Oracle OLAP. Przygotowanie danych

Transkrypt

1 Oracle OLAP Tutorial przedstawia narzędzie firmy Oracle o nazwie Analytic Workspace Manager. Narzędzie służy do modelowania kostki MOLAP, dla której źródłem danych mogą być dane relacyjne. Przygotowanie danych 1. Pobierz ze strony, wskazanej przez prowadzącego, skrypt o nazwie OracleOLAPdane.sql i zapisz go w lokalnym katalogu. 2. Uruchom narzędzie Oracle SQL Developer i przyłącz się do swojego konta bazodanowego w bazie danych, wskazanej przez prowadzącego. 3. Wczytaj skrypt do narzędzia a następnie go uruchom. W tym celu: wybierz pozycję Open z menu File, przejdź do katalogu, w którym umieściłaś/eś plik i zaznacz go, naciśnij przycisk Open, w nowym oknie narzędzia powinna pojawić się zawartość pliku, uruchom skrypt naciskając przycisk Run Script (F5), wynik działania skryptu powinien być jak na poniższym rysunku: 4. Sprawdź efekty wykonania skryptu. W tym celu: wyświetl strukturę relacji STYPENDIA, zwróć uwagę na jej de normalizację, obejrzyj dane relacji STYPENDIA.

2 5. Zamknij narzędzie Oracle SQL Developer. Konfigurowanie narzędzia Analytic Workspace Manager 1. Uruchom narzędzie Analytic Workspace Manager. W tym celu uruchom skrypt awm.bat z katalogu, w którym zostało zainstalowane narzędzie (zapytaj prowadzącego o lokalizację tego katalogu). 2. Rozwiń gałąź Databases z lewego panelu narzędzia. Następnie w oknie dialogowym podaj definicję połączenia do bazy danych: Description (nazwa połączenia): OLAP_TUT Connect Information (parametry bazy danych): :1521:orcl i naciśnij przycisk Create. Definicja połączenia powinna pojawić się w lewym panelu narzędzia. 3. Przyłącz się do bazy danych. W tym celu: kliknij na znak + przy nazwie zdefiniowanego wcześniej połączenia, w wyświetlonym oknie dialogowym podaj identyfikator (pole Username) i hasło (pole Password) Twojego użytkownika w bazie danych (w polu Cube type pozostaw wartość domyślną OLAP 11g). Następnie naciśnij przycisk OK.

3 wygląd lewego panelu narzędzia po pomyślnym przyłączeniu się do bazy danych przedstawia poniższy rysunek. 4. Utworzysz teraz obszar, w którym będziesz definiować obiekty analiz danych, tzw. Obszar Analityczny (ang. Analytic Workspace). W tym celu: kliknij prawym klawiszem myszy na pozycję Analytic Workspaces i z menu kontekstowego wybierz pozycję Create Analytic Workspace, jako nazwę (pole Name) swojego obszaru analitycznego podaj identyfikator swojego użytkownika bazodanowego (w polu Tablespace pozostaw wartość domyślną <default>) i naciśnij przycisk Create. Wygląd narzędzia po pomyślnym utworzeniu obszaru analitycznego przedstawia poniższy rysunek.

4 Zdefiniowanie wymiaru geograficznego LOKALIZACJA W bieżącej części tutorialu zdefiniujemy pierwszy wymiar kostki danych, która posłuży nam do analiz, mianowicie wymiar geograficzny o nazwie LOKALIZACJA. Hierarchia wymiaru będzie składać się z dwóch poziomów: poziomu MIASTO i poziomu WOJEWÓDZTWO. 1. Kliknij prawym klawiszem myszy na pozycję Dimensions i z menu kontekstowego wybierz Create Dimension. 2. W zakładce General podaj podstawowe parametry definiowanego wymiaru: Name (nazwa wymiaru): LOKALIZACJA Short Label (etykieta wymiaru): lokalizacja Long Label (długa etykiera wymiaru): lokalizacja Description (opis): Miejsce zamieszkania studenta W pozostałych polach pozostaw wartości domyślne.

5 3. Przejdź do zakładki Levels. Tu zdefiniujesz poziomy wymiaru. Wypełnij tabelkę tak, jak przedstawia to poniższy rysunek. Poziom WSZYSTKIE będzie korzeniem hierarchii wymiaru. Uwaga! Kolejność poziomów nie ma tutaj znaczenia, hierarchię zdefiniujemy wkrótce. 4. Naciśnij przycisk Create. Poniższy rysunek przedstawia wygląd narzędzia po pomyślnej definicji wymiaru Lokalizacja.

