TWORZENIE I PROWADZENIE FIRM INNOWACYJNYCH

Transkrypt

1 TWORZENIE I PROWADZENIE FIRM INNOWACYJNYCH Poradnik dla osób chcących założyć działalność gospodarczą Szczecin, 2011 Strona 1

2 SPIS TREŚCI 1. Innowacyjność 3 2. Jak założyć i prowadzić własną firmę 5 3. Księgowość firmy Prowadzenie firmy Marketing twojej firmy Twoje prawa i obowiązki jako przedsiębiorcy (wybrane) Pomoc dla małych i średnich przedsiębiorstw Źródła finansowania działalności gospodarczej Bezzwrotne dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej Program operacyjny kapitał ludzki (po kl) działanie Jednorazowe dotacje ze środków funduszu pracy powiatowy urząd pracy Program rozwoju obszarów wiejskich (prow) Słownik pojęć Bibliografia 56 Strona 2

3 1. INNOWACYJNOŚĆ W dzisiejszych czasach o rozwoju gospodarki decyduje innowacyjność, która w dużej mierze zależy od kapitału ludzkiego i od wiedzy. Konkurencyjna gospodarka wymaga innowacji trafiających na rynek i do konsumentów w postaci nowych produktów i usług. O sukcesie całej gospodarki decyduje zdolność do przekształcenia wiedzy w nowe produkty, usługi, technologie, a także rozwiązania organizacyjne. Dostęp do wiedzy i innych zasobów intelektualnych, a zwłaszcza ich absorpcja, staje się kluczowym czynnikiem innowacyjności firm, zwłaszcza o mniejszej skali. Dynamiczny postęp wiedzy i technologii oraz wzrastająca konkurencja zmuszają nawet najmniejsze firmy do wprowadzania innowacji, która stała się koniecznością i niezbędnym warunkiem przetrwania na rynku. Małe innowacyjne przedsiębiorstwa nie są z reguły w stanie same przetworzyć swoich idei i pomysłów w ofertę rynkową. Nie mogą stworzyć interdyscyplinarnej bazy badawczej, są zbyt małe, aby prowadzić samodzielnie marketing czy organizować dystrybucję swoich wyrobów. Aby przetrwać, muszą współpracować z innymi, funkcjonować w otoczeniu, w którym mogą wykorzystywać wiedzę innych. Tworzenie skutecznych strategii innowacyjnych wymaga budowy sieci współpracy i kooperacji z rozlicznymi zewnętrznymi partnerami w dziedzinie innowacji. Współczesne rozumienie innowacji jako procesu sieciowego i zintegrowanego jest punktem wyjścia do systemowego ujmowania zagadnień, tworzenia nowych rozwiązań technicznych i organizacyjnych oraz ich transferu i zastosowań w praktyce gospodarczej. Każdy podmiot gospodarczy posiada określoną zdolność innowacyjną, determinującą działania rozwojowe i modernizacyjne. Potrzeby przedsiębiorstw mogą zaistnieć w różnych fazach procesu innowacyjnego, tj. na etapie tworzenia pomysłu, jego ewaluacji i komercjalizacji oraz w ramach różnych problemów związanych z samą realizacją innowacji. Strona 3

