PODSTAWOWA OPIEKA ZDROWOTNA potencjał i jego wykorzystanie

Transkrypt

1 Narodowy Fundusz Zdrowia Centrala w Warszawie PODSTAWOWA OPIEKA ZDROWOTNA potencjał i jego wykorzystanie (zarys analizy) Załącznik Podstawowa opieka zdrowotna i profilaktyka w podstawowej opiece zdrowotnej w Europie Warszawa, styczeń-luty 2016 r. 1

2 Spis treści 1. Wprowadzenie Cel i zakres analizy Źródła danych i ograniczenia Podstawy organizacyjno-prawne podstawowej opieki zdrowotnej w Polsce Zakres i warunki finansowania poz ze środków publicznych Podstawy działania i finansowania umowy z NFZ Zasoby podstawowej opieki zdrowotnej Tło demograficzne Liczba i rozmieszczenie świadczeniodawców (umów) Lekarze Pielęgniarki Położne Działalność podstawowej opieki zdrowotnej (także w ujęciu regionalnym) Świadczenia lekarskie Świadczenia pielęgniarki Świadczenia położnej Badania diagnostyczne i inne świadczenia Podsumowanie Ocena stanu obecnego Zagrożenia Wnioski Załącznik Podstawowa opieka zdrowotna i profilaktyka w podstawowej opiece zdrowotnej w Europie.41 2

3 1. Wprowadzenie 1.1 Cel i zakres analizy Głównym celem przedmiotowego opracowanie jest syntetyczne przedstawienie informacji na temat podstawowej opieki zdrowotnej, a w szczególności warunków jej działania, potencjału i zakresu udzielanych świadczeń. Biorąc pod uwagę prowadzone obecnie prace nad kierunkami rozwoju podstawowej opieki zdrowotnej, szczególnie pomocne może być zestawienie podstawowych wskaźników w ujęciu regionalnym, co może ułatwić identyfikację ograniczeń i zagrożeń związanych z planowanymi zmianami, ale także ułatwić określenie celów i kolejności działań. 1.2 Źródła danych i ograniczenia Dane wykorzystane w opracowaniu pochodzą z zasobów Narodowego Funduszu Zdrowia. Ich źródłem są zarówno umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej - dane o potencjale, jak i sprawozdania świadczeniodawców w zakresie ich aktywności, w tym przede wszystkim informacje o udzielonych świadczeniach. W opracowaniu wykorzystano najbardziej aktualne 1 dane dostępne w Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia (należy przyjąć, że opracowanie zostanie zaktualizowane po uzyskaniu pełnych danych za 2015 r.). Zwracając uwagę na rozbieżności pomiędzy regionami należy mieć na uwadze, że część z nich może wynikać ze zróżnicowania poziomu sprawozdawczości. Pomimo definicyjnie szerokiego zakresu świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej, obejmującego m. in. świadczenia nocnej i świątecznej opieki medycznej oraz transportu sanitarnego, opracowanie koncentruje się na trzech głównych obszarach poz, to jest świadczeniach lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej. 2. Podstawy organizacyjno-prawne podstawowej opieki zdrowotnej w Polsce 2.1 Zakres i warunki finansowania poz ze środków publicznych Podstawowa opieka zdrowotna (POZ) jest częścią systemu opieki zdrowotnej, zapewniającą wszystkim osobom uprawnionym do świadczeń zamieszkałym/przebywającym na terytorium Polski kompleksowe i skoordynowane świadczenia opieki zdrowotnej w miejscu zamieszkania. Świadczenia udzielane są w warunkach ambulatoryjnych (w gabinecie, poradni lub przychodni), a w przypadkach uzasadnionych medycznie, także w domu pacjenta (również w domu pomocy społecznej). Obejmują także profilaktyczną opiekę nad dziećmi i młodzieżą sprawowaną przez pielęgniarkę/higienistkę w środowisku nauczania i wychowania. Funkcjonowanie POZ (za wyjątkiem świadczeń profilaktycznej opieki nad dziećmi i młodzieżą w środowisku nauczania i wychowania oraz świadczeń nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej w POZ) oparte jest na prawie do imiennego wyboru lekarza, pielęgniarki, położnej podstawowej opieki zdrowotnej. 1 Zdecydowana większość danych dotyczy stanu na koniec I lub III kwartału 2015 r., ale także wykonania świadczeń za rok

4 Wykaz świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej został określony w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 24 września 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz.U ), natomiast w przypadku świadczeń pielęgniarki szkolnej - w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 28 sierpnia 2009 r. w sprawie organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą (Dz.U. Nr 139, poz. 1133). Zgodnie z przepisami ww. rozporządzenia, pielęgniarka i higienistka szkolna sprawują profilaktyczną opiekę nad uczniami w znajdującym się na terenie szkoły gabinecie profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej. W przypadku braku takiego gabinetu na terenie szkoły dopuszczalne jest udzielanie tych świadczeń w innym miejscu. Przy ustalaniu liczby uczniów objętych profilaktyczną opieką zdrowotną przez jedną pielęgniarkę/ higienistkę szkolną brany jest pod uwagę typ szkoły, a w przypadku szkół, do których uczęszczają niepełnosprawni - ich liczba i stopień niepełnosprawności. Zgodnie z powołanymi wyżej rozporządzeniami świadczenia lekarza POZ obejmują: profilaktykę chorób, w tym badania i porady w ramach profilaktyki wieku rozwojowego oraz szczepienia ochronne, świadczenia profilaktyki chorób układu krążenia, udzielanie porad w leczeniu schorzeń, w tym zapewnienie diagnostyki laboratoryjnej oraz obrazowej i nieobrazowej (EKG, RTG, USG) zgodnie z obowiązującym wykazem, wykonywanie zabiegów w gabinecie zabiegowym i w domu pacjenta, orzekanie o stanie zdrowia, inne świadczenia wynikające z potrzeb populacji objętej opieką, w tym: kierowanie do poradni specjalistycznych i na leczenie szpitalne, kierowanie na rehabilitację i leczenie uzdrowiskowe, kwalifikowanie do świadczeń transportu sanitarnego w POZ i wystawianie zleceń przewozów, wystawianie zleceń na realizację świadczeń pozostających w zakresie zadań pielęgniarki POZ, wystawianie zaświadczeń dotyczących stanu zdrowia pacjenta. Świadczenia pielęgniarki POZ obejmują kompleksową opiekę pielęgniarską nad osobą, rodziną, społecznością w środowisku zamieszkania, z uwzględnieniem miejsca udzielania świadczeń, w tym: świadczenia profilaktyczne, w tym wizyty patronażowe u dzieci od trzeciego do dziewiątego miesiąca życia oraz wykonywanie testów przesiewowych u dzieci w wieku 0-6 r.ż. w terminach badań bilansowych, świadczenia profilaktyki gruźlicy, świadczenia lecznicze, w tym: wykonywanie iniekcji i zabiegów na podstawie zleceń lekarzy ubezpieczenia zdrowotnego w gabinecie pielęgniarki POZ i w domu pacjenta, świadczenia diagnostyczne, w tym: pobieranie materiałów do badań diagnostycznych na podstawie zlecenia lekarza POZ, w sytuacji gdy pobranie z przyczyn medycznych powinno być zrealizowane w domu pacjenta, świadczenia pielęgnacyjne i rehabilitacyjne, w szczególności dla osób, u których występuje ograniczenie sprawności psychofizycznej w wyniku choroby. Świadczenia położnej POZ obejmują kompleksową pielęgnacyjną opiekę położniczoneonatologiczno-ginekologiczną nad populacją objętą opieką, w tym: edukację w zakresie planowania rodziny, 4

