SCENARIUSZ ZAJĘĆ. Grażyna Modrzewska

Transkrypt

1 Grażyna Modrzewska SCENARIUSZ ZAJĘĆ Typ szkoły: podstawowa, gimnazjum Etap kształcenia: II (klasa VI), III (klasa I) Rodzaj zajęć: zajęcia pozalekcyjne, lekcja biblioteczna, lekcja muzyki, lekcja wychowawcza, zajęcia na świetlicy Temat zajęć: Zwyczajnie o niezwyczajnym, czyli o Chopinie słów kilka Cele kształcenia: Cele szczegółowe: Uczeń: zna najważniejsze fakty z życia Fryderyka Chopina, docenia rangę jego dzieł, wie, jakie znaczenie dla polskiej kultury ma jego twórczość, uważnie słucha wybranych utworów kompozytora, prezentuje scenkę z jego życia za pomocą technik dramowych. Metody kształcenia: pokaz, rozmowa kierowana, gry i zabawy aktywizujące, elementy dramy; praca indywidualna, praca w grupach, praca zbiorowa Środki dydaktyczne i materiały: prezentacja multimedialna, komputer, projektor, ekran do prezentacji, magnetofon, płyta z muzyką Chopina; krzyżówka, arkusze brystolu, kredki, zaszyfrowana wiadomość, pytania i tabliczki do gry Fakty i mity o Chopinie Czas trwania zajęć: 90 minut Przebieg zajęć: 1. Nauczyciel wita uczestników i dzieli ich na grupy. Uczniowie losują obrazki (znaczki), które należy nakleić na ubrania (załącznik 1). Powstają cztery grupy uczniów w poszczególnych grupach łączy ten sam znaczek. Członkowie grup zajmują miejsca przy stolikach. Zespoły będą rywalizować podczas zajęć i otrzymywać punkty (załącznik 2). Nauczyciel demonstruje znaczek, który posłuży do przyznawania punktów. (Czas wykonania: około pięciu minut). 1

2 2. Nauczyciel pyta uczniów, czy znają nazwiska jakichś sławnych Polaków. Uczniowie spontanicznie je wymieniają (np. Mikołaj Kopernik, Jan Paweł II, Adam Mickiewicz). Nauczyciel informuje uczestników, że podczas zajęć będą poznawać słynną postać. Kogo? Dowiedzą się po rozszyfrowaniu wiadomości (załącznik 3). Uczniowie, którzy najszybciej wykonali zadanie, odpowiadają, że rozwiązaniem jest: Fryderyk Chopin pierwsza grupa otrzymuje punkty. Nauczyciel pyta uczniów, czy znają tę postać, z czym im się ona kojarzy, a następnie po krótkiej rozmowie wskazuje na związek między znaczkami grup a tematem spotkania. (Czas wykonania: około pięciu minut). 3. Prowadzący przedstawia prezentację multimedialną Fryderyk Chopin życie i twórczość (załącznik 4), załączoną na płycie CD. Podczas wyświetlania slajdu nr 14, który przedstawia gatunki muzyczne, w jakich wypowiadał się Chopin, nauczyciel odtwarza fragmenty przykładowych utworów. Tę część zajęć zamyka rozmowa na temat obejrzanej prezentacji i wysłuchanej muzyki. (Czas wykonania: około 15 minut). 4. Następne zadanie sprawdza, czy młodzież zrozumiała i zapamiętała informacje zawarte w prezentacji. Służy temu zabawa Fakty i mity o Chopinie. Każda z grup otrzymuje dwie tabliczki z napisami FAKT i MIT. Nauczyciel czyta opinie, a grupy podnoszą odpowiednie tabliczki. Wybrani uczniowie, na prośbę prowadzącego, uzasadniają swój wybór. Następnie nauczyciel przedstawia właściwe stanowisko i koryguje lub potwierdza odpowiedź (załącznik 5). Grupa, która wskaże prawidłową odpowiedź, otrzymuje punkt. (Czas wykonania: około 10 minut). 5. Chopin był sławnym kompozytorem, jego talent muzyczny do dzisiaj jest podziwiany na całym świecie. Ponadto był ciekawym człowiekiem, miał wiele innych zdolności, np. literackie (przykładem są listy z Szafarni). Znany był także z poczucia humoru. W literaturze są przytaczane różne anegdotki z jego życia. Nauczyciel rozdaje uczniom teksty przedstawiające krótkie historie z życia Chopina i prosi grupy o odegranie scenek dramowych (załącznik 6). Uwaga! Uczniowie w grupach przygotowują scenki, a po kilku minutach przedstawiają je. Grupa, która najlepiej odda przesłanie zawarte w tekście, otrzymuje najwięcej punktów. 2

