Policy development for improving RES-H/C penetration in European Member States (RES-H Policy)

Transkrypt

1 D8 Sprawozdanie z warsztatu Cele ilościowe produkcji ciepła i chłodu ze źródeł odnawialnych w Polsce do roku 2030 zorganizowanie w Warszawie w ramach projektu Komisji Europejskiej RES H. Policy development for improving RES-H/C penetration in European Member States (RES-H Policy) Raport przygotowany w ramach projektu IEE " Wsparcie polityki zwiększenia produkcji ciepła i chłodu w odnawialnych źródłach energii w krajach członkowskich UE (RES-H Policy)" Autorzy Ryszard Wnuk Monika Chruściak Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. rwnuk@kape.gov.pl

2 RES-H Policy Cele ilościowe produkcji ciepła i chłodu w Polsce Projekt " Wsparcie polityki zwiększenia produkcji ciepła i chłodu w odnawialnych źródłach energii w krajach członkowskich UE (RES-H Policy)" jest wspierany przez Komisje Europejską w ramach programu IEE (numer kontraktu IEE/07/692/SI ). Odpowiedzialność za treść leży po stronie autorów. Nie reprezentuje opinii Komisji Europejskiej. Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek wykorzystanie informacji zawartych w raporcie. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A., (Październik) 2009 Data oraz miejsce seminarium: Data: 24 Września 2009 roku, Warszawa Miejsce: Polsko Japońskie Centrum Efektywności Energetycznej, będące placówką Krajowej Agencji Poszanowania Energii S.A. (KAPE S.A.), z siedzibą na terenie Politechniki Warszawskiej w budynku Instytutu Techniki Cieplnej, ulica Nowowiejska 21/25 w Warszawie. 2

3 RES-H Policy Cele ilościowe produkcji ciepła i chłodu w Polsce Spis treści 1 Opis warsztatów Lista uczestników Cel warsztatów Opis przeprowadzonych prezentacji Wnioski

4 RES-H Policy Cele ilościowe produkcji ciepła i chłodu w Polsce 1 Opis warsztatów Warsztaty były zorganizowane przez KAPE S.A. w ramach projektu RES-H Policy, w Trzecim Pakiecie Zadań Cele ilościowe produkcji ciepła i chłodu ze źródeł odnawialnych. Program warsztatu jest zawarty w tabeli 1 Tabela 1 11:00 11:45 Program warsztatów Cele ilościowe produkcji ciepła i chłodu ze źródeł odnawialnych w Polsce do roku 2030 założenia i wyniki uzyskane w projekcie RES-H (Policy development for improving RES-H/C penetration in European Member States). Ryszard Wnuk Krajowa Agencja Poszanowania Energii 11:45 13:15 Krótka informacja o projekcie SUPPORT_ERS Instrumenty wsparcia OŹE w Europie - przegląd Bariery rozwoju OŹE, ze szczególnym uwzględnieniem barier administracyjnych, ich przezwyciężanie. Strategie i inicjatywy regionalne/lokalne rozwoju produkcji ciepła i energii elektrycznej z wykorzystaniem biomasy, instrumenty wsparcia. Ulrike Leis Deutsche Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit (GTZ) GmbH Büro Deutsche Öffentliche Auftraggeber Andreas Drack Upper Austrian Academy for Environment and Nature Regional Government of Upper Austria 13:15 14:00 Lunch 14:00 14:30 System wsparcia ciepła wytwarzanego w odnawialnych źródłach energii. Adam Dobrowolski Urząd Regulacji Energetyki 14:30 15:00 Zielone ciepło potencjalny rozwój sytuacji w Polsce. Bogusław Regulski Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie 15:00 15:30 Realizacja celu w zakresie źródeł odnawialnych do 2020 r. scenariusze projektu REPAP 2020 (Renewable Energy Policy Action Paving the Way towards 2020) na tle Polityki Energetycznej Polski do 2030 r. Michał Ćwil Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej 15:30 16:00 Dyskusja Ocena możliwości wypracowania konsensusu różnych środowisk i instytucji w zakresie celów ilościowych wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych do produkcji ciepła i ścieżek ich osiągnięcia. Plan warsztatów oraz kwestionariusz dotyczący indywidualnych opinii dotyczących celów ustalonych w dokumencie Polityki energetycznej Polski do 2030 roku zostały rozesłane do uczestników na dwa tygodnie przed datą warsztatów w celu zapoznania z ich zakresem oraz z prośbą przygotowania krótkich wypowiedzi. 4

5 RES-H Policy Cele ilościowe produkcji ciepła i chłodu w Polsce 1.1 Lista uczestników W warsztacie wzięło udział 25 osób wymienionych w tabeli 2. Tabela 2 Lista uczestników. Lp. Nazwisko Imię Instytucja 1 Berent-Kowalska Grażyna Główny Urząd Statystyczny- Departament Przemysłu 2 Ćwil Michał Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej 3 Dobrowolski Adam Urząd Regulacji Energetyki 4 Płachecki Paweł Urząd Regulacji Energetyki 5 Wysocka Renata Urząd Regulacji Energetyki 6 Drack Andreas Upper Austrian Academy for Environment and Nature Regional Government of Upper Austria 7 Gogacz Iwona Agencja Rynku Energii 8 Jarzemska Monika Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 9 Jóźwiak Katarzyna Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 10 Chruściak Monika Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 11 Wnuk Ryszard Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 12 Jurgaś Aureliusz Główny Urząd Statystyczny- Departament Przemysłu 13 Kozieł Agnieszka Ministerstwo Gospodarki 14 Lipiński Gerard Ministerstwo Gospodarki 15 Stępnicki Sebastian Ministerstwo Gospodarki 16 Turalska Małgorzata Ministerstwo Środowiska 17 Marek Monika Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi 18 Leis Ulrike Deutsche Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit (GTZ) 19 Regulski Bogusław Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie 20 Kurowski Krystian Instytut Paliw i Energetyki Odnawialnej 21 Kwasiborski Michał Instytut Energetyki Odnawialnej (EC BREC IEO) 22 Więcka Aneta Instytut Energetyki Odnawialnej (EC BREC IEO) 23 Smuk Dorota Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) 24 Stawiany Wojciech NFOŚiGW 25 Mierzejewski Marek 5

