Uniwersytet w Białymstoku Wydział Ekonomiczno-Informatyczny w Wilnie SYLLABUS na rok akademicki 2009/2010

Transkrypt

1 Tryb studiów Studia stacjonarne Kierunek studiów Ekonomia Poziom studiów Pierwszego stopnia Rok studiów/ semestr III/6 Specjalność Bez specjalności Kod katedry/zakładu w systemie USOS Wydział Ekonomiczno-Informatyczny Katedra Ekonomii Kod kursu/przedmiotu w systemie USOS 1000-IS1-3EPR Liczba punktów kredytowych ECTS Tytuł kursu/przedmiotu EKONOMIKA I POLITYKA REGIONALNA Grupa treści kształcenia, w ramach której przedmiot jest realizowany Kierunkowa Typ kursu / przedmiotu Obowiązujący Język kursu/przedmiotu Polski Imię, nazwisko i tytuł/stopień prowadzącego kurs/przedmiot Tomasz Dębowski, dr Imię, nazwisko i tytuł/stopień KOORDYNATORA (-ÓW) kursu/przedmiotu zatwierdzającego protokoły w systemie USOS Tomasz Dębowski, dr

2 Imiona, nazwiska oraz tytuły/stopnie członków zespołu dydaktycznego Forma zaliczenia kursu Forma kursu Wykład Ćwiczenia Seminarium Ogólna ilość godzin Liczba godzin w tygodniu / liczba godzin na zjazd 2 2 Założenia i cel przedmiotu Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z nauką ekonomika regionalna oraz istotą współczesnej polityki regionalnej Unii Europejskiej i zasadami jej prowadzenia w Polsce. Zajęcia prowadzone będą w oparciu o obowiązującą literaturę przedmiotu z wykorzystaniem aparatu audiowizualnego. Kluczowe pojęcia, takie jak region, regionalizacja, zróżnicowania regionalne, rozwój społeczno-gospodarczy, klasyfikacja NUTS, polityka regionalna, Fundusze Strukturalne, Fundusz Spójności, Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia, Programy Regionalne, Krajowe Programy Operacyjne zostaną omówione na bazie zmian dokonujących się w gospodarkach krajów UE. Wymagania wstępne Znajomość podstaw makro- i mikroekonomii Treści merytoryczne przedmiotu Treści merytoryczne przedmiotu zostały ujęte w dwóch grupach tematycznych, z których pierwsza omawiana na wykładach ujmuje zagadnienia ekonomiki i polityki regionalnej analizowane na gruncie Polski, natomiast druga realizowana na ćwiczeniach skupia się na uwarunkowaniach gospodarki litewskiej. Szczegółowy zakres merytoryczny przedmiotu ujmują jednostki tematyczne wykładów i ćwiczeń (przedstawione poniżej), przy czym ich realizacja wymaga sięgania do doświadczeń Unii Europejskiej. Wykład Zawartość tematyczna poszczególnych wykładów (w skrócie) L.godz. TEMAT I Region, ekonomika regionalna, problematyka zróżnicowań regionalnych 1. Pojęcie i rodzaje regionów 2. Ekonomika regionalna jako dyscyplina naukowa 2. Pojęcie i rodzaje polityki regionalnej 3. Zróżnicowania regionalne jako wyzwanie dla polityki regionalnej. Typologia regionów według Klasyfikacji NUTS 5. Regionalizacja w państwach członkowskich UE (państwa federalne, regionalne i unitarne)

3 TEMAT II Organy przedstawicielskie regionów w Europie 3 1. Komitet Regionów Unii Europejskiej 2. Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych Europy 3. Organizacje pozatraktatowe. Współpraca zewnętrzna regionów euroregiony TEMAT III Podstawy prawne i zasady polityki regionalnej Unii Europejskiej 2 1. Geneza wspólnotowej polityki regionalnej 2 Cele polityki regionalnej UE 3. Zasady europejskiej polityki regionalnej (zasady generalne, zasady organizacji polityki regionalnej, zasady finansowania polityki rozwoju regionalnego, zasady oceny realizacji programów) TEMAT IV Instrumenty polityki regionalnej Unii Europejskiej 6 1. Fundusze Strukturalne Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (ERDF) Europejski Fundusz Społeczny (ESF) 2. Reformy Funduszy Strukturalnych Pierwszy pakiet Delorsa ( ) Drugi pakiet Delorsa ( ) Pakiet Santera ( ) 3. Fundusz Spójności (Kohezji). Nowe inicjatywy finansowe - Jaspers, Jessica, Jeremie 5. Środki przeznaczone w budżecie UE na finansowanie polityki regionalnej w ramach perspektywy finansowej TEMAT V Programowanie rozwoju regionalnego we Wspólnocie Europejskiej 1. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2. Programy Operacyjne 3. Zarządzanie Programami Operacyjnymi. Wdrażanie Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia i Programów Operacyjnych 5. Instytucje wdrażające TEMAT VI Programowanie rozwoju regionalnego w Polsce z wykorzystaniem standardów europejskich 6 1. Krajowe Programy Operacyjne Program Operacyjny Kapitał Ludzki Program Operacyjny Konkurencyjna Gospodarka Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej Program Operacyjny Europejska Współpraca Terytorialna Program Operacyjny Pomoc Techniczna Regionalnych Programów Operacyjnych, w tym: Regionalny Program Operacyjny dla województwa podlaskiego na lata