3 6. Nauczyciel pyta uczniów, jak postrzegają Chopina, teraz gdy zapoznali się z anegdotami dotyczącymi jego osoby. (Uczniom na pewno spodoba się to, że Chopin płatał figle i miał poczucie humoru). (Czas realizacji punktów 5 i 6: około 20 minut). 7. Nauczyciel przypomina, że rok 2010 w związku z dwusetną rocznicą urodzin kompozytora został ogłoszony Rokiem Chopinowskim. W związku z tym odbywa się wiele koncertów i wystaw poświęconych Chopinowi, nie tylko w Polsce, ale także na całym świecie. Ukazują się również płyty z jego utworami. Nauczyciel daje uczniom zadanie: przygotować projekt płyty z kompozycjami Chopina, które powinny podobać się młodzieży. Uczniowie proponują utwory (5 10 wybranych), które przypadły im do gustu. Nauczyciel informuje, że w związku z wydaniem płyty trzeba wykonać projekt jej okładki. Młodzież otrzymuje materiały i przystępuje do wykonania zadania. W tym czasie nauczyciel odtwarza muzykę Chopina. (Czas wykonania: około 25 minut). 8. Uczniowie przedstawiają swoje prace. Nauczyciel informuje, że zostaną wyeksponowane w gazetce szkolnej i wraz z pracami uczniów z innych klas wezmą udział w konkursie na najlepszy projekt okładki albumu z muzyką Chopina. Konkurs zostanie rozstrzygnięty przez głosowanie. Grupy podsumowują punkty, najlepszy zespół otrzymuje brawa i gratulacje. Jeśli nauczyciel ma taką możliwość, wręcza uczniom upominki, np. płyty z muzyką Chopina, ołówki, długopisy, zakładki do książek itp. 9. Prowadzący dziękuje zebranym za pracę i proponuje zadanie domowe w postaci krzyżówki (załącznik 7). (Czas wykonania: około 10 minut). 3

4 Załącznik 1 grupa koncert grupa kompozytor grupa pianista grupa nauczyciel 4

5 Załącznik 2 5

6 Załącznik 3 SZYFR Zaszyfrowana wiadomość Oto zaszyfrowana wiadomość. Rozszyfrujcie ją za pomocą poniższego szyfru, w którym pod obrazkami zostały ukryte literki. Dla utrudnienia jednemu obrazkowi przypisane są dwie litery. Należy wybrać właściwą. SZYFR A B Ć E F H J L M Ń Ó Q S T V X Z Ż Ą C D Ę G I K Ł N O P R Ś U W Y Ź Wiadomość do odczytania : 6

7 Załącznik 4 Prezentacja Jeśli nie ma możliwości, by wyświetlić prezentację, należy podać informacje w formie notatki. 7

8 8

9 Załącznik 5 PRAWDY I MITY O CHOPINIE Czy to zdanie jest prawdziwe? Dobra Odp. Właściwa odpowiedź ( nauczyciel po dyskusji uczniów koryguje ich wypowiedzi) 1 Fryderyk Chopin, zwany Fryckiem, zostały okrzyknięty przez współczesnych cudownym dzieckiem. 2. Chopin zdobył wykształcenie muzyczne za granicą. 3. Chopin był wielokrotnie żonaty. 4. Fryderyk Chopin zmarł osamotniony w Paryżu. 5. Serce Chopina zostało pochowane w Polsce. FAKT MIT MIT MIT FAKT Już w wieku sześciu lat rozpoczął regularną naukę gry na pianinie i przejawiał niebywały talent w tej dziedzinie. Zaczął też tworzyć pierwsze kompozycje dziecięce: polonezy, marsze, wariacje. W 1818 roku (gdy miał osiem lat) w Pamiętniku Warszawskim odnotowano: Prawdziwy geniusz muzyczny, nie tylko bowiem z łatwością największą i smakiem nadzwyczajnym wygrywa sztuki najtrudniejsze na fortepianie, ale nadto jest już kompozytorem kilku tańców i wariacji, nad którymi znawcy muzyki dziwić się nie przestają. Jego pierwszym nauczycielem gry na pianinie był Wojciech Żywny, który udzielał mu prywatnych lekcji w rodzinnym domu w Warszawie. Następnie zaczął pobierać lekcje u wybitnych nauczycieli muzyki mieszkających w Warszawie. W 1826 roku rozpoczął studia w Szkole Głównej Muzyki przy Uniwersytecie Warszawskim, które ukończył w 1829 roku jako uczeń szczególnie zdolny, geniusz muzyczny. Chopin nigdy nie ożenił się, mimo że był szczerze zakochany w Konstancji Gładkowskiej, zaręczony z Marią Wodzisławską oraz tworzył wolne związki z George Sand i swoją uczennicą Szkotką Jane Sterling. Fryderyk Chopin zmarł w Paryżu, jednak nie był osamotniony. Ciągle przy jego łożu czuwali przyjaciele, a w ostatnich miesiącach przyjechała do niego siostra Ludwika z rodziną, która pozostała z nim do końca jego dni. Ciało Chopina zostało złożone na cmentarzu Père-Lachaise w Paryżu. Siostra Ludwika zabrała serce kompozytora do Polski. Umieszczono je w filarze kościoła św. Krzyża na Krakowskim Przedmieściu. 9

