Recenzja. Recenzja Strategii Rozwoju Sportu i Turystyki w mieście Gorzowie Wlkp. do 2026 roku

Transkrypt

1 Prof. nadzw. dr hab. Piotr Godlewski Wyższa Szkoła Bankowa w Szczecinie Szczecin r. Recenzja Recenzja Strategii Rozwoju Sportu i Turystyki w mieście Gorzowie Wlkp. do 2026 roku Ważne z punktu widzenia rozwoju poszczególnych dziedzin życia społecznoekonomicznego są zakładane do osiągnięcia cele w ciągu kilku lat. Cele strategiczne konkretyzują sformułowania zawarte w misji i wizji. Strategia powinna zawierać cele o najważniejszym znaczeniu. Tak więc, przez strategię dla danej dziedziny rozumie się długofalowy plan działania i rozwoju, który powstaje jako wynik wyborów strategicznych, czyli decyzji o długim horyzoncie czasowym i kluczowym znaczeniu. Strategia w znaczeniu ogólnym oznacza naczelną orientację gospodarczo-społeczną, także kulturową, która wyraża dominujący kierunek działania danego systemu. Ta naczelna orientacja jest główną linią i zarazem wytyczną postępowania w kierowaniu systemem w związku z sytuacjami, jakie zachodzą w otoczeniu i przy uwzględnieniu własnego potencjału kadrowego, organizacyjnego, kulturowego i społeczno-ekonomicznego. Należy jednak podkreślić, że strategia w wymiarze podstawowym ma zawsze charakter kompleksowy, ponieważ jest projektem przyszłej organizacji i funkcjonowania całego systemu. Stąd też, na wstępie należy stwierdzić, iż kluczową rolę w aktywności samorządów województw i miast spełnia funkcja planistyczna. W zakresie działać planistycznych samorząd województwa lubuskiego rozpoczął w lutym 1999 r. prace nad przygotowaniem projektu Strategii Rozwoju Województwa. W pierwszym etapie tego procesu przeprowadzono analizę i syntezę wcześniejszych opracowań strategicznych przygotowanych dla scalonych województw gorzowskiego i zielonogórskiego. Podstawą opracowania tego dokumentu stała się diagnoza opisująca stan i tendencje, a w konsekwencji mocne i słabe strony, oraz zagrożenia i szanse rozwojowe. Strategia została przyjęta przez Sejmik

2 2 Województwa Lubuskiego. Dokument ten zarysowywał cele i zadania, które miały być zrealizowane w horyzoncie czasowym obejmującym pierwszą dekadę XXI w. Odniesienie do sportu odnajdujemy w komponencie Strategii nakreślającym katalog celów strategicznych i operacyjnych. Sport wyeksponowany został w szeroko rozumianym segmencie interwencji publicznej wspólnoty samorządowej p.n.: efektywne wykorzystanie środowiska kulturalnego i przyrodniczego i rozwinięty w celu operacyjnym nr 4.4 rozwój usług kulturalnych, zdrowotnych i sportowych dla mieszkańców regionu i gości zagranicznych, w którym zapisano tworzenie warunków dla lepszego zaspokajania potrzeb kulturalnych, rekreacyjnych, rehabilitacyjnych i sportowych mieszkańców. Strategia zakładała wzmocnienie i rozwój własnej bazy sportowej, oraz usług sportowych, co zostało ujęte jako jeden z elementów wykorzystania zasobów środowiska naturalnego i kulturalnego, oraz pomocy w rozwoju turystyki. Miało temu posłużyć upowszechnianie sportu masowego, oraz wspieranie wiodących dyscyplin sportu. Próbę oceny realizacji celów Strategii podjęto w 2005 r. opracowując projekt aktualizacji tego dokumentu. W odniesieniu do segmentu sportu ujętego w ramach komponentu związanego z podniesieniem efektywności wykorzystanie zasobów środowiska przyrodniczego i kulturowego pozytywnie oceniono relacje pomiędzy celem jakim był rozwój usług sportowych a wzrostem wartości kapitału gospodarczego i ludzkiego. Jednocześnie jako neutralną oceniono relację z kapitałem społecznym i naturalnym. Odniesienia do sportu odnajdujemy również w Strategii Polityki Społecznej Województwa Lubuskiego z horyzontem czasowym od 2005 do 2013 r. Zakładała ona zwiększenie dostępu do różnych form kultury fizycznej, co zostało ujęte jako jeden z celów operacyjnych służących wyrównywaniu szans rozwojowych dzieci i młodzieży. W 2005 r. przyjęta została Lubuska Strategia Rozwoju Turystyki z horyzontem czasowym do 2013 r. Zakładała ona zwiększenie atrakcyjności turystycznej regionu poprzez rozwijanie warunków dla rozwoju konkurencyjnej oferty turystycznej. W tym celu mieściła się wiązka celów operacyjnych, w których kluczowe znaczenie miał rozwój infrastruktury turystycznej, dla które wspomagającą funkcję mogą pełnić obiekty służące celom sportowo-rekreacyjnym. Akcenty dotyczące regionalnej polityki sportowej znaleźć można w Lubuskiej Strategii Ochrony Zdrowia, z nakreślonym horyzontem czasowym obejmującym okres od 2010 do 2013 r. W katalogu celów strategicznych ujęto promocję zdrowia i kształtowanie prozdrowotnych postaw mieszkańców województwa lubuskiego. Jako jedno z kluczowych zadań zapisano poprawę dostępności do bazy sportowo-rekreacyjnej i turystycznej w Gorzowie Wlkp.

