Temat: Jesień Ludów rozpad systemu komunistycznego.

Transkrypt

1 Temat: Jesień Ludów rozpad systemu komunistycznego.

2 1. Polityka Gorbaczowa i jej konsekwencje 1982r., umiera L. Breżniew; po nim w ZSRR rządzą Jurij Andropow i Konstantin Czernienko ZSRR w coraz większym kryzysie; (przykładem katastrofa w Czarnobylu w 1986r.) Od 1985r., sekretarzem generalnym Michaił Gorbaczow

3 Program polityczny Gorbaczowa PIERESTROJKA (przebudowa systemu gospodarczego) Odprężenie w polityce zagranicznej Reforma gospodarki Popieranie prywatnej inicjatywy Stopniowe wprowadzanie swobód demokratycznych Stopniowe odchodzenie od doktryny Breżniewa GŁASNOSTIE (jawność w życiu społeczno-politycznym) Wolność słowa Ograniczenie cenzury Zwiększenie udziału społeczeństwa w życiu politycznym

4 Celem zmodernizowanie ZSRR, ale doprowadziło do zmian w całym układzie państw socjalistycznych Wiara w to, że społeczeństwa pozostaną przy zreformowanym socjalizmie

5 2. Jesień Ludów

6 Polska 1989 rok obrady Okrągłego Stołu oraz wybory parlamentarne

7 Węgry Marzec 1988r., liczne manifestacje (przy okazji rocznic) Maj 1988r., z Socjalistycznej Partii Robotniczej odchodzi Janos Kadar Czerwiec/wrzesień 1989r., obrady tzw. trójkątnego stołu (władza-opozycja-związki zawodowe): * wolne wybory * zmiany w konstytucji *prezydent wybierany przez parlament (ostatecznie zdecydowano, że wybór prezydenta ma mieć miejsce w wyborach powszechnych) Marzec 1990r., pierwsze wolne wybory

8 Bułgaria Listopad 1989r., w wyniku walk wewnętrznych odsunięto od władzy Todora Żiwkowa Listopad 1989; demonstracje opozycji Czerwiec 1990; wolne wybory

9 Czechosłowacja aksamitna rewolucja Listopad 1989; demonstracja studencka daje początek rewolucji Forum Obywatelskie (ugrupowania opozycyjne) wymuszają zmiany Grudzień 1989r., prezydent Husak podał się do dymisji; w jego miejsce wybrano Vaclava Havla

10 Rumunia Grudzień 1989r., demonstracje krwawo tłumione przez tajną policję (Securitate) Ucieczka prezydenta Nicolae Ceausescu; schwytanie i rozstrzelanie

11 3. Zjednoczenie Niemiec Masowe ucieczki z NRD przez granice z Węgrami, placówki dyplomatyczne Październik 1989r., odsunięcie od rządów Ericha Honeckera 9 listopada 1989r., otwarcie granice między Berlinem Wschodnim i Zachodnim upadek muru berlińskiego upadek muru berlińskiego Konferencja 2+4 (RFN, NRD, ZSRR, USA, Wielka Brytania, Francja) zgoda na zjednoczenie Niemiec 3 października 1990r., przyłączenie NRD do RFN zjednoczenie Niemiec

12 4. Rozpad ZSRR Republiki nadbałtyckie (Litwa, Łotwa, Estonia) zaczęły domagać się niepodległości W republikach środkowoazjatyckich i kaukaskich (Kazachstan, Tadżykistan, Gruzja, Armenia, Azerbejdżan) konflikty narodowościowe 1989/1990 osłabienie roli sekretarza generalnego KPZR; by wzmocnić Gorbaczow powołał urząd prezydenta ZSRR Borys Jelcyn (członek KPZR) krytykuje Gorbaczowa za zbyt mało radykalne reformy

13 Pucz Janajewa Marzec 1991r., referendum nt. przyszłości ZSRR (6 republik postanowiło nie wziąć w nim udziału); wyniki bardzo osłabiły władze centralne 18/19 sierpnia1991 r. Przeciwnicy Gorbaczowa podjęli próbę zamachu stanu (Giennadij Janajew pełnił wówczas funkcję wiceprezydenta ZSRR.) Spiskowcy wykorzystali fakt przebywania Gorbaczowa na urlopie na Krymie. Walkę z puczystami podjął w Moskwie Borys Jelcyn, wówczas będący prezydentem Federacji Rosyjskiej. Po stronie Jelcyna opowiedzieli się mieszkańcy Moskwy oraz wojsko. Po kilku dniach puczyści zrezygnowali ze swojego planu i zostali aresztowani.

14 Marzec 1990r., Litwa, jako pierwsza, ogłosiła niepodległość; po niej Łotwa, Gruzja Estonia Sierpień 1991r., niepodległość ogłosiła Rosja Grudzień 1991r., spotkanie w Puszczy Białowieskiej przedstawicieli Rosji, Ukrainy i Białorusi decyzja o rozwiązaniu ZSRR 26 grudnia 1991r., koniec ZSRR W miejsce powstała Wspólnota Niepodległych Państw

15 5. Rozpad Czechosłowacji 1993r.

16 6. Wojna w Jugosławii Wiele narodowości zamieszkiwało Jugosławię od I wojny światowej: Serbowie, Słoweńcy, Chorwaci, Macedończycy, Czarnogórcy, Bośniacy, Albańczycy, Węgrzy Wiele religii na terenie 1 państwa Czerwiec 1991r., Słowenia i Chorwacja ogłosiły niepodległość Luty 1992r., Macedonia Czystki etniczne między Serbami a Chorwatami

17 Marzec 1992r., niepodległość Bośni i Hercegowiny; w odpowiedzi na to Serbowie ogłosili utworzenie Republiki Serbskiej Bośni i Hercegowiny; to stało się zarzewiem wojny r., od Serbii oderwała się Czarnogóra 2008r., niepodległość ogłosiło Kosowo (teren historycznie ważny dla Serbów, ale w większości zamieszkały przez Albańczyków)

18 Praca z mapą Europa po 1989r. 1. Zaznacz (pokoloruj) obszary państw dawnego bloku wschodniego 2. Zaznacz (pokoloruj) państwa, w których miały miejsce protesty społeczne 3. Wpisz datę upadku rządów komunistycznych w poszczególnych państwach bloku 4. Podkreśl nazwę miejscowości, w której nastąpiło zburzenie muru dzielącego miasto na dwie części. Podaj datę tego wydarzenia 5. Zaznacz (pokoloruj) granice państw, które połączyły się. 6. Zaznacz (pokoloruj) granice państw, które powstały w wyniku podziału innego państwa. Podaj nazwy państw oraz rok rozpadu