RÓŻNORODNOŚĆ GATUNKOWA CHRZĄSZCZY SAPROKSYLICZNYCH WYSTĘPUJĄCYCH W RÓŻNOWIEKOWYCH BIOGRUPACH SOSNOWYCH

Transkrypt

1 RÓŻNORODNOŚĆ GATUNKOWA CHRZĄSZCZY SAPROKSYLICZNYCH WYSTĘPUJĄCYCH W RÓŻNOWIEKOWYCH BIOGRUPACH SOSNOWYCH Grzegorz Tarwacki, Radosław Plewa, Alicja Sowińska, Iwona Skrzecz, Wojciech Janiszewski Zakład Ochrony Lasu

2 Tytuł tematu: Monitoring oraz metody ograniczania liczebności populacji kornika ostrozębnego Ips acuminatus i przypłaszczka granatka Phaenops cyanea w drzewostanach sosnowych Zleceniodawca: Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych Realizacja badań: Nr tematu/umowy: Główny autor: Dr inż. Alicja Sowińska

3 Cel badań Określenie różnorodności gatunkowej chrząszczy saproksylicznych występujących w biogrupach sosnowych w zależności od wieku powstania zrębów

4 Lokalizacja badań WYSZKÓW GARWOLIN LUBARTÓW SOBIBÓR

5 Metodyka badań Rok założenia zrębu (3 kategorie): I Biogrupy nie stykały się z drzewostanem II III Obserwacjami zostały objęte biogrupy drzew gatunków głównych pozostawionych na powierzchniach pozrębowych 2, 4 i 6 lat po usunięciu drzewostanu macierzystego. W każdej kategorii biogrup było 5 powtórzeń.

6 Metodyka badań W terminie maj-wrzesień użyto dwóch rodzajów pułapek IBL-2 pułapki lepowe z czarnej folii Pułapki zamontowano na południowej ścianie biogrup na wysokości około 2 m Kontrola pułapek raz na miesiąc

7 Wyniki badań 68% 58%

8 Wyniki badań Analiza głównych składowych 6 lat 2 lata 4 lata

9 Wyniki badań Ze wszystkich biogrup zebrano łącznie 40 około 1900 osobników chrząszczy saproksylicznych należących 30 do 95 gatunkach zgrupowanych w 28 rodzinach Rok założenia biogrup Gatunki Rodziny

10 Liczebność [szt.] Wyniki badań Elateridae Buprestidae Curculionidae Cerambycidae Tenebrionidae Rok założenia biogrupy Elateridae 62,03% 43,31% 32,72% Buprestidae 6,51% 24,58% 29,20% Curculionidae 6,69% 11,87% 16,50% Cerambycidae 2,89% 5,18% 8,89% Tenebrionidae 3,44% 6,86% 2,96% Mordellidae 1,27% 0,84% 3,67% Throscidae 5,24% 0,67% 0,71% Erotylidae 4,16% 0,84% 1,27% Dasytidae 1,27% 1,34% 0,42% Ptinidae 0,72% 1,00% 0,28% Lymexylidae 1,08% 0,17% 0,56% Melandryidae 0,72% 0,33% 0,56% Ciidae 0,90% 0,50% 0,14% Nitidulidae 0,90% 0,17% - Cerylonidae 0,18% 0,50% 0,28% Zopheridae - - 0,85% Cryptophagidae 0,36% - 0,42% Eucnemidae 0,36% 0,33% 0,14% Staphylinidae - 0,50% - Dermestidae 0,18% 0,17% 0,14% Anthicidae 0,18% 0,17% 0,14% Mycetophagidae 0,18% 0,33% - Lucanidae 0,36% - - Lycidae - 0,17% - Monotomidae - 0,17% - Latridiidae - - 0,14% Cleridae 0,18% - - Aderidae 0,18% - -

11 Phaenops cyanea Cardiophorus ruficolis Ampedus balteatus Ampedus nigrinus Hylastes ater Dalopius marginatus Spondylis buprestoides Platypus cylindrus Ampedus sanguineus Prionychus ater Agrilus sulcicollis Tomicus piniperda Mordella aculeata Hylurgus ligniperda Variimorda villosa Stictoleptura maculicornis Scolytus intricatus Bitoma crenata Pyrrhidium sanguineum Sericus brunneus Prosternon tessellatum Triplax russica Trixagus dermestoides Chrysobothris affinis Xyleborus dispar Dentricolis linearis Dacne bipustulata Elateroides dermestoides Prionus coriarius Stictoleptura rubra Cryptophagus sp. Hylastes cunicularius Trichoceble memnonia Pseudocistela ceramboides Chalcophora mariana Stenurella melanura Cortodera femorata Rhagium inquisitor Xylotrechus antilope Hylobius abietis Dorcatoma chrysomelina Notoxus monoceros Anthaxia similis Phymatodes pusillus Stenurella bifasciata Ropalopus macropus Pogonocherus fasciculata Phymatodes alni Cerylon ferrugineum Cerylon histeroides Ciidae Crypturgus hispidulus Tomicus minor Scolytus rugulosus Pityogenes chalcographus Pityogenes quadridens Megatoma undata Dromaeolus barnabita Corticaria elongata Dircaea quadriguttata Xylita laevigata Orchesia fasciata Phryganophilus auritus Lagria hirta Wyniki badań 30,00 25,00 hylastes_ater.htm 2014 biogrupa 2-letnia 20,00 15,00 10,00 5,00 0,00

