STANDARD SYSTEMU ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ QSE-001 SPIS TREŚCI

Transkrypt

1 Strona 1 z 16 SPIS TREŚCI 1. Cel procedury strona 2 2. Przedmiot procedury strona 2 3. Zakres stosowania strona 2 4. Sposób postępowania strona 2 5. Kontrola przebiegu procedury strona Załączniki strona Rozdzielnik procedury strona 15 Kopia nr: Własność: Żadna część niniejszej procedury nie może być zmieniana bez wiedzy ani kopiowana bez zgody Pełnomocnika ds. Systemu Zarządzania Jakością OPRACOWAŁ STANOWISKO NAZWISKO PODPIS Pielęgniarka Epidemiologiczna Danuta Krajewska Bożena Jarzina SPRAWDZIŁ Lekarz Epidemiolog Tomasz Ozorowski ZATWIERDZIŁ Dyrektor Szpitala Paweł Daszkiewicz

2 Strona 2 z Cel standardu Zapobieganie zakażeniom związanym z dostępem 2. Przedmiot standardu Przedmiotem standardu jest sposób postepowania z dostępem 3. Zakres stosowania Personel medyczny Szpitala Klinicznego im. K. Jonschera UM 4. Sposób postępowania Zasady ogólne Linia naczyniowa obwodowa Linia naczyniowa centralna (LNC) i linia tętnicza (LT) Port I. Zasady ogólne dotyczące wszystkich rodzajów linii Uwaga: przy wprowadzeniu linii naczyniowej: obwodowej, centralnej, tętniczej, portu, należy postępować zgodnie z zaleceniami producenta zawartymi w instrukcji użycia ; instrukcje producenta powinny być dostępne w jednostce, w którym stosowania jest dana linia, instrukcje producenta aktualnie stosowanych linii są dostępne również w zespole ds. kontroli zakażeń szpitalnych 1. Propozycje wprowadzania nowych metod zapobiegania powikłaniom związanym z dostępem zgłaszane są Zespołowi Kontroli Zakażeń Zakładowych (ZKZZ), a analizowane przez Zespół ds. pielęgnacji pacjentów z dostępem 2. Szkolenia personelu medycznego szkolenia teoretyczne prowadzone są przez Zespół Kontroli Zakażeń Zakładowych (ZKZZ), co najmniej raz w roku, a praktyczne przez personel Kliniki Anestezjologii i Intensywnej Terapii dokumentacja szkoleń: osoba, która odbyła szkolenie teoretyczne otrzymuje kartę dokumentacji szkolenia: Indywidualna karta szkolenia: zasady zapobiegania zakażeniom związanym z dostępem, którą uzupełnia podpisem pielęgniarka w Oddziale IX po przeprowadzeniu szkolenia praktycznego ; karta przekazywana jest zespołowi ds. kontroli zakażeń szpitalnych

3 Strona 3 z Higiena rąk ręce dezynfekowane są przy zastosowaniu środka alkoholowego przed założeniem dostępu naczyniowego oraz przed i po każdym dostępie do linii 4. Stosowanie rękawiczek przy dostępie rękawiczki niejałowe: rękawiczki zakładane są w sytuacji gdy spodziewany jest kontakt z materiałem biologicznym lub związkami toksycznymi, przed kontaktem z pacjentem poddanym izolacji kontaktowej ; zakładanie rękawiczek nie zastępuje właściwej higieny rąk rękawiczki jałowe: zakładane są przed założeniem LNC, LT oraz przed wkłuciem igły do portu 5. Aseptyczna technika bezdotykowa technika stosowana jest przy każdym dostępie do linii naczyniowej, w trakcie podłączania zestawu do przetoczeń, jego wymiany, lub podania leku krytyczne punkty, które nie mogą być dotykane rękami są to miejsca pozostające w kontakcie z przepływającym sterylnym płynem lub lekiem; krytyczne punkty mogą być dotykane tylko jałowym sprzętem np. jałowym gazikiem za krytyczne punkty uznaje się: o ujście linii po odkręceniu koreczka zabezpieczającego lub odłączeniu starego zestawu do przetoczeń, w które będzie wkładana strzykawka lub podłączany zestaw o ujście zestawu do przetoczeń, które będzie wkręcane do linii o końcówka strzykawki podstawowe elementy aseptycznej techniki bezdotykowej o dezynfekcja rąk przy zastosowaniu środka alkoholowego o założenie niejałowych rękawiczek o dezynfekcja ujścia linii po odkręceniu koreczka za pomocą przecierania jałowym gazikiem nasączonym alkoholem przez czas nie krótszy niż 15 sekund 6. Zestawy do przetoczeń, łączniki: częstość wymiany zestawu do przetoczeń: przy ciągłym przetaczaniu zestawy są wymieniane nie częściej niż co 96 godz. i nie rzadziej niż co 7 dni oraz niezwłocznie, gdy podejrzewana jest jego kontaminacja lub gdy doszło do przerwania integralności systemu (np. wyciek) przy przerywanym przetaczaniu, tj., gdy wymieniane są butelki z płynami lub gdy należy odłączyć pacjenta od zestawu np. w celu wykonania badania diagnostycznego, zestaw do przetoczeń jest wymieniany co 24 godz.; należy zwrócić uwagę czy nie ma ryzyka interakcji między-lekowych