5 opiekę w okresie ciąży, porodu i połogu, w tym edukację przedporodową realizowaną u kobiet w ciąży (w tym w ciąży wysokiego ryzyka), począwszy od dwudziestego pierwszego tygodnia ciąży do terminu rozwiązania, opiekę nad kobietą, noworodkiem i niemowlęciem do ukończenia drugiego miesiąca życia, realizowaną w ramach wizyt patronażowych, opiekę w chorobach ginekologicznych, w tym opiekę pielęgnacyjną nad kobietą po operacji ginekologicznej lub onkologiczno-ginekologicznej obejmującą okres od momentu wypisu ze szpitala do całkowitego zagojenia się rany pooperacyjnej, realizowane na podstawie skierowania lekarza oddziału, który wykonał operację, wykonywanie zgodnie z posiadanymi kompetencjami, iniekcji i zabiegów na podstawie zleceń innych lekarzy ubezpieczenia zdrowotnego, w gabinecie położnej poz i w domu pacjenta, opiekę nad kobietą w każdym okresie jej życia. Świadczenia pielęgniarki/higienistki szkolnej obejmują: świadczenia profilaktyczne, w tym wykonywanie i interpretowanie testów przesiewowych u dzieci w wieku szkolnym, w terminach badań bilansowych, świadczenia grupowej profilaktyki fluorkowej u dzieci klas I-VI szkoły podstawowej, kierowanie postępowaniem przesiewowym oraz sprawowanie opieki nad uczniami z dodatnimi wynikami testów, czynne poradnictwo dla uczniów z problemami zdrowotnymi oraz sprawowanie opieki nad uczniami z chorobami przewlekłymi i niepełnosprawnością, udzielanie pomocy przedlekarskiej w przypadku nagłych zachorowań, urazów, zatruć, doradztwo dla dyrektora szkoły zgodnie z posiadanymi kompetencjami, udział w planowaniu, realizacji i ocenie edukacji zdrowotnej. Ponadto w ramach poz realizowane są programy profilaktyczne: profilaktyka chorób układu krążenia, profilaktyka gruźlicy, profilaktyka raka szyjki macicy, profilaktyka chorób odtytoniowych. 2.2 Podstawy działania i finansowania umowy z NFZ Podstawą realizacji świadczeń w ramach poz (nie dotyczy świadczeń z zakresu nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej) jest umowa zawarta z NFZ na podstawie art. 159 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. 2015, poz. 581 z późn. zm.). Finansowanie świadczeń w POZ, z wyjątkiem świadczeń nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej w POZ, odbywa się na podstawie rocznych stawek kapitacyjnych, w oparciu o listy świadczeniobiorców (pacjentów) objętych opieką na podstawie deklaracji wyboru, a w przypadku dzieci i młodzieży szkolnej, na podstawie list uczniów szkół, z którymi świadczeniodawca nawiązał współpracę. Dla wskazanych w umowie grup pacjentów stawka kapitacyjna korygowana jest odpowiednim współczynnikiem zwiększającym finansowanie świadczeń. Niektóre porady i wizyty udzielane w programach profilaktycznych, świadczenia udzielane osobom spoza list pacjentów oraz niektóre przewozy transportem sanitarnym, finansowane są według cen jednostkowych ustalonych odrębnie dla tych świadczeń. 5

6 Obowiązujące w 2015 r. wartości rocznych bazowych stawek kapitacyjnych oraz cen świadczeń objętych odrębnym finansowaniem w POZ dostępne są w treści załącznika Nr 1 do zarządzenia Nr 3/2014/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 7 stycznia 2015 r. Finansowanie świadczeń nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej w POZ odbywa się na podstawie wynegocjowanego ryczałtu miesięcznego, a jego wysokość zależna jest od liczby ludności zamieszkałej na obszarze zabezpieczenia. Umowy o udzielanie świadczeń pielęgniarki/higienistki szkolnej zawierane są z podmiotami, które nawiązały w zakresie sprawowania opieki profilaktycznej nad populacją uczniów danej szkoły, współpracę z jej dyrektorem i udokumentowały ten fakt, składając wniosek o zawarcie umowy z Funduszem. Świadczenia podlegają finansowaniu na podstawie rocznej stawki kapitacyjnej, z uwzględnieniem współczynników korygujących, odpowiednio do typu szkoły i ucznia w szkole (klasy integracyjne, klasy szkoły sportowe, szkoły z warsztatami w szkole, uczniowie z niepełnosprawnościami). 3. Zasoby podstawowej opieki zdrowotnej 3.1 Tło demograficzne W celu przedstawienia zasobów podstawowej opieki zdrowotnej w Polsce, niezbędne jest słowo wstępu na temat sytuacji demograficznej, będącej punktem odniesienia dla wielu aspektów niniejszej analizy. Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego w 2015 r. ludność Polski stanowiła prawie 38,5 mln osób. Wielkość populacji jest różna w poszczególnych regionach kraju na potrzeby niniejszej analizy najczęściej używaną jednostką terytorialną będzie województwo bowiem każde z województw posiada odpowiednik oddziału wojewódzkiego NFZ (OW NFZ) te z kolei są odpowiedzialne za zawieranie umów ze świadczeniodawcami. Najbardziej zaludnionymi województwami są województwo mazowieckie (13,9 %) oraz śląskie (11,9 %), a najmniej opolskie (2,6%) i lubuskie (2,7%). Szczegółowe dane na temat liczebności populacji Polski w podziale na województwa przedstawia rycina poniżej. 6