4 Formy pomocy aktywizującej działania innowacyjne w sektorze MSP umożliwiają absorpcję innowacji w przedsiębiorstwach w wyniku między innymi 1 : poprawy dostępu do informacji naukowej, inicjowania kontaktów nauka biznes, rozpoznania cech innowacyjnych produktu, ochrony prawnej dóbr niematerialnych wykreowanych przez przedsiębiorcę, określenia rynku, jego rozmiarów, potencjału i chłonności, tworzenia sieci współpracy, interakcji, kooperacji i wymiany doświadczeń, zapewnienia finansowania absorpcji i dyfuzji innowacji. Pojęcie innowacyjności zostało wprowadzone do nauk ekonomicznych na początku ubiegłego stulecia przez J. Schumpetera, który pojmował innowacje jako: wprowadzenie nowego produktu lub ulepszenie istniejącego, wprowadzenie nowej metody produkcji (innowacja procesowa), otwarcie nowego rynku, zastosowanie nowego sposobu sprzedaży lub zakupów, zastosowanie nowych surowców lub półfabrykatów, wprowadzenie nowej organizacji produkcji 2. Podręcznik Oslo Manual mówi, że innowacja ma miejsce wtedy, kiedy nowy lub ulepszony produkt zostaje wprowadzony na rynek albo nowy lub ulepszony proces jest zastosowany w produkcji. Warunkiem jest, by przynajmniej z punktu widzenia wprowadzającego je przedsiębiorstwa, proces ten lub produkt były nowe. W rozumieniu podręcznika innowacja techniczna oznacza obiektywne udoskonalenie właściwości produktu lub procesu bądź systemu dostaw w stosunku do produktów i procesów dotychczas istniejących 3. Pamiętaj Drogi Przedsiębiorco, że u podstaw innowacji leży wiedza użytkowa (innowacyjne pomysły), a jej pozyskanie jest warunkiem koniecznym do realizacji działań innowacyjnych w przedsiębiorstwie. Ze względu na wartość innowacji w 1 System transferu technologii i komercjalizacji wiedzy w Polsce-siły motoryczne i bariery, red. K.B. Matusiak, Poznań-Łódź-Wrocław-Warszawa, Maj E. Stawasz, Innowacje a mała firma, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1999, s.11 3 Podręcznik Oslo Proponowane zasady gromadzenia i interpretacji danych dotyczących innowacji technologicznych, OECD/ Eurostat 1997, KBN Warszawa 1999, s Strona 4

5 biznesie należy jej wykorzystanie i spodziewane efekty innowacji uwzględnić w biznes planie firmy, który najlepiej przygotować przed rozpoczęciem wszelkich działań zmierzających do otworzenia przedsiębiorstwa. 2. JAK ZAŁOŻYĆ I PROWADZIĆ WŁASNĄ FIRMĘ Masz pomysł, a nie wiesz, jak założyć firmę. Przyjdź do nas, my ci pomożemy tak najczęściej formułowane są rozmaite programy wspierania inicjatyw przedsiębiorczych obywateli, w tym także młodzieży. W takim znaczeniu ogniskują się kluczowe nieporozumienia dotyczące uruchamiania przedsięwzięć biznesowych. Po pierwsze zawarta jest w nim sugestia, że najtrudniejszym ogniwem są formalności związane z założeniem firmy. Każdy, kto zetknął się z działalnością gospodarczą, wie, że mimo oczywistej mitręgi administracyjnej są to sprawy nieporównywalnie łatwiejsze niż na przykład zdobycie ważnego klienta, przekonanie banku, by udzielił nam kredytu, a jeszcze wcześniej opracowanie całościowej, dojrzałej koncepcji funkcjonowania nowego biznesu 4. Pamiętajmy zatem, że podstawą do rozpoczęcia działalności gospodarczej nie może być najlepszy nawet pomysł, ale opracowana koncepcja biznesu (która oczywiście bez dobrego pomysłu nie zaistnieje). J. Cieślik 5 w swojej książce zaproponował całościową koncepcję realizacyjną procesu identyfikacji pomysłów biznesowych, ich wstępną ocenę, następnie opracowanie w formie rozwiniętej koncepcji biznesu, w taki sposób, by mogła ona być solidną podstawą uruchomienia nowego przedsięwzięcia. Proponowany schemat działania może być stosowany z powodzeniem, kiedy atrakcyjny (zdaniem twórców) pomysł jest początkiem myślenia w własnym biznesie. 4 J. Cieślik, w: Przedsiębiorczość dla ambitnych. Jak uruchomić własny biznes, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2006, 2008, Tamże, s Strona 5

