Expression of neuropilin-2 in ovarian cancer. Ekspresja neuropiliny-2 w raku jajnika. Original article/artykuł oryginalny
|
|
- Kinga Marszałek
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Expression of neuropilin-2 in ovarian cancer Wiesława Bednarek, Magdalena Mazurek-Kociubowska, Iwona Wertel I Katedra i Klinika Ginekologii Onkologicznej i Ginekologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie Kierownik: prof. dr hab. Jan Kotarski Address for correspondence/ Adres do korespondencji: I Katedra i Klinika Ginekologii Onkologicznej i Ginekologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie Lublin, ul. Staszica 16 tel , fax: wbed@wp.pl Received: Accepted: Published: STATISTIC STATYSTYKA Word count Liczba słów Tables Tabele Figures Ryciny References Piśmiennictwo 2562/ Praca finansowana z KBN NN This project was financed from KBN NN Ekspresja neuropiliny-2 w raku jajnika Original article/artykuł oryginalny Summary Introduction. Neuropilin-2 (NRP2), a transmembrane receptor, plays an important role in the distribution of lymphatic vessels. Blocking the binding of VEGF-C with neuropilin-2 by using specific antibodies, inhibits in vivo distribution of terminal lymphatic endothelial cells. Aim. The aim of this study was to determine the expression of neuropilin-2 in ovarian cancer and to evaluate correlations with clinical features. Material and methods. The material was collected from from 61 patients operated by the reason of ovarian cancer, between the ages of 24 to 82 (Mean 56,31±14,27). On histopathological examination 30 cases of serous carcinoma, 21 mucinous cancer and 10 endometrial cancer were found. Results. The expression of NRP2 with a strong degree of intensity was found in 7 cases, of low-grade 30 cases. No expression was found in 24 cases. There was no significant correlation between expression of neuropilin-2 and FIGO stage, tumor type or degree of histopathological differentiation. Conclusion. Considering the results of the study, it is hard to define the role of neuropilin- 2 in lymphangiogenesis in oarian cancer. Key words: ovarian cancer, neuropilin-2, lymphangiogenesis, VEGF, VEGFR. Streszczenie Wstêp. Neuropilina-2 (neuropilin-2, NRP2) przezb³onowy receptor, odgrywa wa n¹ rolê w procesie podzia³u naczyñ limfatycznych. Blokowanie wi¹zania VEGF-C z neuropilin¹-2 przy u yciu specyficznych przeciwcia³, hamuje in vivo podzia³ koñcowych limfatycznych komórek endotelialnych. Cel pracy. Celem pracy by³o oznaczenie ekspresji markera NRP2 w raku jajnika oraz wykazanie korelacji z cechami klinicznymi. Materia³ i metody. Materia³ pobrano od 61 pacjentek operowanych powodu raka jajnika,w wieku od 24 do 82 (œrednia 56,31±14,27). W badaniu histopatologicznym stwierdzono 30 przypadków raka surowiczego, 21 przypadków raka œluzowegi oraz 10 endometrialnego. Wyniki. Ekspresjê NRP2 o silnym stopniu nasilenia stwierdzono w 7 przypadkach, o s³abym stopniu nasilenia-30. Brak ekspresji stwierdzono w 24 przypadkach. Nie stwierdzono istotnych korelacji miêdzy ekspresj¹ neuropiliny-2 a stopniem zaawansowania kliniczego, typem histopatologicznym nowotworu ani stopniem jego zró nicowania. Wnioski. Na podstawie otrzymanych wyników trudno s¹dziæ o roli neuropiliny-2 w procesie limfangiogenezy w raku jajnika. S³owa kluczowe: rak jajnika, neuropilina-2, limfangiogeneza, VEGF, VEGFR. ONKOLOGIA I RADIOTERAPIA 1 (15) 2011
2 28 W. BEDNAREK, M. MAZUREK-KOCIUBOWSKA, I. WERTEL INTRODUCTION Neuropilins (NRP) are molecules structurally similar to each other, located on the cell surface. They have a short cytoplasmic domain devoid of enzymatic activity. Two genes encoding proteins with 47% aminoacid compliance were identified: NRP1 and NRP2 [1]. Initially neuropilins were described as receptors for factors involved in neuronal conduction, belonging to the third class of semaphorins (SEMA) [2]. Numerous studies on various systems of the human body revealed a significant role of neuropilins in the development of blood and lymphatic vessels [3, 4]. In vitro studies demonstrated that neuropilins show affinity to the members of the family of vascular endothelial growth factor (VEGF) in a characteristic manner depending on isoforms. NRP1 has affinity to VEGF-A, VEGF-B, VEGF-E and PlGF (placental growth factor), and NRP2 to VEGF-A, VEGF-C and PlGF [5]. However, the biological relation of these interactions in human cells is not fully known. Both NRP1 and NRP2 have a long extracellular region and a short cytoplasmic fragment, having the length of about 40 amino acids, devoid of enzymatic activity. The extracellular region of neuropilins consists of five structurally different domains. These are: two CUB motifs, a1 and a2, homologous with additional components c1r/c1s, two domains homologous to coagulation factors V/VIII- b1 and b2, and one domain c, called MAM, homologous with meprin A5 [6]. The binding site of VEGF-A with high affinity is located on the b1 and b2 domains of neuropilin-1 and 2, while joining of semaphorins requires the presence of a1a2 and b1b2 domains [7]. NRP2 expression on the membrane of blood cells is limited to the venous and lymphatic capillaries. In vitro research revealed that NRP2 modulates the process of division of small lymphatic vessels and prevents it from slowing down. Genetic deletion of neuropilin-2 results in identical defects in the division of vessels as those observed after treatment with specific antibodies [8]. OBJECTIVES OF THE PROJECT The objective of this project was to assess the expression of transmembrane receptor of neuropilin-2 and seek correlations with selected clinical features and histopathology in three histopathological types of ovarian cancer. MATERIAL AND METHODS The study included material from 61 patients operated on for ovarian cancer in the Department and the Clinic of Oncologic Gynaecology and Gynaecology of the Medical University of Lublin in the years In all cases the diagnosis was confirmed histopathologically. The following factors were evaluated: patients age, histological type of the tumour, stage of cancer differentiation, stage of the disease according to FIGO classification, concentration of marker CA-125 in the blood WSTĘP Neuropiliny (neuropilins, NRP) to cz¹steczki podobne do siebie strukturalnie zlokalizowane s¹ na powierzchni komórek. Posiadaj¹ krótk¹ domenê cytoplazmatyczn¹ pozbawion¹ aktywnoœci enzymatycznej. Wykryto dwa