Palenie tytoniu w Polsce i na świecie jako poważny problem społeczny

Transkrypt

1 Palenie tytoniu w Polsce i na świecie jako poważny problem społeczny

2 1.1 mld mieszkańców kuli ziemskiej pali papierosy, 800 mln w krajach rozwijających się Każdego dnia na świecie do nieletnich zaczyna palenie Palacze nie znają zagrożeń związanych z nałogiem Palenie mocno uzależnia, trudno rzucić papierosy

3 59% mężczyzn i 39% kobiet paliło papierosy w swoim życiu 41% mężczyzn i 28% kobiet (łącznie około 9 milionów dorosłych) paliło w czasie, gdy badanie było prowadzone 39% mężczyzn i 24% kobiet pali codziennie Pali co czwarta kobieta w ciąży Liczba papierosów wypalanych średnio w ciągu doby przez regularnych palaczy: Mężczyźni - 20 Kobiety - 15

4 Palenie tytoniu jest przyczyną zgonów, chorób przewlekłych i niesprawności Palący >20 papierosów na dobę skracają życie o 8 lat Ryzyko śmierci: Podróż samolotem = 1: Jazda samochodem = 1: Palenie papierosów = 1:250-1:500

5 Palenie papierosów > zgonów niż AIDS, alkohol, narkotyki, wypadki drogowe, samobójstwa łącznie (USA) Struktura zgonów wywołanych paleniem choroby sercowo-naczyniowe -> 33% rak płuca -> 28% inne choroby układu oddechowego -> 22% inne raki -> 7% bierni palacze -> 9% JAMA 2005, 294 (4),

6 1. Wieloletnia obserwacja lekarzy - mężczyzn w Wielkiej Brytanii wskazuje, że w ciągu 40 lat zmarło 40% palaczy i 20% niepalących wzrost ryzyka chorób u palących POCHP - 13 x rak płuca - 15 x choroba niedokrwienna serca x 2. Wieloletnia obserwacja K i M zgony w wieku średnim 9% K, 14% M - nigdy nie palili 26% K, 41% M- palili dużo papierosów BMJ 1994, 309, ; Ann Intern Med , 144,

7 Kobiety > 35 r.ż. Wzrost ryzyka zawału serca Wzrost ryzyka udaru mózgowego Wzrost ryzyka choroby zakrzepowo- zatorowej Ann Intern Med., 2007, 6 Feb, ITC2-2

8 mieszkańców z 25 krajów Unii Europejskiej umiera każdego roku wskutek biernego palenia zgonów wynika z biernego palenia w pracy zgonów to ofiary palących domowników Co 3.5 dnia roboczego umiera 1 pracownik branży gastronomicznej i rekreacyjnej - ofiara biernego palenia The Smoke Free Partnership. Lifting the Smokescree,2006

9

10 POChP- liczba zgonów (współczynnik 19.0/ r.), 6711 (18.8/ r) Rak płuca 2004r. mężczyźni- 89.6/ ; kobiety 23.6/ ; 1980 r. mężczyźni- 58.5/ ; kobiety 9.9/ Koszty leczenia chorób związanych z paleniem przekraczają 4x zyski z podatku VAT i akcyzy Szczuka I.: Gruźlica i choroby układu oddechowego w Polsce w 2005 roku. Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc. Warszawa 2006.

11 Zmniejszenie konsumpcji papierosów o połowę to mln mniej przedwczesnych zgonów w I kwartale XXI w. 150 mln mniej przedwczesnych zgonów w II kwartale XXI w.

12 Jeśli palisz dziennie 20 tanich (4 zł/paczka) papierosów to 3 dni - 12 zł - podstawowe zakupy w małym sklepiku naprzeciwko 1 tydzień - 28 zł - obiad w meksykańskiej knajpce 1 miesiąc zł - dżinsy lub bluzka 4 miesiące zł - rower pół roku zł - 60 godzin lekcji angielskiego 1 rok zł - 10 dni wakacji nad Morzem Śródziemnym 10 lat zł - działka rekreacyjna na wsi 30 lat zł - samochód wg. Encyklopedii Zdrowia Gazety Wyborczej

13 Rzucenie palenia w wieku lat w jakimkolwiek wieku Korzyści zdrowotne z rzucenia pa Skutek - długość życia jak u osób, które nigdy nie paliły - wydłuża życie - może zmniejszyć ryzyko chorób serca do ryzyka takiego, jak u osób, które nigdy nie paliły - ryzyko raka płuc - zmniejsza się, zamiast rosnąć BMJ 2004, 328,

