SYSTEMY OPERACYJNE Powłoka (shell) Linuxa

Transkrypt

1 SYSTEMY OPERACYJNE Powłoka (shell) Linuxa Prowadzący: dr inż. Hojny Marcin Akademia Górniczo-Hutnicza Mickiewicza Krakow pawilon B5/p.406 tel. (+48)

2 ĆWICZENIA: Uruchomić system operacyjny Linux opensuse. Wykorzystać wirtualną maszynę lub bezpośrednio załadować system na stacji roboczej w laboratorium. Zapoznać się z praktycznym działaniem każdego z wyszczególnionych poniżej poleceń systemu Linux. Użycie każdego polecenia udokumentować w sprawozdaniu. Sprawozdanie powinno zawierać: -nazwę wydawanego polecenia wraz z krótkim opisem, -rezultaty działania polecenia. PODSTAWOWE POLECENIA 1. Operacje na plikach i katalogach cd - umożliwia zmianę katalogu bieżącego na katalog będący argumentem polecenia, np. cd ~/ umożliwia przejście do katalogu domowego użytkownika, cd /umożliwia przejście do katalogu głównego (ang. root directory), pwd - wyświetla nazwę katalogu bieżącego, mkdir - utworzenie nowego katalogu, ls - wyświetla zawartość katalogu, np. ls -al, ls /bin,, ln - tworzenie nowego dowiązania do pliku, np. ln -s tworzy dowiązanie symboliczne (link) do pliku,

3 touch - tworzenie nowych plików, np. touch plik spowoduje utworzenie pliku o nazwie plik i rozmiarze 0 bajtów, o ile plik ten nie istnieje, cp -kopiowanie plików, mv - przeniesienie plików, rename - zmiana nazwy pliku, mc - uruchamia menedżera plików o nazwie Midnight Commander. 2. Metaznaki i operatory znak * zastępuje dowolną liczbę znaków, np. ls /usr/bin/m* znak? zastępuje jeden znak, np. ls /usr/bin/m? 3. Przekierowanie strumienia znak < przekierowanie zawartości pliku do standardowego wyjścia, np. more < plik, znak > przekierowanie strumienia danych ze standardowego wyjścia do pliku. Jeżeli plik istnieje, to jego poprzednia zawartość zostaje usunięta, np. ls > plik, znaki >> przekierowanie strumienia danych ze standardowego wyjścia do pliku. Jeżeli plik istnieje, to nowe dane zostają dopisane na koniec pliku. 4. Zmiana uprawnień

4 polecenie chmod umożliwia zmianę praw dostępu do pliku bądź katalogu, polecenie chown umożliwia zmianę właściciela pliku bądź katalogu, polecenie chgrp umożliwia zmianę grupy, do której należy plik. ĆWICZENIA DO WYKONANIA Zestaw 1 Pomoc w systemie Linux 1. Wyświetl pomoc za pomocą poleceń info a także man. 2. Wykorzystując polecenie man sprawdź składnie dla: passwd, ls, alias.

5 Zestaw 2 Informacje o katalogach 1. Wylistuj listę katalogów za pomocą polecenia dir. 2. Przetestuj działanie polecenia ls i ls z parametrem l. 3. Przetestuj działanie polecenia ls z parametrami: -a, -A, -d. 4. Wylistuj zawartość podkatalogów używając parametru recursive. 5. Posortuj wyświetlane wyniki według wielkości i czasu utworzenie korzystając z parametrów: -S i t.

6 Zestaw 3 Poruszanie się pomiędzy katalogami 1. Przejdź do katalogu w strukturze katalogów o jeden stopień w górę za pomocą polecenia cd nazwakatalogu a następnie przejdź do katalogu głównego przy użyciu parametru /. 2. Przy użyciu polecenia cd.. wróć z powrotem do katalogu domowego. Zestaw 4 Historia poleceń 1. Wykorzystując polecenie history wyświetl historie użytych poleceń. Za pomocą polecenia history > mojahistoria przekieruj historie poleceń do pliku i sprawdź jego zawartość. Wyczyść historie poleceń używając parametru c.

7 Zestaw 5 Operacje na katalogach i plikach 1. Wykorzystując polecenie mkdir nazwakatalogu utwórz katalog o nazwie ImieINazwisko. 2. W utworzonym katalogu utwórz poprzez jedno polecenie trzy podkatalogi o nazwie kataloga, katalogb i katalogc. 3. Wykorzystując polecenie mv zmień nazwę katalogu katalog na nazwę KatalogDoUsuniecia - mv katalog1 katalog2. 4. Usuń katalog o nazwie KatalogDoUsuniecia poprzez polecenie rmdir. 5. W katalogu katalogb utwórz pliki o nazwie plika, plikb, plikc i NieUsuwalny za pomocą polecenia touch.

8 6. Do katalogu katalogb zapisz dokument o nazwie plikd utworzony w dowolnym edytorze dokumentów, np. vi. 7. Zmień nazwę dokumentu plikd na plikdousuniecia za pomocą polecenia mv. Zmień nazwę pliku plika na plikb. Co sie stało w wyniku operacji? Jeszcze raz stwórz plik o nazwie plika a następnie zmień jego nazwę na plikb używając najpierw atrybutu b a potem i. 8. Skasuj plik plikdousuniecia za pomocą polecenia rm.

