RANKING ZAWODÓW. DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH

Transkrypt

1 ul. mjr Hubala 21, Opole tel , fax , Bezpłatna infolinia RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH W POWIECIE OPOLSKIM I MIEŚCIE OPOLU W 200 ROKU CZĘŚĆ II PROGNOZA NA ROK 2010 POWIATOWY URZĄD PRACY W OPOLU

2 SPIS TREŚCI 1. METODOLOGIA OPRACOWANIA WYNIKI BADANIA W SZKOŁACH PONADGIMNAZJALNYCH PODAś ABSOLWENTÓW WEDŁUG TYPÓW SZKÓŁ STRUKTURA NAJWIĘKSZYCH GRUP ZAWODÓW WŚRÓD ABSOLWENTÓW ABSOLWENCI SZKÓŁ WYśSZYCH NAPŁYW BEZROBOTNYCH ABSOLWENTÓW NAPŁYW ABSOLWENTÓW SZKÓŁ WYśSZYCH WYŁĄCZENIA Z EWIDENCJI ABSOLWENTÓW LICZBA BEZROBOTNYCH ABSOLWENTÓW PROGNOZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY ZAWODY DEFICYTOWE ZAWODY NADWYśKOWE WNIOSKI SPIS WYKRESÓW Wykres 1. Podział absolwentów w zaleŝności od typu wykształcenia... 3 Wykres 2. Największe grupy zawodowe wśród absolwentów 2008 roku... 4 Wykres 3. Udział absolwentów szkół wyŝszych według uczelni... 5 Wykres 4. Dominujące kierunki absolwentów studiów... 6 Wykres 5. Absolwenci (z wyłączeniem absolwentów szkół wyŝszych) oraz ich napływ do rejestrów PUP w latach Wykres 6. Udział rejestrujących się absolwentów jako osoby bezrobotne w stosunku do ogółu absolwentów opuszczających mury szkół ponadgimnazjalnych w latach Wykres 7. Absolwenci szkół wyŝszych oraz ich napływ do rejestrów PUP w latach Wykres 8. Udział rejestrujących się absolwentów szkół wyŝszych jako osoby bezrobotne w stosunku do ogółu absolwentów opuszczających mury uczelni wyŝszych w latach Wykres. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów według typu szkół... Wykres 10. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów według zawodów... Wykres 11. Udział i liczba zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów oraz liczba absolwentów w zaleŝności od typu wykształcenia Wykres 12. Liczba bezrobotnych absolwentów uczelni wyŝszych według zawodów Ranking zawodów deficytowych i nadwyŝkowych w mieście Opolu i powiecie opolskim w 200 roku cz. prognostyczna Strona 2 z 13

3 1. METODOLOGIA OPRACOWANIA OPRACOWA Dane liczbowe o bezrobociu i ofertach pracy opracowano posługując posługuj danymi statystycznymi zawartymi w załączniku załą 3 do sprawozdania MIiPS-01 Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów, przy wsparciu szczegółowym wydrukiem wydrukiem absolwentów według szkół. Dane o absolwentach szkół otrzymano z Systemu Informacji Oświatowej światowej MEN, MEN które to zostały wczytane centralnie do systemu SYRIUSZ ten jednak w b.r. nie był w stanie stan ich przetworzyć a informacji tych nie dało się si bezpośrednio wykorzystać. 2. WYNIKI BADANIA W SZKOŁACH SZKOŁACH PONADGIMNAZJALNYCH PONADGIMNAZJAL 2.1. PodaŜ absolwentów według typów szkół W obszarze działania Powiatowego Urzędu Urz u Pracy w Opolu zlokalizowanych jest 45 szkół (kierunków) ponadgimnazjalnych, ponadgimnazjalnych z których uzyskano informacje dotyczące dotycz absolwentów. Dodatkowo w Opolu znajdująą się 4 uczelnie wyŝsze (oraz Wydział Zamiejscowy WyŜszej Wy Szkoły im. B. Jańskiego skiego w Warszawie i Wydział Ekonomiczny WyŜszej Wy szej Szkoły Bankowej we Wrocławiu) i to ich mury opuszcza największa ększa liczba absolwentów, jednak tylko część część z nich jest