14 Wszyscy, niezależnie od wieku i długości palenia odnoszą korzyść z rzucenia palenia Badanie dużej grupy palaczy w Norwegii- korzystny efekt rzucenia palenia u 60-cio latków Ann Intern Med. 2006, 144,

15 Rzucenie palenia redukuje ryzyko niektórych chorób Osoby rzucające palenie przed 50 r.ż. zmniejszają o połowę ryzyko śmierci w ciągu najbliższych 15 lat w porównaniu z tymi, którzy palą nadal... The Health Consequences of Smoking: Surgeon General s 2004 Report Czas od rzucenia palenia Korzyść zdrowotna 5 lat Ryzyko raka przełyku spada o 50% 10 lat Ryzyko raka płuca spada o 50% Znaczący spadek ryzyka raka trzustki 1 rok Spadek powikłań kardiologicznych o 50% 2-3 lata Ryzyko powikłań kardiologicznych jak u osób nigdy nie palących Ann Intern Med., 2007, 6 Feb, ITC2-2

16 Rzucenie palenia redukuje ryzyko niektórych chorób Czas od rzucenia palenia Korzyść zdrowotna 5-15 lat Ryzyko udaru mózgu jak u osób nigdy nie palących Kilka tygodni 50% kaszlących jako palacze przestaje kasłać 1-9 mies. Zmniejszenie duszności Nie palenie od 3-4 m-ca ciąży Ryzyko niskiej wagi urodzeniowej noworodka w porównaniu kobiet, które nigdy nie paliły Ann Intern Med., 2007, 6 Feb, ITC2

17 Wspieranie rzucania palenia w krajach europejskich - zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia szkolenie lekarzy pierwszego kontaktu ułatwienie dostępu do Nikotynowej Terapii Zastępczej rozwój usług specjalistycznych w rzucaniu palenia linie telefoniczne pomocy w rzucaniu palenia organizowanie konkursów o tematyce przeciwko paleniu wspieranie badań naukowych włączenie leczenia uzależnienia od tytoniu do misji narodowych systemów zdrowotnych World Health Organization, Strategy for Smoking Cessation Policy, European Tobacco Control Policy Series, Revision 2004 WHO

18 Ramowa Konwencja Światowej Organizacji Zdrowia o Zwalczaniu Palenia ( r.) Pierwszy światowy układ z zakresu zdrowia publicznego, 168 sygnatariuszy z Komisją Europejska i krajami UE Wzmocnienie świadomości społeczeństw o zagadnieniach walki z paleniem Promowanie wiedzy o zaletach rzucenia palenia Legislacja zapewniająca wolność od dymu Art. 14. Włączenie do programów zdrowotnych rozpoznawania i leczenia uzależnienia od tytoniu; ułatwienie dostępu do leczenia uzależnienia z włączeniem środków farmakologicznych WHO Frame Convention on Tobacco Control

19 Palenie szkodzi gospodarce Unia Europejska: koszty pośrednie i bezpośrednie związane z przedwczesną śmiercią i inwalidztwem (2000r.) Euro na obywatela 1,04-1,39% PKB Węgry - 3,2% PKB

20 Postawy Polaków wobec zakazu palenia w miejscach publicznych Miejsce Odsetek Polaków popierających zakaz Biura 87% Sklepy, lotniska 83% Restauracje 75% Bary, puby 59% Eurobarometer Survey Attitudes of Europeans towards Tobacco, January 2006

21 pragnienie, by doznać działania nikotyny (przyjemność, poprawa nastroju, pobudzenie, poprawa wyników pracy, zniesienie napięcia nerwowego, zmniejszanie głodu, wspomaganie odchudzania) zaspokojenie głodu nikotynowego wyuczone zachowania (posiłek, kawa, rozmowa przez telefon, alkohol, palący przyjaciele - chęć na papierosa)

22 Boją się objawów abstynencji Boją się niepowodzenia (często kolejnego) Boją się utyć Czują się w walce z nałogiem osamotnieni Mają depresję Lubią palić papierosy

