Trzecia Europa. Polska myśl federalistyczna w Stanach Zjednoczonych,
|
|
- Gabriel Brzeziński
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1
2 DZIEJE NAJNOWSZE, ROCZNIK XXXVI 2004, 4 PL ISSN Sławomir Lublin Łukasiewicz Trzecia Europa. Polska myśl federalistyczna w Stanach Zjednoczonych, Trzecia Europa to pojęcie, którego używano już w przeszłości, jednak nigdy nie weszło na stałe do języka nauki. Przed wojną do celów politycznych używał go Józef Beck. Po wojnie próby jego naukowego uzasadnienia podjął się węgierski historyk Jeno Szucs 1 tytuł niniejszej dysertacji 2 nawiązuje właśnie do jego propozycji. Jednocześnie, używając terminu trzecia Europa", staram się ogarnąć całe spektrum dyskusji, jakie toczyły się od momentu wybuchu II wojny światowejna temat tejczęści Europy, którą określano jako Środkową, Wschodnią, Środkową i Wschodnią, Centralną, Środkowowschodnią, a także jako Międzymorze, obszar ABC (Adriatyk-Bałtyk-Morze Czarne), czy wreszcie jako obszar położony przed II wojną pomiędzy Niemcami a Rosją. Myśl, którejzadaniem było podkreślanie odrębności regionu, zwłaszcza zaś myśl, która postulowała stworzenie osobnego organizmu w Europie Środkowowschodniej(np. federacji regionalnej), była poszukiwaniem owej TrzeciejEuropy" okazało się bowiem, że dwie już istniejące (Wschodnia i Zachodnia) nie wystarczały. Liczebnik trzecia" ma charakter porządkowy, daleki na pewno od takich skojarzeń, jak trzeci świat", trzecia Rzesza", czy trzeci Rzym". Kolejne uściślenie, którego trzeba dokonać, dotyczy terminu federalistyczny". Jest to przymiotnik, który pozwala mi skupić się na wszelkich koncepcjach dotyczących przekształceń w owej trzeciejeuropie", których efektem finalnym mogła być choć nie musiała jakaś forma federacji. Przymiotnik federalistyczna" pozwala uniknąć wikłania się w spory dotyczące istoty federacji, zwłaszcza że koncepcje, które rodziły się w omawianych przeze mnie latach, pomimo że expressis verbis określane były jako federacyjne, często miały charakter np. konfederacyjny. Konfederacja oczywiście może być etapem na drodze do federacji, ale nie musi. Daty skrajne zostały podyktowane prostym faktem, że w 1940 r. przybiła do wybrzeży Ameryki potężna fala polskich uchodźców, z niejzaś wyłoniła się grupa o przekonaniach profederacyjnych, która założyła pismo New Europe". Dało to początekpolskiejrefleksji federalistycznejuprawianejw USA, która miała swoją kontynuację także po wojnie, m.in. na łamach pisma 1 J Szusc, Trzy Europy, tł. J. M. Kłoczowski, Lublin Rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem prof. dr. hab. Jerzego Kłoczowskiego i obroniona na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim 29 kwietnia 2004 r. Recenzentami pracy byli: prof. dr hab. Józef Łaptos (Akademia KEN, Kraków) oraz dr hab. Paweł Machewicz (IPA, Warszawa).
3 206 Sławomir Łukasiewicz The Central European Federalist". Jego ostatni numer ukazał się w 1971 r. i jest to cezura, która określa górne ramy moich badań. Cezury czasowe w przypadku badania myśli mają charakter umowny i pozwalają na głębsze zbadanie problemu w mniejszym przedziale czasowym. Podobnie rzecz się ma z zawężeniem terytorialnym. Dotychczasowe prace opierały się głównie na archiwaliach europejskich (przechowywanych we Francji i WielkiejBrytanii), dlatego materiały amerykańskie nie były, jak dotąd, dostatecznie przebadane. Z przeprowadzonych przeze mnie badań wynika, że USA były miejscem poważnej intelektualnej dyskusji o przyszłości Europy Środkowowschodniej. Dlatego też niniejsza dysertacja ma ambicje uzupełnienia obrazu polskiejrefleksji federalistycznej, jaki wyłania się z prac takich autorów, jak T. Kisielewski, M. S. Wolański, J. Łaptos, czy K. Grygajtis. Pokazuje ona również, że wciąż nie dysponujemy kompletem elementów do syntezy polskiejmyśli federalistycznejxix i XX w. i że niezbędne są jeszcze badania szczegółowe. Zwłaszcza gdy weźmiemy pod uwagę historię polskiejemigracji, niezmiernie trudną dzisiaj do badania ze względu na rozproszenie źródeł. Aby uzyskać jak najszerszą perspektywę badawczą, przestudiowałem zbiory polskie w USA (Polski Instytut Naukowy w Ameryce, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, New York Public Library dział rękopisów, Hoover Institution Archives w Kalifornii), WielkiejBrytanii (Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, Biblioteka Polska w Londynie) i w Polsce (Archiwum Akt Nowych, Biblioteka Uniwersytecka KUL dział rękopisów). Odbyłem również szereg rozmów ze świadkami historii, by wymienić chociażby Feliksa Grossa, Mariana Kamila Dziewanowskiego, czy Piotra Wandycza lista ta jest oczywiście dużo dłuższa 3. Praca została podzielona na trzy zasadnicze części. Wychodząc z założenia, że niemożliwe jest studiowanie myśli politycznej bez pokazania ram instytucjonalnych i ogólnego kontekstu politycznego, w jakim powstawała, pierwszy rozdział poświęciłem klasycznejrekonstrukcji wydarzeń, skupiając się oczywiście na działaniach inspirowanych myślą federalistyczną. Część druga dotyczy myśli polityczneji kluczowe są tutajtrzy nazwiska: Anatola Muhlsteina, Romana Michałowskiego i Feliksa Grossa. Wreszcie część trzecia w największej mierze dotyczy pisarstwa historycznego, związanego z dziejami polskiejmyśli federalistycznej. Tutajponownie skupiłem się na trzech nazwiskach, kluczowych moim zdaniem dla tego nurtu historiografii: Oskara Haleckiego, Mariana Kamila Dziewanowskiego i Piotra Wandycza. Spośród wymienionych powyżejosób tylko Muhlstein, Gross i Halecki doczekali się osobnych studiów problemowych 4. Nazwisko Romana Michałowskiego praktycznie nie funkcjonuje w literaturze przedmiotu, co jak staram się w pracy dowieść nie jest słuszne. Czymże jest myśl federalistyczna? Jejgeneza wydaje się prosta. Lata przyniosły załamanie kruchego porządku międzynarodowego w Europie Środkowowschodniej, a wraz z tym załamaniem przyszła konieczność redefiniowania i przekonstruowania szeregu instrumentów międzynarodowych, których celem miały być pokóji bezpieczeństwo regionu, ale tak- 3 Dwie z tych rozmów udało się opublikować. Prorok Zjednoczonej Europy. Z profesorem Feliksem Grossem rozmawiają Joanna Bator i Sławomir Łukasiewicz, Przegląd Polski", 5 maja 2000, s. 1-2; 12 maja 2000, s. 2; 19 maja 2000, s P. Wandycz, Ofederalizmie i emigracji. Reminiscencje o rzeczach istotnych i błahych. Rozmowy przeprowadził Sławomir Łukasiewicz, Lublin Z ciekawszych warto wymienić W. Kaczocha, Teoretyczne i empiryczne problemy wartości w filozofii społecznej Feliksa Grossa, Przegląd Zachodni" 1988, nr 1, s ; J. Kurczewska, Trzy role Feliksa Grossa: zaangażowany obserwator, ideolog, uczony, w: F. Gross, Wartości, nauka i świadectwa epoki, red. J. Kurczewska, Warszawa 2002, s. IX-XLII; J. Kłoczowski, Oskar Halecki i jego walka o miejsce Polski w Europie, w: Z dziejów polityki i dyplomacji polskiej. Studia poświęcone pamięci Edwarda hr. Raczyńskiego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wychodźstwie, Warszawa 1994, s
