O INSTYTUCJACH I PODMIOTACH REALIZUJĄCYCH OFERTY DLA OSÓB STOSUJACYCH PRZEMOC W RODZINIE

Transkrypt

1 I N F O R M A T O R O INSTYTUCJACH I PODMIOTACH REALIZUJĄCYCH OFERTY DLA OSÓB STOSUJACYCH PRZEMOC W RODZINIE POWIAT DĄBROWSKI 2016rok

2 Rada Ministrów Uchwałą Nr 76 z dnia 29 kwietnia 2014r. zatwierdziła Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata Dokument ten (dostępny na stronie internetowej: określa m.in. zadania dla instytucji rządowych i samorządowych oraz innych podmiotów zaangażowanych w realizację działań na rzecz profilaktyki i ograniczenia zjawiska przemocy domowej w Polsce, udzielania pomocy jego ofiarom oraz oddziaływania na sprawców tego przestępstwa. Jednym z zadań wskazanych do realizacji przez powiat jest ewidencjonowanie instytucji rządowych i samorządowych, podmiotów oraz organizacji pozarządowych, które realizują oferty dla osób stosujących przemoc w rodzinie, a w szczególności realizujących programy korekcyjno-edukacyjne. Zgodnie z pkt powiat ma obowiązek przesyłania zaktualizowanych informatorów z danego powiatu właściwym miejscowo prezesom sądów rejonowych, prokuratorom rejonowym, komendantom powiatowych/miejskich Policji oraz wchodzącym w obręb powiatu gminom. W Powiecie Dąbrowskim podmiotem realizującym program korekcyjno-edukacyjny dla sprawców przemocy w rodzinie w 2016 roku to: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Dąbrowie Tarnowskiej Ul. Berka Joselewicza 5 Tel./fax pcprdt@interia.pl www. pcprdt.pl Realizacja Programu zaplanowana jest w roku 2016 ( I edycja II połowa lutego 2016r.) i obejmować będzie min. 60 godzin edukacyjnych. Program adresowany jest do osób stosujących przemoc i odbywać się będzie w systemie otwartym, przewiduje się możliwość wprowadzania nowych uczestników w trakcie jego realizacji. Pomoc udzielana jest bezpłatnie.

3 Jednostki realizujące na terenie Powiatu Dąbrowskiego zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w tym zadania dotyczące osób stosujących przemoc w rodzinie POWIAT DĄBROWSKI Komenda Powiatowa Policji w Dąbrowie Tarnowskiej Dąbrowa Tarnowska ul. Berka Joselewicza 4 Prokuratura Rejonowa w Dąbrowie Tarnowskiej Ul. Wyszyńskiego 2 Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Dąbrowie Tarnowskiej Ul. Berka Joselewicza 5 Punkt Interwencji Kryzysowej w Dąbrowie Tarnowskiej Miejsko-Gminne i Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej Ul. J. Piłsudskiego 54 MOPSiWR w Dąbrowie Tarnowskiej ul. Kościuszki 15A MGOPS w Szczucinie ul Wolności 3, Szczucin GOPS w Bolesławiu Bolesław Bolesław GOPS w Gręboszowie Gręboszów 137, Gręboszów GOPS w Mędrzechowie Mędrzechów Mędrzechów

4 GOPS w Oleśnie Ul. Jagiełły Olesno GOPS w Radgoszczy Pl. Św. Kazimierza Radgoszcz Punkty konsultacyjne Punkt Konsultacyjny dla Osób Uwikłanych w Przemoc Domową Ul. Kościuszki 15 A Gminny Punkt Konsultacyjny Ul. Wolności Szczucin Punkt Bezpośredniej Pomocy, Wsparcia, Konsultacji, informacji dla Osób Dotkniętych Przemocą w Rodzinie Pl. Św. Kazimierza Radgoszcz Zespoły Interdyscyplinarne Gminne Komisje Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Wszystkie Gminy w Powiecie Dąbrowskim Dąbrowa Tarnowska Bolesław Gręboszów Mędrzechów Olesno Radgoszcz Szczucin C H A R A K T E R Y S T Y K A P R O G R A M U

