Wykład 9. Komponenty atrakcyjności twarzy proporcje

Transkrypt

1 Wykład 9 Komponenty atrakcyjności twarzy proporcje

2 Komponenty a determinanty atrakcyjności Komponent = składnik = dostrzegalny element ciała wpływający na jego atrakcyjność (cechy wyglądu, głosu, zapachu). Determinant(a) = przyczyna = inne czynniki wpływające na atrakcyjność ciała: niedostrzegalne właściwości ciała, np. geny, hormony, dostrzegalne lub niedostrzegalne czynniki pozacielesne, np. odżywianie. Np. wydatne wargi to komponent atrakcyjności twarzy kobiecej, wysoki poziom estrogenu we krwi to determinant atrakcyjności twarzy kobiecej.

3 Od determinant atrakcyjności do oceny atrakcyjności determinanty atrakcyjności komponenty atrakcyjności wygląd ciała percepcja ciała ocena atrakcyjności

4 Komponenty atrakcyjności twarzy młodzieńczość / dojrzałość wyglądu ( wiek twarzy ) proporcjonalność, przeciętność proporcji cechy dymorficzne: feminizacja, maskulinizacja symetria kolor: skóry, włosów, oczu, warg włosy na głowie owłosienie twarzy stan skóry wyraz twarzy własności dynamiczne

5 Wiek: Twarz dziecka a twarz dorosłego Cechy twarzy dziecka: ogólnie duża twarz i głowa w stosunku do reszty ciała stosunkowo niewielka dolna część twarzy = nisko położone oczy, nos i usta wysokie czoło duże okrągłe oczy bardziej niebieska twardówka wysoko położone brwi grube i bardziej czerwone wargi krótki, szeroki i wklęsły nos pulchne policzki mała bródka małe uszy jasna i miękka skóra

6 Wiek: Okres dojrzewania Okres dojrzewania płciowego (ok. 13 lat): stosunkowo szybkie zmiany wyglądu twarzy. Większe zmiany u chłopców niż u dziewcząt (rozrost żuchwy, łuków brwiowych) twarz dziecka jest bardziej podobna do twarzy dorosłej kobiety niż dorosłego mężczyzny.

7 Wiek: Okres dorosłości wiotczenie skóry zmarszczki, bruzdy, worki niejednorodność rozkładu barwników (melaniny, hemoglobiny) heterogeniczność koloru brwi przesuwają się w dół na brzeg oczodołu oczy wydają się mniejsze powiększanie chrząstek (nos, uszy) nos staje się dłuższy, szerszy i bardziej wystający cienienie czerwieni wargowej (utrata tkanki łącznej)

8 Wiek a atrakcyjność twarzy Wśród dzieci: najładniejsze twarze mają niemowlęta (pierwszy rok życia; ale nie noworodki). Wśród dorosłych: atrakcyjność twarzy spada wraz z wiekiem spadek ten jest silniejszy, gdy oceniają spadek ten był silniejszy, gdy oceniają osoby młode atrakcyjność twarzy jest raczej niezależna od wieku Atrakcyjność twarzy osoby ( i ) na tle rówieśników jest stabilna w ciągu życia kto był ładnym dzieckiem, będzie atrakcyjny w młodości i w kwiecie wieku.

9 Wiek a atrakcyjność twarzy zwierząt U ssaków, podobnie jak u ludzi, osobniki młodociane mają: dużą górną część twarzy: neurony mnożą się głównie u płodu duża mózgoczaszka, małą dolną część twarzy: silne szczęki są potrzebne później (stały pokarm, walka między ). Twarze zwierząt są uważane za najładniejsze, gdy: pochodzą od bardzo młodych osobników, mają małą dolną część. Wykorzystywane jest to np. w bajkach. Psy i koty wyhodowane przez człowieka mają bardziej dziecięce proporcje niż ich dzikie formy.

10 Oznaki wieku a atrakcyjność dzieci fakty Wśród niemowląt atrakcyjne są te, które: mają duże oczy i źrenice oraz duże czoło dużą mózgoczaszkę (nawet przesadnie) wyglądają młodo (na młodszych niż rówieśnicy) Związki pomiędzy dziecięcymi cechami twarzy a atrakcyjnością są słabsze u kilkuletnich dzieci i jeszcze słabsze u nastolatków.