4 Strona 4 z 16 zachodzących przy przetaczaniu kolejnych płynów zawierających leki, np. po podaniu propofolu, zestaw powinien być wymieniony po 6-12 godz. odłączanie zestawu w trakcie przetaczania leków, płynów infuzyjnych, powinno być ograniczone do sytuacji wyjątkowych; przed ponownym podłączeniem zestawu, konieczna jest dezynfekcja obu końcówek jałowym gazikiem (zestawu i cewnika centralnego). w przypadku podania lipidów lub roztworów stosowanych jako żywienie pozajelitowe, zestaw powinien być wymieniany nie rzadziej niż co 24 godz. w przypadku podania krwi lub składników krwi, zestaw powinien być wymieniany po każdym przetoczeniu i zabezpieczony wraz z pojemnikiem w czerwonym worku, w temperaturze od 2 6 C przez 5 dni; nie można przetaczać koncentratu krwinek płytkowych i płynów infuzyjnych przez zestaw uprzednio użyty do przetaczania krwi pełnej lub koncentratu krwinek czerwonych; po podaniu składników frakcjonowanych: immunoglobulin, czynników krzepnięcia, albumin, zestaw wymieniany jest po ich przetoczeniu; wymiana przedłużaczy następuje z częstością taką jak zestaw do przetoczeń należy zwrócić uwagę aby poziom przetaczanego płynu, nie znajdował się poniżej elastycznej komory kroplowej (komora będzie pusta), jeżeli do takiej sytuacji dojdzie konieczna jest wymiana zestawu. Uwaga: przy wymianie zestawów do przetoczeń, w sytuacjach powyżej nieopisanych, należy uwzględnić informacje podawane przez producenta preparatów leczniczych, leków. 7. Stosowane środki antyseptyczne do dezynfekcji skóry u pacjentów z linią naczyniową 70% środek alkoholowy, używany w formie nasączonego gazika: do dezynfekcji skóry przed założeniem wenflonu oraz do dezynfekcji końcówki linii, przed podłączeniem zestawu do przetoczeń lub leku 70% środek alkoholowy z dodatkiem 2% chlorheksydyny: stosowany przed założeniem LNC,LT, igły do portu, może być stosowany w tych samych wskazaniach co 70% środek alkoholowy, nie należy stosować u dzieci < 2 miesiąca życia Wodny roztwór 2% chlorheksydyny: należy stosować przy zmianie opatrunków przy LNC/LT; nie należy stosować u dzieci < 2 miesiąca życia 8. Stosowanie gazików jałowe gaziki: nasączone fabrycznie środkiem alkoholowym lub suche gaziki nasączone przez personel alkoholem lub alkoholowy lub wodnym roztworem chlorheksydyny są stosowane do dezynfekcji ujść linii naczyniowej przed podłączeniem leku lub zestawu do przetoczeń, są stosowane do dezynfekcji skóry przed założeniem linii naczyniowej centralnej lub portu oraz do dezynfekcji skóry przy wymianie