4 TEMAT VII Finansowe aspekty członkostwa Polski w Unii Europejskiej 1. Uwarunkowania wdrażania Funduszy Strukturalnych w Polsce 2 Skala pomocy strukturalnej Unii Europejskiej dla Polski 3. Skutki integracji z Unią Europejską dla polskich regionów. Procedura aplikacyjna 5. Wniosek o finansowanie projektu z funduszy strukturalnych TEMAT VIII Kryteria konwergencji państw członkowskich Unii Europejskiej 3 1. Nominalne kryteria konwergencji 2. Kryterium inflacyjne 3. Kryterium deficytu budżetowego. Kryterium długu publicznego 5. Kryterium kursu walutowego 6. Kryterium długoterminowych stóp procentowych Razem godzin 30 Ćwiczenia Zawartość tematyczna poszczególnych ćwiczeń (w skrócie) Temat I Zróżnicowania międzynarodowe L.godz. Temat II 1. Analiza uwarunkowań i procesu rozwoju społeczno gospodarczego Litwy 2. Analiza uwarunkowań i procesu rozwoju społeczno gospodarczego Polski 3. Analiza uwarunkowań i procesu rozwoju społeczno gospodarczego Białorusi. Analiza uwarunkowań i procesu rozwoju społeczno gospodarczego Łotwy 5. Analiza uwarunkowań i procesu rozwoju społeczno gospodarczego Rosji Obwód Kaliningradzki 6. Ranking państw Zróżnicowania regionalne 1. Powierzchnia, zasoby naturalne i ludność regionu 2. Struktura gospodarki regionu: rolnictwo przemysł usługi 3. Produkt krajowy brutto i dochód narodowy dane regionalne. Ranking regionów - okręg kłajpedzki, kowieński, mariampolski, olicki, poniewieski, szawelski, tauroski, teleszański, uciański i wileński. Temat III Prawno instytucjonalne aspekty polityki regionalnej 1. Regulacje prawne w zakresie polityki regionalnej 2. Organy administracji rządowej i ich kompetencje 3. Organy administracji samorządowej i ich kompetencje. Współpraca organów krajowych i unijnych zależności, obowiązki, prawa 5. Ocena sprawności działania organów krajowych w zakresie realizacji polityki regionalnej

5 Temat IV Instrumenty rozwoju regionalnego 1. Instrumenty finansowe 2. Instrumenty planistyczne 3. Instrumenty infrastruktury technicznej i społecznej. Instrumenty niematerialne (informacyjne) 5. Ocena wykorzystania instrumentów rozwoju regionalnego Temat V Strategie rozwoju regionalnego 1. Istota i elementy strategii regionalnych 2. Czynniki rozwoju regionalnego 3. Bariery rozwoju regionalnego. Kierunki rozwoju regionalnego 5. Cele rozwoju regionalnego 6. Stopień realizacji strategii regionalnych Temat VI Pomoc finansowa UE na rzecz rozwoju regionalnego państw członkowskich 1. Środki przedakcesyjne oraz pomoc finansowa w latach oraz (Litwa) 2. Środki przedakcesyjne oraz pomoc finansowa w latach oraz (Polska) 3. Środki przedakcesyjne oraz pomoc finansowa w latach oraz (Łotwa). Środki przedakcesyjne oraz pomoc finansowa w latach oraz (Czechy) 5. Środki przedakcesyjne oraz pomoc finansowa w latach oraz (Słowacja) Temat VII Pomoc finansowa UE na rzecz rozwoju regionów 1. Programy i środki przedakcesyjne 2. Programy i fundusze w latach Programy i fundusze w latach Inne instrumenty finansowe 5. Absorpcja regionalna Temat VIII Zaliczenie przedmiotu 2 Razem godzin 30

6 Literatura podstawowa i dodatkowa 1. Praca na rzecz regionów. Polityka regionalna UE na lata publikacja Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej, wyd. Ana-Paula Lissy, Komisja Europejska, Gruchman B. (red. nauk.), Pogłębianie integracji europejskiej w kontekście poszerzenia Wspólnoty, AE w Poznaniu, Poznań Pietrzyk I., Polityka regionalna Unii Europejskiej i regiony w państwach członkowskich, PWN, Warszawa Klamut M., Pancer-Cybulska E., (red. nauk.), Spójność społeczna, gospodarcza i terytorialna w polityce Unii Europejskiej, AE im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław Kopczuk A., Proniewski M. (red. nauk.), Pomoc finansowa Unii Europejskiej dla Polski doświadczenia i perspektywy, WSFiZ w Białymstoku, Białystok Kupiec L. (red.), Gospodarka przestrzenna tom IV, Polityka regionalna, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok Głąbicka K., Grewiński M., Europejska polityka regionalna, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, Dz. U. Nr 227, poz Wymagany minimalny nakład pracy własnej studenta (oprócz zajęć z nauczycielem) w godzinach zegarowych 30 Warunki zaliczenia przedmiotu: Uzyskanie pozytywnej oceny przez zespoły robocze z realizacji każdej jednostki tematycznej, kolokwium