6 5. Teraz połączymy zdefiniowane w poprzednim punkcie poziomy wymiaru w hierarchię. W tym celu kliknij prawym przyciskiem myszy na pozycję Hierarchies i z menu kontekstowego wybierz pozycję Create Hierarchy. 6. W wyświetlonym oknie podaj parametry hierarchii: Name (nazwa hierarchii): LOKAL_HIER_01, Description (opis): Pierwsza hierarchia wymiaru LOKALIZACJA, przenieś wszystkie poziomy z okna Available Levels do okna Selected Levels, używając strzałek ustaw poziomy w kolejności (od góry): WSZYSTKIE, WOJEWODZTWO, MIASTO. Wygląd dialogu z ustawionymi wartościami przedstawia poniższy rysunek.

7 Naciśnij przycisk Create. Wygląd panelu narzędzia po zdefiniowaniu hierarchii przedstawia poniższy rysunek. 7. Zdefiniujemy teraz połączenie między zaprojektowanym przez nas wymiarem LOKALIZACJA a źródłem danych relacją STYPENDIA. W tym celu: w panelu narzędzia zaznacz pozycję Mappings, w panelu z listą użytkowników znajdź identyfikator swojego użytkownika, rozwiń go, a następnie rozwiń strukturę relacji STYPENDIA,

8 wskaż kolumnę WOJEWODZTWO relacji STYPENDIA, będące źródłem danych dla poziomu WOJEWODZTWO wymiaru LOKALIZACJA, w tym celu przeciągnij kolumnę WOJEWODZTWO w pola Member, LONG_DESCRIPTION i SHORT_DESCRIPTION pod poziomem WOJEWODZTWO, analogicznie zdefiniuj powiązanie kolumny MIASTO relacji STYPENDIA z poziomem MIASTO wymiaru, poziom szczytowy wymiaru, WSZYSTKIE, nie będzie połączony z relacją, a jego jedyną wartością będzie ciąg znaków WSZYSTKO. Prawidłową zawartość ekranu definicji powiązań przedstawia poniższy rysunek. Naciśnij przycisk Apply. 8. Wymiar, którego poziomy zostały połączone ze źródłem danych, może zostać wypełniony danymi. W tym celu: w panelu narzędzia kliknij prawym klawiszem myszy na pozycję z nazwą wymiaru a następnie z menu kontekstowego wybierz pozycję Maintain Dimension LOKALIZACJA.

9 sprawdź w wyświetlonym dialogu, czy w oknie Selected Target Objects znajduje się wymiar LOKALIZACJA (jeśli nie, przenieś go z okna Available Target Objects) i naciśnij przycisk Zakończ, potwierdź (przycisk OK) dialog pomyślnego zakończenia operacji, możesz obejrzeć dziennik (ang. Maintenance Log) pokazujący przebieg całego procesu (zwróć uwagę na okno Maintenance Steps). Zamknij dziennik przyciskiem Close.

10 9. Jeśli proces wypełnienia wymiaru danymi zakończył się sukcesem, możesz obejrzeć zawartość wymiaru. W tym celu: kliknij w lewym panelu narzędzia prawym klawiszem myszy na pozycję z nazwą wymiaru a następnie z menu kontekstowego wybierz pozycję View Data LOKALIZACJA. w oknie zostaje wyświetlona hierarchia wymiaru LOKALIZACJA, zwinięta do poziomu szczytowego WSZYSTKO. Rozwiń hierarchię, klikając na przyciski +. zamknij dialog przyciskiem Close. Zdefiniowanie pozostałych wymiarów 1. Zdefiniuj wymiar PLEC. Kolejne rysunki pokazują kolejne etapy definicji wymiaru:

11

12 Po definicji wymiaru wypełnij go danymi, które następnie wyświetl. 2. Zdefiniuj wymiar STUDIA. Kolejne rysunki pokazują kolejne etapy definicji wymiaru:

13 Po definicji wymiaru wypełnij go danymi, które następnie wyświetl.

14 3. Zdefiniuj wymiar CZAS. Kolejne rysunki pokazują kolejne etapy definicji wymiaru:

