Probiotyki w leczeniu i zapobieganiu biegunce u dzieci. Prof. dr hab. med. Hanna Szajewska II Katedra Pediatrii AM w Warszawie
|
|
- Anna Kania
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 1 Probiotyki w leczeniu i zapobieganiu biegunce u dzieci Prof. dr hab. med. Hanna Szajewska II Katedra Pediatrii AM w Warszawie Definicja Wed ug jednej z definicji probiotyki to preparaty lub produkty zawierajàce ÊciÊle zdefiniowane ywe drobnoustroje w odpowiedniej iloêci, wp ywajàce na mikroflor okreêlonego miejsca w ludzkim ustroju i dzi ki temu wywierajàce korzystny efekt zdrowotny 1. Dost pne sà w postaci preparatów farmaceutycznych, produktów fermentowanych, ywnoêci probiotycznej (np. jogurtów), suplementów diety oraz w mleku modyfikowanym dla niemowlàt. W aêciwoêci probiotyków Dwie podstawowe cechy, którymi powinny charakteryzowaç si probiotyki to: bezpieczeƒstwo stosowania, korzystne oddzia ywanie na zdrowie cz owieka. Drobnoustroje probiotyczne Do drobnoustrojów o dzia aniu probiotycznym nale à przede wszystkim bakterie produkujàce kwas mlekowy z rodzaju: Lactobacillus, Bifidobacterium 2. Inne drobnoustroje tradycyjnie zaliczane do probiotyków to m.in.: Enterococcus faecium, Lactococcus lactis, Streptococcus thermophilus, dro d aki Saccharomyces boulardii 2. Jak oceniç skutecznoêç probiotyków? Probiotykom przypisywane jest wiele korzystnych dzia aƒ, ale tylko cz Êç z nich znalaz a potwierdzenie w wynikach obiektywnych badaƒ z randomizacjà, czyli takich, w których pacjentów kwalifikuje si losowo do: grupy eksperymentalnej poddawanej ocenianej interwencji grupy kontrolnej 3. Ten rodzaj badania powszechnie uwa any jest za najbardziej wiarygodny w ocenie skutecznoêci i bezpieczeƒstwa ró nych metod leczenia lub profilaktyki 4,5. Czy wa na jest znajomoêç szczepu probiotycznego? Przybywa dowodów naukowych, e w aêciwoêci probiotyków sà szczepozale ne oraz, e nie ma podstaw naukowych do ekstrapolacji danych o szczepach, nawet blisko spokrewnionych 6.
2 2 Probiotyki w leczeniu i zapobieganiu biegunce u dzieci Praktycznie oznacza to, e aby racjonalnie stosowaç probiotyki niezb dna jest znajomoêç dzia ania konkretnego szczepu probiotycznego, a nie tylko rodzaju lub gatunku. Ka dy ze szczepów wymaga oddzielnych badaƒ w celu okreêlenia jego w aêciwoêci probiotycznych i skutecznoêci klinicznej w ÊciÊle okreêlonej jednostce chorobowej 7,8. Mechanizm dzia ania Sposoby dzia ania probiotyków nie zosta y jeszcze dobrze poznane i nadal sà przedmiotem dyskusji. Przypuszczalne mechanizmy (Ryc. 1) to: konkurencja o receptory lub przyleganie do komórek nab onka jelitowego 9, wytwarzanie substancji, które hamujà wzrost bakterii chorobotwórczych 10, wspó zawodnictwo z innymi mikroorganizmami o sk adniki od ywcze 11, zakwaszanie treêci jelitowej 12, modyfikacja receptorów dla toksyn bakteryjnych na drodze enzymatycznej 13, modulacja odpowiedzi immunologicznej poprzez m.in. stymulacj fagocytozy 14, pobudzanie syntezy przeciwcia 15 i cytokin 16, zwi kszona synteza mucyn 17. Ryc. 1. Mechanizm dzia ania probiotyków produkcja inhibitorów wzrostu patogenów modyfikacja receptorów dla toksyn bakteryjnych eliminacja poprzez konkurencj produkcja kwasów organicznych patogeny probiotyki zwi kszanie wydzielania przeciwcia (IgA) wzmacnianie bariery ochronnej immunoregulacja zmniejszenie przepuszczalnoêci komórki uk adu odpornoêciowego nab onek przewodu pokarmowego Opracowano na podstawie: Ewaschuk JB, Dieleman LA. Probiotics and prebiotics in chronic inflammatory bowel diseases. World J Gastroenterol 2006;12: Leczenie ostrej biegunki infekcyjnej Nawadnianie doustnymi p ynami nawadniajàcymi post powanie z wyboru w przypadku ostrej biegunki przebiegajàcej z odwodnieniem jest niezwykle skuteczne, nie skraca jednak czasu utrzymywania si objawów. Poszukuje si wi c leków, które mog yby skróciç czas choroby i zmniejszyç liczb oraz obj toêç stolców biegunkowych. Na podstawie wyników kilku metaanaliz 18,19,20,21 (Tab. 1.) wydaje si, e korzystny efekt probiotyków w leczeniu ostrej biegunki jest: umiarkowany probiotyki w porównaniu z placebo skracajà czas trwania biegunki Êrednio o 1730 godzin, szczepozale ny dobrze udokumentowany w odniesieniu do Lactobacillus GG 22 oraz Saccharomyces boulardii 23, uzale niony od dawki wi kszy w przypadku dawki powy ej jednostek tworzàcych kolonie (CFU),
3 3 istotny klinicznie w biegunkach o etiologii wirusowej, najwi kszy, je eli leczenie rozpocz to we wczesnym okresie biegunki. Obecnie uwa a si, e w leczeniu ostrej biegunki infekcyjnej u dzieci mogà byç stosowane probiotyki o udokumentowanym dzia aniu 24. Punkt koƒcowy Biegunka 3 dni Czas trwania biegunki Tab. 1. Probiotyki w leczeniu ostrej biegunki infekcyjnej: wyniki metaanaliz badaƒ z randomizacjà Autor RCT Probiotyk(i) Populacja Miara efektu Szajewska 8 et al. 18 (731) Allen 15 et al. 21 (1341) Szajewska 8 et al. 18 (731) Van Niel 9 et al. 19 (675) Huang 18 et al. 19 (1917) Allen 12 et al. 21 (970) Szajewska 7 et al. 22 (988) Szajewska 4 et al. 23 (473) Ró ne RR Ró ne i doroêli RR Ró ne WMD Lactobacilli WMD Ró ne WMD Ró ne Lactobacillus GG i doroêli WMD WMD S. boulardii WMD Efekt (95% Cl) 0,4 (0,30,5) 0,7 (0,60,8) -18 h (-27; -10) -17 h (-27; -10) -19 h (-26; -14) -30 h (-42; -19) -26 h (-46; -7) -24 h (-31; -19) NNT (95% Cl) 4 (39) 4 (47) RR ryzyko wzgl dne w badaniach skutecznoêci interwencji jest to iloraz prawdopodobieƒstwa wystàpienia okreêlonego punktu koƒcowego w grupie eksperymentalnej, w której stosuje si ocenianà interwencj i tego prawdopodobieƒstwa w grupie kontrolnej. Ryzyko wzgl dne okreêla, jaka cz Êç ryzyka podstawowego pozosta a po interwencji. NNT liczba pacjentów, których nale y objàç leczeniem, aby u jednego zapobiec wystàpieniu niekorzystnego punktu koƒcowego. WMD ró nica Êrednich wa onych: ujemny wynik oznacza, e czas trwania biegunki by krótszy w grupie otrzymujàcej probiotyk, w porównaniu z placebo. 95% CI przedzia, w którym z 95% pewnoêcià znajduje si prawdziwa wartoêç danego parametru. Zapobieganie biegunce poantybiotykowej Biegunka jest cz stym powik aniem wyst pujàcym u chorych leczonych antybiotykami o szerokim spektrum dzia ania. Szacuje si, e pojawia si u 530% chorych w okresie od rozpocz cia antybiotykoterapii do 2. miesiàca po zaprzestaniu leczenia. Biegunka poantybiotykowa mo e mieç ró ny obraz kliniczny od najcz Êciej wyst pujàcej lekkiej, choç ucià liwej, nieswoistej dolegliwoêci (stolce luêniejsze i cz stsze ni zwykle), poprzez biegunk o ci szym przebiegu, wymagajàcà nawadniania i przerwania kuracji antybiotykowej, a do ci kiego zapalenia jelita grubego (w tym zapalenia rzekomob oniastego wywo anego przez C. difficile), które stanowi zagro enie dla ycia. Zapobieganie biegunce poantybiotykowej jest jednym z najbardziej oczywistych wskazaƒ do stosowania probiotyków. Wynika to z faktu, e jednym z podstawowych mechanizmów patofizjologicznych biegunki poantybiotykowej sà zaburzenia mikroflory jelitowej przewodu pokarmowego 32.
