WYNIKI TUCZU ORAZ JAKOŚĆ MIĘSA TRYCZKÓW RAS SUFFOLK I OWCA POMORSKA UTRZYMYWANYCH PASTWISKOWO I W ALKIERZU*
|
|
- Daria Kaczmarek
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Rocz. Nauk. Zoot., T. 44, z. 2 (2017) WYNIKI TUCZU ORAZ JAKOŚĆ MIĘSA TRYCZKÓW RAS SUFFOLK I OWCA POMORSKA UTRZYMYWANYCH PASTWISKOWO I W ALKIERZU* * Paweł Paraponiak 1, Marta Wieczorek-Dąbrowska 2 1 Instytut Zootechniki Państwowy Instytut Badawczy, Zakład Systemu i Środowiska Produkcji, Balice k. Krakowa 2 Zakład Doświadczalny Instytutu Zootechniki PIB Kołbacz Sp. z o. o. ul. Warcisława 1, Stare Czarnowo Celem przeprowadzonych badań była ocena cech tucznych, rzeźnych oraz jakości mięsa ekologicznych jagniąt ras suffolk i owca pomorska utrzymywanych pastwiskowo i w alkierzu. Materiał doświadczalny stanowiły ogółem 84 jagnięta ras suffolk i owca pomorska (po 42 szt. jagniąt każdej z ras). Doświadczenie realizowane było w certyfikowanym ekologicznym gospodarstwie Glinna ZD IZ-PIB Kołbacz Sp. z o.o., w warunkach produkcyjnych. Od przełomu kwietnia/maja jagnięta przebywały na pastwisku, które stanowiło podstawę ich żywienia. Oprócz tego zastosowano suplementację śrutą zbożową w ilości około 30 dg/dzień/szt. Przeprowadzono ważenia kontrolne jagniąt, na podstawie których oszacowano przyrosty masy ciała. Przeprowadzono uboje doświadczalne w dwóch terminach: I połowa maja, tj. w okresie rozpoczęcia sezonu pastwiskowego (42 szt.) oraz na przełomie czerwca/lipca (42 szt.; zwierzęta przez 2 miesiące żywiły się głównie zielonką pastwiskową). Przed ubojem po 24-godzinnym głodzeniu określono masę ciała jagniąt. Ocena poubojowa obejmowała ustalenie masy tuszy zimnej oraz klas handlowych umięśnienia i otłuszczenia tusz owczych, opracowanych w ramach systemu klasyfikacyjnego EUROP. Wyliczono podstawowe parametry rzeźne: wydajność rzeźną i udział wyrębów wartościowych w półtuszy prawej. Przeprowadzono oznaczenia składu chemicznego mięsa oraz profilu jego kwasów tłuszczowych (Musculus longissimus dorsi). Stwierdzono korzystny poziom przyrostów dobowych jagniąt doświadczalnych, ze wskazaniem na zwierzęta ubijane w 1. terminie, a zwłaszcza na tryczki rasy suffolk (0,29 kg/ dzień). Ocena tusz wg systemu EUROP wykazała, że stwierdzone umięśnienie należy uznać za korzystne, a otłuszczenie za umiarkowane, tym niemniej tusze jagniąt odchowywanych na pastwisku odznaczały się lepszą konformacją przy równocześnie wyższym, lecz akceptowalnym ich otłuszczeniu. Pod względem wydajności rzeźnej dominowały tryczki suffolk w utrzymaniu bez dostępu do pastwiska; udział wyrębów wartościowych u wszystkich jagniąt należy uznać za korzystny (56,0 56,7%). Mięso wszystkich tryczków cechował porównywalny skład chemiczny i kwasowość, jednakże pochodzące od zwierząt ubijanych w 2. terminie posiadało wyższą zawartość tłuszczu przy równocześnie korzystniejszej proporcji kwasów tłuszczowych wielonienasyconych oraz wyższej zawartości CLA. Pastwiskowy tucz jagniąt ras suffolk i owca pomorska do wyższej masy ciała w najtańszy sposób umożliwił uzyskanie o odpowiednio 35,2 i 38,8% większego pełnowartościowego wolumenu żywca jagnięcego o dobrej przydatności handlowej. Słowa kluczowe: jagnięta, parametry tuczne i rzeźne, jakość mięsa, system utrzymania * Praca finansowana z tematu nr
2 348 P. Paraponiak i M. Wieczorek-Dąbrowska Biologiczna wydajność produkcji mięsa i mleka owczego jest niższa od analogicznego potencjału innych gatunków zwierząt hodowlanych. Zarówno zabiegi hodowlane, podobnie jak i wdrażanie nowych technologii nie dają możliwości całkowitego skompensowania tej dysproporcji, co ma swoje odbicie w wysokich cenach produktów owczarskich, a tym samym i zawężonym rynku zbytu. Utrzymująca się od lat niekorzystna sytuacja na rynku jagnięciny narzuca zachowanie i wdrożenia nowych niskonakładowych metod produkcji, funkcjonowanie w ramach struktur rolnictwa ekologicznego, z wykorzystaniem trwałych użytków zielonych z przeznaczeniem na bazę paszową. Pominąwszy dotacje, zysk z produkcji żywca rzeźnego stanowi główny dochód gospodarstw owczarskich w Polsce. Do tuczu preferowane są rasy mięsne i wysokoprodukcyjne o dobrych cechach tucznych i rzeźnych. Pomimo rozlicznych ograniczeń normowanych Ustawą o Rolnictwie Ekologicznym, w tym powodujących znaczną ekstensyfikację żywienia, owce takich ras, jak suffolk i owca pomorska, są przydatne w produkcji ekologicznej, co potwierdzają wyniki wcześniej przeprowadzonych badań (Paraponiak i in., 2012). W Polsce w skupie preferowany jest żywiec owczy w klasach wagowych kg. Z perspektywy potencjalnej rentowności produkcji, a więc i cen uzyskiwanych w skupie, w tej stawce najbardziej wartościowe są jagnięta lżejsze, o masie ciała kg (7,91 zł/kg), następnie te kwalifikowane do średniej kg (7,50 zł/kg) i najwyższej kategorii wagowej kg (7,51 zł/kg; notowania za sierpień 2017 r., Rynek baraniny, 2017). Niemniej jednak różnice te, zwłaszcza w cenach skupu jagniąt w przedziale wagowym kg, w kontekście potencjalnego wzrostu przychodów z tego tytułu, są marginalne. Przy uwzględnieniu kosztów żywienia, stanowiących podstawową składową kosztów w strukturze produkcji żywca jagnięcego, tendencja ta może okazać się odwrotna. Jagnięta odchowywane w gospodarstwie ekologicznym do wyższej masy ciała przez znacznie dłuższy okres mają dostęp do zielonki pastwiskowej, będącej najtańszą i,,najbardziej naturalną paszą dla przeżuwaczy. Należy podkreślić, iż w porównaniu z żywieniem pastwiskowym koszt żywienia paszami konserwowanymi i treściwymi jest znacząco wyższy, i tak: kiszonkami o 30 50%, sianem o 80%, a zbożem i mieszankami treściwymi: około 2 3-krotnie (Kędzior, 2005). Oferowana w skupie kwota za żywiec jagnięcy w najwyższych kategoriach wagowych jest co prawda najniższa, jednakże koszt produkcji większego wolumenu surowca, z racji taniego odchowu pastwiskowego, może być relatywnie mniejszy. Co więcej, produkt uzyskany od jagniąt cięższych z tego samego względu może zawierać wyższy udział pożądanych od strony żywieniowej frakcji nienasyconych kwasów tłuszczowych. Celem przeprowadzonych badań była ocena cech tucznych, rzeźnych oraz jakości mięsa ekologicznych jagniąt ras suffolk i owca pomorska odchowywanych w owczarni i poddanych wcześniejszemu ubojowi oraz utrzymywanych pastwiskowo do wyższej przedubojowej masy ciała.