15 Uwaga! Wymiar CZAS posiada dwie hierarchie!

16

17 4. Stan narzędzia po zdefiniowaniu wszystkich wymiarów przedstawia poniższy rysunek. Definiowanie jednowymiarowej kostki danych Zdefiniujemy teraz jednowymiarową kostkę danych, która pozwoli analizować sumaryczną wysokość przyznanych stypendiów w zależności od miejsca zamieszkania studentów. Posłużymy się zatem wymiarem LOKALIZACJA. Jednak musimy jeszcze zdefiniować miarę, która będzie analizowana w kostce. 1. Utwórz kostkę danych. W tym celu kliknij w panelu narzędzia prawym przyciskiem myszy na pozycji Cubes i z menu kontekstowego wybierz pozycję Create Cube. 2. Na zakładce General określ podstawowe parametry kostki: Name (nazwa): KOSTKA_01, Description (opis): Pierwsza kostka danych,

18 kostkę będzie tworzył tylko jeden wymiar: przeciągnij wymiar LOKALIZACJA z okna Available Dimensions do okna Selected Dimensions, 3. Przejdź do zakładki Aggregation. Sprawdź, jaka funkcja została wybrana do agregacji danych w wymiarze LOKALIZACJA oraz jaka hierarchia tego wymiaru zostanie użyta w kostce danych. 4. Naciśnij przycisk Create. 5. Zdefiniowana w poprzednich punktach kostka nie posiada żadnej miary. Aby zdefiniować miarę dla kostki kliknij w panelu narzędzia prawym przyciskiem myszy na pozycji Measures i z menu kontekstowego wybierz pozycję Create Measure.

19 6. Definiowana miara będzie miała nazwę KWOTA_STYPENDIUM. Pozostaw w pozostałych polach wartości domyślne i naciśnij przycisk Create. 7. Musimy teraz zdefiniować odwzorowanie między kostką danych a źródłem danych (relacją STYPENDIA). W tym celu: w panelu narzędzia zaznacz pozycję Mappings w poddrzewie dla kostki KOSTKA_01, zdefiniuj odwzorowanie tak, jak to pokazano na poniższym rysunku, naciśnij przycisk Apply. 8. Wypełnimy teraz kostkę danymi. W tym celu w panelu narzędzia kliknij prawym klawiszem myszy na pozycję z nazwą kostki a następnie z menu kontekstowego wybierz pozycję Maintain Cube KOSTKA_01, potwierdź dialog wypełniania danymi naciskając przycisk Zakończ.

20 9. Po wypełnieniu kostki danymi przejrzyj dziennik wypełniania a następnie zamknij go przyciskiem Close. 10. Wyświetlimy teraz dane kostki KOSTKA_01. W tym celu w panelu narzędzia kliknij prawym klawiszem myszy na pozycję z nazwą kostki a następnie z menu kontekstowego wybierz pozycję View Data KOSTKA_01 Zostanie wyświetlony ekran przeglądarki kostek danych z miarą KWOTA_STYPENDIUM, zagregowaną za pomocą funkcji SUM na najwyższym poziomie wymiaru LOKALIZACJA. 11. Przeglądarka umożliwia proste manipulacje kostką danych. wykonaj operację drążenia przejdź w hierarchii wymiaru lokalizacja z poziomu WSZYSTKO na poziom WOJEWÓDZTWO. W tym celu kliknij na strzałkę przy wartości Wszystko.

21 zmień układ kostki danych przenieś wymiar LOKALIZACJA z wiersza do kolumny. W tym celu przeciągnij uchwyt przy wymiarze i upuść go w wierszu kostki. vv wykonaj kolejną operację drążenia, tym razem interesują nas stypendia przyznane dla studentów z miast w województwie wielkopolskim. Znajdź pozycję wielkopolskie i kliknij na strzałkę.

22 wyszukaj miejscowości, z których studenci, otrzymali w sumie stypendia za kwotę przekraczającą zł. W tym celu: o wywołaj dialog Budowniczego Zapytań (ang. Query Builder) naciśnij pierwszy przycisk na pasku narzędziowym, o przejdź na zakładkę Wymiary i podzakładkę Warunki, o w panelu Dostępne rozwiń gałąź Wyjątek, zaznacz pozycję KWOTA STYPENDIUM > i przenieś ją do panelu Wybrane, o w panelu Wybrane kliknij na dodaną pozycję a następnie na przycisk Edycja etapu (z rysunkiem ołówka), o w polu Wartość zmień kwotę na ,

23 o o zamknij okno Edycja etapu przyciskiem OK, a następnie zamknij okno Budowniczego Zapytań przyciskiem OK, dane kostki powinny zostać ograniczone przez zdefiniowany wcześniej warunek o zlikwiduj dodany warunek, kostka ma wyświetlać pełen zakres danych (usuń odpowiednie wpisy w Budowniczym Zapytań), spróbuj teraz samodzielnie zbudować ranking miast interesują nas tylko te miasta, które w rankingu wypłacanych studentom stypendiów zajmują pierwsze 10 miejsc; posortuj wynik wg sumarycznej kwoty przyznanych stypendiów, zmień również postać wykresu na kołowy, pokazujący procentowy udział kwot w sumarycznej kwocie przyznanych stypendiów.