na stałe mieszkańcami regionu; większo ększość mieszka w pozostałych powiatach czy teŝ te dalszych województwach, stąd naleŝyy zwrócić zwróci właściwą uwagę przy interpretacji wyników dla tychŝe absolwentów. Mury placówek szkolnych i szkół wyŝszych w mieście cie Opolu i powiecie opolskim w 200r. opuściło absolwentów, absolwentów tj. o 2168 (20,7%) absolwentów więcej niŝ ni w poprzednim roku. Wykres 1. Podział absolwentów w zaleŝności ci od typu wykształcenia Policealne 734 6% Uczelnie wyższe % Inne % Licea ogólnokształcące i profilowane % Średnie techniczne 817 6% Zasadnicze zawodowe 581 5% stan na r. Z wykresu wyraźnie nie widać wida nie tylko fakt największej kszej liczby absolwentów szkół wyŝszych wy (jednak ze względu du na ponadregionalny charakter uczelni akademickich naleŝy nale z uwagą śledzić Ranking zawodów deficytowych i nadwyŝkowych nadwyŝ w mieście Opolu i powiecie opolskim w 200 roku cz. prognostyczna Strona 3 z 13

4 dane dotyczące tej grupy), ale i znaczną przewagę absolwentów liceów stanowią oni ponad połowę wszystkich absolwentów szkół średnich. Absolwenci z wykształceniem średnim technicznym w 200r. stanowili 6,5% ogółu absolwentów zaś wśród absolwentów szkół policealnych zanotowano jedynie nieznacznie mniejszy ich odsetek (5,8%). Najmniej absolwentów (581 osób) ukończyło szkoły zasadnicze zawodowe Struktura największych grup zawodów wśród absolwentów W 200 roku najwięcej absolwentów ukończyło licea, jednak brak wyuczonego zawodu nie daje tym osobom kwalifikacji do wykonywania wyspecjalizowanego typu pracy. W szkołach policealnych najwięcej absolwentów (13 osoby) uzyskało tytuł nauczyciela języka obcego. 73 osoby uzyskały zawód technika usług kosmetycznych. W dalszej kolejności moŝna wymienić: ratownika medycznego (70 osób), technika administracji (63 osoby) i technika bezpieczeństwa i higieny pracy (5 osób). Technika cieszyły się największym zainteresowaniem na kierunkach: technik mechatronik (87 absolwentów), technik hotelarstwa (75 absolwentów), muzyk, technik budownictwa oraz technik organizacji usług gastronomicznych (po 74 absolwentów). Wśród osób legitymujących się wykształceniem zasadniczym zawodowym, najwięcej absolwentów uzyskało zawód sprzedawcy (100 absolwentów). Popularne równieŝ były zawody fryzjera (7 absolwentów), mechanika pojazdów samochodowych (76 absolwentów), kucharza małej gastronomii (62 absolwentów) oraz murarza (48 absolwentów). Szczegóły przedstawiono na wykresie 2. Wykres 2. Największe grupy zawodowe wśród absolwentów 200 roku Nauczyciel języków obcych Technik usług kosmetycznych Ratownik medyczny Technik administracji Technik bezpieczeństwa i higieny pracy Technik mechatronik Technik hotelarstwa Muzyk Technik budownictwa Technik organizacji usług gastronomicznych Sprzedawca Fryzjer Mechanik pojazdów samochodowych Kucharz małej gastronomii Murarz stan na r. Ranking zawodów deficytowych i nadwyŝkowych w mieście Opolu i powiecie opolskim w 200 roku cz. prognostyczna Strona 4 z 13

