WYMAGANIA EDUKACYJNE HISTORIA KLASA I a

Transkrypt

1 WYMAGANIA EDUKACYJNE HISTORIA KLASA I a Każdy uczeń jest zobowiązany: o Posiadać podręcznik Poznać przeszłość wyd. Nowa Era o Podczas lekcji historii systematycznie prowadzić zeszyt, aby na bieżąco notować fakty o Systematycznie powtarzać i utrwalać wiadomości oraz odrabiać prace domowe o Brać aktywny udział w lekcji o W przypadku nieobecności na lekcjach jak najszybciej uzupełnić zaległości Każdy uczeń ma prawo: o dwa razy w semestrze (na początku lekcji) zgłosić fakt nieprzygotowania do zajęć (przywilej ten nie dotyczy sprawdzianów i prac, których termin został ustalony i zapisany wcześniej w e-dzienniku) o poprawić (w formie pisemnej) ocenę niedostateczną ze sprawdzianu, kartkówki lub pracy domowej w nieprzekraczalnym terminie dwóch tygodni od dnia pierwotnego terminu tej pracy o w przypadku nieobecności na sprawdzianie napisać zaległą pracę w terminie dwóch tygodni od dnia powrotu do szkoły o w sytuacji nieobecności dłuższej niż tydzień ustalić indywidualnie czas na uzupełnienie wiadomości oraz ewentualne przesunięcie terminu sprawdzianu, pracy domowej itp. Na ostateczną ocenę semestralną (roczną) składają się; o Oceny ze sprawdzianów przeprowadzanych po omówieniu określonej partii materiału (działu) o Oceny z kartkówek obejmujących maksymalnie 3 tematy lekcyjne o Oceny z prac domowych (Karty pracy ucznia, notatki i inne) o Oceny z pracy na lekcji ćwiczenia, praca w grupach o Oceny za aktywny udział w lekcji o Oceny z odpowiedzi ustnych sprawdzających wiedzę z ostatnich trzech lekcji o Oceny z prezentacji o Postawa ucznia na lekcjach (systematyczna pilna praca, obecność na zajęciach, brak spóźnień) Warunki uzyskania oceny celującej: o Posiadanie wiedzy i umiejętności wykraczających poza podstawę programową o Samodzielne formułowanie i rozwiązywanie problemów historycznych z

2 wykorzystaniem popularnonaukowych i naukowych źródeł informacji o Samodzielne rozwijanie swoich zainteresowań o Poszerzanie swojej wiedzy, w oparciu o naukowe lektury ponadobowiązkowe o Startowanie z sukcesami w konkursach i olimpiadach historycznych Warunki poprawy oceny semestralnej (rocznej) o Uzupełnienie brakujących wiadomości o Poprawa sprawdzianów i innych prac pisemnych oraz uzyskanie ze wszystkich z nich ocen co najmniej o jeden stopień wyższych niż poprzednie o Przedstawienie prowadzonego systematycznie o początku roku zeszytu, w którym są zawarte uzupełnione notatki z wszystkich lekcji. Wartości wagi w e-dzienniku przypisane poszczególnym osiągnięciom: Rodzaj zadania waga Finał olimpiady przedmiotowej 9-10 Sprawdzian, test pomiarowy z całego działu 6-8 Sprawdzian wiadomości i umiejętności 4-6 Kartkówka, odpowiedź ustna z trzech ostatnich lekcji 2-4 Praca na lekcji, realizacja zadań w grupach 2-4 Prezentacja, referat, aktywność na zajęciach 1-3 Praca domowa 1-3 Wymagania na poszczególne oceny: Wymagania konieczne - ocena dopuszczająca. Uczeń: Ma niepełną wiedzę określoną w podstawie programowej Sytuuje wydarzenia w czasie i przestrzeni Rozpoznaje niektóre związki przyczynowo skutkowe Przedstawia - przy pomocy nauczyciela wyniki swojej pracy w formie ustnej Określa rodzaj źródła historycznego, odszukuje informacje w źródle pisanym i ikonograficznym

3 Wymagania podstawowe ocena dostateczna. Uczeń: Ma niepełną wiedzę określoną w podstawie programowej Selekcjonuje podstawowe fakty Wiąże fakty w łańcuch przyczynowo-skutkowe Odnajduje informacje zawarte w kilku źródłach, dokonuje ich wspólnej analizy Odróżnia fakty od opinii Przeprowadza podstawowe rekonstrukcje genezy, mechanizmów przebiegu oraz konsekwencji wybranego zjawiska z jednej płaszczyzny procesu historycznego Samodzielnie przedstawia wyniki swojej pracy w formie ustnej i pisemnej Wymagania rozszerzające ocena dobra. Uczeń: Ma wiedzę i umiejętności historyczne określone w podstawie programowej, potrafi się nimi posłużyć w typowych sytuacjach Analizuje i porównuje informacje zawarte w różnych źródłach Przeprowadza krytyczna analizę źródeł Dokonuje wszechstronnej rekonstrukcji genezy, mechanizmów przebiegu oraz konsekwencji wybranego zjawiska historycznego Wymagania dopełniające ocena bardzo dobra. Uczeń: Ma wiedzę i umiejętności historyczne określone w podstawie programowej, potrafi się nimi posłużyć w różnych sytuacjach problemowych Analizuje i porównuje informacje zawarte w różnych źródłach historycznych, potrafi je samodzielnie zinterpretować Zauważa rozmaite interpretacje wydarzeń i procesów historycznych Samodzielnie ocenia wydarzenia oraz procesy historyczne Aktywnie wykorzystuje swoją wiedzę na lekcji Formułuje problemy historyczne