23 Nikotyna dostaje się do płuc a następnie do układu krążenia Palenie kolejnego papierosa Pojawiają się objawy głodu nikotynowego i nieodparta potrzeba palenia BŁĘDNE KOŁO UZALEŻNIENIA OD PAPIEROSÓW Nikotyna łączy się z receptorami w mózgu, wydzielane są neuroprzekaźniki wywołujące uczucie przyjemności Stężenie nikotyny w mózgu spada i receptory wołają o nową nikotynę Action on Smoking on Health, March

24 Nie chcę rzucić palenia (faza przedkontemplacyjna) Rozważam możliwość, ale nie jestem gotowy rzucić palenie właśnie teraz (kontemplacja) Jestem gotowy rzucić palenie (przygotowanie) Właśnie rzucam! (działanie) Rzuciłem palenie 6 miesięcy temu (podtrzymanie) Ann Intern Med., 2007, 6 Feb, ITC2-2 Pracownicy medyczni - pomoc w każdej fazie. Fachowe wsparcie silnej woli Nowe dane: Nagłe, burzliwe rzucenie daje dobre wyniki! BMJ 2006, 332,

25 Pomoc farmaceuty w rzucaniu palenia

26 Przedstawienie zagrożeń związanych z paleniem Pokazanie zalet niepalenia Omówienie możliwych przeszkód przy rzucaniu palenia Powtarzanie zachęty przy każdej okazji Uwaga! 70% palaczy odwiedza placówki medyczne Pracownicy medyczni mogą skutecznie wspomagać palaczy w dbałości o zdrowie!

27 Palenie jest groźne, szczególnie jeśli ma Pan/Pani chorobę serca lub płuc Palenie zwiększa ryzyko zawału serca, udaru mózgu, choroby płuc, raka. Paląc, szkodzi Pan/Pani otoczeniu, także własnym dzieciom Może Pan/Pani rzucić papierosy, nawet po wielu latach palenia Rzucenie palenia zmienia życie na korzyść- będzie się Pan/Pani czuć lepiej, żyć dłużej i oszczędzi pieniądze Ann Intern Med., 2007, 6 Feb, ITC2-2

28 Wiek rozpoczęcia palenia Liczba papierosów wypalanych dziennie Jak szybko po obudzeniu się zapala pierwszego papierosa Czy próbowała już rzucić palenie, jak sobie radziła Co było powodem niepowodzenia Czy domownicy palą papierosy Jaka ma motywację do rzucenia palenia: zdrowie?, finanse?, rodzina?

29 Rady przydatne dla osób gotowych rzucić palenie Wyznacz dzień rzucenia palenia w ciągu najbliższych 2 tygodni i trzymaj się tej daty Wyrzuć wszystkie papierosy i popielniczki Zawiadom rodzinę i przyjaciół, że rzucasz palenie i poproś ich o wsparcie Trzymaj się z daleka od innych palaczy Powiedz swojemu lekarzowi, jeśli po rzuceniu palenia tyjesz lub masz depresję Trwaj w swoim postanowieniu Jeśli przegrasz, nie rezygnuj. Niektórzy osiągają sukces dopiero po kilku próbach Ann Intern Med., 2007, 6 Feb, ITC2-2

30 Przykład 1 Młoda kobieta pyta o skuteczne pasty wybielające zęby. Pytasz ją, czy pali papierosy. Odpowiada, że pali 10 papierosów na dobę - większość po pracy - i nie zamierza rzucić palenia, bo boi się utyć

31 Odpowiedź Wyjaśnij, że papierosy nie tylko wpływają niekorzystnie na wygląd (przebarwione zęby, przykry oddech, niezdrowa cera), ale szkodzą zdrowiu. Młoda kobieta wyszła niedawno za mąż, myśli o dziecku. Wyjaśnij, że teraz jest najwyższy czas rzucić palenie. Jeśli będzie paliła w ciąży, to grozi to przedwczesnym porodem i niską wagą urodzeniową dziecka. Pacjentka nie jest jeszcze mocno uzależniona, ma dużą szansę na rzucenie palenia. Poradź NTZ np. pastylki NiQuitin- nie tylko zmniejszają objawy głodu nikotynowego ale także dają zajęcie jamie ustnej i chronią przed podjadaniem plastry transdermalne. Udowodniono, że nikotynowa terapia zastępcza zmniejsza przyrost wagi po rzuceniu palenia.

