Podstawy żywienia Normy żywienia i racje pokarmowe
|
|
- Tomasz Kamiński
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Podstawy żywienia Normy żywienia i racje pokarmowe Roman Cichon CM UMK 2015
2 Człowiek przez przeważającą część swojego rozwoju jako gatunku był narażony na niewystarczającą ilość pożywienia. Dlatego jego organizm potrafi się znacznie lepiej dostosować do niedoborów niż nadmiarów. Lepiej rozpoznano także skutki niedoborów.
3 Klęski głodu na świecie O dużym zasięgu: Na świecie: >500 razy w ciągu 2000 lat O zasięgu lokalnym: Chiny: 1828 razy od 108 r.p.n.e. do 1911 r.n.e. Wyspy Brytyjskie: 200 razy od 10 r.n.e. do 1846 r.n.e.
4 Cały wysiłek przy opracowywaniu pierwszych reguł odżywiania i późniejszych norm żywienia skierowano na zapobieganie chorobom, które postrzegano jako choroby z niedoboru.
5 zanim opracowano normy Smith, 1862: 3000 kcal/osobę/dobę + 80 g białka/os./dobę Cel: Oszacowanie kosztów związanych z interwencyjnymi zakupami żywności Podstawy: obserwacja odżywiania robotników w Wlk. Brytanii Później: Atwater 1894, 1902, USA, Voit i Rubner , Niemcy British Medical Association 1933, Wlk. Brytania Stiebling 1933, USA Organizacja Zdrowia, Liga Narodów 1935, 1936
6 Historia norm na świecie 1935 Stiebling, USA pierwsze dane eksperymentalne o zapotrzebowaniu na wybrane witaminy i składniki mineralne oraz białko i energię 1935 Liga Narodów walka z głodem, poprawa zdrowia i utrzymanie dobrego stanu zdrowia upowszechnianie norm Ligi Narodów (w Polsce 1936) i opracowywanie norm narodowych w różnych krajach 1940 USA zalecenia żywieniowe dla armii 1941 USA RDA zabezpieczenie przed chorobą 1953 USA RDA dobry stan zdrowia większości populacji.. kolejne aktualizacje w różnych krajach Polska 1965 Szczygieł 1974 USA RDA pokrycie potrzeb żywieniowych prawie wszystkich osób zdrowej populacji... kolejne aktualizacje Polska 1995, 2001, USA+ Kanada DRI zalecany poziom spożycia + UL górny tolerowany biologicznie poziom spożycia... kolejne aktualizacje i tworzenie norm ponadnarodowych trwają prace nad wspólnymi normami Unii Europejskiej EURRECA
7 Historia norm w Polsce 1936 Szczygieł upowszechnianie norm Ligi Narodów 1950 Szczygieł i in. projekt norm (PZH) 1959 Szczygieł i in. normy żywienia (Wyd. PZWL) (1983) i (1995, 1996, 1998, 2001) 2008 Szczygieł i in. (IŻŻ) Komitet Żywienia Człowieka PAN Ziemlański i in. (IŻŻ) zespół IŻŻ, Jarosz i Bułhak-Jachymczyk aktualizacje normy zalecane normy praktyczne średnie zapotrzebowane grupy (EAR) normy na poziomie bezpiecznym (RDA) normy na poziomie zalecanym średnie zapotrzebowane grupy (EAR) zalecane spożycie (RDA) wystarczające spożycie (AI)
8 Zalecenia spożycia składników odżywczych WHO Report 2003 Czynnik żywieniowy Cel* Tłuszcze ogółem 15 30% Nasycone kwasy tłuszczowe < 10% Wielonienasycone kwasy tłuszczowe 6 10% Nienasycone kwasy tłuszczowe n-6 5 8% Nienasycone kwasy tłuszczowe n-3 1 2% Kwasy tłuszczowe trans < 1% Jednonienasycone kwasy tłuszczowe Zmiennie Węglowodany ogółem 55-75% w tym cukier < 10% Białko 10 15% Cholesterol < 300 mg/dobę Chlorek sodu (sód) < 5 g/dobę (< 2 g/dobę) Owoce i warzywa 400 g/dobę Włókno pokarmowe ogółem > 25 g/dobę w tym polisacharydy nieskrobiowe > 20 g/dobę
9 Tłuszcze Żywienie i aktywność fizyczna w prewencji otyłości i innych chorób niezakaźnych zalecenia dla populacji polskiej (1/2) Składnik pożywienia Zalecania Ogółem (%E) Nasycone kwasy tłuszczowe (SFA) (%E) <10 Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (PUFA) (%E) 6-10 n-6 (%E) 5-8 n-3 (%E) 1-2 Izomery trans kwasów tłuszczowych (%E) <1 Jednonienasycone kwasy tłuszczowe (%E) Z różnicy: tłuszcz ogółem (SFA + PUFA + izomery trans) Węglowodany Ogółem (%E) Cukry rafinowane (%E) <10 Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych (red.) M. Jarosz, B. Bułhak-Jachymczyk, Wyd. Lekarskie PZWL, IŻŻ, Warszawa 2008.
10 Żywienie i aktywność fizyczna w prewencji otyłości i innych chorób niezakaźnych zalecenia dla populacji polskiej (2/2) Składnik pożywienia Zalecania Białko (%E) Cholesterol (mg) <300 Włókno pokarmowe (g) >25 Sól (mg) <5 Owoce i warzywa (g) >400 Foliany (mg) >400 Poziom aktywności fizycznej Wyłączne karmienie piersią PAL>1,75* Do około 6 miesiąca życia * PAL stosunek całkowitych dziennych wydatków energetycznych do podstawowej przemiany materii; PAL=1,75 jest ekwiwalentem 60 minut umiarkowanych ćwiczeń fizycznych dziennie lub 30 minut dziennie ćwiczeń intensywnych Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych (red.) M. Jarosz, B. Bułhak- Jachymczyk, Wyd. Lekarskie PZWL, IŻŻ, Warszawa 2008.
11 Normy żywienia (Dietary standards) Przyjęte na podstawie aktualnego stanu wiedzy normy spożycia energii i niezbędnych składników odżywczych, wyrażone w przeliczeniu na 1 osobę i 1 dzień, przy uwzględnieniu różnic w zapotrzebowaniu zależnym od wieku, płci, stanów fizjologicznych, rodzaju wykonywanej pracy, a w niektórych przypadkach także takich czynników jak: masa i wysokość ciała, warunki bytowania i tryb życia.
12 Normy żywienia określają ilości składników odżywczych, zawartych w żywności, które po spożyciu zapewniają prawidłowy rozwój młodych organizmów i utrzymanie dobrego stanu zdrowia osób dorosłych, w określonych warunkach fizjologicznych codziennego bytowania, łącznie z ciążą i okresem laktacji. Ziemlański 1997
13 Zapotrzebowanie jako punkt wyjścia do ustalenia norm żywienia Zapotrzebowanie określa najniższe spożycie umożliwiające optymalne funkcjonowanie organizmu człowieka we wszystkich przejawach jego działalności, przy którym ryzyko powstania niedoboru danego składnika jest praktycznie zerowe. Cichon, Wądołowska 2000
14 Kryteria wyznaczania zapotrzebowania na składniki odżywcze w badaniach eksperymentalnych (1) 1. minimalna ilość (podana w żywności), która umożliwia cofnięcie się objawów niedoboru (i zapobieganie zmianom patologicznym); wit. C 8 mg/osobę/dobę 2. ilość zdolna do zrekompensowania nieuniknionych strat podczas żywienia dietą pozbawioną danego składnika; 3. ilość niezbędna do utrzymania rezerw w organizmie; wit. C 30 mg/osobę/dobę 3. ilość niezbędna do pełnej wymiany składnika w organizmie; wit. C 45 mg/osobę/dobę 4. ilość niezbędna do optymalnego wysycenia tkanek składnikiem i rola profilaktyczna : zapobieganie przewlekłym chorobom zwyrodnieniowym i opóźnianie starzenia wit. C 200 (250) mg/osobę/dobę Normy żywienia 2008, Helsing 1996, Lachance 1995, Simon 1992, Ziemlański 1994, 1997
15 Współczesne metody opracowywania norm żywienia Obserwacje zwyczajowego spożycia żywności i stanu odżywienia określonych grup zdrowych osób, reprezentujących dana populację, kryteria oceny stanu odżywienia jako kontroli spożycia: ogólnie dobry stan zdrowia, prawidłowe proporcje masy do wysokości ciała, prawidłowy stan odżywienia potwierdzony testami funkcjonalnymi, klinicznymi i/lub biochemicznymi, Badania eksperymentalne z zastosowaniem diet o różnym poziomie spożycia składnika pokarmowego/odżywczego i ustalenie zapotrzebowania.