5 Strona 5 z 16 opatrunku niejałowe gaziki nasączone alkoholem są stosowane do dezynfekcji skóry przed iniekcją lub przed założeniem wenflonu 9. Sposób dezynfekcji skóry oraz ujść linii naczyniowych środek alkoholowy należy wcierać w skórę lub ujście linii naczyniowej przez czas nie krótszy niż 15 sekund; przed założeniem linii naczyniowej centralnej lub portu środek alkoholowy z dodatkiem chlorheksydyny należy wcierać przez czas nie krótszy niż 30 sekund nie należy prowadzić dezynfekcji poprzez spryskiwanie 10. Zabezpieczanie miejsca połączenia linii z zestawem do przetoczeń celem zabezpieczenia jest uniemożliwienie dziecku kontaktu z miejscem połączenia ; celem zabezpieczenia nie jest profilaktyka zakażenia zabezpieczenie miejsca połączenia jest wykonywane wtedy gdy należy się spodziewać, że dziecko będzie dotykało miejsce połączenie a nie jako rutynowe postępowanie 11. Badania mikrobiologiczne u pacjentów z linią naczyniową nie należy pobierać rutynowych badań mikrobiologicznych przed założeniem linii, po jej założeniu, lub w trakcie pielęgnacji, jako tzw. kontrola czystości założenia linii lub jej pielęgnacji nie należy pobierać końcówki linii po jej usunięciu jako badanie rutynowe badania mikrobiologiczne, w tym posiew krwi oraz badanie końcówki linii należy wykonywać gdy na podstawie obrazu klinicznego jest podejrzewane zakażenie 12. Maści antyseptyczne nie należy stosować maści antyseptycznych (jako profilaktyka zakażenia), acetonu, benzyny w okolicach założenia linii naczyniowej. II. Linia naczyniowa obwodowa ( wenflon) przed założeniem wenflonu oraz w trakcie korzystania z wenflonu należy zachować zasady wymienione w uwagach ogólnych dotyczących higieny rąk i stosowania aseptycznej techniki bezdotykowej przed założeniem wenflonu skóra dezynfekowana jest przy zastosowaniu 70% roztworu alkoholu przed założeniem wenflonu należy zdezynfekować ręce i założyć rękawiczki miejsce założenia linii należy kontrolować codziennie badając palpacyjnie poprzez opatrunek w celu stwierdzenia ewentualnej bolesności; w przypadku stwierdzenia bolesności należy zdjąć opatrunek i ocenić wzrokowo miejsce założenia wenflonu nie należy zamaczać opatrunku i cewnika w wodzie w czasie kąpieli dziecka

6 Strona 6 z 16 opatrunek należy zmieniać co 48 godz. lub w przypadku zamoczenia, odklejenia, zabrudzenia przed założeniem nowego opatrunku, skórę przy miejscu wkłucia wenflonu należy zdezynfekować roztworem alkoholowym data założenie opatrunku powinna zostać odnotowana na opatrunku lub w stosownej dokumentacji pielęgniarskiej w przypadku stwierdzenia powikłań miejscowych,w tym zapalenia żył, zakażenia, należy poinformować lekarza oraz usunąć wenflon ; w przypadku gdy podejrzewane jest zakażenie należy wyciek ropny oraz końcówkę wenflonu (ok. 1-2 cm) pobrać na badanie mikrobiologiczne; w przypadku pacjenta gorączkującego należy dodatkowo pobrać krew na posiew u dzieci wenflony wymieniane są wtedy gdy zaistnieją wskazana a nie rutynowo w określonych przedziałach czasowych ; u dorosłych wenflony wymieniane są co godz. nieużywany wenflon jest płukany roztworem soli fizjologicznej co 12 godz.; zasady płukania roztworem soli fizjologicznej podanie są w punkcie III.5 III. ZASADY ZAPOBIEGANIA ZAKAŻENIOM ZWIĄZANYM Z LINIĄ NACZYNIOWĄ CENTRALNĄ (LNC) ORAZ LINIĄ TĘTNICZĄ (LT) 1. Zakładanie LNC: LNC jest zakładana w warunkach bloku operacyjnego przed założeniem LNC wykonywane są badania krwi: morfologia i koagulologia dezynfekcja rąk przy użyciu środka alkoholowego (przed założeniem jałowych rękawiczek). LNC jest zakładana przy zachowaniu maksymalnej bariery ochronnej co oznacza: założenie jałowego fartucha, jałowych rękawiczek, maski, czepka, oraz zastosowanie dużego jałowego obłożenia; przy zakładaniu LNC antyseptyka skóry odbywa się przy zastosowania roztworu alkoholowego 2% chlorheksydyny z wyjątkiem dzieci < 2 miesiąca życia,roztwór chlorheksydyny jest wcierany jednorazowo przez ok. 30 sekund; u dzieci < 2 miesiąca życia stosowany jest alkoholowy roztwór jodowy lub środek alkoholowy wskazania do zastosowania LNC z dodatkiem środków antybakteryjnych takich jak chlorheksydyna z sulfadiazyną srebra, minocyklina z ryfampiciną: - nie zaleca się rutynowego stosowanie LNC z dodatkiem środków antybakteryjnych;

