HISTORIA klas 1 LO (4-letnie) POZIOM PODSTAWOWY

Transkrypt

1 HISTORIA klas 1 LO (4-letnie) Wymagania na poszczególne oceny POZIOM PODSTAWOWY Temat lekcji Po co nam historia? Ocena dopuszczająca Uczeń: historia, prehistoria Wymagania na poszczególne oceny Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Uczeń: Uczeń: Uczeń: rozpoznaje rodzaje źródeł historycznych opisuje rodzaje źródeł historycznych w kolejności chronologicznej epoki historyczne Rozdział I. Pierwsze cywilizacje wskazuje i wyjaśnia ramy chronologiczne poszczególnych epok historycznych Ocena celująca Uczeń: zasady pracy z materiałami źródłowymi 1. Zanim zaczęła się historia 2. Starożytna Mezopotamia prehistoria w kolejności epoki prehistorii (epoka kamienia, epoka brązu, epoka żelaza) wskazuje na mapie rejon pojawienia się Homo sapiens wskazuje na mapie rejony wielkich rzek (Tygrys, Eufrat) wielkich rzek dla rozwoju gospodarki rozpoznaje pismo klinowe prawidłowo wyjaśnia pojęcia: paleolit, neolit, antropogeneza, rewolucja neolityczna przedstawia na mapie przebieg migracji Homo sapiens najważniejsze wynalazki cywilizacji sumeryjskiej cechy ustrojowe sumeryjskich miast-państw wskazuje na mapie obszar Babilonu i Asyrii rozpoznaje dzieła sztuki mezopotamskiej w porządku etapy ewolucji człowieka rewolucji neolitycznej okoliczności powstania pisma i znaczenie jego wynalezienia wielkich przywódców: Hammurabiego, Sargona kodyfikacji prawa zmiany granic starożytnych przedstawia ideę ewolucji Karola Darwina opisuje etapy ewolucji człowieka cechy sztuki paleolitu i neolitu najważniejsze etapy dziejów Mezopotamii wielkich przywódców: Nabuchodonozora II, Assurbanipala przedstawia i wyjaśnia dokonania naukowe Karola Darwina wyjaśnia przyczyny postania pierwszych państw w rejonie Mezopotamii porównuje osiągnięcia cywilizacyjne ludów Mezopotamii wskazuje współczesne dziedzictwo kultur Bliskiego Wschodu

2 3. Starożytny Egipt 4. Izrael i Fenicja 5. Cywilizacje Indii i Chin wskazuje na mapie Egipt i Nil Nilu dla gospodarki egipskiej rozpoznaje pismo hieroglificzne rozpoznaje piramidy egipskie wskazuje na mapie rejon Izraela (z Jerozolimą) i Fenicji główne założenia monoteizmu rozpoznaje pismo fenickie wskazuje na mapie rejon Indusu i Żółtej Rzeki opisuje warunki naturalne Egiptu opisuje główne cechy ustroju politycznego starożytnego Egiptu główne cechy religii egipskiej rozpoznaje dzieła sztuki egipskiej okoliczności powstania piramid główne założenia religii żydowskiej wskazuje na mapie rejony kolonizacji fenickiej główne osiągnięcie starożytnych Fenicjan główne osiągnięcia cywilizacji starożytnych Indii i Chin imperiów opisuje ustrój polityczny i struktury społeczne starożytnych cywilizacji najważniejsze osiągnięcia cywilizacji Mezopotamii cechy religii mezopotamskiej zmiany granic Egiptu opisuje główne cechy ustroju społecznego starożytnego Egiptu i opisuje najważniejsze osiągnięcia cywilizacji egipskiej głównych bogów egipskich i opisuje mitologię egipską przedstawia zmiany granic Izraela kolonizacji fenickiej powstania alfabetu osiągnięć cywilizacji Indii i Chin w szerokim aspekcie przedstawia rolę czynników geograficznych dla dziejów starożytnego Egiptu w chronologicznie główne etapy dziejów starożytnego Egiptu wielkich przywódców: Ramzesa II, Echnatona opisuje główne etapy losów narodu żydowskiego ukazuje rolę wielkich przywódców: Abrahama, Mojżesza, Salomona opisuje główne etapy dziejów starożytnych Indii i przedstawia okoliczności powstania i funkcjonowania państwa egipskiego porównuje osiągnięcia cywilizacyjne ludów Mezopotamii i Egiptu wskazuje współczesne dziedzictwo kultury starożytnego Egiptu okoliczności odczytania hieroglifów egipskich ukazuje losy narodu żydowskiego w starożytności religii żydowskiej dla dziejów ludzkości wskazuje współczesne dziedzictwo starożytnych cywilizacji Indii i Chin