32 Działanie terapeutyczne preparatów nikotynowych Duże stężenie nikotyny z papierosów, od którego palacz jest uzależniony Przed rzuceniem NTZ dostarcza mniej nikotyny niż papierosy, zmniejsza żądzę palenia i objawy głodu nikotynowego Dzień rzucenia Po 4-6 tygodniach Zmniejszenie dawki NTZ, ponieważ organizm przyzwyczaił się do mniejszego stężenia nikotyny Po 3 miesiącach NTZ nie jest już potrzebna

33 Przykład 2 Mężczyzna w średnim wieku pyta o preparaty pomocne w rzuceniu palenia. Choruje na nadciśnienie. Ma już ranny kaszel i zadyszkę przy wysiłku, wie, że to od papierosów i bardzo chciałby rzucić palenie. Podjął próbę kilka miesięcy temu ale zabrakło mu siły woli.

34 Odpowiedź Przyznajesz, że rzucenie palenia jest dla Pacjenta koniecznością. Dalsze palenie nasili objawy przewlekłej obturacyjnej choroby płuc i zwiększy ryzyko raka płuca. Pytasz, ile pali papierosów w ciągu doby i kiedy wypala pierwszego papierosa. Okazuje się, że mężczyzna wypala 25 papierosów na dobę, pali od 20 lat i że sięga po papierosa natychmiast po obudzeniu się, jest zatem silnie uzależniony. Silna wola w jego sytuacji to zbyt mało. Radzisz, by zastosował plastry NTZ np.niquitin 21 mg. Plastry te dostarczają nikotynę w sposób ciągły przez 24 godziny, zmniejszając poranny głód nikotyny, który bywa bardzo silny i zmusza rzucającego palenie do zapalenia papierosa. Dodatkowo Pacjent powinien mieć zawsze przy sobie pastylki NiQuitin 4 mg, by móc zażyć je natychmiast, gdy poczuje nagły głód nikotyny.

35 Odpowiedź Pacjent wyraził obawę, że preparaty nikotynowe wpłyną niekorzystnie na ciśnienie krwi. Wyjaśnij, że Nikotynowa Terapia Zastępcza jest bezpieczna, także u osób z nadciśnieniem i stabilną chorobą wieńcową.

36 Przykład 3 Mężczyzna trzydziestokilkuletni prosi o silny odświeżacz oddechu. Wyjaśnia, że pali papierosy i nie chce, by czuli to jego interesanci, kiedy udziela im porady prawnej.

37 Odpowiedź Pytasz, dlaczego po prostu nie rzuci palenia. Mężczyzna tłumaczy, że ma nerwową pracę, a palenie łagodzi stres. Pali 20 papierosów na dobę, pierwszego papierosa zapala dopiero w pracy. Tłumaczysz, że najwyższy czas rzucić palenie, zanim pojawi się choroba wieńcowa i że ma duże szanse na trwałą abstynencję, przy wsparciu odpowiedniego preparatu zawierającego nikotynę.

38 Odpowiedź Mężczyzna przyznaje rację. Chciałby uwolnić się od nałogu. Polecasz pastylki do ssania np.niquitin 4 mg. Pacjent jest osobą aktywną, lubi działanie, pastylki bardziej niż plastry pasują do jego osobowości. Pacjent obawia się uzależnienia od preparatu z nikotyną. Wyjaśniasz, że w czasie stosowania Nikotynowej Terapii Zastępczej zapotrzebowanie organizmu na nikotynę stopniowo zmniejsza się. Preparaty nikotynowe dostarczają nikotynę do organizmu w niższych stężeniach i wolniej niż dzieje się to podczas palenia papierosa. Receptory nikotynowe w mózgu pobudzane są słabiej i uzależnienie wygasa.

39 Przykład 4 Do apteki wchodzi kobieta i mówi: Mam okropny, mokry kaszel, który utrzymuje się od dawna. Męczy mnie od bardzo dawna, wypróbowałam już wiele produktów, lecz bez powodzenia. Znasz pacjentkę i wiesz, że od dawna pali papierosy. Rozpoczynasz rozmowę i zadajesz kilka wstępnych pytań: stwierdzasz, że kobieta nie powiązała kaszlu z paleniem oraz że nie bierze w chwili obecnej pod uwagę rzucenia palenia.

40 Modelowa odpowiedź Ten scenariusz stwarza możliwość interwencji nawet jeśli ograniczy się ona zaledwie do przekazania informacji o zagrożeniach związanych z paleniem, zamiast udzielenia konkretnej porady dotyczącej zaprzestania palenia. Jedną z najważniejszych rzeczy jaką możesz w tej sytuacji zrobić, to podzielić się z Nią informacjami o zagrożeniach wywołanych paleniem papierosów i długofalowych konsekwencjach z nim związanych, a wszystko po to, żeby dowiedziała się więcej o paleniu papierosów jako o uzależnieniu.