7 Strona 7 z 16 - zaleca się u pacjentów, u których LNC może być obecna dłużej niż 5 dni i spełniony jest jeden z poniższych warunków: o założenie LNC u pacjenta z trudnym dostępem i wywiadem nawracających zakażeń odcewnikowych; o założenie LNC u pacjenta z protezą naczyniową/sercową; o niespodziewany wzrost częstości występowania zakażeń odcewnikowych po konsultacji z ZdsKZSZ; w momencie założenia LNC, pielęgniarka asystująca zakłada kartę Karta założenia LNC oraz Kartę pielęgnacji LNC. Po usunięciu LNC, karta pielęgnacji LNC przesyłana jest do zespołu ds. kontroli zakażeń szpitalnych a karta założenia LNC pozostaje w dokumentacji chorego w Karcie pielęgnacji LNC zaznaczana jest objętość LNC w celu określenia położenia LNC, po jej założeniu wykonywane jest badanie radiologiczne. jeżeli miejsce założenia (LNC) jest zabrudzone krwią, zakładany jest jałowy gazik, wymieniany w ciągu 24 godzin a miejsce założenia linii jest oczyszczone przy zastosowaniu jałowego roztworu soli fizjologicznej i dezynfekowane roztworem wodnym chlorheksydyny W pozostałych sytuacjach od samego początku może być założony opatrunek przezroczysty półprzepuszczalny; data założenia opatrunku jest zaznaczana na opatrunku lub jest odnotowywana w karcie pielęgnacji LNC; podczas zakładania LNC, nie jest zalecane profilaktyczne podanie antybiotyku. lekarz usuwający LNC, podpisuje się i określa powód usunięcia LNC zaznaczając w odpowiednim miejscu na Karcie pielęgnacji LNC 2. Karty pielęgnacji przy założeniu LNC zakładana jest Karta założenia LNC oraz Karta pielęgnacji LNC lub Linii tętniczej karta założenia LNC pozostaje w dokumentacji chorego karta pielęgnacji LNC lub linii tętniczej, po wypisaniu pacjenta lub usunięciu LNC, przekazywana jest zespołowi ds. kontroli zakażeń szpitalnych przy przenoszeniu na inny oddział karta przekazywana jest pielęgniarce odbierającej pacjenta i stanowi część dokumentacji pielęgniarskiej, po wypisaniu pacjenta karta przekazywana jest zespołowi ds. kontroli zakażeń szpitalnych w przypadku wypełnienia wszystkich rubryk zakładana jest nowa karta 3. Opatrunki na LNC stosować można następujące rodzaje opatrunków:

8 Strona 8 z 16 o jałowy gazik - wymieniany co 48 godz. lub wcześniej, gdy ulega odklejeniu lub zabrudzeniu; o opatrunek przezroczysty półprzepuszczalny, wymieniany co 7 dni lub, gdy ulegnie odklejeniu lub zabrudzeniu; w wyjątkowych sytuacjach gdy odklejenie opatrunku u dzieci może prowadzić do przemieszczenia cewnika możliwe jest dłuższe utrzymywanie opatrunku po założeniu LNC zalecane jest zastosowane jałowego gazika zamiast opatrunku przezroczystego - półprzepuszczalnego gdy spodziewane jest zabrudzenie krwią miejsca założenia LNC w przypadku pacjentów gorączkujących, ze wzmożoną potliwością, zalecane jest stosowanie jałowego gazika przed wymianą opatrunku należy założyć niejałowe rękawiczki. podczas wymiany opatrunku, stosowana jest antyseptyka skóry z zastosowaniem roztworu wodnego 2% chlorheksydyny i jałowego gazika; chlorheksydyna powinna być wcierana przez 30 sekund.; roztworu chlorheksydyny nie należy stosować u dzieci < 2 miesiąca życia; u dzieci < 2 miesiąca życia zalecane jest stosowanie roztworu wodnego środków jodowych opakowania z roztworem wodnym chlorheksydyny, są przygotowywane na bieżąco przez aptekę i nie mogą być przechowywane dłużej niż 7 dni w temperaturze pokojowej podczas wymiany opatrunku, dokonywana jest obserwacja LNC; w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości (np. obrzęk, ból, zaczerwienienia, wyciek, gorączka), należy poinformować lekarza prowadzącego pacjenta i dokonać adnotacji w Karcie pielęgnacji LNC. nie należy stosować miejscowo maści o działaniu antybakteryjnym. jeśli konieczne jest oczyszczenie miejsca założenia LNC, zalecane jest stosowanie roztworu jałowej soli fizjologicznej oraz następnie przeprowadzenie dezynfekcji data założenia opatrunku jest odnotowywana w karcie pielęgnacji LNC 4. Technika podłączania zestawów lub podania leku do LNC antyseptyka miejsca dostępu linii: o po zdjęciu koreczka lub odłączeniu linii i przed podłączeniem nowego zestawu lub podaniem leku, miejsce dostępu przecierane jest przez 15 sekund jałowym gazikiem, nasączonym 70% preparatem alkoholowym. o Koreczki wymieniane są każdorazowo po ich zdjęciu. należy przestrzegać zasady aseptycznej techniki bezdotykowej

