Województwo Podlaskie

Transkrypt

1 Województwo Podlaskie Województwo podlaskie położone jest w północno-wschodniej części Polski. Sąsiaduje z trzema województwami: warmińskomazurskim, mazowieckim i na krótkim odcinku z lubelskim. Na północnym-wschodzie graniczy z Litwą, a na wschodzie z Białorusią. Podlaskie stanowi wewnętrzną (z Litwą) i zewnętrzną (z Białorusią) granicę Unii Europejskiej. Obszar km². Ludność (stan w dniu 30 września 2008 r.) Liczba gmin w tym 3 miasta na prawach powiatu - powiaty grodzkie miasto Białystok, miasto Łomża, miasto Suwałki). Liczba powiatów w tym 3 powiaty grodzkie (miasta na prawach powiatu - miasto Białystok, miasto Łomża, miasto Suwałki) i 14 powiatów ziemskich. W regionie jest 11 przejść granicznych: na granicy z Litwą - Budzisko (drogowe), Ogrodniki (drogowe), Trakiszki (kolejowe); na granicy z Białorusią - Białowieża (drogowe - osobowe), Bobrowniki (drogowe), Czeremcha (kolejowe), Kuźnica Białostocka (drogowe i kolejowe), Połowce (drogowe), Płaska (Rudawka - rzeczne, osobowe), Siemianówka (kolejowe ruch towarowy). Stolica - Białystok. Rozwój miasta nastąpił w połowie XVIII wieku za czasów hetmana wielkiego koronnego Jana Klemensa Branickiego. Największy ośrodek przemysłowy oraz centrum kulturalne i naukowe regionu. Działa tu większość instytucji kultury i uczelni wyższych, w tym: teatry, filharmonia, muzea, uniwersytet, akademia medyczna, politechnika, wyższe szkoły ekonomiczne. Miasto jest jednym z wyróżniających się ośrodków sztuki lalkarskiej w Polsce. Obok Białostockiego Teatru Lalek działa wyższa uczelnia kształcąca aktorów i reżyserów lalkarstwa.

2 aktorów i reżyserów lalkarstwa. Uwarunkowania geograficzne i historyczne sprawiły, że województwo podlaskie jest miejscem współistnienia różnych narodów i kultur. Powstał tu specyficzny pejzaż kulturowy, charakteryzujący się wielością wyznaniową i bogactwem obrzędów. Od wieków żyją tu obok siebie Polacy, Białorusini, Tatarzy, Rosjanie, Żydzi. Wielonarodowość była, między innymi, powodem stworzenia uniwersalnego języka przez urodzonego w Białymstoku twórcę esperanta Ludwika Zamenhofa ( ). Pałac Branickich Do dzisiaj zachowały się w województwie podlaskim naturalne krajobrazy, puszcze i lasy, jeziora oraz doliny rzek. O wyjątkowych walorach przyrodniczych regionu w skali Polski i Europy świadczą zespoły i elementy środowiska naturalnego objętego ochroną. W regionie są cztery parki narodowe: 1. Białowieski Park Narodowy Puszcza Białowieska to najlepiej zachowany w Europie las naturalny o pierwotnym charakterze. W 1977 r. UNESCO uznało Białowieski Park Narodowy za Rezerwat Biosfery M&B, a w 1979 r. wpisało na listę Dziedzictwa Światowego, jako jedyny obiekt przyrodniczy z Polski. 2. Biebrzański Park Narodowy - został utworzony w 1993 roku. Położony jest w północno-wschodniej Polsce w województwie podlaskim. Jest to największy park narodowy w Polsce o

