2. Ocena realizacji szkolenia w 2010 r.

Transkrypt

1

2 1. Dokumenty odniesienia. 1. Rozporządzenie Rady Ministrów z 13 stycznia 2004 r. w sprawie szkolenia obronnego (Dz. U. Nr 16, poz. 150, z 2005 r. Nr 92, poz. 768 i z 2007 r. Nr 106, poz. 722); 2. Wytyczne Ministra Obrony Narodowej dla ministrów i wojewodów do szkolenia obronnego w latach ; 3. Program Szkolenia Obronnego Województwa Łódzkiego na lata Ocena realizacji szkolenia w 2010 r. Celem szkolenia obronnego w 2010 roku, poprzez przeprowadzenie ćwiczenia AGLOMERACJA 2010 było sprawdzenie poziomu przygotowania kadr kierowniczych wybranych jednostek administracji zespolonej, jednostek administracji samorządowej oraz osób funkcyjnych Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi do kierowania realizacją zadań obronnych w wyższych stanach gotowości obronnej państwa. Ponadto przygotowanie pracowników spraw obronnych samorządu terytorialnego w realizacji zadań planowania i nakładania świadczeń osobistych i rzeczowych na rzecz obrony. Podczas szkoleń organizowanych przez wydział Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi, przeszkoleni zostali dyrektorzy wydziałów Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi, kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich, starostowie (prezydenci miast na prawach powiatu), pracownicy ds. obronnych jednostek samorządowych. Dodatkowo przeprowadzono szkolenie, mające na celu nabycie umiejętności osób funkcyjnych do kierowania i realizacji zadań ujętych w Planie Operacyjnym Funkcjonowania województwa łódzkiego oraz planach operacyjnych funkcjonowania administracji samorządu terytorialnego. Szkolenie było prowadzone w formie warsztatów i miało na celu praktyczne zapoznanie pracowników spraw obronnych z planowaniem i programowaniem na szczeblu województwa, powiatu i gminy zadań obronnych. Ponadto zapoznano pracowników jednostek samorządu terytorialnego z przepisami dotyczącymi ochrony informacji niejawnych w świetle zmienionych regulacji prawnych. 2

3 Przebieg realizacji szkolenia obronnego podlegał ocenie w czasie prowadzonych kontroli problemowych przez zespół kontrolny Wojewody Łódzkiego ujętych w Planie kontroli jednostkach organizacyjnych. Podczas kontroli stwierdzono spójność planów szkolenia z programami i głównymi kierunkami (celami) jakie wskazano w wytycznych Wojewody Łódzkiego na dany rok szkoleniowy. Jednakże termin 26 lutego do uzgodnienia planów szkolenia był przez wiele jednostek organizacyjnych nie przestrzegany na co zwrócono uwagę podczas kontroli problemowych jak i szkoleń prowadzonych w grupach. Z analizy składanych do Wojewody Łódzkiego przez organy samorządów wniosków o zabezpieczenie środków finansowych na planowane przedsięwzięcia szkoleniowe wynika, wzrost ilości gmin ubiegających się o refundację kosztów szkolenia obronnego. Świadczy to o zwiększonym zainteresowaniu w poszerzaniu tematyki obronnej wśród osób odpowiedzialnych za wykonanie tego zadania. 3. Zasadnicze cele szkoleniowe. Głównym celem szkolenia obronnego w 2011 roku w województwie będzie przygotowanie nowo powołanych kadr kierowniczych jednostek administracji samorządowej do kierowania realizacją zadań obronnych. Ponadto przygotowanie jednostek samorządu terytorialnego oraz przedsiębiorców do wykonywania zadań obronnych w czasie podwyższania gotowości obronnej państwa oraz doskonalenie wiedzy i umiejętności w zakresie zadań wynikających z Planu operacyjnego funkcjonowania województwa łódzkiego. Cele szczegółowe szkolenia obronnego w 2011 roku przyjmuje się: 1. Przygotowanie nowo powołane kadry kierownicze jednostek administracji samorządu terytorialnego w zakresie świadomości wykonywania i realizacji nałożonych zadań obronnych. 2. Doskonalenie umiejętności osób funkcyjnych w kierowaniu i realizacją zadań ujętych w Planie operacyjnym funkcjonowania województwa łódzkiego oraz planach operacyjnych funkcjonowania samorządu terytorialnego. 3

4 3. Przygotowanie pracowników spraw obronnych samorządu terytorialnego w zakresie planowania i realizacji świadczeń osobistych i rzeczowych niezbędnych do realizacji zadań obronnych przez służbę zdrowia. 4. Przygotowanie przedsiębiorców w zakresie przygotowania systemu szczególnej ochrony obiektów ważnych dla obronności i bezpieczeństwa państwa i militaryzacji. 5. Zgrywanie obsady stanowisk kierowania i stałych dyżurów w kierowaniu realizacji zadań obronnych. 6. Poprzez udział wytypowanych kadr kierowniczych w Wyższych Kursach Obronnych organizowanych przez Akademię Obrony Narodowej, zdobywać wiedzę i kwalifikacje niezbędne do kierowania wykonywaniem zadań obronnych na zajmowanych stanowiskach. 7. Kształtowanie świadomość w zakresie ochrony informacji stanowiących tajemnicę służbową i państwową w czasie planowania i wykonywania zadań obronnych w świetle zmienionych regulacji prawnych. 8. Poprzez praktyczne formy szkolenia inspirowanie jednostek administracji samorządowej w zakresie planowania, organizacji i wykonywania zadań obronnych. 4. Sposób realizacji szkolenia obronnego w 2011 roku. Przedsięwzięciom szkolenia obronnego, realizowanym w jednostkach administracji publicznej, strażach, służbach, inspekcjach oraz przedsiębiorstwach realizujących zadania obronne, nadać odpowiednią rangę poprzez właściwy dobór tematów, metod i form prowadzonych zajęć stosownie do utworzonych grup szkoleniowych. Przy określaniu celów szkoleniowych uwzględnić potrzebę osiągnięcia wybranych elementów systemu obronnego do udziału w przedsięwzięciach i ćwiczeniach wyższego szczebla. Do niezbędnego minimum ograniczyć liczbę szkoleń teoretycznych zwiększając ilość szkoleń umożliwiających nabywanie i doskonalenie umiejętności praktycznych. a) W trakcie planowania szkolenia na 2011 rok, należy zapewnić merytoryczną zgodność planu szkolenia obronnego z opracowanym na lata

