SPRAWOZDANIE za rok 2015

Transkrypt

1 SPRAWOZDANIE za rok 2015 Z REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU WSPIERANIA RODZINY W GMINIE OŻARÓW MAZOWIECKI na lata

2 I. WSTĘP Gminny Program Wspierania Rodziny został przyjęty do realizacji Uchwałą Nr XLV/439/13 Rady Miejskiej w grudniu 2013 roku. Program powstał w oparciu o dane społeczno-demograficzne oraz przeanalizowane lokalne problemy społeczne ze szczególnym uwzględnieniem diagnozy potencjałów i potrzeb w zakresie opieki nad rodziną i dzieckiem. Program jest ukierunkowany przede wszystkim na problemy: rodzin dysfunkcyjnych rodzin wielodzietnych KARTA3+, rodzin w sytuacjach kryzysowych wynikających z problemów, takich jak: alkoholizm, bezrobocie, długotrwała choroba, niepełnosprawność, przemoc niewydolności wychowawczej rodzin ubóstwa traktowanego jako skutek niepodejmowania pracy oraz niskiej aktywizacji i bierności życiowej. II. ZAŁOŻENIA PROGRAMU WSPIERANIA RODZINY Program wspierania rodziny nastawiony jest w głównej mierze na rozwiązywanie sytuacji kiedy, w związku z występującymi w rodzinie problemami, dysfunkcjami i trudnościami w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych dziecko pozbawione jest możliwości właściwego rozwoju w swojej naturalnej rodzinie. Celem programu jest stworzenie takiego systemu wsparcia, który pozwoliłby na wspieranie i wspomaganie rodziny przeżywającej trudności tak, aby mogła ona powrócić do prawidłowego funkcjonowania i pełnienia roli opiekuńczej i wychowawczej, zamiast zastępować ją w pełnieniu tych funkcji. Założeniem programu jest więc wspieranie rodziny naturalnej już na etapie, gdy problemy się zaczynają oraz zapobieganie konieczności umieszczania dzieci w pieczy zastępczej. Praca z rodziną prowadzona musi być również w przypadku umieszczenia dziecka poza rodziną. Zgodnie bowiem z ideą ustawy o wspieraniu rodziny piecza zastępcza powinna mieć charakter okresowy, a praca z rodzinami biologicznymi powinna przynieść pozytywne efekty w postaci możliwości powrotu dzieci do rodziny biologicznej.

3 Założenia realizowane są poprzez: działania profilaktyczne zapobiegające powstawaniu sytuacji wymagających interwencji kryzysowej, poprawa bezpieczeństwa socjalnego rodzin działania profilaktyczne zapobiegające uzależnieniom od substancji psychoaktywnych, udzielanie pomocy w przezwyciężaniu uzależnień działania profilaktyczne zapobiegające niedostosowaniu społecznemu dzieci i młodzieży, promocja rozwiązań systemowych w pracy z dziećmi i młodzieżą aktywizowanie dzieci i młodzieży na rzecz własnego rozwoju działania zmierzające do poprawy sytuacji szkolnej dzieci - zapobieganie niepowodzeniom i trudnościom, przeciwdziałanie niedożywieniu dzieci, organizacja profesjonalnej opieki dla dzieci podczas pracy rodziców, udzielanie profesjonalnego wsparcia dla rodzin w sytuacjach kryzysowych, zabezpieczanie podstawowych potrzeb materialnych rodziny, przeciwdziałanie marginalizacji i degradacji społecznej rodzin, pomoc w integracji z otoczeniem społecznym wzmacnianie i wyzwalanie zasobów tkwiących w rodzinach, wspieranie rodziny w funkcjach wychowawczych, opiekuńczych i socjalnych koordynowanie wszystkich działań instytucji samorządowych i organizacji pozarządowych mogących służyć pomocą rodzinom. REALIZATORAMI PROGRAMU SĄ: Ośrodek Pomocy Społecznej Urząd Miejski Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Placówki oświatowe i kulturalne Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Organizacje pozarządowe

