KRÓTKIE KOMENTARZE BECKA. Zasady bezpieczeñstwa w ruchu drogowym

Transkrypt

1

2 KRÓTKIE KOMENTARZE BECKA Zasady bezpieczeñstwa w ruchu drogowym

3 Polecamy nasze publikacje z tego zakresu: P. Hofmañski, E. Sadzik, K. Zgryzek KODEKS POSTÊPOWANIA KARNEGO. KOMENTARZ, TOM I III WYD. 2 Du e Komentarze Becka K. T. Boratyñska, A. Górski, A. Sakowicz, A. Wa ny KODEKS POSTÊPOWANIA KARNEGO. KOMENTARZ Komentarze Becka M. Bojarski, W. Radecki KODEKS WYKROCZEÑ. KOMENTARZ WYD. 2 Komentarze Becka A. Marek PRAWO WYKROCZEÑ (MATERIALNE I PROCESOWE) WYD. 4 Podrêczniki Prawnicze KODEKS KARNY, KODEKS POSTÊPOWANIA KARNEGO WYD. 4 Edycja Prokuratorska T. Grzegorczyk KODEKS WYKROCZEÑ Z WPROWADZENIEM WYD. 10 Teksty Ustaw Becka

4 Zasady bezpieczeñstwa w ruchu drogowym Komentarz Wojciech Kotowski

5 Zasady bezpieczeñstwa w ruchu drogowym Stan prawny: maj 2005 Redakcja: Magdalena Blachowicz Wydawnictwo C.H. Beck 2005 Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. ul. Gen. Zaj¹czka 9, Warszawa Sk³ad i ³amanie: Krzysztof Biesaga Druk i oprawa: WDG Drukarnia w Gdyni Sp. z o.o. ISBN

6 Spis treœci Od autora Spis... treœci Wykaz skrótów... Literatura... VII XI XIII A. Tekst ustawy Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 58, poz. 515 ze zm.)... 3 B. Komentarz Ustawa Prawo o ruchu drogowym Rozdzia³ 1. Instytucje bezpieczeñstwa ruchu drogowego Rozdzia³ 2. Ostro noœæ Rozdzia³ 3. Szczególna ostro noœæ Rozdzia³ 4. Ruch pojazdu przewo ¹cego materia³y niebezpieczne Rozdzia³ 5. Zasada ograniczonego zaufania C. Wzory pism procesowych S³owo wstêpne Wzór 1. Zawiadomienie o odmowie sformu³owania wniosku o ukaranie Wzór 2. Zawiadomienie s¹du o nieprzyst¹pieniu do postêpowania Wzór 3. Wniosek o ukaranie Wzór 4. Protokó³ oglêdzin miejsca wypadku drogowego Wzór 5. Protokó³ oglêdzin pojazdu Wzór 6. Protokó³ przes³uchania œwiadka Wzór 7. Zarz¹dzenie o wszczêciu postêpowania Wzór 8. Wniosek o umorzenie postêpowania s¹dowego Wzór 9. Wniosek dowodowy Wzór 10. Wyrok Wzór 11. Apelacja V

7 Spis treœci Wzór 12. Wniosek kasacyjny Wzór 13. Skarga do Europejskiego Trybuna³u Praw Cz³owieka Wzór 14. Postanowienie o powo³aniu bieg³ego Wzór 15. Oœwiadczenie sprawcy wypadku Indeks rzeczowy VI