3 Cechy produkcyjne i jakość mięsa jagniąt ras suffolk i owca pomorska 349 Materiał i metody Materiał doświadczalny stanowiły ogółem 84 wyrównane pod względem wieku i urodzeniowej masy ciała jagnięta ras suffolk (S) i owca pomorska (P; po 42 jagnięta każdej z ras). Doświadczenie realizowane było w warunkach produkcyjnych, a jagnięta żywione według norm (Normy żywienia zwierząt, 1995) i zgodnie z zasadami rolnictwa ekologicznego wszystkie pasze wyprodukowane na terenie własnego gospodarstwa, a udział pasz treściwych nie przekroczył 40% s.m. dawki/rok. Do 14. dnia życia jagnięta były żywione wyłącznie mlekiem matki. Od 14. dnia oprócz mleka matki otrzymywały siano łąkowe oraz paszę treściwą (w okresie do 4 tygodni śrutowany owies, a następnie śrutę jęczmienno-owsianą). Od kwietnia/maja jagnięta miały nieograniczony dostęp do pastwiska (skład florystyczny: trawy 92%, motylkowate 3%, dwuliścienne 5%; plonowanie 19 t/ha); wypas w systemie zmiennym (obsada 13 szt./ha), z suplementacją śrutą zbożową w ilości nieprzekraczającej 30 dg/dzień/szt. W oparciu o przedubojową masę ciała oszacowano przyrosty jagniąt za cały okres odchowu. Przeprowadzono uboje doświadczalne w 2 terminach: I połowa maja, tj. w okresie rozpoczęcia sezonu pastwiskowego (po 21 tryczków każdej rasy; wiek zwierząt najbardziej zbliżony do 80 dni) oraz na przełomie czerwca/lipca [również po 21 tryczków; wiek około 130 dni (zwierzęta przez 2 miesiące pobierały głównie zielonkę pastwiskową)]. Owce ubijane w 1. terminie (S1, P1) przebywające w owczarni żywione były konserwowanymi paszami objętościowymi i treściwymi, natomiast z racji ich terminu uboju nie miały w późniejszym okresie dostępu do świeżej zielonki, w odróżnieniu od pozostałych, odchowywanych na pastwisku zwierząt (S2, P2). Tryczki poddano ubojowi po 24-godzinnym głodzeniu. Ubój i analizę rzeźną wykonano według procedur opracowanych w Instytucie Zootechniki PIB (Ocena użytkowości mięsnej, 2009). Określono masę tuszy zimnej (po 24 godzinach schładzania w temp. +4 C), ustalono klasy handlowe umięśnienia i otłuszczenia tusz owczych, opracowane w ramach systemu klasyfikacyjnego EUROP. Wyliczono wydajność rzeźną zimną i udział wyrębów wartościowych (wraz z łopatką) w półtuszy prawej. Oznaczenie składu chemicznego tkanki mięśniowej przeprowadzono w mięśniu najdłuższym grzbietu (musculus longissimus dorsi m.l.d.) wypreparowanym z antrykotu, objęło ono określenie zawartości suchej masy (met. suszarkowa), białka (met. Kjeldahla), tłuszczu (met. Soxhleta) i ph 24 (AOAC, 2005). Wyliczono względne parametry jakości mięsa: stosunek wody do białka (W/B) i stosunek tłuszczu do białka (T/B). Przeprowadzono szczegółową analizę profilu kwasów tłuszczowych w próbkach mięśnia najdłuższego grzbietu, w tym sprzężonych dienów kwasu linolowego (CLA; metoda chromatografii gazowej, kolumna 105 m). Dane zostały opracowane metodą wieloczynnikowej analizy wariancji z wykorzystaniem pakietu Statistica version 10. Analizę post-hoc wykonano testem NIR (najmniejszej istotnej różnicy). Za czynnik doświadczalny przyjęto rasę i termin uboju. Dodatkowo oszacowano wartość produkcji towarowej w przeliczeniu na 1 sztukę. Przyjęto cenę 1 kg żywca jagnięcego w wysokości 7,91 zł/kg dla jagniąt ubijanych w 1. terminie (kategoria wagowa kg) i 7,51 zł/kg dla ubijanych w 2. terminie
4 350 P. Paraponiak i M. Wieczorek-Dąbrowska (kategoria wagowa kg), zgodnie z notowaniami cen skupu żywca jagnięcego w sierpniu 2017 roku (Rynek baraniny, 2017). Wyniki System utrzymania różnicował wartości średnich dziennych przyrostów masy ciała objętych eksperymentem jagniąt. W przypadku grup poddanych ubojom we wcześniejszym terminie: S1 i P1 wyniosły one odpowiednio 0,29 i 0,26 kg, natomiast dla tryczków ubijanych w niespełna 2 miesiące później były one niższe i kształtowały się na poziomie 0,26 i 0,24 kg (P 0,01; tab. 1). W konsekwencji masa ciała (po głodzeniu) zwierząt S1 i P1 (1. ubój) była wysoko istotnie niższa (28,1 i 25,8 kg) od wyniku uzyskanego w grupach S2 i P2 (2. ubój 38,0 i 35,8 kg), i przy tak znacznych różnicach tendencja ta zaznaczyła się również w masie tuszy schłodzonej oraz półtuszy prawej. Rasa/ termin uboju Breed/ slaughter date dobowe przyrosty masy ciała daily weight gains Tabela 1. Wybrane parametry tuczne i rzeźne tryczków Table 1. Some fattening and slaughter parameters of rams masa ciała po głodzeniu empty body weight masa tuszy schłodzonej cold carcass weight Cecha Trait masa półtuszy prawej weight of right half-carcass wydajność rzeźna dressing percentage udział wyrębów wartościowych z łopatką proportion of valuable cuts with shoulder S1 0,29 Bc 28,1 Ab 14,2 Ab 7,1 Ab 50,5 Bc 56,7 S2 0,26 Ab 38,0 Bd 18,0 Bc 9,0 Bc 47,4 Aa 56,3 P1 0,26 Ab 25,8 Aa 12,9 Aa 6,5 Aa 50,0 Bc 56,0 P2 0,24 Aa 35,8 Bc 17,8 Bc 9,0 Bc 49,7 Bb 56,5 a, b, c różnice istotne przy poziomie α = 0,05. A, B, C różnice istotne przy poziomie α = 0,01. a, b, c differences significant at α = A, B, C differences significant at α = Przy dużym zróżnicowaniu, zarówno pomiędzy przedubojową masą ciała, jak i masą tuszy jagniąt ubijanych w dwóch terminach, i przy równoczesnej znacznej dysproporcji pomiędzy tymi cechami w omawianych grupach (P 0,01) wystąpiły statystycznie istotne różnice w ich wydajności rzeźnej. Tusze tryczków 1. grupy dominowały w tej cesze nad zwierzętami ubijanymi w 2. terminie (S1 i P1: 50,5 i 50,0%, S2 i P2: 47,4 i 49,7%; tab. 1).
5 Cechy produkcyjne i jakość mięsa jagniąt ras suffolk i owca pomorska 351 Uzyskane wyniki oceny tusz jagnięcych wg systemu EUROP wskazują na ich dobrą konformację (tab. 2). Tusze zwierząt starszych zostały ocenione korzystniej od jagniąt młodszych. W ujęciu całościowym, ze wszystkich 84 tusz poddanych ocenie EUROP dominującą grupę stanowiły te sklasyfikowane jako dobre i średnie 92,9% (klasa R 65,5% i klasa O 27,4%), natomiast 7,1% tusz uzyskało ocenę bardzo dobrą U (rys. 1). Tabela 2. Wyniki oceny konformacji i otłuszczenia tusz wg systemu EUROP Table 2. Results of carcass conformation and fatness grading according to the EUROP system Rasa/termin uboju Breed/ Slaughter date Konformacja EUROP EUROP conformation Zdyskwali- E U R O P fikowane Rejected Otłuszczenie Fatness S1 80,9 19,1 80,9 19,1 S2 19,1 61,8 19,1 66,7 33,3 P1 61,9 38,1 90,5 9,5 P2 9,5 57,1 33,3 76,2 23,8 Pomimo iż ocena otłuszczenia została przeprowadzona w skali 5-punktowej, to ich punktacja zamknęła się w 3 najniższych klasach oceny EUROP. Niski poziom tej cechy ocenę,,2 odnotowano u większości badanych tusz, a wyższe ich otłuszczenie wystąpiło w grupach odchowywanych na pastwisku (tab. 2). Nie stwierdzono wpływu terminu uboju na udział wyrębów cennych w tuszach tryczków doświadczalnych, który przyjmował wartość zbliżoną dla wszystkich grup około 56% (tab. 1). Rys. 1. Udział procentowy wszystkich tusz zakwalifikowanych do poszczególnych klas oceny EUROP Fig. 1. Percentage of carcasses qualified to the specific EUROP class W odróżnieniu od zawartości suchej masy i białka, kwasowości oraz współczynnika W/B udział tłuszczu w ocenianej tkance mięśniowej wykazywał istotne zróżni-