4 DZIAŁANIA POMOCOWE III. DZIAŁALNOŚĆ OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ Ośrodek Pomocy Społecznej realizuje zadania wynikająca z ustawy o pomocy społecznej, ustawy o świadczeniach rodzinnych, ustawy o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej, ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie i innych ustaw. Działania Ośrodka Pomocy Społecznej polegają na udzielaniu pomocy w przezwyciężaniu sytuacji kryzysowej, i to zarówno pomocy materialnej jak i usługowej. Pomoc materialna udzielana jest w postaci zasiłków /stały, celowy, okresowy,/ Pomoc niematerialna to : opał, usługi opiekuńcze, finansowanie posiłków dla dzieci w szkole, paczki żywnościowe. Ośrodek wypłaca również świadczenia rodzinne i fundusz alimentacyjnych. W ramach świadczeń rodzinnych przyznawane są: zasiłki rodzinne, dodatki: z tyt. wielodzietności, na rozpoczęcie roku szkolnego, urlop wychowawczy, z tyt. samotnego wychowywania dziecka, kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, z tyt. dojazdu do szkoły poza miejscem zamieszkania, becikowe, świadczenie pielęgnacyjne, zasiłek pielęgnacyjny. Szczegółowy opis i zakres działania Ośrodka Pomocy Społecznej zawiera Sprawozdanie z działalności Ośrodka Pomocy Społecznej za rok 2015

5 IV. OŻAROWSKA KARTA RODZINY 3+ Program Ożarowska Karta Rodziny 3+ został przyjęty Uchwałą Nr XXXII/314/13 Rady Miejskiej w Ożarowie Mazowieckim z dnia 28 lutego 2013 roku w sprawie podjęcia działań zmierzających do polepszenia warunków życiowych rodzin wielodzietnych zamieszkałych na terenie Gminy Ożarów Mazowiecki. Ożarowska Karta Rodziny 3+ adresowana jest do rodzin wielodzietnych, których członkowie stale zamieszkują na terenie Gminy Ożarów Mazowiecki, w tym rodzin zastępczych, składających się z rodziców(a)/opiekunów(a) prawnych(ego), mających na utrzymaniu troje i więcej dzieci w wieku do 18 roku życia lub do 24 roku życia w przypadku, gdy dziecko uczy się lub studiuje oraz członków Rodzinnego Domu Dziecka. Ożarowska Karta Rodziny 3+ uprawnia do następujących zniżek: 1) 20% zniżki od obowiązującej ceny biletów na imprezy kulturalne organizowane lub odbywające się w Domu Kultury Uśmiech, 2) 20% zniżki od ceny za udział w stałych zajęciach prowadzonych lub organizowanych przez Dom Kultury Uśmiech, 3) 20% zniżki od obowiązującej ceny biletów i karnetów na pływalnię oraz na inne zajęcia organizowane przez Gminny Ośrodek Sportu i Rekreacji w Ożarowie Mazowieckim, 4) 20% zniżki od ceny posiłków wydawanych w szkołach dla uczniów tych szkół, dla których organem prowadzącym jest Gmina Ożarów Mazowiecki, 5) 20% zniżki w opłatach administracyjnych wnoszonych w przedszkolach publicznych i żłobku prowadzonych przez Gminę Ożarów Mazowiecki. 6) Zniżki w niektórych zakładach usługowych W roku 2015 ze wsparcia w formie Ożarowskiej Karty Rodziny 3+ korzystało 241 rodzin wydano /1209 kart/.. Szczegółowe dane z zakresu funkcjonowania Ożarowskiej Karty Rodziny 3+ zawarte są w sprawozdaniu z realizacji Programu Ożarowskiej Karty Rodziny 3+