4 Trzecia Europa. Polska myśl federalistyczna w Stanach Zjednoczonych że Europy i świata. Prawda ta stawała się coraz dotkliwiejodczuwana w latach 30. w Europie, ale dopiero lata wywołały prawdziwy przełom także gdy chodzi o myśl polityczną. Nowa sytuacja wywołała szereg przewartościowań również w polityce polskiej, zarówno tejwewnętrznej, jak i zagranicznej. Jednym z projektów, szczególnie intensywnie dyskutowanych od jesieni 1939 r., był pomysł połączenia wysiłków wojennych Polski i Czechosłowacji, który szybko przybrał kształt koncepcji konfederacyjnych, a te zaowocowały konkretnymi gestami politycznymi: deklaracją polsko-czechosłowacką z 11 listopada 1940 r., wspólnym projektem ustawy zasadniczejprzyszłego związku polsko-czechosłowackiego, przygotowanym przez Komitet Polityczny kierowany przez gen. K. Sosnkowskiego, a wreszcie deklaracją ze stycznia 1942 r. Proces ten znalazł swoje odbicie także w działalności środowisk środkowoeuropejskich, w tym także polskich, w Stanach Zjednoczonych. Ze wspomnianą deklaracją z listopada 1940 r. zbiegło się wydanie pierwszego numeru pisma New Europe", którego trzon redakcyjny stanowili Polacy: R. Michałowski, A. Muhlstein, Stefan de Ropp (ówcześnie dyrektor Polskiego Centrum Informacyjnego w Nowym Jorku). Z czasem do grona tego dołączyły takie osoby, jak Oskar Halecki, czy Feliks Gross. Pismo to, które jak dotąd doczekało się jedynie cząstkowych badań 5, miało dosyć poważne ambicje wpływania na politykę amerykańską. Szczególnie w 1941 r., czyli jeszcze przed przystąpieniem USA do wojny, opublikowało cały szereg propozycji fundamentalnych z punktu widzenia przyszłej federacji środkowoeuropejskiej. Trzeba tu wspomnieć zarówno o artykułach Romana Michałowskiego, który postulował stworzenie federacji na podstawie analizy problemów bezpieczeństwa, jak i artykuły Anatola Muhlsteina, gdzie nawet możemy znaleźć projekt konstytucji Federacji Srodkowoeuropejskiej(United States of Central Europe). Jako redaktor tego pisma od 1943 r. pogłębiał swoją znajomość problematyki federalistycznejfeliks Gross, przyjaciel Romana Michałowskiego, ale także warto o tym wspomnieć Bronisława Malinowskiego. Jako owoc prowadzonych badań i dyskusji F. Gross na początku 1945 r. wydał w Nowym Jorku ważną i szeroko komentowaną książkę Crossroads of Two Continents. Stanowiła ona próbę podsumowania dyskusji o federacji środkowoeuropejskiej, jakie toczyły się w okresie II wojny. Znamienne, że Gross, Michałowski i Halecki powrócili do tych koncepcji pod koniec lat 40., kiedy w wyniku zmian na scenie międzynarodowejzaczęły powstawać pod patronatem Stanów Zjednoczonych nowe organizacje emigrantów, z Komitetem Wolnej Europy na czele. Wszyscy wymienieni wzięli udział w tworzeniu amerykańskiego Związku Polskich Federalistów, którego europejski prototyp od 1949 r. istniał już w Paryżu i Londynie. Obecność owych teoretyków" federalizmu sprawiła, że amerykański ZPF miał nieco inny charakter niż jego europejski odpowiednik, gdzie z kolei prym wiedli członkowie PRW NiD z Rowmundem Piłsudskim na czele. Taka sytuacja owocowała szeregiem napięć pomiędzy Związkiem w Nowym Jorku a tym w Europie. W USA do ZPF należały takie osoby (by wymienić najsławniejsze), jak: Stefan Korboński, Jan Lechoń, Kazimierz Wierzyński, Jerzy Lerski, Wacław Lednicki, Oskar Halecki, Piotr Wandycz, Marian Kamil Dziewanowski, Tadeusz Romer. W ramach amerykańskiego ZPF, m.in. za sprawą Michałowskiego, ściśle współdziałano z KWE, a szczególnie z komórką studyjną pod nazwą Mid-European Studies Center, gdzie pracowali m.in. F. Gross, czy P. Wandycz. W 1951 r. powstała także chicagowska gałąź amerykańskiego ZPF, która dość szybko zmieniła nazwę na Polski Związek Współpracy Srodkowowschodniej Europy, co było podyktowane różnicami politycznymi. ZPF w USA zakończył swoją działalność 5 Ważny jest artykuł I. Drąg Korga, Poszukiwanie wspólnego forum: New Europe" i Rada Planowania Europy Środkowej i Wschodniej, w: O nowy kształt Europy: XX-wieczne koncepcje federalistyczne w Europie Środkowo-Wschodniej, red. J. Kłoczowski, S. Łukasiewicz, Lublin 2003, s
5 208 Sławomir Łukasiewicz ok r., po którejto dacie urywają się wszelkie relacje. Jednak istniała nadal powołana w jego ramach inicjatywa Czechoslovak-Polish Reserach Committee, czyli Czechosłowacko-Polski Komitet Studiów, który wydawał praktycznie nie znane dzisiajpismo The Central European Federalist", nota bene wysoko oceniane m.in. przez J. Giedroycia. Przetrwało ono do 1971 r. Co ciekawe, wspomniana grupa w swoich deklaracjach nawiązywała do rozmów polsko-czechosłowackich prowadzonych w czasie II wojny. Znamienne też, że stronę czechosłowacką reprezentował w niejvilem Brzorad, sekretarz Huberta Ripki. Inicjatyw, które można byłoby określić jako federalistyczne, a które powstały na gruncie amerykańskim, było dużo więcej, lecz miały one zdecydowanie mniejszy dorobek w zakresie refleksji federalistycznejniż ZPF. Chronologicznie pierwsza była Unia Chrześcijańsko- -Demokratyczna Europy Srodkowej (Chrystian Democratic Union of Central Europe CDUCE, 1950), w którejpoważną rolę odgrywali polscy chadecy m.in. Karol Popiel i Konrad Sienkiewicz po 1947 r. przebywający na emigracji 6. Drugą, dużo poważniejszą inicjatywą było Zgromadzenie Europejskich Narodów Ujarzmionych (Assembly of Captive European Nations ACEN, 1954). Pewne przymiarki do jego powołania miały miejsce jeszcze przed 1954 r., kiedy istniała Konferencja Krajów Srodkoweji WschodniejEuropy (w skład której wchodziła Rada Polityczna) oraz Komitet