6 Proponowany przez J. Cieślika schemat postępowania obejmuje cztery podstawowe fazy: Faza początkowa od identyfikacji pomysłów, ich weryfikacji i selekcji, zakończona wstępnym rozpoznaniem, przedstawionym w formie wstępnej koncepcji biznesu, Faza opracowania rozwiniętej koncepcji biznesu w formie biznesplanu (w wersji bazowej), Faza przygotowania do uruchomienia nowego przedsięwzięcia, Faza rozpoczęcia działalności - stworzenie ram organizacyjno prawnych i rozruchu w sensie technologicznym i organizacyjnym. Zrealizowane w ramach pierwszych trzech faz działania przygotowawcze mają oczywisty związek z finalnym etapem, jakim jest założenie firmy i rozpoczęcie działalności. Już w trakcie opracowania koncepcji biznesu faktycznie przesądzamy o wielu aspektach funkcjonowania nowej firmy. Opracowanie fazy pierwszej pozostawiam do przemyślenia kandydatom na przedsiębiorcę. Faza druga i trzecia to często zadanie do zrealizowania z pomocą doradców. Zachęcam do zapoznania się z naszym poradnikiem dotyczącym przygotowania biznes planu. Proponuję, abyśmy zajęli się w tej części poradnika fazą czwartą i spróbowali uruchomić naszą firmę. W tej części zajmiemy się przedsiębiorstwem osoby fizycznej, jako, że zgodnie z wieloma autorami poradników i opracowań na powyższy temat - działalność jednoosobowa prowadzona przez osobę fizyczną jest najprostszą formą prowadzenia działalności gospodarczej i jest charakterystyczna dla małych przedsięwzięć gospodarczych. UWAGA: W Polsce podstawy prowadzenia działalności gospodarczej są obecnie uregulowane przede wszystkim w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej z dnia 2 lipca 2004 (tekst jednolity - Dz.U. nr 155, poz. 1095). Pobierz tekst ustawy Strona 6

7 Ustawa reguluje problematykę rozpoczynania, prowadzenia, zawieszania, likwidowania działalności gospodarczej oraz określa podstawowe obowiązki podmiotów gospodarczych. Artykuł 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Przedsiębiorcą - zgodnie z art. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej - jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Artykuł 6 ustawy mówi, że podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa. Organ administracji publicznej nie może żądać ani uzależniać swojej decyzji w sprawie podjęcia, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej przez zainteresowana osobę od spełnienia przez nią dodatkowych warunków, w szczególności przedłożenia dokumentów lub ujawnienia danych, nieprzewidzianych przepisami prawa. Znamy już najważniejszą pozycję lekturową, znajomość której jest niezbędna dla poprawnego prowadzenia naszej działalności, zatem idziemy dalej. Po określeniu celów, które chcemy zrealizować i realnym spojrzeniu na szanse planowanej działalności, pora dowiedzieć się jak krok po kroku założyć firmę. Strona 7

8 Założenie firmy ujęte zostanie w niniejszym poradniku w 7 krokach: 1. Rejestracja przedsiębiorcy w Urzędzie Gminy/Miasta/Dzielnicy 2. Reglamentacja działalności gospodarczej 3. Zgłoszenie rozpoczęcia działalności do Urzędu Statystycznego i uzyskanie numeru statystycznego w systemie REGON 4. Wizyta w Urzędzie Skarbowym NIP numer identyfikacji podatkowej 5. Otwarcie rachunku bankowego i wyrobienie pieczątki firmowej 6. Zgłoszenie przedsiębiorcy i jego pracowników do zakładu ubezpieczeń społecznych (ZUS) 7. Zawiadomienie Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) o zatrudnieniu pracowników (jeśli zatrudniamy) i Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Sanepid) W rozdziale II ustawy o swobodzie działalności gospodarczej ustawodawca uregulował zasady podejmowania oraz wykonywania działalności gospodarczej. Jako podstawowy warunek podjęcia działalności gospodarczej w art. 14 przewidziano uzyskanie wpisu do rejestru przedsiębiorców, a w odniesieniu do przedsiębiorców będących osobami fizycznymi wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. W przypadku wybraniu innej formy prowadzenia biznesu niż własna działalność gospodarcza prosimy o zapoznanie się z naszym poradnikiem Prawne aspekty działalności gospodarczej, gdzie omówiono sposoby rejestracji oraz prawa i obowiązki wynikające z prowadzenia działalności w określonej formule prawnej. Poradnik zawiera również gotowe wzory umów do wykorzystania. Strona 8