11 Oznaki wieku a atrakcyjność dzieci wyjaśnienia U wielu zwierząt z opieką rodzicielską, osobniki młodociane mają cechy sygnalizujące ich wiek sygnał dla dorosłych, że potrzebują opieki i, że nie są konkurentami reprodukcyjnymi wyzwala to odruchy opiekuńcze (gł. u rodziców) i tłumi agresję (u wszystkich dorosłych). Dziecięce cechy twarzy u człowieka wywołują podobne efekty. Postrzeganie atrakcyjności dzieci przez dorosłych było ewolucyjnie kształtowane tak, by najwięcej uwagi i opieki dorosłych było kierowanej ku najbardziej potrzebującym potomkom. Niemowlęta bardziej potrzebują opieki niż kilkuletnie dzieci uważane są ładniejsze od nich. McCabe 1984: dzieci o słabo wyrażonych wskaźnikach swego młodego wieku otrzymują mniej opieki od rodziców i częściej są maltretowane.

12 Oznaki wieku a atrakcyjność kobiet twarze rzeczywiste Atrakcyjna : wygląda młodo (na młodszą niż rówieśniczki), ma dziecięce proporcje: duże oczy, krótki nos, mała bródka, grube wargi, niektóre proporcje ma dorosłe: wydatne kości policzkowe i wąskie policzki. Kobieca twarz o wszystkich proporcjach dziecięcych wydaje się dziecinna, a nie atrakcyjna.

13 Oznaki wieku a atrakcyjność kobiet twarze zmodyfikowane Komputerowa zmiana proporcji twarzy na bardziej dziecięce podnosi atrakcyjność. Cechy o najsilniejszym efekcie: mała dolna część twarzy: wąska żuchwa, mała bródka, usta blisko nosa, duże oczy, grube wargi. Johnston 1993: badany sam modyfikuje twarz, tak by była jak najatrakcyjniejsza utworzone twarze mają żuchwę i usta o wielkości typowej dla letnich.

14 Oznaki wieku a atrakcyjność kobiet wyjaśnienie reprodukcyjne szukają płodnych preferują młode preferują o młodo wyglądających twarzach. Preferowanie twarzy o młodym wyglądzie adaptacja. Preferowanie twarzy o bardzo młodym wyglądzie nadmierna dyskryminacja. Preferencje nie powinny być skierowane na małe dziewczynki atrakcyjna twarz, oprócz cech dziecięcych, ma cechy dojrzałe wydatne kości policzkowe, wąskie policzki.

15 Oznaki wieku a atrakcyjność kobiet inne wyjaśnienia 1. o dziecięcych twarzach (podobnie jak dzieci) wyzwalają u odruchy opiekuńcze. Nie, bo: dlaczego nie są preferowani o dziecięcych twarzach? o dziecięcych twarzach są również uważane za atrakcyjnie seksualne. 2. o dziecięcych twarzach wyglądają na osoby miłe i potencjalnie dobre matki. Nie, bo: o silnie wyrażonych dziecięcych cechach nie są tak postrzegane. 3. szukają młodych kobiet, ponieważ łatwiej je zdominować. Nie, bo: młode nie są łatwiejsze do zdominowania niż starsze, nastoletni preferują starsze od siebie.

16 Oznaki wieku a atrakcyjność mężczyzn fakty Wyniki badań są różne (zarówno na twarzach rzeczywistych jak i zmodyfikowanych). W większości badań: nie preferują wyraźnie ani cech dziecięcych ani cech dorosłych na twarzach, lub preferują nieco dziecięce rysy twarzy. Czyli: atrakcyjna twarz posiada oznaki wieku o pośrednich wartościach. Ale: preferują duże oczy (cecha dziecięca) na twarzach. Może to jednak być preferencja dla oznak pozytywnego nastawienia, a nie dla młodości.

17 Oznaki wieku a atrakcyjność mężczyzn wyjaśnienia preferują w średnim wieku (unikają zbyt młodych i zbyt starych) preferują o twarzach z oznakami wieku o pośredniej wielkości. Borkan 1980: Młodo wyglądający starsi są zdrowsi i mają niższy wiek biologiczny niż ich rówieśnicy młody wygląd starszych jest uczciwą oznaką ich jakości biologicznej.

18 Przeciętność twarzy a atrakcyjność prekursorzy 1870 : Austin (Nowa Zelandia): 2 różne twarze w stereoskopie twarz o większej atrakcyjności. Herbert Spencer: nałożone na siebie folie z twarzami powstaje obraz atrakcyjnej twarzy. Francis Galton: naświetlanie kliszy kilkoma zdjęciami twarzy powstaje obraz atrakcyjnej twarzy. Nawet połączenie kilku nieatrakcyjnych twarzy (chorych, zbrodniarzy) daje atrakcyjny kompozyt.