3 rozpoznaje główne osiągnięcia cywilizacji starożytnych Indii i Chin rozróżnia główne dalekowschodnie religie i systemy etyczne główne zasady dalekowschodnich religii i systemów etycznych: hinduizmu, buddyzmu, konfucjanizmu i taoizmu Rozdział II. Dzieje starożytnej Grecji Chin 1. Hellada i Hellenowie 2. Ateńska demokracja 3. Starożytna Sparta wskazuje na mapie teren Grecji wpływ ukształtowania naturalnego Grecji dla dziejów Hellady polis główne cechy systemu polis wskazuje na mapie Ateny prawidłowo umiejscawia w czasie życie Peryklesa demokracja, oligarchia, obywatel główne organy władzy w demokratycznych Atenach wskazuje na mapie Spartę prawidłowo stosuj pojęcia: oligarchia, wychowanie spartańskie opisuje warunki naturalne Grecji wskazuje na mapie najważniejsze regiony starożytnej Grecji pojęcia: wielka kolonizacja grecka, kolonia, metropolia wskazuje na mapie rejony kolonizacji greckiej główne cechy religii greckiej główne cechy ustrojowe demokratycznych Aten pojęcia: ostracyzm, demagog, tyran opisuje strukturę społeczną Aten rozpoznaje plan antycznych Aten główne cechy ustrojowe Sparty opisuje strukturę społeczną Sparty pojęcia: cywilizacja minojska, cywilizacja mykeńska rozpoznaje główne osiągnięcia cywilizacji minojskiej i mykeńskiej opisuje proces i wyjaśnia znaczenie kolonizacji greckiej opisuje struktury społeczne polis głównych bogów i opisuje cechy mitologii greckiej opisuje skład i zasady funkcjonowania głównych organów demokracji ateńskiej w czasach Peryklesa pojęcia: Zgromadzenie ludowe, Rada 500, sąd ludowy, strateg opisuje skład i zasady funkcjonowania głównych organów władzy w Sparcie opisuje główne etapy dziejów cywilizacji minojskiej i mykeńskiej porównuje kolonizację fenicką z kolonizacją grecką wyjaśnią rolę religii i sportu jako czynników integrujących Hellenów główne etapy przemian ustrojowych w Atenach wielkich przywódców: Drakona, Solona, Pizystrata, Klejstenesa, Peryklesa dzieje starożytnej Sparty wyjaśnia znaczenie polis dla dziejów cywilizacji europejskiej wskazuje współczesne dziedzictwo cywilizacji starożytnej Grecji wskazuje współczesne dziedzictwo cywilizacji ateńskiej przedstawia i ocenia demokrację ateńską opisuje i ocenia działalność Peryklesa przedstawia i ocenia ustrój polityczny i społeczny Sparty

4 4. Wojny grecko-perskie 5. Podboje Aleksandra Macedońskiego główne organy władzy w Sparcie wskazuje na mapie Persję umiejscawia w czasie wojny perskie rozpoznaje i opisuje hoplitę greckiego lokalizuje na mapie Macedonię i Persję lokalizuje w czasie panowanie Aleksandra Macedońskiego główne osiągnięcia Aleksandra Macedońskiego pojęcie: helota etapy życia spartiaty pojęcia: hoplita, falanga, triera i lokalizuje w czasie i przestrzeni główne bitwy wojen persko-greckich (Maraton, Termopile, Salamina) i lokalizuje w czasie i przestrzeni główne bitwy z czasów Aleksandra (Issos, Gaugamela) pojęcie: epoka hellenistyczna pojęcia: efor, geruzja, zgromadzenie ludowe opisuje i wyjaśnia znaczenie wychowania spartańskiego przedstawia ekspansję perską genezę wojen perskich sukcesu Greków skutki wojen grecko-perskich przyczyny i skutki wojny peloponeskiej Filipa II dla dziejów Macedonii przedstawia ekspansję Aleksandra Macedońskiego sukcesów armii macedońskiej skutki podbojów Aleksandra Likurga przebieg wojen grecko-perskich wielkich wodzów: Miltiadesa, Leonidasa, Temistoklesa okoliczności i znaczenie powstania Związku Morskiego przebieg podbojów Filipa II i Aleksandra Macedońskiego Demostenesa cechy ustrojowe monarchii Aleksandra porównuje i ocenia ustroje Aten i Sparty wyjaśnia znaczenie wojen grecko-perskich dla losów Europy politycznym, gospodarczospołecznym i kulturowym przedstawia i ocenia działalność Aleksandra Macedońskiego ponadczasowe znaczenie podbojów Aleksandra Macedońskiego

