Kompleksowa rehabilitacja wysokości zwarcia u pacjenta ze znacznym starciem uzębienia z wykorzystaniem systemu CEREC CAD/CAM

Transkrypt

1 Kompleksowa rehabilitacja wysokości zwarcia u pacjenta ze znacznym starciem uzębienia z wykorzystaniem systemu CEREC CAD/CAM Full mouth rehabilitation of the patient with sorely worn dentition with the use of CEREC CAD/CAM system Piotr Kosior 1, Aleksandra Gabren-Syller 2, Ewelina Bryła 3, Maciej Dobrzyński 1 1 Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, ul. Krakowska 26, Wrocław, tel , maciejdobrzynski@op.pl 2 Centrum Stomatologii Adentis, ul. Surowieckiego 8, Warszawa 3 Indywidualna Praktyka Stomatologiczna w Olsztynie, ul. Bartąska 2/22, Olsztyn STRESZCZENIE pracy przedstawiono opis zastosowania W systemu CEREC oraz technologii CAD/ CAM przy projektowaniu i odtwarzaniu utraconej wysokości zgryzu. System CEREC ze względu na article. The CEREC, due to more than 20-year presence in the market, is in the opinion of many clini- ponaddwudziestoletnią obecnośc na rynku jest zgodnie z opinią wielu klinicystów najbardziej cians the most advanced technology designed for zaawansowaną technologią służącą do tworzenia creating CAD/CAM dental reconstructions. It allows stomatologicznych rekonstrukcji CAD/CAM. Umożliwia on wykonywanie wszystkich rodzajów stałych conditions without the cooperation of the labora- to perform all types of fixed restorations in clinical uzupełnień protetycznych w warunkach klinicznych tory. For the reconstruction of lost tooth tissues, bez konieczności współpracy z laboratorium protetycznym. Do odbudowy utraconych tkanek zębów e.max CAD (Ivoclar Vivadent), were used. the blocks of ceramic lithium disilicate glass IPS w opisywanym przypadku użyto bloczków z ceramiki szklanej na bazie dwukrzemianu litu IPS e.max CAD (Ivoclar Vivadent). Słowa kluczowe: CEREC, technologia CAD/CAM, Key words: CEREC, CAD/CAM technology, dental okluzja zębowa, korony pełnoceramiczne ABSTRACT The description of use of CEREC and CAD/CAM technology for design and reconstruction of the lost height of the bite, was introduced in the occlusion, full ceramic crowns otrzymano / received: poprawiono / corrected: zaakceptowano / accepted:

2 artykuł naukowy / scientific paper technologie / technologies WPROWADZENIE Kluczowe znaczenie w stomatologii XXI wieku ma profilaktyka i leczenie zaciskania szczęk oraz jego powikłań. Jest to głównie występująca parafunkcja zwarciowa niszcząca cały układ stomatognatyczny [1-7]. Ścieranie zębów może dotyczyc zarówno zębów przednich, jak i bocznych [1, 8] (Rys. 1, 2). Rys. 1 Konsekwencje zaciskania na zębach przednich Źródło: [1] W trakcie pierwszej wizyty przeprowadzono badanie czynnościowe układu ruchowego narządu żucia. W badaniu zewnątrzustnym stwierdzono wzmożone obustronne napięcie mięśni żwaczy i mięśni skroniowych, objawy akustyczne w stawach skroniowo-żuchwowych oraz zbaczający w prawą stronę tor prowadzenia żuchwy. Zakres odwodzenia żuchwy był prawidłowy. Badanie palpacyjne torebki stawowej było niebolesne. W badaniu zewnątrzustnym stwierdzono starcie zębów II i III stopnia wg Broca (Fot. 1, 2) oraz liczne uszkodzenia w wykonanych wcześniej wypełnieniach protetycznych. Przeprowadzono dokładną ocenę artykulacyjną modeli diagnostycznych ustawionych w łuku twarzowym. Po przeanalizowaniu danych z badania wewnątrzustnego, oceny modeli diagnostycznych oraz rozpoznaniu oczekiwań pacjenta zaproponowano dwuetapowe leczenie korekcyjne. W pierwszym etapie na podstawie wcześniej wykonanej symulacji wax-up (Fot. 3) zastosowano tymczasową rekonstrukcję materiałem kompozytowym (Fot. 4) Rys. 2 Konsekwencje zaciskania na zębach tylnych Źródło: [1] W warunkach fizjologicznych wszystkie stawy w organizmie powinny osiągac stabilnośc ortopedyczną. Nieprawidłowa pozycja głów żuchwy w stawie skroniowo-żuchwowym (ssż), tj. uciskanie i podrażnianie okolicy zakrążkowej, doprowadza do nawykowego wysuwania żuchwy, zaciskania zębów, a w konsekwencji ich ścierania się oraz obniżenia zwarcia, co ostatecznie doprowadza do pogorszenia stosunków w ssż. W artykule przedstawiono sposób funkcjonalno-estetycznej rekonstrukcji z powodu znacznego starcia zębów. Opisany przypadek kliniczny obejmuje pełną diagnostykę i wykonanie uzupełnień stałych w technice CEREC CAD/CAM przy użyciu pełnoceramicznych koron i wkładów z ceramiki szklanej na bazie dwukrzemianu litu. Okres obserwacji pacjenta od czasu wykonania uzupełnienia wyniósł pół roku. W celu zapobieżenia możliwości nawrotów zaburzeń u pacjenta wykonano szynę relaksacyjną. System CEREC ze względu na ponaddwudziestoletnią obecnośc na rynku jest w chwili obecnej zgodnie z opinią wielu klinicystów najbardziej zaawansowaną technologią służącą do tworzenia rekonstrukcji CAD/CAM [9-14]. Umożliwia wykonywanie wszystkich form stałych uzupełnień protetycznych w warunkach klinicznych bez konieczności współpracy z laboratorium protetycznym [9, 12]. Fot. 1 Stan przed leczeniem Fot. 2 Stan przed leczeniem OPIS PACJENTA Pacjent, 35-letni mężczyzna, zgłosił się z powodu znacznego starcia zębów, nasilającej się nadwrażliwości zębiny oraz wzmagającego się okresowo obustronnego napięcia mięśni żwaczy. Podstawowym problemem był jednak widoczny defekt estetyczny zębów powstały w wyniku regularnego, wieloletniego ścierania się uzębienia szczęki oraz żuchwy. Fot. 3 Symulacja kształtu wax-up Inżynier i Fizyk Medyczny 3/2016 vol