9 Prowadzenie rejestru przedsiębiorców 6, przewiduje Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. 2001, nr 17, poz. 209). Wpisowi do rejestru przedsiębiorców podlegają: spółki jawne, europejskie zgrupowania interesów gospodarczych, spółki partnerskie, spółki komandytowe, spółki komandytowo-akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, spółki europejskie, spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe, jednostki badawczo-rozwojowe, przedsiębiorcy zagraniczni określeni w przepisach o zasadach prowadzenia na terytorium RP działalności gospodarczej w zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, oddziały przedsiębiorców zagranicznych działających na terytorium RP, główne oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń, inne osoby prawne oraz podmioty wpisane do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej, jeżeli wykonują działalność gospodarczą, z wyjątkiem samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej i kolumny transportu sanitarnego. 6 A także: stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej, rejestru dłużników niewypłacalnych. Strona 9

10 Krok 1. Rejestracja przedsiębiorcy w Urzędzie Gminy/Miasta/Dzielnicy 31 marca 2009 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wprowadzająca między innymi zasadę jednego okienka, obecnie, dzięki której osoba chcąca rozpocząć indywidualną działalność gospodarczą lub w spółce cywilnej składa wyłącznie w urzędzie gminy właściwym dla swojego miejsca zamieszkania jeden zintegrowany wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej (EDG 1). Wniosek składasz w urzędzie gminy, miasta, dzielnicy właściwym dla swojego miejsca zamieszkania. Złożyć wniosek możesz na cztery sposoby: 1. jako formularz papierowy, podpisany i złożony osobiście przez Ciebie lub Twojego Pełnomocnika; 2. jako formularz papierowy przesłany do gminy listem poleconym, z notarialnym potwierdzeniem własnoręcznego podpisu wnioskodawcy (Twojego lub Pełnomocnika); 3. jako druk przesłany elektronicznie, na formularzu dostępnym na stronie internetowej każdego urzędu gminy nie podpisany elektronicznie; 4. przesłać elektronicznie jak wyżej, ale podpisany elektronicznie z bezpiecznym podpisem cyfrowym. UWAGA: W przypadku otwierania działalności gospodarczej po raz pierwszy polecam wybranie sposobu pierwszego i osobistą wizytę w urzędzie gminy. Jest to najprostsza, najszybsza i zarazem najtańsza forma złożenia formularza EDG 1. Strona 10

11 Złożenie w gminie wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej oznacza, że już z chwilą jego złożenia (chyba, że we wniosku określisz późniejszy termin) jesteś przedsiębiorcą!!! i możesz rozpocząć działalność gospodarczą 7. Złożenie wniosku o wpis nie podlega żadnym opłatom. Pamiętaj jednak, że jeśli zagubisz swój wniosek to wydanie kolejnego zaświadczenia podlega opłacie skarbowej, która obecnie wynosi 17 zł. Wniosek EDG 1 jest jednocześnie wnioskiem: do Naczelnika Urzędu Skarbowego w celu wydania numeru identyfikacji podatkowej (NIP zgłoszenie podatkowe) lub aktualizacji danych zawartych w złożonym wcześniej formularzu (NIP-1 zgłoszenie aktualizacyjne); do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) lub do Kasy Rolniczych Ubezpieczeń Społecznych (KRUS) w sprawie zgłoszenia płatnika składek (lub zmiany poprzedniego zgłoszenia) z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej; do Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego (WUS) o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej i nadania numeru REGON. Organ ewidencyjny dokonuje wpisu do ewidencji niezwłocznie po otrzymaniu podpisanego wniosku i z urzędu doręcza Ci zaświadczenie o wpisie. Również niezwłocznie, nie później niż w ciągu 3 dni od dnia dokonania wpisu do ewidencji (nie mylić z dniem złożenia wniosku) organ ewidencyjny przesyła dane z wniosku odpowiednio do: właściwego naczelnika urzędu skarbowego, właściwego urzędu statystycznego oraz właściwej jednostki ZUS lub Centrali KRUS, załączając kopię wydanego przez siebie zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej. Wniosek zintegrowany składa się z części głównej EDG-1 oraz części EDG-MW (dodatkowe miejsca wykonywania działalności), EDG-RB (informacja o rachunkach bankowych) i EDG_RD (pozostałe rodzaje wykonywanej działalności gospodarczej 7 Wyłączając działalność, której prowadzenie wymaga uzyskania koncesji, zezwolenia lub wpisu do rejestru działalności regulowanej. Strona 11