6 RES-H Policy Cele ilościowe produkcji ciepła i chłodu w Polsce 2 Cel warsztatów Głównym celem warsztatów było przedstawienie i omówienie rezultatów programu RES-H w nawiązaniu do wyznaczonych celów produkcji energii cieplnej i elektrycznej z OŹE 1 do 2030 w Polsce. Wyniki uzyskane dzięki zastosowaniu metodologii bottom-up i top-down, były porównane z założeniami Polityki Energetycznej Polski do 2030 roku (PEP 2030). Drugim celem spotkania było osiągnięcie porozumienia i wymiana poglądów pomiędzy uczestnikami, zarówno ze środowiska eksperckiego, branżowego jak i decydentów, odnośnie proponowanych w PEP 2030 celów ilościowych dotyczących produkcji ciepła i chłodu z OŹE. 2.1 Opis przeprowadzonych prezentacji W trakcie warsztatów zostało przedstawionych sześć referatów jak niżej. 1. Powitanie i prezentacja programu RES H, referat wygłosił dr inż. Ryszard Wnuk (KAPE S.A.). Prezentacja informacji dotyczących celów i działań w ramach projektu RES H. 2. Cele ilościowe produkcji ciepła i chłodu ze źródeł odnawialnych w Polsce do roku 2030 wyniki projektu, zaprezentowane przez dr inż. Ryszarda Wnuka (KAPE S.A.). W trakcie prezentacji 1. przedstawiono główne założenia obliczeń dotyczące możliwego do osiągnięcia poziomu produkcji ciepła i chłodu w odnawialnych źródłach wg. metodologii bottom-up oraz 2. zestawiono uzyskane wyniki z wynikami pochodzącymi z modelu Green X, i wielkościami podanymi w PEP 2030 oraz Instytutu Energetyki Odnawialnej. Wyniki uzyskane z modelu Green X były najwyższe, natomiast dane uzyskane z metodologii bottom-up oraz PEP 2030 były porównywalne. W końcowej fazie prezentacji uczestnicy przeprowadzili dyskusje dotyczące celów produkcji ciepła i chłodu w odnawialnych źródłach energii w Polsce do 2030 r. 1 Odnawialnych źródeł energii 6

7 RES-H Policy Cele ilościowe produkcji ciepła i chłodu w Polsce 3. Projekt Suport-ERS oraz inne europejskie mechanizmy wsparcia dla produkcji ciepla i chłodu w OŹE, zaprezentowane przez p. Ulrike Leis (Program Support-ERS). Przedstawicielka programu Support-ERS zaprezentowała główne założenia i cele projektu SUPPORT-ERS. W trakcie prezentacji zostały zaprezentowane mechanizmy wsparcia OZE w Europie oraz kolejno bariery rozwoju energetyki odnawialnej ze szczególnym uwzględnieniem barier administracyjnych. Zostały przedstawione wzorcowe przykłady wykorzystania lokalnego potencjału w Chorwacji i Niemczech, a następnie referentka wskazała możliwości przeniesienia dobrych praktyk na grunt polski. Prelegentka podkreśliła możliwości przeniesienia wzorcowych procedur administracyjnych. 4. Strategie i inicjatywy regionalnego/lokalnego rozwoju produkcji ciepła i energii elektrycznej z wykorzystaniem biomasy w Austriackim landzie Górna Austria, zaprezentowane przez p. Andreasa Dracka (Upper Austrian Academy for Environment and Nature Regional Government of Upper Austria) W prezentacji prelegent zanalizował aktualną sytuację produkcji ciepła i chłodu z OZE w Austrii, ze szczególnym uwzględnieniem wzorcowych przykładów w landzie Górnej Austrii. W trakcie prezentacji zostały szczegółowo opisane sposoby wykorzystania lokalnej biomasy do produkcji ciepła (biogaz, biomasa stała). Prelegent opisał bariery rozwoju wykorzystania OŹE a następnie scharakteryzował metody jakimi posłużono się w celu ich usunięcia. 5. Zielone ciepło - potencjalny rozwój sytuacji w Polsce zaprezentowane przez Pana Bogusława Regulskiego (Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie). Prezentacja obejmowała przedstawienie jakościowych i ilościowych aspektów aktualnej sytuacji wykorzystania OŹE w Polsce i prognozowanego potencjału produkcji ciepła i chłodu z OŹE w Polsce. Prelegent przedstawił wzorcowe przykłady produkcji ciepła i chłodu w Danii oraz Niemczech, zwracając szczególna uwagę na technologię odzysku energii ze stałych odpadów komunalnych oraz dużych instalacji CHP 2. 2 Combined heat and power 7

8 RES-H Policy Cele ilościowe produkcji ciepła i chłodu w Polsce 6. Realizacja celu w zakresie źródeł odnawialnych do 2020 r.- scenariusze projektu REPAP 2020 na tle Polityki energetycznej Polski 2030 r. zaprezentowane przez p. Michała Ćwila (Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej) Prezentacja obejmowała przedstawienie głównych założeń i wyników projektu REPAP Rozmówca przedstawił cele Polityki Energetycznej Polski do 2030 w zestawieniu do wyników prognozowanych wg. projektu REPAP. Na podstawie uzyskanych danych ustalono, że szacowany potencjał jest znacznie większy niż obliczony w PEP 2030 r. Obliczone wielkości produkcji ciepła dotyczyły energii geotermalnej (w tym płytkiej geotermii), biomasy (biogaz i odpady komunlne) oraz energii słonecznej. 3 Renewable Energy Policy Action Paving the Way Towards

9 RES-H Policy Cele ilościowe produkcji ciepła i chłodu w Polsce 3 Wnioski W warsztacie wzięło udział wielu przedstawicieli instytucji rządowych, odpowiedzialnych za prawodawstwo w zakresie wykorzystania OŹE. Uczestnicy seminarium reprezentowali: Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Urząd Regulacji Energetyki, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW).Polską Izbę Gospodarczą Energii Odnawialnej, Agencję Rynku Energii, Krajową Agencję Poszanowania Energii S.A., Izbę Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie, Instytut Paliw i Energetyki Odnawialnej, Instytut Energetyki Odnawialnej (EC BREC IEO). Niezwykle istotnym uczestnikiem było Ministerstwo Gospodarki, które jest odpowiedzialne za ustanowienie Krajowego planu działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych 4, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który odpowiada za instrumenty wsparcia finansowego rozwoju wykorzystania OZE 5. W warsztatach uczestniczyli również przedstawiciele różnych środowisk naukowych, branżowych produkcji ciepła i chłodu z OZE. W trakcie dyskusji końcowej uczestnicy zgodzili się, że Polska posiada wystarczający potencjał OŹE by osiągnąć cel przyjęty na rok 2020 (załącznik I Dyrektywy 2009/28/WE), należy usprawnić działalność mechanizmów wsparcia w celu osiągnięcia krajowych celów OZE, biomasa jest aktualnie i będzie głównym źródłem odnawialnej energii w zakresie potencjału oraz wykorzystania OŹE, cele ilościowe określone w projekcie RES-H Policy oraz w Polityce Energetycznej Polski do 2030 r. są ambitne lecz wykonalne. Rezultaty programu RES-H Policy potwierdziły możliwość osiągnięcia ogólnego celu krajowego (15%) oraz wskazało możliwość rozwoju poszczególnych technologii tj. energetyka słoneczna, geotermalna, wykorzystanie biomasy. Podkreślono, że: należy poprawić wiarygodności statystyk, co ma kluczowe znaczenie w określeniu potencjału i wykorzystania m.in. biomasy. rozwój OZE jest w dużej mierze zależny od mechanizmów wsparcia, które obecnie nie są odpowiednio dobrane lub też są zawodne, 4 National Renewable Energy Action Plan w dyrektywie 2009/28/WE 5 Odnaiwlane źródła energii 9