4 Wymagania na poszczególne oceny do programu nauczania Poznać przeszłość historii dla klasy 1 liceum ogólnokształcącego i technikum emat lekcji o co nam istoria?. Zanim aczęła się istoria. Starożytna ezopotami Zagadnienia Program nauczania, zasady pracy, kryteria oceniania Podstawowe pojęcia (prehistoria, historia, epoki historyczne, rodzaje źródeł historycznych) Periodyzacja dziejów Cele i metody pracy ze źródłami i schematami, planami i materiałem ilustracyjnym Podstawy antropogenezy Chronologia prehistorii: epoki kamienia, brązu i żelaza Rewolucja neolityczna i jej Znaczenie wielkich rzek dla rozwoju i powstania pierwszych państw Ustrój polityczny państw-miast sumeryjskich i ukształtowanie się pierwszych imperiów Pismo i jego wynalezienia Najważniejsze Ocena dopuszczająca Uczeń: pojęcie historia, prehistoria pojęcie prehistoria w kolejności epoki prehistorii (epoka kamienia, epoka brązu, epoka żelaza) rejon pojawienia się Homo sapiens rejony wielkich rzek (Tygrys, Eufrat) wielkich rzek dla rozwoju gospodarki rozpoznaje pismo klinowe Ocena dostateczna Uczeń: rozpoznaje rodzaje źródeł historycznych Rozdział I. Pierwsze cywilizacje wyjaśnia pojęcia: paleolit, neolit, antropogeneza, rewolucja neolityczna przedstawia na mapie przebieg migracji Homo sapiens wynalazki sumeryjskiej cechy ustrojowe sumeryjskich miastpaństw obszar Babilonu i Asyrii rozpoznaje dzieła sztuki mezopotamskiej Wymagania na poszczególne oceny Ocena dobra Uczeń: opisuje rodzaje źródeł historycznych w kolejności chronologicznej epoki historyczne w etapy ewolucji człowieka rewolucji neolitycznej powstania pisma i jego wynalezienia wielkich przywódców: Hammurabiego, Sargona kodyfikacji prawa opisuje zmiany granic starożytnych imperiów opisuje ustrój polityczny i struktury społeczne Ocena bardzo dobra Uczeń: wskazuje i wyjaśnia ramy chronologiczne poszczególnych epok historycznych przedstawia ideę ewolucji Karola Darwina opisuje etapy ewolucji człowieka cechy sztuki paleolitu i neolitu etapy dziejów Mezopotamii wielkich przywódców: Nabuchodonozora II, Assurbanipala Ocena celująca Uczeń: zasady pracy z materiałami źródłowymi przedstawia i wyjaśnia dokonania naukowe Karola Darwina wyjaśnia postania pierwszych państw w rejonie Mezopotamii porównuje cywilizacyjne ludów Mezopotamii wskazuje współczesne dziedzictwo kultur Bliskiego Wschodu

5 . Starożytny gipt. Izrael i enicja cywilizacje Mezopotamii: Sumer, Babilonia i Asyria Ustrój polityczny i struktury społeczne starożytnych Mezopotamii Osiągnięcia Mezopotamii Współczesne dziedzictwo kultur Bliskiego Wschodu Dzieje starożytnego Egiptu Ustrój polityczny państwa faraonów Struktura społeczeństwa starożytnego Egiptu Politeistyczne wierzenia Egipcjan Osiągnięcia Egiptu Współczesne dziedzictwo Egiptu Najważniejsze zachowane zabytki Egiptu piramidy Inne cywilizacje Bliskiego Wschodu: Izrael i Fenicja Monoteizm religii żydowskiej i jego Dzieje państwa żydowskiego Kolonizacja Egipt i Nil Nilu dla gospodarki egipskiej rozpoznaje pismo hieroglificzne rozpoznaje piramidy egipskie rejon Izraela (z Jerozolimą) i Fenicji główne założenia monoteizmu rozpoznaje pismo fenickie arunki naturalne Egiptu opisuje główne cechy ustroju politycznego starożytnego Egiptu główne cechy religii egipskiej rozpoznaje dzieła sztuki egipskiej powstania piramid główne założenia religii żydowskiej rejony kolonizacji fenickiej główne osiągnięcie starożytnych Fenicjan starożytnych Mezopotamii cechy religii mezopotamskiej opisuje zmiany granic Egiptu opisuje główne cechy ustroju społecznego starożytnego Egiptu i opisuje egipskiej głównych bogów egipskich i opisuje mitologię egipską przedstawia zmiany granic Izraela kolonizacji fenickiej powstania alfabetu przedstawia rolę czynników geograficznych dla dziejów starożytnego Egiptu w główne etapy dziejów starożytnego Egiptu wielkich przywódców: Ramzesa II, Echnatona opisuje główne etapy losów narodu żydowskiego ukazuje rolę wielkich przywódców: Abrahama, Mojżesza, Salomona przedstawia powstania i funkcjonowania państwa egipskiego porównuje cywilizacyjne ludów Mezopotamii i Egiptu wskazuje współczesne dziedzictwo kultury starożytnego Egiptu odczytania hieroglifów egipskich ukazuje losy narodu żydowskiego w starożytności religii żydowskiej dla dziejów ludzkości