3 3 Dobrze się więc stało, że miasto Gorzów Wlkp. zdecydowało się na przygotowanie unikatowej w skali województwa strategii rozwoju sportu i turystyki. Przedsięwzięcie jest tym bardziej trudne, że dotyczy dłuższego okresu obejmującego dekadę lat Metodologia przygotowania strategii Przedstawiona do recenzji strategia Rozwoju Sportu i Turystyki w Gorzowie Wlkp. do 2026 roku oparta została na podstawach empirycznych i wiedzy naukowej z zakresu organizacji i zarządzania sportem i turystyką a także ekonomiki sportu i turystyki. Założenia strategii oparte zostały na eksploracji badawczej ujętej w badaniach marketingowych, które pozwoliły na określenie podstawowych kryteriów analizy: jak mieszkańcy Gorzowa Wlkp. postrzegają zorganizowanie w mieście sportu i turystyki. Tego typu badania wykorzystane mogą być do: identyfikowania i definiowania marketingowych szans i zagrożeń, tworzenia, doskonalenia i oceny działań marketingowych, monitorowania wyników poprawy jego zrozumienia jako procesu. Badanie zostało przeprowadzone uznaną metodą CATI przez wyspecjalizowaną, niezależną agencję badawczo-consultingową Sponsoring Insight, przy współpracy z instytutem badawczym Otawa Group. Szeroka, reprezentatywna próba badawcza, którą stanowiły 502 osoby, dała podstawy do przyjęcia zebranego materiału do analizy. Dodatkowo badania uzupełniono o monitoring mediów. Badania te określiły potencjał ekspozycji promujących miasto Gorzów Wlkp. w telewizji na przykładzie Grand Prix Polski oraz meczów Stali Gorzów Wlkp. Podjęte badania są ważne, gdyż zastępują intuicję i nabyte, rutynowe zachowania decydentów, dostarczają informacje potrzebne do podjęcia decyzji. Pomagają dobrze diagnozować potencjalny wpływ organizacji i zjawisk społecznycch na sferę kultury fizycznej, zrozumieć otoczenie a także dokonać oceny sytuacji wewnętrznej, w rozwiązaniu konkretnych problemów. Są istotne dla marketingowej koncepcji zarządzania. W przypadku przygotowanej strategii dodatkowo posłużono się metodą wywiadu za pomocą techniki wywiadu pogłębionego w segmencie zasobów ludzkich w Sporcie (zarządcy instytucji i organizacji sportowych na terenie miasta Gorzowa Wlkp.). Prowadzono również badania komparatystyczne w zakresie analizy porównawczej miast o podobnej strukturze demograficzno-społecznej i ekonomicznej. Wyniki badań doprowadziły do konkluzji w zakresie potencjału miasta Gorzowa Wlkp. w zakresie sportu i turystyki, pozwoliły również wskazać na istotne zagrożenia i przewidywane ograniczenia dla rozwoju tych obszarów. W