Wschodniej i Srodkowej Europy (w skład którego wchodził Polski Narodowy Komitet Demokratyczny). ACEN skupiał zarówno przedstawicieli komitetów narodowych wchodzących w skład KWE, jak i przedstawicieli CDUCE, MiędzynarodowejUnii Chłopskiej, Unii SocjalistycznejEuropy Środkowej, czy Unii LiberalnejEuropy Środkowej. Ze strony polskiejpoważną rolę w ACEN na początku odgrywał m.in. Mikołajczyk, ale z czasem szczególnie widoczny stał się S. Korboński, a potem Feliks Gadomski ze Stronnictwa Demokratycznego. ACEN stanowił próbę stworzenia prototypu parlamentu środkowoeuropejskiego i jako taki stwarzał emigrantom możliwość wypowiadania się na temat polityki międzynarodowejzarówno wobec czynników amerykańskich, jak i europejskich. Jeżeli chodzi o myśl polityczną, najbardziej oryginalne koncepcje zostały sformułowane przez trzy osoby: Anatola Muhlsteina, Romana Michałowskiego i Feliksa Grossa, im też poświęciłem drugą część pracy. Jakie były ich najważniejsze w dużejmierze zbieżne postulaty? Po pierwsze, przesłanki bezpieczeństwa nakazywały stworzenie związku państw (państwa związkowego), który wykorzystywałby potencjał ludnościowy (szacowano go na ok. 110 mln mieszkańców), gospodarczy i militarny całości regionu. Uważano, że konsolidacja tych sektorów pozwoliłaby uniknąć powtórki sytuacji z lat ludna oraz silna gospodarczo i militarnie federacja środkowoeuropejska byłaby w stanie stawić czoła agresji potężnych sąsiadów, jakimi były w owym czasie Niemcy i Rosja Sowiecka. Może najbardziejsceptyczny w tym punkcie był A. Muhlstein, który uważał, że taki związek w przypadku konfliktu mógł się jedynie nieco dłużej bronić niż pojedyncze państwa, dlatego zupełną gwarancję bezpieczeństwa można było uzyskać dopiero po skonstruowaniu całego systemu dalszych sojuszy. Zdaniem Muhlsteina, aby taki związek mógł sprawnie funkcjonować należało de facto przekształcić go w państwo, a zatem nadać mu konstytucję, którejprojekt Muhlstein przedstawił 7. W ten sposób rodził się nurt tzw. federalizmu integralnego, który zakładał powstanie federacji niejako odgórnie", zgodnie z przygotowanymi wcześniejprojektami. Projekty te oczywiście nie liczyły się z opinią społeczeństw, lecz odwoływały do skądinąd słusznej obserwacji, że państwa Europy Srodkowowschodniejw pojedynkę są za słabe, by sprostać zagrożeniom, jakie na nie czyhają. Koniec II wojny i procesy, jakie zaszły po II wojnie w Europie, skłaniały polskich teore- 6 Jako ciekawostkę warto tu podać, że w europejskiejsekcji młodzieżowejdziałał m.in. Jan Kułakowski. 7 A. Muhlstein, The United States of Central Europe, New York 1942.
6 Trzecia Europa. Polska myśl federalistyczna w Stanach Zjednoczonych tyków federalizmu do dwóch konstatacji po pierwsze, że federalizm integralny jest projektem nierealnym i powinien ustąpić miejsca metodzie, która pod koniec lat 40. narodziła się w Europie, a mianowicie tzw. metodzie funkcjonalnej, czy też jak niektórzy ją określają sektorowej. Po drugie, polscy federaliści starali się na wszelkie sposoby przypominać, że obok jednoczącejsię Europy Zachodniejistnieje także często zapominana Europa Środkowowschodnia, której związki z Zachodem dla emigrantów były oczywiste. Wszystkie te dyskusje stwarzały bardzo dobre pole dla refleksji historiograficznej, która stawiała sobie dwa podstawowe cele. Po pierwsze, tak jak w przypadku Haleckiego konstruowała historyczne uzasadnienie traktowania Europy Środkowowschodniejjako odrębnejwobec Rosji Sowieckieji ciążącejdo Europy Zachodniej 8. Uzasadniono to m.in. długimi tradycjami federacyjnymi, które były wspólnym doświadczeniem narodów wchodzących w przeszłości w skład wielonarodowejrzeczypospolitej. Blisko stąd do idei jagiellońskiej 9, tak popularnej w okresie międzywojennym. Taka argumentacja przemawiała pośrednio na rzecz jakiejś formy odtworzenia podobnego państwa, opartego na zasadach wolności i równości. Drugim celem historiografii federalistycznej, tak jak w przypadku Mariana Kamila Dziewanowskiego, czy P. Wandycza, było przypominanie, tak Polakom, jak i Amerykanom, czy Europejczykom o dorobku Polaków zarówno w myśli, jak i działalności federalistycznej. Przywoływano tu zarówno doświadczenie dawnejrzeczypospolitej(o. Halecki), jak również doświadczenia dużo bardziejaktualne w ówczesnym czasie, np. próby konfederacji polsko-czechosłowackiej(p. Wandycz) 10, czy koncepcje federacyjne Pisłudskiego (M. K. Dziewanowski) 11. Książki te należą dzisiajdo klasyki polskiejhistoriografii, a gruntowną polemikę z tezami ostatniejdopiero niedawno podjął AndrzejNowak, historyk z Krakowa 12. Powstaje tutajoczywiście pytanie o przenikanie się myśli polityczneji historiografii. Wydaje się, że historiografia polska na emigracji nie mogła powstawać w oderwaniu od myśli politycznej. Ograniczone możliwości działania, czy badań historii polskiejoraz aktualne polemiki z polityką i historiografią uprawianą w ramach PRL zmuszały do podejmowania tematów ważnych i aktualnych, w tym wyznaczanych przez myśl polityczną. Z drugiejstrony prace, które powstawały, były pisane z zachowaniem możliwie jak najlepszego warsztatu, w czym pomagała zarówno opieka nestorów polskiej historiografii Kukiela, Haleckiego, jak i edukacja odbierana na uniwersytetach brytyjskich (Wandycz ukończył m.in. Cambridge), czy amerykańskich (M. K. Dziewanowski jest absolwentem Harvard University). Dzięki temu prace te, mimo że nieznane szerokiemu gronu czytelników, są ważne i cytowane nawet dzisiaj. W kontekście procesów w Europie, których jesteśmy świadkami, oraz kilkudziesięciu lat spychania podobnych dyskusji na margines w okresie PRL wydaje się niezmiernie istotne przypomnienie tych koncepcji oraz grona osób, które je wypracowały. 8 Najważniejsza jest tu jego praca The limits and divisions of European history, New York 1950, polskie wydanie Historia Europy jej granice i podziały, tł. J. M. Kłoczowski, Lublin Najczęściejdo tejidei odwoływał się O. Halecki, który w ówczesnym czasie był także autorem Dziejów unii jagiellońskiej (Warszawa ). 10 P. Wandycz, Czechoslovak-Polish Confederation, Bloomington M. K. Dziewanowski, Joseph Pilsudski A European Federalist, Stanford A. Nowak, Polska i trzy Rosje: studium polityki wschodniej Józefa Piłsudskiego (do kwietnia 1920), Kraków 2001.