6 . ywilizacje ndii i Chin. Hellada i ellenowie. Ateńska emokracja fenicka i jej Ewolucja pisma wykształcenie alfabetu Cywilizacja Indusu i Żółtej Rzeki Źródła wielkich religii i systemów etycznych: hinduizmu, buddyzmu, konfucjanizmu i taoizmu Osiągnięcia Dalekiego Wschodu i Indii Wpływ ukształtowania terenu na cywilizację antycznej Grecji Charakterystyka polis greckiej Elementy wspólnoty greckiej Rola religii greckiej Wielka kolonizacja i jej Początki Aten Pierwotny ustrój Aten Społeczeństwo ateńskie Reformatorzy ustroju ateńskiego Charakterystyka demokracji ateńskiej w czasach Peryklesa Osiągnięcia i dziedzictwo starożytnych Aten rejon Indusu i Żółtej Rzeki rozpoznaje główne starożytnych Indii i Chin teren Grecji wpływ ukształtowania naturalnego Grecji dla dziejów Hellady pojęcie polis główne cechy systemu polis Ateny umiejscawia w czasie życie Peryklesa pojęcia: demokracja, oligarchia, obywatel główne organy władzy w demokratycznych Atenach główne starożytnych Indii i Chin rozróżnia główne dalekowschodnie religie i systemy etyczne Rozdział II. Dzieje starożytnej Grecji arunki naturalne Grecji regiony starożytnej Grecji pojęcia: wielka kolonizacja grecka, kolonia, metropolia rejony kolonizacji greckiej główne cechy religii greckiej główne cechy ustrojowe demokratycznych Aten pojęcia: ostracyzm, demagog, tyran opisuje strukturę społeczną Aten rozpoznaje plan antycznych Aten osiągnięć Indii i Chin główne zasady dalekowschodnich religii i systemów etycznych: hinduizmu, buddyzmu, konfucjanizmu i taoizmu stosuje pojęcia: cywilizacja minojska, cywilizacja mykeńska rozpoznaje główne minojskiej i mykeńskiej i wyjaśnia kolonizacji greckiej opisuje struktury społeczne polis głównych bogów i opisuje cechy mitologii greckiej opisuje skład i zasady funkcjonowania głównych organów demokracji ateńskiej w czasach Peryklesa stosuje pojęcia: Zgromadzenie ludowe, Rada 500, sąd ludowy, strateg opisuje główne etapy dziejów starożytnych Indii i Chin opisuje główne etapy dziejów minojskiej i mykeńskiej porównuje kolonizację fenicką z kolonizacją grecką wyjaśnią rolę religii i sportu jako czynników integrujących Hellenów główne etapy przemian ustrojowych w Atenach wielkich przywódców: Drakona, Solona, Pizystrata, Klejstenesa, Peryklesa wskazuje współczesne dziedzictwo starożytnych Indii i Chin wyjaśnia polis dla dziejów europejskiej wskazuje współczesne dziedzictwo starożytnej Grecji wskazuje współczesne dziedzictwo ateńskiej przedstawia i ocenia demokrację ateńską opisuje i ocenia działalność Peryklesa

7 . Starożytna parta. Wojny reckoerskie. Podboje leksandra acedońskie o Początki Sparty Oligarchiczny ustrój Sparty Organizacja społeczeństwa Sparty Wychowanie i życie Spartan Narodziny i ekspansja perskiego na Bliskim Wschodzie Specyficzne rozwiązania militarne Greków Przebieg działań zbrojnych podczas wojen perskich Odniesienia do zmagań greckoperskich w kulturze współczesnej Ekspansja Aten po zwycięstwie nad Persją Skutki rywalizacji wewnątrz świata greckiego po zakończeniu wojen perskich Przebieg podbojów Aleksandra Macedońskiego Organizacja macedońskiego Znaczenie podbojów macedońskich dla kultury greckiej Narodziny kultury hellenistycznej Spartę pojęcia: oligarchia, wychowanie spartańskie główne organy władzy w Sparcie Persję umiejscawia w czasie wojny perskie rozpoznaje i opisuje hoplitę greckiego lokalizuje na mapie Macedonię i Persję panowanie Aleksandra Macedońskiego główne Aleksandra Macedońskiego główne cechy ustrojowe Sparty opisuje strukturę społeczną Sparty pojęcie: helota etapy życia spartiaty pojęcia: hoplita, falanga, triera i lokalizuje w czasie i przestrzeni główne bitwy wojen perskogreckich (Maraton, Termopile, Salamina) i lokalizuje w czasie i przestrzeni główne bitwy z czasów Aleksandra (Issos, Gaugamela) pojęcie: epoka hellenistyczna opisuje skład i zasady funkcjonowania głównych organów władzy w Sparcie stosuje pojęcia: efor, geruzja, zgromadzenie ludowe opisuje i wyjaśnia wychowania spartańskiego przedstawia ekspansję perską genezę wojen perskich sukcesu Greków skutki wojen greckoperskich i skutki wojny peloponeskiej Filipa II dla dziejów Macedonii przedstawia ekspansję Aleksandra Macedońskiego sukcesów armii macedońskiej skutki podbojów Aleksandra dzieje starożytnej Sparty Likurga przebieg wojen grecko-perskich wielkich wodzów: Miltiadesa, Leonidasa, Temistoklesa i powstania Związku Morskiego przebieg podbojów Filipa II i Aleksandra Macedońskiego Demostenesa cechy ustrojowe monarchii Aleksandra przedstawia i ocenia ustrój polityczny i społeczny Sparty porównuje i ocenia ustroje Aten i Sparty wyjaśnia wojen grecko-perskich dla losów politycznym, gospodarczospołecznym i kulturowym przedstawia i ocenia działalność Aleksandra Macedońskiego ponadczasowe podbojów Aleksandra Macedońskiego