5 Absolwenci szkół wyŝszych wy W mieście cie Opolu zlokalizowane są s 4 szkoły wyŝsze (oraz ponadto dwa oddziały zamiejscowe krajowych uczelni wyŝszych). wy W 200r. ich mury opuściło 8717 absolwentów (tj. o blisko 2,5 tys. absolwentów więcej wię niŝ rok wcześniej). Najwięcej cej absolwentów, (ponad połowa) ukończyło naukę na Uniwersytecie Uniwersyte Opolskim (454 osoby). Co czwarty absolwent opuścił opu mury Politechniki Opolskiej (2142 osoby), os co piąty zaś WyŜszej Szkoły Zarządzania ądzania i Administracji. Administracji Najmniej absolwentów (432 osoby) os opuściło mury Państwowej stwowej Medycznej WyŜszej Wy Szkoły Zawodowej. Szczegóły przedstawia poniŝszy poni wykres. Wykres 3. Udział absolwentów szkół wyŝszych wy szych według uczelni Politechnika Opolska % Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji % Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa 432 5% Uniwersytet Opolski % rok akademicki 2008/200 Wśród absolwentów szkół wyŝszych, wy najwięcej osób ukończyło czyło kierunek Pedagogiki (1726 osób), b), co stanowiło blisko 20% ogółu absolwentów szkół wyŝszych. Większość Wi z nich (130 osób) ukończyła naukę na Uniwersytecie Opolskim. TakŜe grupa 66 osób kończących ko kierunek zarządzania i marketingu) zasiliła rynek pracy. zarządzania (oraz oraz 557 absolwentów Spośród ród osób które ukończyły uko studia na kierunku filologii, w tym najwięcej filologię germańską (221 osób) angielską (176 osób) polską (15 osób) i język zyk biznesu ( osób). Dalsze dominujące ce kierunki ukazano na wykresie 4. Ranking zawodów deficytowych i nadwyŝkowych nadwyŝ w mieście Opolu i powiecie opolskim w 200 roku cz. prognostyczna Strona 5 z 13

6 Pedagogika Zarządzanie Wykres 4. Dominujące kierunki absolwentów studiów Filologia Ekonomia Zarządzanie i marketing Fizjoterapia Politologia Socjologia Wychowanie fizyczne Inżynieria środowiska Europeistyka Pielęgniarstwo Turystyka i rekreacja Informatyka Budownictwo Historia Prawo Zarządzanie i inżynieria produkcji Biologia Ochrona środowiska Administracja Najwięcej absolwentów kończyło studia zawodowe (4552 osoby) większość uzyskując tytuł licencjata, a połowę mniej jednolite studia magisterskie (413 osób). Szczegóły (wraz z wyszczególnieniem uczelni wyŝszych) przedstawiono w poniŝszej tabeli. Absolwenci uczelni wyŝszych (w 2008r.) ogółem studia zawodowe (pierwszego stopnia) razem studia zawodowe (pierwszego stopnia) z tytułem inŝyniera studia zawodowe (pierwszego stopnia) z tytułem licencjata studia magisterskie jednolite studia magisterskie uzupełniające (drugiego stopnia) SUMA Uniwersytet Opolski Politechnika Opolska 1726 WyŜsza Szkoła Zarządzania i Administracji rok akademicki 2008/200. Państwowa Medyczna WyŜsza Szkoła Zawodowa Napływ bezrobotnych absolwentów W 200r. w ogóle bezrobotnych zarejestrowano 177 osób (881 z miasta Opola) które w okresie ostatnich 12 miesięcy ukończyły naukę. Rejestrowani absolwenci stanowili więc 10,4% ogółu osób rejestrowanych (czyli o 1,1% mniej niŝ w roku ubiegłym). Do rejestru bezrobotnych absolwentów trafiały głównie kobiety łącznie 1126 (co stanowiło 63,3%). Ranking zawodów deficytowych i nadwyŝkowych w mieście Opolu i powiecie opolskim w 200 roku cz. prognostyczna Strona 6 z 13