8 Od autora Ustawa Odz autora r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 58, poz. 515 ze zm.) potocznie zwana Kodeksem drogowym opiera siê na trzech instytucjach maj¹cych kluczowe znaczenie dla obrotu prawnego. Chodzi o podstawowe zasady ostro noœci i szczególnej ostro noœci (art. 3 PrRDrog) oraz ograniczonego zaufania (art. 4 PrRDrog), które w warunkach ich pe³nej realizacji, zgodnie z intencj¹ ustawodawcy, mog¹ z powodzeniem, a zatem skutecznie, zagwarantowaæ bezpieczeñstwo w ruchu drogowym. Nie ma najmniejszej w¹tpliwoœci, e gwarancja bezpieczeñstwa ugruntuje siê i nieporównywalnie umocni przez nale yte zrozumienie relacji zachodz¹cych w kodeksowej triadzie: cz³owiek pojazd droga, w której cz³owiek ma nieporównywalnie dominuj¹ce znaczenie dla istnienia szeroko rozumianego bezpieczeñstwa. Wy³¹cznie od cz³owieka zale y poziom bezpieczeñstwa w ruchu drogowym i to niezale nie od stanu technicznego pojazdu i stanu drogi. Zacznijmy od ukszta³towania modelowego u ytkownika drogi, którym jest uczestnik ruchu drogowego oraz osoba wykonuj¹ca na drodze czynnoœci s³u bowe. Do pierwszej kategorii zaliczyæ nale y kieruj¹cego i pasa era oraz pieszego. Kieruj¹cym, w myœl definicji zawartej w art. 2 pkt 20 PrRDrog, jest osoba, która kieruje pojazdem lub zespo³em pojazdów, prowadzi kolumnê pieszych, jedzie wierzchem albo pêdzi zwierzêta pojedynczo lub w stadzie. Nie mo na natomiast uznaæ wbrew prezentowanym pogl¹dom za kieruj¹cego osoby, która spaceruje po drodze publicznej z czworono nym przyjacielem. Pasa erem jest (art. 2 pkt 17 PrRDrog) osoba przebywaj¹ca w pojeÿdzie lub na pojeÿdzie znajduj¹cym siê na drodze, niezale nie od tego czy pojazd jest w ruchu czy w trakcie postoju. Do drugiej grupy u ytkowników drogi, niebêd¹cych uczestnikami ruchu, ustawodawca zaliczy³, zgodnie z dyspozycj¹ art. 6 PrRDrog, policjanta, o³nierza andarmerii Wojskowej lub wojskowego organu porz¹dkowego, funkcjonariusza Stra y Granicznej, inspektora Inspekcji Transportu Drogowego, umundurowanego inspektora kontroli skarbowej lub funkcjonariusza celnego, stra nika gminnego (miejskiego), pracownika kolejowego na przejeÿdzie kolejowym, pracownika zarz¹du drogi lub inn¹ osobê wykonuj¹c¹ uprawnione roboty drogowe, nadzoruj¹cego bezpieczne przejœcie dzieci przez jezdniê, kieruj¹cego autobusem szkolnym, a tak e podmioty, o których mowa w rozporz¹dzeniu Ministra Spraw Wewnêtrznych i Administracji z r. w sprawie kierowania ruchem drogowym (Dz.U. Nr 182, poz ze zm.). Do podmiotów tych zaliczyæ nale y, choæ nie zosta³y wy- VII