5 6. Kultura starożytnej Grecji rozpoznaje najważniejsze dzieła kultury starożytnej Grecji pojęcia: filozofia, dramat, igrzyska olimpijskie pojęcia: kultura helleńska, kultura hellenistyczna, gimnazjon Homera najważniejsze osiągnięcia kulturowe Greków : Sokratesa, Platona, Arystotelesa opisuje główne cechy dramatu greckiego (tragedii, komedii) opisuje główne porządki architektoniczne w starożytnej Grecji opisuje i wyjaśnia rolę igrzysk olimpijskich w Grecji Rozdział III. Dzieje starożytnego Rzymu opisuje główne cechy jońskiej filozofii przyrody, epikureizmu i stoicyzmu : Talesa z Miletu, Pitagorasa, Herodota, Tukidydesa wskazuje współczesne dziedzictwo kultury starożytnej Grecji 1. Republika rzymska 2. Podboje Rzymu wskazuje na mapie Italię, Rzym lokalizuje w czasie powstanie Rzymu monarchia, republika legion, imperium rozpoznaje i opisuje rzymskiego legionistę pojęcia: monarchia, republika cechy ustrojowe republikańskiego Rzymu pojęcia: konsul, dyktator, obywatel, patrycjusze, plebejusze opisuje strukturę społeczną Rzymu rozpoznaje plan antycznego Rzymu pojęcia: sprzymierzeńcy, kolonie rzymskie, prowincja opisuje strukturę legionu rzymskiego i lokalizuje w czasie i przestrzeni główne bitwy wojen punickich opisuje legendę o powstaniu Rzymu opisuje skład i zasady funkcjonowania głównych organów władzy w republikańskim Rzymie pojęcia: zgromadzenia ludowe, senat, trybun ludowy, pretor, cenzor przedstawia ekspansję rzymską genezę wojen punickich sukcesów Rzymian skutki podbojów rzymskich przemiany ustrojowe w starożytnym Rzymie najważniejszych bogów i wyjaśnia założenia ich mitologii przebieg podbojów rzymskich wielkich wodzów: Pyrrusa, Hannibala, Scypiona Afrykańskiego w szerokim aspekcie przemiany ustrojowe w starożytnym Rzymie porównuje i ocenia ustrój republikańskiego Rzymu z innymi ustrojami antyku wyjaśnia skutki podbojów rzymskich dla Rzymu i całego basenu śródziemnomorskiego

6 3. Początki cesarstwa rzymskiego 4. Imperium Rzymskie 5. Osiągnięcia Rzymian 6. Narodziny chrześcijaństwa republika, cesarstwo, niewolnictwo Imperium Rzymskie, romanizacja wskazuje na mapie Imperium Rzymskie prawo rzymskie rozpoznaje główne dzieła kultury starożytnego Rzymu chrześcijaństwo umiejscawia w czasie narodziny chrześcijaństwa polityczne i społeczne przyczyny kryzysu republiki rzymskiej lokalizuje w czasie i wymienia główne osiągnięcia Juliusza Cezara, Oktawiana Augusta pojęcie: gladiator pojęcie romanizacja i podaje jej przykłady rozpoznaje główne osiągnięcia cywilizacji rzymskiej pojęcie: kult cesarza cechy prawa rzymskiego cechy architektury rzymskiej główne cechy chrześcijaństwa etapy powstania religii chrześcijańskiej opisuje powstanie Spartakusa pojęcia: I triumwirat, II triumwirat, pryncypat i lokalizuje w czasie główne bitwy okresu wojny domowej w Rzymie (Farsalos, Akcjum) przedstawia proces rozszerzania Imperium Rzymskiego w okresie cesarstwa pojęcia: pax Romana, limes, szlak bursztynowy, wyzwoleniec opisuje przemiany społeczne w okresie wczesnego cesarstwa ponadczasowe znaczenie prawa rzymskiego zjawisko hellenizacji kultury rzymskiej genezę powstania chrześcijaństwa proces rozszerzania się chrześcijaństwa etapy przemian ustrojowych w Rzymie wielkich przywódców: braci Grakchów, Krassusa, Pompejusza, Marka Antoniusza, Kleopatry VII zahamowania ekspansji rzymskiej opisuje przemiany religii rzymskiej w okresie wczesnego cesarstwa przedstawia działalność: Polibiusza, Tacyta, Cycerona, Owidiusza, Wergiliusza, Horacego ewolucję pozycji chrześcijaństwa w Imperium Rzymskim wyjaśnia przyczyny i skutki przemian ustrojowych w Rzymie przedstawia i ocenia działalność Juliusza Cezara i Oktawiana Augusta wskazuje przyczyny i skutki procesu romanizacji wyjaśnia przyczyny trwałości Imperium Rzymskiego kultury rzymskiej dla dziejów Imperium Rzymskiego wskazuje dziedzictwo kultury rzymskiej wyjaśnia znaczenie powstania chrześcijaństwa dla dziejów