7 Wśród rejestrujących się osób było takŝe 72 absolwentów szkół wyŝszych (do 27 roku Ŝycia). Stanowili oni 5,7% ogółu rejestrujących się osób bezrobotnych. TakŜe i w tej grupie kobiety stanowiły większość rejestrujących się absolwentów (637 kobiet, tj. 65,6%). Na wykresie 5 przedstawiono liczby absolwentów szkół ponadgimnazjalnych oraz absolwentów rejestrujących się ę jako osoby bezrobotne w okresie ostatnich pięciu lat. Widoczna jest ogólna tendencja spadkowa dotycząca liczby absolwentów rejestrujących się jako osoby bezrobotne. Wykres 6 przedstawia zaś udział rejestrujących się absolwentów (z wyłączeniem szkół wyŝszych) w latach Na wykresie wyraźnie widać, iŝ absolwenci coraz lepiej są przystosowani do rynku pracy coraz rzadziej trafiając do grona osób bezrobotnych. Wykres 5. Absolwenci (z wyłączeniem absolwentów szkół wyŝszych) oraz ich napływ do rejestrów PUP w latach Absolwenci szkół Napływ absolwentów do rejestru bezrobotnych * 360 * Dane o rejestrowanych bezrobotnych absolwentach w 2010r. dotyczą jedynie miesięcy I-VII. * Brak danych dot. liczby absolwentów szkół ponadgimnazjalnych w 2010r. Wykres 6. Udział rejestrujących się absolwentów jako osoby bezrobotne w stosunku do ogółu absolwentów opuszczających mury szkół ponadgimnazjalnych w latach ,% 22,8% 21,4% 1,4% 17,3% Napływ absolwentów szkół wyŝszych Na rynek pracy najwięcej wpływa absolwentów wyŝszych uczelni (blisko 000 osób rocznie), jednak do bezrobocia trafia ich trzykrotnie mniejszy odsetek niŝ absolwentów szkół zasadniczych zawodowych czy średnich. Jednocześnie w latach zauwaŝalna jest tendencja malejąca udziału bezrobotnych absolwentów tychŝe uczelni. Szczegóły zilustrowano na wykresie 7 i 8. Ranking zawodów deficytowych i nadwyŝkowych w mieście Opolu i powiecie opolskim w 200 roku cz. prognostyczna Strona 7 z 13

8 Wykres 7. Absolwenci szkół wyŝszych oraz ich napływ do rejestrów PUP w latach Absolwenci uczelni wyŝszych Napływ absolwentów szkół wyŝszych do rejestru bezrobotnych * * Dane o rejestrowanych bezrobotnych absolwentach szkół wyŝszych w 2010r. dotyczą jedynie miesięcy I-VII. * Brak danych dot. liczby absolwentów szkół wyŝszych w 2010r. Wykres 8. Udział rejestrujących się absolwentów szkół wyŝszych jako osoby bezrobotne w stosunku do ogółu absolwentów opuszczających mury uczelni wyŝszych w latach ,2% 14,1% 12,8% 12,% 11,2% Wyłączenia z ewidencji absolwentów Pomimo corocznego napływu do rejestru bezrobotnych ponad półtorej tysiąca absolwentów, znaczna część z nich nie pozostaje długo w bezrobociu. Zwykle większość z nich znajduje pracę, bądź teŝ jest wyłączana z powodu braku gotowości do jej podjęcia. W samym 200r. przy rejestracji 177 absolwentów, wyłączono 1557 osób, w tym 28,0% z nich z powodu podjęcia pracy (436 osób). W gronie absolwentów wyłączonych z ewidencji bezrobotnych z powodu podjęcia pracy było 276 kobiet, więc ich odsetek wyniósł 63,3%. Wśród grona osób bezrobotnych z wykształceniem wyŝszym (do 27 roku Ŝycia) w 200r. wyłączono z ewidencji 844 osoby, w tym z powodu podjęcia pracy 265 osób. Odsetek ten wyniósł więc 31,4% i tym samym był wyŝszy niŝ udział ogółu podjęć pracy u absolwentów szkół średnich i zasadniczych zawodowych. RównieŜ o wiele większe szanse na znalezienie zatrudnienia miały tu kobiety, gdyŝ wśród osób tej grupy wyłączono z powodu podjęcia pracy 173 kobiety, tj. 65,3% ogółu osób wyłączonych z tego powodu Liczba bezrobotnych absolwentów Liczbę absolwentów, zarejestrowanych (według stanu na dzień ) w tut. urzędzie jako osoby bezrobotne przedstawia wykres. Ranking zawodów deficytowych i nadwyŝkowych w mieście Opolu i powiecie opolskim w 200 roku cz. prognostyczna Strona 8 z 13