8 . Kultura tarożytnej recji Świat hellenistyczny Narodziny filozofii greckiej Starożytny grecki teatr Architektura grecka Literatura i teatr grecki Igrzyska olimpijskie i rola kultury fizycznej w antycznej Grecji rozpoznaje dzieła kultury starożytnej Grecji stosuje pojęcia: filozofia, dramat, igrzyska olimpijskie pojęcia: kultura helleńska, kultura hellenistyczna, gimnazjon Homera kulturowe Greków : Sokratesa, Platona, Arystotelesa opisuje główne cechy dramatu greckiego (tragedii, komedii) opisuje główne porządki architektoniczne w starożytnej Grecji opisuje i wyjaśnia rolę igrzysk olimpijskich w Grecji opisuje główne cechy jońskiej filozofii przyrody, epikureizmu i stoicyzmu : Talesa z Miletu, Pitagorasa, Herodota, Tukidydesa wskazuje współczesne dziedzictwo kultury starożytnej Grecji. Republika zymska Społeczeństwo Rzymu i źródła napięć społecznych Powstanie ustroju republikańskieg o Zasady funkcjonowania republiki Najważniejsze urzędy republiki rzymskiej wskazuje na mapie Italię, Rzym powstanie Rzymu pojęcia: monarchia, republika Rozdział III. Dzieje starożytnego Rzymu pojęcia: monarchia, republika główne cechy ustrojowe republikańskiego Rzymu pojęcia: konsul, dyktator, obywatel, patrycjusze, plebejusze opisuje strukturę społeczną Rzymu rozpoznaje plan antycznego Rzymu opisuje legendę o powstaniu Rzymu opisuje skład i zasady funkcjonowania głównych organów władzy w republikańskim Rzymie stosuje pojęcia: zgromadzenia ludowe, senat, trybun ludowy, pretor, cenzor przemiany ustrojowe w starożytnym Rzymie najważniejszych bogów i wyjaśnia założenia ich mitologii w szerokim przemiany ustrojowe w starożytnym Rzymie porównuje i ocenia ustrój republikańskiego Rzymu z innymi ustrojami antyku. Podboje zymu. Początki esarstwa zymskiego Organizacja armii rzymskiej Podboje Rzymu w Italii Wojny punickie Postacie wybitnych wodzów i ich wpływ na dzieje starożytne Podbój świata śródziemnomor skiego Konsekwencje podbojów dla Rzymu Kryzys republiki rzymskiej Rywalizacja wodzów o władzę w Rzymie Podboje i wojny pojęcia: legion, rozpoznaje i opisuje rzymskiego legionistę pojęcia: republika, cesarstwo, niewolnictwo pojęcia: sprzymierzeńcy, kolonie rzymskie, prowincja opisuje strukturę legionu rzymskiego i lokalizuje w czasie i przestrzeni główne bitwy wojen punickiej (Kanny, Zama) polityczne i społeczne kryzysu republiki rzymskiej i wymienia główne Juliusza przedstawia ekspansję rzymską genezę wojen punickich sukcesów Rzymian skutki podbojów rzymskich opisuje powstanie Spartakusa pojęcia: I triumwirat, II triumwirat, pryncypat i przebieg podbojów rzymskich wielkich wodzów: Pyrrusa, Hannibala, Scypiona Afrykańskiego etapy przemian ustrojowych w Rzymie wyjaśnia skutki podbojów rzymskich dla Rzymu i całego basenu śródziemnomorskie go wyjaśnia i skutki przemian ustrojowych w Rzymie

9 . Imperium zymskie. siągnięcia zymian. Narodziny hrześcijańst a domowe w I w. p.n.e. Okoliczności powstania cesarstwa Ustrój pryncypatu Pax Romana i zasady funkcjonowania Rola limesu jako granicy Kontakty Rzymian z ludami spoza granic (w tym szlak bursztynowy) Niewolnictwo: w gospodarce i życiu społecznym, różnorodny status niewolników Religia rzymska i przyswajanie kultów obcych podczas podbojów Znaczenie prawa rzymskiego Architektura rzymska Rozwój sieci szlaków komunikacyjnyc h Sztuka i literatura rzymska Początki chrześcijaństwa Prześladowania chrześcijan ich skala i Wzrost popularności, legalizacja i uznanie chrześcijaństwa za religię państwową pojęcia: Imperium Rzymskie, romanizacja Imperium Rzymskie pojęcie prawo rzymskie rozpoznaje główne dzieła kultury starożytnego Rzymu pojęcie chrześcijaństwo umiejscawia w czasie narodziny chrześcijaństwa rozpoznaje symbole chrześcijańskie Cezara, Oktawiana Augusta pojęcie: gladiator pojęcie romanizacja i podaje jej przykłady rozpoznaje główne rzymskiej pojęcie: kult cesarza cechy prawa rzymskiego cechy architektury rzymskiej główne cechy chrześcijaństwa etapy powstania religii chrześcijańskiej symbole chrześcijaństwa pojęcia: mesjasz, męczennicy, herezja lokalizuje w czasie główne bitwy okresu wojny domowej w Rzymie (Farsalos, Akcjum) przedstawia proces rozszerzania Imperium Rzymskiego w okresie cesarstwa pojęcia: pax Romana, limes, szlak bursztynowy, wyzwoleniec opisuje przemiany społeczne w okresie wczesnego cesarstwa ponadczasowe prawa rzymskiego zjawisko hellenizacji kultury rzymskiej genezę powstania chrześcijaństwa rozszerzania się chrześcijaństwa przedstawia działalność św. Piotra i Pawła wielkich przywódców: braci Grakchów, Krassusa, Pompejusza, Marka Antoniusza, Kleopatry VII zahamowania ekspansji rzymskiej opisuje przemiany religii rzymskiej w okresie wczesnego cesarstwa przedstawia działalność: Polibiusza, Tacyta, Cycerona, Owidiusza, Wergiliusza, Horacego ewolucję pozycji chrześcijaństwa w Imperium Rzymskim sukcesu chrześcijaństwa przedstawia i ocenia działalność Juliusza Cezara i Oktawiana Augusta zakresie wskazuje i skutki procesu romanizacji zakresie wyjaśnia trwałości Imperium Rzymskiego kultury rzymskiej dla dziejów Imperium Rzymskiego wskazuje dziedzictwo kultury rzymskiej zakresie wyjaśnia powstania chrześcijaństwa dla dziejów