geny koduj¹ce bia³ka o zgodnoœci aminokwasowej 47%: NRP1 i NRP2 [1]. Pocz¹tkowo neuropiliny by³y opisywane jako receptory dla czynników bior¹cych udzia³ w przewodnictwie neuronalnym, nale ¹cych do trzeciej klasy semaforyn (SEMA) [2]. Liczne badania nad ró nymi uk³adami organizmu ludzkiego, wykaza³y znacz¹c¹ rolê neuropilin w rozwoju naczyñ krwionoœnych i ch³onnych [3, 4]. Badania in vitro udowodni³y, e neuropiliny wykazuj¹ powinowactwo do cz³onków rodziny œródb³onkowego czynnika wzrostu naczyñ ( vascular endothelial growth factor, VEGF) w charakterystyczny, zale ny od izoformy sposób. NRP1 wykazuje powinowactwo do VEGF-A, VEGF-B, VEGF-E oraz PlGF ( placental growth factor, ³o yskowy czynnik wzrostu ), natomiast NRP2 do VEGF- A, VEGF-C oraz PlGF [5]. Jednak biologiczny zwi¹zek tych interakcji w ludzkich komórkach nie jest do koñca poznany. Zarówno NRP1 jak i NRP2 posiadaj¹ d³ugi region zewn¹trzkomórkowy oraz krótki fragment cytoplazmatyczny, d³ugoœci oko³o 40 aminokwasów, który nie posiada aktywnoœci enzymatycznej. Region zewn¹trzkomórkowy neuropilin zawiera piêæ ró nych strukturalnie domen. S¹ to: dwa motywy CUB, a1 i a2 homologiczne z komponentami uzupe³niaj¹cymi c1r/c1s, dwie domeny homologiczne z czynnikami krzepniêcia V/VIII- b1 i b2, oraz jedn¹ domenê c, zwan¹ MAM homologiczn¹ z mepryn¹ A5 [6]. Miejsce wi¹zania VEGF-A o wysokim powinowactwie, zosta³o zlokalizowane na domenach b1 i b2 neuropiliny-1 i 2, natomiast przy³¹czenie semaforyn wymaga obecnoœci domen a1a2 oraz b1b2 [7]. Ekspresja NRP2 na b³onie komórek naczyñ jest ograniczona do kapilar ylnych i limfatycznych. Badania in vitro wykaza³y, e NRP2 moduluje proces podzia³u drobnych naczyñ limfatycznych i zapobiega jego spowalnianiu. Genetyczna delecja neuropiliny-2 skutkuje identycznymi defektami podzia³u naczyñ do obserwowanych po leczeniu specyficznymi przeciwcia³ami [8]. CEL PRACY Celem pracy by³a ocena ekspresji receptora przezb³onowego neuropiliny-2 i poszukiwanie korelacji z wybranymi cechami klinicznymi i histopatologicznymi w trzech typach histopatologicznych raka jajnika. MATERIAŁ I METODY Do badañ w³¹czono materia³ od 61 chorych operowanych z powodu raka jajnika w I Katedrze i Klinice Ginekologii Onkologicznej i Ginekologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie w latach We wszystkich przypadkach rozpoznanie potwiedzone zosta³o histopatologicznie. Oceniano wiek chorych, typ histopatologiczny guza, stopieñ zró nicowania nowotworu, stopieñ za-
3 Expression of neuropilin-2 in ovarian cancer serum before surgery and the results of NRP2 expression. Representative sections of tissue from examined ovarian cancers were used for immunohistochemistry, preserved in 10% buffered formalin and embedded in paraffin. Following removal of paraffin and hydration of sections, antigenic determinant was uncovered. Subsequently, endogenous peroxidase was blocked and sections were incubated with mouse monoclonal antibody directed against neuropilin-2 (Abbiotec, USA) overnight at 4 C. Then it was incubated with secondary antibody with complex of streptavidin/biotin conjugated with peroxidase. All reagents necessary to carry out the colour reactions came from the ImmunoCruzTM Staining System set by Santa Cruz Biotechnology, USA. Sections stained with hematoxylin were dehydrated and embedded in Canadian balm. Identical formulations prepared without primary antibody constituted negative control. To evaluate the result in the colour reaction Olympus CX41 microscope with a digital camera DP12 was used. The stage of neuropilin-2 expression in the tested formulations was evaluated according to the following scale: 1 point - negative or positive reaction with weak colour intensity, 2 points - positive reaction with medium colour intensity, 3 points - positive reaction with intensive colour. Then the percentage of cells with a colour reaction from 3 fields of view was averaged. Final evaluation is the product of intensity of colour (1-3) and the percentage of cancer cells with positive colour reaction. For statistical purposes, the following score was assumed: no reaction (-) - when score ranged from 0 to 59, weak positive reaction (+) - when score ranged from 60 to 129, strong positive reaction (++) - when score ranged from 130 to 300. Statistical analysis The results were analyzed statistically. Values of the analyzed measurable parameters were shown using the mean, median, quartiles and standard deviation, and for the immeasurable using the number and percentage. For measurable features, normality for the distribution of the analyzed parameters was assessed using the W test by Shapiro-Wilk. To compare two independent groups, the U test by Mann-Whitney was used, and for age of groups the Kruskal-Wallis test was used. The homogeneity test c 2 was used for unrelated qualitative characteristics in order to detect the existence of differences between the compared groups. Independence test c 2 was used to investigate the existence of a relationship between the measured traits. The significance level p <0.05 indicating the existence of significant differences was assumed. The database and statistical research was based on the STATISTICA 9.0 software (StatSoft, Poland). 29 awansowania choroby wed³ug klasyfikacji FIGO, stê enie markera CA-125 w surowicy krwi przed operacj¹ oraz wyniki ekspresji NRP2. Do badañ immunohistochemicznych wykorzystano reprezentatywne skrawki z tkanki badanych raków jajnika, utrwalone w 10% formalinie zbuforowanej i zatopione w parafinie. Po odparafinowaniu i uwodnieniu skrawków przeprowadzono proces ods³oniêcia determinanty antygenowej. Nastêpnie zablokowano endogenn¹ peroksydazê i inkubowano skrawki z monoklonalnym mysim przeciwcia³em skierowanymi przeciwko neuropilinie-2 (Abbiotec, USA) przez ca³¹ noc w temperaturze 4 C. Kolejno przeprowadzono inkubacjê z przeciwcia³em wtórnym z kompleksem streptawidyna/ biotyna skoniugowane z peroksydaz¹. Wszystkie odczynniki niezbêdne do przeprowadzenia reakcji barwnych pochodzi³y z zestawu ImmunoCruzTM Staining System firmy Santa Cruz Biotechnology, USA. Podbarwione hematoksylin¹ skrawki odwodniono i zatopiono w balsamie kanadyjskim. Identycznie przygotowane preparaty bez u ycia przeciwcia³¹ pierwotnego stanowi³y kontrole negatywn¹. Do oceny wyniku reakcji barwnej wykorzystano mikroskop Olympus CX41 z kamer¹ cyfrow¹ DP12. Stopieñ nasilenia ekspresji neuropiliny-2 w w badanych