9 Wykres. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów według typu szkół Szkoły wyŝsze 216 Szkoły średnie zawodowe i policealne Licea ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe stan na r. Na koniec 200r. w rejestrze Powiatowego Urzędu Pracy w Opolu, było zarejestrowanych 466 absolwentów. W gronie absolwentów szkół średnich i zasadniczych zawodowych co piąta osoba (100 osób) nie uzyskałaa Ŝadnego zawodu. Wśród osób które otrzymały wykształcenie kierunkowe najwięcej zarejestrowanych absolwentów szkół uzyskało zawód sprzedawcy (25 osób), technika ekonomisty (17 osób), filologa filologii obcojęzycznej (10 osób), fizjoterapeuty, prawnika, pedagoga, technika hotelarstwa, kucharza małej gastronomii, fryzjera (po osób), mechanika pojazdów samochodowych (8 osób) oraz technika mechatronika i technika ekonomisty (po 7 osób). Dane te przedstawiono na wykresie 10. Wykres 10. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów według zawodów Bez zawodu Sprzedawca Technik ekonomista Filolog - filologia obcojęzyczna Fizjoterapeuta Prawnik Pedagog Technik hotelarstwa Kucharz małej gastronomii Fryzjer Mechanik pojazdów samochodowych Technik mechatronik Technik ekonomista stan na r. NajwyŜszy odsetek (13,6%) zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów (w końcu 200r.) posiada wykształcenie zasadnicze zawodowe, bowiem z 581 absolwentów 7 osób pozostawało zarejestrowanych jako osoby bezrobotne. Tylko co dwudziesty absolwent szkół średnich zawodowych pozostawał bezrobotnym w końcu 200r. było to zaledwie 1 osób z 1551 absolwentów. Najmniej, bowiem co czterdziesty absolwent (2,5%), trafiał do grona osób bezrobotnych po uzyskaniu wykształcenia wyŝszego. 80 absolwentów z wykształceniem średnim ogólnokształcącym cym pozostawało takŝe wśród osób bezrobotnych z grona blisko 1768 absolwentów szkół z tym poziomem wykształcenia. Szczegóły ilustruje wykres 11. Ranking zawodów deficytowych i nadwyŝkowych w mieście Opolu i powiecie opolskim w 200 roku cz. prognostyczna Strona z 13

10 Wykres 11. Udział i liczba zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów oraz liczba absolwentów w zaleŝności od typu wykształcenia 5,% 2,5% WyŜsze Wyższe Średnie techniczne i policealne Średnie zawodowe i policealne ,5% Licea ogólnokształcące Licea ogólnokształcące Absolwenci szkół 13,6% Zasadnicze zawodowe Zasadnicze zawodowe Bezrobotni absolwenci stan na r. Wśród absolwentów wyŝszych uczelni, najwięcej zarejestrowanych osób (w końcu 200r.) ukończyło filologię polską (37 osób). Nieco mniej absolwentów (30 osób) pozostawało zarejestrowanych po ukończeniu zarządzania i marketingu, jednak naleŝy przypomnieć, iŝ absolwentów tego kierunku było niemalŝe najwięcej (ponad 557 osób) wśród osób kończących ten kierunek w opolskich uczelniach. Wykres 12. Liczba bezrobotnych absolwentów uczelni wyŝszych według zawodów Filologia polska 37 Zarządzanie i marketing Pedagogika 30 2 InŜynieria środowiska 27 Fizjoterapia 20 Wychowanie fizyczne 18 Prawo 17 Informatyka 16 Politologia 13 Socjologia 10 Zarządzanie i inŝynieria produkcji Biologia Administracja Psychologia 8 Mechanika i budowa maszyn 8 Filologia germańska 8 Europeistyka 8 Chemia 8 Historia 6 Budownictwo 6 stan na r. Ranking zawodów deficytowych i nadwyŝkowych w mieście Opolu i powiecie opolskim w 200 roku cz. prognostyczna Strona 10 z 13