5 Korekcyjno-Edukacyjnego dla osób stosujących przemoc w rodzinie Powiatowy Program Korekcyjno-Edukacyjny dla Osób Stosujących Przemoc w Rodzinie na lata został zatwierdzony Uchwała Nr XIII/130/2015 Rady Powiatu Dąbrowskiego w Dąbrowie Tarnowskiej z dnia 17 grudnia 2015r. ZAŁOŻENIA MERYTORYCZNE PROGRAMU Program Korecjyno-Edukacyjny dla Osób Stosujących Przemoc w Rodzinie na lata opiera się na aktualnym stanie wiedzy na temat zjawiska przemocy w rodzinie co pozwala na sformułowanie następujących przekonań: 1) przemoc domowa jest wyuczonym zachowaniem, które przynosi zyski i straty dla sprawcy, 2) przemoc domowa jest tolerowana i wzmacniana przez postawy i poglądy wielu ludzi często zakorzeniona jest we wzorach i postępowania przekazywanych pokoleniowo, 3) przemoc domowa jest szkodliwym i raniącym nadużywaniem siły i władzy oraz dążenia do kontrolowania drugiej osoby lub sytuacji rodzinnej, 4) można nauczyć się nie stosowania przemocy, nigdy nie należy godzić się na przemoc i rezygnować z jej powstrzymywania, 5) stosowanie przemocy w żadnym przypadku nie może być usprawiedliwiane stwierdzeniem, że było skutkiem prowokacji ze strony ofiary, 6) korzenie przemocy domowej tkwią w stereotypach kulturowych i obyczajowych dotyczących płci, rasy, orientacji seksualnej, które usprawiedliwiają dyskryminacje jednostek i grup społecznych, 7) stosowanie przemocy domowej jest wyborem, za który sprawca ponosi odpowiedzialność moralna i prawną. Podstawy teoretyczne Niniejszy program korekcyjno edukacyjny jest eklektyczną formą oddziaływań, która skupia w sobie zarówno autorskie pomysły osób realizujących program, elementy procesu grupowego, jak i doświadczenia takich nurtów pracy z osobami stosującymi przemoc jak: podejście skoncentrowane na rozwiązaniach, program z Duluth, Trening Zastępowania Agresji, terapia oparta na schematach w oparciu o doświadczenia terapeutyczne osób prowadzących. Program

6 jest realizowany miedzy innymi poprzez: psychoedukację na temat form przemocy, samoobserwację uczestników, ćwiczenia umiejętności społecznych, trening zachowań asertywnych, dyskusję grupową. Program oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych może zostać poszerzony obok zajęć grupowych pracy bezpośredniej ze sprawcą o dodatkowe moduły, np. prace terapeutyczną-indywidualną, prace w relacji z partnerką/partnerem, działania profilaktyki sprawstwa, itp. CELE PROGRAMU Podstawowym celem działań programowych jest ograniczenie problemu przemocy domowej poprzez powstrzymanie sprawców i zakończenie przemocy w rodzinie. Do osiągnięcia tego celu przyczynia się działania realizowane w ramach następujących celów operacyjnych: 1) Uświadomienie sprawcy czym jest przemoc i uzyskanie świadomości własnych przemocowych zachowań wobec członków własnej rodziny. 2) Działania edukacyjne w kierunku wykształcenia umiejętności służących rozwiązywaniu konfliktów bez użycia agresji. 3) Promocja pozytywnych postaw i zachowań wobec członków rodziny oraz uwiadomienie odpowiedzialności za własne czyny. 4) Uświadamianie pozytywnych postaw partnerskich oraz nabycie umiejętności konstruktywnego współżycia z członkami rodziny bez użycia przemocy Realizator Programu Realizatorem Programu Korekcyjno-Edukacyjnego dla sprawców przemocy jest Powiat Dąbrowski w imieniu, którego działa Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Dąbrowie Tarnowskiej będące faktycznym realizatorem niniejszego programu. Miejsce realizacji Programu Zajęcia korekcyjno-edukacyjne odbywają się poza miejscem udzielania pomocy osobom doświadczającym przemocy. Możliwe jest korzystanie z lokali wynajmowanych, udostępnianych przez inne podmioty, jak również w siedzibie Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Dąbrowie Tarnowskiej (poza godzinami pracy - udzielania pomocy