preparatach oceniano wed³ug nastêpuj¹cej skali: 1 punkt odczyn ujemny lub dodatni o s³abej intensywnoœci zabarwienia, 2 punkty odczyn dodatni o œredniej intensywnoœci zabarwienia, 3 punkty odczyn dodatni o intensywnym zabarwieniu. Nastêpnie uœredniano odsetek komórek z reakcj¹ barwn¹ z 3 pól widzenia. Ocena koñcowa to wynik iloczynu stopnia intensywnoœci zabarwienia (1-3) i odsetka komórek nowotworowych z dodatni¹ reakcj¹ barwn¹. Do celów statystycznych przyjêto wskaÿnik score: brak odczynu (-) gdy score wynosi³ od 0 do 59, s³abo dodatni odczyn (+) gdy score wynosi³ od 60 do129, silnie dodatni odczyn (++) gdy score wynosi³ od 130 do 300. Analiza statystyczna Uzyskane wyniki badañ poddano analizie statystycznej. Wartoœci analizowanych parametrów mierzalnych przedstawiono przy pomocy wartoœci œredniej, mediany, kwartyli i odchylenia standardowego, a dla niemierzalnych przy pomocy licznoœci i odsetka. Dla cech mierzalnych normalnoœæ rozk³adu analizowanych parametrów oceniano przy pomocy testu W Shapiro-Wilka. Do porównania dwóch grup niezale nych zastosowano test U Manna-Whitneya, zaœ dla wieku grup test Kruskala-Wallisa. Dla niepowi¹zanych cech jakoœciowych do wykrycia istnienia ró nic miêdzy porównywanymi grupami u yto testu jednorodnoœci c 2. Do zbadania istnienia zale noœci miêdzy badanymi cechami u yto testu niezale noœci c 2. Przyjêto poziom istotnoœci p<0,05 1 (15) 2011
4 30 W. BEDNAREK, M. MAZUREK-KOCIUBOWSKA, I. WERTEL RESULTS The study included 61 patients aged from 24 to 82 years. The average age was ± years. Taking into account the histopathological diagnosis, a serous cancer was present in 49.18% (n = 30) of patients, endometrial in 16.39% (n = 10), and mucinous in 34.43% (n = 21) (Fig. 1). In the analyzed group, stage III of advancement was diagnosed in 28 patients (45.90%), I stage in 25 patients (40.98%), II stage in 7 patients (11.48%) and IV stage in 1 patient (1.64%) (Fig.2). In the investigated group in 63.93% (n = 39) G2 histological stage of diversification G2 was identified, in 27.87% (n = 17) G3, and in 8.20% (n = 5) G1 (Fig. 3). In the investigated group 49.18% (n = 30) revealed weakly positive level of neuropilin-2 expression, 39.34% (n = 24) showed a negative reaction and 11.48% (n = 7) showed a strong positive reaction (Fig. 4). wskazuj¹cy na istnienie istotnych statystycznie ró nic. Bazê danych i badania statystyczne przeprowadzono w oparciu o oprogramowanie komputerowe STATISTI- CA 9.0 (StatSoft, Polska). WYNIKI Badaniami objêto 61 pacjentek w wieku od 24 do 82 lat. Œrednia wieku badanych wynosi³a 56,31 ± 14,27 lat. Bior¹c pod uwagê wynik histopatologiczny u 49,18% (n=30) badanych stwierdzono nowotwór typu surowiczego, u 16,39% (n=10) endometrialnego i u 34,43% (n=21) œluzowego (Ryc.1). W analizowanej grupie III stopieñ zaawansowania klinicznego stwierdzono u 28 pacjentek (45,90%), u 25 pacjentek stwierdzono I stopieñ zaawansowanie (40,98%), u 7 pacjentek II stopieñ (11,48%) i u 1 pacjentki IV stopieñ zaawansowania klinicznego (1,64%) (Ryc.2). W badanej grupie w 63,93% (n=39) stwierdzono stopieñ zró nicowania histologicznego G2, w 27,87% (n=17) G3 i w 8,20% (n=5) stopieñ G1 (Ryc.3). W badanej grupie w 49,18% (n=30) stwierdzono s³abo dodatni poziom ekspresji neuropiliny-2, w 39,34% (n=24) wynik by³ ujemny natomiast w 11,48% (n=7) obserwowano odczyn silnie dodatni (Ryc. 4). Fig. 1. Percentage of patients taking into account histopathological type Ryc. 1. Odsetek badanych z uwzględnieniem typu histopatologicznego Fig. 2. Percentage of patients taking into account the clinical stage of cancer Ryc. 2. Odsetek badanych z uwzględnieniem stopnia zaawansowania klinicznego nowotworu
5 Expression of neuropilin-2 in ovarian cancer As a result of statistical analysis it was found that patients with clinical malignancy stage I and II, slightly more frequently revealed positive result of NRP2 expression (71.88%) compared with patients with III and IV clinical stage (48.28%). The differences were close to statistical significance (p = 0.06) (Table I). Statistical analysis showed no significant correlation between the histopathological result of ovarian cancer and expression of NRP2 (p=0.43). It was established that positive expression was more frequent in the case of mucinous cancer (71.43%) than in the case of serum (56.67%) and endometrial cancer (50.00%). The results obtained are shown in Table II. The statistical analysis showed no significant correlation between the stage of histological diversification of cancer and the result of NRP2 expression (p = 0.86) (Table III). The analyzed study group revealed increased intensity of colour reaction in 54.10% (n = 33) in stage 2, in 42.62% (n = 26) in stage 1 and in 3.28% (n = 2) in stage 3 (Fig. 5). As a result of statistical analysis it was established that in patients with clinical stage III and IV the intensity of expression of NRP2 in stage 1 was slightly more frequent (55.17%) than in the group with clinical stage 31 W wyniku przeprowadzonej analizy statystycznej stwierdzono, e u chorych ze stopniem z³oœliwoœci klinicznej I i II nieznacznie czêœciej obserwowano dodatni wynik ekspresji NRP2 (71,88%) w porównaniu z grupa chorych w III i IV stopniu zaawansowania klinicznego (48,28%). Stwierdzone ró nice by³y bliskie istotnoœci statystycznej (p=0,06) (Tabela I). Analiza statystyczna nie wykaza³a istotnej korelacji pomiêdzy wynikiem histopatologicznym raka jajnika a ekspresj¹ NRP2 (p=0,43). Stwierdzono, e dodatnia ekspresja wystêpowa³a czêœciej w przypadku raka œluzowego (71,43%) ni surowiczego (56,67%) i endometrioidalnego (50,00%). Otrzymane wyniki przedstawia Tabela II. Przeprowadzona analiza statystyczna nie wykaza³a istotnego zwi¹zku pomiêdzy stopniem zró nicowania histologicznego nowotworu a wynikiem ekspresji NRP2 (p=0,86) (Tabela III). W analizowanej grupie stwierdzono w 54,10% (n=33) nasilenie odczynu barwnego w stopniu 2, w 42,62% (n=26) w stopniu 1 i w 3,28% (n=2) w stopniu 3 (Ryc.5). W wyniku przeprowadzonej analizy statystycznej stwierdzono, e u pacjentek w III i IV stopniu zaawansowania klinicznego nieznacznie czêœciej wystêpowa³o nasilenie ekspresji NRP2 w stopniu 1 (55,17%), ni Fig. 3. Percentage of patients taking into account the histological diversification stage of ovarian cancer Ryc. 3. Odsetek badanych z uwzględnieniem stopnia zróżnicowania histologicznego raka jajnika Fig. 4. Percentage of patients taking into account the level of neuropilin-2 expression Ryc. 4. Odsetek badanych z uwzględnieniem poziomu ekspresji neuropiliny-2 1 (15) 2011