41 Modelowa odpowiedź Ustaliłeś już, że pacjentka nie bierze w najbliższym czasie pod uwagę zaprzestania palenia. Może przeciwstawiać się zmianom i wywieranie na nią presji w tej kwestii byłoby niestosowne. Powinieneś Ją zapewnić, że jeśli poczuje, że chciałaby przestać palić, może ponownie, w dowolnym czasie, zwrócić się do Ciebie po poradę. Udziel właściwej porady w sprawie mokrego kaszlu, na który uskarża się; możesz jednak zdecydowanie podkreślić, że najlepszym rozwiązaniem problemu mokrego kaszlu byłoby odstawienie papierosów! Jeśli kaszel utrzymuje się przez dłuższy czas, pacjentkę należy odesłać do lekarza.

42 Przykład 5 Do apteki wchodzi 18 letnia dziewczyna z prośbą by pomóc jej rzucić palenie. Wyjaśnia, że zaczęła palić dwa lata temu żeby upodobnić się do swoich koleżanek. Niedawno u jej matki, która od dawna bardzo dużo paliła, wykryto nowotwór płuc. Właśnie to wydarzenie skłoniło Ją do zaprzestania palenia. Na koniec pyta, czy mógłbyś polecić jej jakieś produkty, żeby pomóc Jej przestać palić.

43 Modelowa odpowiedź Powinieneś zacząć od zapewnienia, że podjęła słuszną decyzję. Podkreśl, że choć znajomi to ważna rzecz, to nie wolno zaprzepaszczać własnego zdrowia by zyskać ich aprobatę. Przygotuj ją na to, że koleżanki mogą nie zgodzić się z jej decyzją, bo ich jak dotąd nie dotknęły konsekwencje wieloletniego palenia papierosów. Zapewnij Ją, że jeśli wytrwa w swoim postanowieniu, to bardzo szybko zacznie doświadczać korzyści z jakimi wiąże się odstawienie papierosów. Choć dziewczyna widziała już na własne oczy długofalowy efekt palenia, to być może warto będzie przedstawić jej niektóre z efektów odstawienia papierosów, które pojawiają się w krótszym okresie czasu. Możesz na przykład podkreślić, że w przeciągu 48 godzin poprawie powinny ulec zmysły smaku i węchu.

44 Modelowa odpowiedź Twoja pacjentka jest w wieku 18 lat, więc możesz Jej sprzedać preparat z grupy NTZ. Nie zapomnij Jej pochwalić za podjęcie decyzji o zgłoszeniu się po poradę w sprawie rzucenia palenia. Daj jej ulotkę dot. zaprzestania palenia, z którą będzie się mogła zapoznać w domu oraz zapewnij, że może w każdej chwili wrócić po kolejną poradę albo słowa zachęty.

45 Przykład 6 Do apteki wchodzi pięćdziesięcioletnia kobieta. Wyjaśnia, że pali 20 papierosów dziennie i chce przestać, żeby zmniejszyć wydatki. W trakcie rozmowy mówi, że teraz, częściej niż kiedyś, kiedy mogła z łatwością wykonywać ciężkie prace domowe, zdarza jej się zadyszka.

46 Modelowa odpowiedź Zgódź się z pacjentką, że zaoszczędzi sporo pieniędzy, jeśli przestanie palić, ale powiedz też, że z odstawieniem papierosów wiąże się wiele ważnych krótko-i długofalowych korzyści zdrowotnych. Podkreśl, że w przeciągu 3-9 miesięcy, problemy z zadyszką powinny ulec poprawie, a w przeciągu 5 lat ryzyko zawału serca spadnie o połowę w porównaniu do osób palących. Zapytaj, czy próbowała już rzucić palenie wcześniej, a jeśli tak, to jakich metod użyła. Jeśli podejmowane przez nią w przeszłości próby kończyły się niepowodzeniem, zapewnij ją, że i tak powinna spróbować ponownie, bo z każdą kolejną próbą jej szanse na zerwanie z nałogiem wzrastają. Powiedz pacjentce, że to doskonały moment by przestać palić, chociażby ze względu na ustawę zakazującą palenia tytoniu w miejscach publicznych. Wyjaśnij jej, jak odstawienie papierosów pomoże jej się dostosować do tych zmian.