10 Załącznik 6 GRUPA 1. Oto anegdota z życia Fryderyka Chopina. Przedstawcie ją swoim kolegom w postaci scenki dramowej (np. stop-klatki). Młody i nieco jeszcze zagubiony w świecie salonów Paryża Fryderyk Chopin pojawił się w jednym z nich i skromnie przystanął gdzieś niemal w kąciku. Jedna z dam, która przyprowadziła tam swoje córeczki, zapewne z myślą o małżeństwie, zwróciła uwagę na jego młodzieńczą i uroczą postać. Zlustrowała go od stóp do głów i zaniepokojona, dostrzegłszy jednak jego skromność w ubiorze i postawie, podeszła do kręgu swoich znajomych i dyskretnie zapytała asa salonu: Czy aby ten młodzieniec jest dobrze urodzony? Chopin posłyszał te słowa i natychmiast, trzasnąwszy jak należy z sarmacka butami, stanął przed ową damą i z energią, acz subtelnie uśmiechnięty, odrzekł: Sądzę, że tak! Skoro dotychczas nie umarłem! Szanowna pani! GRUPA 2. Oto anegdota z życia Fryderyka Chopina. Przedstawcie ją swoim kolegom w postaci scenki dramowej (np. stop-klatki). Maurycy Karasowski wspomina również anegdotę z tradycji rodzinnej, w której Chopin pomógł guwernerowi uspokoić hałaśliwych wychowanków. Zaimprowizował im opowieść, a potem uśpił wszystkich łącznie z guwernerem kołysanką. Gdy pokazał uroczy widok siostrom i matce, obudził wszystkich przeraźliwym akordem. GRUPA 3. Oto anegdota z życia Fryderyka Chopina. Przedstawcie ją swoim kolegom w postaci scenki dramowej (np. stop-klatki). Mały Chopin grywał u księcia Konstantego, namiestnika warszawskiego. Podczas wykonywania Marsza wojskowego wznosił tak oczy w górę, że książę go pytał: Co tam patrzysz w górę, mały? Czytasz nuty na suficie?. Później Chopin otrzymał od cara pierścień z brylantem, a w Paryżu nawet propozycję zostania nadwornym kompozytorem carskim. Chopin jednak pierścień sprzedał, a propozycję odrzucił. GRUPA 4. Oto anegdota z życia Fryderyka Chopina. Przedstawcie ją swoim kolegom w postaci scenki dramowej (np. stop-klatki). Chopin urodził się w rodzinie, w której muzyka była na porządku dziennym. Według legendy Chopin przyszedł na świat przy dźwięku skrzypiec, na których grał jego ojciec Mikołaj Chopin. Matka Justyna z Krzyżanowskich uwielbiała grać na fortepianie. Jedna z anegdot mówi, że Chopin jako dziecko płakał, gdy matka grała na fortepianie. 10

11 KRZYŻÓWKA Pseudonim kobiety, która we Francji była partnerką Chopina. 2. Gatunek, który tworzył Chopin, 4 inspirowany muzyką ludową; piecze się też takie ciasto. 3. Żelazowa..., miejsce urodzenia Chopina. 4. Kraj, w którym Chopin zmarł. 5. Imię narzeczonej Chopina. 6. Chopin życzył sobie, żeby po jego śmierci zostało przewiezione do Polski. 7. Ulubiony gatunek Chopina; często tańczony na studniówkach. 8. Choroba, która przyczyniła się do śmierci Chopina. 9. Utwór do szkolenia techniki grania na pianinie. Wyjaśnij znaczenie otrzymanego hasła. 11

12 Bibliografia Chopin i jego ziemia, Warszawa Encyklopedia Popularna PWN, Warszawa Łopalewski T., Fryderyk, Lublin Olejniczak J., Chopin, Warszawa impresjeee.blox.pl