16 Źywienie,Atlas i podręcznik Biesalski i Grimm, Elsevier 2007, s.13
17 Zapotrzebowanie a normy żywienia dla rozkładów symetrycznych niskie średnie wysokie zapotrzebowanie
18 Zapotrzebowanie a normy żywienia dla rozkładów symetrycznych niskie średnie wysokie zapotrzebowanie EER (energia) EAR (składniki odżywcze) RDA (składniki odżywcze) RDA = EAR + 2 SD EAR
19 Zapotrzebowanie a normy żywienia dla rozkładów niesymetrycznych 1. Ustalenie zmienności (CV EAR ) 2. Obliczenie RDA Jeśli: CV EAR = 10% RDA = EAR + 2 (0,1 EAR) = 1,2 EAR CV EAR = 15% RDA = EAR + 2 (0,15 EAR) = 1,3 EAR CV EAR = 20% RDA = EAR + 2 (0,2 EAR) = 1,4 EAR
20 Idea różnych rodzajów norm żywienia II Europejska Konferencja Żywieniowa 1976 Wretlind i in. Truswell 3 poziomy norm, w przeliczeniu na 1000 kcal: minimalny ocena żywienia wystarczający ocena żywienia pożądany planowanie wyżywienia 3 poziomy norm: najniższy ocena żywienia zalecany (RDA) planowanie wyżywienia górny (UL) powyżej którego można się spodziewać efektów niekorzystnych W latach 90-tych XX wieku rozpoczęto tworzenie norm na różnych poziomach GB 1991, UE 1992, PL 1994, USA i Kanada 1997, DACH 2000, Kraje Nordyckie 2004, Australia i Nowa Zelandia 2005
21 Rodzaje norm żywienia w Polsce i na świecie Rodzaj normy EAR (EER*) średnie zapotrzebowanie grupy RDA zalecane spożycie AI** wystarczające spożycie Odpowiedniki w innych krajach Estimated Average Requirement (GB 1991, USA ) Average Requirement (UE 1992, DACH 2000, NNR 2004) Recommended Dietary Allowances (USA 1989, ) Reference Nutrient Intake (GB 1991) Population Reference Intake (UE 1992) Recommendations (DACH 2000) Recommended Intake (NNR 2004) Adequate Intake (USA ) Estimated values (DACH 2000) *średnie zapotrzebowanie grupy dla energii **jeśli ustalenie RDA jest niemożliwe
22 Upper level, UL górny tolerowany poziom spożycia UL to najwyższy tolerowany biologicznie poziom zwyczajowego spożycia ze wszystkich źródeł (z żywności, wody pitnej, suplementów), który nie wywołuje efektów niekorzystnych dla zdrowia u prawie wszystkich osób (97,5%) z danej populacji. 1) Obliczenie NOAEL lub LOAFEL: NOAEL No Observed Adverse Effect Level LOAFEL Lowest Observed Adverse Effect Level Najwyższy poziom spożycia, przy którym jeszcze nie występują efekty niekorzystne dla zdrowia. Najniższy poziom spożycia, przy którym pojawiają się efekty niekorzystne dla zdrowia. 2) Obliczenie UL (redukcja LOAFEL lub NOAFEL) np.: LOAFEL / wsp. niepewności (1 10)
23 Definicje norm żywienia 2008 PL Rodzaj normy Opis normy EAR (EER*) średnie zapotrzebowanie grupy Pokrywa zapotrzebowanie ok. 50% zdrowych, prawidłowo odżywionych osób w grupie RDA zalecane spożycie AI** wystarczające spożycie Pokrywa zapotrzebowanie ok. 97,5% zdrowych, prawidłowo odżywionych osób w grupie (ilość) uznana na podstawie badań eksperymentalnych lub obserwacji przeciętnego spożycia żywności przez osoby zdrowe i prawidłowo odżywione za wystarczającą dla prawie wszystkich (ok. 100%) zdrowych i prawidłowo odżywionych osób w grupie *średnie zapotrzebowanie grupy dla energii **jeśli ustalenie RDA jest niemożliwe
24 Grupy ludności (łącznie 485) w normach żywienia reprezentanci (1) Polska 2008 Czynniki: wiek, płeć, aktywność fizyczna (PAL), stany fizjologiczne, masa ciała* (BMI) Grupy Wiek, lat Masa*, kg Aktywność fizyczna (PAL) Niemowlęta (2 grupy) Dzieci (5 grup) 0-0,5 6,5 aktywność umiarkowana 0,5-1,0 9 aktywność umiarkowana PAL: 1, PAL: 1, PAL: 1,35; 1,60; 1,85 PAL współczynnik aktywności fizycznej *dla dzieci Me masy ciała wg Palczewskiej i Niedźwieckiej 2001
25 Grupy ludności (łącznie 485) w normach żywienia reprezentanci (2) Polska 2008 Grupy Wiek, lat Masa*, kg Aktywność fizyczna Dziewczęta (9 grup) Chłopcy (9 grup) ,45; 1,70; 1, ,50; 1,75; 2, ,50; 1,75; 2, ,50; 1,75; 2, ,55; 1,80; 2, ,60; 1,85; 2,15 PAL współczynnik aktywności fizycznej *mediana (Me) masy ciała wg Palczewskiej i Niedźwieckiej 2001
26 Grupy ludności (łącznie 485) w normach żywienia reprezentanci (3) Polska 2008 Grupy Wiek, lat Masa, kg Aktywność fizyczna Mężczyźni (140 grup) ; 60; 70; 80; 90 1,40; 1,60; 1,75; 2,00; 2,20; 2, ; 60; 70; 80; 90 1,40; 1,60; 1,75; 2,00; 2,20; 2, ; 60; 70; 80; 90 1,40; 1,60; 1,75; 2,00; 2,20; 2, ; 60; 70; 80; 90 1,40; 1,60; 1,75; 2,00; 2,20 >75 50; 60; 70; 80; 90 1,40; 1,60; 1,75; 2,00; 2,20
27 Grupy ludności (łącznie 485) w normach żywienia reprezentanci (4) Polska 2008 Grupy Wiek, lat Masa, kg Aktywność fizyczna Kobiety (140 grup) ; 50; 60; 70; 80 1,40; 1,60; 1,75; 2,00; 2,20; 2, ; 50; 60; 70; 80 1,40; 1,60; 1,75; 2,00; 2,20; 2, ; 50; 60; 70; 80 1,40; 1,60; 1,75; 2,00; 2,20; 2, ; 50; 60; 70; 80 1,40; 1,60; 1,75; 2,00; 2,20 >75 45; 50; 60; 70; 80 1,40; 1,60; 1,75; 2,00; 2,20 Ciąża II trymestr (60) Ciąża III trymestr (60) Laktacja 0-6 m-cy (60) <19 45; 50; 60; 70; 80 1,40; 1,60; 1,75; 2,00; 2,20; 2, ; 50; 60; 70; 80 1,40; 1,60; 1,75; 2,00; 2,20; 2,40 <19 45; 50; 60; 70; 80 1,40; 1,60; 1,75; 2,00; 2,20; 2, ; 50; 60; 70; 80 1,40; 1,60; 1,75; 2,00; 2,20; 2,40 <19 45; 50; 60; 70; 80 1,40; 1,60; 1,75; 2,00; 2,20; 2, ; 50; 60; 70; 80 1,40; 1,60; 1,75; 2,00; 2,20; 2,40
28 Normy żywienia, PL 2008 (1) Energia EER = PPM PAL EAR = (1+2) wsk. wartości odżywczej białka krajowej racji pokarmowej (1) utrzymanie równowagi azotowej (2) zapotrzebowanie na wzrost Białko Niemowlęta: białko mleka kobiecego AI = 1,52 1,60 g/kg m.c./dobę Dorośli i dzieci: białko krajowej racji pokarmowej EAR = 0,73 1,17 g/kg m.c./dobę RDA = 0,90 1,45 g/kg m.c./dobę Generalnie: 10 15% energii ogółem