6 32 W. BEDNAREK, M. MAZUREK-KOCIUBOWSKA, I. WERTEL Tab. 1. The result of NRP2 expression taking into account the clinical stage of cancer Clinical stage positive negative Total I/II III/IV Total ,88% 28,13% 100,00% ,28% 51,72% 100,00% ,66% 39,34% 100,00% Statistical analysis: Chi 2 =3.55, p=0.06 Tab. 1. Wynik ekspresji NRP2 z uwzględnieniem stopnia zaawansowania klinicznego nowotworu Stopieñ zaawansowania klinicznego I/II III/IV Razem dodatni ujemny Razem ,88% 28,13% 100,00% ,28% 51,72% 100,00% ,66% 39,34% 100,00% Analiza statystyczna: Chi 2 =3,55; p=0,06 Tab. 3. The result of NRP2 expression taking into account the histopathological type of ovarian cancer Histolopathological type serosum endometrioides mucinosum Total positive negative Total ,67% 43,33% 100,00% ,00% 50,00% 100,00% ,43% 28,57% 100,00% ,66% 39,34% 100,00% Statistical analysis: Chi 2 =1,70; p=0,43 Tab. 2. Wynik ekspresji NRP2 z uwzględnieniem typu histopatologicznego raka jajnika Typ hist-pat. dodatni ujemny Razem serosum endometrioides mucinosum Razem ,67% 43,33% 100,00% ,00% 50,00% 100,00% ,43% 28,57% 100,00% ,66% 39,34% 100,00% Analiza statystyczna: Chi 2 =1,70; p=0,43 Fig. 5. Percentage of patients taking into account intensity of NRP2 reaction Ryc. 5. Odsetek badanych z uwzględnieniem nasilenia odczynu NRP2
7 Expression of neuropilin-2 in ovarian cancer I and II (31.25%). The differences were close to statistical significance (p = 0.06) (Table IV). The statistical analysis showed no significant correlation between the histopathological type of ovarian cancer and the intensity of NRP2 expression (p = 0.85). The results obtained are shown in Table V. The statistical analysis showed no significant correlation between the stage of histological diversification of ovarian cancer and the intensity of NRP2 expression (p = 0.89) (Table VI). 33 w grupie ze stopniem zaawansowania klinicznego I i II, (31,25%). Stwierdzone ró nice by³y bliskie istotnoœci statystycznej (p=0,06) (Tabela IV). Analiza statystyczna nie wykaza³a istotnego zwi¹zku pomiêdzy typem histopatologicznym raka jajnika a nasileniem ekspresji NRP2 (p=0,85). Otrzymane wyniki przedstawia Tabela V. Przeprowadzona analiza statystyczna nie wykaza³a istotnego zwi¹zku pomiêdzy stopniem zró nicowania histologicznego raka jajnika a nasileniem ekspresji NRP2 (p=0,89) (Tabela VI). Tab. 3. The result of NRP2 expression taking into account the stage of histopathological diversification of ovarian cancer Stage of histological diversification G3 G1/G2 Total positive negative Total ,82% 41,18% 100,00% ,36% 38,64% 100,00% ,66% 39,34% 100,00% Statistical analysis: Chi 2 =0.03; p=0.86 Tab. 3. Wynik ekspresji NRP2 z uwzględnieniem stopnia zróżnicowania histopatologicznego raka jajnika Stopieñ zró nicowania histologicznego G3 G1/G2 Razem dodatni ujemny Razem ,82% 41,18% 100,00% ,36% 38,64% 100,00% ,66% 39,34% 100,00% Analiza statystyczna: Chi 2 =0,03; p=0,86 Tab. 4. Percentage of patients taking into account the stage of cancer Clinical stage 1 2/3 Total I/II III/IV Total ,25% 68,75% 100,00% ,17% 44,83% 100,00% ,62% 57,38% 100,00% Statistical analysis: Chi 2 =3.56; p=0.06 Tab. 4. Nasilenie odczynu barwnego z uwzględnieniem stopnia zaawansowania nowotworu Stopieñ zaawansowania klinicznego I/II III/IV Razem 1 2/3 Razem ,25% 68,75% 100,00% ,17% 44,83% 100,00% ,62% 57,38% 100,00% Analiza statystyczna: Chi 2 =3,56; p=0,06 1 (15) 2011
8 34 W. BEDNAREK, M. MAZUREK-KOCIUBOWSKA, I. WERTEL DISCUSSION The network of lymphatic vessels grows by proliferation and elongation from the centre. Members of the family of vascular endothelial growth factor are key mediators in the processes of angiogenesis and lymphangiogenesis [9]. These factors have an affinity for at least two families of receptors located on the surface of cells: tyrosine kinase and neuropilin receptors [10]. So far three kinds of tyrosine receptors were identified (vascular endothelial growth factor receptor, VEGFR) VEGFR1 (Flt1), DYSKUSJA Sieæ naczyñ limfatycznych powiêksza siê przez proliferacjê i odœrodkowe wyd³u anie. Cz³onkowie rodziny œródb³onkowego czynnika wzrostu naczyñ s¹ najwa niejszymi mediatorami w procesach angiogenezy i limfangiogenezy [9]. Czynniki te wykazuj¹ powinowactwo do przynajmniej dwóch rodzin receptorów zlokalizowanych na powierzchni komórek: receptory kinazy tyrozynowej oraz neuropiliny [10]. Dotychczas zidentyfikowano trzy rodzaje receptorów tyrozynowych (vascular endothelial growth Tab. 5. The intensity of NRP2 expression taking into account the histopathological type of ovarian cancer Histolopathological type serosum endometrioides mucinosum Total 1 2/3 Total ,00% 60,00% 100,00% ,00% 60,00% 100,00% ,62% 52,38% 100,00% ,62% 57,38% 100,00% Statistical analysis: Chi 2 =0.33; p=0.85 Tab. 5. Nasilenie ekspresji NRP2 z uwzględnieniem typu histopatologicznego raka jajnika Typ hist-pat. 1 2/3 Razem serosum endometrioides mucinosum Razem ,00% 60,00% 100,00% ,00% 60,00% 100,00% ,62% 52,38% 100,00% ,62% 57,38% 100,00% Analiza statystyczna: Chi 2 =0,33; p=0,85 Tab. 6. The intensity of NRP2 expression taking into account the stage of histological diversification of ovarian cancer Stage of histological diversification G3 G1/G2 Total 1 2/3 Total ,18% 58,82% 100,00% ,18% 56,82% 100,00% ,62% 57,38% 100,00% Statistical analysis: Chi 2 =0.02; p=0.89 Tab. 6. Nasilenie ekspresji NRP2 z uwzględnieniem stopnia zróżnicowania histologicznego raka jajnika Stopieñ zró nicowania histologicznego G3 G1/G2 Razem 1 2/3 Razem ,18% 58,82% 100,00% ,18% 56,82% 100,00% ,62% 57,38% 100,00% Analiza statystyczna: Chi 2 =0,02; p=0,89