5 programem szkolenia obronnego jednostki organizacyjnej oraz Wytycznymi Wojewody Łódzkiego w tym zakresie. Cele główne zawarte w planach szkolenia winny wynikać z celu głównego Planu szkolenia obronnego województwa Łódzkiego na 2011 r. Do końca pierwszego kwartału 2011 roku należy przysłać do Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego sprawozdanie z realizacji zadań obronnych w 2010 roku w terminie do 30 kwietnia 2011 roku. b) Szkoleniem objąć zespoły zadaniowe oraz wszystkie osoby funkcyjne realizujące zadania obronne, bez względu na posiadane dotychczasowe przeszkolenie w tym zakresie. Problematykę szkolenia obronnego w 2011 roku dostosować do treści zawartych w 7 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 stycznia 2004 r. w sprawie szkolenia obronnego, z uwzględnieniem zmian zachodzących w strukturach administracji publicznej, ich kompetencjach oraz ustaleń określonych w poddanych nowelizacji dokumentach normatywnych i nowych aktach prawnych oraz wnioskach z kontroli prowadzonych z upoważnienia Wojewody Łódzkiego. c) Odpowiedzialnym za organizację i przebieg szkolenia obronnego w danej jednostce organizacyjnej jest kierownik danej jednostki. d) Jako działanie priorytetowe, mające w większym zakresie integrować jednostki organizacyjne i grupy szkoleniowe w procesie planowania obronnego, zasadniczym podmiotem szkolącym, powinien być Starosta Powiatu (Prezydent Miasta na prawach powiatu), który będzie planował i organizował szkolenia na administrowanym terenie. Natomiast jednostki administracji samorządowej szczebla gminnego (równorzędne), jednostki podległe i nadzorowane przez Starostę oraz współdziałające z nim na terenie danego powiatu, realizują głównie ćwiczenia praktyczne i treningi zapisane w planach szkolenia. Zaleca się przeprowadzenie przez jednostki samorządowe szczebla powiatowego dwóch przedsięwzięć szkoleniowych w roku szkoleniowym dla wszystkich podległych jednostek organizacyjnych. e) Szczególnie ważną formą szkolenia obronnego w jednostce samorządowej są ćwiczenia obronne. W okresie poprzedzającym ćwiczenie, należy przygotować zespoły ćwiczące (grupy operacyjne i osoby funkcyjne) do udziału w ćwiczeniu organizując gry decyzyjne lub treningi sztabowe. f) Podczas planowania ćwiczenia oraz określania podmiotów współuczestniczących, należy uwzględniać zamierzenia szczebla nadrzędnego, z takim wyliczeniem 5

6 posiadanych sił i środków, aby przedsięwzięcia szczebla ćwiczącego stanowiły etap przygotowawczy do ćwiczenia głównego. Podczas organizacji ćwiczeń terenowych szczebla powiatu wskazane jest zaplanowanie uczestnictwa, nie mniej niż 50% gmin (miast) i innych jednostek podległych i nadzorowanych oraz współdziałających z terenem danego powiatu. g) Zajęcia teoretyczne i praktyczne, powinny prowadzić osoby wyłącznie z merytorycznym przygotowaniem z zakresu obronności, biorące udział w systemie realizacji zadań obronnych. h) Treningi doskonalące z zakresu organizowania i prowadzenia akcji kurierskiej administracji publicznej planować oraz realizować w uzgodnieniu z Wydziałem Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego ŁUW w Łodzi oraz właściwym terytorialnie Komendantem WKU, co zapewni synchronizację działań, instytucji zaangażowanych w przedsięwzięcie oraz osiągnięcie zakładanego celu szkoleniowego. i) Należy dążyć do tworzenia w jednostce samorządowej organizującej szkolenie obronne zasobów pomocy merytorycznych /np. zestawów aktów prawnych, instrukcji, wydawnictw, skryptów, prezentacji, itp./, które należy wykorzystywać do wspomagania procesu szkolenia obronnego. j) W jednostkach organizacyjnych, ujętych w wykazie obiektów ochranianych ze względu na szczególne znaczenie dla obronności i bezpieczeństwa państwa, poprzez treningi i ćwiczenia doskonalące w ramach szkolenia obronnego przygotowywać personel przewidziany do bezpośredniej realizacji tego zadania. k) W jednostkach organizacyjnych ujętych w wykazie jednostek podlegających militaryzacji, szkoleniem obronnym objąć pracowników typowanych do nadania przydziałów organizacyjno - mobilizacyjnych do służby w tych jednostkach. l) W jednostkach organizacyjnych utrzymujących wyroby będące rezerwami mobilizacyjnymi, poprzez szkolenie praktyczne doskonalić i poddawać weryfikacji przyjęte procedury z zakresu magazynowania, konserwacji oraz eksploatacji magazynowanych rezerw. m) Szkolenie obronne kadry kierowniczej placówek służby zdrowia oraz personelu medycznego realizować poprzez organizowanie szkoleń 6