7 interwencyjnej). Pomieszczenie winno spełniać standardy: pomieszczenie do pracy grupowej: sala na ok osób z możliwością ułożenia w krąg krzeseł-foteli, tablica flipchartowa; pomieszczenie do pracy indywidualnej: pokój / miejsce do spotkań klienta i terapeuty bez obecności innych osób; 2 krzesła-fotele). Adresaci programu Adresatami niniejszego programu są sprawcy przemocy domowej, a zasadniczym warunkiem przyjęcia do programu jest uznanie przez nich faktu stosowania przemocy we własnej rodzinie. Uczestnikami programu mogą być: osoby zobowiązane przez sąd do udziału w zajęciach, wobec których sąd zawiesił warunkowo wykonanie kary, zobowiązując ich do uczestnictwa w programie korekcyjno-edukacyjnym; osoby skazane za czyny związane ze stosowaniem przemocy w rodzinie, odbywający karę pozbawienia wolności w zakładach karnych; uczestnicy zmotywowani przez kuratorów bez formalnego obowiązku udziału w zajęciach uczestnicy, którzy chcą wziąć udział w programie z własnej inicjatywy, na skutek kryzysu, jaki pojawił się w ich życiu. Rekrutacja uczestników Rekrutacja do programu winna być prowadzona w formach: a) działań informacyjnych o programie, tj. rozpowszechniania informacji o możliwościach korzystania z zajęć programu korekcyjno-edukacyjnego, jego istocie, miejscu realizacji, np. w formie: - informacji na stronach internetowych instytucji udzielających pomocy (spoty, plakaty, linki do stron instytucji, informacje bieżące), - w formie ulotkowej w miejscach publicznych (w instytucjach udzielania pomocy medycznej, prawnej, psychologicznej, urzędach, itp.), - w biuletynach instytucji pomocowych, - innych (kampanie społeczne, informacyjne, konferencje, pikniki, itp.). b) współpracy z instytucjami m.in.poprzez:

8 - przekazanie informacji do instytucji: ulotki, informacje pisemne, itp. - spotkania z przedstawicielami instytucji, szkolenia (wspólne), konferencje, - porozumienia, Realizacja Programu Zawartość merytoryczna program oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie oprócz oddziaływań edukacyjnych będzie obejmować również praktyczne ćwiczenia dostarczające korekcyjnych doświadczeń osobistych zmieniających zachowania i postawy związane z przemocą oraz rozwijające umiejętności samokontroli i konstruktywnego współżycia. Zajęcia wchodzące w skład programu będą prowadzone w małych grupach (od 8 do 15 osób). Minimalna liczb godzin programu dla uczestnika powinna wynosić nie mniej niż 60 godzin, a przerwy między kolejnymi zajęciami nie powinny być dłuższe niż tydzień. W trakcie trwającej edycji cyklu zajęć możliwe jest włączanie do zajęć kolejnych uczestników, wg zasad wypracowanych przez grupę i trenerów prowadzących. Czas uczestnictwa w programie powinien obejmować łącznie min 60 godzin co jest warunkiem uzyskania zaświadczenia o jego ukończeniu. Natomiast uczestnikom, którzy odbyli 50% zajęć wydaje się zaświadczenie o udziale w programie. Podstawowe treści edukacyjne Programach korekcyjno-edukacyjny dla osób stosujących przemoc w rodzinie winien składać się z następujących elementów stanowiących standard treści programu: a) edukacja na temat kulturowo-obyczajowych zjawisk wspierających i przeciwstawiających się przemocy oraz konfrontowanie ze stereotypami promującymi przemoc, b) promocja wartości i idei wspierających godność osoby, dobro rodziny, równość płci oraz prawa kobiet i dzieci, a także odpowiedzialność za osobiste decyzje i gotowość ochrony słabszych, c) stosowanie procedur behawioralno-poznawczych w celu korygowania postaw i zachowań związanych z przemocą, d) uczenie umiejętności konstruktywnej komunikacji interpersonalnej oraz samokontroli.