Współpraca międzynarodowa miast województwa łódzkiego
WYŻSZA SZKOŁA STUDIÓW MIĘDZYNARODOWYCH W ŁODZI WYDZIAŁ STUDIÓW MIĘDZYNARODOWYCH I DYPLOMACJI Michał Adamski Współpraca międzynarodowa miast województwa łódzkiego Praca doktorska napisana pod kierunkiem
Wymagania edukacyjne z historii do klasy I dopuszczający
Wymagania edukacyjne z historii do klasy I dopuszczający wymagania w zakresie wiadomości omawia najważniejsze postanowienia i konsekwencje traktatu wersalskiego definiuje pojęcie totalitaryzmu omawia główne
Dr Barbara Klassa Zakład Metodologii Historii i Historii Historiografii Instytut Historii Uniwersytet Gdański
Dr Barbara Klassa Zakład Metodologii Historii i Historii Historiografii Instytut Historii Uniwersytet Gdański 1. Przedmiot: Historia historiografii Rok: IV Semestr: VII Studia: stacjonarne 2. Ilość godzin:
Śp. Piotr Wandycz z perspektywy Lublina pożegnanie
INSTYTUT EUROPY Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej Rok 15 (2017) Zeszyt 1 Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej (Yearbook of the Institute of East-Central Europe) Szczegóły publikacji
TEKA KOMISJI HISTORYCZNEJ ODDZIAŁ PAN W LUBLINIE COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES
KOMISJI HISTORYCZNEJ ODDZIAŁ PAN W LUBLINIE COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES POLISH ACADEMY OF SCIENCES BRANCH IN LUBLIN COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES Volume IX Lublin 2012 POLSKA AKADEMIA NAUK ODDZIAŁ
HISTORIA WOJSKO POLITYKA
KONFERENCJA NAUKOWA HISTORIA WOJSKO POLITYKA MARIAN KUKIEL (1885 1973) I JEGO DZIEŁO ZAPROSZENIE W dziejach Polski Marian Kukiel chlubnie odznaczył się na wielu obszarach. Był wybitnym historykiem, żołnierzem,
Ocena dążeń Rosji i konfliktu rosyjsko-gruzińskiego
Ocena dążeń Rosji i konfliktu rosyjsko-gruzińskiego Wyniki badań Instytutu Spraw Publicznych Rosja i Niemcy zawsze należały do sąsiadów, z którymi Polacy wiązali największe obawy. Wojna rosyjsko-gruzińska
Andrzej Zapałowski "Następna Dekada. Gdzie byliśmy i dokąd zmierzamy", George Friedman, Kraków 2012 : [recenzja]
Andrzej Zapałowski "Następna Dekada. Gdzie byliśmy i dokąd zmierzamy", George Friedman, Kraków 2012 : [recenzja] Ante Portas. Studia nad bezpieczeństwem nr 2, 147-150 2013 RECENZJE ANTE PORTAS Studia nad
Panel dyskusyjny Odbiorca jako współtwórca nowoczesnego muzeum - relacja
PL RU EN A A A Szukaj Panel dyskusyjny Odbiorca jako współtwórca nowoczesnego muzeum - relacja Muzeum Pamięci Sybiru, jako nowa placówka muzealna na etapie budowy siedziby i tworzenia wystawy stałej, wciąż
HISTORIA INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ
93V7 Kazimierz Łastawski HISTORIA INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ Spis treści WSTĘP 9 I. ROZWÓJ IDEI ZJEDNOCZENIOWYCH W DZIEJACH EUROPY 15 1. Prapoczątki idei jednoczenia Europy (Grecja, Rzym) 15 2. Średniowieczna
Debaty Lelewelowskie 2013/1
Debaty Lelewelowskie 2013/1 Wymiary polskiej suwerenności w XIX stuleciu. Stosunki władzy, autonomia polityczna i okoliczności ją kształtujące dyskusja z udziałem Andrzeja Chwalby Jarosława Czubatego Malte
KARTA KURSU. Studia I stopnia, stacjonarne, rok 3, semestr 6. Kod Punktacja ECTS* 3
KARTA KURSU Studia I stopnia, stacjonarne, rok 3, semestr 6 Nazwa Nazwa w j. ang. Dzieje integracji europejskiej History of the European integration Kod Punktacja ECTS* 3 Koordynator Dr hab. Marek Herma,
Rozkład materiału. kl. III/podręcznik :Poznać, zrozumieć, WSiP 2009/
Rozkład materiału kl. III/podręcznik :Poznać, zrozumieć, WSiP 2009/ Lp. Temat jednostki lekcyjnej Zagadnienia 1. I wojna światowa geneza, przebieg, skutki Proponowana Scenariusz lekcji liczba godzin str.
Wstęp Sławomir Dębski... 5
SPIS TREŚCI Wstęp Sławomir Dębski............................. 5 I. Wybrane zagadnienia z zakresu ewolucji struktur organizacyjnych polskiej służby dyplomatyczno-konsularnej w latach 1944 1989 Krzysztof
W odpowiedzi na artykuł Ihara Szauczuka Wyższa humanistyczna edukacja na Białorusi w okresie międzywojennym: szkic historyczny
Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej Rok 14 (2016) Zeszyt 1 Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej (Yearbook of the Institute of East-Central Europe) Szczegóły publikacji oraz instrukcje
PROGRAM NAUKOWY XX POWSZECHNEGO ZJAZDU HISTORYKÓW POLSKICH LUBLIN WRZEŚNIA 2019 R.
PROGRAM NAUKOWY XX POWSZECHNEGO ZJAZDU HISTORYKÓW POLSKICH LUBLIN 18-20 WRZEŚNIA 2019 R. 17 WRZEŚNIA 2019 R. Panel organizowany przez partnera instytucjonalnego XX Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich
1. Publikacje książkowe. * Działalność Polskich Związków Zawodowych w ŚFZZ , Warszawa 1986; Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, s.