7 Ryc. 1. Populacja Polski w podziale na województwa w roku Struktura demograficzna jest ściśle powiązana z danymi dotyczącymi zasobów, mierzonych m.in. liczbą świadczeniodawców i personelu udzielającego świadczeń, liczbą i rodzajem zawartych umów z NFZ, liczbą miejsc udzielania świadczeń, jak i aktywności podmiotów działających w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. 3.2 Liczba i rozmieszczenie świadczeniodawców (umów) Liczbę świadczeniodawców na terenie Polski, w podziale na powiaty obrazuje Ryc.2. Najwyższa liczba umów odnotowywana jest w głównych ośrodkach administracyjnych, z uwagi na największe zaludnienie na ich terenie. Dodatkowego komentarza wymaga jednak widoczna wysoka liczba umów w powiatach woj. wielkopolskiego, wynikająca nie tylko z wysokiego wskaźnika zaludnienia, ale również największego odsetka umów z praktykami indywidualnymi (lekarze, pielęgniarki i położne). 7

8 Ryc. 2. Liczba świadczeniodawców w podziale na powiaty w roku Dane na temat liczby umów oraz liczby miejsc udzielania świadczeń w podziale na 3 główne typy umów w POZ (świadczenia lekarza, pielęgniarki i położnej) w skali kraju przedstawia wykres 1. Najwięcej umów jest zawartych na świadczenia pielęgniarki poz (6393), a najmniej na świadczenia położnej poz (4684). Jeśli chodzi o liczbę miejsc udzielania świadczeń, najwięcej przypada ich w kategorii świadczenia lekarza poz (9273). 8

9 Wykres 1.Liczba umów i miejsc udzielania świadczeń w podziale na zakres świadczeń. Świadczenia lekarza poz Świadczenia lekarza poz Świadczenia pielęgniarki poz Świadczenia pielęgniarki poz Świadczenia położnej poz Świadczenia położnej poz liczba podmiotów (umów) liczba miejsc udzielania świadczeń Szczegółowe dane na temat struktury umów POZ w poszczególnych OW NFZ, zobrazowane liczbą świadczeniodawców, którzy posiadają umowy w poszczególnych zakresach, bądź w kilku zakresach ( lekarz + pielęgniarka, lekarz + położna, pielęgniarka + położna, lekarz + pielęgniarka + położna ) przedstawia Wykres 2. Wykres 2. Struktura umów POZ w poszczególnych oddziałach wojewódzkich Dolnoślą ski Kujawsko - Pomorski Lubelski Lubuski Łódzki Małopols ki Mazowie cki Opolski Podkarpa cki Podlaski Pomorski Śląski Świętokr zyski Warmińs ko- Mazurski Lekarz POZ Pielęgniarka POZ Położna POZ Lekarz + Pielęgniarka Lekarz + Położna Pielęgniarka + Położna Lekarz + Pielęgniarka + Położna Wielkop olski Zachodni opomors ki 9

10 Umowy zawierane dla 3 zakresów poz łącznie (lekarz, pielęgniarka, położna) dominują głównie w Polsce centralnej, co najlepiej obrazuje - Ryc. 3. W województwach: mazowieckim, łódzkim i kujawsko-pomorskim udział takich umów przewyższa 75%. Najniższy udział takich umów jest w województwie wielkopolskim (10,16%), w którym, jak już wspomniano, dominują umowy z praktykami indywidualnymi, podobnie jest w województwie opolskim (15,32%), podkarpacim (21,78%) i lubuskim (23,72%). Średnia dla całego kraju dla umów zawieranych w 3 zakresach łącznie wynosi 49%. Ryc. 3. Udział umów zawartych w trzech zakresach - w podziale na województwa. Dla uzupełnienia powyższej informacji poniżej (Ryc. 4) przedstawiono wizualizację - jak prezentuje się udział umów POZ zawartych w minimum 2 zakresach w ogólnej liczbie umów. Najbardziej widoczny jest najniższy udział takich umów w 2 województwach: wielkopolskie (30,66%) i podkarpackie (40,43%) wysoki wskaźnik umów z praktykami indywidualnymi. 10

11 Ryc. 4. Udział umów zawartych w minimum 2 zakresach - w podziale na województwa. Dominującą kombinacją umów POZ w minimum 2 zakresach, stanowi lekarz + pielęgniarka, średnio dla kraju 15%, najmniej w kujawsko-pomorskim (2%) i lubelskim (8%), a najwięcej w opolskim (37%), świętokrzyskim (32%) i lubuskim (30%). Umowy zawierane przez świdczeniodawców na zakres lekarz POZ w połączeniu z zakresem położna POZ występuje najrzadziej średnio 2% umów w skali kraju, umowy na zakres pielęgniarka POZ w połączeniu z zakresem położna POZ występują nieznacznie częściej średnio 3 % w skali kraju (najwięcej w woj. wielkopolskim 6%). Szczegółową chrakterystykę struktury umów ze świadczeniodawcami wyrażoną procentami umów w poszczególnych zakresach zawiera Tabela 1. 11

12 Tabela 1. Procentowy udział poszczególnych zakresów świadczeń POZ w umowach ze świadczeniodawcami. OW NFZ Lekarz Pielęgniarka Położna Lekarz + Pielęgniarka Lekarz + Położna Pielęgniarka + Położna Lekarz + Pielęgniarka + Położna Dolnośląski 3% 9% 2% 11% 1% 2% 72% Kujawsko - Pomorski 1% 9% 3% 2% 1% 1% 82% Lubelski 5% 9% 4% 8% 0% 0% 74% Lubuski 12% 19% 9% 30% 3% 3% 24% Łódzki 2% 3% 2% 15% 1% 1% 77% Małopolski 15% 15% 6% 17% 3% 4% 41% Mazowiecki 5% 1% 2% 12% 0% 3% 78% Opolski 25% 13% 7% 37% 2% 1% 15% Podkarpacki 17% 33% 9% 17% 1% 1% 22% Podlaski 8% 5% 2% 14% 3% 5% 64% Pomorski 18% 16% 8% 22% 3% 2% 31% Śląski 5% 3% 3% 10% 0% 1% 79% Świętokrzyski 4% 25% 4% 32% 2% 1% 32% Warmińsko-Mazurski 21% 13% 6% 21% 2% 5% 32% Wielkopolski 32% 26% 11% 13% 2% 6% 10% Zachodniopomorski 18% 15% 4% 16% 3% 3% 41% Razem 13% 14% 5% 15% 2% 3% 49% Średnia liczba świadczeniobiorców przypadająca na 1 świdczeniodawcę jest różna w zależności od województwa średnie wartości prezentuje Ryc. 5. Jednak wyciąganie wniosków jedynie na bazie takiego porównania może być błędne należy je łączyć z informacjami opisanymi wcześniej, jak i poruszonymi w dalszej części opracowania. Średnio, najwięcej świadczeniobiorców na jednego świadczeniodawcę przypada w województwach: mazowieckim (6735), łódzkim (5090) i kujawsko-pomorskim (5073), a najmniej w województwie zachodniopomorskim (1617). Liczebność populacji przypadającej na jednego świadczeniodawcę jest uzależniona m.in. od formy organizacyjno-prawnej danego świadczeniodawcy oraz typu zawartej umowy. Nie bez przyczyny np. w województwie mazowieckim jest najwyższa liczba świadczeniobiorców na 1 świadczeniodawcę bowiem w tym województwie działają głównie duże podmioty (świadczeniodawcy), mający większą populację pod swoją opieką, a tym samym zatrudniajacy wiekszą liczbę personelu, niż np. samodzielne praktyki działające w głównej mierze w mniejszych miejscowościach. 12