7 7. Upadek cesarstwa rzymskiego rozpoznaje symbole chrześcijańskie prawidłowo umiejscawia w czasie rozpad Imperium Rzymskiego prawidłowo umiejscawia w czasie upadek imperium zachodniorzymskiego przyczyny upadku Imperium Rzymskiego symbole chrześcijaństwa pojęcia: mesjasz, męczennicy, herezja pojęcie barbarzyńcy pojęcia Wielka Wędrówka Ludów przyczyny najazdów Germanów na Imperium Rzymskie przedstawia znaczenie postacie Teodozjusza przedstawia działalność św. Piotra i Pawła zewnętrzne i wewnętrzne przyczyny kryzysu Imperium Rzymskiego pojęcie Hunowie przedstawia znaczenie postaci Romulusa Augustulusa etapy upadku imperium zachodniorzymskiego Rozdział IV. Początki średniowiecza sukcesu chrześcijaństwa główne założenia ustrojowe dominatu postaci Dioklecjana, Konstantyna w porządku opisuje proces upadku imperium zachodniorzymskiego porównuje formy ustrojowe w starożytnym Rzymie politycznym, społecznogospodarczym i kulturowym wyjaśnia przyczyny kryzysu i upadku Imperium Rzymskiego 1. Cesarstwo bizantyjskie 2. Narodziny i podboje islamu Bizancjum prawidłowo umiejscawia w czasie i przestrzeni imperium Justyniana rozpoznaje główne dzieła kultury cesarstwa bizantyjskiego Arabowie, islam, muzułmanie prawidłowo umieszcza w czasie i przestrzeni powstanie islamu rozpoznaje główne cechy kultury islamskiej cechy sztuki bizantyjskiej najważniejsze dokonania Justyniana rozpoznaje plan Konstantynopola główne założenia religii islamskiej etapy rozwoju religii islamskiej pojęcia: Mahomet, Allach, Koran, meczet opisuje ustrój polityczny Bizancjum panowania Justyniana przedstawia ekspansję Bizancjum za czasów Justyniana genezę powstania islamu proces rozszerzania się islamu przedstawia działalność Mahometa dzieje imperium bizantyjskiego pojęcie ikonoklazm rozwój imperium arabskiego sukcesu islamu pojęcie kalifat politycznym, społecznogospodarczym i kulturowym przedstawia znaczenie Bizancjum dla dziejów Europy wyjaśnia znaczenie powstania islamu dla dziejów Arabów dla dziejów cywilizacji ludzkiej

8 3. Na gruzach Imperium Rzymskiego 4. Imperium Karola 5. Czasy Ottonów 6. Feudalizm i społeczeństwo stanowe Germanie, Frankowie, chrystianizacja lokuje w czasie i przestrzeni powstanie państwa Franków lokuje w czasie i przestrzeni powstania Państwa Kościelnego lokuje w czasie i przestrzeni imperium Karola cesarz główne osiągnięcia Karola lokalizuje w czasie i przestrzeni traktat w Verdun lokalizuje w czasie i przestrzeni imperium Ottonów stan społeczny rozpoznaje rycerza i opisuje jego uzbrojenie opisuje cechy ustrojowe państw germańskich i wskazuje na mapie państwa germańskie opisuje cechy ustrojowe państwa Franków w czasach Karolingów osiągnięcia kulturowe w czasach Karola pojęcia: marchia, hrabstwo, 7 sztuk wyzwolonych, minuskuła karolińska pojęcie: uniwersalizm cesarski, Normanowie, wikingowie, I Rzesza, Węgrzy opisuje proces rozpadu imperium Karolingów opisuje elementy drabiny feudalnej pojęcia: system lenny, wasal, senior, herb pojęcia: dżihad, sunnici, szyici proces powstania państwa Franków pojęcia: Merowingowie, Karolingowie, majordom pojęcia: uniwersalizm karoliński, renesans karoliński Karola dla dziejów państwa Franków rozwój państwa Karola opisuje cechy ustrojowe I Rzeszy rozwój I Rzeszy pojęcia feudalizm cechy kultury rycerskiej osiągnięcia cywilizacyjne Arabów Chlodwiga, Karola Młota i Pepina Krótkiego etapy rozwojowe państwa Franków etapy rozwojowe państwa Franków w czasach Karolingów traktatu w Verdun Ottona I i Ottona III dla dziejów Europy opisuje główne zasady społeczeństwa stanowego wyjaśnia znaczenie powstania państwa Franków wyjaśnia znaczenie panowania Karola dla dziejów Europy wyjaśnia znaczenie imperium Ottonów dla Europy porównuje idee uniwersalne Karolingów i Ottonów wyjaśnia cechy społeczeństwa feudalnego