1. Publikacje książkowe * Działalność Polskich Związków Zawodowych w ŚFZZ 1945-1957, Warszawa 1986; Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, s. 142, * Światowa Federacja Związków Zawodowych 1945-1985,
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z przedmiotu historia klasa VII
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z przedmiotu historia klasa VII ( wg programu Wczoraj i dziś nr dopuszczenia 877/4/2017 ). Rok szkolny 2017/2018 Ocena dopuszczająca : - zna datę i postanowienia
Koło historyczne 1abc
Koło historyczne 1abc Autor: A.Snella 17.09.2015. Zmieniony 05.10.2016.,,Kto nie szanuje i nie ceni swojej przeszłości, ten nie jest godzien szacunku, teraźniejszości ani prawa do przyszłości.'' JÓZEF
3 Religie Rola Rzymu Ośrodki kulturowe po upadku Rzymu 4 Schemat społeczeństwa Pojęcia
Klasa I ZS Temat Lp. Zakres treści Lekcja organizacyjna 1 Program nauczania System oceniania Źródła wiedzy o przeszłości i teraźniejszości 2 Epoki historyczne Źródła historyczne Dziedzictwo antyku Kształtowanie
MONARCHIA KAZIMIERZA WIELKIEGO ( )
Uniwersytet Wrocławski Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Instytut Historii Państwa i Prawa Zakład Historii Administracji Studia Stacjonarne Administracji pierwszego stopnia Agata Jamróz MONARCHIA
PODSTAWA PROGRAMOWA (zakres podstawowy)
2016-09-01 HISTORIA PODSTAWA PROGRAMOWA (zakres podstawowy) SZKOŁY BENEDYKTA IV etap edukacyjny zakres podstawowy Cele kształcenia wymagania ogólne I. Chronologia historyczna. Uczeń porządkuje i synchronizuje
Rozliczanie totalitarnej przeszłości: zbrodnie, kolaboracja i symbole przeszłości. redakcja Andrzej Paczkowski
Rozliczanie totalitarnej przeszłości: zbrodnie, kolaboracja i symbole przeszłości redakcja Andrzej Paczkowski Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk Warszawa 2017 Kara-pamiec-polityka 2.indb
Od przeszłości do teraźniejszości. Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego
Od przeszłości do teraźniejszości Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego 1945 2015 Katarzyna Mikołajczyk * Adam Łysakowski Doktor habilitowany, kustosz dyplomowany, dyrektor BUŁ w latach 1946 1948. Urodził
TEKA KOMISJI HISTORYCZNEJ ODDZIAŁ PAN W LUBLINIE COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES
TEKA KOMISJI HISTORYCZNEJ ODDZIAŁ PAN W LUBLINIE COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES POLISH ACADEMY OF SCIENCES BRANCH IN LUBLIN TEKA COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES Volume VIII Lublin 2011 POLSKA AKADEMIA
Głównym celem opracowania jest próba określenia znaczenia i wpływu struktury kapitału na działalność przedsiębiorstwa.
KAPITAŁ W PRZEDSIĘBIORSTWIE I JEGO STRUKTURA Autor: Jacek Grzywacz, Wstęp W opracowaniu przedstawiono kluczowe zagadnienia dotyczące możliwości pozyskiwania przez przedsiębiorstwo kapitału oraz zasad kształtowania
Instytut Pamięci Narodowej
Instytut Pamięci Narodowej Źródło: http://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/37316,ksiazki-historyczne-roku-wybrane-po-raz-dziewiaty-warszawa-17-listopada-2016. html Wygenerowano: Czwartek, 29 grudnia 2016, 23:29
Projekt okładki: Katarzyna Juras Na okładce wykorzystano zdjęcie: want to climb a barbed fence out Fotolia / bazapoy
Recenzje: prof. dr hab. Grażyna Michałowska dr hab. Lech M. Nijakowski Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Magdalena Pluta Korekta: Joanna Barska Projekt okładki: Katarzyna Juras Na okładce
Biogramy członków Komitetu Sterującego
Biogramy członków Komitetu Sterującego Prof. István Kovács, Węgry Instytut Historii Węgierskiej Akademii Nauk Dyplomata, historyk, pisarz i poeta, pracownik Instytutu Historii Węgierskiej Akademii Nauk
ZESZYTY NAUKOWE ZAKŁADU EUROPEISTYKI
ZESZYTY NAUKOWE ZAKŁADU EUROPEISTYKI WyŜszej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie Numer 1(3) 2007 szkice z dziedzin nauki zespół redakcyjny: dr Agata Jurkowska, dr Marcin Szewczyk ISSN 1689-9229
Kierunek studiów logistyka należy do obszarów kształcenia w zakresie nauk
ekonomika obronności studia pierwszego stopnia - profil ogólno akademicki specjalność obronność państwa Kierunek studiów ekonomika obronności należy do obszarów kształcenia w zakresie nauk społecznych.
2. Wykonanie zarządzenia powierza się Sekretarzowi Miasta. 3. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.
ZARZĄDZENIE Nr 2275/2018 PREZYDENTA MIASTA KRAKOWA z dnia 04.09.2018 r. w sprawie przyjęcia i przekazania pod obrady Rady Miasta Krakowa projektu uchwały Rady Miasta Krakowa w sprawie utworzenia miejskiej
Koło Absolwentów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II przy Towarzystwie Przyjaciół KUL
Koło Absolwentów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II przy Towarzystwie Przyjaciół KUL Jak założyć Koło Absolwentów KUL? 1. Wypełnij deklarację członkowską na stronie: http://tpkul.pl/dolacz-do-nas/deklaracjaczlonkowska/
OD STAROŻYTNOŚCI DO R.