7 specjalistycznych z personelem medycznym przygotowując go do działań w sytuacjach kryzysowych, oraz zagrożenia bezpieczeństwa państwa i wojny. n) Plan szkolenia obronnego (roczny) Organizator szkolenia (Marszałek, Starosta, Wójt, Burmistrz, Prezydent Miasta) opracowuje roczny Plan szkolenia obronnego jednostki zgodnie z wzorem załączonym do niniejszych wytycznych (wzór A). Plan należy doręczyć (w dwóch egzemplarzach zarówno powiat jak i gmina) do Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego w nieprzekraczalnym terminie do dnia 28 lutego 2011 roku w celu uzgodnienia. Dyrektor Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego ŁUW w Łodzi, po dokonaniu uzgodnienia, odeśle plan szkolenia obronnego w terminie do 30 dni od daty doręczenia. Plany szkolenia obronnego nadesłane po wskazanym terminie wymagają podania uzasadnienia zwłoki. o) Należy w planie szkolenia obronnego podać propozycje przewidywanych kosztów szkolenia (refundowana kwota przez Wydział Bezpieczeństwa i Zrządzania Kryzysowego ŁUW w Łodzi). p) Plany szkolenia obronnego jednostek samorządowych szczebla gminnego powinny być opracowane w ścisłej współpracy właściwej jednostki opracowującej plan szkolenia szczebla powiatu. r) Podczas przygotowania informacji dla potrzeb Narodowego Kwestionariusza Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych w części dotyczącej szkolenia obronnego, należy poddać szczegółowej i wnikliwej ocenie, funkcjonowanie systemu szkolenia obronnego w jednostce organizacyjnej. s) W związku ze szkoleniem obronnym realizowanym na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 stycznia 2004 r. w sprawie szkolenia obronnego ( Dz. U. Nr 16, poz. 150), należy zgodnie z 10 ust.1 pkt 3 przysłać informacje o przeprowadzeniu szkolenia obronnego do 7

8 Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego ŁUW w Łodzi. t) Należy na ostatniej stronie umieścić dane kontaktowe (imię, nazwisko i nr tel.) osoby sporządzającej plan szkolenia obronnego. 5. Tworzenie grup szkoleniowych Na potrzeby szkolenia obronnego w województwie przyjmuje się następujące grupy szkoleniowe: Grupa K-1 Wojewoda Łódzki, Wicewojewoda Łódzki, Dyrektor Generalny Urzędu; Grupa K-2 Marszałek Województwa, Wicemarszałek Województwa; Grupa D-1 kierownicza kadra Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi, odpowiedzialna za wykonywanie zadań obronnych: dyrektorzy wydziałów, zastępcy dyrektorów wydziałów, kierownicy biur, kierownicy samodzielnych komórek organizacyjnych. Grupa D-2 w organach administracji zespolonej: kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży, zastępcy kierowników zespolonych służb i straży. Grupa D-3 w organach administracji niezespolonej: dyrektorzy, kierownicy, inspektorzy, dowódcy, szefowie jednostek organizacyjnych tworzących administrację niezespoloną w województwie zastępcy dyrektorów, kierowników, inspektorów, dowódców, szefów jednostek organizacyjnych tworzących administrację niezespoloną w województwie. kierownicy jednostek organizacyjnych podległych i nadzorowanych przez wojewodę. 8

9 Grupa N-1 kierownicy jednostek organizacyjnych podległych i nadzorowanych przez wojewodę; Grupa S-1 starostowie i ich zastępcy; Grupa W-1 wójtowie i ich zastępcy; Grupa G-1 burmistrzowie i prezydenci miast i ich zastępcy; Grupa P-1 pracownicy zatrudnieni na stanowiskach związanych z obronnością lub prowadzących sprawy związane z wykonywaniem zadań obronnych w ŁUW; Grupa P-2 pracownicy zatrudnieni na stanowiskach związanych z obronnością lub prowadzący sprawy związane z wykonywaniem zadań obronnych w innych państwowych jednostkach organizacyjnych wykonujących zadania obronne; Grupa B-1 kadra kierownicza przedsiębiorstw wykonujących zadania obronne; Grupa B-2 pracownicy wytypowani przez przedsiębiorców wykonujących zadania obronne; Grupa M-1 osoby, którym nadano przydziały organizacyjno-mobilizacyjne do jednostek organizacyjnych przewidzianych do militaryzacji; Grupa SP-1 pracownicy do spraw obronnych starostw; Grupa GP-2 pracownicy do spraw obronnych gmin (miast); Grupa ZOZ-1 dyrektorzy zakładów opieki zdrowotnej; Grupa ZOZ-2 pracownicy do spraw obronnych w zakładach opieki zdrowotnej; 9

10 Grupa SD osoby funkcyjne stałego dyżuru; Grupa SK obsada stanowiska kierowania; Grupa PK obsada punktu kontaktowego HNS w ŁUW w Łodzi, urzędów miast na prawach powiatu, administracji zespolonej, WSzW i starostw; Doraźne grupy szkoleniowe Grupa GO pracownicy ds. obronnych w komórkach organizacyjnych Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi, Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi oraz w wojewódzkich inspekcjach, strażach i służbach wyznaczeni do Grup Operacyjnych organizowanych ćwiczeń; Grupa DPK pracownicy WBiZK ŁUW w Łodzi powołani do zespołów kontrolnych do kontroli problemowych; Grupa WKL pracownicy wojewódzkiej i powiatowych komisji lekarskich; Grupa ZOZ -3 Grupa U-1 Grupa PM pracownicy ds. obronnych w Zakładach Opieki Zdrowotnej odpowiedzialni za przechowywanie rezerw państwowych służby zdrowia; uczniowie szkół ponadgimnazjalnych realizujących przygotowania obronne; pracownicy ds. obronnych Urzędu Marszałkowskiego. Uwaga; - w jednostkach samorządowych (grupy szkoleniowe W-1, G-1, P -1, P -2, SP -1, GP - 2) organizator szkolenia obronnego starostwo powiatowe może tworzyć inne grupy szkoleniowe. 10

11 6. Środki finansowe na realizację szkolenia obronnego Na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 stycznia 2004 roku w sprawie szkolenia obronnego (Dz. U. Nr 16, poz. 150 z późniejszymi zmianami) na realizację zamierzeń szkolenia obronnego administracji samorządowej województwa łódzkiego w 2011 roku w rozdziale zadysponowane zostały środki finansowe w wysokości zł. Koszty szkolenia obronnego przydzielone będą wg określonych poniżej zasad w wysokości: 1. Refundacja szkolenia obronnego: Starostwa powiatowe zł ; Urzędy gmin (miasta) zł. 2. Dotacja celowa na przeprowadzenie szkolenia obronnego: Urząd Marszałkowski w Łodzi zł. 3. Dotacja celowa na przeprowadzenie ćwiczeń powiatowo gminnych: Urząd Miasta Skierniewice zł; Starostwo Powiatowe w Kutnie zł; Starostwo Powiatowe w Łowiczu zł; Starostwo Powiatowe w Radomsku zł; Starostwo Powiatowe w Sieradzu zł. 11