10 . Upadek esarstwa zymskiego. Cesarstwo izantyjskie. Narodziny podboje slamu Pierwsze herezje i rozłamy w chrześcijaństwie Dominat w Rzymie Relacje z plemionami barbarzyńskimi Zmiany społeczne w Rzymie Walki wewnętrzne o władzę nad Wewnętrzne kryzysu Wędrówka ludów Rozpad i upadek cesarstwa zachodniorzyms kiego Cesarstwo bizantyjskie czasów Justyniana Osiągnięcia Bizantyjczyków: kodyfikacja praw, architektura Znaczenie Bizancjum dla zachowania osiągnięć antycznej Rola Bizancjum dla rozwoju chrześcijaństwa Okoliczności powstania islamu Zasady islamu i jego popularności Podboje islamu i powstanie umiejscawia w czasie rozpad Imperium Rzymskiego umiejscawia w czasie upadek zachodniorzymskieg o upadku Imperium Rzymskiego pojęcie Bizancjum umiejscawia w czasie i przestrzeni Justyniana rozpoznaje główne dzieła kultury cesarstwa bizantyjskiego pojęcia: Arabowie, islam, muzułmanie umieszcza w czasie i przestrzeni powstanie islamu rozpoznaje główne pojęcie barbarzyńcy pojęcia Wielka Wędrówka Ludów najazdów Germanów na Imperium Rzymskie przedstawia postacie Teodozjusza Rozdział IV. Początki średniowiecza cechy sztuki bizantyjskiej dokonania Justyniana rozpoznaje plan Konstantynopola główne założenia religii islamskiej etapy rozwoju religii islamskiej pojęcia: Mahomet, zewnętrzne i wewnętrzne kryzysu Imperium Rzymskiego pojęcie Hunowie przedstawia postaci Romulusa Augustulusa opisuje etapy upadku zachodniorzymskie go opisuje ustrój polityczny Bizancjum panowania Justyniana przedstawia ekspansję Bizancjum za czasów Justyniana genezę powstania islamu rozszerzania się islamu przedstawia działalność główne założenia ustrojowe dominatu postaci Dioklecjana, Konstantyna w upadku zachodniorzymskie go dzieje bizantyjskiego pojęcie ikonoklazm rozwój arabskiego sukcesu islamu porównuje formy ustrojowe w starożytnym Rzymie politycznym, społecznogospodarczym i kulturowym wyjaśnia kryzysu i upadku Imperium Rzymskiego politycznym, społecznogospodarczym i kulturowym przedstawia Bizancjum dla dziejów zakresie wyjaśnia powstania islamu dla dziejów Arabów dla dziejów

11 kalifatu Powstanie podziałów w islamie Osiągnięcia cywilizacyjne Arabów cechy kultury islamskiej Allach, Koran, meczet Mahometa pojęcia: dżihad, sunnici, szyici pojęcie kalifat cywilizacyjne Arabów ludzkiej. Na ruzach mperium zymskiego. Imperium arola ielkiego. Czasy ttonów Państwa barbarzyńskie na gruzach Imperium Rzymskiego Chrystianizacja plemion barbarzyńskich Wzrost znaczenia Franków i powstrzymanie ekspansji islamu w Europie Utworzenie państwa kościelnego Podboje Karola Renesans karoliński i kulturalne Franków Dziedzictwo Imperium Rzymskiego w kulturze Franków Rozwój prawa i administracji państwowej za rządów Karola Znaczenie traktatu z Verdun dla przyszłego podziału Zachodniej Kształtowanie się Francji i Niemiec Najazdy Normanów Próby stworzenia europejskiej pojęcia: Germanie, Frankowie, chrystianizacja lokuje w czasie i przestrzeni powstanie państwa Franków lokuje w czasie i przestrzeni powstania Państwa Kościelnego lokuje w czasie i przestrzeni Karola pojęcie cesarz główne Karola i przestrzeni traktat w Verdun i przestrzeni Ottonów opisuje cechy ustrojowe państw germańskich i wskazuje na mapie państwa germańskie opisuje cechy ustrojowe państwa Franków w czasach Karolingów kulturowe w czasach Karola pojęcia: marchia, hrabstwo, 7 sztuk wyzwolonych, minuskuła karolińska pojęcie: uniwersalizm cesarski, Normanowie, wikingowie, I Rzesza, Węgrzy rozpadu Karolingów powstania państwa Franków stosuje pojęcia: Merowingowie, Karolingowie, majordom pojęcia: uniwersalizm karoliński, renesans karoliński Karola dla dziejów państwa Franków opisuje rozwój państwa Karola opisuje cechy ustrojowe I Rzeszy opisuje rozwój I Rzeszy Chlodwiga, Karola Młota i Pepina Krótkiego etapy rozwojowe państwa Franków etapy rozwojowe państwa Franków w czasach Karolingów traktatu w Verdun Ottona I i Ottona III dla dziejów wyjaśnia powstania państwa Franków wyjaśnia panowania Karola dla dziejów zakresie wyjaśnia Ottonów dla porównuje idee uniwersalne Karolingów i Ottonów

12 . Feudalizm połeczeństw stanowe. Pierwsze aństwa łowian. Pradzieje iem olskich. Początki aństwa olskiego monarchii uniwersalistyczn ej przez Ottona III Najazdy Węgrów Zasady funkcjonowania i cechy systemu feudalnego Drabina feudalna i role poszczególnych grup społecznych Pochodzenie Słowian Państwo Samona i państwo wielkomorawski e Misja Cyryla i Metodego oraz początek obrządku i alfabetu słowiańskiego Początki osadnictwa na ziemiach polskich Kultura łużycka i osada w Biskupinie Wpływy rzymskie na ziemiach polskich Przybycie Słowian na ziemie polskie Początki ekspansji terytorialnej Polan Polityka wewnętrzna i zagraniczna Mieszka I Przyczyny, i chrystianizacji pojęcie stan społeczny rozpoznaje rycerza i opisuje jego uzbrojenie pojęcie Słowianie wskazuje na mapie tereny pierwszych państw słowiańskich pojęcia: kultura łużycka, Biskupin i przestrzeni powstanie państwa Polan pojęcie Piastowie chrzest Polski opisuje elementy drabiny feudalnej pojęcia: system lenny, wasal, senior, herb charakteryzuje życie codzienne rycerzy wskazuje tereny Słowian wschodnich, zachodnich i południowych opisuje cechy kultury i wierzeń słowiańskich pojęcia feudalizm cechy kultury rycerskiej powstawania pierwszych państw słowiańskich stosuje pojęcia: Przemyślidzi, Rurykowicze Rozdział V. Polska za pierwszych Piastów pierwsze ośrodki plemion polskich pojęcia: ród, plemię Mieszka I chrystianizacji Polski pojęcia: drużyna, gród opisuje cechy kultury łużyckiej stosuje pojęcie szlak bursztynowy Mieszka I i Dobrawy przedstawia proces rozwoju państwa pierwszych Piastów opisuje główne zasady społeczeństwa stanowego problem rozwoju chrześcijaństwa dla dziejów Słowian : Cyryla i Metodego, Włodzimierza opisuje losy ziem polskich w prehistorii i starożytności pojawienia się Słowian na ziemiach polskich chrystianizacji dla dziejów Polski opisuje i ocenia politykę zagraniczną Mieszka I pojęcie Dagome iudex zakresie wyjaśnia cechy społeczeństwa feudalnego wyjaśnia powstania pierwszych państw słowiańskich przedstawia losy ziem polskich w starożytności i wczesnym zakresie przedstawia powstania i funkcjonowania państwa pierwszych Piastów