9 Expression of neuropilin-2 in ovarian cancer VEGFR2 (Flk1/KDR) and VEGFR3 (Flt4). All three receptors are important in the formation and development of blood vessels during embryogenesis, and inactivation of one of the genes encoding these receptors disturbs the development of a network of blood and lymphatic vessels, and causes the death at the embryonic stage. Binding of VEGF factors to tyrosine receptors induces changes in them, including receptor dimerization, which leads to activation of tyrosine kinase and autophosphorylation of tyrosine residue. A receptor which was phosphorilated induces activation of many more substrates which finally cause cell permeability, migration and proliferation of endothelial cells. After initial differentiation and budding regulated by nuclear transcription factors (Prox1 and Sox18), following subsequent migration and growth depend mainly on VEGF-C [11, 12, 13]. VEGF-C is bound to Flt4, a VEGFR3 receptor, a tyrosine kinase receptor which occurs at the early stages of formation of lymphatic vessels [14]. VEGFR3 appears to be a guiding receptor for VEGF-C activities during development of the lymphatic capillaries [15]. In addition to VEGFR3, VEGF- C is bound to other receptors such as VEGFR2, and coreceptors such as neuropilin-2, which is present in veins and lymphatic vessels. NRP2 was initially considered a receptor belonging to class 3 of semaphorins and a mediator of axonal conductance [16]. Yuan and colleagues have studied importance of NRP2 in the development of blood vessels and found a significant relationship [17]. Loss of NRP2 functions led to lack or significant limitation of development of small lymphatic vessels and capillaries in investigated tissues, such as: skin, intestine, heart, diaphragm and lungs of mouse embryos. Veins in which neuropilin expression was limited developed normally and the network of capillaries was identical as in the tissues with NRP2. Researchers observations indicate that NRP2 has a selective influence on the development of lymphatic vessels and is not necessary in the process of lymphangiogenesis, which it only modifies. Studies by Takashima et al. showed that mice deprived of NRP1 and NRP2 functions died earlier during embryonic development than mice with a deletion of only NRP1 [18]. These observations show that neuropilins are factors involved in the early development of blood and demonstrate that both isoforms are necessary for the proper functioning of the body. Caunt et al showed that inhibition of NRP2 with a monoclonal antibody that selectively blocks binding of VEGF-C with NRP2 reduces cancerous lymphangiogenesis and reduces the number of metastases, which is clinically a very important discovery [19]. However, studies conducted by Caunt et al have not specified the role of NRP2 in the creation of new lymphatic vessels. Studies by Xu et al demonstrated that blocking of NRP2 using a specific antibody or a genetic reduction in the level of its expression causes selective disorders of 35 factor receptor, VEGFR): VEGFR1 (Flt1), VEGFR2 (Flk1/KDR) oraz VEGFR3 (Flt4). Wszystkie trzy receptory s¹ istotne w procesie powstawania i rozwoju naczyñ w trakcie embriogenezy, a inaktywacja jednego z genów koduj¹cych te receptory prowadzi do zaburzeñ rozwoju sieci naczyñ krwionoœnych i limfatycznych oraz do œmierci na etapie zarodkowym. Przy³¹czenie czynników VEGF do receptorów tyrozynowych wywo³uje w nich zmiany, w³¹cznie z dimeryzacj¹ receptora, która prowadzi do aktywacji kinazy tyrozynowej i autofosforylacji reszty tyrozynowej. Receptor, który uleg³ fosforylacji wywo³uje aktywacjê wielu kolejnych substratów, które koñcowo powoduj¹ przepuszczalnoœæ komórkow¹, migracjê oraz proliferacjê komórek endotelium. Po pocz¹tkowym ró nicowaniu i p¹czkowaniu regulowanym przez j¹drowe czynniki transkrypcyjne (Prox1 i Sox18), nastêpuj¹ce kolejno migracja i wzrost zale ¹ g³ównie od VEGF-C [11, 12, 13]. VEGF-C przy³¹cza siê do Flt4, czyli receptora VEGFR3, receptora kinazy tyrozynowej, który wystêpuje we wczesnych stadiach tworzenia naczyñ limfatycznych [14]. VEGFR3 wydaje siê byæ przewodnim receptorem dla dzia³añ VEGF-C podczas rozwoju kapilar limfatycznych [15]. Oprócz VEGFR3, VEGF-C przy³¹cza siê równie do innych receptorów takich jak VEGFR2, i koreceptorów jak neuropilina-2, która jest obecna na naczyniach ylnych i limfatycznych. NRP2 by³a pocz¹tkowo uwa ana za receptor 3 klasy semaforyn oraz za mediator przewodnictwa aksonalnego [16]. Yuan i wsp. badali znaczenie NRP2 w rozwoju naczyñ i odkryli pewn¹ istotn¹ zale noœæ [17]. Utrata funkcji NRP2 powodowa³a brak lub znaczne ograniczenie rozwoju ma³ych naczyñ limfatycznych i kapilar w badanych tkankach takich jak: skóra, jelito, serce, przepona i p³uca zarodków mysich. y³y, w których ograniczona by³a ekspresja neuropiliny rozwinê³y siê normalnie a sieæ kapilar by³a identyczna jak w tkankach z obecn¹ NRP2. Obserwacje badaczy wskazuj¹, e NRP2 ma selektywny wp³yw na rozwój naczyñ limfatycznych i nie jest niezbêdna w procesie limfangiogenezy a tylko go modyfikuje. Praca Takashima i wsp.wykaza³a, e myszy z pozbawionymi funkcji NRP1 i NRP2 umiera³y wczeœniej w trakcie rozwoju zarodkowego ni myszy z delecj¹ tylko NRP1 [18]. Spostrze enia te dowodz¹, e neuropiliny s¹ czynnikami zaanga owanymi we wczesny rozwój naczyñ oraz dowodz¹ niezbêdnoœci obu izoform do prawid³owego funkcjonowania organizmu. Caunt i wsp. wykazali, e zahamowanie NRP2 monoklonalnym przeciwcia³em, które selektywnie blokuje wi¹zanie VEGF-C z NRP2 powoduje zredukowanie limfangiogenezy nowotworowej i zmniejszenie liczby przerzutów, co jest odkryciem niezwykle istotnym klinicznie [19]. Jednak przeprowadzone przez Caunta i wsp. badania nie wskaza³y dok³adnej roli NRP2 w tworzeniu nowych naczyñ limfatycznych. W badaniach Xu i wsp. wykazano, e zablokowanie NRP2 swoistym przeciwcia³em lub genetyczna redukcja poziomu jej ekspresji powoduje wybiórcze zaburzenia 1 (15) 2011
10 36 W. BEDNAREK, M. MAZUREK-KOCIUBOWSKA, I. WERTEL sprouting of lymphatic vessels without disruption of other processes of development of a network of vessels of lymphatic system [20]. It was stressed, however, that the inhibition of sprouting of new blood vessels seems to be caused by disorders of the terminal cells of lymphatic vessels. In studies of groups by Griger and Chen it was observed that mice lacking an adequately functioning NRP2 receptor are viable and show no vascular defects [21, 22]. Neuropilins have a short intracellular domain and it is unlikely that they can function as independent receptors. This is supported by studies of Gluzman-Poltorak et al, in which there was no reaction with VEGF in cells indicating expression of both NPR1 and NRP2 and with other VEGF receptors blocked [23]. This study also demonstrated the existence of NRP2 and VEGFR1 complexes that be created before binding of VEGF or after a reaction with VEGFR1. However, this phenomenon was not filly explained in the quoted study. In spite of demonstrating the interaction of NRP2 with VEGFR1 and formation of complexes by them, their role is currently not fully