4 4 ten sposób stworzono próbę wizji dotycząca sportu i turystyki na terenie miasta Gorzowa Wlkp., co stanowiło punkt wyjścia do opracowywania dalszych elementów strategicznych. Przyjętą metodologię badań należy uznać za prawidłową, a uzyskane w wyniku prac analitycznych dane za wystarczające do konstruowania strategii. 2. Cel przygotowanej strategii Za cele strategii należy uważać tylko istotne rzeczy. Cel powinien mieć określony termin realizacji, zapisany w sposób jednoznaczny, precyzyjny i zrozumiały dla wykonawców. Cel musi być też realny i konkretny. Celem Strategii Rozwoju Sportu i Turystyki w Gorzowie Wlkp. do 2026 roku była kompleksowa ocena uwarunkowań dla przyszłych prac z zakresu organizacji i zarządzania sportem a także wyznaczenie podstawowych komponentów dla budowania potencjału w dziedzinie sportu i turystyki. Przygotowana strategia obejmuje 6 zasadniczych rozdziałów zawierających: ramy prawne dokumentu, wizję rozwoju miasta Gorzowa Wlkp. do 2026 roku, określenie obszarów priorytetowych, monitorowanie i ewaluację realizacji celów Strategii, zasady finansowania sportu w Gorzowie Wlkp. a także finansowanie rozwoju turystyki. Integralną część opracowania są załączniki zawierające: analizę szczegółową systemu stypendialnego, wskazówki dotyczące budowy nowego obiektu sportowego, udostępniania obiektów sportowych, procedury przyznania dotacji, raportu badawczego oraz monitoringu mediów. Do priorytetowych obszarów zaliczono: sport dla wszystkich, wysokie wyniki gorzowskich klubów sportowych, infrastrukturę sportową, promocję miasta przez sport oraz turystykę. Wśród obszarów objętych finansowaniem uwzględniono: sport profesjonalny, sport dzieci i młodzieży, sport powszechny i turystykę, sport powszechny masowy, sport osób niepełnosprawnych. Analizowano trafność, poprawności i kompletności poszczególnych zapisów a także całego opracowania. Jednocześnie oceniono spójność wewnętrzną dokumentu, jego korelację z uwarunkowaniami zewnętrznymi. Analiza treści dokumentu z różnych perspektyw była podstawą jej ewaluacji. Cele strategii należy uznać za prawidłowo skonstruowane i pragmatyczne z punktu widzenia dalszej konstrukcji dokumentu. 3. Zgodność formalno-prawna strategii Przygotowany projekt jest spójny z aktami prawnymi, dotyczącymi sportu, turystyki.

5 5 Dokument nie koliduje też z ustawami o samorządzie terytorialnym, Ustawą o sporcie, Ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, Ustawą o usługach turystycznych, Programem Rozwoju Sportu do roku 2020 (MSiT), Programem Rozwoju Turystyki do roku 2020 (MSiT), Strategią Rozwoju Województwa Lubuskiego do roku 2020, Programem Rozwoju Lubuskiej Turystyki do roku 2020, Długoterminową Strategią Zarządzania Marką Gorzów. 4. Ocena końcowa Przedstawiony do oceny recenzenta dokument w postaci Strategii Rozwoju Sportu i Turystyki w mieście Gorzowie Wlkp. do 2026 roku. uważam za w pełni profesjonalny, przygotowany zgodnie z zasadami analizy naukowej z wykorzystaniem prawidłowej metodologii. Strona merytoryczna dokumentu jest przygotowana na wysokim poziomie. Nie dostrzegłem w dokumencie istotnych błędów rzeczowych. Strona edytorska dokumentu nie budzi zastrzeżeń. Jak każde opracowanie autorskie, może powodować pewien relatywizm ocen subiektywnych, jest jednakże koncepcja zwartą, logiczną i opartą na naukowych przesłankach. Będzie kluczowym dokumentem w zakresie zarządzania i organizacji potencjału miasta w zakresie sportu i turystyki, przyczyniając się do planowego racjonalnego rozwoju tych dwóch dziedzin na obszarze miasta Gorzów Wlkp. Z tego też względu rekomenduję ocenianą strategię do dalszych etapów jej wdrażania. Piotr Godlewski