13 . Panowanie olesława hrobrego. Kryzys onarchii iastów. Od olesława miałego do olesława rzywousteg Polski w obrządku zachodnim Podboje Chrobrego Organizacja drużyny książęcej i państwa piastowskiego Początki organizacji kościelnej na ziemiach polskich Polityka zagraniczna Chrobrego Koronacja królewska Chrobrego i jej Zewnętrzne i wewnętrzne skutki polityki podbojów i szybkiej chrystianizacji Czynniki decentralizacyjn e w państwie piastowskim Utrata znaczenia monarchii piastowskiej Odbudowa państwowości za Odnowiciela Polska w polityce międzynarodow ej w XI w. Panowanie Śmiałego Spór Śmiałego z biskupem Stanisławem Walki pomiędzy Piastami o sukcesję na przykładzie konfliktu między zjazd gnieźnieński i koronację Chrobrego państwo Chrobrego główne Chrobrego pojęcia: król, koronacja pojęcie tendencje centralistyczne i decentralistyczne państwo pierwszych Piastów główne Odnowiciela umiejscawia w czasie koronację Śmiałego główne Śmiałego główne Krzywoustego postaci św. Wojciecha, Chrobrego skutki zjazdu gnieźnieńskiego pojęć: relikwia, święty, trybut, arcybiskupstwo, biskupstwo, Drzwi Gnieźnieńskie wojnę Chrobrego z Niemcami i Rusią umiejscawia w czasie koronację Mieszka II wewnętrzne i zewnętrzne klęski Mieszka II pojęcie powstanie ludowe upadku Śmiałego postacie św. Stanisława wojnę Krzywoustego z Niemcami opisuje zmiany granic Polski w czasach pierwszych Piastów i skutki wojen Chrobrego z Niemcami i Rusią Kijowską opisuje cechy ustrojowe monarchii patrymonialnej wskazuje zmiany terytorialne Polski w XI XII w. postaci Mieszka II i Odnowiciela opisuje politykę zagraniczną Krzywoustego postaci Galla Anonima opisuje i ocenia politykę Chrobrego postaci: Ottona III i Henryka II wewnętrzne i zewnętrzne kryzysu Polski pierwszych Piastów postaci: Bezpryma, Masława koronacji Bolesław Śmiałego problem konfliktu króla Śmiałego z biskupem Stanisławem walki o władzę za panowania Hermana wyjaśnia dzieje Polski w czasach Chrobrego zestawia wydarzenia z dziejów Polski i wyjaśnia i kryzysu państwa pierwszych Piastów przedstawia upadku Śmiałego ocenia postać Krzywoustego

14 Krzywoustym a Zbigniewem Polityka zagraniczna Krzywoustego. Testament olesława rzywousteg Postanowienia statutu Krzywoustego Konflikt pomiędzy synami Krzywoustego Podział państwa piastowskiego w wyniku testamentu Krzywoustego System senioratu i pryncypatu funkcjonowanie i upadek Wzrost znaczenia rycerstwa feudalizm na ziemiach polskich Pogłębianie się rozbicia dzielnicowego umiejscawia w czasie i przestrzeni okres rozbicia dzielnicowego pojęcie rozbicie dzielnicowe pojęcia: rozbicie dzielnicowe, testament Krzywoustego pojęcia: seniorat, pryncypat i skutki rozbicia dzielnicowego i drzewa genealogicznego rozbicia dzielnicowego w proces rozbicia dzielnicowego w postaci: Wygnańca, Kędzierzawego, Mieszka Starego, Sprawiedliwego w szerokim proces rozbicia dzielnicowego w. Między esarstwem a apiestwem. Wyprawy rzyżowe Wielka schizma wschodnia i jej skutki Kryzys papiestwa w X w. i ruchy odnowy Kościoła Spór papiestwa z cesarstwem, przebieg i skutki Papiestwo u zenitu potęgi politycznej Stronnictwa propapieskie i procesarskie w Europie Przyczyny ekonomiczne, pojęcia: władza uniwersalna, prawosławie, katolicyzm cele polityki Grzegorza VII lokalizuje na mapie Królestwo Rozdział VI. Pełnia i schyłek średniowiecza pojęcia: wielka schizma wschodnia, spór o inwestyturę, ekskomunika, celibat wielką schizmę wschodnią i spór o inwestyturę obszary zdominowane przez prawosławie i obszary dominacji katolicyzmu różnicę między katolicyzmem a prawosławiem i skutki krucjat pojęcia: symonia, nepotyzm, konklawe, reforma gregoriańska, obóz gregoriański i skutki sporu o inwestyturę postaci Grzegorza VII i Henryka IV opisuje przebieg reformy kluniackiej w sporu o inwestyturę postaci Innocentego III w ukazuje skutki wielkiej schizmy wschodniej wyjaśnia proces sporu o inwestyturę ukazuje