10 RES-H Policy Cele ilościowe produkcji ciepła i chłodu w Polsce Podsumowując, dalsze spotkania są niezbędne w celu wymiany przykładów najlepszych praktyk oraz niezbędnych informacji. Jednak, konsensus dotyczący konkretnych liczb celu OZE będzie bardzo trudny do osiągnięcia. Przykładowo, eksperci i środowisko branżowe podają wyższe wartości, w porównaniu do przedstawicieli rządowych, w temacie możliwych do uzyskania wielkości produkcji ciepła i chłodu w OŹE.. Szczegółowe informacje są zawarte w raporcie RES-H Policy Ustalenia celu produkcji ciepła i chłodu w OŹE w Polsce. Projekt RES-H Policy daje możliwość uzyskania informacji i danych niezbędnych dla Ministerstwa Gospodarki do przygotowania Krajowego planu działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych oraz prezentuje wiarygodny instrument obliczeniowy. W czasie warsztatu szczegółowo omówiono wyniki programu RES-H Policy oraz REPAP, które to są niezwykle cenne dla określenia planu działania na rzecz wzrostu wykorzystania OŹE w Polsce. 10

11 Warsztaty Cele ilościowe produkcji ciepła i chłodu ze źródeł odnawialnych w Polsce do roku 2030 w ramach projektu Komisji Europejskiej RES-H Policy development for improving RES-H/C penetration in European Member States Warszawa, 24 września 2009 Cele ilościowe produkcji ciepła i chłodu ze źródeł odnawialnych w Polsce do roku 2030 założenia i wyniki uzyskane w projekcie RES-H Dr inż. Ryszard Wnuk Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Tel. (0-22) , rwnuk@kape.gov.pl Krajowa Agencja Poszanowania Energii 1

12 11:00 11:45 11:45 13:15 13:15 14:00 14:00 14:30 14:30 15:00 15:00 15:30 15:30 16:00 Cele ilościowe produkcji ciepła i chłodu ze źródeł odnawialnych w Polsce do roku 2030 założenia i wyniki uzyskane w projekcie RES-H (Policy development for improving RES-H/C penetration in European Member States). Krótka informacja o projekcie SUPPORT_ERS Instrumenty wsparcia OŹE w Europie - przegląd Bariery rozwoju OŹE, ze szczególnym uwzględnieniem barier administracyjnych, ich przezwyciężanie. Strategie i inicjatywy regionalne/lokalne rozwoju produkcji ciepła i energii elektrycznej z wykorzystaniem biomasy, instrumenty wsparcia. Lunch System wsparcia ciepła wytwarzanego w odnawialnych źródłach energii. Zielone ciepło potencjalny rozwój sytuacji w Polsce. Realizacja celu w zakresie źródeł odnawialnych do 2020 r. scenariusze projektu REPAP 2020 (Renewable Energy Policy Action Paving the Way towards 2020) na tle Polityki Energetycznej Polski do 2030 r. Ryszard Wnuk Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Ulrike Leis Deutsche Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit (GTZ) GmbH Büro Deutsche Öffentliche Auftraggeber Andreas Drack Upper Austrian Academy for Environment and Nature Regional Government of Upper Austria Adam Dobrowolski Urząd Regulacji Energetyki Bogusław Regulski Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie Michał Ćwil Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej Dyskusja Ocena możliwości wypracowania konsensusu różnych środowisk i instytucji w zakresie celów ilościowych wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych do produkcji ciepła i ścieżek ich osiągnięcia. 2

13 Metodologia realizacji projektu RES-H RES H/C targets Revised targets Stakeholder policy process target setting Data basis and scientific ground for target setting Policy workshops Economic modelling results Existing scenarios Top-down approach Bottom-up approach Policy assessment WP 3: RES-H/C targets WP 4: Policy options 3

14 University of Exter Lund University Partnerzy w projekcie RES-H Oeko - Institut e.v.- Institute for Applied Ecology Polish National Energy Conservation Agency Vienna University of Technology, Institute of Power Systems and Energy Economics, Energy Economics Group Fraunhofer Society for the Advancement of Applied Research Centre for Renewable Energy Sources Lithuanian Energy Institute O.Oe. Energiesparverband Energy Research Centre of the Netherlands Skrót nazwy uczestnika Oeko UNEXE KAPE EEG Fraunhofer ISI CRES ULUND LEI ESV ECN Kraj DE GB PL AT DE GR SE LT AT NL Czas trwania projektu:

15 Metodologia projektu RES-H, cd. 5

16 Realizacja projektu RES-H 6

17 Metodologia RES-H cd. Theoretical potential Energy generation Historical deployment Technical potential Maximal time-path for penetration (Realisable Potential) Barriers (non-economic) Economic Potential (without additional support) Policy, Society 2020 R&D Mid-term potential Additional realisable mid-term potential (up to 2020) Achieved potential (2005) Long-term potential 7

18 Prognozy rozwoju OŹE na 2020 rok 8

19 POTENCJAŁ Solar thermal hot water heating PV Geothermal deep shallow Biomass total biomass excluding biogas biogas Hydro Wind Total Economic potential TJ 83152, , , , , , , , , Market potential TJ 19262, ,8 4666,1 159, , , , , , ,2 PEP ,7 8662, ,3 Source: Possibilities of RES utilisation in Poland up to 2020 (in Polish), Institute for Renewable Energy, Warsaw