4 4 Probiotyki w leczeniu i zapobieganiu biegunce u dzieci Opublikowano 4 metaanalizy badaƒ z randomizacjà 25,26,27,28 dotyczàce skutecznoêci ró nych rodzajów szczepów, ró niàce si nieco kryteriami kwalifikacji badaƒ (zdecydowana wi kszoêç dotyczy a doros ych) i zakresem przeszukiwania piêmiennictwa (Tab. 2.). Ich wyniki zgodnie dowodzà, e doustne stosowanie probiotyków podczas leczenia zmniejsza o Êrednio o ok. 60% ryzyko wystàpienia biegunki (ró nie zdefiniowanej) zwiàzanej z antybiotykoterapià. Podobne wyniki uzyskano poddajàc analizie badania przeprowadzone wy àcznie u dzieci: stosowanie probiotyków, w porównaniu z grupà kontrolnà, powodowa o zmniejszenie ryzyka wystàpienia biegunki Êrednio o ok. 60% 29,30. Aby zapobiec biegunce poantybiotykowej u jednego dziecka, probiotyk nale a oby zastosowaç u 7 dzieci ( number needed to treat NNT=7, 95% CI 510). W Polsce z probiotyków o udokumentowanym dzia aniu w zapobieganiu biegunce poantybiotykowej dost pne sà Lactobacillus GG, S. boulardii oraz B. lactis Bb12 (w mleku modyfikowanym dla niemowlàt). Tab. 2. Probiotyki w zapobieganiu biegunce poantybiotykowej wyniki metaanaliz Probiotyk Liczba badaƒ RR NNT z randomizacjà (n) (95% CI) (95% CI) D Souza i wsp. 25 Lactobacillus sp. 5 (384) 0,3 (0,20,6) Brak danych S. boulardii 4 (830) 0,4 (0,30,6) 11 (820) Ogó em 9 (1214) 0,37 (0,30,5) 11 (818) Cremonini i wsp. 26 Lactobacillus sp. 4 (446) 0,5 (0,40,7) 9 (717) S. boulardii 3 (435) 0,6 (0,40,9) 14 (8108) Ogó em 7 (881) 0,4 (0,30,6) 9 (714) Szajewska i wsp. 27 S. boulardii 5 (1076) 0,4 (0,20,8) 10 (716) Szajewska i wsp. 29 Ró ne 6 (766) 0,4 (0,30,8) 7 (510) RR, NNT, 95% Cl jak w Tab. 1. Zapobieganie biegunce szpitalnej Biegunka szpitalna stanowi powa ny problem szczególnie w oddzia ach pediatrycznych, wyd u ajàc czas hospitalizacji i koszty leczenia, stàd du e zainteresowanie mo liwoêciami jej zapobiegania. Jak dotychczas tylko w czterech badaniach z randomizacjà oceniano skutecznoêç probiotyków (Lactobacillus GG dwa badania 31,32 ; Bifidobacterium lactis i Str. thermophilus dwa badania 33,34 ), uzyskujàc wykluczajàce si wyniki. Nie ma wi c podstaw naukowych do rutynowego stosowania wymienionych probiotyków w zapobieganiu biegunce szpitalnej u dzieci. Zapobieganie zaka eniom przewodu pokarmowego i uk adu oddechowego u zdrowych dzieci Wed ug niektórych badaczy, dodanie probiotyków do diety niemowlàt ywionych sztucznie mo e, poprzez modyfikacj mikroflory jelitowej, zmniejszyç cz stoêç wyst powania chorób infekcyjnych, w tym schorzeƒ przewodu pokarmowego i uk adu oddechowego. Wyniki badaƒ sugerujà skutecznoêç m.in. Lactobacillus GG 35 oraz dost pnych w Polsce L. reuteri 36, Bifidobacetrium lactis Bb12 i Str. thermophilus 37, L. casei DN Nale y jednak podkreêliç, e stwierdzane w niektórych badaniach ró nice by y wprawdzie istotne statystycznie, ale znaczenie kliniczne obserwowanych wyników bywa dyskusyjne. Biegunka podró nych Biegunkà podró nych nazywa si epizod ostrej biegunki, który wystàpi podczas podró y, najcz Êciej do kraju rozwijajàcego si, o niskim standardzie sanitarnym. Zwykle spowodowana jest zaka eniem enterotoksycznym szczepem Escherichia coli (ETEC), rzadziej Campylobacter, Shigella, Salmonella 39,40,41. Stoso-
5 5 wanie profilaktyki farmakologicznej budzi kontrowersje. Podejmowane sà próby zapobiegania biegunce za pomocà probiotyków, ale wyniki badaƒ nie uzasadniajà ich rutynowego stosowania 42,43,44. Bezpieczeƒstwo stosowania probiotyków Probiotyki powszechnie uwa ane sà za bezpieczne. Na podstawie kilku opublikowanych prac stwierdzono, i ryzyko zaka enia bakteriami probiotycznymi jest znikome oraz, e spo ycie preparatów zawierajàcych probiotyki jest bezpieczne nawet dla osób z upoêledzonà odpornoêcià 45. Stosowaç probiotyki czy ich nie stosowaç? Stosowanie jest ca kowicie uzasadnione, ale tylko pod warunkiem, e przepisywany jest produkt zawierajàcy probiotyk o dobrze udokumentowanym zapobieganiu lub leczeniu danej jednostki chorobowej 46. Podejmujàc decyzj o stosowaniu probiotyku zawsze warto przeprowadziç bilans korzyêci (np. umiarkowane, ale byç mo e istotne dla pacjenta i/lub jego rodziców skrócenie czasu trwania choroby oraz atwoêç i bezpieczeƒstwo stosowania preparatu) i strat (np. dodatkowe koszty poniesione na terapi ). Brak badaƒ klinicznych z danym probiotykiem nie oznacza, e jest on nieskuteczny. Brakuje wtedy jednak e podstaw naukowych do jego stosowania. Czy takie post powanie jest etyczne? Czy warto nara aç pacjentów na dodatkowe koszty, je eli preparat nie ma udokumentowanego dzia ania? PIÂMIENNICTWO 1. Joint FAO/WHO Working Group Report on Drafting Guidelines for the Evaluation of Probiotics in Food. London, Ontario, Canada, April 30 and May 1, Holzapfel W, Geisen P, Bjorkroth J, Schillinger U. Taxonomy and important features of probiotic microorganisms in food and nutrition. Am J Clin Nutr 2001; 73 (suppl): 365S-73S. 3. [Bez autorów]. S ownik podstawowych poj ç. Medycyna Praktyczna Pediatria 2005; 4: Guyatt G, Rennie D (red.). Usersí guides to the medical literature. American Medical Association Higgins JPT, Green S (red.). Cochrane Handbook for Systematic Reviews of Interventions [updated May 2005]. In: The Cochrane Library, Issue 3, Chichester, UK: John Wiley & Sons, Ltd. 6. Marteau PR, de Vrese M, Cellier CJ, et al. Protection from gastrointestinal diseases with the use of probiotics. Am J Clin Nutr 2001; 73 (Suppl.): 430S-36S. 7. Rolfe RD. The role of probiotic cultures in the control of gastrointestinal health. J Nutr 2000; 130: 396S-402S. 8. Goldin BR, Salminen S. Lactic acid bacteria and gut mucosal barrier function. Gastroenterology Inter 1998; 11: Sarem-Damerdjii LO, Sarem F, Marchal L. In vitro colonization ability of human colon mucosa by exogenous Lactobacllus strains. FESM Microbiol Lett 1995; 131: Silva M, Jacobus NV, Deneke C. Antimicrobial substance from a human Lactobacillus strain. Agents Chemother 1987; 31: Wilson KH, Perini I. Role of competition for nutrients in suppresion of Clostridium difficile by