6 352 P. Paraponiak i M. Wieczorek-Dąbrowska cowanie (S1i P1 2,1%, natomiast S2 i P2 odpowiednio: 2,6 i 2,5 %, P 0,05; tab. 3). W konsekwencji podobna tendencja wystąpiła w wartości współczynnika T/B (tab. 3). Rasa/ termin uboju Breed/ Slaughter date Tabela 3. Skład chemiczny tkanki mięśniowej (m.l.d.) tryczków doświadczalnych Table 3. Chemical composition of m.l.d. meat of experimental rams sucha masa dry matter białko ogólne protein Cecha Trait tłuszcz surowy crude fat ph woda/białko (W/B) water/protein (W/P) tłuszcz/białko (T/B) fat/protein (F/P) S1 24,6 22,0 2,1 a 5,8 3,43 0,09 a S2 24,2 21,8 2,6 b 5,7 3,48 0,12 b P1 24,4 21,8 2,1 a 5,6 3,47 0,10 a P2 24,5 21,5 2,5 b 5,5 3,51 0,12 b a, b, c różnice istotne przy poziomie α = 0,05. a, b, c differences significant at α = Tabela 4. Zawartość kwasów tłuszczowych w tkance mięśniowej (m.l.d.) tryczków doświadczalnych (g/100g wszystkich oznaczonych kwasów tłuszczowych) Table 4. Content of fatty acids in m.l.d. meat of experimental rams (g/100 g all fatty acids) Rasa/termin uboju Breed/Slaughter date Kwasy tłuszczowe Fatty acids SFA UFA MUFA PUFA PUFA-6 PUFA-3 PUFA 6/3 CLA S1 52,1 47,9 32,2 15,7 13,77 1,54 Aa 8,9 Bb 0,78 Aa S2 51,6 48,4 31,8 16,6 13,90 2,36 Bb 5,8 Aa 1,33 Bb P1 52,7 47,3 31,8 15,5 13,65 1,33 Aa 10,3 Bb 0,62 Aa P2 51,9 48,1 31,9 16,2 13,11 2,52 Bb 5,2 Aa 1,27 Bb a, b, c różnice istotne przy poziomie α = 0,05. A, B, C różnice istotne przy poziomie α = 0,01. a, b, c differences significant at α = A, B, C differences significant at α = Nie stwierdzono statystycznie istotnych różnic w zawartości podstawowych frakcji kwasów tłuszczowych mięsa (SFA, UFA, MUFA, PUFA), za wyjątkiem frakcji PUFA-3 (S1 i P1: 1,54 i 1,33 g/100 g wszystkich oznaczonych kwasów tłuszczowych, S2 i P2: 2,36 i 2,52 g/100 g w.k.t. P 0,01), co miało wpływ na współczynnik PUFA 6/3, przyjmujący wartości w zakresie 5,2 10,3 (tab. 4). Mięsień najdłuższy grzbietu jagniąt ubijanych w późniejszym terminie charakteryzował się dwukrotnie wyższą zawartością CLA od stwierdzonej u zwierząt odchowywanych bez dostępu do pastwiska (tab. 4). W oparciu o uzyskaną w doświadczeniu przedubojową masę ciała jagniąt wyliczono wartość produkcji towarowej w przeliczeniu na 1 sztukę, wyrażoną w złotówkach. W przypadku tryczków S1 w przeliczeniu na 1 sztukę wyniosła ona 222,27 zł,
7 Cechy produkcyjne i jakość mięsa jagniąt ras suffolk i owca pomorska 353 a w analogicznej grupie owcy pomorskiej przyjęła wartość 204,08 zł; natomiast u zwierząt cięższych kształtowała się na poziomie odpowiednio: 285,38 i 268,86 zł. Omówienie wyników Obserwowane zróżnicowanie w przyrostach masy ciała pomiędzy grupami tryczków poddawanych ubojom w dwóch różnych terminach, na korzyść pierwszej z nich, wskazuje na pewne obniżenie tempa wzrostu zwierząt S2 i P2 podczas ich odchowu na pastwisku. Termin 1. uboju był zbieżny z rozpoczęciem sezonu wypasu, w związku z czym tucz jagniąt przebiegał wyłącznie w oparciu o ekologiczne pasze konserwowane. Natomiast zwierzęta przeznaczone do uboju w 2. terminie przez około 50 dni miały nieograniczony dostęp do zielonki pastwiskowej. Konsekwencją zróżnicowanego terminu uboju były różne średnie masy ciała uzyskane przez jagnięta podczas krótszego i dłuższego tuczu. Zarówno masa ciała tryczków suffolk, jak i owcy pomorskiej w tuczu pastwiskowym (odpowiednio: 38,0 i 35,8 kg) była zbliżona do wyników prezentowanych przez Kędziora (2005), natomiast niższa od uzyskanej przy suplementacji większą dawką paszy treściwej (40 dag) i przy równoczesnym mniejszym pobraniu zielonki pastwiskowej (Paraponiak i in., 2012). Z racji niższej masy ciała tryczków grupy 1. w porównaniu z 2., stwierdzono pomiędzy nimi istotne różnice również w masie tuszy schłodzonej i masie prawej półtuszy. Dobrą mięsność tryczków rasy suffolk, podobnie jak i owcy pomorskiej potwierdzają wyniki wydajności rzeźnej, która kształtowała się na poziomie około 47 50%. U owiec krajowych wartość tej cechy waha się w zakresie 42 55% (Kędzior, 2005) i jest uzależniona od wielu czynników, w tym rasy, wieku i systemu żywienia. W badaniach własnych stwierdzono wpływ wieku (terminu uboju) na wartość tej cechy. Istotnie niższą wydajność rzeźną u jagniąt starszych, zwłaszcza mięsnej rasy suffolk, można wiązać z bardziej rozwiniętym przewodem pokarmowym przy żywieniu pastwiskowym, czego wyrazem mógł być niższy udział tuszy w całkowitej masie ciała. Wydajność rzeźna 200-dniowych tryczków owiec ras prymitywnych, optymalnie predysponowanych do żywienia pastwiskowego (bez suplementacji paszą treściwą lub z niewielkim jej dodatkiem), jest znacznie niższa i wynosi 37 38% (Paraponiak i Kawęcka, 2005; Pompa-Roborzyński i Kędzior, 2007). Mając na względzie żywienie z dominującym udziałem pasz objętościowych, wartości uzyskane w tej cesze należy uznać za korzystne i porównywalne z wynikami prezentowanymi przez innych autorów (Branscheid i in., 1998; Kędzior, 2005; Klewiec i in., 2000). Handlowy system klasyfikacyjny tusz EUROP stanowi istotny punkt odniesienia podczas wyceny wartościowej tusz, umożliwiając szybką ocenę ich budowy i umięśnienia. Wszystkie oceniane tusze zostały zakwalifikowane do skali EUROP i odznaczają się poprawną konformacją, przez co są one przydatne do obrotu handlowego. Na uwagę zasługuje fakt, iż konformacja tusz jagniąt starszych, zwłaszcza S, była korzystniejsza od uzyskanej przez jagnięta poddane wcześniejszemu ubojowi. Przeważającą
8 354 P. Paraponiak i M. Wieczorek-Dąbrowska większość (92,9%) wszystkich tusz sklasyfikowano jako dobre i średnie: ich tylne ćwiartki były przeważnie płaskie, grzbiet oraz partia lędźwiowa średniej szerokości i grubości, a łopatka wprawdzie dobrze rozwinięta, ale dość wąska. Pozostałe 7,1% uznano za bardzo dobre; charakteryzowały się one grubą i zaokrągloną tylną ćwiartką, szerokim, grubym grzbietem i lędźwiami oraz grubą, zaokrągloną łopatką. Prezentowane oceny są zbliżone do uzyskanych przez Paraponiaka i in. (2012) przy żywieniu pastwiskowym, a mniej korzystne od prezentowanych przez Stanisza i in. (2012), gdzie jagnięta były tuczone intensywnie. W badaniach nad przydatnością kulinarną oraz walorami sensorycznymi jagnięciny otłuszczeniu tusz poświęca się dużo uwagi, gdyż ma ono zasadniczy wpływ na ograniczenie jej spożycia. Niektóre zawarte w nim związki są odpowiedzialne za niepożądany i nieakceptowalny zapach i aromat baraniny. W świetle kryteriów oceny otłuszczenia według systemu EUROP stwierdzone otłuszczenie tusz należy uznać za umiarkowane, a jego wzrost u jagniąt starszych, utrzymywanych na pastwisku (S2 i P2), pozostaje bez większego wpływu na ich wartość i przydatność handlową. Najwyższe otłuszczenie stwierdzono w tuszach pastwiskowo utrzymywanych tryczków suffolk (33,3% ocena 3 ). Były one częściowo pokryte w zależności od otrzymanej oceny cieńszą bądź grubszą warstwą tłuszczu, natomiast jego największe i zarazem najłatwiejsze do usunięcia złogi występowały w rejonie nerek. Ta korzystna, patrząc z perspektywy obróbki i przetwórstwa, tendencja znajduje potwierdzenie w rezultatach badań nad otłuszczeniem tusz owczych, występując zarówno u ras prymitywnych (Ciuruś i Drożdż, 1988), jak i wysoko produkcyjnych (Paraponiak i in., 2012) W świetle oceny EUROP konformację tusz należy uznać za poprawną, a otłuszczenie za umiarkowane, tym niemniej tusze jagniąt poddanych ubojom w 2. terminie zasługują na większą uwagę z racji stosunkowo lepszej konformacji, jednak przy równoczesnym wyższym, lecz akceptowalnym otłuszczeniu. Jednym z najważniejszych parametrów charakteryzujących mięsność tuszy jest masa i udział procentowy tzw. wyrębów wartościowych, czyli tych o największej wartości handlowej i konsumpcyjnej (antrykot, comber, udziec i łopatka). Zawierają one najwięcej mięsa (szczególnie udziec) o preferowanych walorach kulinarnych i sensorycznych. Udział wyrębów cennych w ocenianych tuszach był zbliżony i kształtował się na zadowalającym poziomie 56 57%. Wyniki te korespondują z uzyskanymi u żywionych pastwiskowo i poddanych ubojowi w wieku 120 dni tryczków owcy pomorskiej (Paraponiak i in., 2012), niemniej jednak są niższe od stwierdzonych u jagniąt ras górskich 58 66% (Niżnikowski i Ringdorfer, 1994; Roborzyński i in., 2000). Termin uboju nie różnicował podstawowego składu chemicznego mięsa, z wyjątkiem wzrastającej wraz z wiekiem zawartości tłuszczu, co potwierdzają obserwacje innych autorów (Kawęcka i Paraponiak, 2006; Pompa-Roborzyński i Kędzior, 2007). Zarówno odczyn, liczba Federa (współczynnik W/B), jak i wskaźnik T/B badanego mięsa przyjmowały wartości typowe dla mięsa jagnięcego (Kędzior, 1995). Patrząc z perspektywy dietetyki, wielonienasycone kwasy tłuszczowe (PUFA) odgrywają istotną rolę, posiadając równocześnie rozliczne, potwierdzone naukowo walory prozdrowotne. Zalecana proporcja kwasów n-6/n-3 powinna kształtować się
