Leon Wyczółkowski 11.IV XII Artysta rozmiłowany w przyrodzie, szuka[jący] w niej duszy ( ) Władysław Maleszewski

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Leon Wyczółkowski 11.IV.1852 27.XII.1936. Artysta rozmiłowany w przyrodzie, szuka[jący] w niej duszy ( ) Władysław Maleszewski"

Teresa Kaczmarek
9 lat temu
Przeglądów:

1 Leon Wyczółkowski 11.IV XII.1936

Nota biograficzna Leon Wyczółkowski urodził się 11 kwietnia 1852 roku w Hucie Miastkowskiej na Podlasiu. Do szkoły uczęszczał w Kamionce pod Lublinem i w Siedlcach.

2 Nota biograficzna Leon Wyczółkowski urodził się 11 kwietnia 1852 roku w Hucie Miastkowskiej na Podlasiu. Do szkoły uczęszczał w Kamionce pod Lublinem i w Siedlcach. Studia artystyczne rozpoczął w latach w Warszawskiej Szkole Rysunku i Malarstwa pod kierunkiem Wojciecha Gersona. W roku 1875 wyjechał na dwa lata do Monachium, gdzie podjął studia w Akademii Sztuk Pięknych. Po powrocie do kraju wstąpił do Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie, której przewodził Matejko. Podczas krótkiego pobytu w Paryżu w 1878 i 1889 roku zetknął się z osiągnięciami malarstwa impresjonistycznego. W roku 1880 odwiedził Lwów, a następnie zamieszkał w Warszawie, gdzie od roku 1881 do 1883 prowadził prywatną szkołę malarstwa. W latach przebywał z niewielkimi przerwami na Ukrainie. W roku 1895 Leon Wyczółkowski został powołany na profesora krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Był współzałożycielem Towarzystwa Artystów Polskich Sztuka (1897). Z Krakowa podejmował liczne podróże po różnych dzielnicach i miastach Polski. Odwiedzał też Włochy, Francję, Hiszpanię, Holandię, Anglię i Irlandię. Z powodu złego stanu zdrowia w roku 1911 zrezygnował z działalności pedagogicznej. W latach wojny przebywał okresowo, w Krakowie i Warszawie. W roku 1922, za kolekcję dzieł sztuki wschodniej, złożoną w darze Muzeum Wielkopolskiemu w Poznaniu, otrzymał resztówkę w Gościeradzu pod Bydgoszczą. Początkowo spędzał tam miesiące letnie przyjeżdżając z odległego Krakowa, dopiero w roku 1929 przeniósł się do Poznania, aby częściej przebywać w Gościeradzu. Na dwa lata przed śmiercią objął katedrę grafiki w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Zmarł 27 grudnia 1936 roku w Warszawie. Pochowany został, tak jak sobie tego życzył, na cmentarzu wiejskim we Wtelnie koło Gościeradza. Leon Wyczółkowski brał udział w licznych wystawach w kraju i za granicą, był laureatem wielu nagród artystycznych, m.in. takich, jak: nagroda Barczewskiego, która Akademia umiejętności przyznała mu kilkakrotnie, złoty medal na Międzynarodowej Wystawie Powszechnej w Paryżu (1925), nagroda miasta Warszawy (1930). W roku 1931 został członkiem czeskiej Akademii Nauk i Sztuk Pięknych, natomiast w roku 1934 otrzymał nagrodę plastyczną Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Przyznano mu szereg wysokich odznaczeń państwowych od Złotego Krzyża Zasługi do Krzyża Wielkiego Orderu Odrodzenia Polski. Dzieła Leona Wyczółkowskiego znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Kielcach, Wrocławiu oraz we wszystkich muzeach polskich posiadających zbiory malarstwa, rysunku i grafiki polskiej, jak również poza granicami kraju.

3 Charakterystyka twórczości Leon Wyczółkowski samodzielną działalność artystyczną rozpoczął około roku Już w okresie studiów wykazał dużą dojrzałość techniczną i artystyczną, za co był wyróżniany medalami. Jan Matejko widział w młodym Wyczółkowskim swego kontynuatora. Można się tego dopatrzeć jedynie w podejmowaniu przez Wyczółkowskiego tematów związanych z pamiątkami przeszłości, a zwłaszcza z zabytkową architekturą polską. W początkowym okresie pozostawał wierny tradycyjnemu realizmowi, dopiero z czasem zaczął wprowadzać elementy impresjonizmu. Zdobył powodzenie jako portrecista i malarz modnych scen salonowych, jak: Rodzeństwo Julian i Jan Dobrzańscy, Portret kobiecy, Ujrzałem raz, W buduarze. W poszukiwaniu własnej drogi artystycznej zainteresowania swoje skierował, przede wszystkim, ku problemowi światła i barwy. Zetknięcie się z ludem i przyrodą ukraińską podziałało pobudzająco na wyobraźnię artysty. Wspominając ten okres powiedział: Ukraina przełom dla mnie [ ]Tam się odnowiłem i zrzuciłem z siebie wpływy akademii [ ] Plener mój pochodzi ze wsi, z Ukrainy, nie z Paryża. Głównym problemem malarskim dla Wyczółkowskiego stało się światło, drganie atmosfery i wzajemne oddziaływanie barw. Interesował się szczególnie światłem słonecznym przy zachowaniu realnych kształtów, zarówno ludzi jak i pejzażu. Często malował ten sam temat. Powstały wówczas słynne dzieła w wielu wariantach, jak: Kopanie buraków, rybacy, Orka, Woły, Chłopi i Studium głowy wieśniaka. W okresie krakowskim Leon Wyczółkowski maluje portrety wybitnych ludzi swojej epoki, pejzaże z Tatr, zabytki architektury, kwiaty i martwe natury. Wśród portretów na szczególną uwagę zasługuje Portret dr Ludwika Rydygiera z asystentami czy portret Konstantego Laszczki. Stosował najróżniejsze techniki malarskie, operując coraz częściej przytłumioną gamą barwną.