colonic mikroflora. Infect Immun 1988; 56: Vanderbergh PAA. Lactic acid bacteria, their metabolic products and interference with microbal growth. FEMS Microbiol Rev 1993; 12: Pothoulakis C, Kelly CP, Joshi MA. Sacharomyces boulardii inhibits Clostridium difficile toxin A blinding and enterotoxicity in rat ileum. Gastroenterology 1993; 104: Perdigon G, De Macias MEN, Alvarez S. Effect of perorally administred lactobacilli on macrophage activation in mice. Infect Immun 1986; 53: Isolauri E, Joensuu J, Suomalainem H. Improved immunogenicity of oral Dx RRV reassortant rotavirus vaccine by Lactobacillus casei GG. Vaccine 1995; 13: De Simone C. The role of probiotics in modulation of the immune system in man and in animals. Int J Immunother 1993; 1: Mack DR, Michail S, Wei S. Probiotics inhibit gastropatogenic E.coli adherence in vitro by inducing intestinal mucin gene expression. Amer J Phisiol 1999; 276: Szajewska H, Mrukowicz J. Probiotics in the treatment and prevention of acute infectious diarrhea in infants and children:a systematic review of published randomized, double-blind, placebo controlled trials. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2001;33: Van Niel C, Feudtner C, Garrison MM, et al. Lactobacillus therapy for acute infectious diarrhea in children: a meta-analysis. Pediatrics 2002;109: Huang J S, Bousvaros A, Lee JW, et al. Efficacy of probiotic use in acute diarrhea in children: a meta-analysis. Dig Dis Sci 2002;47: Allen SJ, Okoko B, Martinez E, et al. Probiotics for treating infectious diarrhoea. The Cochrane Database of Systematic Reviews 2003, Issue Szajewska H, Skórka A, Ruszczyƒski M, Gieruszczak-Bia ek D. Lactobacillus GG for treating acute diarrhea in children. A meta-analysis of randomized controlled trials. Aliment Pharmacol Ther 2007 (w druku). 23. Szajewska H, Skorka A, Dylag M. Meta-analysis: Saccharomyces boulardii for treating acute diarrhoea in children. Aliment Pharmacol Ther 2007;25: Expert Working Group: Guarino A, Albano F, Ashkenazi S, Gendrel D, Hoekstra H, Shamir R, Szajewska H. The ESPGHAN/ESPID Guidelines for the Management of Acute Gastroenteritis in Children in Europe. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2007 (z o one do publikacji). 25. D Souza AL, Rajkumar C, Cooke J, et al. Probiotics in prevention of antibiotic associated diarrhoea: meta-analysis. Br Med J 2002; 324: Cremonini F, Di Caro S, Nisa EC, et al. Meta-analysis: the effect of probiotic administration on antibiotic-associated diarrhoea. Aliment Pharmacol Ther 2002; 16: Szajewska H, Mrukowicz J. Metaanalysis: non-pathogenic yeast Saccharomyces boulardii in the prevention of antibiotic-associated diarrhea. Aliment Pharmacol Ther 2005;22: Hawrelak JA, Whitten DL, Myers SP. Is Lactobacillus rhamnosus GG effective in preventing the onset of antibiotic-associated diarrhoea: a systematic review. Digestion 2005;72: Szajewska H, Ruszczyƒski M, Radzikowski A. Probiotics in the prevention of antibiotic-associated diarrhea in children: a meta-analysis of randomized controlled trials. J Pediatr; 149: Johnston BC, Supina AL, Vohra S. Probiotics for pediatric antibiotic-associated diarrhea: a metaanalysis of randomized placebo-controlled trials. CMAJ Aug 15;175(4): Erratum in: CMAJ Sep 26;175(7): Szajewska H, Kotowska M, Mrukowicz J, et al. Lactobacillus GG in prevention of diarrhea in hospitalized children. J Pediatr 2001;138: Mastretta E, Longo P, Laccisaglia A, et al. Lactobacillus GG and breast feeding in the prevention of rotavirus nosocomial infection. J Pediatr Gastr Nutr 2002;35: Saavedra J, Bauman NA, Oung I, et al. Feeding of Bifidobacterium bifidum and Streptococcus thermophilus to infants in hospital for prevention of diarrhea and shedding of rotavirus. Lancet 1994;344: Chouraqui JP, Van Egroo LD, Fichot MC. Acidified milk formula supplemented with Bifidobacterium lactis: impact on infant diarrhea in residential care settings. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2004;38: Hatakka K, Savilahti E, Ponka A. Effect of long term consumption of probiotic milk on infections in children attending day care canters: double blind, randomized trial. Br Med J 2001; 322: Weizman Z, Asli G, Alsheikh A. Effect of a probiotic infant formula on infections in child care centers: comparison of two probiotic agents. Pediatrics 2005;115: Saavedra JM, Abi-Hanna A, Moore N. Long-term consumption of infant formulas containing live probiotic bacteria: tolerance and safety. Am J Clin Nutr 2004; 79: Pedone CA, Arnaud CC, Postaire ER, et al. Multicentric study of the effect of milk fermented by Lactobacillus casei on the incidence of diarrhea. Int J Clin Pract 2000;54: Black RE. Pathogens that cause traveler s diarrhea in Latin America and Africa. Rev Infect Dis 1986; 8 (Suppl 2): S Gorbach SL, Kean BH, Evans DG, Evans D, Bessudo D. Traveler s diarrhea and toxigenic Escherichia coli. N Engl J Med 1975; 292: Taylor DN, Sanchez JL, Candler W, Thornton S, McQueen C, Echeverria P. Treatment of travelers diarrhea: ciprofloxacin plus loperamide compared with ciprofloxacin alone. A placebo-controlled, randomized trial. Ann Intern Med 1991; 114: Mrukowicz J, Szajewska H. Ocena skutecznoêci probiotyków w leczeniu i zapobieganiu zachorowaniom na ostrà biegunk u dzieci systematyczny przeglàd piêmiennictwa. Pediatria Wspó czesna Gastroenterologia, Hepatologia i ywienie Dziecka. 2002; 4: 1: Marteau PR, de Vrese M, Cellier CJ i wsp. Protection from gastrointestinal diseases with the use of probiotics. Am J Clin Nutr 2001; 73 (suppl.): 430S36S. 44. Kollaritsch von H, Holst H, Grobara P i wsp. Prevention of travelerís diarrhea by Saccharomyces boulardii. Results of a placebo-controlled double-blind study. Fortschritte der Medizin 1993; 111: Borritello SP, Hammes WP, Holzapfel W. Safety of probiotics that contain lactobacilli or bofidobacteria. Clin Infect Dis 2003; 36: De Simone C. Impact of prebiotics and probiotics on enteric flora. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2005; 40: S40.