9 Od autora mienione w tym przepisie, osoby prowadz¹ce akcjê ratownicz¹, a zatem stra aka Pañstwowej Stra y Po arnej oraz cz³onka zespo³u medycznego Pogotowia Ratunkowego. Z podmiotowej prezentacji wynika, e wy³¹cznie od znajduj¹cego siê na drodze cz³owieka, niezale nie od sprawowanej funkcji, zale y bezpieczeñstwo w ruchu drogowym minimalizuj¹ce skutkowe zdarzenia drogowe. To, co ³¹czy jedn¹ wspóln¹ cech¹ wszystkie podmioty, zosta³o zapisane w dyrektywie art. 3 PrRDrog. Wynika z niej, e wystarczy unikaæ wszelkiego dzia³ania, które mog³oby spowodowaæ zagro enie bezpieczeñstwa lub porz¹dku ruchu drogowego, ruch ten utrudniæ albo w zwi¹zku z ruchem zak³óciæ spokój lub porz¹dek publiczny oraz naraziæ kogokolwiek na szkodê. Co za tym idzie, pe³na realizacja dyspozycji bez w¹tpienia kszta³tuje model doskona³ego u ytkownika drogi, to znaczy takiego, który nie tylko zna i przestrzega zasady ruchu drogowego i który dobrze czuje siê w ka dej sytuacji, zarówno jako kieruj¹cy, jak i pieszy, ale równoczeœnie jest rozs¹dny i rozwa ny, a tak e który nieustannie i do tego z najwy sz¹ starannoœci¹ doskonali swoje umiejêtnoœci w zakresie nale ytej wspó³pracy z innymi uczestnikami tego ruchu, co w konsekwencji sprawia, e nie stanowi dla niego znacznego wysi³ku bycie taktownym, kulturalnym, uczynnym i serdecznym w ka dej sytuacji. Podmiot taki niezale nie od roli spe³nianej na drodze bêdzie zawsze skoncentrowany na pe³nej obserwacji drogi, bêdzie zawsze prowadzi³ w pe³nej kondycji psychofizycznej i z bezpieczn¹ prêdkoœci¹ pe³nosprawny technicznie, nale ycie oznakowany i oœwietlony pojazd, bêdzie te przechodzi³ przez jezdniê w miejscach wyznaczonych, nale ycie oznakowanych i w warunkach pe³nej widocznoœci obustronnej w relacji: pieszy pojazd, a tak e widoczny i nale ycie rozpoznawalny podczas wykonywania czynnoœci s³u bowych. Znacznie mniejsz¹, choæ istotn¹, rolê we wspomnianej triadzie: cz³owiek pojazd droga odgrywa fakt uzyskania miana bezpiecznego pojazdu, choæ w istocie takiego nie ma. Sprawnie dzia³aj¹ce najnowoczeœniejsze systemy hamulcowe, poduszki powietrzne etc. nie stanowi¹ nale- ytej gwarancji zapobiegniêcia wypadkowi, je eli pojazd bêdzie prowadzony przez niedoœwiadczonego kierowcê, który ponadto jedzie z nadmiern¹ prêdkoœci¹ i nienale ycie obserwuje drogê. W takiej sytuacji, znacznie bezpieczniejszym bêdzie pojazd z kierownic¹ wyposa on¹ w miejsce poduszki powietrznej w bagnety skierowane ostrzem w kierunku kieruj¹cego, który wprawdzie nie z rozs¹dku, lecz ze strachu bêdzie kierowa³ ostro nie i bezpiecznie. Równie z³y stan drogi, chocia wp³ynie ujemnie na stan techniczny pojazdu, jednak w przypadku nale ytego jej oznakowania nie odegra decyduj¹co negatywnego skutku, je eli pojazd bêdzie prowadzony rozs¹dnie i rozwa nie. WyobraŸmy sobie, abstrakcyjnie rzecz jasna, VIII

10 Od autora e asfaltowa jezdnia jest usiana w kilkumetrowych odstêpach kilkudziesiêciocentymetrowymi lejami (dziurami). Jestem przekonany, i na takiej drodze nie zdarzy siê ani jeden wypadek albo bêdzie takich zdarzeñ znacznie mniej ni na wysokiej jakoœci autostradzie, czy drodze szybkiego ruchu, poniewa kierowcy bêd¹ ze strachu przed uszkodzeniem pojazdu prowadziæ ostro nie, w przeciwieñstwie do tej luksusowej drogi, na której z regu³y pozwalaj¹ sobie na maksymaln¹ prêdkoœæ bardziej zwi¹zan¹ z mo liwoœciami technicznymi pojazdu ni umiejêtnoœciami, a wiêc na brawurê. Tego rodzaju analiza powinna przekonaæ, e czynnikiem decyduj¹cym o bezpieczeñstwie w ruchu drogowym jest cz³owiek. Zadaniem publikacji jest zarówno wyjaœnienie istoty szeroko rozumianego bezpieczeñstwa w ruchu drogowym, jak i pobudzenie wyobraÿni w kierunku ukszta³towania modelowego, a wiêc bezpiecznego u ytkownika drogi, to znaczy takiego, który nie tylko nie spowoduje zagro enia bezpieczeñstwa i nawet siê do niego nie przyczyni, ale równie swoim pozytywnym oddzia³ywaniem zapobiegnie zdarzeniu o negatywnych skutkach. Warszawa, 2005 r. W. Kotowski IX

11

12 Wykaz skrótów ADR... Wykaz skrótówumowa europejska dotycz¹ca miêdzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych, sporz¹dzona w Genewie r. (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 194, poz ze zm. za³.) art.... artyku³ CzPKiNP... Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych Dz.U.... Dziennik Ustaw KK... ustawa z r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) KPK... ustawa z r. Kodeks postêpowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) KPW... ustawa z r. Kodeks postêpowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. Nr 106, poz ze zm.) KW... ustawa z r. Kodeks wykroczeñ (Dz.U. Nr 12, poz. 114 ze zm.) MoP... Monitor Prawniczy OSNKW... Orzecznictwo S¹du Najwy szego Izba Karna i Wojskowa OSP... Orzecznictwo S¹dów Polskich OSNPG... Orzecznictwo S¹du Najwy szego Prokuratura Generalna OSNPK... Orzecznictwo S¹du Najwy szego Prokuratura Krajowa Pal.... Palestra PD... Paragraf na Drodze PiP... Pañstwo i Prawo Prok. i Pr.... Prokuratura i Prawo PrRDrog... ustawa z r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 58, poz. 515 ze zm.) PS... Przegl¹d S¹dowy Rzeczp.... Rzeczpospolita SN... S¹dNajwy szy SN(7)... S¹dNajwy szy w sk³adzie siedmiu sêdziów tj.... tojest XI