9 Wyżej określona zawartość merytoryczna programów powinna koncentrować się wokół następujących bloków realizacyjnych: a) edukacja program powinien dostarczać informacji, które pomogą uczestnikom zrozumieć dynamikę przemocy w kontekście procesów uczenia się społeczno kulturowego i socjalizacji w roli męskiej. Edukacja powinna również konfrontować wszystkie przekonania i postawy, przy pomocy których sprawcy usprawiedliwiają stosowanie przemocy. Uczestnicy powinni uczyć się w jaki sposób ich zachowanie krzywdząco wpływa na członków ich rodziny i na ich wzajemne relacje oraz przygotowywać się do wzięcia pełnej odpowiedzialności moralnej i psychologicznej za swoje czyny, a także do rozpoczęcia pozytywnych zmian w ich relacjach osobistych; b) rozpoznawanie i zmiana systemu przekonań i postaw osobistych program powinien tworzyć okazje do badania osobistego systemu przekonań, postaw i nastawień emocjonalnych, które inicjują i wzmacniają stosowanie przez nich przemocy. Należy promować wartości i postawy, które stanowią konstruktywna alternatywę wobec postaw wspierających przemoc. c) zmiany behawioralno-poznawcze uczestnicy, którzy autentycznie zaczną angażować się w proces zmiany zachowań i postaw powinni otrzymać możliwość ćwiczenia nowych konstruktywnych form myślenia i reagowania, służących skutecznej kontroli nad szkodliwymi zrachowaniami oraz sprzyjających odpowiedzialnemu podejmowaniu decyzji w sytuacjach konfliktowych i utrzymywaniu egalitarnych relacji międzyludzkich bez przemocy. Dobór treści edukacyjnych powinien uwzględniać założone cele programu, czas jego trwania i specyfikę uczestników oraz wykształcenie i przeszkolenie realizatorów. Do szczególnie istotnych tematów wokół których powinna koncentrować się większość oddziaływań edukacyjnych można zaliczyć: a) społeczno-kulturowe źródła i okoliczności towarzyszące przemocy domowejpowiązania między przemocą a stereotypami dotyczącymi płci i relacji między kobietami i mężczyznami oraz rodzicami i dziećmi, realne i wyobrażane różnice między mężczyznami i kobietami, b) problemy władzy i kontroli w relacjach międzyludzkich potrzeby sprawców dotyczące władzy i kontroli, zaprzeczanie odpowiedzialności za przemoc i obwinianie ofiar, proces witymizacji, rozróżnianie zachowań agresywnych i asertywnych,

10 rozpoznawanie osobistych postaw związanych z przemocą, uczenie się odpowiedzialności za własne decyzje, c) planowanie i rozwijanie samokontroli mechanizmy agresywnych zachowań, zaprzeczanie aktom przemocy i zniekształcanie obrazu minionych wydarzeń, zniekształcenie myślenia i unikanie świadomego wyboru oraz decyzji, rozpoznawanie sygnałów ostrzegawczych, ćwiczenie przerwy na ochłonięcie jako doraźnej techniki powstrzymywania agresywnych reakcji, przygotowywanie indywidualnego planu zapobiegania agresywnym zachowaniom, d) alkohol i patologia życia rodzinnego rozpoznawanie uzależnienia od alkoholu i narkotyków, specyfika związku między nadużywaniem substancji chemicznych, a stosowaniem przemocy(uświadomienie, że alkohol nie jest przyczyną przemocy),zaburzenia życia rodzinnego spowodowane patologicznym zachowaniem rodziców, rozpoznawanie jak ślady bycia krzywdzonym przekształcają się we wrogość wobec innych, e) komunikacja interpersonalna zdolność do rozpoznawania i konstruktywnego wyrażania uczuć, intymność i umiejętność empatycznego słuchania innych i reagowania z szacunkiem, umiejętności rozwiązywania konfliktów oparte na negocjacjach i kompromisach, rozpoznawanie różnych form wyrażania wrogości i braku szacunku oraz uczenie się konstruktywnych postaw wobec innych, f) promocja pozytywnych standardów i wartości wzmacnianie poczucia odpowiedzialności za bezpieczeństwo w związkach i w rodzinie, szczerość i solidność, akceptowanie osobistej odpowiedzialności za czyny, rozwijanie zdolności do szacunku i wsparcia oraz akceptacji dla uczuć, opinii, postępowania i przyjaciół partnerki/partnera, sprawiedliwość i równość w podziale praw i obowiązków w rodzinie, partnerstwo ekonomiczne i gotowość do materialnego wspierania dzieci niezależnie od formalnego statusu małżeństwa, g) przemoc seksualna rozpoznawanie poniżających i nieakceptowanych przez partnerkę/partnera zachowań i sytuacji związanych z seksem jako ważnej formy przemocy, h) dzieci, przemoc i wychowanie wpływ przemocy domowej na psychikę i zachowanie dzieci, uświadomienie, że agresywne metody wychowawcze krzywdzą dzieci i uczą je

11 stosowania przemocy, modelowanie pozytywnych form i umiejętności rodzicielskich, formy dyscypliny bez przemocy jako alternatywa dla agresywnego karania, i) tolerancja i szacunek wobec osób starszych i niepełnosprawnych będących często ofiarami przemocy sprawcy przemocy powinni uczyć się pozytywnych zachowań wobec ludzi starszych i niepełnosprawnych (członków ich rodzin) i radzenia sobie z sytuacjami kryzysowymi, o wiele częściej pojawiającymi.