9 Cechy produkcyjne i jakość mięsa jagniąt ras suffolk i owca pomorska 355 na względnie niskim poziomie (około 2:1), niemniej jednak obecnie w naszej diecie występuje zbyt wiele kwasów omega-6 przy równoczesnym deficycie omega-3 (kwasy omega-6 17-krotnie więcej; Kaczor, 2006). Dieta przeciętnego Europejczyka charakteryzuje się niekorzystnym stosunkiem 20:1 tych kwasów (a nawet wyższym). Zasługą utrzymania pastwiskowego jagniąt ras suffolk i owca pomorska była wyraźna poprawa omawianej proporcji od w przybliżeniu: 9 10 (jaką to wartość stwierdzono w mięsie tryczków poddanym wcześniejszemu ubojowi) do 5 6 u jagniąt odchowywanych na pastwisku i ubijanych w późniejszym okresie. Te niższe wartości należy uznać za względnie korzystne, zwłaszcza w takim ujęciu, niemniej jednak znacznie ustępują one analogicznym rezultatom uzyskiwanym przez owce ras niskoprodukcyjnych, które z racji słabych przyrostów masy ciała (przez co i dłuższego okresu potrzebnego do uzyskania pożądanej wagi przedubojowej) są przez dłuższy okres odchowywane na pastwisku [PUFA 6/3 = 1 2 (Kawęcka, 2013; Nurnberg, i in., 2001)]. Podobna korzystna tendencja wystąpiła w zawartości CLA, którego poziom w mięsie jagniąt S2 i P2 był odpowiednio o 105% i 70% istotnie wyższy od stwierdzonego u tryczków odchowywanych bez dostępu do świeżej zielonki. Nawet w przypadku tej ostatniej grupy był on niemal 3 4-krotnie wyższy od stwierdzonego u jagniąt tuczonych intensywnie (0,2%; Borys i Borys, 2000). Podstawowym czynnikiem decydującym o efektywności ekonomicznej produkcji owczarskiej są nakłady na żywienie. Koszty pasz oraz żywienia owiec stanowią 60 70% kosztów ogółem (Kędzior, 2005), a ich obniżenie może mieć istotny wpływ na poprawę rentowności produkcji oraz być ważnym czynnikiem opłacalności tuczu jagniąt (Korman, 2001; Okularczyk i in., 2000). W obecnej sytuacji rynkowej produkcja owczarska, zwłaszcza ekologiczna, winna być prowadzona w oparciu o jak najtańsze pasze, w szczególności zielonkę pastwiskową (Okularczyk, 2000). Przedłużony odchów pastwiskowy jagniąt ras suffolk i owca pomorska umożliwił zwiększenie produkcji żywca jagnięcego o odpowiednio 9,9 i 10,0 kg/szt. (czyli o 35,2 i 38,8%). Równocześnie nie miał on negatywnego wpływu na jakość surowca (zbliżona wydajność rzeźna i udział wyrębów wartościowych), a wręcz przeciwnie tusze jagniąt z odchowu pastwiskowego wyróżniły się lepszą konformacją przy równoczesnym, stosunkowo wyższym, aczkolwiek akceptowalnym ich otłuszczeniu, w porównaniu z grupą poddaną wcześniejszemu ubojowi. Uzyskany wzrost przychodów z tytułu przedłużonego odchowu tryczków rasy suffolk na pastwisku wyniósł 63,11 zł od jednej sztuki, a u owcy pomorskiej osiągnął wartość 64,78 zł/szt. Podsumowując, należy stwierdzić, że zarówno tryczki poddawane ubojom we wcześniejszym terminie, jak te utrzymywane na pastwisku do wyższej przedubojowej masy ciała, odznaczały się porównywalnym wysokim poziomem parametrów rzeźnych. Druga z grup dominowała pod względem korzystniejszej konformacji tuszy przy równoczesnym wyższym, choć akceptowalnym ich otłuszczeniu, podobnie jak miało to miejsce w przypadku bardziej korzystnego dla zdrowia człowieka składu kwasów tłuszczowych. Pastwiskowy tucz jagniąt rasy suffolk i owca pomorska do wyższych mas ciała umożliwił wyprodukowanie zwiększonego pełnowartościowego wolumenu żywca jagnięcego w gospodarstwie ekologicznym.
10 356 P. Paraponiak i M. Wieczorek-Dąbrowska Piśmiennictwo AOAC (2005). Association of Official Analytical Chemists. Official Methods of Analysis, Food Composition, Additives, Natural Contaminants. Arlington VA., 1: 684. B o r y s B., B o r y s A. (2000). Cechy funkcjonalne mięsa jagnięcego w zależności od metody tuczu i standardu wagowego. Rocz. Nauk. Zoot., Supl., 6: B r a n s c h e i d W., H o n i k e l K.O., v. L a n g e r k e n G., T r o e g e r K. (1998). Qualität von Fleisch und Fleischwaren. Frankfurt am Main. C i u r u ś J., D r o ż d ż A. (1988). Porównanie wartości rzeźnej jagniąt polskiej owcy górskiej i jej mieszańców trójrasowych. Rocz. Nauk. Zoot., 15: K a c z o r U. (2006). Proces produkcji mięsa jagnięcego w aspekcie jakości wymagań konsumenta. Program aktywizacji gospodarczej i ochrony dziedzictwa małopolskich Karpat. Owca plus. Materiały szkoleniowe, ss K a w ę c k a A. (2013). Polska owca górska odmiany barwnej. Rocz. Nauk. Zoot., Monografie i Rozprawy, 48, 84 ss. K a w ę c k a A., P a r a p o n i a k P. (2006). Evaluation of meat and milk from sheep of different breeds and their crosses, kept under ecological conditions. Ann. Anim. Sci., 6, 2: K ę d z i o r W. (1995). Towaroznawcza charakterystyka jakości mięsa jagniąt. Zesz. Nauk. AE Kraków, Monografie, nr 123. K ę d z i o r W. (2005). Owcze produkty spożywcze. PWE, Warszawa, 195 ss. Klewiec J., Gruszecki T., Baranowski A., Markiewicz J., Gabryszuk M. (2000). Ocena wartości rzeźnej jagniąt utrzymywanych w systemie alkierzowym i pastwiskowym. Prz. Hod. 8: K o r m a n K. (2001). Technologiczne możliwości obniżenia nakładów paszowych w chowie owiec. Rocz. Nauk. Zoot., Supl., 1: N i ż n i k o w s k i R., R i n g d o r f e r F. (1994). Lammfleischproduktion im Alpenraum mit Bergschafen und deren Kreuzungen mit Merino und Schwarzköpfigem Fleischschaf. Züchtungskunde, 1: Normy żywienia zwierząt (1995). Instytut Zootechniki PIB. Nurnberg K., Grumbach S., Nurnberg G., Hartung M., Zupp W., Ender K. (2001). Influence of breed and production system on meat quality and fatty acids composition in lamb muscle. Arch. Tierzucht, 44: Ocena użytkowości mięsnej jagniąt na tle wymogów oraz metod stosowanych w krajach Unii Europejskiej (2009). Praca zbiorowa. Wyd. IZ PIB, Kraków, 32 ss. O k u l a r c z y k S. (2000). Ekonomiczne i rynkowe prognozy produkcji owczarskiej i koziej w Polsce. Zesz. Nauk. AR Wrocław, 399: O k u l a r c z y k S., K o r n i e w i c z A., P a l e c z e k B. (2000). Efekt ekonomiczny zastosowania substytutów pasz w odchowie jagniąt. Rocz. Nauk. Zoot., 1: P a r a p o n i a k P., K a w ę c k a A. (2005). Evaluation of the carcass quality and slaughter value of crossbred rams with various percentages of alpine breeds. Ann. Anim. Sci., 5, 2: P a r a p o n i a k P., K a c z o r A., W i e c z o r e k - D ą b r o w s k a M. (2012). Porównanie parametrów tucznych i rzeźnych owiec rasy mięsnej i rodzimej, utrzymywanych w gospodarstwie ekologicznym. Rocz. Nauk. Zoot., 39, 2: P o m p a - R o b o r z y ń s k i M., K ę d z i o r W. (2007). Wartość rzeźna oraz jakość mięsa jagniąt owiec ras górskich. Rocz. Inst. Przem. Mięsn. Tłuszcz., XLV, 1: Roborzyński M., Kieć W., Kędzior W., Knapik J., Krupiński J. (2000). Wyniki odchowu pastwiskowego, wartość rzeźna oraz jakość mięsa jagniąt mieszańców polskiej owcy górskiej z trykami ras alpejskich. Rocz. Nauk. Zoot., Supl., 8: Rynek baraniny (2017). Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Departament Rynków Rolnych, 8/2017, S t a n i s z M., Ś l ó s a r z P., S t e p p a R. (2012). Post-slaughter carcass evaluation in whiteheaded mutton sheep according to the EUROP classification. African J. Biotechnol., 11, 75: Zatwierdzono do druku 8 I 2018