13 Ryc. 5. Średnia liczba świadczeniobiorców przypadająca na jednego świadczeniodawcę w województwie. Liczba miejsc udzielania świadczeń przypadająca na jednego świadczeniodawcę również jest zależna od formy organizacyjno-prawnej świadczeniodawcy, a także od zakresu będącego przedmiotem umowy. Najmniejsza liczba miejsc udzielania świadczeń przypada na świadczeniodawów realizujących umowę w zakresie położna poz, a najwięcej w zakresie lekarz poz. Dane o liczbie miejsc udzialania świadczeń przypadających na jednego świadczeniodawcę w podziale na poszczególne województwa, prezentuje Wykres 3. 13

14 Wykres 3. Liczba miejsc udzielania świadczeń przypadająca na jednego świadczeniodawcę. liczba miejsc udzielania świadczeń przypadająca na jednego świadczeniodawcę 2,00 1,80 1,60 1,40 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0,00 LEKARZ PIELĘGNIARKA POŁOŻNA Poniżej przedstawiono dane na temat udziału % poszczególnego personelu POZ przyjmującego deklaracje wyboru (lekarze, pielęgniarki, położne) w ogólnej liczbie personelu zgłoszonego do umów Ryc. 6. Średnio dla kraju 79,47% personelu POZ zgłoszonego do realizacji umowy przyjmuje deklaracje wyboru. Jednak zdecydowanie najmniejszy procent stanowią lekarze średnio 69,81 %. Zdecydowanie najwyższy odsetek stanowią położne, tj. 98,08 %. Największy udział personelu POZ przyjmującego deklaracje wyboru w ogólnej liczbie zgłoszonego do umów jest widoczny w województwie podkarpackim (94,95%), a najniższy w województwie świętokrzyskim (68,04%). 14

15 Ryc. 6. Udział procentowy personelu przyjmującego deklaracje wyboru w ogólnej liczbie personelu zgłoszonego do umów. Udział % personelu POZ przyjmującego deklaracje wyboru w ogólnej liczbie personelu zgłoszonego do umów 68,08% 96,82% 98,60% 72,41% 74,15% 79,86% 98,42% 95,41% 100,00% 94,76% 84,42% 68,40% 83,88% 92,85% 81,12% 81,17% 94,63% 83,51% 76,18% 86,41% 58,20% 95,27% 69,67% 94,00% 90,84% 68,40% 74,90% 88,89% 95,71% 79,47% 98,34% 80,37% 67,53% 88,88% 64,04% 94,75% 88,12% 65,85% 77,29% 94,43% 86,26% 58,78% 76,78% 90,73% 68,15% 81,36% 74,95% 83,95% 88,24% 95,88% 68,04% 75,36% 72,30% 95,80% 92,14% 70,29% 92,83% 69,81% lekarze 95,39% 93,37% 97,46% 90,82% pielęgniarki 80,66% 97,21% 94,95% 93,08% położne 80,51% 79,47% Razem Lekarze W 2015 r. Fundusz zawarł umowy z podmiotami, z których większość, tj. 83,3%, stanowią przedsiębiorcy. Pozostali świadczeniodawcy to podmioty niebędące przedsiębiorcami (12,8%), praktyki indywidualne (3,7%) i praktyki grupowe (0,2%). Najwięcej umów zawarto podmiotami działającymi na terenie oddziałów największych pod względem liczby ubezpieczonych, tj. Śląskiego OW NFZ (12,3% spośród wszystkich

16 podmiotów), Mazowieckiego OW NFZ (10,95%) i Wielkopolskiego OW NFZ (10,13%), najmniej zaś na terenie Świętokrzyskiego OW NFZ (2,95% wszystkich zawartych umów). Rycina 7 przedstawia dokładne dane o podmiotach, z którymi zawarto umowy w poszczególnych OW NFZ. Ryc. 7 Liczba umów zawartych na 2015 r. (liczba podmiotów lekarze poz) liczba umów zawartych na 2015 r. (liczba podmiotów) podmioty niebędące przedsiębiorcami podmioty będące przedsiębiorcami 17 grupowe praktyki 230 Indywidualne praktyki Razem Porównując liczbę miejsc udzielania świadczeń (Ryc. 8) z liczbą podmiotów (Ryc. 7) widać wyraźnie, że największa koncentracja podmiotów (wskaźnik liczony jako iloraz miejsc udzielania świadczeń / liczbę podmiotów) jest na terenie Świętokrzyskiego OW NFZ (2,09), Lubuskiego (2,07), Podkarpackiego (1,92), najmniejsza zaś na terenie Wielkopolskiego OW NFZ (1,19), Podlaskiego OW NFZ (1,31) i Zachodniopomorskiego OW NFZ (1,34). 16