2. Szajewska H., Probiotyki w leczeniu i zapobieganiu biegunce u dzieci. II Katedra Pediatrii AM w Warszawie
Dr. Patrycja Szachta I Katedra Pediatrii Klinika Gastroenterologii Dziecięcej i Chorób Metabolicznych UM w Poznaniu. BIEGUNKA POANTYBIOTYKOWA Terapia antybiotykami o szerokim spektrum działania często
Bardziej szczegółowoktóre, kiedy i jak stosować?
Żywność Probiotyki: dla zdrowia które, kiedy i jak stosować? Wprowadzenie Probiotyki reklamowane są jako produkty przynoszące znaczne korzyści zdrowotne. Czy istotnie tak jest? Jakie faktyczne korzyści
Bardziej szczegółowoPROBIOTYKI panaceum dla noworodka ZALECAĆ CZY NIE
PROBIOTYKI panaceum dla noworodka ZALECAĆ CZY NIE Dr hab.n.med. Andrea Horvath Klinika Pediatrii WUM Czy to są probiotyki? Żywe bakterie kiszonki jogurt naturalny kwas chlebowy Mikroorganizmy Organizm
Bardziej szczegółowoProbiotyki w leczeniu nieswoistych zapaleń jelit
Probiotyki w leczeniu nieswoistych zapaleń jelit Hanna SZAJEWSKA Klinika Gastroenterologii i Żywienia Dzieci Akademii Medycznej w Warszawie hania@ipgate.pl Kim jestem? Specjalista chorób dzieci Zainteresowania
Bardziej szczegółowoProbiotyk świadomy wybór w oparciu o najnowsze badania naukowe
Probiotyk świadomy wybór w oparciu o najnowsze badania naukowe dr hab. n. med. Lucyna Ostrowska Kierownik Zakładu Dietetyki i Żywienia Klinicznego Uniwersytet Medyczny w Białymstoku Klasyfikacja probiotyków
Bardziej szczegółowoBiegunka związana ze stosowaniem antybiotyków. Jak skutecznie leczyć i zapobiegać?
Biegunka związana ze stosowaniem antybiotyków. Jak skutecznie leczyć i zapobiegać? Prof. Hanna Szajewska Klinika Pediatrii WUM hanna.szajewska@wum.edu.pl Gdzieś w Polsce jutro rano 4- letnia dziewczynka
Bardziej szczegółowoOstra biegunka u dzieci
Ostra biegunka u dzieci Antybiotyki ja na TAK Prof. dr hab. n med. Piotr Albrecht Klinika Gastroenterologii i Żywienia Dzieci WUM Generalnie jestem na nie! Definicja WHO Karmione sztucznie Trzy lub więcej
Bardziej szczegółowoZastosowanie probiotyków w terapii chorób uk adu pokarmowego
NUMER SPECJALNY, MARZEC 2012 Lek. Agnieszka Wegner, dr n. med. Aleksandra Banaszkiewicz, prof. dr hab. n. med. Bo ena Cukrowska, dr hab. n. med. Jaros aw KierkuÊ, lek. Ewa Or owska, prof. dr hab. n. med.
Bardziej szczegółowoprobiotyk o unikalnym składzie
~s~qoy[jg probiotyk o unikalnym składzie ecovag, kapsułki dopochwowe, twarde. Skład jednej kapsułki Lactobacillus gasseri DSM 14869 nie mniej niż 10 8 CFU Lactobacillus rhamnosus DSM 14870 nie mniej niż
Bardziej szczegółowoProbiotyki w Polsce kiedy, jakie i dlaczego?
Gastroenterologia Kliniczna 2010, tom 2, nr 1, 1 9 Copyright 2010 Via Medica ISSN 2081 1020 Hanna Szajewska www.gastroenterologia.viamedica.pl Klinika Pediatrii, Warszawski Uniwersytet Medyczny Probiotyki
Bardziej szczegółowoEwa Kamińska. Medycyna Wieku Rozwojowego, 2012, XVI, 3
Medycyna Wieku Rozwojowego, 2012, XVI, 3 IMiD, Wydawnictwo Aluna Zakład Farmakologii Kierownik: mgr farm. E. Kamińska Instytut Matki i Dziecka Dyrektor: dr n. med. T. Maciejewski Streszczenie Probiotyki
Bardziej szczegółowoProbiotyki analiza danych opublikowanych w 2010 roku
Probiotyki analiza danych opublikowanych w 2010 roku Probiotics an analysis of evidence published in 2010 Hanna Szajewska Klinika Pediatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Streszczenie Stosowanie
Bardziej szczegółowoSANPROBI Super Formula
SUPLEMENT DIETY SANPROBI Super Formula Unikalna formuła siedmiu żywych szczepów probiotycznych i dwóch prebiotyków Zdrowie i sylwetka a w super formie Zaburzenia metaboliczne stanowią istotny problem medyczny
Bardziej szczegółowoPoniższe zestawienie przedstawia wybrane probiotyki, stosowane w leczeniu dysbiozy jelitowej
Poniższe zestawienie przedstawia wybrane probiotyki, stosowane w leczeniu dysbiozy jelitowej nazwa producent szczepy bakterii ilość bakterii (mld) Dicoflor 30 Dicofarm GG 3 Enterol 250 Perffrarma Saccharomyces
Bardziej szczegółowoSuplementacja mieszanek dla niemowląt probiotykami i/lub prebiotykami stanowisko Komitetu Żywienia ESPGHAN
Suplementacja mieszanek dla niemowląt probiotykami i/lub prebiotykami stanowisko Komitetu Żywienia ESPGHAN Supplementation of infant formula with probiotics and/or prebiotics statement of the ESPGHAN Committee
Bardziej szczegółowoProbiotyki w profilaktyce i leczeniu wybranych schorzeń przewodu pokarmowego u dzieci
Probiotyki w profilaktyce i leczeniu wybranych schorzeń przewodu pokarmowego u dzieci Probiotics for the prevention and treatment of selected gastrointestinal disorders in children Mieczysława Czerwionka-
Bardziej szczegółowoZ TEGO ARTYKUŁU DOWIESZ SIĘ:
20 MIKROBIOTA DZIECKA, czyli probiotyki od pierwszych dni życia Z TEGO ARTYKUŁU DOWIESZ SIĘ: Jakie czynniki mają wpływ na kształtowanie mikroflory jelitowej dzieci. Jak stosowanie probiotyków może wpłynąć
Bardziej szczegółowoTechniki korekcyjne wykorzystywane w metodzie kinesiotapingu
Techniki korekcyjne wykorzystywane w metodzie kinesiotapingu Jak ju wspomniano, kinesiotaping mo e byç stosowany jako osobna metoda terapeutyczna, jak równie mo e stanowiç uzupe nienie innych metod fizjoterapeutycznych.