known. Neuropilins are unable to initiate a reaction of transmitting signals without the involvement of other receptors, such as plexins, transmembrane receptors of semaphorins or tyrosine kinase receptors VEGFR1, 2 and 3 in the process of vessel formation. Neuropilin-2 and VEGFR3 are found mainly in lymphatic vessels. Alam et al showed that activation of VEGFR3 requires heterodimerization with VEGFR2 which is also present in lymphatic vessels [24]. Favier et al investigated the role of neuropilin-2 in human primary endothelial cells [25]. They showed interactions of NRP2 with VEGFR2 and 3 in a ligand-dependent manner, as well as independently. It was also observed that both VEGF-A and C induce interaction of NRP2 with VEGFR2. This interaction was correlated with a reduction of the threshold value for the phosphorylation of VEGFR2, which results in increased sensitivity of endothelial cells to VEGF-A and C. The authors also noted the key role of neuropilin-2 in the optimal VEGFR2 phosphorylation and increased survival and migration of endothelial cells, which are processes dependent of VEGF-A and VEGF-C. In contrast, SEMA3F, another ligand for NRP2 was associated in the quoted publication with inhibition of survival and migration of these cells. This is the first study concerning the relationship between NRP2, VEGFR2, and VEGFR3. In spite of the research on the role of neuropilin-2 in the development of blood and lymphatic vessels, there is very scant evidence on the impact of NRP2 on tumour cells. NRP1 and NRP2 expression correlates with the development of a more malignant cancer in melanoma, breast cancer, prostate cancer, colorectal cancer and pancreatic cancer [26, 27, 28, 29, 30]. The results obtained from studies showed differences in the level of expression of NRP2 and the stage of kie³kowania naczyñ ch³onnych bez zaburzeñ innych procesów rozwoju sieci naczyñ uk³ady limfatycznego [20]. Podkreœlono jednak, e zahamowanie procesu kie³kowania nowych naczyñ wydaje siê byæ skutkiem zaburzenia pracy koñcowych komórek naczyñ limfatycznych. W badaniach grup Grigera i Chena obserwowano, e myszy nie posiadaj¹ce prawid³owo funkcjonuj¹cego receptora NRP2 s¹ zdolne do ycia i nie wykazuj¹ adnych defektów naczyniowych [21, 22]. Neuropiliny posiadaj¹ krótk¹ domenê wewn¹trzkomórkow¹ i jest ma³o prawdopodobne aby funkcjonowa- ³y jako samodzielne receptory. Potwierdzaj¹ to badania Gluzman-Poltorak i wsp., gdzie nie obserwowano reakcji z VEGF w komórkach wykazuj¹cych ekspresjê zarówno NPR1 jak i NRP2 oraz z zablokowanymi pozosta³ymi receptorami VEGF [23]. W pracy tej wykazano równie istnienie kompleksów NRP2 i VEGFR1, które mog¹ powstaæ przed przy³¹czeniem VEGF lub te po reakcji z VEGFR1 jednak nie wyjaœniono tego zjawiska do koñca. w zacytowanej pracy.mimo wykazania interakcji NRP2 z VEGFR1 oraz tworzenia przez nie kompleksów, ich rola nie jest w chwili obecnej do koñca poznana. Neuropiliny nie maj¹ mo liwoœci zapocz¹tkowania reakcji przekazywania sygna³ów bez udzia³u innych receptorów takich jak pleksyny, przezb³onowe receptory semaforyn czy receptory kinazy tyrozynowej VEGFR1, 2 i 3 w procesie tworzenia naczyñ. Neuropilina-2 i VEGFR3 znajduj¹ siê g³ównie w naczyniach limfatycznych. Alam i wsp. wykazali, e aktywacja VEGFR3 wymaga heterodimeryzacji z VEGFR2, który równie jest obecny w naczyniach ch³onnych [24]. Favier i wsp. badali rolê neuropiliny-2 w ludzkich pierwotnych komórkach endotelialnych [25]. Wykazali interakcje NRP2 z VEGFR2 i 3 w sposób zale ny od ligandów jak równie w sposób niezale ny. Ponadto wykazano zaobserwowano, e zarówno VEGF-A jak i C indukuj¹ interakcjê NRP2 z VEGFR2. To wzajemne oddzia³ywanie korelowa³o z obni eniem wartoœci progowej dla fosforylacji VEGFR2, co daje zwiêkszon¹ wra liwoœæ komórek endotelialnych na VEGF-A i C. Ponadto autorzy zwrócili uwagê na kluczow¹ rolê neuropiliny-2 w optymalnej fosforylacji VEGFR2 oraz na zwiêkszon¹ prze ywalnoœæ i migracjê komórek endotelialnych, procesów zale nych od VEGF-A i VEGF-C. Natomiast SEMA3F, inny ligand dla NRP2 zosta³ w cytowanej publikacji skojarzony z hamowaniem prze ycia i migracji tych komórek. Jest to pierwsza praca dotycz¹ca badañ nad zale noœci¹ miêdzy NRP2 oraz VEGFR2 oraz VEGFR3. Pomimo prowadzonych badañ nad rol¹ neuropiliny- 2 w rozwoju naczyñ krwionoœnych i limfatycznych istnieje bardzo niwiele doniesieñ na temat wp³ywu NRP2 na komórki guza nowotworowego. Ekspresja NRP1 i NRP2 koreluje z rozwojem nowotworu o wiêkszej z³oœliwoœci w przypadku czerniaka, raka piersi, prostaty, raka jelita grubego oraz raka trzustki [26, 27, 28, 29, 30]. Na podstawie przeprowadzonych badañ i otrzymanych wyników wykazano bliskie istotnoœci statystycznej ró -
11 Expression of neuropilin-2 in ovarian cancer ovarian cancer which were close to statistical significance. Positive result of expression occurred slightly more frequently in stage I and II. There was no significant correlation between the stage of histological differentiation of cancer and the level of expression of NRP2. Gray et al showed in their study of colorectal cancer that neuropilin-2 regulates tumour growth and may be an important factor in a targeted therapy [29]. There are reports that some authors used mouse antibodies against NRP2, which resulted in prevention of metastases by blocking the development of lymphatic vessels associated with tumours in the model of pre-clinical lung cancer [31]. An increased expression of neuropilin-2 was indicated in lines of pancreatic cancer cells and tissue from pancreatic adenocarcinomas, as compared to ductal pancreatic epithelium without cancerous lesions [32]. Decreased expression of NRP2 in cell lines resulted in decrease of the speed of tumour growth, which indicates the importance of this glycoprotein in a targeted therapy. In the presented studies no significant correlation was found between the expression of neuropilin-2 and the histological type of ovarian cancer. However, slightly more frequent expression was observed in the case of the mucinous type of ovarian cancer. Yasuoka et al, like Gray et al demonstrated in their research that reduction of the activity of NRP2 in tumour cells may reduce the number of metastases [29, 33]. Yosuoka et al also concluded that the expression of NRP2 was inversely proportional to the overall survival of patients. In multivariate analysis, despite the inclusion of other prognostic factors, the expression of NRP2 is still correlated with worse overall survival results. These results indicate that the investigated glycoprotein may be a useful prognostic factor in ovarian cancer. The presented study results may suggest lack of significant features of neuropilin-2 in the early process of lymphangiogenesis. This does not mean, however, that NRP2 does not play such a role. Perhaps other markers will prove more useful for the assessment of this process. CONCLUSIONS Evaluation of expression of NRP2, a marker of lymphangiogenesis, has not shown correlation with selected clinical features and histopathology of ovarian cancer. 