29 Normy żywienia, PL 2008 (2) Tłuszcz ogółem Nasycone kwasy tłuszczowe Trans izomery kwasów tłuszczowych PUFA n-6 PUFA n-3 Cholesterol 25%; 30%; 35% energii ogółem generalnie: < 30% osoby o siedzącym trybie życia: 20 25% osoby bardzo aktywne: 35% niemowlęta: 40%; 55% < 10% energii ogółem < 1% energii ogółem 4 8% energii ogółem 2 g kw. α-linolenowego mg LC-PUFA < 300 mg/osobę/dobę
30 Normy żywienia, PL 2008 (3) EAR = zapotrzebowanie tkanki mózgowej generalnie: EAR = 100 g/osobę/dobę Węglowodany przyswajalne Węglowodany ogółem Mono- i disacharydy razem Cukry dodane Błonnik RDA = 130 g/osobę/dobę Kobiety w ciąży i karmiące: EAR = g/osobę/dobę RDA = g/osobę/dobę Niemowlęta: AI = g/osobę/dobę zakres akceptowany: 45 65% energii ogółem zakres rekomendowany: 55 75% zakres akceptowany: 15 25% energii ogółem < 10% energii ogółem zakres akceptowany: g/osobę/dzień
31 Witaminy Normy żywienia, PL 2008 (4) AI EAR, RDA generalnie: niemowlęta E, D, K, biotyna, kw. pantotenowy, cholina A, C, B1, B2, niacyna, B6, foliany, B12 Składniki mineralne AI EAR, RDA generalnie: niemowlęta Ca, Fl, K, Na, Cl P, Mg, Fe, Zn, J, Se, Cu Woda AI
32 Zastosowanie norm żywienia Rodzaj normy EAR (EER) średnie zapotrzebowanie grupy RDA zalecane spożycie AI wystarczające spożycie UL górny tolerowany poziom spożycia Zastosowanie Planowanie żywienia indywidualnego Planowanie żywienia grup Ocena żywienia indywidualnego Ocena żywienia grup Planowanie żywienia indywidualnego Ocena żywienia indywidualnego Planowanie żywienia indywidualnego Planowanie żywienia grup Ocena żywienia indywidualnego Ocena żywienia grup Planowanie żywienia indywidualnego Planowanie żywienia grup Ocena żywienia indywidualnego Ocena żywienia grup nie dla grup
33 Zastosowanie norm żywienia Planowanie i monitorowanie podaży żywności w skali kraju, Planowanie posiłków i całodziennego wyżywienia w żywieniu grup i żywieniu indywidualnym, Ocena spożycia żywności na poziomie indywidualnym, grupowym i populacyjnym, Ocena jakości żywieniowej produktów spożywczych, Opracowywanie nowych produktów spożywczych, w tym produktów wzbogacanych i specjalnego przeznaczenia, Ustalanie standardów przeznaczonych do opracowywania informacji żywieniowej o produktach, Opracowywanie diet stosowanych w stanach chorobowych, Opracowywanie programów edukacji żywieniowej.
34 Ograniczenia norm żywienia wynikają z założeń przyjętych przy ustalaniu norm (1) Normy żywienia: Są przeznaczone dla ludzi zdrowych i mogą być nieodpowiednie w stanach choroby lub stresu; Nie są opracowywane dla pojedynczych osób, lecz grup osób (wyróżnionych wg wieku, płci, stanu fizjologicznego, aktywności fizycznej), z uwzględnieniem różnic indywidualnych w każdej z grup; Są wyrażane w przeliczeniu na 1 osobę (reprezentanta grupy), zakładając określoną masę, wysokość, BMI i poziom aktywności fizycznej;
35 Ocena spożycia co chcemy wiedzieć? Osią zainteresowania jest ocena ryzyka i możliwość przewidywania niekorzystnych skutków dla zdrowia: niedostatecznego spożycia, nadmiernego spożycia. Ocena ryzyka: populacyjnego ile jest osób w grupie? indywidualnego które to osoby?
36 Zastosowanie norm żywienia w ocenie spożycia w grupie Rodzaj normy EAR średnie zapotrzebowanie grupy RDA zalecane spożycie AI wystarczające spożycie UL górny tolerowany poziom spożycia Zastosowanie Ocena, u jakiego odsetka osób w grupie indywidualne zwyczajowe spożycie jest niedostateczne, tj. poniżej EAR? Rekomendowany poziom oceny spożycia w grupie. Nie ma zastosowania Ocena, czy istnieje małe prawdopodobieństwo niedostatecznego spożycia jeśli średnia zwyczajowego spożycia w grupie jest równa lub wyższa od AI? Podanie % osób o spożyciu poniżej AI nie może być interpretowane jako spożycie niedoborowe u tych osób. Ocena, jaki odsetek osób w grupie w przypadku spożycia powyżej UL ma potencjalne ryzyko niekorzystnych efektów zdrowotnych wskutek chronicznego nadmiernego spożycia?
37 Zastosowanie norm żywienia w ocenie spożycia indywidualnego Rodzaj normy EAR średnie zapotrzebowanie grupy RDA zalecane spożycie Zastosowanie Ocena prawdopodobieństwa, czy zwyczajowe spożycie u osób na poziomie indywidualnym jest niedostateczne lub nadmierne? Podstawowy poziom oceny spożycia indywidualnego. Ocena, czy zwyczajowe spożycie u osób indywidualnych jest na poziomie lub powyżej RDA? Czy występuje niskie prawdopodobieństwo niedostatecznego spożycia? AI wystarczające spożycie UL górny tolerowany poziom spożycia Ocena, czy osoby indywidualne o spożyciu równym lub wyższym AI mają niskie prawdopodobieństwo niedostatecznego spożycia? Ocena, czy w przypadku zwyczajowego spożycia powyżej UL istnieje indywidualne ryzyko niekorzystnych efektów zdrowotnych wskutek nadmiernego spożycia?
38 Zastosowanie norm żywienia w planowaniu żywienia Planowanie żywienia jest rozumiane jako planowanie spożycia (tj. rzeczywistej konsumpcji). Podejście: Co konsument zje z talerza? zamiast Co konsument otrzyma na talerzu? Osoby indywidualne Grupa osób Wartość docelowa planowanej diety zgodna z normą RDA lub AI EAR lub AI Zaplanowane spożycie korygowane w odniesieniu do UL + kontrola masy ciała UL
39 Podstawowe błędy w wykorzystaniu norm żywienia Stosowanie RDA do oceny żywienia grup ludności. Stosowanie RDA do planowania żywienia grup ludności. Stosowanie norm żywienia do oceny indywidualnego spożycia osób chorych, których zapotrzebowanie zmieniło się na skutek istniejących stanów patologicznych. Wybór normy dla nieodpowiedniej grupy ludności, np. wg rzeczywistej masy ciała, która oznacza nadwagę zamiast masy ciała prawidłowej lub należnej. Nie uwzględnianie zmienności w spożyciu z dnia na dzień i dążenie do 100% realizacji norm żywienia każdego dnia.