Bardziej szczegółowoartykuł redakcyjny editorial
Pediatr Med Rodz 2010, 6 (3), p. 176-181 artykuł redakcyjny editorial Leokadia Bąk-Romaniszyn 1,2, Krzysztof Zeman 1,3 Received: 06.09.2010 Accepted: 16.09.2010 Published: 30.11.2010 Probiotyki i prebiotyki
Bardziej szczegółowoNOWOCZESNY SYNBIOTYK ZNACZENIE BAKTERYJNEJ FLORY JELITOWEJ
NOWOCZESNY SYNBIOTYK ZNACZENIE BAKTERYJNEJ FLORY JELITOWEJ W przewodzie pokarmowym odbywa si wiele procesów biochemicznych, których prawid owy przebieg ma znaczny wp yw na zdrowie cz owieka. Nieprawid
Bardziej szczegółowoSzczepienia przeciw grypie fakty i mity. Adam Antczak Grupa Robocza ds. Grypy Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Szczepienia przeciw grypie fakty i mity Adam Antczak Grupa Robocza ds. Grypy Uniwersytet Medyczny w Łodzi Dlaczego grypa jest groźna? grypa w przeciwieństwie do innych infekcji dróg oddechowych może być
Bardziej szczegółowoInformacja techniczna
Informacja techniczna - codzienna korzyść dla zdrowia WSTĘP Wzrastająca świadomość ludzi na temat powiązania diety oraz zdrowia wiąże się ze wzrostem oczekiwań w odniesieniu do produktów spożywczych, które
Bardziej szczegółowoPodstawy EBM, czyli medycyny opartej na danych naukowych. Prof. Hanna Szajewska Klinika Pediatrii WUM Zespół EBM i Badań Klinicznych
Podstawy EBM, czyli medycyny opartej na danych naukowych Prof. Hanna Szajewska Klinika Pediatrii WUM Zespół EBM i Badań Klinicznych hania@ipgate.pl Kim jestem? Pediatra Wieloletnia współpraca z Medycyną
Bardziej szczegółowoProbiotyczne napoje fermentowane
Probiotyczne napoje fermentowane Waldemar Gustaw Katedra Technologii Owoców, Warzyw i Grzybów UP Lublin Probiotyki probiotyk pro bios - dla życia probiotyki to pojedyncze lub mieszane kultury żywych mikroorganizmów,
Bardziej szczegółowoLISTA OŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH
Kategoria, LISTA OŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH PROBIOTYKI N/A Probiotyki tzn. wszystkie Zawiera probiotyki. pozycje na liście Jest źródłem probiotyków. odnoszące się do funkcji Z probiotykiem /-kami. probiotycznych.
Bardziej szczegółowoSHL.org.pl SHL.org.pl
Polityka antybiotykowa w oddziale pediatrycznym Adam Hermann Zespół Kontroli Zakażeń Szpitalnych Stowarzyszenie Higieny Lecznictwa Fundacja Instytut Profilaktyki Zakażeń Adam Hermann Stare Jabłonki 05-07.10.2014r.
Bardziej szczegółowoEBM w farmakoterapii
EBM w farmakoterapii Dr Przemysław Niewiński Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM we Wrocławiu Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM Wrocław EBM Evidence Based Medicine (EBM) "praktyka medyczna
Bardziej szczegółowoMED. DOŚW. MIKROBIOL., 2012, 64:
MED. DOŚW. MIKROBIOL., 2012, 64: 109-114 Ocena antagonistycznego działania w warunkach in vitro szczepów z rodzaju Lactobacillus wobec toksynotwórczych szczepów Clostridium difficile wyhodowanych z przewodu
Bardziej szczegółowoPraktyczne zastosowanie probiotyków
Gastroenterologia Kliniczna 2014, tom 6, nr 1, 16 23 Copyright 2014 Via Medica ISSN 2081 1020 www.gastroenterologia.viamedica.pl Hanna Szajewska Klinika Pediatrii, Warszawski Uniwersytet Medyczny Praktyczne
Bardziej szczegółowoCzym jest, a czym nie jest EBM (medycyna oparta na danych naukowych)?
Czym jest, a czym nie jest EBM (medycyna oparta na danych naukowych)? Prof. Hanna Szajewska Klinika Pediatrii WUM Zespół EBM i Badań Klinicznych hania@ipgate.pl O czym będziemy mówić? Dlaczego EBM? Co
Bardziej szczegółowoLGG Czy jest to najlepiej przebadany szczep probiotyczny?
60 CIĄŻA I ZDROWY ROZWÓJ DZIECKA LGG Czy jest to najlepiej przebadany szczep probiotyczny? Z TEGO ARTYKUŁU DOWIESZ SIĘ: Który ze szczepów bakteryjnych jest najlepiej przebadanym probiotykiem na świecie.
Bardziej szczegółowoEdyta Szałek 1, Zuzanna Kaczmarek 2, Edmund Grześkowiak 1
Wykorzystanie probiotyków we współczesnej farmakoterapii pediatrycznej Edyta Szałek 1, Zuzanna Kaczmarek 2, Edmund Grześkowiak 1 1 Katedra i Zakład Farmacji Klinicznej i Biofarmacji UM w Poznaniu 2 Wydział
Bardziej szczegółowoPre Pro. biotyki. Syn. Maciej Kołodziej Klinika Pediatrii WUM
Pre Pro biotyki Syn Maciej Kołodziej Klinika Pediatrii WUM Plan wykładu 1. Wprowadzenie 2. Mikroflora jelitowa 3. Prebiotyki 4. Probiotyki 5. Synbiotyki 6. Podsumowanie Wprowadzenie Prebiotyk Probiotyk
Bardziej szczegółowoMIKROBIOTA JELITOWA A ROZWÓJ MÓZGU. M.K.Borszewska-Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka WUM
MIKROBIOTA JELITOWA A ROZWÓJ MÓZGU M.K.Borszewska-Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka WUM MIKROBIOTA Nazwa tego hasła odnosi się do więcej niż jednego pojęcia. Np. monotypowy
Bardziej szczegółowoABC hepatologii dziecięcej - modyfikacja leczenia immunosupresyjnego u pacjenta z biegunką po transplantacji wątroby
ABC hepatologii dziecięcej - modyfikacja leczenia immunosupresyjnego u pacjenta z biegunką po transplantacji wątroby Mikołaj Teisseyre Klinika Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii
Bardziej szczegółowoChemoprewencja raka jelita grubego u chorych na wrzodziejące zapalenie jelita grubego Dr n med. Piotr Albrecht
Chemoprewencja raka jelita grubego u chorych na wrzodziejące zapalenie jelita grubego Dr n med. Piotr Albrecht Klinika Gastroenterologii i Żywienia Dzieci WUM Plan wykładu Jelitowe powikłania WZJG Rak
Bardziej szczegółowoProbiotyki w gastroenterologii aktualny stan wiedzy (2015)
Gastroenterologia Kliniczna 2015, tom 7, nr 1, 20 26 Copyright 2015 Via Medica ISSN 2081 1020 www.gastroenterologia.viamedica.pl Hanna Szajewska Klinika Pediatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Bardziej szczegółowood redakcji Szanowni Państwo,
2 od redakcji Szanowni Państwo, Za pośrednictwem tej publikacji pragniemy zwrócić Państwa uwagę na nowe, wręcz rewolucyjne rozwiązanie technologiczne dotyczące probiotyków, które pojawiło się na polskim
Bardziej szczegółowoOpinia dotycząca produktu o nazwie ProBacti Dziecko, dietetyczny środek spożywczy specjalnego przeznaczenia medycznego.