11 Cechy produkcyjne i jakość mięsa jagniąt ras suffolk i owca pomorska 357 Paweł Paraponiak, Marta Wieczorek-Dąbrowska Fattening results and meat quality of Suffolk and Pomeranian ram-lambs reared on pasture and indoors Summary The aim of the study was to evaluate fattening, slaughter and meat quality traits of organic Suffolk and Pomeranian lambs, reared on pasture and indoors. The study used 84 Suffolk and Pomeranian lambs (42 lambs per breed). The experiment was carried out under production conditions in a certified organic farm Glinna Experimental Station Kołbacz Ltd. of the National Research Institute of Animal Production. From late April/early May, lambs were kept on pasture, which formed the basis of their feeding. The animals were supplemented with ground cereals (around 0.30 kg/day/head). The lambs were subjected to control weighings, which served to estimate body weight gains. Experimental slaughter was performed in two periods: first half of May, during the beginning of grazing season (42 animals); and late June/early July (42 animals; for 2 months, the animals consumed mainly pasture forage). Body weight of the lambs was determined prior to slaughter, following 24-hour feed withdrawal. Post-slaughter evaluation included the determination of cold carcass weight and the commercial classes of ovine carcass muscling and fatness under the EUROP classification scheme. Basic slaughter parameters (dressing percentage and proportion of valuable cuts in right half-carcass) were calculated. The chemical composition of the meat and the profile of its fatty acids (longissimus dorsi muscle) were determined Daily weight gains of the experimental lambs were favourable, to the advantage of animals slaughtered in the first period; this especially concerned Suffolk rams (0.29 kg/day). EUROP carcass grading showed that the muscling was beneficial and fatness moderate, nevertheless the carcasses from pastured lambs showed better conformation but higher (still acceptable) fatness. In terms of dressing percentage, Suffolk rams without pasture access were superior; the proportion of valuable cuts in all the lambs was favourable ( %), The meat of all the rams was characterized by comparable chemical composition and acidity, but the meat from animals slaughtered in the second period had a higher fat content along with a more beneficial proportion of polyunsaturated fatty acids and a higher CLA content. The pasture fattening of Suffolk and Pomeranian lambs to higher body weights was the cheapest way to achieve a 35.2 and 38.8% higher volume of market lambs of good commercial value. Key words: lambs, fattening and slaughter parameters, meat quality, housing system
OCENA CECH TUCZNYCH, RZEŹNYCH ORAZ JAKOŚCI MIĘSA EKOLOGICZNYCH JAGNIĄT RASY SUFFOLK PODDANYCH UBOJOWI W RÓŻNYCH TERMINACH*
Rocz. Nauk. Zoot., T. 43, z. 2 (2016) 171 181 OCENA CECH TUCZNYCH, RZEŹNYCH ORAZ JAKOŚCI MIĘSA EKOLOGICZNYCH JAGNIĄT RASY SUFFOLK PODDANYCH UBOJOWI W RÓŻNYCH TERMINACH* * Paweł Paraponiak 1, Marta Wieczorek-Dąbrowska
WPŁYW TERMINU UBOJU JAGNIĄT NA ICH CECHY TUCZNE, RZEŹNE ORAZ NA JAKOŚĆ POZYSKANEGO EKOLOGICZNEGO MIĘSA* *
Rocz. Nauk. Zoot., T. 42, z. 2 (2015) 207 217 WPŁYW TERMINU UBOJU JAGNIĄT NA ICH CECHY TUCZNE, RZEŹNE ORAZ NA JAKOŚĆ POZYSKANEGO EKOLOGICZNEGO MIĘSA* * Paweł Paraponiak 1, Marta Wieczorek-Dąbrowska 2 1
WYNIKI TUCZU OWIEC DO RÓŻNYCH KATEGORII WAGOWYCH ODCHOWYWANYCH W WARUNKACH EKOLOGICZNYCH*
Rocz. Nauk. Zoot., T. 41, z. 2 (2014) 139 152 WYNIKI TUCZU OWIEC DO RÓŻNYCH KATEGORII WAGOWYCH ODCHOWYWANYCH W WARUNKACH EKOLOGICZNYCH* * Paweł Paraponiak 1, Andrzej Kaczor 1, Marta Wieczorek-Dąbrowska
WPŁYW UTRZYMANIA JAGNIĄT W SYSTEMACH OTWARTYM I PÓŁOTWARTYM NA ICH PRODUKCYJNOŚĆ ORAZ NA JAKOŚĆ POZYSKANEGO MIĘSA*
Rocz. Nauk. Zoot., T. 44, z. 2 (2017) 335 345 WPŁYW UTRZYMANIA JAGNIĄT W SYSTEMACH OTWARTYM I PÓŁOTWARTYM NA ICH PRODUKCYJNOŚĆ ORAZ NA JAKOŚĆ POZYSKANEGO MIĘSA* * Paweł Paraponiak Instytut Zootechniki
PORÓWNANIE PARAMETRÓW TUCZNYCH I RZEŹNYCH OWIEC RASY MIĘSNEJ I RODZIMEJ, UTRZYMYWANYCH W GOSPODARSTWIE EKOLOGICZNYM*
Rocz. Nauk. Zoot., T. 39, z. 2 (2012) 203 216 PORÓWNANIE PARAMETRÓW TUCZNYCH I RZEŹNYCH OWIEC RASY MIĘSNEJ I RODZIMEJ, UTRZYMYWANYCH W GOSPODARSTWIE EKOLOGICZNYM* * P a w e ł P a r a p o n i a k 1, A n
UŻYTKOWOŚĆ MIĘSNA JAGNIĄT RODZIMYCH RAS OWIEC ŚWINIARKI I WRZOSÓWKI*
Rocz. Nauk. Zoot., T. 42, z. 2 (2015) 137 145 UŻYTKOWOŚĆ MIĘSNA JAGNIĄT RODZIMYCH RAS OWIEC ŚWINIARKI I WRZOSÓWKI* * Aldona Kawęcka 1, Jan Knapik 2 Instytut Zootechniki Państwowy Instytut Badawczy, 32-083
WYKORZYSTANIE WYBRANYCH RAS OWIEC DO PRODUKCJI EKOLOGICZNEJ JAGNIĘCINY*
Rocz. Nauk. Zoot., T. 42, z. 2 (2015) 93 105 WYKORZYSTANIE WYBRANYCH RAS OWIEC DO PRODUKCJI EKOLOGICZNEJ JAGNIĘCINY* * Paweł Paraponiak Instytut Zootechniki Państwowy Instytut Badawczy, Dział Technologii
Ocena przydatności żyta hybrydowego w żywieniu krów mlecznych
Międzynarodowy Kongres Projektu RYE BELT Żyto z perspektywy roku 2012 Poznań 23-24.05.2012 Ocena przydatności żyta hybrydowego w żywieniu krów mlecznych Marian Kamyczek 1, Magdalena Łopuszańska-Rusek 2,
MODELOWANIE PARAMETRÓW JAKOŚCIOWYCH BIOŻYWNOŚCI POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO. dr hab. Piotr Wójcik. Instytut Zootechniki PIB
MODELOWANIE PARAMETRÓW JAKOŚCIOWYCH BIOŻYWNOŚCI POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO dr hab. Piotr Wójcik Instytut Zootechniki PIB Obecne choroby cywilizacyjne jak zawał serca, czy nowotwory są w większości wywołane
OCENA WARTOŚCI HANDLOWEJ SZYNEK WIEPRZOWYCH
UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY IM. JANA I JĘDRZEJA ŚNIADECKICH W BYDGOSZCZY ZESZYTY NAUKOWE NR 252 ZOOTECHNIKA 37 (2009) 67-72 OCENA WARTOŚCI HANDLOWEJ SZYNEK WIEPRZOWYCH Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy
ANALIZA SKŁADU TKANKOWEGO TUSZ BUHAJKÓW RASY SIMENTALSKIEJ W ZALEŻNOŚCI OD UZYSKANEJ KLASY UMIĘŚNIENIA W SYSTEMIE EUROP
Rocz. Nauk. Zoot., T. 36, z. 1 (2009) 17 23 ANALIZA SKŁADU TKANKOWEGO TUSZ BUHAJKÓW RASY SIMENTALSKIEJ W ZALEŻNOŚCI OD UZYSKANEJ KLASY UMIĘŚNIENIA W SYSTEMIE EUROP B o g u m i ł a C h o r o s z y, Z e
WYNIKI ODCHOWU ORAZ JAKOŚĆ SUROWCA RZEŹNEGO POZYSKANEGO OD JAGNIĄT UTRZYMYWANYCH NA PASTWISKACH EKOLOGICZNYCH I NAWOŻONYCH MINERALNIE*
Rocz. auk. Zoot., T. 38, z. 2 (2011) 257 267 WYIKI DCHWU RAZ JAKŚĆ SURWCA RZŹG PZYSKAG D JAGIĄT UTRZYMYWAYCH A PASTWISKACH KLGICZYCH I AWŻYCH MIRALI* * P a w e ł P a r a p o n i a k, J o l a n t a P a
Przydatność przetwórcza i konsumpcyjna oraz walory prozdrowotne polskiej jagnięciny wytworzonej w systemie ekologicznym
Wiadomości Zootechniczne, R. LIV (2016), 4: 91 97 Przydatność przetwórcza i konsumpcyjna oraz walory prozdrowotne polskiej jagnięciny wytworzonej w systemie ekologicznym Paweł Paraponiak Instytut Zootechniki
WPŁYW ODCHOWU JAGNIĄT NA ZRÓŻNICOWANYCH FLORYSTYCZNIE PASTWISKACH NA ICH CECHY PRODUKCYJNE ORAZ NA JAKOŚĆ POZYSKANEGO MIĘSA* *
Rocz. Nauk. Zoot., T. 40, z. 2 (2013) 197 208 WPŁYW ODCHOWU JAGNIĄT NA ZRÓŻNICOWANYCH FLORYSTYCZNIE PASTWISKACH NA ICH CECHY PRODUKCYJNE ORAZ NA JAKOŚĆ POZYSKANEGO MIĘSA* * Paweł Paraponiak, Andrzej Kaczor,
Projekt badawczy BIOŻYWNOŚĆ - innowacyjne, funkcjonalne produkty pochodzenia zwierzęcego
Projekt badawczy BIOŻYWNOŚĆ - innowacyjne, funkcjonalne produkty pochodzenia zwierzęcego Zadanie nr 5 - Tytuł: Pozyskiwanie wołowiny i jagnięciny o wysokiej wartości odżywczej i prozdrowotnej spełniającej
Technologia produkcji żywca jagnięcego
Technologia produkcji żywca jagnięcego Na świecie mięso owcze, a szczególnie mięso jagniąt jest uważane za produkt dietetyczny i delikatesowy, którego ceny są porównywalne z drogim mięsem cielęcym. W naszym
PODSTAWOWY SKŁAD CHEMICZNY ORAZ WYBRANE PARAMETRY FIZYKOCHEMICZNE MIĘSA JAGNIĄT TUCZONYCH PASZAMI SUCHYMI LUB Z UDZIAŁEM ZIELONEK
ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2009, 2 (63), 28 39 EUGENIA GRZEŚKOWIAK, BRONISŁAW BORYS, JERZY STRZELECKI, KAROL BORZUTA, ANDRZEJ BORYS, DARIUSZ LISIAK PODSTAWOWY SKŁAD CHEMICZNY ORAZ WYBRANE PARAMETRY
Opas gniecionym jęczmieniem w systemie angielskim
.pl https://www..pl Opas gniecionym jęczmieniem w systemie angielskim Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 8 kwietnia 2018 System angielski, czyli opas gniecionym jęczmieniem, słomą jęczmienną i koncentratem
Systemy opasu bydła mięsnego
.pl Systemy opasu bydła mięsnego Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 10 grudnia 2015 W teorii istnieją 3 systemy opasu bydła mięsnego, a ich dobór zależy od bazy paszowej własnego gospodarstwa, areału
SPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE. z wykonanego zadania na rzecz postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej
SPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE z wykonanego zadania na rzecz postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej zrealizowanego na podstawie decyzji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi nr 10/2016, znak: ŻWeoz/ek-8628-30/2016(1748),
Czy ekologiczny chów bydła mięsnego jest opłacalny?