11 3. PROGNOZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY Sytuacja na rynku pracy jest wypadkową działania wielu zmiennych. Wpływa na nią zarówno podaŝ pracowników (zarejestrowani bezrobotni oraz absolwenci szkół), popyt (oferty pracy wpływające do urzędu), jak i szereg innych czynników. Aktualnie naleŝy uwzględnić takŝe kryzys gospodarczy, powodujący większy napływ bezrobotnych przy jednoczesnym zmniejszeniu zgłoszeń wolnych miejsc zatrudnienia. W porównaniu do raportu półrocznego moŝliwa jest jednak precyzyjniejsza ocena rozwoju sytuacji na rynku pracy, wobec moŝliwości posłuŝenia informacjami o absolwentach szkół z Systemu Informacji Oświatowej. Brak wciąŝ natomiast ankiet z zakładów pracy, wobec czego błędem byłoby precyzyjne określenie zapotrzebowania na pracowników w konkretnych zawodach. Zamiast więc posługiwać się w prognozą liczby bezrobotnych, która zakładałaby jedynie zwiększenie liczby bezrobotnych o liczbę wszystkich absolwentów, posłuŝono się komentarzem wobec notowanych danych. Wobec sytuacji sprzed pół roku nie zaistniały jednak znaczące zmiany. Nadal problemem jest znaczna rekrutacja uczniów na kierunkach nie dających zawodu (liceów ogólnokształcących), bądź zawodów o niskim popycie. Do dalszych rozwaŝań wybrano więc zawody, które obserwuje się z uwagi na największe rozbieŝności podaŝowopopytowej na rynku pracy. Choć bieŝąca prognoza z załoŝenia obejmuje jedynie okres do końca bieŝącego roku, to jednak autorzy starali się tworzyć opracowanie tak, aby prognoza pozostawała aktualna na okres co najmniej do pięciu lat. Szacuje się wzrost dysproporcji na rynku pracy w zawodach deficytowych wobec zbyt małego napływu absolwentów z wybranymi zawodami. Brak osób z kwalifikacjami w zawodach deficytowych obserwuje się głównie wśród osób z wykształceniem zawodowym. Pewien wpływ na redukcję dysonansu mają szkolenia organizowane przez urząd pracy, jednak wpływ ten jest zbyt mały. Podobnie wśród zawodów nadwyŝkowych przewiduje się pogłębiającą się dysproporcję pomiędzy potrzebami pracodawców a liczbą rejestrujących się osób bezrobotnych. Wśród zawodów nadwyŝkowych zauwaŝalny jest więc nadal zbyt silny napływ bezrobotnych i absolwentów (głównie szkół średnich) bez zawodu, z zawodem technika usług fryzjerskich, technika informatyka, a takŝe (głównie z wykształceniem zasadniczym zawodowym) sprzedawcy, mechanika samochodów osobowych, kucharza małej gastronomi czy ślusarza Zawody deficytowe Zawód murarza prawdopodobnie nadal pozostanie deficytowym, gdyŝ przewidywany napływ 40 absolwentów z tym zawodem nie będzie w stanie zrównowaŝyć popytu na pracowników, będącego w 200r. na rocznym poziomie 205 zgłoszonych wolnych miejsc pracy. Deficyt w tym zawodzie w obecnym roku stabilizuje się zapewne jedynie dzięki kryzysowi gospodarczemu, skutkującemu w obecnym roku mniejszym o ok. 150 napływem zgłoszeń wolnych miejsc pracy w tym zawodzie. Podobnie nie zmieni się sytuacja braku osób z kwalifikacjami