9 7. Pierwsze państwa Słowian Słowianie prawidłowo wskazuje na mapie tereny pierwszych państw słowiańskich charakteryzuje życie codzienne rycerzy wskazuje tereny Słowian wschodnich, zachodnich i południowych opisuje cechy kultury i wierzeń słowiańskich proces powstawania pierwszych państw słowiańskich pojęcia: Przemyślidzi, Rurykowicze Rozdział V. Polska za pierwszych Piastów problem rozwoju chrześcijaństwa dla dziejów Słowian : Cyryla i Metodego, Włodzimierza wyjaśnia okoliczności powstania pierwszych państw słowiańskich 1. Pradzieje ziem polskich 2. Początki państwa polskiego 3. Panowanie Bolesława Chrobrego kultura łużycka, Biskupin lokalizuje w czasie i przestrzeni powstanie państwa Polan Piastowie lokalizuje w czasie chrzest Polski lokalizuje w czasie zjazd gnieźnieński i koronację Bolesława Chrobrego wskazuje na mapie państwo Bolesława Chrobrego główne osiągnięcia Bolesława Chrobrego wskazuje na mapie pierwsze ośrodki plemion polskich pojęcia: ród, plemię osiągnięcia Mieszka I przyczyny chrystianizacji Polski pojęcia: drużyna, gród postaci św. Wojciecha, Bolesława Chrobrego skutki zjazdu gnieźnieńskiego pojęć: relikwia, święty, trybut, arcybiskupstwo, opisuje cechy kultury łużyckiej pojęcie szlak bursztynowy Mieszka I i Dobrawy przedstawia proces rozwoju państwa pierwszych Piastów zmiany granic Polski w czasach pierwszych Piastów przyczyny i skutki wojen Bolesława Chrobrego z Niemcami i Rusią Kijowską opisuje losy ziem polskich w prehistorii i starożytności okoliczności pojawienia się Słowian na ziemiach polskich chrystianizacji dla dziejów Polski opisuje i ocenia politykę zagraniczną Mieszka I pojęcie Dagome iudex opisuje i ocenia politykę Bolesława Chrobrego postaci: Ottona III i Henryka II przedstawia losy ziem polskich w starożytności i wczesnym średniowieczu przedstawia okoliczności powstania i funkcjonowania państwa pierwszych Piastów wyjaśnia dzieje Polski w czasach Bolesława Chrobrego zestawia wydarzenia z dziejów Polski i Europy

10 4. Kryzys monarchii Piastów 5. Od Bolesława Śmiałego do Bolesława Krzywoustego 6. Testament Bolesława Krzywoustego król, koronacja tendencje centralistyczne i decentralistyczne wskazuje na mapie państwo pierwszych Piastów główne osiągnięcia Kazimierza Odnowiciela umiejscawia w czasie koronację Bolesława Śmiałego główne osiągnięcia Bolesława Śmiałego główne osiągnięcia Bolesława Krzywoustego umiejscawia w czasie i przestrzeni okres rozbicia dzielnicowego rozbicie dzielnicowe biskupstwo, Drzwi Gnieźnieńskie lokalizuje w czasie wojnę Bolesława Chrobrego z Niemcami i Rusią umiejscawia w czasie koronację Mieszka II wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny klęski Mieszka II pojęcie powstanie ludowe przyczyny upadku Bolesława Śmiałego postacie św. Stanisława lokalizuje w czasie wojnę Krzywoustego z Niemcami pojęcia: rozbicie dzielnicowe, testament Krzywoustego pojęcia: seniorat, pryncypat przyczyny i skutki rozbicia dzielnicowego opisuje cechy ustrojowe monarchii patrymonialnej wskazuje zmiany terytorialne Polski w XI XII w. postaci Mieszka II i Kazimierza Odnowiciela politykę zagraniczną Bolesława Krzywoustego postaci Galla Anonima i drzewa genealogicznego opisuje proces rozbicia dzielnicowego w Polsce wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny kryzysu Polski pierwszych Piastów postaci: Bezpryma, Masława okoliczności koronacji Bolesław Śmiałego problem konfliktu króla Bolesława Śmiałego z biskupem Stanisławem okoliczności walki o władzę za panowania Władysława Hermana proces rozbicia dzielnicowego w Polsce postaci: Władysława Wygnańca, Bolesława Kędzierzawego, wyjaśnia przyczyny i okoliczności kryzysu państwa pierwszych Piastów przedstawia przyczyny upadku Bolesława Śmiałego ocenia postać Bolesława Krzywoustego w szerokim aspekcie proces rozbicia dzielnicowego w Polsce