40 Ograniczenia norm żywienia wynikają z założeń przyjętych przy ustalaniu norm (2) Normy żywienia: Odnoszą się do składników odżywczych rzeczywiście spożytych; Z wyjątkiem norm na energię, mogą przewyższać zapotrzebowanie większości osób w obrębie grupy; Nie muszą być bezwzględnie realizowane każdego dnia, lecz w okresie kilku, kilkunastu lub kilkudziesięciu dni w zależności od składnika odżywczego; Zakładają zawsze pewną jakość żywieniową żywności (wartość biologiczną); Zalecając spożywanie określonych ilości danego składnika odżywczego, zakładają, że zapotrzebowanie na energię i pozostałe składniki jest zaspokojone.
ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA - UROZMAICONA DIETA GWARANCJĄ NIEZBĘDNYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH, MINERALNYCH ORAZ WITAMIN.
ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA - UROZMAICONA DIETA GWARANCJĄ NIEZBĘDNYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH, MINERALNYCH ORAZ WITAMIN. 1 Urozmaicenie jest jednym z podstawowych warunków prawidłowej diety, która zapewnia
Bardziej szczegółowoUMOWA korzystania z usług Niepublicznego Żłobka Pisklęta w Warszawie nr../2013
UMOWA korzystania z usług Niepublicznego Żłobka Pisklęta w Warszawie nr../2013 zawarta w dniu...r. pomiędzy: Niepublicznym Żłobkiem Pisklęta w Warszawie reprezentowanym przez właściciela Roksanę Czyszanowską,
Bardziej szczegółowoKoszty obciążenia społeczeństwa. Ewa Oćwieja Marta Ryczko Koło Naukowe Ekonomiki Zdrowia IZP UJ CM 2012
Koszty obciążenia społeczeństwa chorobami układu krążenia. Ewa Oćwieja Marta Ryczko Koło Naukowe Ekonomiki Zdrowia IZP UJ CM 2012 Badania kosztów chorób (COI Costof illnessstudies) Ekonomiczny ciężar choroby;
Bardziej szczegółowo. Wiceprzewodniczący
Uchwała Nr 542/LVI/2014 Rady Miasta Ostrołęki z dnia 30 stycznia 2014 r. w sprawie przyjęcia Wieloletniego Programu Osłonowego w zakresie pomocy społecznej Pomoc w zakresie dożywiania w mieście Ostrołęka
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA BHP PRZY RECZNYCH PRACACH TRANSPORTOWYCH DLA PRACOWNIKÓW KUCHENKI ODDZIAŁOWEJ.
INSTRUKCJA BHP PRZY RECZNYCH PRACACH TRANSPORTOWYCH DLA PRACOWNIKÓW KUCHENKI ODDZIAŁOWEJ. I. UWAGI OGÓLNE. 1. Dostarczanie posiłków, ich przechowywanie i dystrybucja musza odbywać się w warunkach zapewniających
Bardziej szczegółowoUSTAWA. z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. 1) (tekst jednolity)
Dz.U.98.21.94 1998.09.01 zm. Dz.U.98.113.717 art. 5 1999.01.01 zm. Dz.U.98.106.668 art. 31 2000.01.01 zm. Dz.U.99.99.1152 art. 1 2000.04.06 zm. Dz.U.00.19.239 art. 2 2001.01.01 zm. Dz.U.00.43.489 art.
Bardziej szczegółowoSkładniki odżywcze podzielone zostały ze względu na funkcje:
SKŁADNIKI ODŻYWCZE JAK JE UGRYŹĆ? Składnikami odżywczymi nazywamy związki występujące w produktach spożywczych pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, które po spożyciu ulegają strawieniu i wchłonięciu ze
Bardziej szczegółowoInformacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska S.A. na 31 grudnia 2010 r.
Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska S.A. na 31 grudnia 2010 r. Spis treści: 1. Wstęp... 3 2. Fundusze własne... 4 2.1 Informacje podstawowe... 4 2.2 Struktura funduszy własnych....5
Bardziej szczegółowoUchwała Nr.. /.../.. Rady Miasta Nowego Sącza z dnia.. listopada 2011 roku
Projekt Uchwała Nr / / Rady Miasta Nowego Sącza z dnia listopada 2011 roku w sprawie określenia wysokości stawek podatku od środków transportowych Na podstawie art 18 ust 2 pkt 8 i art 40 ust 1 ustawy
Bardziej szczegółowoREGULAMIN PRACY ZARZĄDU GDAŃSKIEJ ORGANIZACJI TURYSTYCZNEJ (GOT)
REGULAMIN PRACY ZARZĄDU GDAŃSKIEJ ORGANIZACJI TURYSTYCZNEJ (GOT) I. Postanowienia ogólne 1 1. Niniejszy Regulamin określa zasady oraz tryb działania Zarządu Gdańskiej Organizacji Turystycznej. 2. Podstawę
Bardziej szczegółowoJadłospisy dla dzieci z alergią pokarmową na białka mleka krowiego. 5. i 6. miesiąc życia
Jadłospisy dla dzieci z alergią pokarmową na białka mleka krowiego 5. i 6. miesiąc życia 1 5 miesiąc 6 miesiąc KROK 4 KROK 3 KROK 2 KROK 1 Celem do którego należy dążyć jest wyłączne karmienie piersią
Bardziej szczegółowoAdresaci programu. Glenn Doman
Program zajęć świetlicowych z zakresu promocji zdrowia dla uczniów Szkoły Podstawowej Nr 24 w Zabrzu Zdrowie jest najpierwszym darem, uroda drugim, a bogactwo trzecim. -Platon Według Światowej Organizacji
Bardziej szczegółowoI. POSTANOWIENIE OGÓLNE
Załącznik do Zarządzenia Nr 26/2015 Rektora UKSW z dnia 1 lipca 2015 r. REGULAMIN ZWIĘKSZENIA STYPENDIUM DOKTORANCKIEGO Z DOTACJI PODMIOTOWEJ NA DOFINANSOWANIE ZADAŃ PROJAKOŚCIOWYCH NA UNIWERSYTETCIE KARDYNAŁA
Bardziej szczegółowo2) Drugim Roku Programu rozumie się przez to okres od 1 stycznia 2017 roku do 31 grudnia 2017 roku.
REGULAMIN PROGRAMU OPCJI MENEDŻERSKICH W SPÓŁCE POD FIRMĄ 4FUN MEDIA SPÓŁKA AKCYJNA Z SIEDZIBĄ W WARSZAWIE W LATACH 2016-2018 1. Ilekroć w niniejszym Regulaminie mowa o: 1) Akcjach rozumie się przez to
Bardziej szczegółowoZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 2. ZATRUDNIENIE NA CZĘŚĆ ETATU LUB PRZEZ CZĘŚĆ OKRESU OCENY
ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 1. ZMIANA GRUPY PRACOWNIKÓW LUB AWANS W przypadku zatrudnienia w danej grupie pracowników (naukowo-dydaktyczni, dydaktyczni, naukowi) przez okres poniżej 1 roku nie dokonuje
Bardziej szczegółowoRegulamin wynagradzania pracowników niepedagogicznych zatrudnionych w Publicznym Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki w Dąbrówce. I. Postanowienia ogóle
Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 6/09/10 z dnia 17 grudnia 2009 r. Dyrektora Publicznego Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki w Dąbrówce Regulamin wynagradzania pracowników niepedagogicznych zatrudnionych
Bardziej szczegółowoPROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO. w Urzędzie Gminy Mściwojów
I. Postanowienia ogólne 1.Cel PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO w Urzędzie Gminy Mściwojów Przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego ma na celu: Załącznik A Zarządzenia oceny ryzyka zawodowego monitorowanie
Bardziej szczegółowoRoczne zeznanie podatkowe 2015
skatteetaten.no Informacje dla pracowników zagranicznych Roczne zeznanie podatkowe 2015 W niniejszej broszurze znajdziesz skrócony opis tych pozycji w zeznaniu podatkowym, które dotyczą pracowników zagranicznych
Bardziej szczegółowoDE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15
DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia Dotyczy: postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na Usługę druku książek, nr postępowania
Bardziej szczegółowoREGULAMIN WALNEGO ZEBRANIA STOWARZYSZENIA POLSKA UNIA UBOCZNYCH PRODUKTÓW SPALANIA
REGULAMIN WALNEGO ZEBRANIA STOWARZYSZENIA POLSKA UNIA UBOCZNYCH PRODUKTÓW SPALANIA I. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 1. Regulamin Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Polska Unia Ubocznych Produktów Spalania
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR 660/2005 RADY MIEJSKIEJ W RADOMIU. z dnia 27.06.2005roku
i Strona znajduje się w archiwum. Data publikacji : 30.06.2005 Uchwała nr 660 Druk Nr 687 UCHWAŁA NR 660/2005 RADY MIEJSKIEJ W RADOMIU z dnia 27.06.2005roku w sprawie: przyjęcia Regulaminu przyznawania
Bardziej szczegółowoProjekty uchwał XXIV Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia POLNORD S.A.