9 Strona 9 z Płukanie LNC płukanie LNC przy zastosowaniu roztworu soli fizjologicznej zalecane jest w celu utrzymania drożności (jeżeli linia nie jest używana) lub w celu zapobiegania mieszania się leków, między którymi może dojść do interakcji wskazania do płukania LNC przy zastosowaniu soli fizjologicznej: o Przed i po pobraniu krwi nas badanie (uwaga : nie należy przepłukiwać LNC przed pobraniem krwi na posiew) o o o Przed i po podaniu leku Przed i po przetoczeniu krwi, preparatów krwiopochodnych, żywienia pozajelitowego W celu utrzymania drożności linii nieużywanej do płukania zalecane jest: o o o stosowanie strzykawki o objętości 10 ml oraz techniki pchnij/zatrzymaj; stosowanie roztworu soli fizjologicznej objętość roztworu soli fizjologicznej do płukania LNC, powinna wynosić nie mniej niż 2 x objętość wewnętrzna LNC.; objętość linii naczyniowej centralnej typu Arrow wynosi w przedziale 0,4-1,5 ml wskazania do płukania LNC nieużywanej i częstość płukania przy zastosowaniu soli fizjologicznej bez zastawki (np. Arrow): o Należy płukać roztworem soli fizjologicznej 1 raz w tygodniu o Należy raz w tygodniu po przepłukaniu roztworem soli fizjologicznej wypełnić linię roztworem heparyny 10 jednostek na 1 ml w objętości ok. 2 x objętość LNC z zastawką (np. Groshong): o Należy płukać i wypełniać roztworem soli fizjologicznej raz w tygodniu nie jest zalecane płukanie używanej LNC roztworami heparyny 6. Pobieranie krwi na badanie analityczne przez LNC zakończ podaży płynu podawanego przez LNC przed pobraniem krwi; przepłucz LNC roztworem soli fizjologicznej w objętości nie mniejszej niż 2 x pojemność LNC; zablokuj przepływ cewnika (ustawiając w odpowiedniej pozycji zawór kranika, lub w przypadku jego braku stosując zacisk) zdejmij koreczek; zdezynfekuj ujście linii; podłącz strzykawkę;

10 Strona 10 z 16 odblokuj przepływ cewnika (ustawiając w odpowiedniej pozycji zawór kranika, lub w przypadku jego braku usuwając zacisk) pobierz krew w objętości ok. 2x pojemność LNC ; zaciśnij cewnik; usuń strzykawkę z pobraną krwią do odpadów medycznych; podłącz kolejną strzykawkę w celu pobrania krwi do badania; usuń zacisk z cewnika; pobierz krew na badanie w objętość zależnej od rodzaju i liczby badań zaciśnij cewnik; odłącz strzykawkę lub system zamknięty; zdezynfekuj ujście cewnika; przepłucz LNC solą fizjologiczną w objętości 2 x objętość LNC załóż korek lub podłącz zestaw do przetoczeń; 7. Pobieranie krwi przez LNC na badanie mikrobiologiczne u pacjenta z LNC, gdy podejrzewana jest bakteriemia, krew na posiew pobierana jest w tym samym czasie z LNC oraz bezpośrednio z żyły; jeżeli nie jest możliwe pobranie krwi bezpośrednio z żyły, zalecane jest pobranie krwi przez dwa kanały LNC; przy pobieraniu krwi z LNC, nie jest konieczne usuwanie pierwszej próby; pierwsza próba trafia do butelki z podłożem. przed pobraniem krwi stosowana jest dezynfekcja ujścia cewnika (po zdjęciu koreczka) przy zastosowaniu 70% preparatu alkoholowego (przecieranie jałowym gazikiem przez 15 sekund i odczekanie aż wyschnie); zasady płukania LNC po pobraniu krwi są podobne jak przy pobieraniu krwi na badanie analityczne pobranie krwi strzykawką w objętości zależnej od wieku dziecku i liczby podłoży do których krew będzie przeniesiona ( najczęściej objętość strzykawki wynosi ml) 1) U dzieci do 14 roku życia zawsze do butelki różowej podłoże pediatryczne ( PEDS PLUS/F): 1-3 ml ( najmniej 0,5 ml) dodatkowo jeżeli ryzyko zakażenia ( linia naczyniowa centralna, neutropenia, żywienie pozajelitowe): do butelki zielonej na grzyby (MYCOSIS IC/F) : objętość optymalna 8-10 ml ( nie mniej niż 3 ml)