Spis treści WSTĘP 13 Rozdział 1 Dzieje CYPRU OD STAROŻYTNOŚCI DO 1878 R. 1.1. Historia Cypru do podboju tureckiego w 1571 r. 21 1.2. Cypr pod rządami Turków w latach 1571-1878 27 1.3. Sytuacja międzynarodowa
Łukasz Gibała Poseł na Sejm RP
Kraków, czerwca 2012 r. Szanowny Pan Donald Tusk Prezes Rady Ministrów INTERPELACJA w sprawie konieczności udziału Polski w międzynarodowym porozumieniu Partnerstwo Otwartych Rządów (Open Government Partnership)
NOWA TOŻSAMOŚĆ NIEMIEC I ROSJI W STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH
A Fundacja Studiów Międzynarodowych Foundation of International Studies NOWA TOŻSAMOŚĆ 3 NIEMIEC I ROSJI W STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH Praca zbiorowa pod redakcją Stanisława Bielenia i Witolda M. Góralskiego
13-14 września 2012 r. Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wrocław
13-14 września 2012 r. Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wrocław 13 września 2012 r. SESJA OTWARTA 8.30-9.30 Msza św. (Kościół Uniwersytecki Najśw. Imienia Jezus, Pl. Uniwersytecki 1) 9.30-10.00 Przybycie
Niepodległa polska 100 lat
Niepodległa polska 100 lat 1918-2018 UTRATA NIEPODLEGŁOŚCI Ostatni z trzech rozbiorów Polski przypieczętowała klęska powstania kościuszkowskiego w lipcu 1794 roku. W roku następnym 3 stycznia 1795 Rosja,
Copyright by Wydawnictwo Naukowe Scholar Sp. z o.o., Warszawa 2012
Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Karolina Dębska, Anna Kaniewska Korekta: Anna Kaniewska Projekt okładki i stron tytułowych: Katarzyna Juras Ilustracja na okładce James Steidl Fotolia.com
Wystawa plenerowa Powstała, by żyć w 100. rocznicę odzyskania niepodległości Warszawa, 29 maja 20 czerwca 2018
Moja Niepodległa https://mojaniepodlegla.pl/mn/aktualnosci/4234,wystawa-plenerowa-powstala-by-zyc-w-100-rocznice-odzyskania -niepodleglosci-warsz.html 2019-07-19, 23:16 żyć w 100. rocznicę odzyskania niepodległości
Główne problemy, założenia i etapy realizacji projektu ReNewTown
This project is implemented through the CENTRAL EUROPE Programme co financed by the ERDF Główne problemy, założenia i etapy realizacji projektu Konsultacje publiczne Warszawa, 29 maja 2012 Magdalena Wątorska-Dec,
Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR
Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR Seria Współczesne Społeczeństwo Polskie wobec Przeszłości tom VII Redaktor naukowy serii: prof. dr hab. Andrzej Szpociński Recenzent: prof. dr hab. Jan Jacek Bruski Redaktor
innowacyjna przestrzeń edukacyjna: doświadczenie estetyczne jako narzędzie przekazywania wartości kulturowych
innowacyjna przestrzeń edukacyjna: doświadczenie estetyczne jako narzędzie przekazywania wartości kulturowych Pan Tadeusz powstał w Paryżu w latach 1833-34, w czasie gdy Polska na ponad sto lat zniknęła
Wymagania edukacyjne dla uczniów klasy VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo
Wymagania edukacyjne dla uczniów klasy VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo Dopuszczający -Posługuje się następującymi pojęciami: rewolucja przemysłowa, romantyzm, pozytywizm,
Konferencja prasowa Projekt Opracowanie Polityk Sektorowych Województwa Łódzkiego
www.pwc.com Konferencja prasowa Projekt Opracowanie Polityk Sektorowych Województwa Łódzkiego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz z budżetu
SYLABUS. Wydział Socjologiczno-Historyczny Katedra Politologii
Rzeszów, 1 październik 2014 r. SYLABUS Nazwa przedmiotu Współczesne stosunki polityczne Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Socjologiczno-Historyczny Katedra Politologii Kod przedmiotu MK_13
dr Barbara CURYŁO 1. Zainteresowania badawcze:
dr Barbara CURYŁO 1. Zainteresowania badawcze: Stosunki międzynarodowe, w szczególności: negocjacje międzynarodowe, dyplomacja publiczna, protokół dyplomatyczny, europeistyka, paradygmaty teoretyczne.
Szkoła Języka i Kultury Polskiej Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Szkoła Języka i Kultury Polskiej Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie Szkoła letnia KUL to już TRADYCJA W marcu 1974 roku, po kilku latach starań i miesiącach intensywnych przygotowań,
Uniwersytet Wrocławski
Uniwersytet Wrocławski Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Instytut Historii Państwa i Prawa Zakład Historii Administracji Studia Stacjonarne Administracji pierwszego stopnia Anna Jaskóła SYTUACJA
OPIS PRZEDMIOTU. Kultura czeska. Wydział Humanistyczny Instytut Filologii Polskiej Kulturoznawstwo. studia drugiego stopnia stacjonarne
OPIS PRZEDMIOTU Nazwa Kod Kultura czeska Wydział Instytut/Katedra Kierunek Specjalizacja/specjalność Poziom organizacyjny studiów System studiów Wydział Humanistyczny Instytut Filologii Polskiej Kulturoznawstwo
Źródła, dokumenty do dziejów Narodowej Demokracji Romana Dmowskiego
Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Kielcach Źródła, dokumenty do dziejów Narodowej Demokracji Romana Dmowskiego zestawienie bibliograficzne w wyborze Wybór i opracowanie Małgorzata Pronobis Kielce 2009
[Unia Europejska a jej najbliższe sąsiedztwo]
[Unia Europejska a jej najbliższe sąsiedztwo] 6 ROLAND DANNREUTHER 16 Europejska Polityka Sąsiedztwa jako alternatywa dla członkostwa 6 Niniejszy artykuł omawia Europejską Politykę Sąsiedztwa oraz ocenia
Warszawa ma wiele twarzy Konferencja z cyklu Warszawska Jesień Archiwalna
Warszawa ma wiele twarzy Konferencja z cyklu Warszawska Jesień Archiwalna 25 listopada 2015 Warszawa ul. Nowy Świat 72 Pałac Staszica, sala 022 9.00-9.30 Otwarcie konferencji Teatr w wielkim mieście 9.30
SPIS TREŚCI Wstęp... 9 Wykaz skrótów... 13 Rozdział 1. Prawo podatkowe w systemie prawa... 15 1.1. Uwagi wprowadzające... 16 1.2. Prawo podatkowe jako gałąź prawa... 16 1.2.1. Przesłanki uzasadniające
Kartograficzny obraz życia kulturalnego Warszawy na dawnych planach miasta.
Warszawa ma wiele twarzy Konferencja z cyklu Warszawska Jesień Archiwalna 25 listopada 2015 Warszawa Polska Akademia Nauk Archiwum ul. Nowy Świat 72 Pałac Staszica, sala 022 9.00-9.30 Otwarcie konferencji
INSTYTUT FILOLOGII SŁOWIAŃSKIEJ REKRUTACJA NA STUDIA W ROKU AKADEMICKIM 2017/2018
INSTYTUT FILOLOGII SŁOWIAŃSKIEJ REKRUTACJA NA STUDIA W ROKU AKADEMICKIM 2017/2018 Egzamin (rozmowa kwalifikacyjna) dla kandydatów ze starą maturą lub świadectwem dojrzałości uzyskanym za granicą ROZMOWA
Natalia Gorynia-Pfeffer STRESZCZENIE PRACY DOKTORSKIEJ
Natalia Gorynia-Pfeffer STRESZCZENIE PRACY DOKTORSKIEJ Instytucjonalne uwarunkowania narodowego systemu innowacji w Niemczech i w Polsce wnioski dla Polski Frankfurt am Main 2012 1 Instytucjonalne uwarunkowania
Przesłanki i geneza procesu integracji europejskiej
Przesłanki i geneza procesu integracji europejskiej Katedra Studiów nad Procesami Integracyjnymi INPiSM UJ ul. Wenecja 2, 33-332 Kraków Prekursorzy integracji europejskiej 1. Pruski Związek Celny (1834
Piłsudski i Dmowski dwie wizje niepodległej Polski. Debata Lublin, 6 września 2018
Moja Niepodległa https://mojaniepodlegla.pl/mn/konferencje-i-wyklady/6529,pilsudski-i-dmowski-dwie-wizje-niepodleglej-polski-d ebata-lublin-6-wrzesnia-2018.html 2019-05-24, 05:31 Piłsudski i Dmowski dwie