Projekty uchwał POLNORD S.A. w sprawie zatwierdzenia sprawozdania Zarządu z działalności Spółki za rok 2014 oraz zatwierdzenia sprawozdania finansowego Spółki za rok obrotowy 2014 Na podstawie art. 393
Bardziej szczegółowoTEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp
TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp 1. Informacja o pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy oraz o pracownikach wyznaczonych do wykonywania działań w zakresie
Bardziej szczegółowoWarunki Oferty PrOmOcyjnej usługi z ulgą
Warunki Oferty PrOmOcyjnej usługi z ulgą 1. 1. Opis Oferty 1.1. Oferta Usługi z ulgą (dalej Oferta ), dostępna będzie w okresie od 16.12.2015 r. do odwołania, jednak nie dłużej niż do dnia 31.03.2016 r.
Bardziej szczegółowoOSZACOWANIE WARTOŚCI ZAMÓWIENIA z dnia... 2004 roku Dz. U. z dnia 12 marca 2004 r. Nr 40 poz.356
OSZACOWANIE WARTOŚCI ZAMÓWIENIA z dnia... 2004 roku Dz. U. z dnia 12 marca 2004 r. Nr 40 poz.356 w celu wszczęcia postępowania i zawarcia umowy opłacanej ze środków publicznych 1. Przedmiot zamówienia:
Bardziej szczegółowoGasimy pragnienie - gospodarka wodna młodego sportowca.
Gasimy pragnienie - gospodarka wodna młodego sportowca. Woda to najważniejszy, niezbędny do życia nieorganiczny składnik ciała człowieka. Jej ilość zależy od wieku, płci i zawartości tkanki tłuszczowej,
Bardziej szczegółowo10 ZASAD ZDROWEGO ODŻYWIANIA
ŻYJ ZDROWO! 10 ZASAD ZDROWEGO ODŻYWIANIA Jedz regularnie co 3 godziny. Jedz ostatni posiłek 2-3 godziny przed snem. Dbaj by twoja dieta była bogata we wszystkie składniki odżywcze(węglowodany, białko i
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE Nr Or/9/Z/05
ZARZĄDZENIE Nr Or/9/Z/05 Burmistrza Gminy i Miasta Lwówek Śląski z dnia 6 kwietnia 2005r. w sprawie udzielenia dnia wolnego od pracy Działając na podstawie art. 33 ust. 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.
Bardziej szczegółowoKursy rozpoczynamy co kilka dni,
Kursy rozpoczynamy co kilka dni, Nauczymy Cię bezpiecznie nurkować, Zapeniamy sprzęt, materiały do nauki i dobrą atmosferę, Stawiamy na jakość, a nie na ilość, szkolimy w małych grupach. 1 / 6 JEŻELI CHCESZ:
Bardziej szczegółowoskąd pochodzi Nasz Kurczak
Nasz Kurczak to mięso pochodzące od sprawdzonych dostawców. W większości to odbiorcy pasz marki Wipasz - znamy ich hodowle, wspieramy wiedzą, szkolimy. 1 Wiemy skąd pochodzi Nasz Kurczak Kontrolujemy jakość
Bardziej szczegółowoURZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW
URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW Wyniki monitorowania pomocy publicznej udzielonej spółkom motoryzacyjnym prowadzącym działalność gospodarczą na terenie specjalnych stref ekonomicznych (stan na
Bardziej szczegółowoRegulamin rekrutacji do Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 4 na rok szkolny 2016/2017
Regulamin rekrutacji do Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 4 na rok szkolny 2016/2017 1 1. O przyjęciu kandydata do klasy pierwszej szkoły ponadgimnazjalnej: zasadniczej szkoły zawodowej, liceum ogólnokształcącego
Bardziej szczegółowoWybrane zachowania żywieniowe i sposób żywienia gimnazjalistów warszawskiego Ursynowa
Wybrane zachowania żywieniowe i sposób żywienia gimnazjalistów warszawskiego Ursynowa dr inż. Katarzyna Kowalcze Instytut Nauk o Zdrowiu, Katedra Dietetyki i Oceny Żywności, Uniwersytet Przyrodniczo- Humanistyczny
Bardziej szczegółowoROLA SZKOŁY W PROFILAKTYCE OTYŁOŚCI DZIECI I MŁODZIEŻY Barbara Woynarowska Kierownik Zakładu Biomedycznych i Psychologicznych Podstaw Edukacji, Wydział Pedagogiczny UW Przewodnicząca Rady Programowej ds.
Bardziej szczegółowoOgólna charakterystyka kontraktów terminowych
Jesteś tu: Bossa.pl Kurs giełdowy - Część 10 Ogólna charakterystyka kontraktów terminowych Kontrakt terminowy jest umową pomiędzy dwiema stronami, z których jedna zobowiązuje się do nabycia a druga do
Bardziej szczegółowoi ciemne mąki. Produkty zbożowe ze względu na wysoką zawartość węglowodanów są dobrym źródłem energii.
Prawidłowe żywienie Prawidłowy sposób odżywiania jest bezpośrednim czynnikiem gwarantującym utrzymanie dobrego samopoczucia i zdrowia. Polega nie tylko na systematycznym dostarczaniu organizmowi potrzebnych
Bardziej szczegółowoRozdział I Postanowienia ogólne
ZAŁĄCZNIK do Zarządzenia nr 1/10 z dnia 19 kwietnia 2010r INSTRUKCJA wydawania poleceń wyjazdów służbowych i rozliczania podróży służbowych pracownikom Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Baruchowie na
Bardziej szczegółowoREGULAMIN WSPARCIA FINANSOWEGO CZŁONKÓW. OIPiP BĘDĄCYCH PRZEDSTAWICIELAMI USTAWOWYMI DZIECKA NIEPEŁNOSPRAWNEGO LUB PRZEWLEKLE CHOREGO
Załącznik nr 1 do Uchwały Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych w Opolu Nr 786/VI/2014 z dnia 29.09.2014 r. REGULAMIN WSPARCIA FINANSOWEGO CZŁONKÓW OIPiP BĘDĄCYCH PRZEDSTAWICIELAMI USTAWOWYMI DZIECKA
Bardziej szczegółowoREGULAMIN STYPENDIALNY FUNDACJI NA RZECZ NAUKI I EDUKACJI TALENTY
REGULAMIN STYPENDIALNY FUNDACJI NA RZECZ NAUKI I EDUKACJI TALENTY Program opieki stypendialnej Fundacji Na rzecz nauki i edukacji - talenty adresowany jest do młodzieży ponadgimnazjalnej uczącej się w
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XV/89/2016 RADY GMINY BORKI. z dnia 11 kwietnia 2016 r.
