Jak działają PROFESJONALNE FAJERWERKI

Transkrypt

1 Jak działają PROFESJONALNE FAJERWERKI Artykuł powstał na potrzeby konkursu na strzały.pl Co to fajerwerki: Fajerwerki są akustyczno-wizualną atrakcją dla widza, zmieniająca się przez cały czas raz świszcząc raz wydającą ogromny huk, przesianą ogromem wizualnych efektów. Nikt chyba nie zaprzeczy, że najładniejszymi fajerwerkami są szelki. Tej sztuk nie da się tego na zdjęciu, ruchomy obraz oddaje znikome efekty, prawdziwą przyjemnością jest zobaczyć piękny pirotechniczny pokaz na żywo. Jednakże na zdjęcie możemy popatrzeć się dłużej poznając charakterystykę danego efektu, utworzonego przez kilkanaście, kilkadziesiąt czy kilkaset gwiazd tworzących różnokolorowy efekt o różnych kształtach na niebie. To gwiazdy tworzą szelki, ich nazwę możemy kojarzyć z tym że oświetlające spalanie się gwiazdy daje podobny kolor do gwiazd na niebie, oraz z tym że rozświetlają się nad naszymi głowami. Gwiazdy możemy podzielić na te spalające się z ogonem i bez ogona. Różna jest też trajektoria gwiazd dzielą się one pod tym względem na szybkie i wolne. Szybka gwiazda pali się przeważnie 2-4s,za to wolna 6-8s.Z tego wynika że gwiazdy wolne są bardziej produktywne. Oto przykład gwiazdy szybkiej bez ogona: Te zaś zdjęcie przedstawia gwiazdki z ogonem(tiger tail)oraz gwiazdki niebieskie

2 Klasyczne fioletowe gwiazdki długie bez ogona: Jak widać efekty mogą być przeróżne tak samo jak kolory gwiazd. Kolor gwiazdy wynika z jej składu przy użyciu odpowiednich odczynników możemy uzyskać gwiazdę która pali się na dany kolor. Pod względem składu gwiazdki dzielą się na Węglowe: Węgiel daje snop iskier(przykładem są gwiazdki Golden Rain, Mystery of willow, Chryzantemy C6 czy wspomniane Tiger Tail) Omówię na przykładzie Tiger Tail. Jest to chyba najprostsza gwiazda do produkcji, ponieważ odczynniki do jej produkcji są ogólnie dostępne. Składa się z 4 zasadniczych składników w danych proporcjach: Saletra Potasowa(KNO3) Węgiel (C) Pył Siarka(S) Dekstryna 44% 44% 6% 6% Tuturial gwiazdek TT mojej produkcji: Jak to działa? Mianowicie azotan potasu(saletra potasowa) dostarcza tlen, paliwem są zaś siarka i węgiel drzewny. Gdy siarka i węgiel się zapalają podgrzewają azotan potasu a ten z kolei podsyca ogień czyli jest utleniaczem w tej reakcji. Co zostaje w powietrzu? W powietrzu po odpaleniu zostaje siarka która jest uwalniana w dymie. W środowisku naturalnym siarka występuje jako minerał dlatego tak energicznie reaguje z saletrą potasową i węglem. Do czego wiec wspomniana Dekstryna? Dekstryna jest organicznym lepiszczem która spaja mieszankę. Jest dobrze rozpuszczalna w wodzie. Takową dekstrynę można nabyć w sklepie strzały.pl za niewielką kwotę pieniężna. Jednak można spróbować produkować ją na własną rękę ale wtedy niema ona odpowiednich właściwości fizycznych i chemicznych można stosować na krótszą metę.

3 Gwiazdki Metaliczne Czyli takie które zawierają jakiś metal Metal podgrzany w mieszance pobudza swoje elektrony, nadmiar energii uwalnia się wtedy w światło o określonej barwie. Azotan Baru emituje światło zielone Azotan Strontu światło czerwone Benzoesan Sodu światło pomarańczowe Miedz zaś Niebieski Kolor srebrny uzyskujemy z aluminium Z Magnezu zaś otrzymamy niezwykle jasny płomień Więc tak: Metal sam z siebie nie będzie się palił potrzebny jest utleniacz. Dlatego przy mieszaniu utleniaczy z metalami bądź bardzo ostrożny!!! Zawsze zakładaj przynajmniej maskę przeciwpyłową, okulary, rękawice ochronne Niektóre substancje są wrażliwe na bodźce mechaniczne(kclo3,kmno3)uważaj szczególnie na nie, w swojej pracowni utrzymuj porządek i nie wykonuj żadnych gwałtownych ruchów ponieważ każde wyładowanie elektrostatyczne może zainicjować zapłon i jest dla ciebie niebezpieczeństwem. W pirotechnice profesjonalnej prawie zawsze używa się gwiazd toczonych. Ich produkcja polega na stopniowym powiększaniu rdzenia centralnego przez nakładaniu na niego warstw mieszaniny. Niezbędnym narzędziem jest Star Roller czyli urządzenie posiadające silnik oraz bęben. Całość jest bardzo podobna w konstrukcji do zwyklej betoniarki wolnospadowej. Czynności: -uruchomienie star rollera -wsypanie odpowiednich rdzeni(najlepiej kupić rdzenie żeliwne ich średnica to 1mm) -zwilżenie rdzeni roztworem alkoholu z wodą w stosunku 1:1,należy używać w tym celu spryskiwacza -stopniowe dodawanie suchej mieszanki z dekstryną, wilgoć rozpuszcza dekstrynę i sprawia że proszek szybciej przylega do granulek, z każdym obrotem średnica kul rośnie. W tym momencie trzeba uważać aby rdzenie się nie zlepiały. -aby uzyskać efekt różnych kolorów należy przygotować kilka mieszanek