Łódź, 17.03.2013 Prof. dr hab. Zdzisława Libudzisz Instytut Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Wydział Biotechnologii i Nauk o Żywności Politechnika Łódzka 90-924 Łódź, Wólczańska 171/173 Opinia dotycząca
Bardziej szczegółowoEvaluation of influence of oral treatment with probiotic and/or oral rehydration solution on course of acute diarrhoea in children
Artykuł oryginalny/original paper Ocena wp³ywu doustnego leczenia probiotykiem i/lub doustnym p³ynem nawadniaj¹cym na przebieg ostrej biegunki u dzieci Evaluation of influence of oral treatment with probiotic
Bardziej szczegółowoAPAp dla dzieci w zawiesinie
APAp dla dzieci w zawiesinie Paracetamol usp to skuteczny, wysokiej jakości lek o działaniu: II II przeciwgorączkowym przeciwbólowym Walory smakowe w przypadku leku dla dzieci są równie ważne jak skuteczność
Bardziej szczegółowodziecko z biegunką kompendium wiedzy nadzór merytoryczny prof. dr hab. n.med. Mieczysława Czerwionka-Szaflarska
lek. med. Julia Gawryjołek dziecko z biegunką kompendium wiedzy nadzór merytoryczny prof. dr hab. n.med. Mieczysława Czerwionka-Szaflarska trilacplus krople saszetki kapsułki od 1. miesiąca życia poradnik
Bardziej szczegółowoBiegunka związana z antybiotykoterapią wywołana przez Clostridium difficile u małych dzieci obserwacje własne
pediatria polska 88 (2013) 92 96 Dostępne online www.sciencedirect.com journal homepage: www.elsevier.com/locate/pepo Kazuistyka/Case report Podyplomowa szkoła PTP/Postgraduate school of paediatrics Biegunka
Bardziej szczegółowoROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 18 paêdziernika 2002 r. w sprawie podstawowych warunków prowadzenia apteki.
1565 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 18 paêdziernika 2002 r. w sprawie podstawowych warunków prowadzenia apteki. Na podstawie art. 95 ust. 4 ustawy z dnia 6 wrzeênia 2001 r. Prawo farmaceutyczne
Bardziej szczegółowoZnaczenie probiotyków i prebiotyków w profilaktyce i leczeniu. Które wybierać? Czy stosować już u niemowląt i dlaczego?
Postępy w pediatrii 2012 Znaczenie probiotyków i prebiotyków w profilaktyce i leczeniu. Które wybierać? Czy stosować już u niemowląt i dlaczego? Krystyna Wąsowska-Królikowska Klinika Alergologii, Gastroenterologii
Bardziej szczegółowoPRZYJĘCIE NA LECZENIE DO SZPITALA
PRZYJĘCIE NA LECZENIE DO SZPITALA (Część 3 Ustawy o zdrowiu psychicznym z 1983 roku [Mental Health Act 1983]) 1. Imię i nazwisko pacjenta 2. Imię i nazwisko osoby sprawującej opiekę nad pacjentem ( lekarz
Bardziej szczegółowoKoszty obciążenia społeczeństwa. Ewa Oćwieja Marta Ryczko Koło Naukowe Ekonomiki Zdrowia IZP UJ CM 2012
Koszty obciążenia społeczeństwa chorobami układu krążenia. Ewa Oćwieja Marta Ryczko Koło Naukowe Ekonomiki Zdrowia IZP UJ CM 2012 Badania kosztów chorób (COI Costof illnessstudies) Ekonomiczny ciężar choroby;
Bardziej szczegółowoROLA SZKOŁY W PROFILAKTYCE OTYŁOŚCI DZIECI I MŁODZIEŻY Barbara Woynarowska Kierownik Zakładu Biomedycznych i Psychologicznych Podstaw Edukacji, Wydział Pedagogiczny UW Przewodnicząca Rady Programowej ds.
Bardziej szczegółowoANTYBIOTYKOTERAPIA W WYBRANYCH ZAKAŻENIACH
ANTYBIOTYKOTERAPIA W WYBRANYCH ZAKAŻENIACH Opracowały: dr n. med. Małgorzata Berezińska i dr n. med. Agnieszka Wolska PACIORKOWCOWE ZAPALENIE GARDŁA I MIGDAŁKÓW PODNIEBIENNYCH (angina paciorkowcowa) S.
Bardziej szczegółowotrilac monografia wydawca: Krotex - Poland sp. z o. o., ul. Rydygiera 8, Warszawa monografia duplaga.indd :28:08
trilac monografia wydawca: Krotex - Poland sp. z o. o., ul. Rydygiera 8, 01-793 Warszawa monografia duplaga.indd 1 2017-07-24 09:28:08 opracowanie graficzne Marian Murawski skład komputerowy Sławomir Radziszewski
Bardziej szczegółowoWytyczne postępowania w ostrej biegunce u dzieci nowości i zmiany
Wytyczne postępowania w ostrej biegunce u dzieci nowości i zmiany Guidelines for the management in acute gastroenteritis in children updates and changes Opracowanie: Anna Rybak Na podstawie: Guarino A,
Bardziej szczegółowo1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek?
1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek? Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego będzie można składać w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Puławach. Wnioski będą przyjmowane od dnia
Bardziej szczegółowoRacjonalna. antybiotykoterapia. mgr Magdalena Pietrzyńska
Racjonalna antybiotykoterapia mgr Magdalena Pietrzyńska Droga do sukcesu terapeutycznego PK Stężenie w ognisku infekcji Czynniki gospodarza Eradykacja PD PATOGEN MIC/MBC/MBQ/siła bójcza/pae WYLECZENIE
Bardziej szczegółowoProducent P.P.F. HASCO-LEK S.A nie prowadził badań klinicznych mających na celu określenie skuteczności produktów leczniczych z ambroksolem.
VI.2 Podsumowanie danych o bezpieczeństwie stosowania produktów leczniczych z ambroksolem VI.2.1 Omówienie rozpowszechnienia choroby Wskazania do stosowania: Ostre i przewlekłe choroby płuc i oskrzeli
Bardziej szczegółowoCzynniki ryzyka. Wewn trzne (osobnicze) czynniki ryzyka. Dziedziczne i rodzinne predyspozycje do zachorowania
Czynniki ryzyka Przez poj cie czynnika ryzyka rozumie si wszelkiego rodzaju uwarunkowania, które w znaczàcy (potwierdzony statystycznie) sposób zwi kszajà lub zmniejszajà prawdopodobieƒstwo zachorowania
Bardziej szczegółowoOstra biegunka
------------------------------------------------------------------------ Ostra biegunka definiowana jest jako zmiana konsystencji stolca na luźną lub płynną i/lub zwiększenie częstości wypróżnień (zwykle
Bardziej szczegółowoSignificance of probiotics in pharmacotherapy of atopic skin inflammation in paediatrics
Akademia Medycyny ARTYKUŁ POGLĄDOWY/REVIEW PAPER Wpłynęło: 14.12.2009 Poprawiono: 17.12.2009 Zaakceptowano: 21.12.2009 Znaczenie probiotyków w farmakoterapii AZS w pediatrii Significance of probiotics
Bardziej szczegółowoPodstawowe pojęcia: Populacja. Populacja skończona zawiera skończoną liczbę jednostek statystycznych
Podstawowe pojęcia: Badanie statystyczne - zespół czynności zmierzających do uzyskania za pomocą metod statystycznych informacji charakteryzujących interesującą nas zbiorowość (populację generalną) Populacja
Bardziej szczegółowoThe role of dietary supplements in prevention of gastrointestinal tract diseases in children
Review PAPERS The role of dietary supplements in prevention of gastrointestinal tract diseases in children Rola suplementów diety w profilaktyce chorób przewodu pokarmowego u dzieci Katarzyna Bąk-Drabik
Bardziej szczegółowoSZKOLENIE PRACOWNIKÓW NARAśONYCH NA SZKODLIWE CZYNNIKI CHEMICZNE. Szkolenia bhp w firmie szkolenie pracowników naraŝonych na czynniki szkodliwe 27
SZKOLENIE PRACOWNIKÓW NARAśONYCH NA SZKODLIWE CZYNNIKI CHEMICZNE Szkolenia bhp w firmie szkolenie pracowników naraŝonych na czynniki szkodliwe 27 Informowanie pracowników Pracodawca ma obowiązek poinformowania
Bardziej szczegółowoDokumentacja obejmuje następujące części:
Załącznik nr 6 WYMAGANIA, JAKIM POWINNA ODPOWIADAĆ DOKUMENTACJA NIEZBĘDNA DO OCENY SUBSTANCJI CZYNNEJ JAKĄ SĄ MIKROORGANIZMY, W TYM TAKŻE WIRUSY I GRZYBY, ZAWARTE W PRODUKCIE BIOBÓJCZYM Wymagania ogólne.