3 podlaskim. Jest to największy park narodowy w Polsce o powierzchni ha. Obszary leśne w Parku zajmują ha, grunty rolne ha, a nieużytki - słynne Bagna Biebrzańskie, w rzeczywistości najbardziej cenne przyrodniczo ekosystemy ha. Wokół Parku utworzono otulinę o powierzchni ha. Ochronie ścisłej podlega obszar ha (w tym dawny rezerwat Czerwone Bagno). To najbardziej naturalny w Polsce i w Środkowej Europie kompleks torfowisk niskich, przejściowych i wysokich ze specyficzną strefowością roślinności, charakterystyczną dla dolin rzecznych oraz wyjątkowo bogatą ornitofauną. Bagna Biebrzańskie są najważniejszym w Polsce, a także w całej Europie Środkowej i Zachodniej obszarem lęgowym dla wielu gatunków ptaków związanych ze środowiskiem bagiennym. Dolina Biebrzy ma więc pod względem ornitologicznym szczególne znaczenie, zwłaszcza, że bagna zanikają w krajobrazie Europy. Dlatego obszar parku biebrzańskiego został objęty Międzynarodową Konferencją RAMSAR chroniącą obszary błotne i lęgowiska ptaków. Obszar ten ma rekomendacje do uznania za Obiekt Dziedzictwa Światowego, wydane przez Komisję Parków Narodowych i Obszarów Chronionych IUCN (Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody i Zasobów Naturalnych) oraz Federację Parków Narodowych i Parków Natury Europy. 3. Narwiański Park Narodowy - leży w północno-wschodniej części Polski w województwie podlaskim. Powierzchnia całkowita parku utworzonego w 1996 r. wynosi 7350 ha. Na terenie parku dominuje własność prywatna, głównie drobnych rolników. Własność Skarbu Państwa stanowi zaledwie 2057 ha. Park znajduje się w Dolinie Górnej Narwi. Obejmuje on bagienną dolinę Narwi pomiędzy Surażem i Rzędzianami, która stanowiła znaczną część utworzonego w 1985 roku Narwiańskiego Parku Krajobrazowego. Głównym celem Parku jest ochrona bagien, terenów podmokłych i wód, które są dominującymi ekosystemami i zajmują ok. 90% powierzchni.

4 Walory przyrodnicze Parku to przede wszystkim unikatowy system doliny rzeki Narew z bogatymi zespołami roślinnymi i faunistycznymi. Dolina Narwi z silnie rozbudowanym systemem koryt rzecznych jest osobliwością przyrodniczą w tej części Europy i bywa nazywana "Polską Amazonią". Wielkim walorem parku obok zbiorowisk wodnych, roślinności szuwarowej i zaroślowej jest ornitofauna. Gniazdują tu ptaki, których egzystencja jest zagrożona. 4. Wigierski Park Narodowy - znajduje się w północno-wschodniej Polsce, na terenie województwa podlaskiego, w krainie Mazursko- Podlaskiej, w północno-wschodniej części dzielnicy Pojezierza Mazurskiego i północnej dzielnicy Puszczy Augustowskiej. Park utworzony został 1 stycznia 1989 roku na obszarze ha. Aktualna jego powierzchnia wynosi ha, w tym 9464 ha to grunty leśne, 2908 ha - wody i 2714 ha inne tereny, głównie użytkowane rolniczo (2229 ha). Ochroną ścisłą objętych jest 623 ha, w tym 283 ha lasów. Obszary zagospodarowane rolniczo objęte są ochroną krajobrazową. Największym atutem - skarbem WPN są jego wody, które decydują o pięknie krajobrazu i unikatowej wartości przyrodniczej tego obszaru. W granicach Parku znajdują się 42 naturalne zbiorniki wodne. Największe, najgłębsze i najatrakcyjniejsze z nich to jezioro Wigry urozmaicone wyspami, zatokami, głębinami i przybrzeżnymi płyciznami. Wody w WPN to nie tylko jeziora, są tu piękne rzeki, strumienie, żródliska. Wyrazem uznania dla wyjątkowych walorów wód wigierskich było umieszczenie jeziora Wigry w "Projekcie Aqua", na liście najcenniejszych ekosystemów wodnych świata, przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody w roku Podlaskie jest regionem o charakterze rolniczym. Uprawia się tu głównie zboża i ziemniaki. Rolnictwo prawie w całości związane jest z sektorem prywatnym. Znane i cenione w kraju oraz poza jego granicami są nasze produkty mleczarskie oraz wyroby drobiarskie i mięsne. Przemysł to przede wszystkim produkcja i przetwórstwo artykułów

5 Przemysł to przede wszystkim produkcja i przetwórstwo artykułów spożywczych. Ważne znaczenie ma również produkcja maszyn i urządzeń, produkcja tkanin oraz drewna i wyrobów z drewna. Potencjał przemysłowy skoncentrowany jest w największych miastach - Białymstoku, Suwałkach i Łomży. Województwo zacieśnia współpracę z krajami basenu Morza Bałtyckiego w ramach Związku Transgranicznego Euroregion Niemen (Polska, Litwa i Białoruś), a także z regionami zaprzyjaźnionymi: Trento, Lombardia, Bolzano Górna Adyga (Włochy), Burgundia (Francja), Häme (Finlandia), Nadrenia Północna Westfalia (Niemcy) i Värmländ (Szwecja).