11 Rozdział VI. Pełnia i schyłek średniowiecza Mieszka Starego, Kazimierza Sprawiedliwego 1. Między cesarstwem a papiestwem 2. Wyprawy krzyżowe 3. Najazdy mongolskie władza uniwersalna, prawosławie, katolicyzm cele polityki Grzegorza VII lokalizuje na mapie Królestwo Jerozolimskie lokalizuje w czasie okres krucjat krucjata lokalizuje na mapie imperium mongolskie Mongołowie pojęcia: wielka schizma wschodnia, spór o inwestyturę, ekskomunika, celibat lokalizuje w czasie wielką schizmę wschodnią i spór o inwestyturę wskazuje na mapie obszary zdominowane przez prawosławie i obszary dominacji katolicyzmu różnicę między katolicyzmem a prawosławiem przyczyny i skutki krucjat zakony rycerskie powstałe w czasie krucjat pojęcie rekonkwista przyczyny i skutki podbojów mongolskich pojęcia: symonia, nepotyzm, konklawe, reforma gregoriańska, obóz gregoriański i skutki sporu o inwestyturę postaci Grzegorza VII i Henryka IV przebieg krucjat początkowych sukcesów krzyżowców opisuje losy zakonów rycerskich pojęcia:wyprawa ludowa, handel lewantyński postaci Urbana II postaci Czyngis-chana sukcesów armii mongolskiej reformy kluniackiej w porządku opisuje proces sporu o inwestyturę postaci Innocentego III w porządku opisuje przebieg krucjat postaci: Fryderyk Barbarossa, Saladyn w porządku opisuje proces ekspansji mongolskiej ukazuje skutki wielkiej schizmy wschodniej wyjaśnia proces sporu o inwestyturę ukazuje rolę krucjat dla dziejów politycznych, gospodarczo-społecznych i kulturowych Europy wyjaśnia okoliczności powstania i rolę imperium

12 4. Miasto i wieś w średniowieczu 5. Kościół w średniowieczu rozpoznaje i opisuje wojownika mongolskiego rozpoznaje cechy miasta średniowiecznego dwupolówka, trójpolówka, ratusz, cech zakon, klasztor, herezja skutki ataku Mongołów na ziemie polskie lokalizuje w czasie i przestrzeni bitwę pod Legnicą przyczyny ożywienia gospodarczego w XI XIII w. zmiany wprowadzone w rolnictwie w okresie pełnego średniowiecza cechów i gildii najważniejsze miasta średniowiecznej Europy pojęcia: patrycjat, pospólstwo, cech cechy nowych zakonów (cystersów, dominikanów, franciszkanów) religii w życiu średniowiecznych społeczeństw proces ekspansji mongolskiej okoliczności powstania gospodarki towarowo-pieniężnej Hanzy, Wenecji, Genui i jarmarków szampańskich za pomocą schematów opisuje warunki codziennego życia mieszkańców średniowiecznych miast i wsi pojęcie Biblia pauperum powstania zakonów żebraczych założenia ideowe albigensów postaci św. Franciszka, św. Dominika postaci Marca Polo okoliczności powstania i cechy średniowiecznego mieszczaństwa opisuje cechy ustrojów miast w średniowieczu przemiany wprowadzane w Kościele katolickim w XI XIII w. postaci św. Tomasza z Akwinu okoliczności niewoli awiniońskiej i wielkiej schizmy zachodniej mongolskiego dla dziejów Polski i świata politycznym, gospodarczospołecznym oraz kulturowym ukazuje przemiany w średniowiecznej Europie XI XIII w. wyjaśnia znaczenie powstania samorządów miejskich dla dziejów Europy politycznym, gospodarczospołecznym, kulturowym wyjaśnia rolę Kościoła dla dziejów Europy