Bardziej szczegółowodystrybucji serotypów powodujących zakażenia inwazyjne w poszczególnych grupach wiekowych zapadalność na IChP w poszczególnych grupach wiekowych
Warszawa, 15.06.2015 Rekomendacje Pediatrycznego Zespołu Ekspertów ds. Programu Szczepień Ochronnych (PZEdsPSO) dotyczące realizacji szczepień obowiązkowych, skoniugowaną szczepionką przeciwko pneumokokom;
Bardziej szczegółowoŻYWNOŚĆ WYSOKIEJ JAKOŚCI W ERZE BIOTECHNOLOGII. Partner merytoryczny
ŻYWNOŚĆ WYSOKIEJ JAKOŚCI W ERZE BIOTECHNOLOGII Probiotyki i prebiotyki dodatki do żywności i pasz mgr inż. Agnieszka Chlebicz dr hab. inż. Katarzyna Śliżewska Mikroflora człowieka Mikroflora skóry Mikroflora
Bardziej szczegółowoKoszty jakości. Definiowanie kosztów jakości oraz ich modele strukturalne
1 Definiowanie kosztów jakości oraz ich modele strukturalne Koszty jakości to termin umowny. Pojęcie to nie występuje w teorii kosztów 1 oraz nie jest precyzyjnie zdefiniowane ani przez teoretyków, ani
Bardziej szczegółowoRekrutacją do klas I w szkołach podstawowych w roku szkolnym 2015/2016 objęte są dzieci, które w roku 2015 ukończą:
Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 2/2015 Dyrektora Szkoły Podstawowej nr 1 w Radzyniu Podlaskim z dnia 27 lutego 2015 r. Regulamin rekrutacji uczniów do klasy pierwszej w Szkole Podstawowej nr 1 im. Bohaterów
Bardziej szczegółowoINTESTA jedyny. oryginalny maślan sodu w chronionej patentem matrycy trójglicerydowej
INTESTA jedyny oryginalny maślan sodu w chronionej patentem matrycy trójglicerydowej Dlaczego INTESTA? kwas masłowy jest podstawowym materiałem energetycznym dla nabłonka przewodu pokarmowego, zastosowanie,
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA WŁASNA PRODUKTU LECZNICZEGO TRILAC, kapsułki twarde 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYNNYCH l kapsułka zawiera 1,6 x 10 9 CFU* bakterii kwasu mlekowego:
Bardziej szczegółowobiuro@cloudtechnologies.pl www.cloudtechnologies.pl Projekty uchwał dla Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia
Warszawa, 11 kwietnia 2016 roku Projekty uchwał dla Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia w sprawie przyjęcia porządku obrad Zwyczajne Walne Zgromadzenie przyjmuje następujący porządek obrad: 1. Otwarcie Zgromadzenia,
Bardziej szczegółowoRaport PIU Polski Rynek Bancassurance po 2 kw2013. Warszawa, 6 września 2013 r.
Raport PIU Polski Rynek Bancassurance po 2 kw2013 Warszawa, 6 września 2013 r. Raport Polski rynek bancassurance 2 kw. 2013 Dane przedstawione w prezentacji zostały zebrane przez Polską Izbę Ubezpieczeń
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY IM. PIASTÓW ŚLĄSKICH WE WROCŁAWIU. Lek. med. Ali Akbar Hedayati
UNIWERSYTET MEDYCZNY IM. PIASTÓW ŚLĄSKICH WE WROCŁAWIU Lek. med. Ali Akbar Hedayati starszy asystent Oddziału Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej Szpitala Wojewódzkiego w Zielonej Górze Analiza wyników operacyjnego
Bardziej szczegółowoTEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp
TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp 1. Informacja o pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy oraz o pracownikach wyznaczonych do wykonywania działań w zakresie
Bardziej szczegółowoOcena poziomu wiedzy rodziców i opiekunów w zakresie zapobiegania i rozprzestrzeniania się zakażeń rotawirusowych w środowisku żłobka.
PRACE ORYGINALNE ORIGINAL PAPERS Przemysław KLUJ Ocena poziomu wiedzy rodziców i opiekunów w zakresie zapobiegania i rozprzestrzeniania się zakażeń rotawirusowych w środowisku żłobka. Assessment of the
Bardziej szczegółowoSaccharomyces boulardii
Saccharomyces boulardii Konsultacja naukowa: Prof. dr hab. JÓZEF RYŻKO Klinika Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii, Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie strona
Bardziej szczegółowoLactobacillus rhamnosus GG
Lactobacillus rhamnosus GG Konsultacja naukowa: Prof. dr hab. JÓZEF RYŻKO Klinika Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii, Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie strona
Bardziej szczegółowoPROBIOTYKI JAKO ALTERNATYWNE ROZWIĄZANIE I WSPARCIE TERAPII TRADYCYJNYCH
Wojciech Cichy Mirosława Gałęcka Patrycja Szachta PROBIOTYKI JAKO ALTERNATYWNE ROZWIĄZANIE I WSPARCIE TERAPII TRADYCYJNYCH PROBIOTICS AS AN ALTERNATIVE AND SUPPORT OF TRADITIONAL THERAPIES Streszczenie
Bardziej szczegółowoTadeusz Wojciech Łapiński, Akintayo Dare WYSTĘPOW ANIE I OBRAZ KLINICZNY ZAKAŻEŃ C LO STR ID IU M DIFFICILE PO ANTYBIOTYKOTERAPII
PRZEG. EPID., 1995, 49, 4 Tadeusz Wojciech Łapiński, Akintayo Dare WYSTĘPOW ANIE I OBRAZ KLINICZNY ZAKAŻEŃ C LO STR ID IU M DIFFICILE PO ANTYBIOTYKOTERAPII Klinika Obserwacyjno-Zakaźna, Akademia Medyczna
Bardziej szczegółowoDziennik Ustaw Nr 234 14858 Poz. 1974 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPO ECZNEJ 1) z dnia 18 grudnia 2002 r.