13 Wykaz skrótów tekst jedn.... tekst jednolity tzn.... toznaczy ust.... ustêp WPP... Wojskowy Przegl¹d Prawniczy ZnSygDR... rozporz¹dzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnêtrznych i Administracji z r. w sprawie znaków i sygna³ów drogowych (Dz.U. Nr 170, poz. 1393) XII

14 Literatura Boñczak Literatura St., Glosa do uchwa³y SN z r., I KZP 16/98, PS 1999, Nr 5, s. 113 Bucha³a K., Niektóre problemy wyk³adni znamion przestêpstw przeciwko bezpieczeñstwu w komunikacji, Prok. i Pr. 1998, Nr 11 12, s. 7 D¹browska-Kardas M., Kardas P., Odpowiedzialnoœæ za spowodowanie wypadku komunikacyjnego w œwietle regulacji nowego Kodeksu karnego z 1997 r., Pal. 1999, Nr 1 2, cz. I, Nr 3 4, cz. II Giezek J., Glosa do wyroku SN z r., III KKN 231/98, PiP 2001, Nr 6, s. 109 Godyñ R., Wnikliwoœæ kluczem do trafnej decyzji, PD 2001, Nr 5 Gronowska B., Zasada ne bis in idem w procesie karnym, Prok. i Pr. 1999, Nr 11 12, s. 149 Herzog A., Brak znaku drogowego a przeszkoda w ruchu drogowym, PD 2002, Nr 7 Herzog A., Lekki wypadek komunikacyjny. Teoria i praktyka, PD 2002, Nr 3 Herzog A., Niektóre problemy kwalifikacji prawnej przestêpstw przeciwko bezpieczeñstwu w komunikacji, Prok. i Pr. 2002, Nr 2, s. 153 Iwaniec J. M., Glosa do uchwa³y SN z r., I KZP 4/99, WPP 2002, Nr 2, s. 128 Jasiñski A., Problem powypadkowego zabezpieczenia pojazdu, na nietypowym przyk³adzie, PD 2001, Nr 4 Klimacki W., Obszar skrzy owania, PD 2004, Nr 12 Korni³owicz M., Glosa do uchwa³y SN z r., I KZP 16/98, PiP 1999, Nr 6, s. 108 Kotowski W., VIII Konferencja Problemy rekonstrukcji wypadków drogowych (Kraków, r.), Prok. i Pr. 2002, Nr 12, s. 154 Kotowski W., Czy stan nietrzeÿwoœci mo e automatycznie przes¹dzaæ o winie?, PD 2000, Nr 3 Kotowski W., Dowody osobowe a eksperyment procesowy, PD 2000, Nr 6 Kotowski W., Instytucja swobodnej oceny dowodów na pewnym przyk³adzie, PD 2000, Nr 10 Kotowski W., Kodeks wykroczeñ. Komentarz, Kraków 2004 Kotowski W., Prawo dostêpu do dowodów, PD 2005, Nr 3 Kotowski W., Przestêpstwa i wykroczenia drogowe. Analiza zdarzeñ, Warszawa 2001 XIII