15 . Najazdy ongolskie. Miasto i ieś w redniowiecz polityczne, społeczne i religijne wypraw krzyżowych Przebieg walk i najwybitniejsi wodzowie Zakony rycerskie powstania i charakterystyka trzech najważniejszych zakonów Skutki negatywne i pozytywne wypraw krzyżowych Przebieg rekonkwisty w Hiszpanii Przebieg podbojów Czyngis-chana i jego sukcesów Organizacja mongolskiego Przebieg i inwazji mongolskiej na Europę Ożywienie gospodarcze w XI XIII w. Rozwój miast w Rola i charakterystyka rzemiosła i handlu w Europie Struktura społeczna średniowieczne go miasta Znaczenie i sytuacja chłopstwa w Nowe formy Jerozolimskie okres krucjat pojęcie krucjata lokalizuje na mapie mongolskie pojęcie Mongołowie rozpoznaje i opisuje wojownika mongolskiego rozpoznaje cechy miasta średniowiecznego pojęcia: dwupolówka, trójpolówka, ratusz, cech zakony rycerskie powstałe w czasie krucjat pojęcie rekonkwista i skutki podbojów mongolskich skutki ataku Mongołów na ziemie polskie i przestrzeni bitwę pod Legnicą ożywienia gospodarczego w XI XIII w. zmiany wprowadzone w rolnictwie w okresie pełnego średniowiecza cechów i gildii miasta pojęcia: patrycjat, pospólstwo, cech krucjat początkowych sukcesów krzyżowców opisuje losy zakonów rycerskich pojęcia: wyprawa ludowa, handel lewantyński postaci Urbana II postaci Czyngis-chana sukcesów armii mongolskiej ekspansji mongolskiej powstania gospodarki towarowopieniężnej Hanzy, Wenecji, Genui i jarmarków szampańskich za pomocą schematów opisuje warunki codziennego życia mieszkańców średniowiecznych miast i wsi opisuje przebieg krucjat postaci: Fryderyk Barbarossa, Saladyn w ekspansji mongolskiej postaci Marca Polo powstania i cechy średniowiecznego mieszczaństwa opisuje cechy ustrojów miast w rolę krucjat dla dziejów politycznych, gospodarczospołecznych i kulturowych wyjaśnia powstania i rolę mongolskiego dla dziejów Polski i świata zakresie politycznym, gospodarczospołecznym oraz kulturowym ukazuje przemiany w Europie XI XIII w. wyjaśnia powstania samorządów miejskich dla dziejów

16 . Kościół w redniowiecz. Europa óźnego redniowiecz. Kultura redniowiecz ej uprawy roli w Powstanie nowych zakonów (cystersi, franciszkanie i dominikanie) Znaczenie religii w życiu mieszkańców Narodziny herezji średniowiecznyc h Niewola awiniońska, upadek papiestwa, schizma zachodnia Wojna stuletnia i jej skutki Kryzys papiestwa i cesarstwa Dżuma i jej następstwa Przemiany społeczne i gospodarcze Powstanie osmańskiego Upadek cesarstwa bizantyjskiego i jego następstwa Kultura stanowa w jako wynik funkcjonowania społeczeństwa stanowego Architektura romańska i gotycka Literatura i teatr w Malarstwo, pojęcia: zakon, klasztor, herezja lokuje w czasie wojnę stuletnią lokuje w czasie i przestrzeni upadek Konstantynopola pojęcie czarna śmierć rozróżnia budowle wzniesione w stylu romańskim i gotyckim rozpoznaje zabytki kultury cechy nowych zakonów (cystersów, dominikanów, franciszkanów) religii w życiu średniowiecznych społeczeństw i skutki upadku cesarstwa bizantyjskiego główne założenia ideologii husyckiej za pomocą schematów opisuje style romański i gotycki pojęcia kultura uniwersalna cechy kultury chrześcijaństwa dla dziejów kultury pojęcie Biblia pauperum powstania zakonów żebraczych założenia ideowe albigensów postaci św. Franciszka, św. Dominika i skutki wojny stuletniej czarnej śmierci dla dziejów opisuje przebieg wojny stuletniej i ekspansję Osmanów Joanny d Arc, Jana Husa opisuje cechy malarstwa i rzeźby stosuje pojęcia architektoniczne, typowe dla budowli średniowiecznych (np. portal, nawa, rozeta) uniwersytety średniowieczne opisuje system przemiany wprowadzane w Kościele katolickim w XI XIII w. postaci św. Tomasza z Akwinu niewoli awiniońskiej i wielkiej schizmy zachodniej soboru w Konstancji opisuje przebieg i skutki wojen husyckich i skutki ekspansji osmańskiej i opisuje dzieła sztuki epoki średniowiecza uniwersytetów dla dziejów miast dla rozwoju kultury politycznym, gospodarczospołecznym, kulturowym wyjaśnia rolę Kościoła dla dziejów wyjaśnia przebieg i wojny stuletniej dla dziejów zakresie politycznym, gospodarczospołecznym i kulturowym wyjaśnia przebieg i wojen husyckich wyjaśnia powstania osmańskiego ukazuje rolę kultury dla dziejów wskazuje współczesne dziedzictwo kultury średniowiecza

17 . Polska zielnicowa rzeźba i inne sztuki plastyczne w Zmiany społeczne, ekonomiczne i polityczne w okresie rozbicia dzielnicowego Próby zjednoczenia ziem polskich w XII i XIII w. Najazdy mongolskie Sprowadzenie Krzyżaków do Polski edukacyjny w Rozdział VII. Polska w późnym lokuje i w czasie okres wskazuje na mapie postaci rozbicia zewnętrzne zagrożenia Konrada dzielnicowego dla ziem polskich Mazowieckiego rozpoznaje i i opisuje plan wsi i przestrzeni lokowania wsi i miasta lokowanego sprowadzenie miast na prawie Krzyżaków do Polski niemieckim i stosuje pojęcia: przestrzeni bitwę pod immunitet, pojęcia: Marchia Legnicą zasadźca, sołtys, Brandenburska, skutki wójt, łan, ratusz, Krzyżacy, Tatarzy najazdu Mongołów na wolnizna Polskę skutki sprowadzenia Krzyżaków do Polski cechy lokowanych na prawie niemieckim wsi i miast zjazdu w Gąsawie dla dziejów Polski postaci: Leszek Biały, Henryk Brodaty, Henryk Pobożny ożywienia gospodarczego na ziemiach polskich w XIII w. politycznym, gospodarczospołeczny i kulturowym wyjaśnia i ocenia skutki rozbicia dzielnicowego dla dziejów Polski. Odbudowa rólestwa olskiego. Polska za azimierza ielkiego Próby zjednoczenia Polski na przełomie XIII i XIV w. Przebieg walki o zjednoczenie Polski stoczonej przez Łokietka Konflikty z Krzyżakami, Brandenburgią i Luksemburgami Znaczenie koronacji Łokietka Reformy prawne i administracyjne Osiągnięcia gospodarcze i budowa pozycji politycznej Polski Rozwój cywilizacyjny lokuje w czasie koronację Łokietka proces zmiany granic państwa Łokietka główne Łokietka lokuje w czasie panowanie rozpoznaje mapę Polski z czasów wewnętrzne i zewnętrzne zjednoczenia ziem polskich postaci Łokietka i skutki wojny Łokietka z Krzyżakami lokuje w czasie i przestrzeni bitwę pod Płowcami i wskazuje na mapie sąsiadów Polski w czasach panowania reformy wewnętrzne powstanie Akademii Krakowskiej i drzewa genealogicznego walki o zjednoczenie Polski Przemysła II i Wacława II lokuje w czasie panowanie Przemysława II i Wacława II opisuje politykę zagraniczną i wewnętrzną rozwoju gospodarczego Polski w czasach w zjednoczenia ziem polskich Kościoła dla procesów zjednoczeniowych ocenia rolę panowania Przemyślidów w międzynarodowy kontekst dziejów Polski w opisuje politykę zagraniczną zmiany ustrojowe w państwie międzynarodowy wyjaśnia zjednoczenia ziem polskich wyjaśnia i ocenia panowanie Łokietka zestawia wydarzenia z dziejów Polski i wyjaśnia i ocenia panowanie zestawia wydarzenia z dziejów Polski i