37 nice w poziomie ekspresji NRP2 a stopnirm zaawansowania klinicznego raka jajnika. Nieznacznie czêœciej dodatni wynik ekspresji wystêpowa³ w stopniu I i II. Nie stwierdzono istotnego zwi¹zku miêdzy stopniem zró nicowania histologicznego nowotworu a poziomem ekspresji NRP2. Gray i wsp. w swoich badania nad rakiem jelita grubego, wykazali, e neuropilina-2 reguluje wzrost guza i mo e byæ istotnym czynnikiem w terapii celowanej [29]. Istniej¹ doniesienia, gdzie autorzy wykorzystali mysie przeciwcia³a przeciw NRP2, uzyskuj¹c zapobieganie powstawaniu przerzutów poprzez zablokowanie rozwoju naczyñ limfatycznych zwi¹zanych z guzem w modelu przeklinicznego raka p³uc [31]. Wykazano zwiêkszon¹ ekspresjê neuropiliny-2 w liniach komórek raka trzustki oraz tkance pobranej z gruczolakoraków trzustki, w porównaniu do nab³onka przewodowego trzustki bez zmian nowotworowych [32]. Zmniejszona ekspresja NRP2 w liniach komórkowych powodowa³a zwolnienie wzrostu guza co wskazuje na znaczenie tej glikoproteiny w terapii celowanej. W przedstawionych badaniach nie stwierdzono istotnych zale noœci miêdzy ekspresj¹ neuropiliny-2 a typem histoligicznym raka janika. Jednak zauwa ono nieznacznie czêstsz¹ ekspresjê w przypadku typu œluzowego raka jajnika. Yasuoka i wsp. podobnie jak Gray i wsp.wykazali na podstawie swoich badañ, e zmniejszenie aktywnoœci NRP2 w komórkach guza mo e powodowaæ zmniejszenie liczby przerzutów [29, 33]. Yosuoka i wsp.stwierdzili ponadto, e ekspresja NRP2 by³a odwrotnie proporcjonalna do ca³kowitego prze ycia pacjentek. W analizie wieloczynnikowej, pomimo uwzglêdnienia innych czynników prognostycznych, ekspresja NRP2 nadal korelowa- ³a z gorszymi wynikami prze yæ ca³kowitych. Wyniki te wskazuj¹, e badana glikoproteina mo e okazaæ siê przydatnym czynnikiem prognostycznym w raku jajnika. Prezentowane wyniki badañ mog¹ sugerowaæ brak istotnej funkcji neuropiliny-2 we wczesnym procesie limfangiogenezy. Nie oznacza to jednak, e NRP2 nie odgrywa takiej roli. Byæ mo e inne markery oka ¹ siê bardziej przydatne do oceny tego procesu. WNIOSKI Ocena ekspresji NRP2, markera limfangiogenezy nie wykaza³a korelacji z wybranymi cechami klinicznymi i histopatologicznymi raka jajnika. 1 (15) 2011
12 38 W. BEDNAREK, M. MAZUREK-KOCIUBOWSKA, I. WERTEL References/Piśmiennictwo: 1. Markowska J, Bednarek W, Markowska A: Wybrane czynniki prognostyczne w raku jajnika. Curr. Gynecol. Oncol. 2010; 8: He Z, Tessier-Lavigne M: Neuropilin is a receptor for the axonal chemorepellent Semaphorin III. Cell 1997; 90: Yuan L, Moyon D, Pardanaud L, et al.: Abnormal lymphatic vessel development in neuropilin-2 mutant mice. Development 2002; 129: Lae P, Goishi K, Davidson AJ, et al.: Neuropilin-1 is required for vascular development and is a mediator of VEGF-dependent angiogenesis in zebrafish. Proc Natl Acad Sci USA 2002; 99: Neufaid D, Cohen T, Shrsge N, et al.: The neuropilins: multifunctional semaphorin and VEGF receptors that modulate axonal guidance and angiogenesis. Trends Cardiovasc Med 2002; 12: Jiang WG, Martin TA, Parr C, et al.: Hepatocyte growth factor, its receptor and their potential value in cancer therapies. Crit Rev Oncol Hematol. 2005; 53: Gu C, Limberg BJ, Whitaker GB, et al.: Characterization of neuropilin-1 structural features that confer binding to semaphorin 3A and vascular endothelial growth factor 165. Biol Chem. 2002; 277: Moyon D, Pardanaud L, Yuan L, et al.: Plasticity of endothelial cells during arterial-venous differentiation in the avian embryo. Development 2001; 128: Bednarek W, Wertel I, Kotarski J: Limfangiogeneza w guzach nowotworowych. Ginekol Pol. 2008; 79: Bednarek W, Mazurek-Kociubowska M, Sobstyl M, et al.: Ekspresja markera limfangiogenezy neuropiliny- 1 w ró nych typach raka jajnika. Ginekol Pol. 2010; 81: Francois M, Caprini B, Hosking F, et al.: Sox18 induces development of the lymphatic vasculature in mice. Nature 2008; 456: Wigle JT, Harvey N, Detmar M, et al.: An essential role for Prox1 in the induction of the lymphatic endothelial cell phenotype. EMBO J. 2002; 21: Mazurek M, Bednarek W, Jach R, et al.: Ekspresja markera limfangiogenezy Prox-1 w raku jajnika. Przegl Menopauz. 2009; 3: Joukov V, Pajusola K, Kaipainen A, et al.: A novel vascular endothelial growth factor, VEGF-C, is a ligand for the Flt4 (VEGFR3) and KDR (VEGFR2) receptor tyrosine kinases. EMBO J. 1996; 16: Veikkola T, Jussila L, Makinen T, et al.: Signalling via vascular endothelial growth factor receptor-3 is sufficient for lymphangiogenesis in transgenic mice. EMBO J. 2001; 20: Chen H, Chedotal A, He Z, et al.: Neuropilin-2, a novel member of the neuropilin family, is a high affinity receptor for the semaforins Sema E and Sema IV but not Sema III. Neuron. 1997; 19: Yuan L, Moyon D, Pardanaud L, et al.: Abnormal lymphatic vessel development in neuropilin-2 mutant mice. Development 2002; 129: Takashima S, Kitakeza M, Asakura M, et al.: Targeting of both mouse neuropilin-1 and neuropilin-2 genes severely impairs developmental yolk sac and embryonic angiogenesis. Proc Natl Acad Sci USA 2002; 99: Caunt M, Mak J, Liang WC, et al.: Blocking neuropilin-2 function inhibits tumor cell metastasis. Cancer Cell 2008; 13: Xu Y, Yuan L, Mak L, et al.: Neuropilin-2 mediates VEGF-C induced lymphatic sprouting together with VEGFR3. J. Cell Biol. 2010; 1: Giger RJ, Cloutier JF, Sahay A, et al.: Neuropilin-2 is required in vivo for selective axon guidance responses to secreted semaphorins. Neuron 2000; 25: Chen H, Bagri A, Zupicich JA, et al.: Neuropilin-2 regulates the development of selective cranial and sensory nerves and hippocampal mossy fiber projection. Neuron 2000; 25: Gluzman-Poltorak Z, Cohea T, Shibuya M, et al.: Vascular Endothelial Growth Factor Receptor-1 and Neuropilin-2 form complexes. J. Biol. Chem. 2001; 22: Alam A, Harsult JP, Barron P, et al.: Heterodimerization with vascular endothelial growth factor receptor- 2 (VEGFR2) is necessary for VEGFR3 activity. Biochem Biophys Res Common. 