19 Przeciętność twarzy a atrakcyjność Langlois Langlois i Roggman 1990: czarno-białe zdjęcia twarzy łączone parami w komputerze (po uprzednim dopasowaniu poprzez rozciąganie w pionie i poziomie): utworzony kompozyt prawie zawsze jest atrakcyjniejszy niż twarze źródłowe kompozyty wyższego rzędu (utworzone z innych kompozytów) są jeszcze atrakcyjniejsze atrakcyjność osiągała maksimum dla kompozytu z 16 twarzy rzeczywistych efekty te dotyczą w równym stopniu twarzy i atrakcyjność kompozytu nie zależy od atrakcyjności twarzy źródłowych Wniosek: istotą atrakcyjności twarzy są przeciętne proporcje.

20 Przeciętność twarzy a atrakcyjność krytyka Langlois przy nakładaniu na siebie twarzy o różnej lokalizacji elementów powstają artefakty: dwie linie konturu twarzy zamiast jednej o pośrednim przebiegu powiększenie elementów twarzy np. oczu, ust ogólne rozmycie twarzy kompozyty cechują się nie tylko przeciętnością proporcji, ale także: gładką, pozbawioną skaz skórą młodszym wyglądem niż twarze źródłowe symetrią Zatem atrakcyjność kompozytów może wynikać z innych przyczyn niż przeciętność proporcji.

21 Przeciętność twarzy a atrakcyjność warping Benson i Perrett 1992 (i in.): użyli warpingu, który zmienia tylko kształt twarzy i to realistycznie: warping twarzy w kierunku przeciętności podwyższa atrakcyjność warping w kierunku przeciwnym (tworzenie karykatury) obniża atrakcyjność uśrednienie kształtu silniej poprawia atrakcyjność niż uśrednienie ( wygładzenie) skóry przeciętność podnosi atrakcyjność zarówno w widoku en face jak i z profilu przeciętność podnosi atrakcyjność nawet, gdy źródłowa twarz była symetryczna

22 Przeciętność twarzy a atrakcyjność inne badania Twarze rzeczywiste: Większość badań potwierdza dodatni związek przeciętności twarzy z jej atrakcyjnością. Edler 2006: Stopień poprawy atrakcyjności wskutek operacji plastycznej dodatnio koreluje z tym, jak bardzo operacja zbliżyła proporcje twarzy ku przeciętnym.

23 Preferencja dla przeciętności twarzy wyjaśnienie adaptacyjne Wielkość i kształt części twarzy wpływa na sprawność ich funkcjonowania (np. mała szpara oczna ogranicza pole widzenia, a duża zwiększa ryzyko zanieczyszczenia i uszkodzenia oka) dobór naturalny ukształtował optymalne wymiary części twarzy niekorzystne czynniki (mutacje, infekcje, głód) mogą zaburzać rozwój niektóre części twarzy będą zbyt małe lub zbyt duże przeciętność proporcji staje się oznaką jakości biologicznej powstaje preferencja dla przeciętnych twarzy (dobór płciowy) dobór płciowy, podobnie jak dobór naturalny, faworyzuje przeciętność twarzy tylko osobniki o wysokiej jakości biologicznej są w stanie wykształcić przeciętną twarz. Zebrowitz 2004: związek przeciętności ze zdrowiem i IQ zachodzi tylko dla twarzy o co najmniej umiarkowanym stopniu nietypowości, a nie dla twarzy tylko nieznacznie odbiegających od przeciętności. zdrowie, IQ przeciętność

24 Preferencja dla przeciętności twarzy ontogeneza Różne grupy ludzkie mają różne proporcje twarzy Wygląd twarzy zależy od płci i wieku skąd wiadomo jak wygląda przeciętna twarz? Goren 1975: schemat ludzkiej twarzy jest wrodzony (9 min.). W toku osobniczego doświadczenia kształtuje się precyzyjny prototyp ludzkiej twarzy osobno dla każdej płci, różnych kategorii wieku i ew. dla różnych ras.