12 7. Organizacja szkolenia obronnego Starostwo powiatowe jako główny organizator szkolenia obronnego kumuluje refundację środków pieniężnych z obszaru powiatu. W celu integracji szkolonych, wykonujących takie same lub podobne zadania w ramach przygotowań obronnych, wskazane jest łączenie grup szkoleniowych z obszaru dwóch lub więcej powiatów. 1. Zgodnie z 9 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 stycznia 2004 r. w sprawie szkolenia obronnego (Dz. U. Nr 16, poz 150) wydatki na szkolenie obronne w zakresie podanym w pkt 4 będą refundowane z budżetu Wojewody Łódzkiego. 2. Gwarancją przyznania kwoty refundacji dla potrzeb przygotowania i przeprowadzenia szkolenia obronnego, będzie uzgodniony przez Dyrektora Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego ŁUW w Łodzi Plan przeprowadzenia szkolenia wg. wzoru B. Dokument ten opracowany przez właściwą komórkę organizacyjną Starostwa (równorzędną) realizującą zadania obronne, powinien zawierać następujące informacje: a) temat szkolenia; b) przyjęte cele szkoleniowe; c) rodzaj szkolenia; d) wykaz uczestników szkolenia; e) zestawienie kosztów planowanych na potrzeby przeprowadzenia szkolenia. Uzgodnienie Planu przeprowadzenia szkolenia, powinno nastąpić nie później niż na 14 dni przed planowanym terminem jego przeprowadzenia. 3. Wydatki o których mowa w pkt 1, będą refundowane do wysokości kwot uzgodnionych w Wydziale Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi planu przeprowadzenia szkolenia obronnego. 12

13 4. Wydatki podlegające refundacji mogą być przeznaczone na: a) usługi związane ze szkoleniem i jego organizacja (opłacenie szkoleń organizowanych przez podmioty o których mowa w 8 ww. rozporządzenia, wynajem sali itp.); b) wynagrodzenia dla wykładowców prowadzących szkolenia obronne na podstawie umowy o dzieło lub umowy zlecenia; c) zakup materiałów niezbędnych do przeprowadzenia szkolenia (literatura specjalistyczna, zeszyty problemowe); 5. Refundacji nie podlegają: wydatki na zakup materiałów biurowych; koszty delegacji, dojazdów i diet uczestników szkolenia oraz diet prowadzących szkolenie (wykłady); koszty zakupu albumów i encyklopedii; koszty artykułów spożywczych (paluszki, ciastka itp.); koszty przeprowadzenia zajęć szkoleniowych przez osobę zatrudnioną na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz.94) w jednostce podległej lub nadzorowanej przez organizatora szkolenia; wynajem do przeprowadzenia zajęć szkoleniowych pomieszczeń lub urządzeń, do władania którymi tytuł prawny posiada jednostka organizacyjna podległa lub nadzorowana przez organizatora szkolenia. 6. Zwrot kosztów związanych ze szkoleniem obronnym nastąpi po przekazaniu noty księgowej wystawionej na: Łódzki Urząd Wojewódzki w Łodzi Wydział Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego ul. Piotrkowska

14 NIP: wraz z załączonymi kserokopiami dowodów księgowych wystawionych przez Wykonawcę/Sprzedawce, potwierdzonych za zgodność z oryginałem oraz kserokopiami rachunków o których mowa w pkt 4 c. Złożone dowody księgowe i inne dokumenty dotyczące wydatków określonych w pkt 3a powinny zawierać informację o terminie szkolenia i jego uczestnikach. 7. Zwrot kosztów nastąpi w terminie 21 dni od otrzymania prawidłowo sporządzonej noty księgowej. 14

15 8. Organizacja ćwiczeń powiatowo gminnych 1. Zgodnie z załącznikiem Nr 1 zwanym dalej Harmonogramem ćwiczeń powiatowo gminnych wraz z planowanymi nakładami finansowymi na ich realizację w latach wymienione powiaty przygotują i przeprowadzą ćwiczenia powiatowo - gminne w 2011 roku: 2. Jako temat ćwiczeń powiatowo gminnych w 2011 roku należy przyjąć Osiąganie wyższych stanów gotowości obronnej oraz realizację przedsięwzięć wynikających z planów operacyjnych funkcjonowania powiatu i gmin w warunkach zewnętrznego zagrożenia państwa i w czasie wojny. 3. Podczas planowania ćwiczenia oraz określania podmiotów współuczestniczących należy zachować zasadę priorytetów w zakresie kompleksowego zgrywania własnego systemu kierowania obronnością i zarządzania kryzysowego. Należy założyć że w powiatowych ćwiczeniach obronnych powinny uczestniczyć wszystkie jednostki samorządowe szczebla gminy oraz powiatowe służby, inspekcje i straże, a także inne jednostki podległe i nadzorowane, które realizują zadania obronne. 4. Realizację przedsięwzięć przygotowujących do przeprowadzenia ćwiczenia należy rozpocząć z wyprzedzeniem 3 miesięcznym. Koncepcję przygotowania i przeprowadzenia powiatowego ćwiczenia obronnego opracowuje i podpisuje szef zespołu autorskiego oraz przedstawia do uzgodnienia w Wydziale Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego ŁUW w Łodzi z takim wyprzedzeniem czasowym, który umożliwi terminowe opracowanie pozostałych dokumentów szkoleniowych, jednakże nie później niż 30 dni przed terminem ćwiczenia. Po uzgodnieniu Koncepcję przygotowania i przeprowadzenia powiatowego ćwiczenia obronnego zatwierdza organizator ćwiczenia. 5. Ćwiczenia powiatowo gminne będą finansowane w formie dotacji celowych dla jednostek samorządu terytorialnego przeznaczonych na organizację szkolenia obronnego zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 2004 r. w sprawie warunków i trybu planowania i 15