20 Polityka Energetyczna Polski do roku PEP 2030 ktoe Electricity 370,6 715,0 1516,1 2686,6 3256,3 3396,3 Solid biomass 159,2 298,5 503,2 892,3 953,0 994,9 Biogas 13,8 31,4 140,7 344,5 555,6 592,6 Wind 22,0 174,0 631,9 1178,4 1470,0 1530,0 Water 175,6 211,0 240,3 271,4 276,7 276,7 PV 0,0 0,0 0,0 0,1 1,1 2,1 Heat 4312,7 4481,7 5046,3 6255,9 7048,7 7618,4 Solid biomass 4249,8 4315,1 4595,7 5405,9 5870,8 6333,2 Biogas 27,1 72,2 256,5 503,1 750,0 800,0 Geothermal 32,2 80,1 147,5 221,5 298,5 348,1 Solar 3,6 14,2 46,7 125,4 129,4 137,1 Transport biofuels 96,9 549,0 884,1 1444,1 1632,6 1881,9 Sugar-starch bioethanol 61,1 150,7 247,6 425,2 443,0 490,1 Rape biodiesel 35,8 398,3 636,5 696,8 645,9 643,5 Bioethanol of II generation 0,0 0,0 0,0 210,0 240,0 250,0 Biodiesel of II generation 0,0 0,0 0,0 112,1 213,0 250,0 Biohydrogen 0,0 0,0 0,0 0,0 90,8 248,3 Gross final energy from RES Gross final energy RES share, % 7,7 9,4 11,6 15,0 15,8 16,0 10

21 National overall target for the share of energy from renewable sources in gross final consumption in 2020: 15% (7,2% in 2005) Poland Energy Policy up to ,92 295,11 318,97 PJ ,56 187,64 177,93 180,66 211,28 192,41 226,33 245,80 RES-H Solid biomass Biogas Geothermal Solar thermal 265, ,13 3,02 10,74 21,06 31,40 33,49 1,35 3,35 0,15 0,59 6,18 9,27 12,50 14,57 1,96 5,25 5,42 5,

22 Metodologia RES-H założenia obliczeń metodą bottom up BH S cat eg Location rural area rural area urban area urban area urban area urban area urban area rural area rural area urban area urban area urban area urban area rural area urban area urban area urban/rura l area urban area urban area Buildings Type Constr. year SFB before 1992 SFB before 1992 MFB SFB before 1992 MFB before 1945 SFB before 1992 MFB SFB before 1945 SFB before 1992 SFB After 1992 MFB After 1992 MFB MFB MFB MFB After 1992 MFB After 1970 SFB After 1992 MFB After 1970 MFB After 1970 Network characteristics individual heating individual heating network heating individual heating individual heating individual heating network heating individual heating individual heating individual heating network heating individual heating network heating network heating network heating network heating individual heating network heating network heating Size of the heating system individual central heating no central - room heating large networks individual central heating no central - room heating individual central heating large networks no central - room heating individual central heating individual central heating large networks no central - room heating local networks local networks local networks local networks individual central heating local networks large networks Heating systems Heat source micro boilers (up to 25 kw) ceramic ovens and kitchen stoves municipal heat plants / CHP plants (above 11.6 MW) micro boilers (up to 25 kw) ceramic ovens, stoves and other heating equipment micro boilers (up to 25 kw) municipal heat plants / CHP plants (above 11.6 MW) ceramic ovens and kitchen stoves micro boilers (up to 25 kw) micro boilers (up to 25 kw) municipal heat plants / CHP plants (above 11.6 MW) creams ovens and kitchen stoves local heat only boiler houses (up to 11.6 MW) local heat only boiler houses (up to 11.6 MW) local heat only boiler houses (up to 11.6 MW) local CHP plants (up to 11.6 MW) small heat pumps (up to 25 kw) local CHP plants with heat pump (up to 11.6 MW) municipal CHP plants with heat pump (above 11.6 MW) solid fuels solid fuels, fuel wood solid fuels + app. 3% of hydrocarbon fuels solid fuels solid fuels or hydrocarbon fuels or electricity hydrocarbon fuels solid fuels + app. 3% of hydrocarbon fuels solid fuels hydrocarbon fuels hydrocarbon fuels solid fuels + app. 3% of hydrocarbon fuels solid fuels solid fuels solid fuels Energy carrier hydrocarbon fuels hydrocarbon fuels electricity and renewable energy hydrocarbon fuels and renewable energy hydrocarbon fuels and renewable energy 12

23 % 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 13 RES generation (TWh) RES share on gross final energy demand electricity heat transport total RES-electricity (& CHP) RES-transport RES-heat final energy demand - medium

24 RES-H generation (TWh) Biogas (grid) Biowaste (grid) Solid biomass (non-grid) Heat pumps Solid biomass (grid) Geothermal heat (grid) Solar thermal heating and hot water 14

25 RES-H generation (TWh) RES-H non-grid RES-H district heating & large scale RES-H CHP

26 Konwersja fototermiczna energii promieniowania słonecznego 16

27 Poland - total primary energy consumption 97,790 ktoe (2007) Stock of permanently occupied single family houses 4,295.6 thousands (2007) Annual construction of new single family houses (2007) 64.2 thousands (2007) Number of dwellings thousands (2007) Solar collectors area, 1000 m Newly installed Total in operation 43,2 21 7,4 13,1 Growth in newly installed: 1651% in 2008 compared to 2000 Yearly growth rate: 43% 98,5 28,9 27,7 167,8 41,6 234, ,5 129, Solar thermal market growth in Poland Źródło: Rynek kolektorów słonecznych w Polsce, Instytut Energetyki Odnawialnej, Poznań

28 Podstawowe założenia metody bottom up (w projekcie RES-H) unit single dwellings multiple dwellings Solar thermal share of roof area suitable for solar thermal % 25% 25% max. penetration rate of solar collectors on suitable roof area % 50% 50% diffusion time constant (time that has to pass for an increase from 1% to 99% of the maximum potential) yr specific average solar yield kwh/m²/yr

29 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0, solar collector area (Mm²) Bottom-up solar collector area (Mm²) solar thermal total 6 anuual installed collector area (Mm²) solar thermal total annual installed collector area

30 RES-H Bottom-up PEP ,7 TJ (2020) 20 TJ solar thermal total

31 RES-H Green - X 8,00 Solar thermal, TWh/year 7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00 2,16 6,71 6,20 5,50 4,87 4,28 3,76 3,28 2,86 2,49 1,90 1,67 1,47 1,26 1,06 0,86 0,65 0,45 0,25 0,04 0,04 0,04 0,04 0, ,95 21

32 Solar thermal Bottom-up [TJ] Green- X [TJ] 154,0 154,0 154,0 7758, ,4 PEP 2030 [TJ] 150,7 669,9 6514,7 7054,8 IEO [TJ] ,2 Solar thermal Bottom-up [GWh] 79,2 184, , ,6 Green- X [GWh] 42,8 42,8 42,8 2155,2 6952,1 PEP 2030 [GWh] 41,9 186,1 1809,8 1959,8 IEO [GWh] 5395,5 Solar thermal Bottom-up [ktoe] 6,8 15,9 254,1 1570,0 Green- X [ktoe] 3,7 3,7 3,7 185,3 597,7 PEP 2030 [ktoe] 3, ,6 168,5 IEO [ktoe] 463,9 22