do wykonywania zawodu cieśli. Nie dość, Ŝe liczba bezrobotnych osób z tym zawodem jest dziesięciokrotnie niŝsza niŝ zapotrzebowanie pracodawców, to napływ w 200r. tylko jednego absolwenta z tym zawodem spowodować moŝe jedynie pogłębienie deficytu w tym zawodzie. RównieŜ w zawodzie operatora koparek i zwałowarek niemoŝliwe pozostanie zrównowaŝenie rynku. Przy wpływających w 200r. 43 ofert pracy, jedynie co dziesiąta oferta ma pokrycie w podaŝy wśród osób bezrobotnych. Sytuacja przedstawia się jeszcze gorzej wśród osób z zawodem spawacza. Przy wpływie ponad 350 ofert dla pracowników z kwalifikacjami w tym zawodzie, jedynie co dwudziesta oferta ma szanse na realizację. NaleŜy rozwaŝyć moŝliwość przeprowadzania szkoleń w formie kursowej w zawodzie spawacza, przeprowadzanych w szkołach ponadgimnazjalnych. Ranking zawodów deficytowych i nadwyŝkowych w mieście Opolu i powiecie opolskim w 200 roku cz. prognostyczna Strona 11 z 13

12 Zawodem deficytowym nadal pozostanie zawód kierowcy samochodu cięŝarowego, gdyŝ nie jest moŝliwe zaspokojenie potrzeb pracodawców poprzez kształcenie dydaktyczne placówek oświatowych, a jedynie poprzez ukończenie kursów i zdobycie uprawnień. Zawód ślusarza równieŝ prawdopodobnie nie zostanie zrównowaŝony napływem 20 absolwentów, gdyŝ wobec wpływu ponad stu ofert pracy w 200r. stanowi to jedynie niewielki procent. Przewiduje się więc dalszy wzrost deficytu Zawody nadwyŝkowe Zdecydowanie największym wskaźnikiem nadwyŝki zawodów notowany jest w grupie osób bezrobotnych nie posiadających Ŝadnego zawodu. Przyczyna jest prosta - brak ofert pracy dla osób nie posiadających Ŝadnego zawodu, podczas gdy jednocześnie wiele osób bezrobotnych posiada jedynie podstawowe wykształcenie (bądź średnie ogólnokształcące) więc nie posiada kwalifikacji do wykonywania jakiegokolwiek zawodu. Liczba bezrobotnych nie posiadających Ŝadnego zawodu, choć od 2005r. ma trend zniŝkowy, to jednak pokrywa się ona z ogólną tendencją spadku poziomu bezrobocia. Napływ na rynek pracy 1800 absolwentów bez zawodu pogłębił ten kryzys. Tendencja ta nie zmieni się niestety takŝe i w przyszłych latach. Następnym wymienionym zawodem o silnej dysproporcji podaŝowo-popytowej, jest zawód ekonomisty. Liczba wpływających ofert pracy w tym zawodzie to zaledwie 15 rocznie, przy jednoczesnym napływie ponad 450 osób bezrobotnych z tym zawodem. Około dziesięciokrotną przewagę rejestrujących się bezrobotnych wobec napływających ofert pracy obserwuje się w zawodzie mechanika samochodów osobowych, kucharza, fryzjera, oraz krawca. Zawody te więc nadal pozostaną silnie nadwyŝkowe, przy czym dysproporcję tę pogłębiło wejście w 200 na rynek pracy dodatkowo 58 mechaników samochodów osobowych, 56 kucharzy, 12 fryzjerów czy 67 techników mechaników. 