16 finansowania zadań wykonywania w ramach przygotowań obronnych państwa przez organy administracji rządowej i organy samorządu terytorialnego. 9. Ustalenia końcowe Proces szkolenia obronnego w urzędzie marszałkowskim, starostwach oraz urzędach miast i gmin w 2011 roku powinien zostać udokumentowany w formie: rocznego planu szkolenia; tematycznego planu szkolenia dla poszczególnych przedsięwzięć szkoleniowych; listy obecności uczestników szkolenia; oceny realizacji przedsięwzięć szkoleniowych; Dokumentację szkolenia obronnego organizator szkolenia zobowiązany jest przechowywać przez okres pięciu lat i udostępniać do wglądu, w ramach kontroli doraźnych, problemowych i kompleksowych. 16

17 Załącznik Nr 1 Harmonogram ćwiczeń powiatowo gminnych wraz z planowanymi nakładami finansowymi (dotacje celowe) na ich realizacje w latach Lp. Uczestnik szkolenia Część budżetu Rozdział budżetu Lata przewidywane nakłady w tys. zł Razem Urząd Miasta Łodzi Urząd Miasta Piotrków Trybunalski Urząd Miasta Skierniewice Starostwo Powiatowe w Bełchatowie 85/10 Województwo Łódzkie Starostwo Powiatowe w Brzezinach Starostwo Powiatowe w Kutnie

18 Lp Uczestnik szkolenia Część budżetu Starostwo Powiatowe w Łasku 85/10 Starostwo Powiatowe w Łęczycy Starostwo Powiatowe w Łowiczu Starostwo Powiatowe w Łodzi Starostwo Powiatowe w Opocznie Starostwo Powiatowe w Pabianicach Starostwo Powiatowe w Pajęcznie Starostwo Powiatowe w Piotrkowie Trybunalskim Starostwo Powiatowe w Poddębicach 16. Starostwo Powiatowe w Radomsku 17. Starostwo Powiatowe w Rawie Mazowieckiej Województwo Łódzkie Rozdział budżetu Lata przewidywane nakłady w tys. zł Razem

19 Lp Uczestnik szkolenia Starostwo Powiatowe w Sieradzu Starostwo Powiatowe w Skierniewicach Starostwo Powiatowe w Tomaszowie Mazowieckim Starostwo Powiatowe w Wieluniu Starostwo Powiatowe w Wieruszowie Starostwo Powiatowe w Zduńskiej Woli Starostwo Powiatowe w Zgierzu Część budżetu 85/10 Województwo Łódzkie Rozdział budżetu Lata przewidywane nakłady w tys. zł Razem Razem

20 9. Wzory dokumentów A. Plan szkolenia obronnego Nazwa jednostki organizacyjnej Nazwa komórki organizacyjnej wykonującej program ZATWIERDZAM Starosta, ( Prezydent Miasta, Burmistrz, Wójt) imię i nazwisko PLAN SZKOLENIA OBRONNEGO... ROK (Nazwa jednostki organizacyjnej) UZGODNIONO imię i nazwisko OPRACOWAŁ imię i nazwisko miejscowość rok 20

21 CZĘŚĆ I Opisowa 1. Dokumenty odniesienia: - akty prawne regulujące specyfikę problematyki przygotowań obronnych w jednostce organizacyjnej; - wydane przez wojewodę regulacje, decyzje i inne dokumenty stanowiące o warunkach, trybie i sposobie realizacji przygotowań obronnych; - wydane przez starostę, wójta (burmistrza, prezydenta miasta) regulacje, decyzje i inne dokumenty, stanowiące o warunkach, trybie i sposobie realizacji przygotowań obronnych; - inne, np. publikacje, artykuły itp. Celowym jest ograniczenie wykazu dokumentów do tych, które odnosić się będą do tematyki szkoleniowej planowanej do realizacji. 2. Cele szkolenia: Cele szkolenia obronnego na dany rok winny stanowić rozwinięcie celu na dany rok ujętego w Programie szkolenia obronnego..., z ewentualnym uzupełnieniem o inne cele wynikające z potrzeb organizatora. Zasadnym jest przyjmować nie więcej niż 2-3 cele szkoleniowe, opracowane w formie opisowej. 3. Wykaz grup szkoleniowych: - należy ująć nazwy grup szkoleniowych właściwych dla danego organizatora szkolenia. Powinny one stanowić podstawę do opracowania szczegółowych wykazów stanowisk wchodzących w skład poszczególnych grup szkoleniowych i będących załącznikiem do Planu szkolenia obronnego. 21

22 CZĘŚĆ II Planowane przedsięwzięcia szkoleniowe (przykład) Lp. Tematy szkolenia Forma szkolenia Termin Miejsce Uczestnicy szkolenia (numer grupy szkoleniowej) Odpowiedzialny 1 P4/T5 Zadania dla administracji samorządowej w świetle Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP P8/T11 Zasady planowania operacyjnego w jednostkach administracji samorządowej wykład sala. budynek P-1 P-2 Dyrektor Generalny CZĘŚĆ III Wytyczne organizacyjne W tej części należy ująć ustalenia, których realizacja zapewni organizatorom szkolenia wszystkie istotne informacje dla osób zajmujących stanowiska służbowe ujęte w Planie szkolenia..., zapewniające realizację zaplanowanych przedsięwzięć szkoleniowych. Powinny one stanowić uszczegółowienie procedur, włączania do szkolenia osób, ujętych w grupach szkoleniowych. Ponadto w części tej należy, ująć wymagania w zakresie: odpowiedzialności osób funkcyjnych za realizację przedsięwzięć ujętych w Planie szkolenia; potrzeby włączenia planowanych przedsięwzięć szkoleniowych do planów pracy uczestników szkolenia; 22

23 zapewnienia dyscypliny wykonawczej i finansowej; dokumentowania szkoleń oraz dokonywania oceny bieżących efektów szkoleniowych; dokonywania zmian (aktualizacji) Planu szkolenia; innych istotnych ustaleń organizatora szkolenia, zapewniających realizację Planu szkolenia. Uwaga! Plan szkolenia powinien być skierowany (przesłany) w całości lub w części do wszystkich osób objętych przedsięwzięciami szkoleniowymi wynikającymi z tego Planu. CZĘŚĆ IV Tematyka szkoleniowa (przykład) Lp. Tematy szkoleniowe Ilość godzin Forma realizacji Uwagi 1. P-V/T2. Utrzymywanie stałej gotowości obronnej państwa i gotowości do jej podwyższania 2 wykład seminarium 2. P-V/T4. Dostosowanie struktur organizacyjnych administracji publicznej i pozostałych instytucji publicznych stosownie do stanu gotowości obronnej państwa 2 wykład seminarium 3. P-XVI/T1. Zasady przestrzegania tajemnicy służbowej w procesie planowania i realizacji przedsięwzięć obronnych 1 wykład Sporządził: imię i nazwisko, tel. kontaktowy 23