12 w części głównej wniosku mieści się ich tylko 10). W każdym przypadku musi być składana część EDG-1. Formularze części MW, RB i RD wypełniamy i składamy tylko wówczas, jeśli zachodzi potrzeba. W zakresie danych ewidencyjnych, jako kandydaci na przedsiębiorcę podajemy: oznaczenie przedsiębiorcy; numer PESEL, o ile taki posiadamy; numer NIP, o ile taki posiadamy; oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy, a jeżeli stale wykonuje działalność poza miejscem zamieszkania również wskazanie tego miejsca oraz adresu zakładu głównego, oddziału lub innego miejsca 8 ; określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD 2007) 9, osobno dla każdego miejsca wykonywania działalności (pobierz PKD wskazanie daty rozpoczęcia działalności gospodarczej; numer telefonu kontaktowego i adres poczty elektronicznej (o ile posiadasz); informacje o zawieszeniu/wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej. Wniosek w wersji elektronicznej dostępny jest do wypełnienia na stronie internetowej każdej gminy lub na stronie Składa się on z pięciu plików, każdy z nich odpowiedni dla właściwej sytuacji wpis do ewidencji, zmiana danych, zawieszenie działalności, wznowienie i zaprzestanie działalności. Po wypełnieniu wniosek przybiera postać jednego, scalonego dokumentu. Wszelkie zmiany zakresu działania, zmiany adresów, konta bankowego, zmiany nazwy lub innych elementów wymienionych w zgłoszeniu wymagają w każdym takim przypadku aktualizacji wpisu, poprzez złożenie kolejnego wniosku EDG-1. 8 Miejsce zamieszkania oznacza miasto, gminę Twojego stałego lub czasowego pobytu. 9 Nie ma ograniczeń co do ilości wymienionych PKD. Można wpisywać również takie, które wg Ciebie będą przydatne firmie również w przyszłości. Rozliczenia podatkowe wykonywane będą jedynie w zakresie działalności, którą faktycznie wykonujesz. Strona 12

13 Krok 2. Reglamentacja działalności gospodarczej Regułą jest, że prowadzenie działalności gospodarczej jest swobodne i nieograniczone jednakże w przypadku wykonywania niektórych rodzajów działalności gospodarczej przedsiębiorca ma obowiązek wystąpić o udzielenie koncesji lub zezwoleń na jej prowadzenie. Pojęcie koncesji jak wskazuje C. Kosikowski 10 można wiązać z pięcioma płaszczyznami: 1. jako aktu wyrażenia przez państwo (właściwy jego organ) zgody na podjęcie i wykonywanie działalności gospodarczej reglamentowanej prawnie na rzecz państwa lub mającej szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa państwa i obywateli, 2. jako aktu wydawanego na podstawie ustawowych przepisów prawnych określających warunki i tryb koncesjonowania, 3. jako aktu ustalającego prawo do podjęcia i wykonywania tej działalności nie tylko według zasad określonych w prawie obowiązującym, lecz także na warunkach ustalonych w koncesji, 4. jako aktu wydawanego wyłącznie na wniosek zainteresowanego przedsiębiorcy, 5. jako aktu mającego zapewnioną ochronę prawną trwałości. 10 C. Kosikowski, w: Koncesje w prawie polskim, Wydawnictwo Instytutu Prawa Spółek i Inwestycji, Kraków 1996, s Strona 13