15 Literatura Kotowski W., Samochód jako przedmiot niebezpieczny w rozumieniu art k.k., PD 2005, Nr 3 Kotowski W., Ustawa Prawo o ruchu drogowym. Komentarz praktyczny, Warszawa 2004 Kotowski W., Ust¹pienie pierwszeñstwa w praktyce organów œcigania i wymiaru sprawiedliwoœci, PD 2004, Nr 10 Krawczyk T., Niektóre konsekwencje teoretyczno-prawne art. 178 Kodeksu karnego, Prok. i Pr. 2001, Nr 11, s. 36 Marcinkowski W., Koncepcja odpowiedzialnoœci zredukowanej w œwietle art k.k., PiP 1999, Nr 6, s. 36 Marcinkowski W., Zakresy ustawowych znamion niektórych przestêpstw i wykroczeñ komunikacyjnych, WPP 2002, Nr 1, s. 39 Marek A., Odpowiedzialnoœæ karna za spowodowanie lekkich uszkodzeñ cia³a przez sprawcê wypadku w komunikacji, Prok. i Pr. 1999, Nr 3, s. 7 Marek A., Prawo wykroczeñ (materialne i procesowe), Warszawa 2002 Michalska-Warias A., Glosa do postanowienia SN z r., I KZP 4/02, Prok. i Pr. 2003, Nr 4, s. 139 Mik B., Glosa do uchwa³y SN z r., I KZP 26/99, WPP 2000, Nr 2, s. 164 Paprzycki L. K., Dziecko szczególny uczestnik ruchu drogowego, PD 2000, Nr 5 Paprzycki L. K., Najwy sza starannoœæ i wyobraÿnia konieczna w ka dej sprawie, PD 2001, Nr 6 Paprzycki L. K., Nigdy doœæ ostro noœci wobec dziecka na drodze, PD 2003, Nr 5 Paprzycki L. K., Prawid³owe u ywanie œwiate³ drogowych a zasada ograniczonego zaufania, PD 2001, Nr 12 Paprzycki L. K., Szczególna ostro noœæ przed i na przejœciu dla pieszych, PD 2004, Nr 12 Paprzycki L. K., Wyprzedzanie w rejonie skrzy owania, PD 2001, Nr 7 Paprzycki L. K., Za co i kiedy odpowiada sprawca, Rzeczp. 1999, Nr 3, s. 26 Paprzycki L. K., Zmiana pasa ruchu przyczyn¹ kolizji, PD 2001, Nr 9 Pawelec K. J., Glosa do wyroku SN z r., III KKN 242/96, MoP 1999, Nr 2, s. 35 Pawelec K. J., Glosa do wyroku SN z r., V KKN 303/97, MoP 1999, Nr 5, s. 43 Pawlik R., Odpowiedzialnoœæ osoby prowadz¹cej holowany pojazd mechaniczny, Prok. i Pr. 2004, Nr 7 8, s. 187 Paw³owski A., Omijanie przed przejœciem dla pieszych, PD 1999, Nr 7 XIV

16 Literatura Satko J., Glosa do wyroku SN z r., III KKN 492/99, OSP 2001, Nr 12, s. 185 Skowron A., Zasady bezpieczeñstwa ruchu (art. 177 k.k.) a nale yta ostro noœæ i zagro enie bezpieczeñstwa ruchu jako znamiona wykroczenia z art k.w., PD 2004, Nr 5 Stefañski R. A., Glosa do postanowienia SN z r., III KKN 504/98, OSP 2001, Nr 9, s. 126 Stefañski R. A., Glosa do postanowienia SN z r., III KKN 94/01, WPP 2003, Nr 3, s. 134 Stefañski R. A., Glosa do wyroku SN z r., IV KKN 740/98, PiP 2000, Nr 2, s. 110 Stefañski R. A., Glosa do wyroku SN z r., III KK 421/02, Prok. i Pr. 2004, Nr 9, s. 111 Stefañski R. A., Jazda w warunkach zmniejszonej przejrzystoœci powietrza, PD 2000, Nr 12 Stefañski R. A., Odpowiedzialnoœæ za spowodowanie lekkiego wypadku drogowego, Prok. i Pr. 1998, Nr 11 12, s. 129 Stefañski R. A., Podmiot zakazu prowadzenia pojazdów, Prok. i Pr. 1999, Nr 7 8, s. 113 Stefañski R. A., Prawnokarna ocena stanów zwi¹zanych z u ywaniem œrodka odurzaj¹cego w ruchu drogowym, Prok. i Pr. 1999, Nr 4, s. 18 Stefañski R. A., Prawnokarna ocena stanu nietrzeÿwoœci w ruchu drogowym, Prok. i Pr. 1999, Nr 3, s. 34 Stefañski R. A., Przestêpstwa przeciwko bezpieczeñstwu w komunikacji, [w:] Nowa kodyfikacja karna. Kodeks karny, z. 24, Warszawa 1999 Stefañski R. A., Realistyczne rozumienie zasady ograniczonego zaufania, PD 2000, Nr 5 Stefañski R. A., Ustawa prawo o ruchu drogowym. Komentarz, Warszawa 2003 Stefañski R. A., W³¹czenie siê do ruchu autobusu lub trolejbusu, PD 2000, Nr 8 Stefañski R. A., Wypadek w komunikacji jako przestêpstwo w nowym Kodeksie karnym, Prok. i Pr. 1998, Nr 10, s. 47 Stefañski R. A., Zakres przedmiotowy zakazu prowadzenia pojazdów, Prok. i Pr. 1999, Nr 11 12, s. 141 Stelina J., Kwalifikacja prawna wypadków drogowych z punktu widzenia przepisów o wypadkach przy pracy, PD 2005, Nr 3 Szmidt K., Glosa do postanowienia SN z r., I KZP 4/02, Prok. i Pr. 2003, Nr 4, s. 131 Szmidt K., Glosa do uchwa³y SN z r., I KZP 4/99, Prok. i Pr. 2001, Nr 3, s. 115 XV