25 Preferencja dla przeciętności twarzy wyjaśnienie nieadaptacyjne (1) Preferowane są nie tylko przeciętne twarze, ale także przeciętne kształty: grup zwierząt: psy, ptaki, ryby, obiektów sztucznych: samochody, zegarki, obiektów abstrakcyjnych: eksperymentalne układy kropek. Siła tych preferencji jest równie duża jak dla przeciętnych twarzy. Zatem: preferencja dla przeciętności to skutek sposobu funkcjonowania układu nerwowego.

26 Preferencja dla przeciętności twarzy wyjaśnienie nieadaptacyjne (2) przeciętna twarz zgodność z neuronowym prototypem znajomy wygląd sprawność obróbki efekt ekspozycji twarz jest atrakcyjna Żaden z tych mechanizmów nie został zadowalająco potwierdzony empirycznie. Wniosek końcowy: trudno ocenić znaczenie mechanizmów adaptacyjnych i nie-adaptacyjnych dla preferencji dla przeciętności twarzy.

27 Dymorfizm płciowy twarzy Dymorfizm płciowy twarzy = różnice wyglądu twarzy między i. Twarz, w porównaniu z twarzą : ogólnie większa kanciasty kontur (kąty żuchwy) mniejsze i głębiej osadzone oczy wydatne łuki brwiowe grube, położone nisko brwi mniej wyraźne kości policzkowe szeroki, wystający nos większa odległość ust od nosa cienkie wargi, szerokie usta duża bródka i szeroka żuchwa

28 Dymorfizm płciowy twarzy a wiek Dymorfizm płciowy twarzy: u dzieci jest minimalny uwydatnia się w okresie dojrzewania: testosteron (gł. u ) rozrost dolnej części twarzy estrogen (gł. u ) tkanka tłuszczowa w wargach na starość się zmniejsza (bo spadek hormonów płciowych) Dla rozwoju twarzy ma znaczenie nie tylko testosteron podczas pokwitania, ale także w okresie płodowym organizuje on molekularnie organizm.

29 Twarz mężczyzny, kobiety i dziecka Do twarzy dziecka bardziej jest podobna twarz dorosłej niż dorosłego. Różnice między dorosłym a dorosłą są podobne do różnic między twarzą dorosłą a dziecięcą. > > dziecko, np. wysokość bródki < < dziecko, np. wielkość oczu wydatność kości policzkowych: > > dziecko szerokość nosa: dziecko > > grubość warg: > dziecko > sytuacje typowe sytuacje nietypowe

30 Dymorfizm twarzy a atrakcyjność kobiet twarze rzeczywiste Skoro większość cech kobiecych to zarazem cechy dziecięce fakt, że preferują cechy dziecięce na twarzy oznacza, że preferują wyraźne cechy żeńskie na twarzy : duże oczy, grube usta, mała dolna część twarzy. Cechy atrakcyjnej (rzeczywistej) twarzy : wygląda kobieco ma wyraźny łuk Amora duży kąt oko-usta-oko nieco skośna szpara oczna cechy kobiece

31 Dymorfizm twarzy a atrakcyjność kobiet twarze zmodyfikowane Badania na twarzach zmodyfikowanych: sfeminizowane twarze są uważane za atrakcyjniejsze niż typowa (przeciętna) twarz maksymalną atrakcyjność ma twarz w 150% kobieca (0% typowy, 100% typowa )

32 Powody preferowania sfeminizowanych twarzy kobiet Twarz sfeminizowana twarz o cechach dziecięcych preferencja dla kobiecości twarzy ma taki sam powód jak preferencja dla cech dziecięcych = = szukanie płodnej. Naciski ewolucyjne na młodość i na młody wygląd dotyczyły głównie do twarzy dziecka bardziej jest podobna twarz niż twarz. nie preferują o zbyt silnie sfeminizowanej twarzy, ponieważ: taka sprawia wrażenie dominującej i niebyt dobrej matki takie faktycznie są bardziej skłonne do zdrady (wysoki wskaźnik SOI)

33 Powody preferowania wydatnych, czerwonych warg u kobiet Morris 1967: Wargi są podobne (kształtem i kolorem) do żeńskich genitaliów wargi pobudzają seksualnie mężczyzn (nadmierna generalizacja) dobór płciowy spowodował uwydatnianie warg. W dalszej kolejności wygląd warg stał się oznaką jakości biologicznej i płodności: wydatne, czerwone wargi sygnalizują wysoki poziom estrogenu płodność, czerwień warg jest oznaką braku anemii braku infekcji zdrowie i płodność.