3 Fot. 4 Tymczasowa rekonstrukcja Fot. 8 Model gipsowy szczęki rzut okluzyjny oraz wykonano szynę odciążającą w zgryzie konstrukcyjnym. Zmierzając do rekonstrukcji estetyczno-funkcjonalnej zgryzu, w kolejnej fazie leczenia przy użyciu systemu CEREC wykonano korony i nakłady z materiału IPS e.max CAD w kolorze LT A1 (Ivoclar Vivadent). Całą preparację wykonano w dwóch etapach, tj. w pierwszej kolejności w zębach trzonowych i przedtrzonowych szczęki i żuchwy (Fot. 5), a następnie w strefie estetycznej (Fot. 6-8). Taka Fot. 9 Korony przed synteryzacją osadzone na modelu gipsowym Fot. 5 Gotowe rekonstrukcje zębów trzonowych i przedtrzonowych kolejnośc procedur podyktowana była zachowaniem i ustabilizowaniem bocznych stref podparcia w optymalnym zaguzkowaniu przed wykonaniem projektu kształtu dla przednich zębów i odtworzenia punktów stycznych w mocno szparowatym łuku zębowym szczęki pacjenta. Po zakończeniu procesu frezowania, nadbudowy w formie nieutwardzonej zostały osadzone próbnie na modelach gipsowych w celu wykonania ostatecznych korekt kształtu (Fot. 9). Kolejnym etapem było nałożenie glazury oraz podbarwiaczy indywidualizujących ich ostateczny wygląd i przeprowadzenie procesu synteryzacji w warunkach przewidzianych przez producenta bloczków IPS e.max CAD firmę Ivoclar Vivadent (Fot ). Uzyskane w ostatecznym kształcie rekonstrukcje zostały Fot. 6 Obraz przedniego odcinka szczęki, stan po preparacji zębów Fot. 7 Model gipsowy szczęki rzut przedni Fot. 10 Zestaw materiałów użytych do charakteryzacji ostatecznej koron 166