33 Solar thermal [TJ] Green-x Bottom-up PEP

34 Wykorzystanie biomasy do celów grzewczych 24

35 Podstawowe założenia metody bottom up (w projekcie RES-H) Biomass heating Wood log Wood chips Wood pellets District heating Wood log Wood chips Wood pellets District heating Reduction of mean heating energy demand due to thermal renovation in 2020 Reduction of mean heating energy demand due to thermal renovation in 2030 unit diffusion time constant (time that has to pass for an increase from 1% to 99% of the maximum potential) % % % % yr yr yr yr % % single dwellings 16% 1% 10% 9% % 16% multiple dwellings max. share of biomass heating systems on the total number of buildings 1% 2% 10% 25% % 22% 25

36 Number of residential buildings with biomass heating systems in the selected bottom-up scenario (Poland) Number of buildings with biomass heating system Biomass district heating Wood Pellets Wood chips Wood log 26

37 Biomass heat generation in residential buildings in the selected bottom-up scenario Biomass district heating Wood Pellets Wood chips Wood log Biomass potential for heat production Biomass primary energy for heating in the residential sector (TJ)

38 Biomass Bottom-up [TJ] , , , ,8 Green- X [TJ] PEP 2030 [TJ] , , , ,1 IEO [TJ] ,5 Biomass Bottom-up [GWh] 34765, , , ,1 Green- X [GWh] 46658, , , PEP 2030 [GWh] 49744, , , ,6 IEO [GWh] ,0 Biomass Bottom-up [k toe] 2989,0 3784,4 5069,3 5268,0 Green- X [k toe] 4011,6 4177,3 4779,6 8062,8 9677,5 PEP 2030 [k toe] 4276,9 4535,6 5768,9 7202,4 IEO [k toe] 12733,3 28

39 Biomass [TJ] Green-x Bottom-up PEP

40 Pompy ciepła i energia geotermalna 30

41 Podstawowe założenia metody bottom up (w projekcie RES-H) unit single dwellings multiple dwellings Geothermal, heat pumps new buildings share of yearly renovated and new constructed buildings that is suitable for heat pumps in 2020 % 32% 35% 82% share of yearly renovated and new constructed buildings that is suitable for heat pumps in 2030 % 51% 58% 95% max. penetration rate of heat pumps in those buildings that is suitable % 50% 50% 50% COP diffusion time constant (time that has to pass for an increase from 1% to 99% of the maximum potential) yr current average specific useful heating energy demand of buildings with heat pumps kwh/m²/yr future average specific useful heating energy demand of buildings with heat pumps kwh/m²/yr

42 ,00 Number of residential buildings with heat pumps in the selected bottom-up scenario ,00 number of buildings , , , , ,00 0, heat pumps PL 32

43 Ambient heat utilization from heat pumps in residential buildings in the selected bottom-up scenario TJ heat pumps PL 33

44 Geothermal Bottom-up [TJ] 415,8 442,3 3516, ,9 Green- X [TJ] 611,8 611,8 843, , ,2 PEP 2030 [TJ] 1348,1 3378,7 8662, ,9 IEO [TJ] ,0 Geothermal Bottom-up [GWh] 170,0 170,0 234,4 3843, ,7 Green- X [GWh] 115,5 122,9 976,8 4731,1 115,5 PEP 2030 [GWh] 374,5 938,6 2406,4 4258,1 IEO [GWh] 3393,9 Geothermal Bottom-up [ktoe] 9,9 10,6 84,0 406,8 9,9 Green- X [ktoe] 14,6 14,6 20,2 330,5 913,8 PEP 2030 [ktoe] 32,2 80,7 206,9 366,1 IEO [ktoe] 291,8 34

45 Geothermal [TJ] Green-x Bottom-up PEP

46 ,8 6514,7 669,9 150,7 Solar thermal 15327,9 8662,5 3378,7 1348,1 Geothermal , , , ,2 Biomass PEP 2030 [TJ] 25025,4 7758,1 154,0 154,0 154,0 Solar thermal 38260, ,4 843,9 611,8 611,8 Geothermal Biomass Green- X [TJ] Solar thermal 17031,9 3516,4 442,3 415,8 Geothermal , , , ,0 Biomass Bottom-up [TJ]

47 Bottom- up [TJ] Green X [TJ] Biomass Geothermal Solar thermal Biomass Geothermal Solar thermal PEP 2030 [TJ] Biomass Geothermal Solar thermal 37

48 TJ Bottom-up Green-X PEP

49 Czy cele PEP 2030 są ambitne i realne? PEP 2030 Cele (PJ) Procentowy wzrost w latach Technologie OŹE w produkcji ciepła ,33 27% Biomasa ,16 49% Energia geotermalna ,27 588% ,57 981% Energia słoneczna ,25 5, % 3708% 39

50 Realizacja celu w zakresieźróde deł odnawialnych do 2020 r scenariusze projektu REPAP 2020 (Renewable energy Policy Action Paving the Way Towards 2020) na tle Polityki Energetycznej Polski do 2030 r. Michał Ćwil Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej Warszawa,

51 Agenda Cele dla energetyki odnawialnej Założenia projektu REPAP 2020 Mapa Drogowa Sieć kontaktów Polityka Energetyczna Polski do 2030 r. w aspekcie ciepła ze źródeł odnawilanych

52 Projekt REPAP Z uwagi na ambitne cele, jakie stoją przed każdym krajem członkowskim w aspekcie rozwoju źródeł odnawialnych, wiodące organizacje OZE w danym kraju członkowskim (w tym PIGEO ze strony Polski) przy koordynacji Europejskiej Rady Energii Odnawialnej (EREC) złożyło wniosek na realizację projektu Renewable Energy Policy Action Paving the Way towards 2020 (REPAP2020) do programu Komisji Europejskiej The Intelligent Energy. Projekt rozpoczął się 1 kwietnia 2009 a jego realizacja trwać będzie przez 30 miesięcy.