24 B. Plan przeprowadzenia szkolenia obronnego Nazwa jednostki organizacyjnej ZATWIERDZAM Starosta, ( Prezydent Miasta, Burmistrz, Wójt) imię i nazwisko PLAN PRZEPROWADZENIA SZKOLENIA OBRONNEGO W DNIU ROKU UZGODNIONO OPRACOWAŁ imię i nazwisko imię i nazwisko miejscowość rok 24

25 1. Dokumenty odniesienia: - akty prawne regulujące specyfikę problematyki przygotowań obronnych w jednostce organizacyjnej; - wydane przez wojewodę regulacje, decyzje i inne dokumenty stanowiące o warunkach, trybie i sposobie realizacji przygotowań obronnych; 2. Temat szkolenia 3. Przyjęte cele szkoleniowe: - cele szkolenia obronnego powinny stanowić rozwinięcie celu wynikającego z Programu szkolenia obronnego na 2011 rok. - zasadnym jest przyjmować nie więcej niż 2-3 cele szkoleniowe. 4. Termin i miejsce przeprowadzenia szkolenia. 5. Rodzaj szkolenia - określenie formy szkolenia. 6. Wykaz uczestników szkolenia: - grupy szkoleniowe. 7. Czas szkolenia ilość godzin przeprowadzenia szkolenia 8. Zestawienie kosztów planowanych na potrzeby przeprowadzenia szkolenia. 9. Sporządził: imię i nazwisko, tel. kontaktowy 25

26 2. Problematyka szkolenia: 1. Założenia strategii bezpieczeństwa narodowego oraz Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej Rzeczpospolitej Polskiej. 2. Funkcjonowanie i organizacja systemu obronnego państwa ze szczególnym uwzględnieniem funkcjonowania elementów systemu na szczeblu wojewódzkim oraz samorządu terytorialnego. 3. Zasady planowania operacyjnego i programowania obronnego na szczeblu województwa, powiatu, gminy i przedsiębiorstwa. 4. Zakres i realizacja zadań obronnych w poszczególnych stanach gotowości obronnej państwa. 5. Zadania obronne wykonywane przez jednostki samorządu terytorialnego na rzecz Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej i wojsk sojuszniczych w zakresie: - przygotowania i przeprowadzenia akcji kurierskiej, - nakładanie obowiązku świadczeń na rzecz obrony, - realizacji zadań HNS. 6. Znaczenie militaryzacji w systemie obronnym państwa oraz zasady jej przygotowywania, służba w jednostkach zmilitaryzowanych. 7. Ochrona obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa. 8. Ochrona informacji niejawnych w prowadzonych przygotowaniach obronnych. 9. Współpraca cywilno-wojskowa w czasie likwidacji klęsk żywiołowych i skutków działań wojennych, realizacja zadań wsparcia na rzecz przegrupowujących się wojsk. 10. Przygotowanie służby zdrowia do realizacji zadań na potrzeby obronne państwa. 11. Zwalnianie i uruchamianie rezerw państwowych w świetle obowiązujących przepisów prawa. 12. Planowanie i realizacja świadczeń osobistych i rzeczowych na rzecz obronności w czasie pokoju, zagrożenia bezpieczeństwa państwa oraz wojny, procedury odwoławcze. 26

27 13. Organizacja i realizacja zdań poboru w czasie pokoju, kryzysu polityczno-militarnego i wojny, rola administracji samorządowej w tym zakresie. 14. Kontrola realizacji zadań obronnych. 15. Współczesne zagrożenia bezpieczeństwa. Charakter współczesnych działań zbrojnych. 16. Współdziałanie podmiotów ratowniczych z jednostkami realizującymi szczególną ochronę obiektów w zakresie planowania i prowadzenia działań ratowniczych. 17. Planowanie, programowanie i realizacja szkolenia obronnego na szczeblu jednostki samorządowej oraz przedsiębiorstwa. 18. Organizacja systemu stałych dyżurów w województwie /jednostce samorządowej/ oraz przedsięwzięć związanych z przygotowaniem Stanowisk Kierowania. 19. Program Mobilizacji Gospodarki planowanie i realizacja zadań wynikających z programu przez przedsiębiorców i jednostki samorządowe. 20. Organizacja i funkcjonowanie systemu zasilania energetycznego państwa oraz jego wpływ na realizację zadań obronnych. 21. Ochrona obiektów kultury szczególnie cennych dla dziedzictwa narodowego na wypadek sytuacji kryzysowych i konfliktu zbrojnego. 22. Rola i zadania jednostek samorządowych w programowaniu i umacnianiu świadomości obronnej. 27

28 Wypis z Planu szkolenia obronnego Województwa Łódzkiego na 2011 rok CZĘŚĆ II Planowane przedsięwzięcia szkoleniowe Lp. Tematy szkolenia Forma szkolenia Termin Miejsce Uczestnicy szkolenia (nr grupy szkoleniowej) Odpowiedzialny za realizację uwagi STYCZEŃ Przedsięwzięcia szczebla nadrzędne 1. Wyższy Kurs Obronny Szkoleniekurs AON Warszawa III/F/2 (Rzecznicy prasowi wojewodów) Kancelaria Prezesa RM Wojewoda Łódzki Własne przedsięwzięcia 1. P VI/ T1 Organizacja Kwalifikacji wojskowej w 2010 r. Szkolenieinstruktaż WKL 28

29 2. P VI/ T2 Szkolenie dla sekretarzy Powiatowych Komisji Lekarskich z terenu województwa łódzkiego. Szkolenieinstruktaż WKL 3. P VI/ T3 Orzecznictwo komisji lekarskich podczas kwalifikacji wojskowej w 2010 roku. Szkolenieinstruktaż WKL 29