12 Phaenops cyanea Cardiophorus ruficolis Ampedus balteatus Ampedus nigrinus Ampedus sanguineus Hylurgus ligniperda Prionychus ater Scolytus intricatus Dalopius marginatus Stictoleptura maculicornis Hylastes ater Prosternon tessellatum Trichoceble memnonia Pseudocistela ceramboides Stictoleptura rubra Ptinus rufipes Xyleborus dispar Sericus brunneus Triplax russica Variimorda villosa Chrysobothris affinis Spondylis buprestoides Uloma culinaris Trixagus dermestoides Cerylon histeroides Ciidae Scaphisoma agaricinum Agrilus sulcicollis Chalcophora mariana Leptura quadrifasciata Hylis olexai Mycetophagus quadripustulatus Notoxus monoceros Buprestis octoguttata Pyrrhidium sanguineum Prionus coriarius Stenurella melanura Cortodera femorata Phymatodes alni Asemum striatum Arhopalus rusticus Anaesthetis testacea Platypus cylindrus Tomicus piniperda Hylobius abietis Crypturgus hispidulus Xyleborinus saxesenii Pityophthorus pityographus Pityogenes bidentatus Ips typographus Dasytes plumbeus Megatoma undata Dictyoptera aurora Elateroides dermestoides Xylita laevigata Orchesia undulata Monotoma picipes Glischrochilus quadripunctatus Stenomax aenaus Wyniki badań 25,00 20,00 hylastes_ater.htm 2012 biogrupa 4-letnia 15,00 10,00 5,00 0,00

13 Ampedus balteatus Cardiophorus ruficolis Ampedus nigrinus Prosternon tessellatum Phaenops cyanea Dalopius marginatus Trixagus dermestoides Triplax russica Scolytus intricatus Prionychus ater Ampedus sanguineus Stictoleptura maculicornis Xyleborus dispar Variimorda villosa Elateroides dermestoides Ciidae Trichoceble memnonia Dentricolis linearis Glischrochilus quadripunctatus Spondylis buprestoides Hylobius abietis Xyleborinus saxesenii Pityogenes bidentatus Phryganophilus auritus Agrilus sulcicollis Cortodera femorata Cryptophagus sp. Dasytes plumbeus Dacne bipustulata Melasis buprestoides Platycerus caraboides Xestobium rufovillosum Ptinus rufipes Bolitophagus reticulatus Anidorus nigrinus Notoxus monoceros Anthaxia similis Stictoleptura rubra Arhopalus rusticus Cerylon histeroides Thanasimus formicarius Hylastes ater Tomicus piniperda Tomicus minor Xyleborus monographus Scolytus ratzeburgi Megatoma undata Sericus brunneus Triplax rufipes Xylita laevigata Mycetophagus quadripustulatus Pityophagus ferrugineus Pseudocistela ceramboides Lagria hirta Mycetochara flavipes Corticeus longulus Wyniki badań 25,00 20, biogrupa 6-letnia 15,00 10,00 5,00 0,00

14 Wyniki badań 10 (2) 2014 Hylastes cunicularius Rhagium inquisitor Xylotrechus antilope Phymatodes pusillus Stenurella bifasciata Ropalopus macropus Pogonocherus fasciculata Scolytus rugulosus Pityogenes chalcographus Pityogenes quadridens 6 (3) 2012 Uloma culinaris Leptura quadrifasciata Buprestis octoguttata Stenomax aenaus Asemum striatum Anaesthetis testacea 5 (2) 2010 Bolitophagus reticulatus Xyleborus monographus Scolytus ratzeburgi Mycetochara flavipes Corticeus longulus

15 Wnioski Analiza podobieństw biogrup wykazała duże podobieństwo między biogrupami dwu i czteroletnimi, natomiast nie stwierdzono z biogrupą najstarszą; potwierdza to analiza głównych składowych PCA. Najliczniejszymi gatunkami występującymi w biogrupach były Phaenops cyanea,cardiophorus ruficolis, Ampedus balteatus, A. nigrinus, Hylastes ater, Prosternon tessellatum, Dalopius marginatus, Trixagus dermestoides oraz Spondylis buprestoides. Wraz ze wzrostem otaczającego biogrupę młodego pokolenia drzewostanu, zwiększa się liczebność i różnorodność gatunkowa chrząszczy z rodziny Elateridae, natomiast proporcjonalnie maleje udział gatunków z rodzin Buprestidae, Curculionidae oraz Cerambycidae

16 Wnioski DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