53 Konsorcjum REPAP 2020 Realizacji projektu REPAP2020 podjęły się organizacje UE działające na rzecz rozwoju energetyki odnawialnej: EREC (European Renewable Energy Council) jako koordynator, EUFORES (European Forum for Renewable Energy sources), krajowe organizacje OZE: APER (Italian Renewable Energy Producers Association), Włochy APREN (Portuguese Renewable Energy Association), Portugalia BEE (German Renewable Energy Federation), Niemcy EDORA (Fédération de l'electricité d'origine Renouvelable et Alternative), Belgia PIGEO (Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej), Polska REA (Renewable Energy Association), Wielka Brytania SERO (Swedish Association for Renewable Energies), Szwecja SER (Syndicat des Energies Renouvelables), Francja partnerzy naukowi: Fraunhofer Energy Economics Group (EEG) Kuhbier

54 Cel projektu usprawnienie procesu wprowadzania Dyrektywy OZE na poziomie krajowym. Grupami odbiorczymi wyników pracy projektu to parlamentarzyści, urzędnicy i administracja sektorowa a także krajowe organizacje i stowarzyszenia OZE. REPAP2020 ma wspierać pracę polityczną tych grup w zakresie energii ze źródeł odnawialnych, a szczególnie w zakresie krajowego Action Planu.

55 Główne działania projektu Mapa Drogowa (Roadmap) wskazówki w zakresie tworzenia krajowego planu działań Sieć kontaktów (Networking) które działać będą na zasadzie forum wymiany informacji i dyskusji związanych z potrzebą rozwoju energetyki odnawialnej, a także stanowić będą łączność między polityką UE a krajową polityką w zakresie rozwoju energii ze źródeł odnawialnych.

56 Mapa Drogowa ma formułować zarówno polityczne jak i ekonomiczne warunki dla rozwoju odnawialnych źródeł energii (OZE) oraz podkreślać jakie wymagania muszą być spełnione w technologii OZE aby osiągnąć indywidualny cel (15% udział OZE w rynku energii dla Polski); Grupami odbiorczymi wyników pracy projektu to parlamentarzyści, urzędnicy i administracja sektorowa a także krajowe organizacje i stowarzyszenia OZE. REPAP2020 ma wspierać pracę polityczną tych grup w zakresie energii ze źródeł odnawialnych, a szczególnie w zakresie krajowego Action Planu.

57 Mapa Drogowa EU Powstanie 27 opracowań do końca 2009 r. aby umożliwić stworzenie i przedłożenie do końca czerwca 2010 indywidualnych Action Planów Komisji Europejskiej. Jednolity, dla całej Unii Europejskiej, dokument będzie zawierał szczegółowe scenariusze każdego państwa członkowskiego na temat spodziewanego rozwoju różnych technologii źródeł odnawialnych z uwzględnieniem wkładu poszczególnego sektora (energii elektrycznej, ciepła i biopaliw) do osiągnięcia celu wyznaczonego dla OZE na rok 2020.

58 Wstępne wyniki Mapy Drogowej

59 scenariusze REPAP na tle Polityki Energetycznej Polski 2030 (PEP) REPAP NAT (National target fulfillment) REPAP EU (European perspective) REPAP ACT (proactive support - realisable deployment) PEP (Polityka Energetyczna Polski do 2030)

60 Cele dla poszczególnych scenariuszy REPAP vs. PEP2030 RES share / udział OZE (%) % REPAP scen. NAT REPAP scen. EU REPAP scen. ACT PEP cel / target 2009/28/EC rok / year

61 Zapotrzebowanie na energię w całym sektorze /gross energy demand assumptions / założenia ktoe Heat (REPAP) All energy (REPAP) All energy (PEP) ktoe ciepło cały sektor Gross final heat demand Zapotrzebowanie na ciepło brutto Total gross final energy demand Całk. zapotrzebowanie na energię finalną brutto rok / year

62 Zapotrzebowanie OZE energia vs. ciepło RES energy demand vs. RES heat demand ktoe REPAP-NAT 2. PEP ktoe gross energy demand zapotrzebowanie energia finalna ktoe 90% (2006) OZE, RES 1 ciepło, heat 2 60% (2020) rok / year

63 Produkcja ciepła z biomasy/ Heat from biomass RES biomass heat production produkcja ciepła OZE biomasa ktoe biomasa / biomass sieciowe / grid niesieciowe / non-grid both 90% of RES heat both still 90% of RES heat REPAP-NAT

64 Heat generation from other RES sources / produkcja ciepła z innych źródeł OZE ktoe biogas biowaste geoter solar HeatPumps RES biomass heat production produkcja ciepła OZE biomasa REPAP-NAT heat generation /produkcjia ciepła

65 Wyniki projektu Trwała sieć kontaktów krajowych organizacji i stowarzyszeń OZE Trwała sieć parlamentarzystów Wytyczne ułatwiające proces wdrażania ustawodawstwa UE na poziomie krajowym. Wzrost świadomości, poziomu wiedzy i wymiany doświadczeń Ostatecznie wdrożenie nowej Dyrektywy na poziomie krajowym Wzrost świadomości o możliwościach decyzyjnych w zakresie polityki OZE.

66 Dziękuję za uwagę! MichałĆwil PIGEO Polska Izba Gospodarcza Energii Odnawialnej ul. Gotarda 9, Warszawa Tel , Fax ;

67 Zielone ciepło potencjalny rozwój sytuacji w Polsce Bogusław Regulski Wiceprezes Zarządu Warszawa 2009 r.

68 Produkcja ciepła a dzisiaj i jutro (PJ)* Ciepło sieciowe Ciepło lokalne * Analiza krajowego potencjału wysokosprawnej kogeneracji ICBEiOŚ PWar, ITC PŚl, ARE - styczeń 2007

69 Zapotrzebowanie na ciepło o (PJ)* - wg przeznaczenia Technologia Ogrzewanie Ciepła woda * Analiza krajowego potencjału wysokosprawnej kogeneracji ICBEiOŚ PWar, ITC PŚl, ARE - styczeń 2007

70 Struktura zużycia paliw w ciepłownictwie sieciowym w roku 2007 * 9% 5% 4% 3% 79% paliwa stałe paliwa płynne gaz ziemny biomasa i inne odnawialne pozostałe * Energetyka cieplna w liczbach 2007 URE 2008

71 Potencjalna prognoza struktury paliwowej w źródłach sieciowych w 2020* 23,8% 1,0% 45,7% 26,7% 2,9% węgiel olej gaz odnawialne odpadowe

72 Struktura źródeł pochodzenia ciepła a dla ogrzewania indywidualnego mieszkań ogółem na dzisiaj* * Narodowy Spis Powszechny GUS 2003

73 Potencjalne zielone ciepło w instalacjach indywidualnych na dzisiaj * Ciepła woda ze słońca 30 PJ Ogrzewanie piecowe na wsi 45 PJ Centralne ogrzewanie na wsi 125 PJ 25% domów jednorodzinnych w miastach 25 PJ RAZEM. 225 PJ * Szacunki własne wg mieszkań z Narodowego Spisu Powszechnego GUS 2003 z wykorzystaniem wskaźnika 150 kwh/m 2

74 Potencjalne źródła a energii odnawialnej dedykowane ciepłownictwu Biomasa oraz biogaz do spalania zarówno w instalacjach ciepłownictwa sieciowego jak też w źródłach lokalnych, bez względu na technologie, Ciepło geotermalne głębokie z ziemi dla dużych instalacji i powierzchniowe dla małych, Energia słoneczna powszechnie do podgrzewania ciepłej wody użytkowej w budynkach niepodłączonych do sieci, Odpady komunalne po warunkiem określenia jasnych reguł!!