34 Dymorfizm twarzy a atrakcyjność mężczyzn wyniki Postrzegany wiek twarzy mężczyzny jest skorelowany z jej postrzeganą męskością preferowanie w średnim wieku przez sugeruje, że będą preferować umiarkowany stopień maskulinizacji. Związek atrakcyjności z maskulinizacją twarzy zależy od metody badania: twarze rzeczywiste: preferencja dla twarzy zmaskulinizowanych twarze zmodyfikowane morfing wzdłuż osi: typowy typowa preferencja dla nieco sfeminizowanych twarzy twarze zmodyfikowane morfing wzdłuż osi: kompozyt z postrzeganych jako silnie męscy kompozyt z postrzeganych jako mało męscy preferencja dla twarzy zmaskulinizowanych warping cech płciowych na twarzach rzeczywistych: preferencja dla twarzy o średnim stopniu dymorfizmu

35 Dymorfizm twarzy a atrakcyjność mężczyzn ilustracje : - (Little 2001); F 2: - (Little 2006); M 3: - (DeBruine 2009); F 4: postrz. męskość (Johnston 2001); M 5: postrz. męskość (DeBruine 2006); M 6: postrz. męskość (DeBruine 2009); F 7: oczy, usta (Keating 2002); Ś 8: testosteron żuchwa (Swaddle 2002); Ś

36 Dymorfizm twarzy a atrakcyjność mężczyzn problemy Twarze rzeczywiste: wmieszane inne zmienne (kozmienne), np. maskulinizacja koreluje z symetrią. Twarze zmodyfikowane uchybienia metodyczne: uśrednienie (wygładzenie) skóry feminizuje wygląd twarz z włosami włosy rozmyte (uśrednione) sama twarz nienaturalny wygląd, wrażenie deformacji postrzegana męskość może wynikać nie z obiektywnej męskości twarzy, lecz z efektu halo często pokazywano wersję zmaskulinizowaną i sfeminizowaną, ale nie typową Najsolidniejsze metodycznie są prace Keating (2002) i Swaddle a (2002) nie mają żadnej z powyższych wad. W obu pracach stwierdzono preferencję dla typowego stopnia dymorfizmu.

37 Dymorfizm twarzy a atrakcyjność mężczyzn wyjaśnienie adaptacyjne o zmaskulinizowanych twarzach: zdrowi, silni fizycznie i psychicznie szorstki charakter, niska pro-rodzinność tak są postrzegani i tacy są naprawdę W związkach przyczynowo-skutkowych pośredniczy testosteron: jakość biologiczna (dobre geny, zdrowie) + poziom testosteronu + dobry charakter zmaskulinizowana twarz Kobieca preferencja dla twarzy o umiarkowanym dymorfizmie to kompromis między szukaniem dobrych genów, a szukaniem dobrego charakteru u partnera.

38 Dlaczego testosteron tak działa? Testosteron reguluje dystrybucję energii: więcej energii na szukanie partnera i seksu, mniej energii na układ odpornościowy i metabolizowanie toksyn (wolnych rodników). o lepszej jakości biologicznej mogą sobie pozwolić na wysoki poziom testosteronu. Wysoka jakość biologiczna wysoki poziom testosteronu zmaskulinizowana twarz: masywny kościec, duże i silnie umięśnione szczęki oznaki siły fizycznej, małe oczy i nisko położone brwi wygląd dominujący i surowy oznaka siły psychicznej. Cechy te pomagają w konkurencji, awansie społecznym i przyciąganiu kobiet. Dla o wysokiej jakości biologicznej opłacalna jest strategia krótkich związków mniej się zajmują potomstwem.

39 Dymorfizm twarzy a atrakcyjność mężczyzn filogeneza Działanie doboru naturalnego: długie wysiłki fizyczne (polowania) intensywna wentylacja przez nos i usta nos i usta są większe u, długo na otwartej przestrzeni (polowania) potrzebna ochrona oczu przed słońcem i spływającym potem grube brwi i wydatne łuki brwiowe u. Działanie doboru wewnątrzpłciowego (konkurencja między ): uwydatnienie cech twarzy sygnalizujących siłę fizyczną i psychiczną. Działanie doboru międzypłciowego (wybiórczość ): posiadający cechy twarzy powstałe drogą doboru naturalnego lub wewnątrzpłciowego mają wysoką jakość biologiczną preferują z takimi cechami.