17 Ryc. 8 Liczba miejsc udzielania świadczeń liczba miejsc udzielania świadczeń podmioty niebędące przedsiębiorcami podmioty będące przedsiębiorcami grupowe praktyki Indywidualne praktyki Razem Tak niskie wskaźniki koncentracji wynikają z relatywnie dużej liczby praktyk indywidualnych. Wartość wskaźnika dla kraju wynosi 1,56. W całym kraju umowy poz są realizowane łącznie przez lekarzy (Ryc. 9), z czego prawie 80% jest zatrudnionych w podmiotach będących przedsiębiorcami. Lekarze pracujący w praktykach grupowych i indywidualnych stanowią mniej niż 1%. Opieką lekarzy poz jest objętych podopiecznych 2, z czego 78,7% to podopieczni objęci opieką przez przedsiębiorców, 19,9% - przez podmioty niebędące przedsiębiorcami, 2 Liczba podopiecznych na podstawie danych rozliczeniowych, to jest po odjęciu liczby osób, w stosunku do których nie potwierdzono prawa do świadczeń finansowanych ze środków publicznych. 17

18 a jedynie 1,4% podopiecznych korzysta ze świadczeń udzielonych w ramach praktyk grupowych i indywidualnych najwięcej, bo aż osób spośród dotyczy Wielkopolskiego OW NFZ. Dokładne dane dotyczące liczby podopiecznych zostały przedstawione na Ryc. 10. Ryc. 9. Liczba lekarzy zgłoszonych do realizacji umów. liczba lekarzy zgłoszonych do realizacji umów podmioty niebędące przedsiębiorcami podmioty będące przedsiębiorcami grupowe praktyki Indywidualne praktyki Razem 18

19 Ryc. 10. Liczba podopiecznych objętych opieką. liczba pacjentów objętych opieką podmioty niebędące przedsiębiorcami podmioty będące przedsiębiorcami grupowe praktyki Indywidualne praktyki Razem Analizując średnią liczbę świadczeniobiorców na 1 miejsce udzielania świadczeń (Ryc. 11) widać wyraźnie, że istnieje duża rozpiętość tego wskaźnika pomiędzy oddziałami. Najmniejsza średnia liczba świadczeniobiorców na 1 miejsce wynosi (Lubuski OW NFZ), największa zaś wynosi (Pomorski OW NFZ). Liczba świadczeniobiorców przypadających na 1 miejsce różni się znacząco w zależności od formy organizacyjno prawnej jest znacznie wyższa w przypadku praktyk grupowych, najniższa zaś w praktykach indywidualnych. Warto zwrócić uwagę na Podkarpacki OW NFZ, w którym wskaźnik ten w przypadku praktyk grupowych wynosi aż

20 Ryc. 11. Średnia liczba świadczeniobiorców na 1 miejsce udzielania świadczeń Średnia liczba świadczeniobiorców na 1 miejsce udzielania świadczeń podmioty niebędące przedsiębiorcami podmioty będące przedsiębiorcami grupowe praktyki Indywidualne praktyki Razem Średnią liczbę świadczeniobiorców przypadających na 1 lekarza obrazuje Ryc. 12. Tutaj również widać dużą rozpiętość najwyższy wskaźnik wynosi osób w Wielkopolskim OW NFZ, najniższy zaś w Kujawsko Pomorskim OW NFZ, przy średniej dla kraju Największe różnice występują w przypadku praktyk grupowych i indywidualnych - najniższy wskaźnik wynosi 680 (praktyki grupowe Śląski OW), najwyższy zaś (praktyki indywidualne Podkarpacki OW NFZ). 20

21 Ryc. 12. Średnia liczba świadczeniobiorców na 1 lekarza przyjmującego deklaracje wyboru. Średnia liczba świadczeniobiorców na 1 lekarza przyjmującego deklaracje wyboru podmioty niebędące przedsiębiorcami podmioty będące przedsiębiorcami grupowe praktyki Indywidualne praktyki Razem Pielęgniarki W 2015 roku, w skali kraju zawarto umów na realizację świadczeń pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej. Dominowały umowy z podmiotami będącymi przedsiębiorcami (4 733 umów, 74%), a w następnej kolejności - umowy z podmiotami niebędącymi przedsiębiorcami (759 umów, 12%), umowy w indywidualnymi praktykami (713 umów, 11%), umowy z praktykami grupowymi (188 umów, 3 %). Należy zwrócić uwagę, że formy zawieranych umów są zależne od regionu Polski (OW NFZ). Najbardziej popularne (dominujące) są umowy z podmiotami będącymi przedsiębiorcami (od 47 % umów w Świętokrzyskim OW NFZ do 89% w Śląskim OW NFZ), a najrzadsze z grupowymi praktykami (max. 10 % w wielkopolskim OW NFZ, w dolnośląskim i opolskim OW NFZ brak takich umów, w większości OW NFZ przypadki jednostkowe). Największy odsetek umów zawartych 21

22 z podmiotami niebędącymi przedsiębiorcami występuje w Świętokrzyskim OW NFZ (30 % umów zawartych w tym oddziale) i Mazowieckim OW NFZ (19% umów tego typu we wszystkich OW NFZ; 21 % wszystkich typów umów w Mazowieckim OW NFZ). W dużych aglomeracjach praktycznie nie występują takie formy działalności jak praktyki indywidualne (przypadki jednostkowe - Łódzki OW NFZ, Mazowiecki OW NFZ). Największy odsetek zawieranych umów z praktykami indywidualnymi odnotowano w Wielkopolskim OW NZ (35%) i Podkarpackim OW NFZ (42%). Szczegółowe dane na temat liczby zawartych umów prezentuje Ryc. 13. Ryc. 13. Liczba umów zawartych na 2015 r. - pielęgniarki (liczba podmiotów) liczba umów zawartych na 2015 r. (liczba podmiotów) podmioty niebędące przedsiębiorcami podmioty będące przedsiębiorcami grupowe praktyki Indywidualne praktyki Razem Struktura miejsc udzielania świadczeń mierzona ich liczbą jest pochodną liczby i formy zawieranych umów. Liczba miejsc udzielania świadczeń prowadzonych przez indywidulane bądź grupowe praktyki w zasadzie jest zbliżona do liczby zawartych umów w danej formie (Ryc. 14). Tam, gdzie umowy są zawarte z innymi podmiotami (będącymi bądź nie będącymi 22

23 przedsiębiorcami), liczba miejsc udzielania świadczeń jest zazwyczaj większa niż liczba umów. Liczba miejsc udzielania świadczeń jest najwyższa w tych regionach, w których zaludnienie jest największe (Mazowiecki i Śląski OW NFZ). Ryc.14. Liczba miejsc udzielania świadczeń w 2015 r. pielęgniarki. liczba miejsc udzielania świadczeń podmioty niebędące przedsiębiorcami podmioty będące przedsiębiorcami grupowe praktyki Indywidualne praktyki Razem Liczba pielęgniarek zgłoszonych do realizacji umów, podobnie jak liczba miejsc udzielania świadczeń, jest najwyższa w ramach umów zawartych z podmiotami będącymi przedsiębiorcami, gdyż są to zazwyczaj większe podmioty niż indywidualne praktyki, obejmujące opieką większą populację liczbę pielęgniarek prezentuje Wykres 4 i Ryc