UCHWAŁA NR XV/89/2016 RADY GMINY BORKI z dnia 11 kwietnia 2016 r. w sprawie uchwalenia "Regulaminu udzielania spółce wodnej dotacji celowej z budżetu Gminy Borki" Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy
Bardziej szczegółowoPolska-Warszawa: Usługi skanowania 2016/S 090-161398
1 / 7 Niniejsze ogłoszenie w witrynie TED: http://ted.europa.eu/udl?uri=ted:notice:161398-2016:text:pl:html Polska-Warszawa: Usługi skanowania 2016/S 090-161398 Państwowy Instytut Geologiczny Państwowy
Bardziej szczegółowoUMOWA O ŚWIADCZENIU USŁUG W PUNKCIE PRZEDSZKOLNYM TĘCZOWA KRAINA. Zawarta dnia..w Cieszynie pomiędzy
UMOWA O ŚWIADCZENIU USŁUG W PUNKCIE PRZEDSZKOLNYM TĘCZOWA KRAINA Zawarta dnia..w Cieszynie pomiędzy.właścicielką Punktu Przedszkolnego Tęczowa Kraina w Cieszynie przy ulicy Hallera 145 A, a Panem/Panią......
Bardziej szczegółowoWNIOSEK O ZORGANIZOWANIE STAŻU. Wnioskuję o skierowanie... bezrobotnego(-ych) do odbycia stażu według specyfikacji:
Elbląg, dnia...... (pieczęć firmowa Wnioskodawcy) Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu WNIOSEK O ZORGANIZOWANIE STAŻU Na zasadach określonych w Ustawie z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach
Bardziej szczegółowoMinimalne wymagania odnośnie przedmiotu zamówienia zawarto w punkcie I niniejszego zapytania.
Lubań, 12.06.2011 r. ZAPYTANIE OFERTOWE na projekt współfinansowany przez Unie Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz z budżetu państwa w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XLIV/218/2013 Rady Powiatu w Parczewie z dnia 29 listopada 2013 r.
UCHWAŁA NR XLIV/218/2013 Rady Powiatu w Parczewie z dnia 29 listopada 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania stypendiów dla osób zajmujących się twórczością artystyczną, upowszechnianiem
Bardziej szczegółowoRegulamin rekrutacji do Gimnazjum w Chwaliszewie na rok szkolny 2016/2017
Regulamin rekrutacji do Gimnazjum w Chwaliszewie na rok szkolny 2016/2017 Podstawa prawna: 1. Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2015 r. poz. 2156 z późn zm.) 2. Rozporządzenie
Bardziej szczegółowoUSTAWA. z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Dz. U. z 2015 r. poz. 613 1
USTAWA z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa Dz. U. z 2015 r. poz. 613 1 (wybrane artykuły regulujące przepisy o cenach transferowych) Dział IIa Porozumienia w sprawach ustalenia cen transakcyjnych
Bardziej szczegółowoNADWAGA, OTYŁOŚĆ i DIETA DZIECI
NADWAGA, OTYŁOŚĆ i DIETA DZIECI W WIEKU SZKOLNYM mgr. inż Izabela Piechowska NADWAGA I OTYŁOŚĆ U DZIECI I MŁODZIEŻY OTYŁOŚĆ wg WHO jest stanem chorobowym charakteryzującym się nadmiernym nagromadzeniem
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE SPOSOBY SPRAWDZANIA POSTĘPÓW UCZNIÓW WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ
WYMAGANIA EDUKACYJNE SPOSOBY SPRAWDZANIA POSTĘPÓW UCZNIÓW WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ Anna Gutt- Kołodziej ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI Podczas pracy
Bardziej szczegółowoUCHWALA NR XXXIXI210/13 RADY MIASTA LUBARTÓW. z dnia 25 września 2013 r.
UCHWALA NR XXXIXI210/13 RADY MIASTA LUBARTÓW z dnia 25 września 2013 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy Miasto Lubartów Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt
Bardziej szczegółowoREGULAMIN OBRAD WALNEGO ZEBRANIA CZŁONKÓW STOWARZYSZENIA LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA STOLEM
Załącznik do uchwały Nr 8/08 WZC Stowarzyszenia LGD Stolem z dnia 8.12.2008r. REGULAMIN OBRAD WALNEGO ZEBRANIA CZŁONKÓW STOWARZYSZENIA LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA STOLEM Rozdział I Postanowienia ogólne 1.
Bardziej szczegółowoREGULAMIN SAMORZĄDU UCZNIOWSKIEGO GIMNAZJUM W ZABOROWIE UL. STOŁECZNA 182
Załącznik nr 6 REGULAMIN SAMORZĄDU UCZNIOWSKIEGO GIMNAZJUM W ZABOROWIE UL. STOŁECZNA 182 Na podstawie atr.55 Ustawy o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 roku (Dz.U. z 1991 roku nr 59 poz.425) ze zmianami
Bardziej szczegółowoStowarzyszenie Lokalna Grupa Działania EUROGALICJA Regulamin Rady
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania EUROGALICJA Regulamin Rady Rozdział I Postanowienia ogólne 1 1. Rada Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Eurogalicja, zwana dalej Radą, działa na podstawie: Ustawy
Bardziej szczegółowoDOPALACZE. - nowa kategoria substancji psychoaktywnych
DOPALACZE - nowa kategoria substancji psychoaktywnych CZYM SĄ DOPALACZE? Dopalacze stosowana w Polsce, potoczna nazwa różnego rodzaju produktów zawierających substancje psychoaktywne, które nie znajdują
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 4 PREK 251/III/2010. Umowa Nr (wzór)
Załącznik nr 4 PREK 251/III/2010 Umowa Nr (wzór) Zawarta w dniu roku w Krakowie pomiędzy : Przewozy Regionalne sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Wileńska 14a, zarejestrowaną w Krajowym Rejestrze Sądowym
Bardziej szczegółowoProgram zdrowotny. Programy profilaktyczne w jednostkach samorz du terytorialnego. Programy zdrowotne a jednostki samorz du terytorialnego
Mirosław Moskalewicz 1 z 7 Programy profilaktyczne w jednostkach samorz du terytorialnego Specjalista Zdrowia Publicznego i Medycyny Spo ecznej Specjalista Po o nictwa i Ginekologii Lek. Med. Miros aw
Bardziej szczegółowoPOWIATOWY URZĄD PRACY
POWIATOWY URZĄD PRACY ul. Piłsudskiego 33, 33-200 Dąbrowa Tarnowska tel. (0-14 ) 642-31-78 Fax. (0-14) 642-24-78, e-mail: krda@praca.gov.pl Załącznik Nr 3 do Uchwały Nr 5/2015 Powiatowej Rady Rynku Pracy
Bardziej szczegółowoZarządzenie nr 538 Wójta Gminy Zarszyn z dnia 9 czerwca 2014 r.
Zarządzenie nr 538 Wójta Gminy Zarszyn z dnia 9 czerwca 2014 r. w sprawie: ustalenia instrukcji dokumentowania i rozliczania wyjść prywatnych pracowników Urzędu Gminy w Zarszynie Na podstawie art. 151
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXX/263/2014 RADY GMINY PRZODKOWO. z dnia 31 marca 2014 r.
UCHWAŁA NR XXX/263/2014 RADY GMINY PRZODKOWO z dnia 31 marca 2014 r. w sprawie w sprawie regulaminu udzielania pomocy materialnej o charakterze socjalnym dla uczniów zamieszkałych na terenie Gminy Przodkowo.
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 11/2012 Wójta Gminy Rychliki. z dnia 30 stycznia 2012 r. w sprawie wdrożenia procedur zarządzania ryzykiem w Urzędzie Gminy Rychliki
ZARZĄDZENIE NR 11/2012 Wójta Gminy Rychliki z dnia 30 stycznia 2012 r. w sprawie wdrożenia procedur zarządzania ryzykiem w Urzędzie Gminy Rychliki Na podstawie art. 69 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 68
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XVII/118/16 RADY GMINY DYWITY. z dnia 23 lutego 2016 r.