75 Duński przykład wykorzystania odpadów w ciepłownictwie 26% odpadów komunalnych przeznaczonych jest do spalenia!! Efekty 3,5% produkcji energii elektrycznej 18% produkcji ciepła dostarczonego do systemów ciepłowniczych I dodatkowo uznane za ZIELONĄ ENERGIĘ

76 Gdyby w Polsce zastosować dzisiaj model duński ski Strumień odpadów komunalnych w Polsce około 12 mln ton rocznie to 1. Potencjalna produkcja energii elektrycznej 1,4 TWh (około 1%) 2. Potencjalna produkcja ciepła do systemów ciepłowniczych 21 PJ (około 6%)

77 Tak zrobili to Niemcy Obowiązek ( pokrywania potrzeb cieplnych ze źródeł odnawialnych.) jest spełniony, jeżeli strony zobowiązane: 1. Pokrywają co najmniej w 50% zapotrzebowania na ciepło a) stosując instalację odzyskującą straty ciepła zgodnie z definicją Nr IV Załącznika do tej Ustawy; b)bezpośrednio z instalacji opartych na produkcji ciepła w skojarzeniu zgodnie z definicja Nr V Załącznika do tej Ustawy. 2. Stosują metody oszczędzania energii zgodnie z definicją Nr VI Załącznika do tej Ustawy; 3. Pokrywają zapotrzebowanie na ciepło bezpośrednio z lokalnych sieci ciepłowniczych ( w których ciepło produkowane jest w 50 % w skojarzeniu!!)

78 IEE SUPPORT_ERS project WS Sept regional biomass strategy of Upper Austria presentation by DI Andreas Drack Upper Austrian Academy for Environment and Nature Regional Government of Upper Austria PRO-EE is co-funded by PRO EE

79 Austria 8,2 Mio Inhabitants km² 9 Regions 2350 Municipalities PRO-EE is co-funded by Province of Upper Austria 1,4 Mio Inhabitants km² 15 districts 444 Municipalities central region - economic dynamic, industry, service sector south - tourist structures west, north, southeast - rural structures PRO EE

80 success stories and problems raising CO2-emissions (tank tourism, industrial development) until 2003, now declining 25-30% renewable energy sources (hydro, biomass, thermal solar collector, heat pumps) historical problems spatial planning (transport, district heating) good standard for building codes (legislation, incentive programs) PRO-EE is co-funded by PRO EE

81 energy demand Upper Austria 2007 coal 20,5 % (59 PJ) oil 28,8 % (82,8 PJ) PRO-EE is co-funded by PRO EE ESV-Design gas 21,4 % (61,5 PJ) renewable sources 29,3 % (84,2 PJ) Source: Statistic Austria 2008 hydropower 11,6 % (33,2 PJ) biomass 12,7 % (36,6 PJ) waste 4 % (11,3 PJ) wind, solar, etc 1 % (3 PJ)

82 success stories and problems targets 2030 Upper Austria project Energy 2030 goal 2030 electricity heat transport CO2 100% RES 100% RES; -38% energy consumption 30% RES; - 41% fossil energy demand up to minus 65% PRO-EE is co-funded by PRO EE

83 success stories and problems targets 2030 Upper Austria project Energy 2030 PRO-EE is co-funded by biomass solar biomass heat electricity transport hydropower heat pumps status quo PJ 1 PJ (1 mill. m²) 1 PJ 23 PJ 8 PJ 2 PJ potential PJ (370 km²) +1,8 PJ 4 PJ 40 PJ 12 PJ 2-3 PJ 10 PJ (plus other alternatives) PRO EE

84 success stories and problems responisbilities responsibility PRO-EE is co-funded by electricity heat transport federal: feed in tariff system; regional: support schemes regional: legislation on energy efficiency in buildings; support schemes; federal: support schemes (district heating, installations) federal: mineral oil taxation PRO EE

85 energy reference numbers new residential house-blocks, supported by grants kwh/m²a (A/V 0,5) PRO-EE is co-funded by PRO EE ESV-Design

86 woodchip and pellets units in Upper Austria installed capacity (MW) Ziel 2010 PRO-EE is co-funded by Kleinanlagen, bis 100 kw Mittlere Anlagen, 100 kw bis 1 MW Großanlagen, über 1 MW 10 PRO EE ESV-Design

87 Austrian companies providing biomass technologies company staff export rate Hargassner % ÖkoFEN % ETA Heiztechnik GmbH % PRO-EE is co-funded by Gunatamatic Heiztechnik GmbH Fröling RIKA % 70% 80% PRO EE

88 solid biomass heating 530 biomass district heating installations modern small scale units 4,3 mill. m³ biomass CO2-reduction:0,9 mill. t PRO-EE is co-funded by PRO EE

89 examples in municipalities Gutau (left), Unterweissenbach (right) PRO-EE is co-funded by PRO EE

90 35 MW BIOMASS-Power Plant Linz AG (Linz) 50 MW BIOMASS-Power Plant Energie AG (Timelkam) Linz AG biomass power plant: ~ investment: ca. 30 mill. ~ transport by ship, railway and trucks PRO-EE is co-funded by ~ demand: ca m³ wood annually (efficiency 85%) ~ in operation since January 2006 PRO EE

91 biomass in modern combustion facilities (m³) wood pellets briquettes wood-chips wood-chips industrial PRO-EE forest industry biomass for CHP is co-funded total: by 1,78 mill. m³ wood-products from forests, 1,59 mill. m³ industrial by products PRO EE

92 world market of wood-pellets wood-pellets market pellets-production (mill. t) share of export (mill. t) Sweden 1,7 0,2 Canada 1,3 0,7 USA 1,1 0,5 Germany 0,9 Austria 0,9 0,5 Russia 0,55 0,5 Estland 0,35 PRO-EE Polen is co-funded by Italia 0,35 0,35 0,25 total ca. 8 mill. t production PRO EE

93 first biogas plant with grid-injection to the public natural gas grid biogas plant Pucking / OÖ. energy source: layer hen fattened hen 50 pigs performance: 6 m 3 /h biogas = kwh per year PRO-EE is co-funded by 2005, Pucking (OÖ.) PRO EE