9 9. Skasuj wszystkie pliki o nazwie rozpoczynającej sie od plik - rm plik* używając trybu interaktywnego - i. 10. Usuń katalog katalogb za pomocą polecenia rmdir. 11. Spróbuj usunąć Katalog za pomocą polecenia rm z parametrem r. 12. Jeszcze raz utwórz katalog o nazwie katalogb z plikami o nazwach plika, plikb, plikc. Przenieś zawartość katalogu katalogb do katalogu kataloga za pomocą polecenia mv - mv katalog1/* katalog2.

10 13. Skopiuj plik plika z katalogu kataloga do katalogu katalogb za pomocą polecenia cp zmieniając nazwę na pliktymaczasowycp../katalog1/plik1 katalog2/plik2. Utwórz dowiązanie za pomocą polecenia ln z parametrem s. 14. Utwórz w katalogb za pomocą edytora tekstowego pliki z dowolnym tekstem o nazwach plikzawartosc1 oraz plikzawartosc2. Za pomocą poznanego polecenia cat wyświetl zawartość plików o nazwie plikzawartosc1 oraz plikzawartosc2 numerując ich linie: cat -n plik.* 15. Połącz plikzawartosc1 oraz plikzawartosc2 w plikzawartosc3 wykorzystując operator skierowania >> - cat plik1.txt plik2.txt >> plik3.txt. 16. Sprawdź zawartość pliku plikzawartosc3 wykorzystując polecenia less, more. 17. Wykorzystując polecenie find znajdź w katalogu kataloga plik o nazwie plikb - find katalog -name plik -print.

11 18. Wykorzystując odpowiednie wyrażenia znajdź w katalogu kataloga pliki o nazwie rozpoczynającej sie od plik. Zestaw 6 Atrybuty plików i katalogów 1. Wykorzystując polecenie ls -al sprawdź uprawnienia do katalogu kataloga. 2. Wykorzystując polecenie chmod zmień parametry katalogu kataloga na: pełne dla właściciela, wejście i przeszukanie dla grupy i brak uprawnień dla pozostałych użytkowników. 3. Za pomocą parametru R dokonaj zmiany zarówno dla katalogu kataloga jak i podkatalogów na uprawnienia pełne dla wszystkich grup.

12 Zestaw 7 Archiwa 1. Wykorzystując man sprawdzić możliwości polecenia tar. 2. Wykonać kopie zapasową zawartości katalogu katalogb i umieścić ją w katalogu kataloga pod nazwa paczkakopia.tar. 3. Wyświetl zawartość katalogu kataloga sprawdzając, czy plik kopii zapasowej istnieje. 4. Rozpakuj plik kopii zapasowej o nazwie paczkakopia.tar a następnie skasuj odtworzone dane. Zestaw 8 System 1. Sprawdź ilość wolnego i zajętego miejsca na partycjach za pomocą polecenia df. Użyj parametru m aby wyświetlić ilość w megabajtach. 2. Sprawdź ilość miejsca w bajtach jaka zajmuje katalog /usr/bin za pomocą polecenia du i parametru b. 3. Sprawdź ilość miejsca jaka zajmuje katalog i podkatalogi katalogu kataloga używając parametru a. Sprawdź jakie dane zostaną wyświetlone dla tego polecenia i katalogu kataloga gdy jako parametry podasz odpowiednio c, -s, -S.

13 4. Sprawdź informacje o architekturze komputera wykorzystując polecenie arch. 5. Wykorzystując polecenia free wyświetl informacje o pamięci systemowej. Użyj parametru k do wyświetlenia w kilobajtach lub m do wyświetlenia w megabajtach. 6. Wyświetl listę procesów wykorzystując polecenie ps i najbardziej obciążających system za pomocą polecenia top. 7. Sprawdź statystyki dla połączeń za pomocą polecenia netstat. 8. Zamknij system po upływie 1 minuty shutdown 1.

14 9. Zamontuj stacje dyskietek wykorzystując polecenia mount mount /dev/fd0. Odmontuj urządzenie wykorzystując polecenia umount 10. Wejdź do zamontowanej partycji znajduje sie one w katalogu /mnt/nazwa, np. /mnt/hda2. Zestaw 9 Konta użytkowników 1. Przejdź na konto roota wykorzystując polecenia su. 2. Zmień hasło dla roota wykorzystując polecenie passwd. 3. Wykorzystując polecenie w wyświetl informacje o aktywnych sesjach. 4. Wykorzystując polecenie adduser dodaj użytkownika o dowolnej nazwie. 5. Przy użyciu parametru g dodaj nowego użytkownika o nazwie admin jako należącego do grupy root. 6. Skasuj pierwszego utworzonego użytkownika wykorzystując polecenie userdel wraz z jego katalogiem domowym wykorzystując parametru r. 7. Dodaj nową grupę użytkowników za pomocą polecenia groupadd o nazwie nowagrupa. 8. Usuń grupę nowagrupa za pomocą polecenia groupdel.