11 Strona 11 z 16 dodatkowo gdy krew jest pobierana u pacjenta w trakcie intensywnej antybiotykoterapii: do butelki fioletowej, litycznej (LYTIC 10 ANAEROBE/F): objętość optymalna 8-10 ml ( nie mniej niż 3 ml) 2) u dzieci > 14 roku życia butelka popielata, tlenowa (PLUS AEROBIC/F), optymalnie 8-10 ml ( Nie mniej niż 3 ml) jeżeli ryzyko zakażenia powodowane przez beztlenowce (np. sepsa wychodząca z jamy brzusznej): butelka złota beztlenowce ( PLUS ANAEROBIC / F ), optymalnie 8-10 ml ( nie mniej niż 3 ml) dodatkowo jeżeli ryzyko zakażenia ( linia naczyniowa centralna, neutropenia, żywienie pozajelitowe): do butelki zielonej na grzyby (MYCOSIS IC/F) : objętość optymalne 8-10 ml ( nie mniej niż 3 ml) dodatkowo gdy krew jest pobierana u pacjenta w trakcie intensywnej antybiotykoterapii: do butelki fioletowej, litycznej (LYTIC 10 ANAEROBE/F): objętość optymalna 8-10 ml ( nie mniej niż 3 ml) 8. Kąpiele pacjenta z linią naczyniową centralną należy unikać zamoczenia opatrunku w trakcie mycia dziecka, a w razie zamoczenia wymienić opatrunek po konsultacji z zespołem ds. kontroli zakażeń szpitalnych można rozważyć stosowanie 2% roztworów chlorheksydyny do codziennego mycia ciał u dzieci > 2 miesiąca życia, nie należy stosować innych środków antyseptycznych 9. Nie należy wymieniać LNC w rutynowych przedziałach czasowych, LNC jest usuwana niezwłocznie gdy nie jest potrzebna 10. Zalecenia dotyczące specyficznie Linii Tętniczej zakładanie linii tętniczej podobnie jak LNC dobywa się przy zastosowaniu maksymalnej bariery ochronnej cewniki tętnicze należy zmieniać tylko gdy jest to wskazane kliniczne a nie jako rutynowe postępowanie należy stosować, jeżeli to możliwe raczej jednorazowe niż wielorazowe przetworniki ciśnienia przetworniki jednorazowe lub wielorazowe należy wymieniać co 96 godz.; pozostałe komponenty systemu ( dreny przyrządy do płukania, należy wymieniać w tym samy czasie co przetworniki należy ograniczyć do minimum liczbę manipulacji i otwierania systemu do monitorowania ciśnienia należy stosować raczej zamknięty system do płukania ( płukanie ciągłe) niż system otwarty ( tzn. taki, który wymaga strzykawki i kranika) poprzez system do monitorowania ciśnienia nie należy podawać roztworów zawierających glukozę ani roztworów do żywienia pozajelitowego płukanie linii roztworami heparyny: ciągły wlew heparyny w stężeniu 5 jednostek/1 ml soli fizjologicznej z szybkością przepływu 1 ml/godz.