.pl https://www..pl Czy ekologiczny chów bydła mięsnego jest opłacalny? Autor: Elżbieta Sulima Data: 3 stycznia 2016 Ekologiczny chów bydła mięsnego korzystnie wpływa nie tylko na środowisko, ale też chroni
Nauka Przyroda Technologie
Nauka Przyroda Technologie 2014 Tom 8 Zeszyt 3 ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznan.net #40 Dział: Zootechnika Copyright Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu ROMAN NIŻNIKOWSKI 1, ARTUR
AKTUALNA WARTOŚĆ DIETETYCZNA WIEPRZOWINY
METODYKA BADAŃ AKTUALNA WARTOŚĆ DIETETYCZNA WIEPRZOWINY Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej POLSUS ul. Ryżowa 90, 02-495 Warszawa MATERIAŁ DO BADAŃ Badaniami objęto 120 tusz wieprzowych
Proces doskonalenia użytkowości mięsnej polskiej owcy górskiej
Wiadomości Zootechniczne, R. LIII (2015), 4: 90 96 Proces doskonalenia użytkowości mięsnej polskiej owcy górskiej Paweł Paraponiak Instytut Zootechniki Państwowy Instytut Badawczy, Dział Technologii, Ekologii
OPERACJA OGÓLNOPOLSKA. WYJAZD STUDYJNY OD BACÓWKI DO FABRYKI, DOBRE PRAKTYKI Województwo podkarpackie, r.
OPERACJA OGÓLNOPOLSKA WYJAZD STUDYJNY OD BACÓWKI DO FABRYKI, DOBRE PRAKTYKI Województwo podkarpackie, 29.08 02.09.2017 r. Praktyczne aspekty chowu i hodowli owiec na przykładzie Kołudy Wielkiej Anna Jarzynowska
Nauka Przyroda Technologie
Nauka Przyroda Technologie 2014 Tom 8 Zeszyt 1 ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznan.net #6 Dział: Zootechnika Copyright Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu ROMAN NIŻNIKOWSKI, KRZYSZTOF
UDZIAŁ ELEMENTÓW KULINARNYCH I ZASADNICZYCH W TUSZACH BUHAJKÓW ZALICZONYCH DO RÓŻNYCH KLAS W SYSTEMIE EUROP
ŻYWNOŚĆ 4(37)Supl, 2003 STANISŁAW WAJDA, TOMASZ DASZKIEWICZ, JAN MIKOŁAJCZAK UDZIAŁ ELEMENTÓW KULINARNYCH I ZASADNICZYCH W TUSZACH BUHAJKÓW ZALICZONYCH DO RÓŻNYCH KLAS W SYSTEMIE EUROP Streszczenie W badaniach
WYNIKI TUCZU I WARTOŚĆ RZEŹNA KOZIOŁKÓW ŻYWIONYCH PASZĄ Z DODATKIEM NASION LNU
ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2010, 2 (69), 40 45 ELŻBIETA HOROSZEWICZ, KRYSTYNA PIENIAK-LENDZION, ROMAN NIEDZIÓŁKA WYNIKI TUCZU I WARTOŚĆ RZEŹNA KOZIOŁKÓW ŻYWIONYCH PASZĄ Z DODATKIEM NASION LNU
Nauka Przyroda Technologie
Nauka Przyroda Technologie 2014 Tom 8 Zeszyt 2 ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznan.net #21 Dział: Zootechnika Copyright Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu ROMAN NIŻNIKOWSKI, GRZEGORZ
WARTOŚĆ ODŻYWCZA MIĘSA KOŹLĄT RASY BIAŁEJ USZLACHETNIONEJ W ZALEŻNOŚCI OD WIEKU UBIJANYCH ZWIERZĄT
Acta Sci. Pol., Zootechnica 7 (1) 2008, 11 18 WARTOŚĆ ODŻYWCZA MIĘSA KOŹLĄT RASY BIAŁEJ USZLACHETNIONEJ W ZALEŻNOŚCI OD WIEKU UBIJANYCH ZWIERZĄT Elżbieta Horoszewicz, Krystyna Pieniak-Lendzion Akademia
MEAT USING OF SHEEPS IN ORGANIC FARM CONDITIONS
Karol WĘGLARZY 1,2,3, Irena SKRZYŻALA 2, Aneta PELLAR 2 1 Instytut Zootechniki Państwowy Instytut Badawczy, ul. Krakowska 1, 32-083 Balice 2 Zakład Doświadczalny Instytutu Zootechniki Państwowego Instytutu
Kozy karpackie to jedna z wielu ras gatunku
Charakterystyka obecnego stanu hodowli kóz rasy karpackiej Wiadomości Zootechniczne, R. LV (2017), 2: 77 82 Charakterystyka obecnego stanu hodowli i wybranych cech użytkowości kóz rasy karpackiej Jacek
WPŁYW INTENSYWNOŚCI ŻYWIENIA BUHAJKÓW RASY LIMOUSIN NA WSKAŹNIKI PRODUKCYJNE I WŁAŚCIWOŚCI DIETETYCZNE MIĘSA
Rocz. Nauk. Zoot., T. 36, z. 1 (2009) 63 73 WPŁYW INTENSYWNOŚCI ŻYWIENIA BUHAJKÓW RASY LIMOUSIN NA WSKAŹNIKI PRODUKCYJNE I WŁAŚCIWOŚCI DIETETYCZNE MIĘSA K r z y s z t o f B i l i k 1, K a r o l W ę g l
ZESZYTY NAUKOWE WE WROCŁAWIU. nr 601
ZESZYTY NAUKOWE uniwersytetu przyrodniczego WE WROCŁAWIU nr 601 Biologia i hodowla zwierząt biology and animal breeding LII WROCŁAW 2014 Redaktor merytoryczny dr hab. inż. Krystyn Chudoba, prof. nadzw.
SPRAWOZDANIE. z prowadzenia w 2014r. badań podstawowych na rzecz rolnictwa ekologicznego w zakresie (zakres z rozporządzenia)
SPRAWOZDANIE z prowadzenia w 2014r. badań podstawowych na rzecz rolnictwa ekologicznego w zakresie (zakres z rozporządzenia) Dobór ras bydła mięsnego, mlecznego i świń do ekologicznego chowu praktyczne
Żywienie opasów: jak wyliczyć dawkę pokarmową?
.pl Żywienie opasów: jak wyliczyć dawkę pokarmową? Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 13 kwietnia 2017 Zbilansowanie dawki paszowej dla opasów jest bardzo ważne. Po pierwsze dlatego, że poprawiamy
Jakie są zasady oceny poubojowej trzody chlewnej?
https://www. Jakie są zasady oceny poubojowej trzody chlewnej? Autor: prof. dr hab. inż. Damian Knecht Data: 13 czerwca 2019 Jednym z podstawowych celów produkcji świń jest sprzedaż tuczników z zyskiem.