14 Rodzaje działalności gospodarczej wymagającej udzielenia koncesji wymienione zostały w art. 46 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie: 1. poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych; 2. wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym; 3. wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią; 4. ochrony osób i mienia; 5. rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych; 6. przewozów lotniczych; 7. prowadzenia kasyna gry. Udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana i cofnięcie koncesji lub ograniczenie jej zakresu należy do ministra właściwego ze względu na przedmiot działalności gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji. W polskim porządku prawnym obok koncesji instytucję reglamentacji działalności gospodarczej stanowią wymogi uzyskania zezwolenia. Warunkiem podjęcia i prowadzenia określonej działalności gospodarczej w tym przypadku jest uzyskanie decyzji administracyjnej w postaci zezwolenia. Przykładowo, uzyskania zezwolenia wymaga wykonywanie działalności gospodarczej (art. 75 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej) w zakresie określonym w przepisach między innymi: 1. ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi; 2. ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych; Strona 14

15 3. ustawy z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych; 4. ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii; 5. ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi; 6. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe; 7. ustawy z dnia 21 lipca 2000 r. - Prawo telekomunikacyjne; 8. ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne; 9. ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym; 10. ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze; 11. ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej; 12. ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. - Prawo pocztowe; Kolejnym ograniczeniem prowadzenia działalności gospodarczej jest istnienie działalności regulowanej. Działalność regulowana, obok koncesji i zezwoleń, jest jednym ze sposobów reglamentacji działalności gospodarczej. Działalność regulowana opiera się na zastąpieniu zezwoleń na prowadzenie niektórych rodzajów działalności gospodarczej wpisem do odpowiedniego rejestru na podstawie oświadczenia przedsiębiorcy o spełnieniu wymogów przewidzianych przez prawo do wykonywania wskazanego rodzaju działalności gospodarczej. Istnienie rejestrów działalności regulowanej uzasadnia się koniecznością zwiększonej kontroli nad przedsiębiorcą, który zainteresowany prowadzeniem wyżej wymienionego rodzaju działalności musi spełnić związane z tym ustawowe wymogi. Zgodnie z wolą ustawodawcy, działalność regulowana wprowadza najmniej uciążliwe dla przedsiębiorców obowiązki i ograniczenia. Z art. 64 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wynika, że o działalności regulowanej możemy mówić tylko wówczas, gdy przepis odrębnej ustawy stanowi, że dany rodzaj działalności jest działalnością regulowaną. W ustawach szczególnych określono, jakie dokładnie warunki musi spełnić przedsiębiorca, aby uzyskać wpis do rejestru działalności regulowanej. Ponadto przepisy te wskazują organ prowadzący rejestr dla danego typu działalności oraz jaka powinna być treść oświadczenia i sposób prowadzenia rejestru. Strona 15