30 Lp. Tematy szkolenia Forma szkolenia Termin Miejsce Uczestnicy (nr grupy szkoleniowej) Odpowiedzialny uwagi LUTY Przedsięwzięcia szczebla nadrzędnego Własne przedsięwzięcia 1. P VIII/ T1 Wnioski z kontroli prowadzonych przez pracowników WBiZK ŁUW w Łodzi w roku 2010 Instruktaż SP-1; GP-2 Wojewoda Łódzki Starostowie 2. P VIII/ T2 Realizacja świadczeń na rzecz obrony województwo łódzkim. Instruktaż SP-1; GP-2 Wojewoda Łódzki Starostowie 3. P VIII/ T3 Główne cele do realizacji zadań obronnych w województwie łódzkim w roku 2011 zadania dla jednostek samorządu terytorialnego. Instruktaż SP-1; GP-2 Wojewoda Łódzki Starostowie 30

31 4. P VIII/ T4 Planowanie, organizacja szkoleń obronnych w jednostkach samorządowych. Wytyczne Wojewody do szkolenia obronnego na rok Instruktaż SP-1; GP-2 Wojewoda Łódzki Starostowie 5. P VIII/ T5 Tworzenie warunków organizacyjnych w kierunku w prowadzenia zmian w planach operacyjnych. Instruktaż SP-1; GP-2 Wojewoda Łódzki Starostowie 6. P X/ T1 Dokonanie rocznej analizy najważniejszych przedsięwzięć związanych z przygotowaniami obronnymi w jednostkach organizacyjnych służby zdrowia województwa łódzkiego. Instruktaż SP-1; GP-2 Wojewoda Łódzki Starostowie 31

32 Lp. Tematy szkolenia Forma szkolenia Termin Miejsce Uczestnicy szkolenia (nr grupy szkoleniowej) Odpowiedzialny za realizację uwagi MARZEC Przedsięwzięcia szczebla nadrzędnego Własne przedsięwzięcia 1. P I/ T1 Międzynarodowe i wewnętrzne uwarunkowania bezpieczeństwa państwa. wykład S-1; W-1; G-1; D-1; D-2 2. P VI/ T4 System obronny państwa, stany nadzwyczajne, zasady podwyższania gotowości obronnej państwa. wykład S-1; W-1; G-1; D-1; D-2 3. P VII/ T1 Utrzymanie stałej gotowości obronnej państwa do jej podwyższania. wykład S-1; W-1; G-1; D-1; D-2 32

33 4. P VII/ T2 Dostosowanie struktur organizacyjnych administracji publicznej i pozostałych instytucji publicznych stosownie do stanu gotowości obronnej państwa. wykład S-1; W-1; G-1; D-1; D-2 5. P V/ T1 Organizacja i zasady funkcjonowania stanowisk kierowania na różnych szczeblach administracji publicznej. wykład S-1; W-1; G-1; D-1; D-2 33

34 Lp. Tematy szkolenia Forma szkolenia Termin Miejsce Uczestnicy szkolenia (nr grupy szkoleniowej) Odpowiedzialny za realizację uwagi KWIECIEŃ Przedsięwzięcia szczebla nadrzędnego 1. Wyższy Kurs Obronny Szkoleniekurs AON Warszawa D-2 (Komendant Wojewódzki Policji, PSP) Kancelaria Prezesa RM 2. Wyższy Kurs Obronny Szkoleniekurs AON Warszawa K-2 (Marszałek województwa) Kancelaria Prezesa RM Wojewoda Łódzki I zjazd Własne przedsięwzięcia 1. Zapoznanie z organizacją oraz zadaniami elementów Krajowego Systemu wykrywania Skażeń i Alarmowania. Wykład Seminarium ŁUW w Łodzi SP-1; P-2; D-2 Kierownik OC Szkolenie wspólne WBiZK 34

35 2. P IV/ T1 Polityczno strategiczna dyrektywa obronna, kierunek realizacji zadań obronnych w jednostkach samorządu terytorialnego. Wykład Seminarium ŁUW w Łodzi SP-1; P-2; D-2 3. P VIII/ T6 Plan operacyjny jako narzędzie kierującego realizacją zadań obronnych w czasie ich wykonywania. Wykład Seminarium ŁUW w Łodzi SP-1; P-2; D-2 4. P XVI/ T1 Ochrona Informacji niejawnych w świetle zmienionych regulacji prawnych. Wykład Seminarium ŁUW w Łodzi SP-1; P-2; D-2 Pełnomocnik OIN 35

36 Lp. Tematy szkolenia Forma szkolenia Termin Miejsce Uczestnicy szkolenia (nr grupy szkoleniowej) Odpowiedzialny za realizację uwagi MAJ Przedsięwzięcia szczebla nadrzędnego 1. Wyższy Kurs Obronny Szkoleniekurs AON Warszawa; K-2 (Marszałek województwa) Kancelaria Prezesa RM Wojewoda Łódzki II zjazd 2. Wyższy Kurs Obronny Szkoleniekurs AON Warszawa /I/B2/1 S-1 (Starostowie) Kancelaria Prezesa RM Wojewoda Łódzki I zjazd Własne przedsięwzięcia 1. P I/ T2 Doskonalenie i poszerzanie wiedzy obronnej z zakresu bezpieczeństwa Państwa. Wykład Seminarium P-1; U-1 Kurator Oświaty 36

37 2. P V/ T2 Formy edukacji obronnej w ramach powszechnego obowiązku obrony Gra obronna P-1; U-1 Dyrektor WBIZK Kurator Oświaty 37

38 Lp. Tematy szkolenia Forma szkolenia Termin Miejsce Uczestnicy szkolenia (nr grupy szkoleniowej) Odpowiedzialny za realizację uwagi Przedsięwzięcia szczebla nadrzędnego CZERWIEC 1. Wyższy Kurs Obronny Szkoleniekurs AON Warszawa D-1 Kierownicy komórek organizacyjnych urzędów wojewódzkich i marszałkowskich Kancelaria Prezesa RM Wojewoda Łódzki 2. Wyższy Kurs Obronny Szkoleniekurs AON Warszawa /I/B2/1 S-1 (Starostowie) Kancelaria Prezesa RM Wojewoda Łódzki II zjazd Własne przedsięwzięcia 1. Doskonalenie współdziałania elementów Krajowego Systemu Wykrywania Skażeń i Alarmowania Ćwiczenie terenowe ColepCCL Polska Spółka z o.o. w Kleszczowie D-2; Powiat Bełchatowski Kierownik OOC KierownikOSO Szkolenie wspólne WBiZK 38