13 6. Europa późnego średniowiecza 7. Kultura średniowieczn ej Europy prawidłowo lokuje w czasie wojnę stuletnią prawidłowo lokuje w czasie i przestrzeni upadek Konstantynopola czarna śmierć rozróżnia budowle wzniesione w stylu romańskim i gotyckim rozpoznaje najważniejsze zabytki kultury średniowiecznej przyczyny i skutki upadku cesarstwa bizantyjskiego główne założenia ideologii husyckiej za pomocą schematów opisuje style romański i gotycki pojęcia kultura uniwersalna najważniejsze cechy kultury średniowiecznej chrześcijaństwa dla dziejów kultury średniowiecznej i skutki wojny stuletniej czarnej śmierci dla dziejów Europy przebieg wojny stuletniej i ekspansję Osmanów Joanny d Arc, Jana Husa opisuje cechy malarstwa i rzeźby średniowiecznej pojęcia architektoniczne, typowe dla budowli średniowiecznych (np. portal, nawa, rozeta) najważniejsze uniwersytety średniowieczne opisuje system edukacyjny w średniowieczu Rozdział VII. Polska w późnym średniowieczu soboru w Konstancji opisuje przebieg i skutki wojen husyckich i skutki ekspansji osmańskiej i opisuje najważniejsze dzieła sztuki epoki średniowiecza uniwersytetów dla dziejów średniowiecznej Europy miast dla rozwoju kultury średniowiecznej wyjaśnia przebieg i znaczenie wojny stuletniej dla dziejów Europy politycznym, gospodarczospołecznym i kulturowym wyjaśnia przebieg i znaczenie wojen husyckich wyjaśnia znaczenie powstania imperium osmańskiego ukazuje rolę kultury średniowiecznej dla dziejów Europy wskazuje współczesne dziedzictwo kultury średniowiecza 1. Polska dzielnicowa prawidłowo lokuje w czasie okres rozbicia dzielnicowego rozpoznaje i opisuje plan wsi i miasta lokowanego na prawie niemieckim i wskazuje na mapie zewnętrzne zagrożenia dla ziem polskich postaci Konrada Mazowieckiego opisuje proces lokowania wsi i miast pojęcia: immunitet, zjazdu w Gąsawie dla dziejów Polski postaci: Leszek Biały, Henryk Brodaty, politycznym, gospodarczospołeczny i kulturowym wyjaśnia i ocenia skutki rozbicia dzielnicowego dla dziejów Polski

14 2. Odbudowa Królestwa Polskiego 3. Polska za Kazimierza Marchia Brandenburska, Krzyżacy, Tatarzy prawidłowo lokuje w czasie koronację Łokietka wskazuje na mapie proces zmiany granic państwa Władysława Łokietka główne osiągnięcia Władysława Łokietka prawidłowo lokuje w czasie panowanie Kazimierza rozpoznaje mapę Polski z czasów Kazimierza lokalizuje w czasie i przestrzeni sprowadzenie Krzyżaków do Polski lokalizuje w czasie i przestrzeni bitwę pod Legnicą skutki najazdu Mongołów na Polskę skutki sprowadzenia Krzyżaków do Polski cechy lokowanych na prawie niemieckim wsi i miast wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny zjednoczenia ziem polskich postaci Władysława Łokietka przyczyny i skutki wojny Władysława Łokietka z Krzyżakami lokuje w czasie i przestrzeni bitwę pod Płowcami i wskazuje na mapie sąsiadów Polski w czasach panowania Kazimierza zasadźca, sołtys, wójt, łan, ratusz, wolnizna i drzewa genealogicznego opisuje proces walki o zjednoczenie Polski Przemysła II i Wacława II lokuje w czasie panowanie Przemysława II i Wacława II politykę zagraniczną i wewnętrzną Kazimierza Henryk Pobożny ożywienia gospodarczego na ziemiach polskich w XIII w. w porządku opisuje proces zjednoczenia ziem polskich Kościoła dla procesów zjednoczeniowych ocenia rolę panowania Przemyślidów międzynarodowy kontekst dziejów Polski w porządku opisuje politykę zagraniczną Kazimierza wyjaśnia przyczyny zjednoczenia ziem polskich wyjaśnia i ocenia panowanie Władysława Łokietka zestawia najważniejsze wydarzenia z dziejów Polski i Europy wyjaśnia i ocenia panowanie Kazimierza