12 Strona 12 z 16 IV. Zasady zakładania igły infuzyjnej do portu oraz pielęgnacji portu i okolicy jego założenia Uwaga: procedura powinna zostać zweryfikowana w przypadku zakupu nowych portów, tak aby przestrzegać zaleceń producenta Aktualnie zakładane porty w szpitalu Braun Celsite- BabyPort: pojemność komory = 0,15 ml, pojemność cewnika 0,005 ml na 1 cm długości cewnika; cewnik który nie został przycięty przy zakładaniu portu ma długość 8 cm; maksymalna objętość układu = 0,2 ml BardPort MRI port niskoprofilowy: objętość komory = 0,3 ml, objętość cewnika 0,08 ml na 10 cm, maksymalna długość cewnika 76 cm; maksymalna objętość układu =0,9 ml Uwaga: Objętość układu ma znaczenie dla określenia objętości roztworów stosowanych do płukania soli fizjologicznej lub roztworów heparyny; objętość roztworów soli do płukania portu powinna wynosić co najmniej 2 x objętość układu, natomiast roztworów heparyny stosowanych do wypełniania portu ok. 2 x objętość układu U noworodków i dzieci stężenie heparyny do płukania powinno wynosić 1-10 jednostek/1 ml ; w przypadku wypełniania portu nieużywanego stężenie heparyny powinno wynosić 10 jednostek na 1 ml Niektóre porty, typu Groshong, nie wymagają płukania heparyną igłę do portu zakłada pielęgniarka w gabinecie zabiegowym. przed założeniem igły do portu wskazana jest kąpiel pacjenta (w domu lub na oddziale), w przypadku braku kąpieli miejsce założenia igły umyć (przy zastosowaniu gazika nasączonego wodą z mydłem, następnie pozostawić do wyschnięcia lub osuszyć czystym gazikiem). 1. Rozpakowanie sprzętu rozpakowanie rękawic jałowych; na wewnętrzną stronę papieru od rękawic wyłożenie na jałowo: igły do portu, strzykawki, jałowe gaziki. 2. Przygotowanie sprzętu jałowe rękawiczki o właściwym rozmiarze jałowe gaziki; środek antyseptyczny do skóry: o roztwór alkoholowy 2% chlorheksydyny (przygotowywany przez aptekę szpitalną); nie należy stosować u dzieci < 2 miesiąca życia

13 Strona 13 z 16 o środek na bazie alkoholu dla dzieci < 2 miesiąca życia strzykawki 10ml: do płukania portu i podawania leków nie należy używać strzykawek o mniejszej objętości; jałowy roztwór soli fizjologicznej; opatrunek dla zabezpieczenia igły: jeżeli stosowna jest chemioterapia jednodniowa, zakładany jest jałowy gazik, jeżeli leczenie kilkudniowe zakładany jest opatrunek przezroczysty półprzepuszczalny; igła infuzyjna do portu (właściwy rozmiar). 3. Antyseptyka skóry pacjenta jałowym gazikiem nasączonym środkiem antyseptycznym, przetarcie skóry w okolicy portu (obszar o średnicy ok. 10 cm) ruchem od środka na zewnątrz: wcieranie odbywa się nie krócej niż 30 sekund; 4. Założenie igły do portu dezynfekcja rąk i założenie jałowych rękawic; wypełnienie igły infuzyjnej do portu fizjologicznym roztworem soli 0,9% NaCl; zidentyfikowanie portu pod skórą, przytrzymanie go dwoma palcami i delikatne wprowadzenie igły infuzyjnej do portu (prostopadle do skóry), aż do wyczucia oporu dna komory portu. nie należy stosować nadmiernej siły, która mogłaby spowodować uszkodzenie końcówki igły! dla potwierdzenia obecności cewnika w świetle naczynia i prawidłowości wkłucia igły infuzyjnej do portu, zaaspirowanie krwi do strzykawki i podanie ok. 5 ml soli fizjologicznej 5. Postępowanie w przypadku niedrożności portu nie przepłukiwać na siłę, zgłosić niezwłocznie problem lekarzowi. 6. Czynności końcowe zabezpieczenie końcówki igły infuzyjnej do portu jałowym koreczkiem, założenie jałowego opatrunku: o w przypadku 1 dniowej hospitalizacji jałowy gazik+ plaster mocujący o w przypadku pobytu powyżej 1 dnia opatrunek przezroczysty półprzepuszczalny. w przypadku kiedy igła nie przylega/ wystaje w stosunku do powierzchni skóry, ustabilizować jałowym gazikiem, a następnie zastosować opatrunek przezroczysty półprzepuszczalny 7. Zasady pielęgnacji portu oraz okolicy założenia portu przed i po wykonaniu każdej czynności w okolicy portu należy zdezynfekować ręce (np. przepłukiwanie, podawanie leków, zmiana opatrunku, wymiana igły infuzyjnej do portu).