4 Na czym to polega? Mianowicie obserwując niektóre pirotechniczne efekty spostrzegamy kule które zmieniają w locie kolor, przechodzą z koloru zielonego na czerwony lub niebieski, kombinacji jest naprawdę mnóstwo. Takie gwiazdki pokrywane są wieloma mieszankami które palą się na określony kolor. Miedzy mieszankami stosujemy tzw. primer czyli zapłonnik który pomoże zapalić kolejną warstwę. Przykład zdjęć z zastosowaniem takiego rozwiązania 1 faza wybuchu pali się pierwsza warstwa

5 Teraz kulminacyjny moment 2 zielona warstwa Tu zaś z ognistego czerwonego przechodzi w śnieżno-biały Otrzymane gwiazdki suszymy ok.3 dni zależnie od ich średnicy. W tym czasie możemy wykonać burst czyli ładunek rozrywający zasadniczo w pirotechnice profesjonalnej używa się prochu na nośniku, innym rozwiązaniem jest proch chloranowy który jest mieszaniną KCLO3 i C w proporcjach 70:30 niektórzy nazywają to mieszankę H3,mieszanka to nie może być długo przetrzymywana związku z tym jest niebezpieczna dlatego też stosuje się proch na nośniku. Produkcja takiego prochu jest podobna do toczenia gwiazd jednakże jako nośnik służą rożnego rodzaju łupiny, ziarna, ryż czy nawet trociny. Urządzenie też te same. Opisze Czynności: -uruchomić star Roller -wrzucamy nasz nośnik

6 -zwilżamy go roztworem wody i alkoholu 1:1 -następnie stopniowo wrzucamy sucha mieszankę prochu czarnego z dekstryną -Ponownie zwilżamy i tak do wyczerpania mieszanki bądź do uzyskania odpowiedniej nam frakcji. Dlaczego proch na łupinach nie wystarczy sypki proszek? -Mamy gotowy burst który może posłużyć jako lift. Otóż w czasie wybuchu(wyrzuceniu szelki w powietrze)zapalają się ziarna naszego liftu. Dlatego że ładunek ten jest w tej postaci pozwala na kumulowaniu się powietrza zawartego miedzy ziarnami co w ostateczności powoduje zwiększenie ciśnienia w moździerzu i wyrzuceniu szelki daleko ku górze, gdzie osiągnie odpowiedni pułap i eksploduje. Gdyby zamiast takiego rozwiązania zastosować proszek(zwykły proch czarny) to moździerz by eksplodował. Oto tabela przedstawiająca wysokość na której powinna wybuchnąć szelka Rozmiar Szelki Wysokość wybuchu 1 30m m m m m m 9, m m 24 >350m A tu mamy tabelę przedstawiająca ilość liftu na każdą daną szelkę, oczywiście są to wartości do wglądu wszystko zależy od tego jakiej jakości proch uzyskamy. Rozmiar Szelki Ilość lift(proch czarny w gramach) 3 2 3, , W tej tabeli znajdziemy wartości dla prochu bardzo dobrej jakości, w celu sprawdzenia ile prochu potrzebujemy by daną szelkę wynieść na odpowiedni pułap musimy stosować kulę o podobnej wadze do przyszłej szelki(najlepiej wypełnić je trocinami czy piaskiem i przeprowadzić parę prób) Przy użyciu 2g,4g,6g naszej mieszanki dla szelki 2cale