40 Dymorfizm twarzy a atrakcyjność mężczyzn wyjaśnienie nieadaptacyjne Mechanizm nieadaptacyjny: nadmierna dyskryminacja. Mechanizm ten może powiększać istniejący dymorfizm, ale nie może go zapoczątkować. Istnieją silne dowody, że preferencja dla dymorfizmu twarzy jest adaptacyjna, np.: W fazie płodnej cyklu miesiączkowego preferują bardziej zmaskulinizowane twarze niż w fazie niepłodnej szukanie dobrych genów wtedy, gdy może dojść do zapłodnienia. Zatem: Preferencje dla dymorfizmu twarzy zostały ukształtowane przez mechanizmy adaptacyjne, choć mechanizmy nieadaptacyjne też mogły odegrać pewną rolę.

41 Symetria i asymetria U człowieka występuje symetria dwuboczna lewa i prawa strona ciała. Symetria nie jest doskonała. Asymetria na poziomie gatunku / populacji: Tendencja do określonej asymetrii u gatunku / populacji, np.: położenie serca przesunięte w lewo od linii pośrodkowej, lewa nerka leży o kilka centymetrów wyżej niż prawa, lewa strona twarzy jest ogólnie większa niż prawa. Asymetria u konkretnych osobników: Każdy osobnik ma indywidualny stopień asymetrii poszczególnych cech.

42 Typy asymetrii asymetria kierunkowa Asymetria kierunkowa: typowa wielkość asymetrii w populacji. Asymetria fluktuacyjna: różnica między asymetrią osobnika a typową asymetrią w populacji. Antysymetria: obie symetria są częste a symetria rzadka. Np.: szczypce kraba-skrzypka, ręczność człowieka.

43 Asymetria fluktuacyjna (AF) AF jest losowym odchyleniem od genetycznego planu (od gatunkowego wzorca). Kierunek i wielkość AF danej cechy u danego osobnika jest losowa. Wiele czynników wywołuje i nasila AF: genetyczne: wsobność, mutacje, środowiskowe: pasożyty, niedożywienie, zanieczyszczenia. Osobniki o wysokiej jakości biologicznej i rozwijające się w dobrych warunkach mają mniejszą AF.

44 Asymetria twarzy Asymetria położenia, np. lewe oko wyżej /niżej niż prawe. Asymetria wielkości, np. prawe nozdrze większe / mniejsze od lewego ( dziurki od nosa ). Asymetria kształtu, np. lewa brew ma inny kształt niż prawa. Asymetria pionowa lub pozioma: różnica w wysokości / szerokości cech twarzy. Asymetria struktur parzystych: oczy, brwi, uszy. Asymetria struktur nieparzystych: nos, usta, bródka. Asymetria położenia struktur nieparzystych = nie leżą na jednej linii (linii pośrodkowej).

45 Określanie stopnia asymetrii twarzy Pomiar: jak duża jest asymetria położenia / wielkości / kształtu poszczególnych części twarzy. Ocena przez sędziów (postrzegana asymetria): bezpośrednia: oszacowanie przez sędziego stopnia asymetrii oglądanej twarzy, pośrednia: z danej twarzy tworzy się dwie tzw. chimery czyli twarze będące połączeniem połówki twarzy oryginalnej z lustrzanym odbiciem tej połówki: jedna chimera zostaje zrobiona z lewej połówki, a druga z prawej połówki. sędziowie oceniają na ile podobne są do siebie obie twarze (chimery).

46 Symetria twarzy a atrakcyjność 1. Twarze rzeczywiste: W większości badań stwierdzono dodatni związek atrakcyjności twarzy z jej symetrią (szczególnie, gdy symetria była oceniana, a nie mierzona). 2. Chimery: Połączenie połówki twarzy z jej odbiciem lustrzanym daje twarz o niższej atrakcyjności niż twarz źródłowa. Ale: asymetria twarzy źródłowej daje chimerę o nieproporcjonalnie dużych lub małych elementach twarzy i odległościach między nimi. 3. Morfing: Uśrednienie twarzy z jej lustrzanym odbiciem daje twarz o atrakcyjności: niższej niż twarz źródłowa gdy nie usunięto skaz skórnych, wyższej niż twarz źródłowa gdy usunięto skazy skórne. 4. Warping: Uczynienie geometrii twarzy symetryczną podwyższa jej atrakcyjność.