39 2. P VII/ T3 Organizacja oraz funkcjonowanie systemu stałych dyżurów obowiązująca dokumentacja. Trening ColepCCL Polska Spółka z o.o. w Kleszczowie D-2; Powiat Bełchatowski 3. P VII/ T4 Sposoby przekazywania decyzji (sygnałów) do poszczególnych jednostek organizacyjnych oraz sprawdzenie funkcjonowania systemu stałych dyżurów na szczeblu powiatu. Trening ColepCCL Polska Spółka z o.o. w Kleszczowie D-2; Powiat Bełchatowski 39

40 Lp. Tematy szkolenia Forma szkolenia Termin Miejsce Uczestnicy szkolenia (nr grupy szkoleniowej) Odpowiedzialny za realizację uwagi Przedsięwzięcia szczebla nadrzędnego WRZESIEŃ 1. Wyższy Kurs Obronny Szkoleniekurs AON Warszawa; D-1 ( i ZK Urzędu Marszałkowskiego) Kancelaria Prezesa RM Wojewoda Łódzki 2. Wyższy Kurs Obronny Szkoleniekurs AON Warszawa /I/B2/2 S-1 (Starostowie) Kancelaria Prezesa RM Wojewoda Łódzki I zjazd 3. Ćwiczenie taktyczne - pk. SOLINA-11 Doskonalenie zdolności operacyjnych w kierowaniu i dowodzeniu w Tylnej Strefie Działań. Zgrywanie wybranych elementów systemów walki Ćwiczenie taktyczne OSPWLąd. Nowa Dęba WSzW Szef Inspektoratu Wsparcia SZ Wojewoda Łódzki 40

41 Własne przedsięwzięcia 1. P X/ T2 Planowanie i realizacja świadczeń osobistych i rzeczowych niezbędnych do realizacji zadań obronnych przez służbę zdrowia wydzielanie łóżek szpitalnych dla sił zbrojnych. Wykład SP-1; GP-2; 2. P X/ T3 Przygotowanie służby zdrowia do realizacji zadań na potrzeby obronne państwa. Wykład SP-1; GP-2; 3. P XI/ T1 Współpraca cywilno-wojskowa w ramach wparcia Państwa-Gospodarza. Wykład SP-1; GP-2; 4. P X/ T4 Możliwości wykorzystania bazy danych HNS w procesie planowania i realizacji wsparcia na rzecz Sił Sojuszu. Wykład SP-1; GP-2; 5. P XVI/ T1 Zasada przestrzegania tajemnicy służbowej w procesie planowania i realizacji przedsięwzięć obronnych. Wykład SP-1; GP-2; Pełnomocnik OIN 41

42 Lp. Tematy szkolenia Forma szkolenia Termin Miejsce Uczestnicy szkolenia (nr grupy szkoleniowej) Odpowiedzialny za realizację uwagi PAŻDZIERNIK Przedsięwzięcia szczebla nadrzędnego 1. Wyższy Kurs Obronny Szkoleniekurs AON Warszawa; /I/B2/3 S-1 (Starostowie) Kancelaria Prezesa RM Wojewoda Łódzki I zjazd 2. Wyższy Kurs Obronny Szkoleniekurs AON Warszawa; /I/B2/2 S-1 (Starostowie) Kancelaria Prezesa RM Wojewoda Łódzki II zjazd 3. Wyższy Kurs Obronny Szkoleniekurs AON Warszawa; /I/B2/4 S-1 (Starostowie) Kancelaria Prezesa RM Wojewoda Łódzki I zjazd Własne przedsięwzięcia 1. P XII/ T5 Znaczenie militaryzacji w systemie obronnym państwa oraz zasady jej przygotowania. Wykład ŁUW SP-1; B-2; PM 42

43 2. P XII/ T6 Militaryzacja jako forma realizacji zadań obronnych. Wykład ŁUW SP-1; B-2; PM 3. P XII/ T7 Militaryzacja jednostek przewidzianych do prowadzenia szczególnej ochrony obiektów Wykład ŁUW SP-1; B-2; PM 4. P XIV/ T1 Zasady przygotowania szczególnej ochrony obiektów. Wykład ŁUW SP-1; B-2; PM 43

44 Lp. Tematy szkolenia Forma szkolenia Termin Miejsce Uczestnicy szkolenia (nr grupy szkoleniowej) Odpowiedzialny za realizację uwagi LISTOPAD Przedsięwzięcia szczebla nadrzędnego 1. Wyższy Kurs Obronny Szkoleniekurs AON Warszawa; /I/B2/3 S-1 (Starostowie) Kancelaria Prezesa RM Wojewoda Łódzki II zjazd 2. Wyższy Kurs Obronny Szkoleniekurs AON Warszawa; /I/B2/4 S-1 (Starostowie) Kancelaria Prezesa RM Wojewoda Łódzki II zjazd Własne przedsięwzięcia 1. P VII/ T5 Zasady funkcjonowania organów administracji publicznej w warunkach narastania zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa. Wykład D-1; D-2 2. P VII/ T5 Organizacja i planowanie przygotowań do funkcjonowania Urzędu w ZMP Gra decyzyjna D-1; D-2 44

45 Lp. Tematy szkolenia Forma szkolenia Termin Miejsce Uczestnicy szkolenia (nr grupy szkoleniowej) Odpowiedzialny za realizację uwagi GRUDZIEŃ Własne przedsięwzięcia 1. P XI/ T2 Podsumowanie realizacji szkolenia obronnego w 2011 r SP-1; GP-2; Wojewoda Łódzki Dyrektor Generalny ŁUW 2. P XI/ T3 Wskazanie kierunków działania w zakresie realizacji zadań obronnych. Instruktaż SP-1; GP-2; 45