24 Wykres 4. Liczba pielęgniarek zgłoszonych do realizacji umów w podziale na rodzaj podmiotu. Ryc.15. Liczba piel. zgłoszonych do realizacji umów w podziale na rodzaj podmiotu i OW NFZ. liczba pielęgniarek zgłoszonych do realizacji umów podmioty niebędące przedsiębiorcami podmioty będące przedsiębiorcami grupowe praktyki Indywidualne praktyki Razem 24

25 Mając na uwadze dane dotyczące liczby zawartych umów należy wskazać, że pomimo znacznego odsetka umów z indywidualnymi praktykami (713 umów, 11%), liczba pielęgniarek realizujących świadczenia w ramach tych umów stanowi jedynie 4% wszystkich pielęgniarek realizujących świadczenia w ramach POZ. Wprost odwrotnie jest z liczbą pielęgniarek realizujących 12% wszystkich umów, tj. z podmiotami niebędącymi przedsiębiorstwami, bowiem stanowią one 1/5 wszystkich pielęgniarek realizujących świadczenia w ramach POZ. Liczba świadczeniobiorców objętych opieką pielęgniarki POZ (uprawnionej do zbierania deklaracji wyboru) jest różna w zależności od formy prowadzonej działalności, jak i od regionu, w którym funkcjonuje dane przedstawiono na Wykresie 5 i Ryc. 16. W skali kraju najmniej pacjentów przypada na pielęgniarkę realizującą świadczenia w ramach umowy z podmiotem niebędącym przedsiębiorcą (1673), a najwięcej w ramach praktyki indywidualnej (1948). Jeśli chodzi o średnie zróżnicowanie pomiędzy poszczególnymi regionami (OW NFZ), najmniej świadczeniobiorców na jedną pielęgniarkę przypada w Podlaskim OW NFZ (1528), a najwięcej w Warmińsko-Mazurskim OW NFZ (2072). Wykres 5. Średnia liczba świadczeniobiorców (na podstawie złożonych deklaracji) na 1 pielęgniarkę w zależności od OW NFZ i formy podmiotu. 25

26 Ryc. 16. Średnia liczba świadczeniobiorców (na podstawie złożonych deklaracji) na 1 pielęgniarkę w zależności od OW NFZ i formy podmiotu. Dostępność do świadczeń pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej w 2015 r. Średnia liczba świadczeniobiorców na 1 pielęgniarkę uprawnioną do przyjmowania deklaracji podmioty niebędące przedsiębiorcami podmioty będące przedsiębiorcami grupowe praktyki Indywidualne praktyki Razem Około 88% ludności Polski znajduje się na listach pielęgniarki POZ (ogółem), a 79% ma imiennie wybraną pielęgniarkę POZ. Szczegółowe dane dotyczące osób bez wybranej aktualnie pielęgniarki POZ w podziale na obszary reprezentowane liczbą zaludnienia przedstawia Ryc. 17. Najniższy odsetek takich osób jest odnotowany w województwie kujawsko-pomorskim (1,34%), a najwyższy w województwie opolskim (47,38%). 26

27 Ryc. 17. Procentowy udział osób bez wybranej imiennie pielęgniarki poz w populacji zadeklarowanej ogółem % udział osób bez wybranej aktualnie pielęgniarki POZ w populacji zadeklarowanej ogółem 9,22% 8,28% 3,10% 6,90% 8,02% 7,56% 9,56% 12,29% 8,33% 7,00% 7,96% 5,09% 9,57% 0,55% 7,37% 2,53% 3,85% 0,14% 5,82% 1,34% 14,06% 20,03% 7,32% 11,22% 0,00% 3,20% 16,09% 4,36% 4,51% 7,10% 3,07% 3,57% 8,08% 14,56% 6,56% 8,03% 6,89% 18,07% 10,37% 7,54% 20,81% 17,45% 7,12% 18,97% 51,31% 28,86% 19,40% 52,45% 24,98% 33,78% 23,66% 46,38% 19,54% 9,36% 18,97% 7,04% 6,31% 11,17% miasta do 50 tys. mieszkańców 18,22% 10,75% 5,79% 14,84% miasta powyżej 50 tys. mieszkańców 18,94% 3,65% 7,18% 9,82% pozostałe obszary (gminy wiejskie) 7,05% 12,26% Razem 27

28 3.2.3 Położne W 2015 r. NFZ zawarł umowy z podmiotami na świadczenia położnej poz, z czego 77,3% stanowią podmioty będące przedsiębiorcami, 14, 3% podmioty niebędące przedsiębiorcami, 7% - praktyki indywidualne i 1,5 % - praktyki grupowe. Spośród wszystkich 395 praktyk indywidualnych i grupowych najwięcej jest ich w oddziale Wielkopolskim (108), Podkarpackim (56) oraz Podlaskim (32), najmniej zaś w Świętokrzyskim (5), Łódzkim (7), Śląskim (8). Duże zróżnicowanie występuje również w przypadku udziału podmiotów niebędących przedsiębiorcami (głównie sp-zozy). Największy udział tych podmiotów jest na terenie Świętokrzyskiego OW NFZ (34,2% przy średniej dla kraju 14,3%). W oddziałach: Kujawsko Pomorskim, Łódzkim, Małopolskim, Mazowieckim i Podkarpackim udział spzoz-ów wynosi 18-20%; natomiast najniższy jest w oddziale Wielkopolskim (2,4% wszystkich podmiotów) oraz Lubuskim (4,8%). Dokładne dane dotyczące liczby umów zawiera Ryc podmioty, z którymi zawarto umowy, oferuje łącznie miejsc udzielania świadczeń (dokładne dane Ryc. 19), w których pracuje położnych. Najwięcej położnych ponad 70% - jest zatrudnionych w podmiotach będących przedsiębiorstwami, 18% - w podmiotach niebędących przedsiębiorcami, a w praktykach grupowych i indywidualnych pracuje łącznie 7,4% położnych. Najwięcej położnych pracuje na terenie Mazowieckiego OW NFZ (13,3% wszystkich zatrudnionych) i Śląskiego OW NFZ(12,7%), najmniej zaś w Opolskim OW NFZ (1,6%), Lubuskim OW NFZ (2,1%) i Świętokrzyskim OW NFZ (2,3%). Szczegółowe dane dotyczące liczby zatrudnionych położnych zawiera Ryc. 20. Łączna liczba podopiecznych objętych opieką położnych wyniosła , z czego 70% w ramach podmiotów będących przedsiębiorcami, 20% w ramach podmiotów niebędących przedsiębiorcami, 10% w ramach praktyk indywidualnych i grupowych. Na Ryc. 22 przedstawiono średnią liczbę świadczeniobiorców przypadającą na 1 miejsce udzielania świadczeń. Wśród podmiotów niebędących przedsiębiorstwami najwyższa liczba świadczeniobiorców to (Mazowiecki OW NFZ), najmniejsza zaś to (Zachodniopomorski OW NFZ). W przypadku podmiotów będących przedsiębiorstwami liczby te wynoszą odpowiednio: (Opolski OW NFZ) oraz (Lubelski OW NFZ); w przypadku praktyk grupowych: (Warmińsko Mazurski OW NFZ) oraz (Kujawsko Pomorski OW NFZ); w praktykach indywidualnych: (Śląski OW NFZ) oraz 945 (Podlaski OW NFZ). Największe zróżnicowania średniej liczby świadczeniobiorców przypadającą na 1 miejsce udzielania świadczeń występuje wśród praktyk grupowych i indywidualnych. Ponadto najwyższe wskaźniki występują wśród praktyk grupowych. 28