47 Symetria twarzy a atrakcyjność ilustracje oryginał chimera lewa symetria przez warping chimera prawa

48 Symetria twarzy a atrakcyjność inne fakty Ludzie wyżej oceniają atrakcyjność symetrycznych wersji twarzy swoich znajomych oraz własnej twarzy niż ich wersji oryginalnych. Atrakcyjność twarzy silniej koreluje z symetrią ocenioną niż zmierzoną pomiar symetrii jest niedoskonały (uwzględnia gł. struktury kostne, częściowo tkanki miękkie, a pomija wygląd skóry). Asymetrycznie położona struktura patologiczna mniej szpeci niż dwie takie struktury położone symetrycznie, np.: pojedyncze znamię vs dwa znamiona jednostronna vs podwójna zajęcza warga. Czyli: szpecący wpływ patologii przeważa nad uatrakcyjniającym wpływem symetrii. Chimera z prawej połówki twarzy jest atrakcyjniejsza niż z lewej prawa połówka twarzy jest atrakcyjniejsza niż lewa (mimika jest wyraźniejsza po lewej stronie może obniża atrakcyjność).

49 Symetria twarzy a atrakcyjność wyjaśnienie adaptacyjne (1) Niekorzystne czynniki genetyczne i środowiskowe zwiększają asymetrię ciała (i twarzy) symetria jest oznaką jakości biologicznej: dobrych genów i korzystnych warunków rozwoju opłaca się preferować osoby o symetrycznych twarzach powstaje preferencja dla symetrycznych twarzy na symetrię twarzy działa dobór płciowy. Na symetrię twarzy może też działać dobór naturalny: asymetryczna żuchwa mniejsza efektywność żucia, przechylanie głowy, skolioza, asymetria nosa gorsza wentylacja przez nozdrza mniejsza wydolność.

50 Symetria twarzy a atrakcyjność wyjaśnienie adaptacyjne (2) Argumenty: 1. Znaczna asymetria twarzy związana jest z wieloma somatycznymi i psychicznymi zaburzeniami (jednak związek niewielkiej asymetrii z jakością osobnika jest słabo potwierdzony). 2. silniej preferują symetrię twarzy u niż u ( silniej niż poszukują dobrych genów u partnera). 3. w płodnej fazie cyklu miesiączkowego silniej preferują symetrię twarzy niż kobiety w fazie niepłodnej (preferowanie oznak dobrych genów wtedy, gdy może dojść do zapłodnienia). 4. Symetryczne twarze podobają się tylko dlatego, że wydają się być zdrowe: symetria twarzy postrzegane zdrowie atrakcyjność.

51 Symetria twarzy a atrakcyjność wyjaśnienie nieadaptacyjne Preferencja dla symetrycznych twarzy to szczególny przypadek ogólnej preferencji dla symetrii. Ogólna preferencja dla symetrii to tendencyjność percepcyjna. Argumenty: 1. Preferencja dla symetrycznych wersji dowolnych obiektów (też: ozdoby twarzy, obiekty abstrakcyjne). 2. Neuronowa obróbka symetrycznych bodźców jest sprawniejsza niż asymetrycznych. 3. Nauka reagowania na obie asymetryczne wersje nowego bodźca ( lewą i prawą ) wytwarza preferencję dla symetrycznych wersji tego bodźca u zwierząt i u sztucznych sieci neuronowych. Przypuszczalnie więc, zarówno adaptacyjne jak i nieadaptacyjne mechanizmy są odpowiedzialne za preferencję dla symetrycznych twarzy.

52 Czy na pewno symetria twarzy podnosi jej atrakcyjność? Symetria twarzy koreluje z wiekiem (i oznakami wieku), przeciętnością proporcji, stopniem dymorfizmu i zdrowym wyglądem skóry. Może więc twarze symetryczne są atrakcyjne wcale nie dlatego, że są symetryczne? Np. gdy pokazywać sędziom tylko jedną połówkę twarzy oceny atrakcyjności korelują z symetrią. Ale: Warping ku symetrii nie zmienia oznak wieku, dymorfizmu i wyglądu skóry a podnosi atrakcyjność symetria ma swój własny wpływ na atrakcyjność. Ale: Warping ku symetrii zwykle podnosi też przeciętność proporcji. Np. duże lewe oko i małe prawe oko oba oczy średniej wielkości. Do dziś nie udowodniono, że symetria podnosi atrakcyjność bezpośrednio, a nie za pośrednictwem przeciętności proporcji.