Spis treœci. Wprowadzenie... 9

Transkrypt

1 Spis treœci Wprowadzenie I. Wybrane regulacje prawne z zakresu prawa pracy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, z omówieniem źródeł prawa międzynarodowego (Dyrektyw WE, Konwencji MOP) Obowiązki w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz odpowiedzialność za naruszenie przepisów i zasad bhp Obowiązki pracodawcy w zakresie bhp Obowiązki podstawowe pracodawcy Szczegółowe obowiązki pracodawcy w zakresie bhp Prawa i obowiązki pracowników z zakresu bhp Obowiązki osób kierujących pracownikami Odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko prawom pracownika Odpowiedzialność karna Odpowiedzialność porządkowa Odpowiedzialność materialna Zmiany w przepisach prawnych Ochrona pracy kobiet i młodocianych Ochrona pracy kobiet Ochrona pracy młodocianych Podstawowe zasady zatrudniania młodocianych Wykaz prac wzbronionych młodocianym Profilaktyczna opieka zdrowotna nad pracownikami Szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy Nadzór i kontrola warunków pracy Państwowa Inspekcja Pracy Państwowa Inspekcja Sanitarna Urząd Dozoru Technicznego Społeczna Inspekcja Pracy Związki zawodowe II. Identyfikacja, analiza i ocena zagrożeń czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, uciążliwymi i niebezpiecznymi oraz ocena ryzyka związanego z tymi zagrożeniami Charakterystyka czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych i niebezpiecznych informacje ogólne Podział czynników niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia i uciążliwych Badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia Pomiary czynników rakotwórczych i mutagennych Ryzyko zawodowe występujące na stanowiskach pracy

2 5.1. Ryzyko zawodowe definicja, cele, dokumentowanie oceny ryzyka zawodowego Oszacowanie ryzyka zawodowego Wyznaczenie dopuszczalności ryzyka zawodowego Metody oceny ryzyka zawodowego Krótka charakterystyka czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych i niebezpiecznych występujących w procesie pracy, ocena zagrożeń oraz ocena ryzyka zawodowego związanego z tymi zagrożeniami Czynniki niebezpieczne Zagrożenia elementami ruchomymi i luźnymi, ostrymi i wystającymi ocena zagrożeń, ryzyko zawodowe Zagrożenia związane z przemieszczaniem się ludzi ocena zagrożeń, ryzyko zawodowe Zagrożenia związane z prądem elektrycznym ocena narażenia, ryzyko zawodowe Zagrożenie poparzeniem ocena zagrożeń, ocena ryzyka zawodowego Zagrożenie pożarem i/lub wybuchem ocena zagrożeń, ocena ryzyka zawodowego Czynniki fizyczne Hałas, drgania mechaniczne ocena zagrożeń, ocena ryzyka zawodowego Mikroklimat. Ocena zagrożeń. Ocena ryzyka zawodowego Promieniowanie krótka charakterystyka poszczególnych rodzajów promieniowania, ocena zagrożeń, ocena ryzyka zawodowego Promieniowanie podczerwone (nielaserowe) Promieniowanie nadfioletowe Promieniowanie laserowe Zagrożenia pracowników promieniowaniem widzialnym (nielaserowym) Promieniowanie jonizujące Promieniowanie elektromagnetyczne Pyły azbestu Czynniki biologiczne krótka charakterystyka, ocena narażenia, ocena ryzyka zawodowego Klasyfikacja szkodliwych czynników biologicznych Czynniki chemiczne krótka charakterystyka, ocena zagrożeń, ocena ryzyka zawodowego REACH wdrażanie postanowień rozporządzenia REACH, niebezpieczne zubstancje chemiczne i mieszaniny Obowiązki pracodawcy nakładane przez Kodeks pracy Obowiązki wynikające z ustawy o substancjach i preparatach chemicznych Kryteria i sposoby klasyfikacji substancji Znaki ostrzegawcze, symbole, napisy określające znaczenie znaku Klasyfikacja na podstawie właściwości fizykochemicznych

3 Klasyfikacja na podstawie toksyczności Klasyfikacja na podstawie analizy skutków specyficznych dla zdrowia człowieka Klasyfikacja na podstawie analizy skutków oddziaływania na środowisko Metody oceny zagrożeń dla zdrowia człowieka Karta charakterystyki Oznakowanie opakowań substancji i preparatów chemicznych niebezpiecznych Wykaz substancji niebezpiecznych Inspektor ds. Substancji i Preparatów Chemicznych Bezpieczeństwo chemiczne Karta charakterystyki w systemie REACH Ocena ryzyka dla zdrowia ludzi i środowiska stwarzanego przez substancje chemiczne Ograniczenia i zakazy w zakresie obrotu i stosowania niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych Obowiązki wprowadzającego do obrotu substancje i preparaty niebezpieczne, tj. bardzo toksyczne T+, żrące C, R35 i metanol Obowiązki stosującego w działalności zawodowej substancje i preparaty niebezpieczne, tj. bardzo toksyczne T+, żrące C, R35 i metanol GHS (Globally Harmonized System) GLOBALNY ZHARMONIZOWANY SYSTEM KLASYFIKACJI I OZNAKOWANIA CHEMIKALIÓW Kryteria i sposoby klasyfikacji substancji chemicznych i mieszanin (GHS) Zagrożenia fizyczne Materiały wybuchowe podklasy Gazy łatwopalne Wyroby aerozolowe łatwopalne Gazy utleniające Gazy pod ciśnieniem Substancje ciekłe łatwopalne Substancje stałe łatwopalne Substancje i mieszaniny samoreaktywne Substancje ciekłe piroforyczne Substancje stałe piroforyczne Substancje i mieszaniny samonagrzewające się Substancje i mieszaniny, które w kontakcie z wodą uwalniają gazy łatwopalne Substancje ciekłe utleniające Substancje stałe utleniające Nadtlenki organiczne Substancje powodujące korozję metali Zagrożenia dla zdrowia Toksyczność ostra Działanie żrące/drażniące na skórę