4. WNIOSKI Przedstawiony ranking zawodów deficytowych i nadwyŝkowych, stworzony w oparciu o oferty zatrudnienia zgłaszane do PUP oraz dane dotyczące absolwentów, nie daje pełnego obrazu rynku pracy. Do tutejszego urzędu pracy nie są zgłaszane wszystkie informacje o wolnych miejscach pracy. Osoby poszukujące pracy korzystają równieŝ z prywatnych agencji zatrudnienia; często teŝ samodzielnie poszukują ofert zatrudnienia u pracodawców, równieŝ za pośrednictwem sieci Internet. Sprowadza się to do stwierdzenia, iŝ znalezienie zatrudnienia za pośrednictwem urzędu pracy jest jedynie jedną z wielu moŝliwości jakie mają osoby poszukujące pracy. Obserwacje wybranych zawodów deficytowych i nadwyŝkowych ukazują trudną sytuację, w której zwiększa i utrwala się dysproporcja między napływającymi ofertami pracy a rejestrującymi się bezrobotnymi. Działania zmierzające do zapobieŝenia tym dysproporcjom (a tym bardziej ich zwiększaniu) nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Problemem jest duŝa bezwładność procesu edukacji szkolnej (wieloletni proces kształcenia), zbyt mała świadomość i znajomość trendów rynku pracy wśród osób rozpoczynających swoją naukę w danym zawodzie, oraz jednocześnie trudność w zainteresowaniu i rekrutacji do szkół oraz na szkolenia organizowane przez tutejszy urząd pracy. Problemem jest teŝ brak rzetelnych (a od 2007r. brak jakichkolwiek) informacji pochodzących z ankiet od pracodawców, a więc szacowaniu popytu u źródła, na pracowników konkretnych zawodów. Informacje od pracodawców pochodzą jedynie z danych przekazywanych przez pracodawców do urzędu statystycznego a te nie dość Ŝe pochodzą od pracodawców zatrudniających co najmniej pracowników, to dodatkowo najniŝszy stopień agregacji tych danych to poziom województwa, stąd teŝ wykorzystywane są jedynie w monitoringu zawodów Ranking zawodów deficytowych i nadwyŝkowych w mieście Opolu i powiecie opolskim w 200 roku cz. prognostyczna Strona 12 z 13

13 opracowywanym przez wojewódzkie urzędy pracy. W tym roku zawiódł takŝe system SYRIUSZ, przez co nie jest znanych wiele wskaźników dotąd obliczanych i obrazowanych w poprzednich opracowaniach. W obecnej analizie zabrakło teŝ danych o prognozowanej liczbie absolwentów w 2010r. O właściwym monitoringu będzie więc moŝna mówić dopiero w przyszłości, a moŝliwe będzie to dopiero po uwzględnieniu ofert zatrudnienia rozstrzyganych w drodze konkursu i ogłaszanych w środkach masowego przekazu, zaś dotychczasowe doświadczenie wskazuje, iŝ do urzędu trafiają głównie oferty trudne do zrealizowania, nisko opłacane, o duŝej rotacji kadry pracowniczej oraz takie, gdzie pracodawcy chcą uzyskać korzyści finansowe wynikające z zatrudnienia osób bezrobotnych. Zawodami deficytowymi często są zawody, w których zgłoszono niewiele ofert pracy (dla zawodów gdzie wskaźnik uzyskał wartość maksymalną bardzo często były to jedna, dwie lub trzy ofert zgłoszone w całym półroczu) albo teŝ wymagające posiadania kwalifikacji, których nie uzyska się tylko za sprawą ukończenia odpowiedniego kursu czy szkolenia. Występowanie zawodów deficytowych jest spowodowane wieloma czynnikami, m.in. niskimi zarobkami proponowanymi osobom z wysokimi kwalifikacjami, brakiem chęci podnoszenia kwalifikacji, istnieniem szarej strefy czy teŝ szybkimi, nieplanowanymi zmianami na rynku pracy. MoŜna zauwaŝyć, Ŝe w części zawodów, w których występuje największa liczba osób bezrobotnych pracodawcy zaoferowali teŝ największą liczbę ofert pracy. Zawodami tymi są: sprzedawcy, robotnicy budowlani, murarze, zbrojarze, cieśle, stolarze, ślusarze, spawacze. Ranking zawodów deficytowych i nadwyŝkowych w mieście Opolu i powiecie opolskim w 200 roku cz. prognostyczna Strona 13 z 13