24 przywróć kostkę danych do stanu wyświetlania pełnego zakresu danych. Dodanie pozostałych wymiarów do kostki danych Dodamy teraz do kostki danych kolejne wymiary: PLEC i STUDIA. 1. Przejdź do definicji kostki KOSTKA_01 (zaznacz odpowiednią pozycję w panelu narzędzia).

25 2. W panelu Available Dimensions zaznaczy wymiary PLEC i STUDIA a następnie przenieś je do panelu Selected Dimensions i naciśnij przycisk Apply. Potwierdź dialog ostrzegający o zmianie wymiarów kostki. 3. Przejdź do pozycji Mappings w gałęzi pod kostką KOSTKA_01 i uzupełnij odwzorowanie wymiarów w kolumny źródła danych.

26 4. Wypełnij tak zmodyfikowaną kostkę danymi z menu kontekstowego dla kostki wybierz pozycję Maintain Cube KOSTKA_ Wyświetl kostkę KOSTKA_01 w przeglądarce kostek. Wymiar LOKALIZACJA został umieszczony na krawędzi poziomej kostki, wymiar PLEC na krawędzi pionowej, natomiast wymiar STUDIA jest elementem strony. 6. Wykonaj następujące operacje na kostce: wykonaj drążenie w wymiarach LOKALIZACJA i PLEC, aby porównać kwoty stypendiów wypłacane poszczególnym płciom w poszczególnych województwach,

27 zmień orientację wymiarów kostki w taki sposób, aby móc analizować przydział stypendiów na kierunki studiów w perspektywie województw, teraz tak zmień kostkę, aby znaleźć ranking kierunków studiów wg kryterium sumy przyznanych stypendiów,

28 teraz chcemy zobaczyć sumaryczne kwoty przyznanych stypendiów w poszczególnych województwach z podziałem na kategorie studiów i płci; zauważ, że kostka nie wyświetla teraz poziomu WSZYSTKIE.

29 zamknij przeglądarkę kostek i wróć do narzędzia. Definiowanie miar wyliczanych Narzędzie Analytic Workspace Manager umożliwia zdefiniowanie miar, których wartości nie zostają wywiedzione z danych źródłowych, a które są dynamicznie wyliczane w narzędziu na podstawie innych miar. Są to tzw. miary wyliczane (ang. calculated measures). 1. Dodamy miarę wyliczaną o nazwie UDZIAL_W_CALOSCI, która pokaże, jaki jest procentowy udział przyznanych stypendiów dla danego kierunku/rodzaju/kategorii studiów w całkowitej sumie przyznanych stypendiów. Kliknij w poddrzewie kostki KOSTKA_01 prawym klawiszem myszy na pozycję Calculated Measures i z menu kontekstowego wybierz pozycję Create Calculated Measure.

30 2. Nazwij miarę UDZIAL_W_CALOSCI, pozostałe nazwy zaproponuj samodzielnie. 3. W polu Calculation Type wybierz pozycję Share (udział). 4. Kliknij na link LOKALIZACJA w opisie wyliczenia (pole Calculation), z listy wybierz wymiar STUDIA. 5. Zaznacz pole wyboru Multiply result by Naciśnij przycisk Create. Następnie wyświetl dane kostki. 7. Dodaj do kostki drugą miarę wyliczaną o nazwie UDZIAL_W_RODZICU, który dla wymiaru STUDIA pokaże procentowy udział przyznanych stypendiów w stosunku do poziomu nadrzędnego (czyli np. procentowy udział stypendiów dla kierunku w stosunku do rodzaju studiów). Następnie wyświetl dane kostki.

31 Zadanie samodzielne Zadanie do samodzielnego wykonania. 1. Zdefiniuj nową kostkę danych o nazwie KOSTKA_02. Kostka ma zawierać wymiary: STUDIA i CZAS, miarą kostki, KWOTA_STYPENDIUM, ma być sumą stypendiów. 2. Dodaj do kostki miarę wyliczaną o nazwie UDZIAL_W_2001, która pokaże, jaki procent kwoty stypendiów, przyznanych studentom w roku 2001, stanowi suma stypendiów przyznanych w danym roku. Przy definiowaniu miary użyj funkcji Percent Difference.

32