JAKOŚĆ JAGNIĘCINY POZYSKANEJ OD TRYCZKÓW RODZIMYCH RAS*
Rocz. Nauk. Zoot., T. 43, z. 2 (2016) 277 283 JAKOŚĆ JAGNIĘCINY POZYSKANEJ OD TRYCZKÓW RODZIMYCH RAS* * Aldona Kawęcka, Anna Miksza-Cybulska Instytut Zootechniki Państwowy Instytut Badawczy, Dział Ochrony
INFORMACJA. z wykonanego zadania na rzecz postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej
INFORMACJA z wykonanego zadania na rzecz postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej Tytuł zadania: Analiza zmienności cech użytkowych i reprodukcyjnych oraz jakości jaj wylęgowych hodowlanych populacji
Żyto hybrydowe KWS LOCHOW w żywieniu trzody chlewnej. dr inż. Tomasz Schwarz
Żyto hybrydowe KWS LOCHOW w żywieniu trzody chlewnej dr inż. Tomasz Schwarz Dotychczasowe opinie na temat żyta jako surowca paszowego Wysoka zawartość alkilorezorcynoli Wysoka zawartość i aktywność inhibitorów
Jakość tusz świń ras wbp i pbz ze szczególnym uwzględnieniem zawartości tłuszczu śródmięśniowego (IMF) w zależności od poziomu mięsności*
Rocz. Nauk. Zoot., T. 39, z. 1 (2012) 77 85 Jakość tusz świń ras wbp i pbz ze szczególnym uwzględnieniem zawartości tłuszczu śródmięśniowego (IMF) w zależności od poziomu mięsności* * B a r b a r a O r
Zastosowanie metody SOT w kwalifikacji tryków do produkcji jagniąt rzeźnych
Metoda SOT w kwalifikacji tryków do produkcji jagniąt rzeźnych Wiadomości Zootechniczne, R. XLIX (2011), 1: 39 45 Zastosowanie metody SOT w kwalifikacji tryków do produkcji jagniąt rzeźnych Jan Knapik
WPŁYW KLAS TUSZ WIEPRZOWYCH NA WARTOŚĆ HANDLOWĄ SCHABÓW I POLĘDWICZEK
WPŁYW KLAS TUSZ WIEPRZOWYCH NA WARTOŚĆ HANDLOWĄ SCHABÓW I POLĘDWICZEK Jerzy Nowachowicz, Grażyna Michalska, Tomasz Bucek, Przemysław Dariusz Wasilewski Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy, Zakład Oceny
Zasady żywienia krów mlecznych
Zasady żywienia krów mlecznych Żywienie jest najważniejszym czynnikiem środowiskowym wpływającym na ilość i jakość mleka. Prawidłowe żywienie polega na zastosowaniu takich pasz (pod względem ilości i jakości),
Nauka Przyroda Technologie
Nauka Przyroda Technologie 2017 Tom 11 Zeszyt 3 ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznan.net http://dx.doi.org/10.17306/j.npt.00212 Dział: Medycyna Weterynaryjna i Nauki o Zwierzętach Copyright Wydawnictwo
Skup i sprzedaż tuczników
Skup i sprzedaż tuczników Po osiągnięciu masy ubojowej 100-110 kg tuczniki są skupowane i trafiają do zakładów mięsnych. Wszystkie świnie przed opuszczeniem gospodarstwa muszą być oznakowane. (czytaj:
OPERACJA OGÓLNOPOLSKA
OPERACJA OGÓLNOPOLSKA WYJAZD STUDYJNY OD BACÓWKI DO FABRYKI, DOBRE PRAKTYKI Województwo podkarpackie, 29.08 02.09.2017 r. Historia Zakładu Doświadczalnego IZ PIB Chorzelów Sp. z o.o. Hodowla owcy rasy
Kształtowanie właściwości funkcjonalnych mięsa i mleka owczego
Zeszyty Naukowe nr 743 Akademii Ekonomicznej w Krakowie 2007 Władysław Kędzior Katedra Towaroznawstwa Żywności Kształtowanie właściwości funkcjonalnych mięsa i mleka owczego 1. Wprowadzenie Mięso i mleko
URZĄD STATYSTYCZNY W GDAŃSKU
URZĄD STATYSTYCZNY W GDAŃSKU OPRACOWANIA SYGNALNE Gdańsk, marzec 2005 r. Pogłowie zwierząt gospodarskich w województwie pomorskim w grudniu 2004 r. Bydło W grudniu 2004 r. pogłowie bydła wyniosło 167,2
Morfologiczne zróżnicowanie ciała osobników w obrębie gatunku:
Morfologiczne zróżnicowanie ciała osobników w obrębie gatunku: - różnice genetyczne - zmienne warunki środowiskowe - interakcje pomiędzy genotypem a warunkami środowiskowymi Obiekty: OOH ekstensywny poziom
Współpraca Zakładów Mięsnych Łmeat Łuków z producentami żywca wołowego
Współpraca Zakładów Mięsnych Łmeat Łuków z producentami żywca wołowego - program Bliżej Siebie DR INŻ. PIOTR KOWALSKI ZM ŁMEAT - ŁUKÓW S.A. Skup bydła w latach 2007-2009 w ZM Łmeat Łuków S.A. WYSZCZEGÓLNIENIE
RYNEK MIĘSA WIEPRZOWEGO
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI DEPARTAMENT RYNKÓW ROLNYCH ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna: Ustawa o rolniczych badaniach rynkowych z 30 marca 2001 r. (Dz. U. z 2001
RYNEK MIĘSA WIEPRZOWEGO
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI DEPARTAMENT RYNKÓW ROLNYCH ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna: Ustawa o rolniczych badaniach rynkowych z 30 marca 2001 r. (Dz. U. z 2001
Co wpływa na jakość mięsa wieprzowego?
.pl https://www..pl Co wpływa na jakość mięsa wieprzowego? Autor: prof. dr hab. inż. Damian Knecht Data: 17 stycznia 2017 Jakość wieprzowiny zależy od czynników zarówno genetycznych (zróżnicowanie rasowe
OCENA CECH TUCZNYCH I RZEŹNYCH ŚWIŃ RASY WIELKIEJ BIAŁEJ POLSKIEJ RÓŻNIĄCYCH SIĘ WYKORZYSTANIEM PASZY
Rocz. Nauk. Zoot., T. 34, z. 2 (2007) 209 216 OCENA CECH TUCZNYCH I RZEŹNYCH ŚWIŃ RASY WIELKIEJ BIAŁEJ POLSKIEJ RÓŻNIĄCYCH SIĘ WYKORZYSTANIEM PASZY G r a ż y n a M i c h a l s k a, J e r z y N o w a c
JAKOŚĆ MIĘSA KRÓW ZALICZONYCH W KLASYFIKACJI POUBOJOWEJ EUROP DO RÓŻNYCH KLAS
ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2008, 3 (58), 57 66 KATARZYNA ŚMIECIŃSKA, STANISŁAW WAJDA JAKOŚĆ MIĘSA KRÓW ZALICZONYCH W KLASYFIKACJI POUBOJOWEJ EUROP DO RÓŻNYCH KLAS S t r e s z c z e n i e Badania
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI DEPARTAMENT PROMOCJI I JAKOŚCI ŻYWNOŚCI
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI DEPARTAMENT PROMOCJI I JAKOŚCI ŻYWNOŚCI ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna: Ustawa o rolniczych badaniach rynkowych z 30 marca 2001 r.
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI DEPARTAMENT PROMOCJI I JAKOŚCI ŻYWNOŚCI
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI DEPARTAMENT PROMOCJI I JAKOŚCI ŻYWNOŚCI ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna: Ustawa o rolniczych badaniach rynkowych z 30 marca 2001 r.
Skąd wziąć dużo dobrego mleka?
https://www. Skąd wziąć dużo dobrego mleka? Autor: mgr inż. Joanna Soraja Tumanowicz Data: 10 lipca 2018 Produkcja mleka wysokiej jakości, w równych partiach i bez nadmiernej eksploatacji krowy wcale nie
Idealny moment na sprzedaż tuczników
https://www. Idealny moment na sprzedaż tuczników Autor: prof. dr hab. inż. Damian Knecht Data: 25 października 2018 Podstawą każdej działalności biznesowej, także produkcji tuczników, jest to aby sprzedawać
RYNEK MIĘSA WIEPRZOWEGO
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI DEPARTAMENT RYNKÓW ROLNYCH ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna: Ustawa o rolniczych badaniach rynkowych z 30 marca 2001 r. (Dz. U. z 2001
RYNEK MIĘSA WIEPRZOWEGO
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI DEPARTAMENT RYNKÓW ROLNYCH ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna: Ustawa o rolniczych badaniach rynkowych z 30 marca 2001 r. (Dz. U. z 2001
RYNEK MIĘSA WIEPRZOWEGO
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI DEPARTAMENT RYNKÓW ROLNYCH ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna: Ustawa o rolniczych badaniach rynkowych z 30 marca 2001 r. (Dz. U. z 2001
RYNEK MIĘSA WIEPRZOWEGO
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI DEPARTAMENT RYNKÓW ROLNYCH ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna: Ustawa o rolniczych badaniach rynkowych z 30 marca 2001 r. (Dz. U. z 2001
RYNEK MIĘSA WIEPRZOWEGO
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI DEPARTAMENT RYNKÓW ROLNYCH ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna: Ustawa o rolniczych badaniach rynkowych z 30 marca 2001 r. (Dz. U. z 2001
RYNEK MIĘSA WIEPRZOWEGO
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI DEPARTAMENT RYNKÓW ROLNYCH ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna: Ustawa o rolniczych badaniach rynkowych z 30 marca 2001 r. (Dz. U. z 2001
RYNEK MIĘSA WIEPRZOWEGO
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI DEPARTAMENT RYNKÓW ROLNYCH ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna: Ustawa o rolniczych badaniach rynkowych z 30 marca 2001 r. (Dz. U. z 2001
RYNEK MIĘSA WIEPRZOWEGO
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI DEPARTAMENT RYNKÓW ROLNYCH ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna: Ustawa o rolniczych badaniach rynkowych z 30 marca 2001 r. (Dz. U. z 2001
Journal of Agribusiness and Rural Development
ISSN 1899-5772 Journal of Agribusiness and Rural Development www.jard.edu.pl 2(12) 2009, 241-248 ZALEŻNOŚĆ CEN SKUPU ŻYWCA WOŁOWEGO I CEN DETALICZNYCH PRODUKTÓW I WYRĘBÓW WOŁOWYCH W POLSCE I WYBRANYCH
RYNEK MIĘSA WIEPRZOWEGO
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI DEPARTAMENT RYNKÓW ROLNYCH ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna: Ustawa o rolniczych badaniach rynkowych z 30 marca 2001 r. (Dz. U. z 2001
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI DEPARTAMENT PROMOCJI I JAKOŚCI ŻYWNOŚCI
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI DEPARTAMENT PROMOCJI I JAKOŚCI ŻYWNOŚCI ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna: Ustawa o rolniczych badaniach rynkowych z 30 marca 2001 r.
RYNEK MIĘSA WIEPRZOWEGO
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI DEPARTAMENT RYNKÓW ROLNYCH ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna: Ustawa o rolniczych badaniach rynkowych z 30 marca 2001 r. (Dz. U. z 2001
RYNEK MIĘSA WIEPRZOWEGO
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI DEPARTAMENT RYNKÓW ROLNYCH ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna: Ustawa o rolniczych badaniach rynkowych z 30 marca 2001 r. (Dz. U. z 2001
Wpływ wybranych czynników na ubytki masy tusz wieprzowych w czasie wychładzania
Roczniki Naukowe Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, t. 7 (2011), nr 3, 85-94 Wpływ wybranych czynników na ubytki masy tusz wieprzowych w czasie wychładzania Krzysztof Tereszkiewicz 1, Piotr Molenda
INFORMACJA. z wykonanego zadania na rzecz postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej
INFORMACJA z wykonanego zadania na rzecz postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej Tytuł zadania: Analiza zmienności cech użytkowych i reprodukcyjnych oraz jakości jaj wylęgowych hodowlanych populacji
WPŁYW OBSADY OWIEC NA ZRÓŻNICOWANEJ WIELKOŚCI PASTWISKACH NA POPRAWĘ EFEKTYWNOŚCI PRODUKCJI ŻYWCA JAGNIĘCEGO W GOSPODARSTWIE EKOLOGICZNYM* *
Rocz. Nauk. Zoot., T. 42, z. 1 (2015) 35 44 WPŁYW OBSADY OWIEC NA ZRÓŻNICOWANEJ WIELKOŚCI PASTWISKACH NA POPRAWĘ EFEKTYWNOŚCI PRODUKCJI ŻYWCA JAGNIĘCEGO W GOSPODARSTWIE EKOLOGICZNYM* * * Joanna Matejska
Badaniami objęto tuszki królików bezrasowych pochodzące z 5 punktów skupu, charakteryzujących aglomerację Krakowa.