16 Zaświadczenie o dokonaniu wpisu wydaje się z urzędu. Dla spraw nieuregulowanych w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej stosuje się więc przepisy zawarte w ustawach szczególnych. Działalnością regulowaną jest m.in. działalność: w zakresie przechowywania dokumentacji osobowej i płacowej pracodawców czasowym okresie przechowywania, którą mogą wykonywać wyłącznie spółki kapitałowe; organem prowadzącym rejestr przechowawców akt osobowych i płacowych od 1 stycznia 2006 r. jest marszałek województwa; w zakresie świadczenia usług turystycznych obejmujących: polowania wykonywane przez cudzoziemców na terytorium RP oraz polowania za granicą - wymaga wpisu do rejestru polowań (przedsiębiorcą może być osoba fizyczna); rejestr polowań od 1 stycznia 2006 r. prowadzi marszałek województwa; w zakresie organizacji profesjonalnego współzawodnictwa sportowego - działalność w zakresie sportu profesjonalnego - może być wykonywana przez sportowe spółki akcyjne i polskie związki sportowe; rejestr organizatorów profesjonalnego współzawodnictwa sportowego prowadzi Prezes Polskiej Konfederacji Sportu; w zakresie kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych (działalność może wykonywać osoba fizyczna) - wymaga wpisu do rejestru podmiotów prowadzących kształcenie podyplomowe; organem prowadzącym rejestr jest Okręgowa Rada Pielęgniarek i Położnych właściwa dla miejsca zamieszkania; w zakresie prowadzenia indywidualnej praktyki lekarskiej, indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej (osoby fizyczne) oraz grupowej praktyki lekarskiej (w formie spółki cywilnej lub partnerskiej) - wpis odpowiednio do rejestru indywidualnych praktyk, rejestru indywidualnych specjalistycznych i rejestru grupowych praktyk prowadzonych przez Okręgową Radę Lekarską; Strona 16

17 w zakresie prowadzenia stacji kontroli pojazdów - wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących stacje kontroli pojazdów (może wykonywać osoba fizyczna); rejestr prowadzi starosta właściwy ze względu na miejsce wykonywania działalności; w zakresie prowadzenia ośrodka szkolenia kierowców - wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców (może wykonywać osoba fizyczna); rejestr prowadzi starosta właściwy ze względu na miejsce wykonywania działalności; w zakresie prowadzenia pracowni psychologicznej (prowadzącej badania psychologiczne w celu orzeczenia istnienia lub braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem) - wpis do rejestru przedsiębiorców (mogą to być osoby fizyczne) prowadzących pracownię psychologiczną; rejestr prowadzi marszałek województwa właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania przedsiębiorcy; w zakresie organizowania imprez turystycznych oraz pośredniczenia, na zlecenie klientów, w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych (może wykonywać osoba fizyczna) - wpis do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych; rejestr prowadzi od 1 stycznia 2006 r. marszałek województwa właściwy ze względu na siedzibę przedsiębiorcy; w zakresie prowadzenia przedsiębiorstwa składowego (może być prowadzona przez osobę fizyczną) - wpis do rejestru przedsiębiorców składowych; rejestr prowadzi dla przedsiębiorców przyjmujących na skład: towary przemysłowe - minister właściwy do spraw gospodarki, towary rolne - minister właściwy do spraw rynków rolnych; w zakresie organizowania wyścigów konnych (może wykonywać osoba fizyczna) - wpis do rejestru organizatorów wyścigów konnych; rejestr prowadzi Prezes Polskiego Klubu Wyścigów Konnych; w zakresie wytwarzania wyrobów tytoniowych (może prowadzić osoba fizyczna) - wpis do rejestru producentów wyrobów tytoniowych; rejestr prowadzi minister właściwy do spraw rynków rolnych; Strona 17