14 Strona 14 z 16 PODLĄCZANIE ZESTAWU po zdjęciu koreczka lub odłączeniu linii i przed podłączeniem nowego zestawu lub podaniem leku, miejsce dostępu przecierane jest przez 15 sekund jałowym gazikiem, nasączonym 70% preparatem alkoholowym ; koreczki wymieniane są każdorazowo po ich zdjęciu; PRZEPŁUKIWANIE należy dokładnie płukać system (objętość roztworu co najmniej 2 x objętość układu) przed i po każdym wstrzyknięciu i wlewie, przy podawaniu środków, które nie są kompatybilne (zapoznać się z instrukcją producenta środka) 3 razy dziennie, jeżeli jest założona igła infuzyjna do portu i nie są podawane leki, jeżeli leki są podawane razem z płukaniem należy odpowiednio zmniejszyć ilość płukań przy zastosowaniu samego roztworu soli fizjologicznej port nieużywany: płukanie co 4 tygodnie, wypełnienie roztworem z heparyną w stężeniu 10 jednostek /1ml i objętości potrzebnej do wypełnienia układu WYMIANA IGŁY INFUZYJNEJ DO PORTU/ USUNIĘCIE IGŁY Wymiana igły jeden raz na tydzień - dotyczy igieł zakładanych na kilkudniowe podawanie leków. Podczas usunięcia igły należy pamiętać że należy: podłączyć strzykawkę o pojemności co najmniej 10 ml, wypełnioną 5 ml roztworu heparyny( 1-10 jednostek/ml); wytworzyć blokadę heparynową wkraplając roztwór heparyny (1-10 jednostek /ml); aby zachować dodatnie ciśnienie zacisnąć rurkę zestawu rozszerzającego podczas wstrzykiwania ostatniego 0,5ml roztworu heparyny. Wyciągnąć igłę z ostrzem. Po usunięciu igły infuzyjnej do portu, miejsce usunięcia należy zabezpieczyć jałowym gazikiem i folią opatrunkową. Opatrunek pozostawić na ok. 4-6 godz. WYMIANA OPATRUNKU co 48 godzin - jałowy gazik; jeżeli opatrunek jest przezroczysty półprzepuszczalny wymiana co 7 dni; niezwłoczna wymiana w przypadku odklejenia lub zabrudzenia; Przy zmianie opatrunku zalecana jest dezynfekcja skóry miejsca założenia igły infuzyjnej do portu przy użyciu środka alkoholowego z dodatkiem 2% chlorheksydyny

15 Strona 15 z 16 POBIERANIE KRWI NA POSIEW Pobieranie krwi na badanie bakteriologiczne u pacjentów gorączkujących jednoczasowo bezpośrednio z żyły obwodowej oraz przez port, z zachowaniem odpowiedniej dekontaminacji skóry pacjenta (środkiem alkoholowym - pozostawić do wyschnięcia a następnie środkiem jodowym lub alkoholowym) pobranie krwi wykonujemy w jałowych rękawiczkach POBIERANIE PRÓBEK KRWI (BADANIA ANALITYCZNE) odkręcić koreczek; przetrzeć jałowym gazikiem nasączonym środkiem alkoholowym końcówkę drenu; przepłukać system używając 5-10 ml strzykawki 0,9% NaCl; powoli pobrać co najmniej 5 ml krwi i odrzucić; pobrać nową strzykawką potrzebną na badanie objętość krwi; natychmiast wstrzyknąć 5 ml 0,9% NaCl; wytworzyć blokadę heparynową wkraplając 5 ml roztworu heparyny ( 1-10 jednostek/ml); aby zachować dodatnie ciśnienie zacisnąć rurkę przedłużacza, podczas wstrzykiwania ostatniego 0,5 ml roztworu heparyny. igły i strzykawki należy umieścić w pojemniku na odpady medyczne 5. Kontrola przebiegu procedury Nadzór nad prawidłowością i skutecznością funkcjonowania standardu pełni Zespół Kontroli Zakażeń Zakładowych (ZKZZ) 6. Załączniki Karta pielęgnacji linii naczyniowej centralnej (LNC) lub linii tętniczej QD-01 / Informacja dla pacjenta po założeniu portu QD-02 / 7. Rozdzielnik procedury Egzemplarz nr 1 Pełnomocnik ds. Zarządzania Jakością Egzemplarz nr kolejny wg rozdzielnika dostępnego u Pełnomocnika Nr karty zmian Symbol zmian Podpis Data Nr karty zmian Symbol zmian Podpis Data

16 Strona 16 z 16 Oświadczenie pracowników... (komórka organizacja szpitala - pieczątka) Oświadczam, że zapoznałem(-am) się z treścią dokumentu: ( nazwa dokumentu) i zobowiązuję się do jego stosowania L.p Nazwisko i imię Stanowisko Data Podpis 1 2 n