6 V. Zespół Interdyscyplinarny d/s Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Ożarowie Mazowieckim oraz procedura Niebieska Karta. Zespół Interdyscyplinarny w Ożarowie Mazowieckim działający na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie na terenie gminy Ożarów Mazowiecki został powołany w 2011 roku. Zadaniem Zespołu Interdyscyplinarnego jest integrowanie i koordynowanie działań prowadzonych przez przedstawicieli ww. podmiotów oraz specjalistów zajmujących się pracą z osobami dotkniętymi lub zagrożonymi przemocą w rodzinie. Podstawowe zadania Zespołu, wynikające z ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, to: 1. diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie; 2. podejmowanie działań mających na celu przeciwdziałanie przemocy w rodzinach nią zagrożonych; 3. inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie; 4. rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielania pomocy w środowisku lokalnym; 5. inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie. Praca Zespołu Interdyscyplinarnego Praca Zespołu Interdyscyplinarnego ma na celu współpracę, koordynację oraz synchronizację poszczególnych zadań, w celu zwiększenia skuteczności i efektywności podejmowanych działań. Na spotkaniu Zespołu Interdyscyplinarnego, Przewodnicząca Zespołu informuje jego członków o nowo założonych "Niebieskich Kartach", przedstawia sytuację rodzinną danej rodziny, jej specyfikę i niepowtarzalność, gdyż każda rodzina, mimo że występuje w niej to samo zjawisko przemocy, jest inna, dlatego wymaga odmiennego podejścia. Dzięki współpracy, wymianie doświadczeń oraz dzieleniu się wiedzą z zakresu swojej pracy, przedstawiciele ww. podmiotów ubogacają siebie wzajemnie, podnoszą swoje umiejętności oraz udzielają sobie wzajemnego wsparcia. Dzięki temu działania podejmowane w stosunku do rodzin, w których występuje zjawisko przemocy, są jeszcze bardziej profesjonalne i skuteczne. Dzięki cyklicznym spotkaniom Zespołu Interdyscyplinarnego, jego członkowie mają możliwość omówienia konkretnych

7 przypadków występowania przemocy w rodzinie oraz swoich obserwacji z pracy z osobami dotkniętymi przemocą. Podczas spotkań Zespołu Interdyscyplinarnego generowane są nowe pomysły, wynikające z doświadczeń poszczególnych przedstawicieli służb i instytucji, zaangażowanych w pracę z osobami uwikłanymi w zjawisko przemocy w rodzinie. Ponadto omawiane są efekty działań, podjętych w poszczególnych rodzinach. W roku 2015 do Zespołu wpłynęło 21 "Niebieskich Kart", z czego 11 założył Komisariat Policji, 8 Ośrodek Pomocy Społecznej, 1 Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz 1 placówka oświatowa. W celu realizacji procedur "Niebieskich Kart", powołano 21 grup roboczych, które odbyły 48 spotkań. Grupy Robocze są powoływane oddzielnie dla osoby doświadczającej przemocy, oddzielnie dla osoby stosującej przemoc, oddzielnie dla świadków przemocy i oddzielnie dla dorosłych dzieci. Na spotkanie grupy roboczej osoby doznające przemocy oraz świadkowie są zapraszani, natomiast osoby stosujące przemoc są wzywane. Na 48 spotkań grup roboczych złożyło się: 12 grup roboczych - spotkania z osobą stosującą przemoc, 18 grup roboczych- spotkań z osobą doznającą przemocy, 18 grup roboczych - spotkań zwołanych w celu przeanalizowania zebranej dokumentacji i podjęcia ewentualnej decyzji o zamknięciu lub dalszej kontynuacji procedury "Niebieskie Karty". W Ośrodku Pomocy Społecznej jest zatrudniony psycholog, do którego zadań należy: prowadzenie indywidualnych konsultacji dla ofiar i sprawców przemocy w rodzinie, wspieranie osób znajdujących się w kryzysie, praca z rodzinami, mającymi trudności w relacjach z dziećmi, motywowanie osób nadużywających alkoholu do podjęcia leczenia, praca z dziećmi sprawiającymi trudności wychowawcze, współpraca ze szkołami znajdującymi się na terenie gminy Ożarów Mazowiecki. W roku 2015 udzielono porady 94 osobom bezpośrednio związanym z procedurami "Niebieskich Kart" oraz 96 porad z zakresu poradnictwa rodzinnego, małżeńskiego, wychowawczego.