15 4. Andegawenowi e i Jagiellonowie 5. Wielka wojna z zakonem krzyżackim najważniejsze osiągnięcia Kazimierza prawidłowo lokuje w czasie unię w Krewie rozpoznaje mapę monarchii Jagiellonów unia personalna założenia przywileju koszyckiego założenia unii w Krewie prawidłowo lokuje w czasie i przestrzeni bitwę grunwaldzką skutki bitwy grunwaldzkiej najważniejsze reformy wewnętrzne Kazimierza lokalizuje w czasie powstanie Akademii Krakowskiej przyczyny i skutki przywileju w Koszycach lokalizuje w czasie przywilej w Koszycach, unię w Krewie przyczyny i skutki unii krewskiej pojęcie przywilej generalny wskazuje na mapie Żmudź przyczyny wojny z zakonem lokuje w czasie i wymienia skutki I pokoju toruńskiego rozwoju gospodarczego Polski w czasach Kazimierza przejęcia władzy w Polsce przez Andegawenów polityczne i gospodarczo-społeczne skutki przywileju koszyckiego postaci Ludwika Andegaweńskiego, Jadwigi, Jagiełły, Witolda lokuje w czasie unię w Horodle przyczyny i skutki unii horodelskiej przebieg wielkiej wojny z Zakonem postaci Władysława Jagiełły, Ulricha von Jungingena zmiany ustrojowe w państwie Kazimierza międzynarodowy kontekst dziejów Polski dzieje unii polskolitewskiej porównuje założenia unii krewskiej i horodelskiej ocenia znaczenie unii krewskiej dla dziejów Polski problem następstwa tronu po Jagielle międzynarodowy kontekst dziejów Polski pojęcie przywilej jedleński przebieg konfliktów z Krzyżakami za panowania Władysława Jagiełły międzynarodowy kontekst dziejów zestawia najważniejsze wydarzenia z dziejów Polski i Europy wyjaśnia skutki przywileju w Koszycach dla procesu kształtowania się demokracji szlacheckiej zestawia najważniejsze wydarzenia z dziejów Polski i Europy ukazuje dalekosiężne skutki zwycięstwa grunwaldzkiego dla dziejów Polski zestawia najważniejsze wydarzenia z dziejów Polski i Europy

16 6. Kazimierz Jagiellończyk i wojna trzynastoletnia prawidłowo lokuje w czasie wojnę trzynastoletnią wskazuje zmiany terytorialne będące skutkiem wojny 13-letniej za pomocą schematu opisuje przebieg bitwy grunwaldzkiej lokuje w czasie i przestrzeni bitwę pod Warną przyczyny wojny 13-letniej skutki II pokoju toruńskiego lokuje w czasie i wymienia postanowienia przywileju cerekwickonieszawskiego i skutki bitwy pod Warną pojęcia: Związek Pruski, akt inkorporacji przebieg wojny 13-letniej postaci Kazimierza Jagiellończyka pojęcie polityka dynastyczna Polski postaci Pawła Włodkowica międzynarodowy kontekst dziejów Polski sukcesu Polski w wojnie 13-letniej i drzewa genealogicznego przedstawia politykę dynastyczną Kazimierza Jagiellończyka międzynarodowym wyjaśnia i ocenia wyprawę warneńską w szerokim politycznym, gospodarczo-społecznym i kulturowym aspekcie wyjaśnia skutki wojny 13- letniej dla dziejów Polski wyjaśnia skutki przywileju cerekwicko-nieszawskiego dla procesu kształtowania się demokracji szlacheckiej 7. Kultura Polski średniowiecznej rozpoznaje style architektoniczne średniowiecza rozpoznaje najważniejsze zabytki kultury średniowiecznej w Polsce za pomocą schematów opisuje style romański i gotycki najważniejsze cechy kultury średniowiecznej w Polsce chrześcijaństwa dla dziejów kultury średniowiecznej w Polsce opisuje cechy malarstwa i rzeźby średniowiecznej w Polsce opisuje system szkolnictwa w Polsce postaci Wita Stwosza, Galla Anonima, Mistrza Wincentego zwanego Kadłubkiem, Jana Długosza i opisuje najważniejsze dzieła sztuki epoki średniowiecza w Polsce opisuje dzieje Akademii Krakowskiej i wyjaśnia jej znaczenie ukazuje rolę kultury średniowiecznej dla dziejów Polski wskazuje współczesne dziedzictwo kultury średniowiecza w Polsce