47 Modelowa odpowiedź Jeśli Twoja apteka oferuje na miejscu usługi dot. wspierania osób rzucających palenie, zaproponuj, że umówisz Pacjentkę na wizytę. Opisz na czym polegać będzie taka usługa i daj jej ulotkę, w której znajdzie więcej informacji. Zachęć ją do skorzystania z usługi, bowiem w jej trakcie otrzyma poradę na temat różnych form nikotyny terapeutycznej, z których, w zależności od potrzeby, będzie mogła skorzystać. Na koniec powinieneś wyjaśnić, że dzięki nikotynowej terapii zastępczej i wsparciu behawioralnemu, prawdopodobieństwo, że próba rzucenia się powiedzie wzrasta sześciokrotnie w porównaniu do polegania wyłącznie na sile własnej woli.

48 Pytanie 1 Przy pierwszym stole, w oczekiwaniu na realizację recepty stoi starszy mężczyzna. Na widok wyeksponowanych preparatów NTZ mówi: bardzo chciałbym rzucić papierosy, ale palę od pięćdziesięciu lat i teraz to już chyba nie miałoby sensu. Jak zareagujesz?

49 Odpowiedź Powiedz, że nigdy nie jest za późno by rzucić palenie. Korzyści dla zdrowia są natychmiastowe. Potrzeba tylko pięciu lat bez papierosów, aby ryzyko wystąpienia u niego zawału serca obniżyło się do tego samego poziomu co u osób, które nigdy nie paliły. Zaproponuj mu ewentualnie konsultację w ustalonym terminie, abyście mogli szczegółowo omówić jak odstawić papierosy.

50 Pytanie 2 O poradę w sprawie odstawienia papierosów prosi 25- letnia stała pacjentka. Dziennie wypala 10 papierosów. Często sięga po pierwszego papierosa dopiero przy drugim śniadaniu. Preferuje dyskretną formę preparatów NTZ. Jakie formy NTZ wchodzą w grę w jej przypadku?

51 Odpowiedź plaster nikotynowy (16- lub 24-godzinny) pastylki nikotynowe o dawce 2 mg

52 Komentarz dodatkowy Jak właściwie wybrać odpowiednią formę NTZ dla Twojego pacjenta? Osoby pragnące rzucić palenie można podzielić na dwie grupy Ustalenie do której grupy należy Pacjent, pomaga polecić najodpowiedniejszą mu formę terapii. a) Osoby, które preferują strategię obronną/defensywną wolą podejście defensywne wolą preparaty które całkowicie uchronią ich przed głodem nikotynowym poleć im plastry NTZ b) Osoby, które preferują strategię zaczepną wolą bardziej aktywne podejście preferują radzić sobie aktywnie z głodem nikotynowym poleć im doustną formę NTZ np. pastylki lub gumę

53 Pytanie 50-letnia kobieta prosi o uzupełnienie zapasu plastrów nikotynowych. Stosuje je od tygodnia, od kiedy to zdecydowała się zerwać z nawykiem wypalania trzydziestu papierosów dziennie. Podczas kiedy Ty realizujesz transakcję, kobieta mówi, że jest jej bardzo ciężko i ciągle uskarża się na silne łaknienie. Zastanawia się czy mogłaby również stosować gumę nikotynową? Jak zareagujesz?

54 Odpowiedź Zacznij od sprawdzenia czy kobieta stosuje plastry o prawidłowej dawce nikotyny. W jej przypadku, powinien to być plaster 24-godzinny o dawce 21mg lub plaster 16- godzinny o dawce 15 mg. Jeśli pacjentka stosuje plastry o właściwej dawce, powiedz, że różnych form NTZ nie wolno łączyć i zasugeruj konsultację w umówionym terminie, aby omówić bliżej z nią tą kwestię.