94 biogas-projects in pipeline PRO-EE is co-funded by PRO EE

95 success factors historical bridge in the use of wood personal attitude to environment and energy crisis innovative companies innovative farmers (camber of agriculture and forestry) energy cluster for RES: public support schemes for private persons, farmers, companies legislation (energy efficiency, emissions, forestry, economy) public awareness programs ( Wels fair on energy annually in March ( participants) federal and regional concepts Austrian Program on Flexible Kyoto-Mechanism JI/CDM PRO-EE is co-funded by PRO EE

96 success factors There are many success factors find your own way of sustainable solution Thank you for the attention! PRO-EE is co-funded by PRO EE

97 Presentation of SUPPORT_ERS Project and EU Support Instruments for RES-H RES-H Policy Workshop, 24 September 2009, Warsaw Ulrike Leis, GTZ Berlin SUPPORT_ERS: Optimisation of Support Schemes for Renewable Energy Sources for Electricity Generation, Heating and Cooling Seite 1

98 I. Project Objectives Contribute to an increase of the share of RES in energy consumption in particular in the new EU Member States and candidate countries Development of efficient support schemes for RES-Heat Specific Objectives: 1.Reduce administrative barriers hindering the efficient and effective implementation of support schemes for RES-E 2.Involve the new Member States and candidate countries in the process of the development of support schemes for RES-H in the EU 3.Increase awareness of regional actors for the benefits of RES-E and RES-H and to optimise the implementation of support schemes on regional level SUPPORT_ERS Seite 2

99 SUPPORT_ERS Project Partners ISPE Institutul de Studii si Proiectari Energetice, Romania EEA Energy Efficiency Agency, Bulgaria MKM Ministry of Economic Affairs and Communications, Estonia EIHP Energy Institute Hrvoje Pozar, Croatia SIEA Slovak Innovation and Energy Agency, Slovakia IDAE Institute for the Diversification and Saving of Energy, Spain EREC European Renewable Energy Council, EU AEA Austrian Energy Agency, Austria CA Climate Alliance GTZ Deutsche Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit (GTZ), GmbH, Germany BMU Federal Ministry of the Environment, Nature Conservation and Nuclear Safety, Germany SUPPORT_ERS Seite 3

100 Scope of the SUPPORT_ERS Project Duration: 11/ /2010 Budget: Co-founded by the Intelligent Energy Europe Programme under DG TREN SUPPORT_ERS Seite 4

101 Expected Results Printed Outputs, Analysis and Policy Support»Report on RES-Heat Support Mechanisms incl. Policy Recommendations»Publication on RES Market Reviews»Administrative Assessment Report»Report on Good Practices at Administrative Level Capacity Building and Transfer of Know How»Checklist for Reducing Administrative Barriers»Regional Seminars about benefits of RES and integration of RES issues in planning processes; Initiation of partnerships»final Conference, briefing of policy-makers, RES industry and financal sector SUPPORT_ERS Seite 5

102 SUPPORT_ERS Project How can you find out more about SUPPORT_ERS? SUPPORT_ERS Seite 6

103 Where to Find Project Results? Look up our Webpage SUPPORT_ERS Seite 7

104 Where to Find Project Results? Download our Reports SUPPORT_ERS Seite 8

105 Where to Find Project Results? Get in Touch with Us: Contact your country s SUPPORT_ERS Partner, or contact the SUPPORT_ERS Project Coordinator: Ulrike Leis Deutsche Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit - GTZ Berlin, Germany ulrike.leis@gtz.de Phone: +49-(0) SUPPORT_ERS Seite 9

106 Part II Support Instruments for RES-H SUPPORT_ERS Seite 10

107 II. Support Instruments for RES-H In December 2008 EU leaders adopted a comprehensive package of measures to reduce the EU s contribution to global warming and ensure reliable and sufficient supplies of energy. The most far-reaching reform ever of European energy policy, the package aims to make Europe the world leader in renewable energy and low-carbon technologies. Driving the policy is the EU s bid to achieve a 20% reduction in its greenhouse gas emissions by 2020 (compared with 1990 levels), mainly by boosting the use of renewable energy and curbing energy consumption. The measures will also reduce dependence on imports of gas and oil and help shelter the economy from volatile energy prices and uncertain supplies. SUPPORT_ERS Seite 11

108 Support Instruments for RES-H EU RES Directive Sets up a framework for for the promotion of renewable energy sources in the EU up to 2020 Covers electricity, transport and - for the first time - the heating and cooling sectors Sets mandatory national targets for renewable energy sources in final energy consumption Member States are now setting sectoral targets for heating and cooling, transport and electricity in 2020 in their National Action Plans SUPPORT_ERS Seite 12

109 Support Instruments for RES-H Scope of Renewable Energy in the Heating Sector of the EU Around half of the total energy supplied to the EU-27 in 2007 was attributable to the heating sector. However, the contribution made by renewable energy sources in this segment was just 10 %. Hence, the significance of renewable energies in the heating market is considerably lower than in the electricity market. By far the most important renewable resource in the heating sector is biomass, accounting for a share of around 97%, or 623 TWh, the largest share being attributable to heat generation from wood in private households. The contribution of the other two sectors, solar thermal energy and geothermal energy, remains comparatively insignificant, at around 2% and 1% respectively. SUPPORT_ERS Seite 13

110 Support Instruments for RES-H Beitrag der erneuerbaren Energien zur Wärmebereitstellung in Deutschland Biomasse * Solarthermie Geothermie [GWh] Anteil am EEV 7,4 % * feste, flüssige, gasförmige Biomasse, biogener Anteil des Abfall; Anteil der Biomasse an der EE-Wärme 2008: 94 % Quelle: BMU Publikation "Erneuerbare Energien in Zahlen nationale und internationale Entw icklung", KI III 1; Stand: Juni 2009; Angaben vorläufig SUPPORT_ERS Seite 14

111 Support Instruments for RES-H SUPPORT INSTRUMENTS: EU countries use a variety of incentive schemes Several European countries have already taken strong action with respect to policy development that supports RES-H technologies. The implemented instruments include»financial incentive schemes»regulatory schemes»educationally-based schemes. An analysis of the energy policy in various countries shows that most of the policies are financial incentive schemes, even if the allocated budget can vary significantly for each policy as well as the time-spans, technologies applicable, and eligible parties. SUPPORT_ERS Seite 15

112 Support Instruments for RES-H EU countries and their RES-H financial incentive schemes, regulatory schemes and educationallybased schemes (RE in heat secor) Source: SUPPORT_ERS Overview of existing support instruments for RES-H, see SUPPORT_ERS Seite 16