17 Literatura Szmidt K., Wielkoœæ wymagañ oraz granica obowi¹zku ostro noœci w ruchu drogowym w teorii i praktyce prawa karnego, CzPKiNP 2002, Nr 1, s. 33 Szmidt K., Zbieg przestêpstwa prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeÿwoœci z niektórymi typami wykroczeñ, Prok. i Pr. 2001, Nr 11, s. 16 Teresiñski G., M¹dro R., Mo liwoœci okreœlenia rodzaju pojazdu, który potr¹ci³ pieszego, na podstawie obra eñ uk³adu ruchu, PD 2005, Nr 3 Zahorski R., Rekonstrukcja wypadku drogowego, Prok. i Pr. 2001, Nr 3, s. 97 XVI

18 A. Tekst ustawy

19

20 Prawo o ruchu drogowym z dnia 20 czerwca 1997 r. (Dz.U. Nr 98, poz. 602) Tekst jednolity z dnia 7 marca 2003 r. (Dz.U. Nr 58, poz. 515) (zm.: Dz.U. z 2003 r. Nr 124, poz. 1152, Nr 130, poz. 1190, Nr 137, poz. 1302, Nr 149, poz i 1452, Nr 162, poz. 1568, Nr 200, poz. 1953, Nr 210, poz. 2036; z 2004 r. Nr 29, poz. 257, Nr 54, poz. 535, Nr 92, poz. 884, Nr 121, poz. 1264, Nr 173, poz. 1808, Nr 273, poz. 2703; z 2005 r. Nr 25, poz. 202) Spis treœci Art. Dzia³ I. Przepisy ogólne Dzia³ II. Ruch drogowy i Rozdzia³ 1. Zasady ogólne Rozdzia³ 2. Ruch pieszych Rozdzia³ 3. Ruch pojazdów Oddzia³ 1. Zasady ogólne Oddzia³ 2. W³¹czanie siê do ruchu a Oddzia³ 3. Prêdkoœæ i hamowanie Oddzia³ 4. Zmiana kierunku jazdy lub pasa ruchu Oddzia³ 5. Wymijanie, omijanie i cofanie Oddzia³ 6. Wyprzedzanie Oddzia³ 7. Przecinanie siê kierunków ruchu Oddzia³ 8. Ostrzeganie oraz jazda w warunkach zmniejszonej przejrzystoœci powietrza Oddzia³ 9. Holowanie Oddzia³ 10. Ruch pojazdów w kolumnie Oddzia³ 11. Przepisy dodatkowe o ruchu rowerów, motorowerów oraz pojazdów zaprzêgowych Rozdzia³ 4. Ruch zwierz¹t Rozdzia³ 5. Porz¹dek i bezpieczeñstwo ruchu na drogach i Oddzia³ 1. Przepisy porz¹dkowe Oddzia³ 2. Zatrzymanie i postój a Oddzia³ 3. U ywanie œwiate³ zewnêtrznych Oddzia³ 4. Warunki u ywania pojazdów w ruchu drogowym Oddzia³ 5. Wykorzystanie dróg w sposób szczególny i Dzia³ III. Pojazdy Rozdzia³ 1. Warunki techniczne pojazdów