18 . ndegaweno ie i agiellonowi ziem polskich Nabytki terytorialne Polski za Polityka zagraniczna Unia polskowęgierska i rządy Andegawenów Początki unii polskolitewskiej Polityka Jagiełły Wzrost znaczenia szlachty na przełomie XIV i XV w. lokuje w czasie unię w Krewie rozpoznaje mapę monarchii Jagiellonów pojęcie unia personalna założenia przywileju koszyckiego założenia unii w Krewie i skutki przywileju w Koszycach przywilej w Koszycach, unię w Krewie i skutki unii krewskiej pojęcie przywilej generalny przejęcia władzy w przez Andegawenów polityczne i gospodarczospołeczne skutki przywileju koszyckiego postaci Ludwika Andegaweńskiego, Jadwigi, Jagiełły, Witolda lokuje w czasie unię w Horodle i skutki unii horodelskiej kontekst dziejów Polski dzieje unii polskolitewskiej porównuje założenia unii krewskiej i horodelskiej ocenia unii krewskiej dla dziejów Polski problem następstwa tronu po Jagielle międzynarodowy kontekst dziejów Polski pojęcie przywilej jedleński zakresie wyjaśnia skutki przywileju w Koszycach dla procesu kształtowania się demokracji szlacheckiej zestawia wydarzenia z dziejów Polski i. Wielka ojna z akonem rzyżackim. Kazimierz agiellończy i wojna rzynastoletn a Przyczyny konfliktu polskokrzyżackiego Przebieg bitwy grunwaldzkiej i jej Bitwa pod Grunwaldem w kulturze polskiej i późniejszej świadomości narodowej Konflikt polskokrzyżacki na soborze w Konstancji Wyprawa i śmierć Warneńczyka Przyczyny wojny trzynastoletniej Przebieg walk podczas wojny trzynastoletniej lokuje w czasie i przestrzeni bitwę grunwaldzką skutki bitwy grunwaldzkiej lokuje w czasie wojnę trzynastoletnią wskazuje zmiany terytorialne będące skutkiem wojny 13- letniej Żmudź wojny z zakonem lokuje w czasie i wymienia skutki I pokoju toruńskiego za pomocą schematu opisuje przebieg bitwy grunwaldzkiej lokuje w czasie i przestrzeni bitwę pod Warną wojny 13-letniej skutki II pokoju toruńskiego lokuje w czasie i wymienia postanowienia opisuje przebieg wielkiej wojny z Zakonem postaci Jagiełły, Ulricha von Jungingena i skutki bitwy pod Warną pojęcia: Związek Pruski, akt inkorporacji opisuje przebieg wojny 13-letniej przebieg konfliktów z Krzyżakami za panowania Jagiełły międzynarodowy kontekst dziejów Polski postaci Pawła Włodkowica międzynarodowy kontekst dziejów Polski sukcesu Polski w wojnie 13-letniej i drzewa ukazuje dalekosiężne skutki zwycięstwa grunwaldzkiego dla dziejów Polski zestawia wydarzenia z dziejów Polski i międzynarodowym wyjaśnia i ocenia wyprawę warneńską politycznym, gospodarczospołecznym i

19 Zmiany w sztuce wojennej w XV w. Skutki wojny trzynastoletniej Polityka dynastyczna Jagiellonów w XV w. przywileju cerekwickonieszawskiego postaci Jagiellończyka stosuje pojęcie polityka dynastyczna genealogicznego przedstawia politykę dynastyczną Jagiellończyka kulturowym wyjaśnia skutki wojny 13- letniej dla dziejów Polski zakresie wyjaśnia skutki przywileju cerekwickonieszawskiego dla procesu kształtowania się demokracji szlacheckiej. Kultura olski redniowiecz ej Architektura średniowieczna w Najważniejsze zabytki sztuki na ziemiach polskich Początki polskiego dziejopisarstwa Edukacja i nauka na ziemiach polskich w rozpoznaje style architektoniczne średniowiecza rozpoznaje zabytki kultury w za pomocą schematów opisuje style romański i gotycki cechy kultury w chrześcijaństwa dla dziejów kultury w opisuje cechy malarstwa i rzeźby w opisuje system szkolnictwa w postaci Wita Stwosza, Galla Anonima, Mistrza Wincentego zwanego Kadłubkiem, Jana Długosza i opisuje dzieła sztuki epoki średniowiecza w opisuje dzieje Akademii Krakowskiej i wyjaśnia jej ukazuje rolę kultury dla dziejów Polski wskazuje współczesne dziedzictwo kultury średniowiecza w