29 Ryc. 18. Liczba umów zawartych na 2015 r. (Liczba podmiotów) - świadczenia położnej. liczba umów zawartych na 2015 r. (liczba podmiotów) podmioty niebędące przedsiębiorcami podmioty będące przedsiębiorcami grupowe praktyki Indywidualne praktyki Razem Ryc. 19 Położna poz - liczba miejsc udzielania świadczeń, dane za rok liczba miejsc udzielania świadczeń podmioty niebędące przedsiębiorcami podmioty będące przedsiębiorcami grupowe praktyki Indywidualne praktyki Razem 29

30 Ryc.20. Liczba położnych zgłoszonych do realizacji umów, dane za 2015 r. liczba położnych zgłoszonych do realizacji umów podmioty niebędące przedsiębiorcami podmioty będące przedsiębiorcami grupowe praktyki Indywidualne praktyki Razem Ryc. 21. Liczba świadczeniobiorców objętych opieką położnej, dane za 2015 r. liczba świadczeniobiorców objętych opieką podmioty niebędące przedsiębiorcami podmioty będące przedsiębiorcami grupowe praktyki Indywidualne praktyki Razem 30

31 Ryc.22 Średnia liczba świadczeniobiorców objętych opieką położnej na 1 miejsce udzielania świadczeń, dane za 2015 r. Średnia liczba świadczeniobiorców na 1 miejsce udzielania świadczeń podmioty niebędące przedsiębiorcami podmioty będące przedsiębiorcami grupowe praktyki Indywidualne praktyki Razem Ryc. 23. Średnia liczba świadczeniobiorców na 1 położną uprawnioną do przyjmowania deklaracji wyboru, dane za 2015 r. Średnia liczba świadczeniobiorców na 1 polożną uprawnioną do przyjmowania deklaracji wyboru podmioty niebędące przedsiębiorcami podmioty będące przedsiębiorcami grupowe praktyki Indywidualne praktyki Razem 31

32 4. Działalność podstawowej opieki zdrowotnej (także w ujęciu regionalnym) Działalność podstawowej opieki zdrowotnej w dwóch zakresach omawianych w niniejszej analizie, tj. lekarz poz i pielęgniarka poz, została porównana pomiędzy poszczególnymi OW NFZ na podstawie danych dotyczących liczby udzielonych świadczeń w poszczególnych zakresach w odniesieniu do populacji osób zadeklarowanych. 4.1 Świadczenia lekarskie Porady lekarskie w poz świadczone są dla zadeklarowanych osób. W skali kraju w roku 2014 łącznie udzielono świadczeń (porady lekarskie, bilanse zdrowia, patronaże, świadczenia profilaktyczne) na rzecz pacjentów będących na aktywnych listach lekarza poz. Średnia liczba świadczeń dla kraju w przeliczeniu na 1 zapisanego pacjenta na listę lekarza poz wynosi 3,94 (w przypadku kobiet wskaźnik wynosi 4,3; w przypadku mężczyzn 3,3). Wskaźnik ten jest zmienny w poszczególnych OW NFZ od 3,01 w województwie podlaskim po 4,40 w województwie łódzkim. Szczegółowe dane na temat liczby świadczeń w poszczególnych regionach kraju przedstawia Ryc. 24. Ryc. 24 Liczba świadczeń lekarza poz na 1 pacjenta. Liczba świadczeń w przeliczeniu na 1 zapisanego na listę lekarza poz , , , , , ,16 3, , liczba świadczeń - lekarze poz Populacja osób zadeklarowanych 3,94 4,00 3,90 4,19 4,13 Liczba świadczeń w przeliczeniu na 1 zapisanego na listę lekarza poz 4,20 4,08 3,66 3,92 32

33 Rozkład udzielonych porad różni się w zależności od wieku i płci pacjentów. Widać wyraźny wzrost liczby udzielonych porad w wieku 0-2 lata oraz w wieku lat wzrost dotyczy zarówno kobiet jak i mężczyzn. Najmniej porad udzielono osobom w wieku lat. Dokładne dane obrazuje wykres 6. Wykres 6 Liczba porad lekarskich w poz w 2014 r. z uwzględnieniem wieku i płci Liczba porad lekarskich Tysiące porady lekarskie na 1000 ludności Tysiące Liczba porad lekarskich w POZ w 2014 z uwzględnieniem wieku i płci pacjentów Kobiety Mężczyźni Analiza wskaźnika udzielonych porad na 1000 ludności wskazuje, że kobiety częściej korzystają z porady lekarza. Liczba porad systematycznie rośnie począwszy od 30 r.ż. Dokładne dane zawiera wykres 7. Wykres 7. Liczba porad lekarskich poz na 1000 ludności w podziale na płeć i wiek w 2014 r. wiek Liczba porad lekarskich POZ na 1000 ludności w danym wieku w roku Kobiety Mężczyźni wiek 33