8 Szczegółowy opis z działalności Zespołu i realizacji procedur Niebieskiej Karty w roku 2015 znajduje się w sprawozdaniu z realizacji Programu przeciwdziałaniu Przemocy w Rodzinie i ochrony Ofiar przemocy. VI. GMINNA KOMISJA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH W ramach działań terapeutycznych przy Punkcie Konsultacyjno-Informacyjnym ds. Uzależnień funkcjonują 4 grupy wsparcia dla ofiar przemocy i osób współuzależnionych. Są także prowadzone zajęcia świetlicowe dla dzieci z rodzin z problemem uzależnień. W 2015 roku prowadzone były akcje Zima w mieście i Lato w mieście oraz dofinansowano wyjazd dzieci z Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Lesznie na wypoczynek letni. Wszystkie osoby korzystające z porad w Punkcie Konsultacyjnym maja zapewnioną dyskrecję, fachową i rzetelną pomoc, która nie sprowadza sie do jednego spotkania z psychologiem. Osoby te otrzymują także informację o placówkach, specjalistycznych ośrodkach, do których mogą się zgłosić w zależności od indywidualnych potrzeb i oczekiwań. Szczegółowy opis z działalności Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w roku 2015 znajduje się w sprawozdaniu. VII. PIECZA ZASTĘPCZA - ASYSTENT RODZINY Zgodnie z założeniami ustawy o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej, gmina ma obowiązek wspierać rodziny dysfunkcyjne oraz przeżywające trudności w wypełnianiu swoich obowiązków opiekuńczych i wychowawczych celem przywrócenia im zdolności do prawidłowego wykonywania tych funkcji. Pomoc rodzinie w prawidłowym wypełnianiu jej funkcji obejmując różne kierunki działań wymaga zintegrowanego współdziałania wszystkich instytucji działających na rzecz rodziny. Sytuacja rodzin z terenu Gminy Ożarów Maz. jest monitorowana przez pracowników socjalnych Ośrodka Pomocy Społecznej, który dąży do minimalizowania ilości dzieci umieszczanych w pieczy zastępczej. Konieczne jest wsparcie rodziny naturalnej już na etapie, kiedy pojawiają się problemy. Praca socjalna oraz wsparcie pracowników socjalnych i asystentów jest również niezbędna w rodzinach, z których dzieci zostały już umieszczone w pieczy zastępczej w celu powrotu dzieci do rodzin biologicznych. Niezbędne jest zintegrowane współdziałanie wszystkich instytucji działających na rzecz rodziny. Problemy występujące w rodzinie często są złożone i wymagają