UCHWAŁA NR XVII/118/16 RADY GMINY DYWITY z dnia 23 lutego 2016 r. w sprawie przyjęcia programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi i zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Dywity Na podstawie
Bardziej szczegółowoRozdział I Przepisy ogólne : Rozdział II
Załącznik Nr 3 do Regulaminu Pracy Zespołu Szkół Nr 2 im. Stanisława Konarskiego w Bochni Zatrudnienie młodocianych Na podstawie Art. 190-206 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy Dz. U. Nr 21, poz.
Bardziej szczegółowoAktywność ruchowa osób starszych Nordic Walking
Aktywność ruchowa osób starszych Nordic Walking Agnieszka Kwiatkowska II rok USM Proces starzenia Spadek beztłuszczowej masy ciała, wzrost procentowej zawartości tkanki tłuszczowej, Spadek siły mięśniowej,
Bardziej szczegółowoUMOWA O UDZIELENIE PODSTAWOWEGO WSPARCIA POMOSTOWEGO OBEJMUJĄCEGO POMOC KAPITAŁOWĄ W TRAKCIE PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
Załącznik nr 10 WZÓR UMOWA O UDZIELENIE PODSTAWOWEGO WSPARCIA POMOSTOWEGO OBEJMUJĄCEGO POMOC KAPITAŁOWĄ W TRAKCIE PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ w ramach Działania 6.2 Programu Operacyjnego Kapitał
Bardziej szczegółowoPrezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy)
Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy) Położone w głębi lądu obszary Kalabrii znacznie się wyludniają. Zjawisko to dotyczy całego regionu. Do lat 50. XX wieku przyrost naturalny
Bardziej szczegółowoZASADY REPRODUKCJI SYMBOLI GRAFICZNYCH PRZEDMOWA
Poprzez połączenie symbolu graficznego Unii Europejskiej oraz części tekstowej oznaczającej jeden z jej programów operacyjnych powstaje symbol graficzny, który zgodnie z obowiązującymi dyrektywami ma być
Bardziej szczegółowoZASADY REKRUTACJI DO ODDZIAŁÓW PRZEDSZKOLNYCH I KLAS PIERWSZYCH
1 Załącznik do Statutu Szkoły Podstawowej nr 12 w Gdańsku Zgodnie z ustawą z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 7) wprowadza
Bardziej szczegółowoSTATUT PRZEDSZKOLA NIEPUBLICZNEGO KUBUŚ I PRZYJACIELE
STATUT PRZEDSZKOLA NIEPUBLICZNEGO KUBUŚ I PRZYJACIELE I Postanowienia ogólne : Przedszkole Niepubliczne KUBUŚ I PRZYJACIELE 1. zwane dalej przedszkolem jest przedszkolem niepublicznym prowadzonym przez
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE nr 11/2016 Dyrektora Przedszkola Publicznego nr 13 w Radomiu z dnia 17 II 2016 r.
PP nr 13/021/11/2016 w sprawie: ZARZĄDZENIE nr 11/2016 Dyrektora Przedszkola Publicznego nr 13 w Radomiu z dnia 17 II 2016 r. WPROWADZENIA: - PROCEDURY PRZYPROWADZANIA I ODBIERANIA DZIECI Z PRZEDSZKOLA,
Bardziej szczegółowoUmowa nr.. /. Klient. *Niepotrzebne skreślić
Umowa nr.. /. zawarta dnia w, pomiędzy: Piotr Kubala prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą Piotr Kubala JSK Edukacja, 41-219 Sosnowiec, ul. Kielecka 31/6, wpisanym do CEIDG, NIP: 644 273 13 18,
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy spółki z portfela Allianz Polska OFE
Warszawa, 6 maja 2016 roku Sprawozdanie z Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy spółki z portfela Allianz Polska OFE SPÓŁKA: Kruk S.A. DATA W: 9 maja 2016 roku (godz. 14.00) MIEJSCE W: Hotel Polonia Palace,
Bardziej szczegółowoKoszty realizacji Programu zostaną pokryte z budżetu Miasta Ząbki wydatki dział 900, rozdział 90013, 4300 i 4210.
UCHWAŁA Nr... RADY MIASTA ZĄBKI z dnia... 2015 r. w sprawie Programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na obszarze Miasta Ząbki Na podstawie art. 11a ust. 1 ustawy
Bardziej szczegółowoSYSTEMY CZASU PRACY. 1. PODSTAWOWY [art. 129 KP]
1. PODSTAWOWY [ 129 KP] Podstawowy system czasu w typowych (standardowych) stosunkach : do 8 godzin Standardowo: do 4 miesięcy Wyjątki: do 6 m-cy w rolnictwie i hodowli oraz przy ochronie osób lub pilnowaniu
Bardziej szczegółowoFUNDUSZ STYPENDIALNY IKEA FAMILY, ROK SZKOLNY 2013/2014
Załącznik nr 3 do Regulaminu FUNDUSZ STYPENDIALNY IKEA FAMILY, ROK SZKOLNY 2013/2014 WNIOSEK o przyznanie stypendium Prosimy o czytelne i kompletne wypełnienie poniższego formularza, a następnie o przekazanie
Bardziej szczegółowoDane osobowe ucznia / słuchacza
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XXXV /355 / 09 Rady Gminy Lubicz z dnia 6 lipca 2009 r. Wniosek do Wójta Gminy Lubicz o przyznanie stypendium szkolnego na okres od 01.09. 2011 r. do 30.06.2012 r. dla ucznia
Bardziej szczegółowoRegulamin świetlicy i stołówki szkolnej w Zespole Szkół w Gostyni. Przepisy wstępne & 1
Regulamin świetlicy i stołówki szkolnej w Zespole Szkół w Gostyni Przepisy wstępne Regulamin opracowano na podstawie: & 1 1. Art. 67 Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004r.
Bardziej szczegółowoSzczegółowy opis zamówienia
ZFE-II.042.2. 24.2015 Szczegółowy opis zamówienia I. Zasady przeprowadzenia procedury zamówienia 1. Zamówienie realizowane jest na podstawie art.70 1 i 70 3 70 5 Kodeksu Cywilnego ( Dz. U. z 2014 r. poz.
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 6 listopada 2015 r. Poz. 1821 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 23 października 2015 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 6 listopada 2015 r. Poz. 1821 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 23 października 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków
Bardziej szczegółowoRegulamin wynagradzania pracowników Zakładu Ekonomiczno - Finansowej Obsługi Placówek Oświatowych w Piekarach Śląskich.
Regulamin wynagradzania pracowników Zakładu Ekonomiczno - Finansowej Obsługi Placówek Oświatowych w Piekarach Śląskich. Podstawą regulaminu wynagradzania stanowią przepisy: 1. art. 39 ustawy z dnia 21
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR IX / 72 / 15 RADY GMINY CHEŁMŻA. z dnia 26 sierpnia 2015 r.
UCHWAŁA NR IX / 72 / 15 RADY GMINY CHEŁMŻA z dnia 26 sierpnia 2015 r. w sprawie przyjęcia Gminnego programu stypendialnego dla studentów zamieszkałych na terenie Gminy Chełmża. Na podstawie art. 18 ust.
Bardziej szczegółowoZałącznik Nr 2 do Zarządzenia nr 1/2014 Dyrektora PUP w Strzyżowie z dnia 15.01.2014r.
Załącznik Nr 2 do Zarządzenia nr 1/2014 Dyrektora PUP w Strzyżowie z dnia 15.01.2014r. REGULAMIN ORGANIZACJI SZKOLEŃ DLA OSÓB BEZROBOTNYCH POSZUKUJĄCYCH PRACY NIEPEŁNOSPRAWNYCH I INNYCH UPRAWNIONYCH OSÓB
Bardziej szczegółowoTABELA ZGODNOŚCI. W aktualnym stanie prawnym pracodawca, który przez okres 36 miesięcy zatrudni osoby. l. Pornoc na rekompensatę dodatkowych
-...~.. TABELA ZGODNOŚCI Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz.