"ŻYWNOŚĆ, TECHNOLOGIA, JAKOŚĆ" 1(2),1995 Stanisław Popek WPŁYW MASY PRZEDUBOJOWEJ KRÓLIKÓW NA JAKOŚĆ SENSORYCZNĄ MIĘSA 1. WSTĘP Podstawowym kierunkiem użytkowania królików, w ostatnich latach staje się
Rasy świń: porównanie użytkowości rozpłodowej, tucznej i rzeźnej
.pl Rasy świń: porównanie użytkowości rozpłodowej, tucznej i rzeźnej Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 11 grudnia 2015 1 / 7 .pl W Polsce w fermowym chowie najczęściej utrzymywane są rasy Wielka
RYNEK MIĘSA WIEPRZOWEGO
MINISTERSTWO ROLNICTWA I ROZWOJU WSI DEPARTAMENT RYNKÓW ROLNYCH ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ Podstawa prawna: Ustawa o rolniczych badaniach rynkowych z 30 marca 2001 r. (Dz. U. z 2001
Efekty stosowania produktów towarzyszących produkcji biopaliw w półintensywnym tuczu jagniąt. Cz. I. Wyniki tuczu i wartość rzeźna
Roczniki Naukowe Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, t. 9 (2013), nr 2, 35-43 Efekty stosowania produktów towarzyszących produkcji biopaliw w półintensywnym tuczu jagniąt. Cz. I. Wyniki tuczu i wartość
Krowa na dobrej trawie
https://www. Krowa na dobrej trawie Autor: mgr inż. Joanna Soraja Tumanowicz Data: 25 kwietnia 2018 Odpowiednie wykorzystanie potencjału użytków zielonych poprzez przeprowadzenie ich renowacji, pozwoli
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Rolnictwa Warszawa, 05.09.2014 r. Notatka informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS FIZYCZNE ROZMIARY PRODUKCJI ZWIERZĘCEJ W 2013 R. 1 W 2013 r. uzyskano następujący poziom produkcji
Rynek drobiu w 2013 roku cz. I
OID (272) 5/2014 Rynek drobiu w 2013 roku cz. I W 2013 roku rynek drobiarski w Polsce cechowało wolniejsze, w porównaniu z rokiem poprzednim, tempo wzrostu produkcji popytu krajowego i obrotów zagranicznych
Nowa linia mateczna owiec plenno-mleczna owca kołudzka
Nowa linia mateczna owiec Wiadomości Zootechniczne, R. XLIV (2006), 2: 43-53 Nowa linia mateczna owiec plenno-mleczna owca kołudzka Kazimierz Korman Instytut Zootechniki, Zootechniczny Zakład Doświadczalny,
OCENA JAKOŚCI TUSZ I MIĘSA JAGNIĄT RODZIMEJ OWCY WRZOSÓWKI ŻYWIONYCH PASZĄ Z DODATKIEM NASION LNU
ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2016, 1 (104), 68 78 DOI: 10.15193/zntj/2016/104/102 ADONA AWĘCA, EWA SOSIN-BZDUCHA, JACE SIORA OCENA JAOŚCI TUSZ I MIĘSA JAGNIĄT RODZIMEJ OWCY WRZOSÓWI ŻYWIONYCH PASZĄ
Żywienie trzody chlewnej: jaki ma wpływ na jakość wieprzowiny?
https://www. Żywienie trzody chlewnej: jaki ma wpływ na jakość wieprzowiny? Autor: prof. dr hab. inż. Damian Knecht Data: 1 stycznia 2017 To, jak żywienie trzody chlewnej wypływa na jakość mięsa wieprzowego,
OCENA MOśLIWOŚCI WYKORZYSTANIA HODOWLI ŚWIŃ RASY ZŁOTNICKIEJ
ASSESSMENT OF POTENTIAL FOR ZŁOTNICKA SPOTTED PIG BREEDING IN ORGANIC FARMS OCENA MOśLIWOŚCI WYKORZYSTANIA HODOWLI ŚWIŃ RASY ZŁOTNICKIEJ PSTREJ W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH Janusz Tomasz Buczyński (1),
WPŁYW PRZECHOWYWANIA MIĘSA JAGNIĘCEGO NA JEGO JAKOŚĆ FIZYKO-CHEMICZNĄ
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIV, 2011, 1, str. 76 81 Renata Klebaniuk, Krzysztof Patkowski 1), Edyta Kowalczuk-Vasilev WPŁYW PRZECHOWYWANIA MIĘSA JAGNIĘCEGO NA JEGO JAKOŚĆ FIZYKO-CHEMICZNĄ Instytut Żywienia
Rynek wołowiny i cielęciny
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Departament Rynków Rolnych ZINTEGROWANY SYSTEM ROLNICZEJ INFORMACJI RYNKOWEJ (Podstawa prawna: Ustawa o rolniczych badaniach rynkowych z dnia 30 marca 2001r.) Rynek
Charakterystyka systemów chowu owiec i efekty odchowu jagniąt w gospodarstwach rodzinnych utrzymujących wybrane rodzime rasy owiec *
Systemy chowu owiec i efekty odcowu jagniąt ras rodzimych Wiadomości Zootechniczne, R. LV (2017), 5: 155 167 Charakterystyka systemów chowu owiec i efekty odchowu jagniąt w gospodarstwach rodzinnych utrzymujących
INFORMACJA. z wykonanego zadania na rzecz postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej
INFORMACJA z wykonanego zadania na rzecz postępu biologicznego w produkcji zwierzęcej Tytuł zadania: Analiza zmienności cech użytkowych i reprodukcyjnych oraz jakości jaj wylęgowych hodowlanych populacji
Ile w Polsce, a ile w UE za kilogram wołowiny?
.pl https://www..pl Ile w Polsce, a ile w UE za kilogram wołowiny? Autor: Elżbieta Sulima Data: 31 sierpnia 2016 Analitycy twierdzą, że na dalszy wzrost produkcji mięsa wołowego składać się będzie rozwój
ZAWARTOŚĆ WYBRANYCH METALI W TKANCE MIĘŚNIOWEJ, WĄTROBIE I NERKACH KOŹLĄT I JAGNIĄT
ŻYWNOŚĆ 2(35), 2003 ROMAN NIEDZIÓŁKA, KRYSTYNA PIENIAK-LENDZION, WIESŁAW SZELIGA ZAWARTOŚĆ WYBRANYCH METALI W TKANCE MIĘŚNIOWEJ, WĄTROBIE I NERKACH KOŹLĄT I JAGNIĄT Streszczenie Przedmiotem badań było
Przydatność bydła simentalskiego do produkcji wołowiny
Przydatność bydła simentalskiego do produkcji wołowiny Wiadomości Zootechniczne, R. XLIX (2011), 4: 69 76 Przydatność bydła simentalskiego do produkcji wołowiny Bogumiła Choroszy, Zenon Choroszy Instytut
WPŁYW DŁUGOŚCI ODCHOWU GĘSI NA ICH WARTOŚĆ RZEŹNĄ
WPŁYW DŁUGOŚCI ODCHOWU GĘSI NA ICH WARTOŚĆ RZEŹNĄ Barbara Biesiada-Drzazga 1), Alina Janocha 1), Mariusz Kubiak 2), Małgorzata Szostek 1), Magdalena Czubaszek 1) 1) Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny
INSTYTUT GENETYKI I HODOWLI ZWIERZĄT POLSKIEJ AKADEMII NAUK W JASTRZĘBCU. mgr inż. Ewa Metera-Zarzycka
INSTYTUT GENETYKI I HODOWLI ZWIERZĄT POLSKIEJ AKADEMII NAUK W JASTRZĘBCU mgr inż. Ewa Metera-Zarzycka Profil metaboliczny osocza krwi i wartość biologiczna mleka krów w gospodarstwach ekologicznych Praca
WPŁYW MASY I PŁCI BOBRÓW NA ILOŚĆ I JAKOŚĆ UZYSKANEGO Z NICH MIĘSA
SCIENTIARUM POLONORUMACTA Technologia Alimentaria 1(1) 2002, 75-83 WPŁYW MASY I PŁCI BOBRÓW NA ILOŚĆ I JAKOŚĆ UZYSKANEGO Z NICH MIĘSA Władysław Korzeniowski, Aleksandra Kwiatkowska, Barbara Jankowska,
Hereford - szybki opas i dużo dobrej wołowiny
https://www. Hereford - szybki opas i dużo dobrej wołowiny Autor: Tomasz Kodłubański Data: 30 października 2017 Hereford to dominująca na świecie rasa bydła mięsnego będąca doskonałym źródłem pozyskania
PROGNOZA REDUKCJI EMISJI GHG W POLSKIM CHOWIE ZWIERZĄT GOSPODARSKICH DO 2050 R.*
PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY NATIONAL RESEARCH INSTITUTE OF ANIMAL PRODUCTION PROGNOZA REDUKCJI EMISJI GHG W POLSKIM CHOWIE ZWIERZĄT GOSPODARSKICH DO 2 R.* Jacek Walczak * - Na podstawie opracowania wykonanego