4 artykuł naukowy / scientific paper technologie / technologies Fot. 16 Wygląd rekonstrukcji po ostatecznym zacementowaniu (IPS e.max CAD LT A1) skontrolowane pod względem poprawności morfologicznej i kolorystycznej na modelu gipsowym (Fot. 13, 14). Do osadzenia pracy wykorzystano cement kompozytowy MetaCem A1 (Meta-Biomed) w połączeniu z systemem wiążącym Futurabond DC (Voco), uzyskując w pełni satysfakcjonujący efekt funkcjofot. 11 Korony przygotowane do synteryzacji (zęby trzonowe) Fot. 12 Korony po procesie synteryzacji (zęby trzonowe) nalny i estetyczny (Fot. 15, 16). PODSUMOWANIE Posługiwanie się systemem CEREC wymaga od operatora dość dużej wprawy zarówno na etapie skanowania wewnątrzi zewnątrzustnego [9, 12]. Projektowanie pojedynczych odbudów nie sprawia większych problemów, procedury przeprowadzane są automatycznie (Rys. 3-5), natomiast rekonstrukcja pełnych łuków zębowych zmusza do dość dokładnego poznania Fot. 13 Korony strefy estetycznej szczęki na modelu gipsowym (IPS e.max CAD LT A1) możliwości tego systemu. Odtworzenie zwarcia u pacjentów ze znacznie obniżoną wysokością zgryzu nakłada na lekarzy obowiązek szczegółowej analizy przyczyn tego stanu, dokładnego badania czynnościowego, radiologicznego oraz przeprowadzenia leczenia adaptacyjnego. Fot. 14 Korony strefy estetycznej szczęki na modelu gipsowym (IPS e.max CAD LT A1) Fot. 15 Osadzone ostatecznie korony i nakłady (IPS e.max CAD LT A1) Inżynier i Fizyk Medyczny 3/2016 Rys. 3 Projektowanie faza artykulacyjna vol

5 LITERATURA Rys. 4 Projektowanie oznaczenie zasięgu nadbudowy protetycznej Rys. 5 Projektowanie wybór bloczka i pozycjonowanie W zaprezentowanym przypadku wykonana rekonstrukcja pozwoliła na przywrócenie naturalnego oraz estetycznego uśmiechu, przy jednoczesnym wyeliminowaniu dolegliwości ze strony mięśni żucia oraz ssż. Należy jednak zwrócic uwagę na fakt, iż warunkiem powodzenia leczenia w przypadkach tak zaawansowanych zmian pozostaje indywidualne postępowanie w zgodzie z możliwościami adaptacyjnymi organizmu [3, 5-7]. 1. J. dos Santos Jr.: Occlusion Principles & Treatment, wyd. Quintessence, Chicago M.M. Ash, S.P. Ramfjord, J. Schmiseder: Terapia przy użyciu szyn okluzyjnych, wyd. Urban & Partner, Wrocław S. Baron, M. Krywult, P. Namysłowski, A. Nitecka: Badawcze Kryteria Diagnostyczne Zaburzeń Skroniowo-Z uchwowych zastosowanie praktyczne w diagnostyce pacjentów z zaburzeniami układu ruchowego narządu żucia, e-dentico, 1, 2007, H. Panek, J. Śpikowska-Szostak: Wpływ stresu i cech osobowości na dysfunkcje skroniowo-żuchwowe i bruksizm na podstawie piśmiennictwa i własnych badań, Dent. Med. Probl. 46, 2009, S. Baron, T. Walawender, K. Bindek, A. Baron: Podniesienie wysokości zwarcia opis przypadku, Twój Przegl. Stomatol., 5, 2008, M. Łukomska-Szymańska, W. Szymański, K. Wichrowska, S. Suliborski: Analiza okluzji bada- nie obiektywne czy subiektywne?, Porad. Stomatol., 7, 2005, H. Tejchman, M. Bogurski: Nowe sposoby leczenia pacjentów z obniżoną wysokością zwarcia wybrany przypadek, Protet. Stomatol., 51, 2001, H. Tejchman, M. Bogurski, M. Nawrocki: Leczenie protetyczne pacjentów z uogólnioną abrazją w zależności od stopnia starcia zębów, Protet. Stomatol., 53, 2003, R. Kooistra: Esthetic non-invasive IPS e.max CAD veneers using the Cerec system: Two case reports, Int. J. Comput. Dent., 18, 2015, A.O. Carvalho, G. Bruzi, R.E. Anderson, H.P. Maia, M. Giannini, P. Magne: Influence of adhesive core buildup designs on the resistance of endodontically treated molars restored with lithium disilicate CAD/CAM crowns, Oper. Dent., 41, 2016, 76-82, doi: / L. 11. C. Batisse, M. Bessadet, N. Decerle, J.L. Veyrune, E. Nicolas: Ceramo-metal crown or CAD-CAM rehabilitation: patient and practitioner appraisal, Eur. J. Prosthodont. Restor. Dent., 22, 2014, G. Fritzsche: Cerec omnicam and the virtual articulator a case report, Int. J. Comput. Dent., 16, 2013, L. van Zeghbroeck: CAD/CAM treatment for the elderly a case report, Gerodontology, 29, 2012, , doi: /j x. 14. J.D. Griffin Jr.: Quadrant rehabilitation with implants and CAD/ CAM crowns, Dent. Today. 27, 2008,