4 Poważne uszkodzenie oczu Działanie uczulające na drogi oddechowe lub skórę Działanie mutagenne na komórki rozrodcze Działanie rakotwórcze Działanie szkodliwe na rozrodczość Kategorie zagrożeń dla wpływu związanego z laktacją Działanie toksyczne na narządy docelowe. Narażenie jednorazowe Działanie toksyczne na narządy docelowe powtarzane narażenie Zagrożenie spowodowane aspiracją Zagrożenie dla środowiska Stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego Zwroty określające rodzaj zagrożenia oraz ich numery (H) Zwroty określające środki ostrożności oraz ich numery (P) Piktogramy wskazujące rodzaj zagrożenia Oznakowanie opakowań substancji i mieszanin chemicznych Szczególne zasady oznakowania opakowań zewnętrznych, opakowań wewnętrznych i opakowań jednostkowych Szczególne zasady dotyczące oznakowania i pakowania niektórych substancji i mieszanin Przełożenie klasyfikacji przyjętej na mocy dyrektywy 67/548/EWG na klasyfikację zgodnie z rozporządzeniem REACH (1272/2008) Czynniki psychofizyczne Obciążenie fizyczne Obciążenie psychiczne Ocena ryzyka zawodowego przy ręcznych pracach transportowych Stres psychiczny Prace szczególnie niebezpieczne Roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i montażowe bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części Prace w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych Prace z materiałami niebezpiecznymi Prace na wysokości III. Organizacja i metody kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy z uwzględnieniem stanowisk wyposażonych w monitory ekranowe; zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy Organizacja stanowiska pracy Organizacja stanowiska pracy z komputerem Zarządzanie bezpieczeństwem pracy Podstawowe zadania systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy w przedsiębiorstwie

5 3.2. Polityka bezpieczeństwa pracy w przedsiębiorstwie Zasady planowania działań w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy Zasady określania odpowiedzialności Kwalifikacje, szkolenie i motywowanie pracowników Przechowywanie informacji o problemach bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwie Działanie w celu eliminacji lub ograniczenia ryzyka zawodowego Minimalizacja skutków awarii przez ustalenie postępowania w sytuacjach awaryjnych Rola służby zdrowia w zapewnieniu bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwie Monitorowanie systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy Audyt Dokumentowanie systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy Efekty wdrażania systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy Szczegółowe zasady stosowania środków ochrony indywidualnej Wstęp Podstawowe wymagania dla środków ochrony indywidualnej IV. Analiza okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (zwłaszcza powstałych na skutek niewłaściwej organizacji pracy) i chorób zawodowych oraz związana z nimi profilaktyka Postępowanie w związku z wypadkami przy pracy Wypadki przy pracy Ustalanie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy Postępowanie powypadkowe Choroby zawodowe Pojęcie choroby zawodowej Wykaz chorób zawodowych Zgłoszenie podejrzenia choroby zawodowej Rozpoznanie choroby zawodowej Przyczyny charakterystycznych wypadków przy pracy z uwzględnieniem wypadków powstałych na skutek niewłaściwej organizacji pracy oraz związana z nimi profilaktyka Analiza przyczyn wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz związana z nimi profilaktyka Zagrożenia związane z konstrukcją urządzeń technicznych, maszyn, ręcznych narzędzi, technologii, materiałów lub substancji, stosowanej energii, stanu urządzeń zabezpieczających itp Zagrożenia wynikające z organizacji pracy Zagrożenia wynikające z błędnego zachowania się pracownika lub jego reagowania Przykłady skróconych opisów okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy, zaistniałych w zakładach pracy oraz chorób zawodowych

6 3.3. Ryzyko zawodowe a wypadki V. Organizacja i metodyka szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (z uwzględnieniem metod prowadzenia instruktażu stanowiskowego) oraz kształtowanie bezpiecznych zachowań pracowników w procesie pracy Szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy Organizacja szkoleń z zakresu bhp Zasady nauczania Kształtowanie bezpiecznych zachowań pracowników w procesie pracy VI. Zasady postępowania w razie wypadku w czasie pracy i w sytuacjach zagrożeń (np. pożaru, awarii), w tym udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku Ogólne wiadomości o pożarach i wybuchach Metody zapobiegania pożarom i wybuchom Zasady postępowania pracowników na wypadek powstania pożaru Postępowanie w przypadku awarii związanej z uwolnieniem do środowiska niebezpiecznej substancji chemicznej lub preparatu Reanimacja i transport poszkodowanych Pojęcie resuscytacji VII. Skutki ekonomiczne niewłaściwych warunków pracy (np. świadczenia z tytułu warunków pracy, składka na ubezpieczenia społeczne pracowników) Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych Rodzaje świadczeń Prawo do świadczeń wysokość świadczeń Stosowanie zróżnicowanej składki na ubezpieczenie wypadkowe Podwyższenie składek na ubezpieczenie wypadkowe VIII. Problemy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska naturalnego Ochrona przeciwpożarowa Pojęcia podstawowe z zakresu ochrony przeciwpożarowej Ochrona przeciwpożarowa w obiektach Prace niebezpieczne pod względem pożarowym oraz ocena zagrożenia wybuchem Ocena zagrożenia wybuchem Prace niebezpieczne pod względem pożarowym Ewakuacja Ochrona środowiska naturalnego Załączniki Przepisy prawne i literatura