34 4.2 Świadczenia pielęgniarki Świadczenia pielęgniarki poz są udzielane na rzecz zadeklarowanych osób - będących na aktywnych listach pielęgniarki poz. W skali kraju w roku 2014 łącznie udzielono świadczeń (wizyty, wizyty domowe, patronaże, zabiegi, świadczenia profilaktyczne i rehabilitacyjne). Średnia liczba świadczeń dla kraju w przeliczeniu na 1 zapisanego pacjenta na listę pielęgniarki poz wynosi 2,01. Wskaźnik ten jest zmienny w poszczególnych OW NFZ od 1,34 w województwie śląskim po 3,14 w województwie podlaskim. Szczegółowe dane na temat liczby świadczeń w poszczególnych regionach kraju przedstawia Ryc. 25. Ryc. 25 Liczba świadczeń pielęgniarki poz na 1 pacjenta. Liczba świadczeń w przeliczeniu na 1 zapisanego na listę pielęgniarki poz liczba świadczeń - pielegniarki poz Populacja osób zadeklarowanych 2, , , ,99 Liczba świadczeń w przeliczeniu na 1 zapisanego na listę pielęgniarki poz ,34 1, ,15 2, ,86 1, ,14 1, ,74 2, ,86 1, ,95 34

35 4.3 Świadczenia położnej Świadczenia położnej są udzielane na rzecz zadeklarowanych osób (pacjentek). W skali kraju w roku 2014 łącznie udzielono świadczeń (wizyty patronażowe, wizyty w edukacji przedporodowej). Średnia liczba świadczeń dla kraju w przeliczeniu na 100 zapisanych pacjentek na listę położnej poz wynosi 13,72. Wskaźnik ten jest zmienny w poszczególnych OW NFZ od 9,07 w województwie mazowieckim po 28,67 w województwie wielkopolskim. Szczegółowe dane na temat liczby świadczeń w poszczególnych regionach kraju przedstawia Ryc. 24. Zastanawiający jest relatywnie wysoki wskaźnik liczby świadczeń w województwie wielkopolskim, w którym, jak wielokrotnie wskazywano, dominują umowy z praktykami indywidualnymi, m.in. z położnymi. Ryc. 26 Liczba świadczeń położnej poz na 100 pacjentek. Liczba świadczeń w przeliczeniu na 100 osób zapisanych na listę położnej poz liczba świadczeń - położnej poz Populacja osób zadeklarowanych 13, , , ,85 Liczba świadczeń w przeliczeniu na 100 osób zapisanych na listę położnej poz ,61 10, ,45 28, ,00 15, ,45 9, ,07 12, ,19 13, ,31 35

36 Biorąc pod uwagę dane na temat świadczeń sprawozdawanych przez lekarzy i pielęgniarki poz należy zwrócić uwagę na dość istotne pomiędzyoddziałowe (regionalne) rozbieżności w liczbie udzielanych świadczń, szczególnie w odniesieniu do świadczeń pielęgniarskich. W celu zobrazowania różnic w proporcji pomiędzy świadczeniami udzielanymi przez lekarza vs pielęgniarkę, zestawiono liczbę świadczeń sprawozdanych przez obie grupy prezentując liczbę sprawozdanych świadczeń lekarskich na 1 świadczenie pielęgniarskie Ryc. 27. Średnio w skali kraju liczba sprawozdanych świadczeń lekarskich wynosi 2,07 na 1 świadczenie pielęgniarskie. Różnice pomiędzy poszczególnymi OW NFZ są znaczące, od 1,32 na Mazowszu po 3,18 na Śląsku. Ryc. 27. Liczba sprawozdanych świadczeń lekarskich na 1 świadczenie pielęgniarskie. Liczba sprawozdanych świadczeń lekarskich na 1 świadczenie pielęgniarskie liczba świadczeń - pielegniarki poz liczba świadczeń - lekarze poz 2, , , ,15 Liczba sprawozdanych świadczeń lekarskich na 1 świadczenie pielęgniarskie ,18 2, ,84 2, ,63 2, ,38 2, ,32 1, ,16 2, ,14 36

37 4.4 Badania diagnostyczne i inne świadczenia W ramach umów na świadczenia POZ wykonuje się również badania diagnostyczne, zgodnie ze specyfikacją wynikającą z wykazu świadczeń gwarantowanych w POZ. Dane na temat wykonania poszczególnych grup badań za lata zostały zawarte w tabeli poniżej Tab. 2. Tabela 2. Poziom wykonania badań diagnostycznych w POZ. Grupa badań I półrocze 2015 r.* Poziom wykonania 2015 r. do 2014 r. Badania hematologiczne ,44% Badania biochemiczne i immunochemiczne w surowicy krwi ,72% Badania moczu ,63% Badania kału ,02% Badania układu krzepnięcia ,03% Badania mikrobiologiczne ,13% Badanie elektrokardiograficzne (EKG) w spoczynku ,00% Badanie ultrasonograficzne (USG) ,71% SPIROMETRIA x Zdjęcia rengenowskie ,91% Badania razem ,92% *) dane nie zawierają informacji o badaniach wykonanych przez 123 świadczeniodawców dla osób łącznej populacji świadczeniobiorców objętych opieką na podstawie deklaracji wyboru lekarza POZ. 5. Podsumowanie 5.1 Ocena stanu obecnego Analizując przedstawione wyżej dane i wskaźniki dotyczące potencjału podstawowej opieki zdrowotnej, należy zwrócić uwagę na ich duże zróżnicowanie pomiędzy poszczególnymi regionami. W przypadku liczby udzielonych świadczeń można domniemywać istotny wpływ samego trybu sprawozdawania informacji (w znacznej części o charakterze zbiorczym), co z kolei może wpływać na ich kompletność i wiarygodność. Brak jest bowiem merytorycznych, wynikających np. z przyczyn epidemiologicznych czy demograficznych, przesłanek występowania tak znaczących różnic. Trudno też jednoznacznie wykazać bezpośredni związek pomiędzy sposobem zorganizowania opieki przez świadczeniodawców, a faktycznym zapotrzebowaniem na świadczenia wyrażającym się m.in. w liczbie udzielonych porad. Wydaje się, że dane dotyczące samych świadczeniodawców, ich rozmieszczenia, struktur organizacyjnych i zakresów działania lepiej odpowiadają stanowi faktycznemu, a występujące zróżnicowanie zostało potwierdzone. Występujące różnice (np. w zakresie przedmiotowej kompleksowości kontraktów, czy koncentracji potencjału świadczeniodawców), wynikają jeszcze z okresu zawierania pierwszych umów przez kasy chorych i okazały się zaskakująco trwałe, pomimo praktycznego ujednolicenia nie tylko samych umów, ale także sposobu i poziomu finansowania świadczeń w podstawowej opiece zdrowotnej. 37