATARZY KRYMSCY Przewodnicząca: Prof. Iwona Anna Ndiaye Prof. Czesław Łapicz, Dr hab. Joanna Kulwicka-Kamińska, Dr Artur Konopacki (Centrum Badań Kitabistycznych UMK), Tatarzy czy Lipkowie? Rozważania historyczno-semantyczne oraz propozycje terminologiczne Dr Andrzej Drozd (Katedra Studiów Azjatyckich UAM), Europejskie i orientalne źródła piśmiennictwa religijnego Tatarów polsko-litewskich Dr Paweł Libera (Instytut Historii PAN), Działalność polityczna Edige Szynkiewicza w Polsce w drugiej połowie lat 30. Dr Bartosz Gołąbek (Katedra Kultury Słowian Wschodnich UJ), Ruch dysydencki w ZSRR i kwestia rehabilitacji Krymskich Tatarów Prof. Swietłana Czerwonnaja (Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej UMK), Польша Крым: исторические параллели, контакты, перспективы сотрудничества Prof. Aleksander Gadomski (Instytut Slawistyki Uniwersytetu Opolskiego), Поляки в Крыму (20 40-е года ХХ столетия) Dyskusja: Przerwa na kawę:

15 WSCHÓD MUZUŁMAŃSKI W UJĘCIU INTERDYSCYPLINARNYM. LUDZIE TEKSTY HISTORIA 13 OBRADY CZĘŚĆ V: ISLAM W FILOZOFII I DIALOGU MIĘDZYRELIGIJNYM Przewodniczący: Prof. Marek Dziekan Prof. Joanna Nowak (Instytut Slawistyki PAN), Józef Julian Sękowski ( ). Kontrowersyjny badacz muzułmańskiego Wschodu na tle epoki Dr hab. Agata S. Nalborczyk (Zakład Islamu Europejskiego UW), Kobieca perspektywa w polskim spojrzeniu na Iran XIX wieku Maria Ratuld-Rakowska Prof. Izabela Kończak (Katedra Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki UŁ), Dwudziestoletnia przyjaźń na odległość. Listy profesora Tadeusza Kowalskiego do akademika Ignacego Kraczkowskiego. Dr Renata Gadamska-Serafin (Wydział Polonistyki UJ), Norwid i sufizm Dr Barbara Podolak (Instytut Orientalistyki UJ), Tureckie katechizmy Michała Ignacego Wieczorkowskiego jako dokumenty polskiej działalności misyjnej wśród muzułmanów w XVIII w. Dyskusja i zamknięcie konferencji: Obiad: INFORMACJE DLA REFERENTÓW Owocem spotkania będzie tom pokonferencyjny. Na Państwa teksty czekamy do 15 stycznia 2017 roku. Jest to termin ostateczny. Książka ukaże się w 2017 roku. Objętość tekstów: do 20 stron znormalizowanych, przypisy polskie. Książka ukaże się w Naukowej Serii Wydawniczej Colloquia Orientalia Bialo stocensia wydawanej przez Książnicę Podlaską im. Łukasza Górnickiego oraz Katedrę Badań Filologicznych Wschód Zachód.

16 14 MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA NAUKOWA SERIA WYDAWNICZA COLLOQUIA ORIENTALIA BIALOSTOCENSIA Wschód, Pogranicza, Kresy, obrzeża i krańce, peryferie i prowincja to miejsca o szczególnej mocy kulturotwórczej. Równocześnie jest to prze strzeń oddziaływania odmiennych centrów cywilizacyjnych, religijnych, językowych, symbolicznych i literackich. Białystok i Podlasie, dawne ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego i całej jagiellońskiej Rzeczypo spolitej to miejsce i dynamiczna przestrzeń pograniczna w głębokim znaczeniu: stykają się tutaj przecinające Europę na pół płyty kontynen talne cywilizacji łacińskiego Zachodu i bizantyjskiego Wschodu. Ścierają się tu, ale nie niszcząc wzajemnie, Orient ze światem Zachodu, Bałtowie ze Słowianami, prawosławni z katolikami, Białorusini z Polakami, Ukraińcy i Rosjanie. To źródło niemal wygasłej, niegdyś żywej tradycji żydowskiej, wyniszczonej przez Szoah, powoli odbudowującej się w nowym otoczeniu kultu rowym i etnicznym. Tu znajdują się wielkie cen tra religijne i kultu ralne wschodniego i zachodniego chrystianizmu: Ostra Brama, Ży rowice, Święta Góra Grabarka, Poczajów, Troki, Ławra Supraska, Grodno, Żytomierz, Bar, nade wszystko Ławra Kijowsko-Peczerska; tu leżą ośrodki polskiego islamu: Kruszyniany i Bohoniki, centra religijne Karaimów, źródła chasydyzmu. Białostockie Kolokwia Wschodnie to idea służąca międzykultu rowej i międzyreligijnej wymianie myśli, utrwalaniu źródeł pamięci i tożsa mości kulturowo-historycznej, badaniu świadectw literackich, arty stycznych, przedstawiających przenikanie się wiar, kultur i tożsamości. Colloquia Orientalia Bialostocensia to naukowa seria wydawni cza, której zadaniem jest publikowanie materiałów źródłowych i prac naukowych dotyczących szeroko rozumianego dziedzictwa europej skiego Wschodu. Jego części stanowią - Kultura, literatura, historia Europy Środkowej i Wschodniej. - Cywilizacyjne i kulturowe pogranicza Europy i innych kontynen tów, Orientu, Południa, Śródziemnomorza. - Pierwsza Rzeczpospolita oraz kultury krajów słowiańskich, bałtyc kich, germańskich, romańskich. - Wielkie Księstwo Litewskie, Podlasie i Polesie, Inflanty, Kresy, pogra nicze wschodnie, Prusy Wschodnie. - Kultury mniejszości: Białorusinów, Żydów, Karaimów, Ukraińców, Rosjan, Niemców, Romów, Tatarów, staroobrzędowców, prawosław nych, protestantów. - Tradycje, obrzędy, symbole i mity narodów Wschodu, języki ludów zamieszkujących tę kulturową przestrzeń.