55 Dwukrotnie w porównaniu z placebo zwiększa szansę długotrwałej abstynencji Działa niezależnie od wsparcia psychologicznego Skuteczna u ciężkich palaczy Bezpieczna (rzadko: bezsenność, nudności, czkawka) Nieliczne przeciwwskazania: świeży zawał, groźne zaburzenia rytmu serca Breathe, 2005, 2(1), 66-68, Ann Intern Med., 2007, 6 Feb, ITC2-2

56 Zwiększa dwukrotnie szanse na długotrwałą abstynencję od palenia Zastępuje w bezpieczny sposób działanie nikotyny uzyskiwanej w czasie palenia Zastępuje bardzo wysokie stężenia nikotyny uzyskiwanej w czasie palenia dawkami mniejszymi, dostarczanymi wolniej, przez co receptory nikotynowe w mózgu pobudzane są słabiej Pomaga radzić sobie z głodem nikotynowym bez niebezpiecznego dymu, w sposób czysty, wypróbowany i sprawdzony Próba rzucenia palenia dzięki nikotynowej terapii zastępczej i wsparciu behawioralnemu wzrasta sześciokrotnie w porównaniu do polegania wyłącznie na sile własnej woli

57 Zalety: Zwiększają dwukrotnie szansę abstynencji Plastry 24 godzinne dostarczają do krwi nikotynę zarówno w dzień jak i w nocy - redukują poranny głód nikotyny Prostota i dyskrecja stosowania Łatwe w użyciu, nie trzeba pamiętać o stosowaniu leku (środek pasywny)

58 Wady Niemożność szybkiego zaspokojenia nagłego głodu nikotyny (widok osoby palącej papierosy) Nie pozwalają na rytuały związane z paleniem - ruchy rak, praca jamy ustnej Mogą drażnić skórę (zmiana miejsca naklejania, preparaty sterydowe) Bezsenność

59 Pastylki do ssania Zwiększają dwukrotnie szansę abstynencji Zaspokajają nagły głód nikotyny Stężenie nikotyny 25% wyższe niż po użyciu gumy o takiej samej dawce Ssanie daje zajęcie jamie ustnej (zamiast palenia) Pastylki 4mg zmniejszają przyrost wagi ciała po rzuceniu palenia Uwaga! Zbyt małe dawki to niepowodzenie terapii Tabletki i gumy- stosowanie regularne co 1-2 godz., po 6 tygodniach - rzadziej

60 Guma do żucia Żucie może nie być akceptowane przez otoczenie Kłopotliwe dla osób z mostami dentystycznymi

61 Stężenia we krwi i dobowe dawki nikotyny dostarczane przez NTZ < niż uzyskiwane w wyniku palenia Łączenie palenia i NTZ działanie podobne jak samo palenie Nikotyna z papierosa dostaje się do krwi nagle = działa silniej na układ sercowo - naczyniowy niż taka sama dawka z NTZ

62 Dane z ogólnokrajowej bazy o rozpoznaniach i receptach wypisywanych przez lekarzy rodzinnych Obserwacja osób (44% M), którym w latach przepisano NTZ Nie stwierdzono wzrostu ryzyka zawału, udaru, zgonu NTZ jest jednakowo bezpieczna dla obu płci, dla chorych na nadciśnienie i na chorobę wieńcową Hubbard B.i wsp.: Use of nicotine replacement therapy and the risk of acute myocardial infraction, stroke, and death. Tobacco Control 2005, 14,

63 Sytuacje, w których NTZ są niewskazane Niedawny zawał serca Zagrażające życiu zaburzenia rytmu serca Niestabilna choroba wieńcowa Ciąża * * NTZ dopiero po niepowodzeniu terapii behawioralnej, preparaty krótko działające, optymalnie 2-3 miesiące Ann Intern Med., 2007, 6 Feb, ITC2-2; PharmAssist, Pharmacy Training Programme

64 Nie ma przeciwwskazań dla nikotynowej terapii zastępczej jeśli alternatywą dla niej jest palenie papierosów

65 1. Fagerström K.O.: ERS School Course. Nicotine replacement in smoking cessation. Breathe, 2005, 2(1), Górecka D.: Choroba tytoniowa a układ oddechowy: profilaktyka, rozpoznawanie i leczenie. Now Klin., 2003, 10, Gratziou C.: ERS School Course. Smoking cessation. The process of stopping smoking. Breathe, 2005, 2(1), Moszczyński P.: Szkody zdrowotne wywołane paleniem papierosów. Przegl Lek., 2005, 62(4), Schroeder S.A.: What to do with a patient who smokes. JAMA, 2005, 294(4), Silagy C. i wsp.: Nicotine replacement therapy for smoking cessation. Cochrane Database Syst Rev. 2000(2): CD The Smoke Free Partnership. 8. Wilson J.F.: Smoking cessation. Ann Intern Med., 2007, 6 Feb, ITC2-2