Agnieszka Kastory. Żegluga dunajska w polityce międzynarodowej w XX wieku
Agnieszka Kastory Żegluga dunajska w polityce międzynarodowej w XX wieku Kraków 2011 Studia z historii XX wieku, pod redakcją Jakuba Polita T. XI Recenzja: prof. dr hab. Irena Stawowy-Kawka Redakcja: Mateusz
KUL. Lubelski Jana Pawła II. historia
KUL Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II historia 2 Projekt i opracowanie: Dział Informacji i Promocji KUL, oinfo@kul.pl historia Instytut Historii sięga swoimi początkami pierwszych lat istnienia
Recenzent: prof. UW dr hab. Stanisław Sulowski. Projekt okładki Jan Straszewski. Opracowanie redakcyjne Joanna Paszkowska ISBN 978-83-62250-21-9
Recenzent: prof. UW dr hab. Stanisław Sulowski Projekt okładki Jan Straszewski Opracowanie redakcyjne Joanna Paszkowska ISBN 978-83-62250-21-9 Copyright by Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa im. Heleny
Stefan Korboński przemawiający podczas manifestacji przed siedzibą ACEN
Po przylocie z Londynu na lotnisku La Guardia w Nowym Jorku 26.09.47 r., od lewej: Arthur Bliss Lane, Stanisław Mikołajczyk, Zofia Korbońska, Kazimierz Bagiński, Paulina Bagińska; z tyłu za żoną Stefan
KARTA KURSU Historia. Studia niestacjonarne I stopnień (licencjat) Rok I, semestr 2. Społeczeństwo i gospodarka średniowiecza. Kod Punktacja ECTS* 1
KARTA KURSU Historia. Studia niestacjonarne I stopnień (licencjat) Rok I, semestr 2 Nazwa Nazwa w j. ang. Społeczeństwo i gospodarka średniowiecza. Medieval society and economy. Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator
B i b l i o t h e c a E u r o pa e O r i e n t a l i s. MIÊDZYMORZE Nadzieje i ograniczenia w polityce II Rzeczypospolitej BEO XLVI MIÊDZYMORZE
Jest to bardzo udany projekt, powstały w gorącym czasie rozwoju i dojrzewania przemian w wizjach geopolitycznych naszej rodzinnej Europy. Stanowi on dokładny krok historiograficznego przypomnienia wielkich
Konferencja Europa Karpat w Krynicy. Wpisany przez Administrator2 poniedziałek, 19 września :43
Poseł na Sejm RP Izabela Kloc, Przewodnicząca Komisji ds. Unii Europejskiej uczestniczyła w dniach 7-8 września 2016 r. w międzynarodowej Konferencji Europa Karpat w Krynicy. 7 września w Krynicy rozpoczęła
Andrzej Paczkowski. Matura: rok szkolny 1954/1955
Andrzej Paczkowski Matura: rok szkolny 1954/1955 Przed schroniskiem na Hali Gąsiennicowej Andrzej Paczkowski (ur. 1 października 1938 w Krasnymstawie) polski historyk, naukowiec, wykładowca akademicki,
Spis treści. Wstęp. 3. Konkurencyjne perspektywy. Jak myśleć teoretycznie o stosunkach międzynarodowych
Spis treści Wstęp 1. Ujęcia stosunków międzynarodowych Stosunki międzynarodowe w Ŝyciu codziennym Myślenie teoretyczne Formułowanie odpowiedzi Historia Filozofia Behawioryzm Ujęcia alternatywne Scalanie
SYLABUS. Procesy migracyjne we współczesnym świecie. Katedra Politologii
SYLABUS Rzeszów, 1 październik 2014 r. Nazwa przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Procesy migracyjne we współczesnym świecie Wydział Socjologiczno-Historyczny Katedra Politologii Kod przedmiotu
Konwersatorium Euro-Atlantycka przestrzeń bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo narodowe II stopnia. Rok akademicki 2015/2016. Semestr I
Dr hab. Andrzej Podraza, prof. KUL Konwersatorium Euro-Atlantycka przestrzeń bezpieczeństwa Bezpieczeństwo narodowe II stopnia Rok akademicki 2015/2016 Semestr I 1. Realizm w stosunkach międzynarodowych
INSTYTUT HISTORII KUL MINIMUM PROGRAMOWE DLA MISH - STUDIA DRUGIEGO STOPNIA Rok akademicki 2011/2012
INSTYTUT HISTORII MINIMUM PROGRAMOWE DLA MISH - STUDIA DRUGIEGO STOPNIA Rok akademicki 2011/2012 Lp. 4. 5. Nazwa przedmiotu: Statystyka i demografia historyczna (wykład) Historia historiografii powszechnej
Prezydent chce referendum ws konstytucji
Prezydent chce referendum ws konstytucji Naród polski powinien się wypowiedzieć, co do przyszłości ustrojowej swojego państwa - powiedział prezydent Andrzej Duda podczas obchodów rocznicy Konstytucji 3
Spis treści Wykaz skrótów Wykaz literatury Wykaz orzecznictwa Inne źródła i opracowania Wykaz aktów prawnych Wstęp
Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Wykaz orzecznictwa... Inne źródła i opracowania... Wykaz aktów prawnych... Wstęp... XIII XV XXIX XXXIX Rozdział I. Zagadnienia wprowadzające... 1 1. Znaczenie problematyki
Modernizacja życia społeczno-gospodarczego i politycznego na ziemiach polskich
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach Wydział Humanistyczny Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Modernizacja życia społeczno-gospodarczego i politycznego na ziemiach polskich Redakcja
Mszana Dolna znalazła się w wybitnym gronie Forum Miast Narciarskich
Aktualności Mszana Dolna znalazła się w wybitnym gronie Forum Miast Narciarskich 19/11/2009, dodał: Maciej Liberda W dniach 16-17 listopada 2009r. na zaproszenie Burmistrza Szklarskiej Poręby odbyło się
Acta Universitatis Nicolai Copernici Pedagogika XXXI/2015 Nauki Humanistyczno-Społeczne Zeszyt 426. DOI:
RECENZJE OMÓWIENIA Acta Universitatis Nicolai Copernici Pedagogika XXXI/2015 Nauki Humanistyczno-Społeczne Zeszyt 426 DOI: http://dx.doi.org/10.12775/aunc_ped.2015.010 Tomasz Różański Wydział Nauk Pedagogicznych
A KRYSTYNA WIADERNY-BIDZIŃSKA
A 397411 KRYSTYNA WIADERNY-BIDZIŃSKA Spis treści Wstęp 9 Rozdział I Przestanki i główne koncepcje tendencji integracyjnych w Europie Zachodniej po II wojnie światowej 13 1. Uwagi wstępne - Europa jako
KONSTYTUCJA FEDERACJI ROSYJSKIEJ A ROSYJSKA I EUROPEJSKA TRADYCJA KONSTYTUCYJNA
Ub Hamburg A/553552 Jerzy Kowalski KONSTYTUCJA FEDERACJI ROSYJSKIEJ A ROSYJSKA I EUROPEJSKA TRADYCJA KONSTYTUCYJNA Polskie Wydawnictwo Prawnicze Warszawa - Poznań 2009 Spis treści Wstęp 11 1. Zakres tematyczny
Społecznie odpowiedzialne zarządzanie w organizacjach publicznych. Teza cele konstrukcja realizacja
Dr Grzegorz Baran, Instytut Spraw Publicznych UJ Społecznie odpowiedzialne zarządzanie w organizacjach publicznych Teza cele konstrukcja realizacja Teza Zakorzenienie modelu działania organizacji publicznej
Wymagania edukacyjne dla uczniów klas VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo NIEDOSTETECZNY
Wymagania edukacyjne dla uczniów klas VI na poszczególne oceny z przedmiotu: Historia i społeczeństwo NIEDOSTETECZNY Nie zna pojęć: faszyzm, zimna wojna, stan wojenny, demokracja. Nie potrafi wymienić
HISTORIA GOSPODARCZA RYBNIKA I POWIATU RYBNICKIEGO W XIX I XX WIEKU
HISTORIA GOSPODARCZA RYBNIKA I POWIATU RYBNICKIEGO W XIX I XX WIEKU ZESZYTY RYBNICKIE 9 K O N F E R E N C J E HISTORIA GOSPODARCZA RYBNIKA I POWIATU RYBNICKIEGO W XIX I XX WIEKU praca zbiorowa pod redakcją
Opis zasobu: Twoje strony mocne strony
Opis zasobu: Twoje strony mocne strony Projekt Społeczny 2012 realizowany był przez Uniwersytet Warszawski i finansowany przez Trust for Civil Society in Central and Eastern Europe. 2 Kontekst projektu,,każdy
Spis treści: WYKAZ SKRÓTÓW WSTĘP
Spis treści: WYKAZ SKRÓTÓW WSTĘP ROZDZIAŁ I. RELACJA ZALEŻNOŚCI W NAUCE O STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH 1.Pojęcie zależności 2. Historyczne i współczesne formy zależności 2.1. Okres przedwestfalski 2.2.