Bardziej szczegółowoZATRUCIA POKARMOWE KAŻDE ZATRUCIE POKARMOWE MOŻE BYĆ GROŹNE, SZCZEGÓLNIE DLA NIEMOWLĄT I DZIECI DO LAT 3, LUDZI OSŁABIONYCH I STARSZYCH.
ZATRUCIA POKARMOWE Zatrucia pokarmowe to ostre i gwałtowne dolegliwości żołądkowo-jelitowe objawiające się zwykle biegunką i wymiotami. Występują w stosunkowo krótkim czasie po spożyciu żywności skażonej
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 5/2013 WÓJTA GMINY LIPUSZ z dnia 08.01.2013r.
ZARZĄDZENIE NR 5/2013 WÓJTA GMINY LIPUSZ z dnia 08.01.2013r. w sprawie wprowadzenie w Urzędzie Gminy Lipusz regulaminu wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 4 WZÓR - UMOWA NR...
WZÓR - UMOWA NR... Załącznik nr 4 zawarta w dniu we Wrocławiu pomiędzy: Wrocławskim Zespołem Żłobków z siedzibą we Wrocławiu przy ul. Fabrycznej 15, 53-609 Wrocław, NIP 894 30 25 414, REGON 021545051,
Bardziej szczegółowoRola przedszkola w przygotowaniu dzieci 6-letnich do realizacji obowiązku szkolnego
Zmiany w systemie oświaty Rola przedszkola w przygotowaniu dzieci 6-letnich do realizacji obowiązku szkolnego Sulejówek 06.02.2014 r. Zmiany w systemie oświaty Zmiana w art. 3: Jeśli w ustawie o systemie
Bardziej szczegółowoStowarzyszenie działa na podstawie ustawy Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. 1989, Nr 20, poz. 104 z późn. zm.) oraz niniejszego statutu.
STATUT STOWARZYSZENIA Rozdział I Postanowienia ogólne 1 Stowarzyszenie o nazwie Stowarzyszenie Prawa Konkurencji", zwane dalej, Stowarzyszeniem", jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem. 2 Stowarzyszenie
Bardziej szczegółowoZAMAWIAJĄCY: ZAPYTANIE OFERTOWE
Opinogóra Górna, dn. 10.03.2014r. GOPS.2311.4.2014 ZAMAWIAJĄCY: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Opinogórze Górnej ul. Krasińskiego 4, 06-406 Opinogóra Górna ZAPYTANIE OFERTOWE dla przedmiotu zamówienia
Bardziej szczegółowoIII. GOSPODARSTWA DOMOWE, RODZINY I GOSPODARSTWA ZBIOROWE
III. GOSPODARSTWA DOMOWE, RODZINY I GOSPODARSTWA ZBIOROWE 1. GOSPODARSTWA DOMOWE I RODZINY W województwie łódzkim w maju 2002 r. w skład gospodarstw domowych wchodziło 2587,9 tys. osób. Stanowiły one 99,0%
Bardziej szczegółowoUMOWA NA USŁUGI PRZEWOZOWE TRASA NR
Załącznik Nr 2A UMOWA NA USŁUGI PRZEWOZOWE TRASA NR zawarta w dniu... r. w Morawicy pomiędzy Gminą Morawica reprezentowaną przez: zwaną dalej w treści umowy Organizatorem przewozu, a Firmą - reprezentowaną
Bardziej szczegółowoKomentarz do prac egzaminacyjnych w zawodzie technik administracji 343[01] ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE
Komentarz do prac egzaminacyjnych w zawodzie technik administracji 343[01] ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE OKE Kraków 2012 Zadanie egzaminacyjne zostało opracowane
Bardziej szczegółowoKwestionariusz dotyczący działań podejmowanych w szkołach w obszarze wyboru i zaopatrzenia uczniów w podręczniki szkolne
Wzór kwestionariusza Kwestionariusz dotyczący działań podejmowanych w szkołach w obszarze wyboru i zaopatrzenia uczniów w podręczniki szkolne Poniższa lista pytań zawiera wszystkie pytania jakie mogą pojawić
Bardziej szczegółowoREGULAMIN REKRUTACJI UCZNIÓW/SŁUCHACZY DO ZESPOŁU SZKÓŁ TECHNICZNYCH I OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH IM. KAZIMIERZA WIELKIEGO W BUSKU-ZDROJU
do Statutu ZSTiO REGULAMIN REKRUTACJI UCZNIÓW/SŁUCHACZY DO ZESPOŁU SZKÓŁ TECHNICZNYCH I OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH IM. KAZIMIERZA WIELKIEGO W BUSKU-ZDROJU 2 Wstęp Zasady rekrutacji uczniów regulują: - Rozporządzenie
Bardziej szczegółowoPROGRAM STYPENDIALNY GMINY DOBRZYCA
Załącznik do Uchwały nr XLVI/328/2014 Rady Miejskiej Gminy Dobrzyca z dnia 30 czerwca 2014r. PROGRAM STYPENDIALNY GMINY DOBRZYCA 1 Cele i formy realizacji programu 1. Tworzy się Program Stypendialny Gminy
Bardziej szczegółowoStowarzyszenie na Rzecz Dzieci z Zaburzeniami Genetycznymi Urlop bezpłatny a prawo do zasiłków związanych z chorobą i macierzyństwem
Źródło: http://podatki.pl Co o urlopie bezpłatnym stanowi Kodeks pracy Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca może udzielić pracownikowi, na jego pisemny wniosek, urlopu bezpłatnego (art. 174 kp). Pracodawca,
Bardziej szczegółowoZadania ćwiczeniowe do przedmiotu Makroekonomia I
Dr. Michał Gradzewicz Zadania ćwiczeniowe do przedmiotu Makroekonomia I Ćwiczenia 3 i 4 Wzrost gospodarczy w długim okresie. Oszczędności, inwestycje i wybrane zagadnienia finansów. Wzrost gospodarczy
Bardziej szczegółowoRegulamin wynajmu lokali użytkowych. Międzyzakładowej Górniczej Spółdzielni Mieszkaniowej w Jaworznie tekst jednolity
Regulamin wynajmu lokali użytkowych Międzyzakładowej Górniczej Spółdzielni Mieszkaniowej w Jaworznie tekst jednolity Podstawa prawna: 48 i 92 ust.1 pkt 1.1 Statutu Sp-ni. I. Postanowienia ogólne. 1. Lokale
Bardziej szczegółowoUchwała Nr L.533.2014 z dnia 5 marca 2014 r. Rady Miejskiej w Brwinowie
Uchwała Nr L.533.2014 z dnia 5 marca 2014 r. w sprawie ustalenia trybu udzielania i rozliczania dotacji dla szkół, przedszkoli i punktów przedszkolnych zakładanych i prowadzonych przez podmioty nienaleŝące
Bardziej szczegółowoObjaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017
Załącznik Nr 2 do uchwały Nr V/33/11 Rady Gminy Wilczyn z dnia 21 lutego 2011 r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017 Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej
Bardziej szczegółowoW N I O S E K O PRZYZNANIE ŚRODKÓW Z KRAJOWEGO FUNDUSZU SZKOLENIOWEGO NA DOFINANSOWANIE KOSZTÓW KSZTAŁCENIA USTAWICZNEGO PRACOWNIKÓW I PRACODAWCY ...
... (pieczęć wnioskodawcy) Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Gryficach W N I O S E K O PRZYZNANIE ŚRODKÓW Z KRAJOWEGO FUNDUSZU SZKOLENIOWEGO NA DOFINANSOWANIE KOSZTÓW KSZTAŁCENIA USTAWICZNEGO PRACOWNIKÓW
Bardziej szczegółowo