4 Szukając nowych sposobów przedstawienia swych wizji artystycznych zwrócił uwagę na techniki graficzne. Pierwsze próby, do których zachęcił artystę Feliks Jasieński miłośnik sztuki, kolekcjoner i znawca grafiki, podjął około roku W początkowym okresie prace graficzne wykonywał w różnych technikach metalowych, jak: akwatinta, akwaforta, ruletka, miękki werniks, fluoroforta. Z czasem ze szczególną pasją zajął się techniką litograficzną. Artysta, w tej łatwej z pozoru technice, odkrył wyjątkowe możliwości przedstawienia swej wizji świata w tonach czarno-białych. Doskonalił swą wiedzę techniczną i znajomość warsztatu. Badał i próbował, wprowadzał różne opracowania kamienia, posługiwał się kredką, tuszem, rozprowadzał farbę różnymi sposobami i rozmaicie przeprowadzał proces techniczny. Podobnie jak w malarstwie, tak i w grafice podejmował różne tematy. Obok pojedynczych plansz tworzył cykle związane z różnymi regionami, względnie miastami. Powstało kilkanaście zespołów zawartych w tekach, m.in. teka Tatry , Litewska -1907, w których prostymi środkami, w formie notat i szkiców wydobył czar rozległych krajobrazów Stóg na polu Pierwszą teką poświęconą wyłącznie architekturze była teka Gdańsk Ukazał w niej stare budowle i widoki miasta znad Motławy. Z pobytem Wyczółkowskiego na Ukrainie wiąże się teka z 1912 roku, w której artysta przedstawia ludzi, ich pracę, krajobraz i architekturę.

5 Zabytkową architekturę miast utrwalił w takich tekach, jak: Wawel 1911/12, Stara Warszawa 1915 oraz Lublin 1918/19. Po roku 1920 Leon Wyczółkowski drogą różnych eksperymentów osiągnął najwyższy poziom rozwoju sztuki graficznej. W licznych dziełach ukazał motywy Puszczy Białowieskiej, dęby, sosny, oszronione gałęzie drzew i krzewów oraz martwe natury i kwiaty. Ostatnią teką poświęconą zabytkom Krakowa jest Teka jubileuszowa kościoła Panny Marii w Krakowie z 1926/27 roku. Z planowanych kilku tek poświęconych Wrażeniom z Pomorza powstała tylko jedna wydana w roku 1931, w której zawarł widoki Chełmna, Torunia, Borów Tucholskich i Wisły. Dorobek graficzny Leona Wyczółkowskiego, liczący kilkaset prac, zamykają powstałe w roku 1933 impresje na temat kwitnących grusz, jabłoni i śliw z sadu gościeradzkiego. Mieszkając w Gościeradzu, w dworku otoczonym parkiem i sadem, podziwiał okwiecone drzewa, kwiaty i rozciągające się wokoło pola. Często odwiedzał Bory Tucholskie, gdzie urzeczony pięknem drzew, z młodzieńczym zapałem tworzył rysunki i tusze do litografii. Malował studia sędziwych cisów, dębów, świerków i sosen. Z okresem gościeradzkim związane są m.in. prace: Cis z rezerwatu w Wierzchlesie, Ratusz w Chełmnie, Kościół w Świeciu n/wisłą, Motyw z Gościeradza, Wiosna wnętrze pracowni artysty. Dzieła Leona Wyczółkowskiego charakteryzuje ogromna świeżość, poetycki sposób patrzenia na przyrodę oraz niezwykła umiejętność przenoszenia na płótno, papier, kamień litograficzny swych wrażeń, uczuć i nastrojów.

6 Wnętrze lasu

7 Cis z rezerwatu w Wierzchlesie

8 Dąb Jagielloński

9 Dęby Rogalińskie

10 Suchar

11 Zabytkowa lipa w Nadleśnictwie Świt pod Tucholą

12 Dęby w słońcu

13 Świerk w słońcu

14 Zabytkowy dąb w Nadleśnictwie Różanna pod Bydgoszczą

15 Mgła

16 Sosny Siostrzane w rezerwacie cisowym w Wierzchlesie

17 Kwitnąca grusza

18 Sosny przy drodze

19 Aleja Żałobna w parku gościeradzkim

20 Panie Leonie miał Pan szkicownik węgle ołówki i ten dar Boży niepowtarzalny Ja słów używam lecz znam ich za mało i są zbyt zwyczajne na prawdziwe opisanie Ludwik Lipnicki Wiersz pamięci Leona Wyczólkowskiego

21 Bibliografia 1. Jucewicz Jerzy Albert: Przyroda w życiu i twórczości Leona Wyczółkowskiego. Bydgoszcz: Towarzystwo Miłośników Borów Tucholskich ISBN Leon Wyczółkowski. Grafika. Rysunek. Bydgoszcz: Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne Opracowanie: Jolanta Nowakowska

Podobne dokumenty

Franciszek Wójcik (1903-1984)

Franciszek Wójcik (1903-1984) wystawa: Pejzaże z Rzymu i Zakopanego 04.03.2011 18.03.2011 Connaisseur Salon Dzieł Sztuki Kraków, Rynek Główny 11 Franciszek Wójcik (1903-1984) Urodzony 2 stycznia 1903 r.