Plan wynikowy z historii poziom podstawowy na rok szkolny 2016/2017 dla klasy I a
Plan wynikowy z historii poziom podstawowy na rok szkolny 206/207 dla klasy I a Nauczyciel prowadzący: Jacek Foszczyński Liczba tygodni nauki: 38 Liczba godzin w tygodniu: 2 Liczba godzin do wypracowania
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach WYDZIAŁ PEDAGOGICZNY I ARTYSTYCZNY Instytut Edukacji Muzycznej
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach WYDZIAŁ PEDAGOGICZNY I ARTYSTYCZNY Instytut Edukacji Muzycznej Struktura pisemnej pracy licencjackiej / magisterskiej 1. STRONA TYTUŁOWA
Zdzisława Piątek. o śmierci. seksie. i metodzie in vitro. universitas
Zdzisława Piątek o śmierci seksie i metodzie in vitro universitas Na ironię zakrawa fakt, iż nauka, która nigdy nie dążyła do odkrycia prawd absolutnych, a wręcz odcinała się od takich poszukiwań,
DEMOKRACJA WSPÓŁCZESNA WYMIAR POLSKI I MIĘDZYNARODOWY
KATEDRA NAUK POLITYCZNYCH i KATEDRA GOSPODARKI I ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ wraz z Fundacją Gospodarki i Administracji Publicznej oraz Instytutem Ekonomii Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu
Anna Tuz Zastępca Dyrektora Departamentu Informacji Europejskiej Ministerstwo Spraw Zagranicznych
Współpraca Ministerstwa Spraw Zagranicznych z organizacjami pozarządowymi i samorządami przy realizacji wybranych zadań z zakresu współpracy międzynarodowej Anna Tuz Zastępca Dyrektora Departamentu Informacji
Autorzy. Wrocławski Rocznik Historii Mówionej 1,
Wrocławski Rocznik Historii Mówionej 1, 296-299 2011 296 Autorzy Igor Borkowski profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Wrocławskiego i Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu;
POLITYKA ZAGRANICZNA I ODZYSKANIE NIEPODLEGŁOŚCI
A 332 02 < Krzysztof Skubiszewski POLITYKA ZAGRANICZNA I ODZYSKANIE NIEPODLEGŁOŚCI Przemówienia, oświadczenia, wywiady 1989-1993 Warszawa 1997 PRZEDMOWA 11 WYBRANE PRZEMÓWIENIA, OŚWIADCZENIA I WYWIADY
Zapraszamy serdecznie do udziału w VI zjeździe Akademii Polin, który odbędzie się w dniach czerwca 2013!
V zjazd Akademii Polin Podróż w dwudziestolecie międzywojenne Jednym z najciekawszych wydarzeń V zjazdu była wizyta uczestników Akademii Polin w Żydowskim Instytucie Historycznym im. Emanuela Ringelbluma.
SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA (skrajne daty) Wydział Socjologiczno-Historyczny. Instytut Nauk o Polityce
Załącznik nr 4 do Uchwały Senatu nr 430/01/2015 SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2015-2018 (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Stosunki międzynarodowe
Instytucje międzynarodowe a dynamika współczesnych stosunków międzynarodowych
Polskie Towarzystwo Studiów Międzynarodowych oraz Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu zapraszają do wzięcia udziału w VIII OGÓLNOPOLSKIEJ KONWENCJI POLSKIEGO
Tadeusz J. Chmielewski
PRZEDMOWA Jesteśmy w okresie bardzo szczególnym dla badań krajobrazowych w Europie, a zwłaszcza w Polsce. W 2015 r. obchodziliśmy 15-lecie ogłoszenia Europejskiej Konwencji Krajobrazowej. W Polsce rok
W KRĘGU HISTORII, POLITOLOGII I EDUKACJI STUDIA I SZKICE DEDYKOWANE PROFESOROWI WITOLDOWI WOJDYLE ZBIGNIEWA KARPUSA, GRZEGORZA RADOMSKIEGO,
W KRĘGU HISTORII, POLITOLOGII I EDUKACJI STUDIA I SZKICE DEDYKOWANE PROFESOROWI WITOLDOWI WOJDYLE ZBIGNIEWA KARPUSA, GRZEGORZA RADOMSKIEGO, Tabula gratulatoria......................... 5 O Profesorze Witoldzie
mgr Jarosław Hermaszewski (koncepcja pracy-tezy)
mgr Jarosław Hermaszewski Inwestycje samorządu terytorialnego i ich wpływ na funkcjonowanie i rozwój gminy Polkowice w latach dziewięćdziesiątych (koncepcja pracy-tezy) Prawne podstawy funkcjonowania organów
Przede wszystkim Legiony Czyn zbrojny piąta debata historyków w Belwederze 20 października 2017
Moja Niepodległa https://mojaniepodlegla.pl/mn/debaty-belwederskie/2419,przede-wszystkim-legiony-czyn-zbrojny-19141918-pia ta-debata-historykow-w-belwede.html 2019-05-02, 07:01 Przede wszystkim Legiony
System. czy. Jacek Czaputowicz. nieład? Bezpieczeństwo. europejskie u progu XXI wieku A WYDAWNICTWO NAUKOWE PWN
System Jacek Czaputowicz czy nieład? A 336898 Bezpieczeństwo europejskie u progu XXI wieku WYDAWNICTWO NAUKOWE PWN CENTRUM STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH Spis rzeczy Wprowadzenie 9 Koncepcje bezpieczeństwa
Bezpieczeństwo ' polityczne i wojskowe
AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ A 388068 Bezpieczeństwo ' polityczne i wojskowe Redakcja i opracowanie: Andrzej Ciupiński Kazimierz Malak WARSZAWA 2004 SPIS TREŚCI WSTĘP 9 CZĘŚĆ I. NOWE PODEJŚCIE DO POLITYKI