9 interdyscyplinarnych rozwiązań. Zauważa się potrzebę kontynuacji realizowanych dotychczas działań na rzecz rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczowychowawczych. Do realizacji tego zadania od 2013 roku w Ośrodku Pomocy Społecznej zatrudniony jest asystent rodziny, pracujący wyłącznie w terenie mający pod swoja opieką 9-12 rodzin, Do zadań asystenta rodziny należy m.in. udzielanie rodzinie pomocy w rozwiązywaniu problemów wychowawczych z dziećmi, udzielanie pomocy w zakresie prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego, motywowanie członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych, udzielanie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy, motywowanie do udziału w zajęciach grupowych dla rodziców, mających na celu kształtowanie prawidłowych wzorców rodzicielskich i umiejętności psychospołecznych, podejmowanie działań interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i rodzin, motywowanie do udziału w zajęciach psycho - edukacyjnych, zarówno rodziców jak i dzieci. Asystent rodziny przyznawany jest rodzinie która nie radzi sobie w wypełnianiu obowiązków rodzicielskich, prowadzeniu gospodarstwa a także rodzinom biologicznym, których dzieci czasowo umieszczone zostały w pieczy zastępczej. W 2015 roku ze wsparcia w formie przyznania asystenta rodziny skorzystało 10 rodzin. VIII. WSPÓŁPRACA Z PLACÓWKAMI OŚWIATOWYMI W ramach realizacji Programu OPS współpracuje z Placówkami Oświatowymi w następujących działaniach: diagnozowanie problemów dziecka i rodziny opracowanie indywidualnego planu pomocy dostosowanego do rodziny motywowanie rodziców do korzystania z poradnictwa specjalistycznego, do udziału w warsztatach dla rodziców zapewnienie rodzinom dostępu do pomocy pedagogicznej rozwój systemu opieki nad dzieckiem w tym placówek wsparcia dziennego pomoc dzieciom i młodzieży w nauce pomoc materialna dla uczniów w trudnej sytuacji (stypendia socjalne) w roku 2015 ze

10 stypendiów socjalnych skorzystały 52 rodziny / 94 dzieci/ organizowanie wypoczynku letniego i zimowego dla dzieci i młodzieży współpraca asystenta rodziny z pedagogami szkolnymi na rzecz rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych IX. ORGANIZACJE POZARZĄDOWE ŚWIETLICA ŚRODOWISKOWA I SOCJOTERAPEUTYCZNA PRZY PARAFII MIŁOSIERDZIA BOŻEGO W OŻAROWIE MAZ. Pomoc w opiece i wychowaniu dziecka w placówkach wsparcia dziennego. Zgodnie z ustawą o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej gminy tworzą placówki wsparcia dziennego. Pobyt w tych placówkach jest nieodpłatny i dobrowolny. Placówki przybierają formę opiekuńczą, kół zainteresowań, placówek z programami psychoedukacyjnymi. Na terenie Ożarowa Maz. istnieje jedna świetlica środowiskowa, której filia mieści się w Józefowie. Świetlice skupiają dzieci i młodzież w wieku od 6 do 15 lat, która wychowuje się często w warunkach niekorzystnych dla ich rozwoju. Są to głównie młodzi ludzie z rodzin z problemem alkoholowym, a także innymi problemami społecznymi takimi jak: przemoc, niski status ekonomiczny itp. Świetlice są czynne od poniedziałku do piątku w godzinach popołudniowych tak, aby zagospodarować dzieciom czas pozalekcyjny. Ze świetlicy parafialnej korzysta około 45 wychowanków + 15 wychowanków niepełnosprawnych. Zajęcia w ramach placówki prowadzone są według planów o bardzo zróżnicowanej tematyce, która dobierana jest według bieżących potrzeb. Organizujemy zajęcia edukacyjne w formie zabaw, zajęcia plastyczne, muzyczne oraz teatralne. W okresie wiosennym i letnim zajęcia sportowe w plenerze oraz wizyty w placówkach kulturalnych (m.in.: kino, muzea). Z wychowankami pracują nauczycielki oraz Wolontariusze. W czasie ferii i wakacji organizowane są akcje "Lato..." i "Zima w mieście". W tym czasie dzieci korzystają z wielu atrakcji m.in.: wycieczek turystyczno-krajoznawczych, wyjazdów do kina, teatru, muzeum, czy konkursów z nagrodami. Wychowawcy dbają o to, aby każdy wychowanek znalazł sposób na własna samorealizację oraz odreagowanie stresów. X. PODSUMOWANIE Powyższe działania mają na celu wzmocnienie rodzin w pełnieniu ich funkcji społecznych, kształtowanie umiejętności planowania przyszłości osobistej i zawodowej oraz motywowanie do wykorzystywania własnych zasobów rodzin, a także zapobieganie niedostosowaniu społecznemu, przestępczości i uzależnieniom powodującym dysfunkcjonalności rodzin.