18 w zakresie usług detektywistycznych (może wykonywać osoba fizyczna) - wpis do rejestru działalności detektywistycznej; rejestr prowadzi minister właściwy do spraw wewnętrznych; w zakresie działalności pocztowej niewymagającej zezwolenia (zezwolenia wymaga wykonywanie działalności pocztowej w zakresie przyjmowania, przemieszczania i doręczania w obrocie krajowym i zagranicznym przesyłek - korespondencja do 2000g. z wyłączeniami) - wpis do rejestru operatorów pocztowych (działalność może prowadzić osoba fizyczna); rejestr prowadzi prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej (UKE); w zakresie wytwarzania lub magazynowania biokomponentów (może prowadzić osoba fizyczna) - wpis do rejestru przedsiębiorców wytwarzających lub magazynujących biokomponenty; rejestr prowadzi minister właściwy do spraw rynków rolnych; w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich (może wykonywać osoba fizyczna) - wpis do rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich; rejestr prowadzi minister właściwy do spraw rynków rolnych; w zakresie działalności telekomunikacyjnej polegającej na świadczeniu usług telekomunikacyjnych, dostarczaniu sieci telekomunikacyjnych lub udogodnień towarzyszących (może wykonywać osoba fizyczna) - wpis do rejestru przedsiębiorców telekomunikacyjnych; rejestr prowadzi URTiP; samo dostarczenie systemów dostępu warunkowego, elektronicznych przewodników po programach i multipleksowania sygnałów cyfrowych podlega wpisowi do rejestru prowadzonego przez Przewodniczącego UKE. Rejestr działalności regulowanej jest jawny. Każdy ma prawo dostępu do zawartych w nim danych za pośrednictwem organu, który prowadzi rejestr. Organ prowadzący rejestr działalności regulowanej jest obowiązany dokonać wpisu przedsiębiorcy do tego rejestru w terminie 7 dni od dnia wpływu wniosku o wpis wraz z oświadczeniem o spełnieniu warunków wymaganych do wykonywania działalności gospodarczej, dla której rejestr jest prowadzony. Strona 18

19 Krok 3. Zgłoszenie rozpoczęcia działalności do Urzędu Statystycznego i uzyskanie numeru statystycznego w systemie REGON Twój wniosek o zaewidencjonowanie działalności gospodarczej (EDG-1) jest zarazem wnioskiem o wpisanie firmy do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej. Zgodnie z nowelizacją ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie musisz już osobiście odwiedzać urzędu statystycznego. We wniosku, w części EDG-1 (jeśli się nie zmieszczą to w części EDG-MW) wymieniasz wszystkie rodzaje działalności jakie masz zamiar prowadzić, poczynając od działalności podstawowych 11. Twoja firma otrzyma pocztą numer identyfikacji statystycznej. Nowelizacja ustawy z 31 marca 2009 znosi obowiązek posiadania przez przedsiębiorcę numeru REGON. Nie jest już on wymagany ani w obrocie urzędowym (poza statystyką), ani gospodarczym. REGON nie jest już niezbędny do wyrobienia pieczątki firmowej, przesyłania druków urzędowych czy otwarcia konta bankowego. 11 Od 1 stycznia 2010 roku podajesz wyłącznie ich kody wg PKD 2007 Strona 19

20 Krok 4. Wizyta w Urzędzie Skarbowym NIP numer identyfikacji podatkowej Rozpoczęcie działalności gospodarczej wiąże się z koniecznością posiadania numeru identyfikacji podatkowej NIP, lub z aktualizacją danych zawartych w zgłoszeniu do NIP. NIP nadawany jest osobie fizycznej raz na zawsze. Używa go ona również do prowadzenia działalności gospodarczej. Kandydaci na przedsiębiorców indywidualnych i wspólników spółek cywilnych, którym nie został jeszcze nadany NIP zgłaszają swoją działalność do ewidencji działalności gospodarczej na wniosku EDG-1, który przypomnę jest wnioskiem zintegrowanym, będącym jednocześnie wnioskiem o nadanie NIP-u. Wniosek w wersji elektronicznej znajdziesz na stronie: Spółki cywilne, po indywidualnej rejestracji wspólników w Ewidencji Działalności Gospodarczej oraz po podpisaniu pomiędzy wspólnikami umowy spółki, występują o nadanie numeru NIP-u dla spółki na druku NIP-2 do urzędu skarbowego właściwego ze względu na położenie ich siedziby lub miejsca prowadzenia działalności. NIP-1 nadal służy do zgłaszania zmian nie objętych drukiem EDG-1 jak np. zmiana rodzaju dokumentu tożsamości, jego serii i numeru. UWAGA: Zmiany ewidencyjne objęte zgłoszeniem NIP zgłaszasz do urzędu skarbowego w ciągu 7 dni. Osoba fizyczna nie prowadząca działalności gospodarczej ma na to 30 dni. Strona 20