17 WSCHÓD MUZUŁMAŃSKI W UJĘCIU INTERDYSCYPLINARNYM. LUDZIE TEKSTY HISTORIA 15 TOMY WYDANE W SERII: Teodor Bujnicki. Ostatni bard Wielkiego Księstwa Litewskiego, red. Tadeusz Bujnicki, Białystok Żydzi wschodniej Polski, Seria I: Świadectwa i interpretacje, red. Barbara Olech i Jarosław Ławski, Białystok Pogranicza, Kresy, Wschód a idee Europy, Seria I: Prace dedykowane Profesor Swietłanie Musijenko, idea i wstęp Jarosław Ławski, redakcja naukowa: Anna Janicka, Grzegorz Kowalski i Łukasz Zabielski, Białystok Pogranicza, Kresy, Wschód a idee Europy, Seria II: Wiktor Choriew in memoriam, idea i wstęp Jarosław Ławski, redakcja naukowa: Anna Janicka, Grzegorz Kowalski i Łukasz Zabielski, Białystok Grzegorz Czerwiński, Sprawozdania z podróży muftiego Jakuba Szynkiewicza. Źródła, omówienie, interpretacja, red. tomu Jarosław Ławski i Grzegorz Kowalski, Białystok (Studia Tatarskie, seria 1) Sybir. Wysiedlenia Losy Świadectwa, red. Jarosław Ławski, Sylwia Trzeciakowska i Łukasz Zabielski, Białystok Żydzi wschodniej Polski, Seria II: W blasku i w cieniu historii, red. Barbara Olech, Jarosław Ławski i Grzegorz Kowalski, Białystok Tadeusz Bujnicki, Na pograniczach, kresach i poza granicami. Studia, red. Michał Siedlecki i Łukasz Zabielski, Białystok Stanisław Kryczyński, Wspomnienia. Utwory poetyckie. Eseje, wstęp, wybór i oprac. Grzegorz Czerwiński, Białystok (Studia Tatarskie, pod red. Grzegorza Czerwińskiego, seria 2) Podróże do serca islamu. Antologia międzywojennego reportażu polskich Tatarów, wstęp, wybór i opracowanie Grzegorz Czerwiński, Białystok (Studia Tatarskie, pod red. Grzegorza Czerwińskiego, seria 3) Драматургия в ракурсах новейших теоретических исследований / Dramat w nowych ujęciach teoretycznych. Studia slawistyczne, red. Natalia Malutina i Jarosław Ławski, Białystok Odessa Wielokulturowy świat Siegfrieda Lenza. Studia, red. Jarosław Ławski i Rafał Żytyniec, Białystok Ełk Żydzi wschodniej Polski, Seria III: Kobieta żydowska, red. Anna Janicka, Jarosław Ławski i Barbara Olech, Białystok Estetyczne aspekty literatury polskich, białoruskich i litewskich Tatarów (od XVI do XXI w.) / Aesthetic Aspects of the Literature of Polish, Belarusian and Lithuanian Tatars (XVIth XXIst century) / Эстетические аспекты литературы польских, белорусских и литовских татар (XVI XXI вв.), edited by Grzegorz Czerwiński and Artur Konopacki, Białystok 2015.

18 16 MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA Edward Małłek, Gdzie jest moja Ojczyzna? Wspomnienia, oprac.tekstu, wstęp, red. tomu Jarosław Ławski, przedsłowie Dariusz Zuber, Białystok Ełk Wschód muzułmański w literaturze polskiej. Idee i obrazy, red. Grzegorz Czerwiński, Artur Konopacki, Białystok Bibliotheca mundi. Studia bibliologiczne ofiarowane Janowi Leończukowi, red. Jarosław Ławski, Łukasz Zabielski, Białystok Żydzi wschodniej Polski, Seria IV: Uczeni żydowscy, red. Grzegorz Czerwiński i Jarosław Ławski, Białystok Redakcja tekstu i fotografie: Grzegorz Czerwiński

19

20