7 Schemat szelki kulistej Proch miotający czyli wcześniej opisany lift Proch rozrywający czyli burst Quickmatch czyli lont szybkopalny Jest To Stopina zrobiona z sznurka bawełnianego zamoczonego w roztworze prochu czarnego z dekstryną zwilżonego do konsystencji tzw. błotka następnie wysuszonego i opakowanego w papier pakunkowy. Jest bardzo szybki metr może się spalić nawet w 0,5 s. Ale jak uzyskać piękne pirotechniczne efekty? Gdy mamy już opisaną budowę szelki,gwiazdek, ładunków pirotechnicznych użytych do wyrzucenia i rozrywania naszej szelki. Cała sztuka polega na odpowiednim ułożeniu gwiazd. Szelki kulistej używa się ponieważ w odróżnieniu od szelek cylindrycznych w czasie wybuchu rozryw jest równomierny tworzą się bardziej kuliste kształty,za to korpusy cylindryczne są łatwiejsze w produkcji i zmieszczą więcej materiału przy tej samej średnicy.w szelkach kulistych: -Najczęściej stosuje się jeden pierścień zewnętrzny jak na schemacie szelki kulistej. Daje to efekt kuli na niebie Gwiazdki zostają rozrzucone od miejsca wybuchu w każdym kierunku.na zdjęciu szelka 2,5 cala Purple Peony Komety

8 -Efekt Pierścienia i Podwójnego pierścienia uzyskujemy układając gwiazdki w jednej płaszczyźnie

9 Efekt: Podwójny(5 cali) Pojedynczy(4 cale) -W tej technice można wykonać wiele pierścieni m.in. krzyżujące się(cross ring)

10 Kombinacji pierścieni w szelce jest nieskończenie wiele Oto przykłady: -Innym rozwiązaniem jest efekt z polaczeniem pierścienia środkowego i zewnętrznego płaszcza gwiazdek Te czerwone gwiazdki ciągnące za sobą ogon to komety umieszcza się je zamiast gwiazdek lub z nimi.

11 Oto ich konstrukcja: Jej wymiary zależą od rozmiaru szelki. Tu także można użyć różnych rozwiązań można wiążąc kolory w sposób dowolny. Wykonanie takiej komety nie jest trudne wymaga to dobrego korpusu i łatwo zapalnego lontu. Między gwiazdkami i flarą znajduje się ładunek zapalający(proch czarny). Flara jest ubitym materiałem oświetlającym. Mieszanina na flarę jest bardzo podobna do składu na gwiazdki można uzyskać różne kolory Mieszanina na kolor czerwony Chloran Potasu Sr(NO3)2 Sacharoza 25% 50% 25% Na kolor biały Saletra Potasowa Pył Aluminium 67% 33% Na kolor żółty NaNO3 Al. 60% 40% Na kolor zielony Chloran Potasu Azotan Baru Ba(NO3)2 Sacharoza 25% 50% 25% To podstawowe kolory mieszanka musi być rozdrobniona oddzielnie i razem porządnie wymieszana. Gdy te czynności są wykonane można ubić ją w korpusie. NIE STOSOWAĆ ŻADNYCH METALOWYCH NARZĘDZI Gotowe komety można umieszczać w korpusie a przestrzeń miedzy nimi zapełnić gwiazdkami w takim układzie by uzyskać odpowiedni efekt. Do zapalenia gwiazd i komet należy zostawić miejsce na burst(patrz skan).

12 A tu już z gwiazdkami Komety także umieszczane są często na wierzchu korpusu zapalają się w czasie odpalenia ładunku miotającego. Dzięki nim możemy obserwować lot szelki w powietrzu. Schemat:

13 Jednym z pirotechnicznych efektów są krzyżaki są to duże gwiazdki(cylindryczne)z wydrążonym otworem na proch fotobłyskowy. Podczas podpalenia proch ten rozrywa gwiazdki tworząc komety lecące w rożne strony. Fotografia(moje) 1 faza rozerwanie 2 faza piękny pirotechniczny efekt Jak zapewne wszystkim wiadomo że strona wybuchu(w miejscu lontu) jest najbardziej narażona na zniszczenie dlatego też trzeba ją specjalnie wzmacniać, nie warto oszczędzać na nią taśmy, szczególnie wzmocnij miejsce w którym z szelki wystaję lont. Pamiętajcie odpalajcie swoje fajerwerki z daleka od ludzi i na wolnych przestrzeniach(warto rozejrzeć się nad głową czy nie ma jakiś lini elektrycznych czy gałęzi drzew.) Niniejszym oświadczam że wszystkie umieszczone materiały mojego autorstwa czyli schematy, tabele czy opisy pochodzą z mojej głowy, wiedza to pochodzi z mojego doświadczanie z takimi materiałami(zdjęcia efektów znalazłem na youtube.pl, pierwsze 3 zdjęcia mój efekt) Wszelkie prawa zastrzeżone Z poważaniem autor Jary_59