Dziennik Ustaw Nr 234 14858 Poz. 1974 1974 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPO ECZNEJ 1) z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegó owych zasad orzekania o sta ym lub d ugotrwa ym uszczerbku
Bardziej szczegółowoGrypa Objawy kliniczne choroby Przeziębieniem Objawy przeziębienia
Grypa jest ostrą, bardzo zaraźliwą chorobą układu oddechowego, wywołaną przez RNA wirusy z rodziny Orthomyxoviridae. Wyróżniamy wirusy A i B tworzące jeden rodzaj i wirus C rodzajowo odmienny. Grypa występuje
Bardziej szczegółowoREGULAMIN WSPARCIA FINANSOWEGO CZŁONKÓW. OIPiP BĘDĄCYCH PRZEDSTAWICIELAMI USTAWOWYMI DZIECKA NIEPEŁNOSPRAWNEGO LUB PRZEWLEKLE CHOREGO
Załącznik nr 1 do Uchwały Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych w Opolu Nr 786/VI/2014 z dnia 29.09.2014 r. REGULAMIN WSPARCIA FINANSOWEGO CZŁONKÓW OIPiP BĘDĄCYCH PRZEDSTAWICIELAMI USTAWOWYMI DZIECKA
Bardziej szczegółowoPROBIOTYKI NOWE ZASTOSOWANIA W TERAPII
KAMPTOTECYNA* Komórki KWAS FOLIOWY macierzyste I SK ADNIK TAKSOL** Rodzaje AKTYWNY i w³aœciwoœci HISTORIA KOSMETYKÓW ODKRYCIA I PERSPEKTYWY Materiał promocyjny Kaszel klasyfikacja Nr i leczenie 2/2008
Bardziej szczegółowoPewnego razu w gabinecie. Dr hab. med. Andrea Horvath Klinika Pediatrii, WUM
Pewnego razu w gabinecie. Dr hab. med. Andrea Horvath Klinika Pediatrii, WUM Pewnego razu w gabinecie Niemowlę 2.miesięczne CI PI SN; masa ur. 3600 W badaniu przedmiotowym bez odchyleń przybiera na masie
Bardziej szczegółowoProgramy badań przesiewowych Wzrok u diabetyków
Programy badań przesiewowych Wzrok u diabetyków Dokładniejsze badania i leczenie retinopatii cukrzycowej Closer monitoring and treatment for diabetic retinopathy Ważne informacje o ochronie zdrowia Important
Bardziej szczegółowoDziennik Ustaw Nr 229 14531 Poz. 1916 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW. z dnia 12 grudnia 2002 r.
Dziennik Ustaw Nr 229 14531 Poz. 1916 1916 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 12 grudnia 2002 r. zmieniajàce rozporzàdzenie w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku od towarów i us ug oraz
Bardziej szczegółowoŻywienie, które wspomaga rozwój mózgu
Żywienie, które wspomaga rozwój mózgu Enfamil Premium - formuła, dla której potwierdzono w badaniach korzystny wpływ na parametry rozwoju OUN* Rozwój dziecka przebiega w czterech obszarach * W porównaniu
Bardziej szczegółowoROZPORZÑDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPO ECZNEJ 1) z dnia 19 grudnia 2002 r.
1991 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPO ECZNEJ 1) z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokoêci oraz warunków ustalania nale noêci przys ugujàcych pracownikowi zatrudnionemu w paƒstwowej lub
Bardziej szczegółowoPostępowanie terapeutyczne w biegunce
Postępowanie terapeutyczne w biegunce Therapeutic management of diarrhea mgr farm. Marta Warowny-Krawczykowska PDF TEXT Oddano do publikacji: 26.05.2015 Słowa kluczowe: biegunka, wypróżnienie, infekcja
Bardziej szczegółowoGdynia: Księgowość od podstaw Numer ogłoszenia: 60337-2012; data zamieszczenia: 15.03.2012 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi
1 z 5 2012-03-15 12:05 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.pupgdynia.pl Gdynia: Księgowość od podstaw Numer ogłoszenia: 60337-2012;
Bardziej szczegółowoŚwiadomość Polaków na temat zagrożenia WZW C. Raport TNS Polska. Warszawa, luty 2015. Badanie TNS Polska Omnibus
Świadomość Polaków na temat zagrożenia WZW C Raport TNS Polska Warszawa, luty 2015 Spis treści 1 Informacje o badaniu Struktura badanej próby 2 Kluczowe wyniki Podsumowanie 3 Szczegółowe wyniki badania
Bardziej szczegółowoANTYBIOTYKOTERAPIA. i powikłania po jej stosowaniu. ze szczególnym uwzględnieniem powikłań u dzieci
44 CIĄŻA I ZDROWY ROZWÓJ DZIECKA ANTYBIOTYKOTERAPIA i powikłania po jej stosowaniu ze szczególnym uwzględnieniem powikłań u dzieci Z TEGO ARTYKUŁU DOWIESZ SIĘ: Czy antybiotykoterapia jest skutecznym sposobem
Bardziej szczegółowoGminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2015 w Gminie Opinogóra Górna.
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2015 w Gminie Opinogóra Górna. Gminny Program profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR VII/98/2015 RADY GMINY WODZIERADY. z dnia 12 sierpnia 2015 r.
UCHWAŁA NR VII/98/2015 RADY GMINY WODZIERADY z dnia 12 sierpnia 2015 r. w sprawie określenia rodzajów świadczeń przyznawanych w ramach pomocy zdrowotnej dla nauczycieli oraz warunków i sposobu ich przyznawania
Bardziej szczegółowoProbiotyki zastosowanie
Probiotyki zastosowanie w różnych sytuacjach klinicznych u dzieci The use of probiotics in various clinical situations among children dr n. med. Robert Kuthan 1,2 1 Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej,
Bardziej szczegółowoROZPORZÑDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 19 marca 2009 r.
Dziennik Ustaw Nr 52 4681 Poz. 421 421 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 19 marca 2009 r. w sprawie sta u adaptacyjnego i testu umiej tnoêci w toku post powania o uznanie kwalifikacji
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do ubezpieczeƒ podró nych POLSKA
Wprowadzenie do ubezpieczeƒ podró nych POLSKA Witaj mi oêniku podró y, cieszymy si, e kupi eê nasze ubezpieczenie. Wiemy, e podczas swojej podró y chcesz si cieszyç wolnym czasem a bezpieczeƒstwo jest
Bardziej szczegółowoDE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15
DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia Dotyczy: postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na Usługę druku książek, nr postępowania
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1)
Dz.U.05.73.645 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z dnia 28 kwietnia 2005 r.) Na podstawie
Bardziej szczegółowoProfilaktyka owrzodzeń stresowych żołądka
Procedury (za)często wykonywane na OIT Profilaktyka owrzodzeń stresowych żołądka Anna Dylczyk-Sommer Sopot, Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii 17-18 kwietnia 2015 Gdański Uniwersytet Medyczny
Bardziej szczegółowoZadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji. Ocena informacji o metodzie leczenia
Praktykowanie EBM Krok 1 Krok 2 Krok 3 Krok 4 Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji Ocena informacji o metodzie leczenia Podjęcie decyzji klinicznej na podstawie
Bardziej szczegółowoPRZEŻYWALNOŚĆ PROBIOTYCZNYCH BAKTERII FERMENTACJI MLEKOWEJ W MODELOWYCH JOGURTACH OWOCOWYCH*
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 3, str. 645 649 Małgorzata Ziarno 1), Dorota Zaręba 1), Iwona Ścibisz 2) PRZEŻYWALNOŚĆ PROBIOTYCZNYCH BAKTERII FERMENTACJI MLEKOWEJ W MODELOWYCH JOGURTACH OWOCOWYCH*
Bardziej szczegółowoBezpieczny wypoczynek w świetle Ustawy o usługach turystycznych. Katarzyna Hetman, Wielkopolska Izba Turystyczna
Bezpieczny wypoczynek w świetle Ustawy o usługach turystycznych Katarzyna Hetman, Wielkopolska Izba Turystyczna 1 Podstawa prawna Ustawa o usługach turystycznych z dnia 29 sierpnia 1997 r. z późniejszymi
Bardziej szczegółowo