2004; 324: Favier B, Alam A, Barron P, et al.: Neuropilin-2 interacts with VEGFR2 and VEGFR3 and promotes human endothelial cell survival and migration. Blood 2006; 108: Straume O, Akalen LA: Increased expression of VEGFreceptors (FLT1, KDR, NRP1) and thrombospondin-1 is associated with glomeruloid microvascular proliferation, an aggresive angiogenic phenotype, in malignant melanoma. Angiogenesis 2003; 6: Starzec A, Vassy R, Martin A, et al.: Antiangiogenic and antitumor activities of peptide inhibiting the vascular endothelial growth factor binding to neuropilin-1. Life Sci 2006; 79: Miao HQ, Lee P, Lin H, et al.: Neuropilin-1 expression by tumor cell promotes tumor angiogenesis and progression. FASEB J 2000; 14: Gray MJ, Van Buren G, Dallas NA, et al.: Therapeutic targeting of neuropilin-2 on colorectal carcinoma cells imlanted in the murine liver. J Natl Cancer Inst 2008; 100: Hansel DE, Wilentz RE, Yeo CJ, et al.: Expression of neuropilin-1 in high-grade dysplasia, invasive cancer and metastases of the human gastrointestinal tract. Am J Surg Pathol 2004; 28: Caunt M, Mak J, Liang WC, et al.: Blocking neuropilin-1 function inhibits tumor cell metastasis. Cancer Cell 2008; 13: Dallas NA, Gray MJ, Xia L, et al.: Neuropilin-2 Mediated Tumor Growth and Angiogenesis in Pancreatic Adenocarcinoma. Clin Cancer Res 2008; 14: Yasuoka H, Kodama R, Tsujimoto M, et al.: Neuropilin-2 expression in breast cancer: correlation with lymph node metastasis, poor prognosis, and regulation of CXCR4 expression. BMC Cancer 2009; 9:
Ingrid Wenzel. Rozprawa doktorska. Promotor: dr hab. med. Dorota Dworakowska
Ingrid Wenzel KLINICZNE ZNACZENIE EKSPRESJI RECEPTORA ESTROGENOWEGO, PROGESTERONOWEGO I ANDROGENOWEGO U CHORYCH PODDANYCH LECZNICZEMU ZABIEGOWI OPERACYJNEMU Z POWODU NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUC (NDKRP)
Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego
Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób
UNIWERSYTET PRZYRODNICZY WE WROCŁAWIU WYDZIAŁ MEDYCYNY WETERYNARYJNEJ
UNIWERSYTET PRZYRODNICZY WE WROCŁAWIU WYDZIAŁ MEDYCYNY WETERYNARYJNEJ KATEDRA PATOLOGII ZAKŁAD PATOMORFOLOGII I WETERYNARII SĄDOWEJ LEK. WET. MAŁGORZATA KANDEFER-GOLA EKSPRESJA WYBRANYCH MARKERÓW KOMÓRKOWYCH
Ekspresja markera limfangiogenezy neuropiliny-1 w różnych typach raka jajnika
Ekspresja markera limfangiogenezy neuropiliny-1 w różnych typach raka jajnika Expression of lymphangiogenesis marker neuropilin-1 in different types of ovarian cancer Bednarek Wiesława 1, Mazurek-Kociubowska
Lek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych.
Lek. Ewelina Anna Dziedzic Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych. Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych Promotor: Prof. dr hab. n. med. Marek Dąbrowski
Katarzyna Durda STRESZCZENIE STĘŻENIE KWASU FOLIOWEGO ORAZ ZMIANY W OBRĘBIE GENÓW REGULUJĄCYCH JEGO METABOLIZM JAKO CZYNNIK RYZYKA RAKA W POLSCE
Pomorski Uniwersytet Medyczny Katarzyna Durda STRESZCZENIE STĘŻENIE KWASU FOLIOWEGO ORAZ ZMIANY W OBRĘBIE GENÓW REGULUJĄCYCH JEGO METABOLIZM JAKO CZYNNIK RYZYKA RAKA W POLSCE Promotor: dr hab. prof. nadzw.
Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Pro-tumoral immune cell alterations in wild type and Shbdeficient mice in response to 4T1 breast carcinomas
www.oncotarget.com Oncotarget, Supplementary Materials Pro-tumoral immune cell alterations in wild type and Shbdeficient mice in response to 4T1 breast carcinomas SUPPLEMENTARY MATERIALS Supplementary
STRESZCZENIE Słowa kluczowe: Wstęp Cel pracy
STRESZCZENIE Słowa kluczowe: Noworodek urodzony przedwcześnie, granulocyt obojętnochłonny, molekuły adhezji komórkowej CD11a, CD11b, CD11c, CD18, CD54, CD62L, wczesne zakażenie, posocznica. Wstęp W ostatnich
Ekspresja czynnika transkrypcyjnego SOX18 w gruczolakoraku jelita grubego
Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu PRACA DOKTORSKA Krzysztof Rogala Ekspresja czynnika transkrypcyjnego SOX18 w gruczolakoraku jelita grubego Promotor pracy: prof. dr hab. Piotr Dzięgiel
Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report
Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report Czy istnieje zależność pomiędzy wiekiem i stroną, po której umiejscawia się ciąża ektopowa jajowodowa?
Ocena zależności stężeń interleukin 17, 22 i 23 a wybranymi parametrami klinicznymi i immunologicznymi w surowicy chorych na łuszczycę plackowatą
Agnieszka Nawrocka Ocena zależności stężeń interleukin 17, 22 i 23 a wybranymi parametrami klinicznymi i immunologicznymi w surowicy chorych na łuszczycę plackowatą Łuszczyca jest przewlekłą, zapalną chorobą
ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ
Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych w zakresie medycyny
Lek. Maciej Jesionowski Efektywność stosowania budezonidu MMX u pacjentów z aktywną postacią łagodnego do umiarkowanego wrzodziejącego zapalenia jelita grubego w populacji polskiej. Rozprawa na stopień
Katedra i Zakład Biochemii Kierownik Katedry: prof. dr hab. n. med. Ewa Birkner
mgr Anna Machoń-Grecka Cytokiny i czynniki proangiogenne u pracowników zawodowo narażonych na oddziaływanie ołowiu i jego związków Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: prof. dr hab. n.
Porównanie skuteczności i bezpieczeństwa schematów immunoterapii BeG w raku pęcherza moczowego
Lekarz Krzysztof Nowakowski Porównanie skuteczności i bezpieczeństwa schematów immunoterapii BeG w raku pęcherza moczowego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: prof. dr hab. n. med. Andrzej
limfocytów T CD8+ z ekspresją czynnika transkrypcyjnego FoxP3+ w zrębie guza, jako niezależnych i często pomocniczych czynników prognostycznych, u cho
STRESZCZENIE Rak jelita grubego (RJG) jest jednym z najczęstszych nowotworów występujących zarówno w polskiej jak i europejskiej populacji. Nowotwór ten wykrywany jest w zdecydowanej większości przypadków
Udział czynników demograficznych w kształtowaniu wyników leczenia raka jajnika na podstawie materiału Gdyńskiego Centrum Onkologii
Lek. med. Andrzej Kmieć Udział czynników demograficznych w kształtowaniu wyników leczenia raka jajnika na podstawie materiału Gdyńskiego Centrum Onkologii Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Zakład
ZEWNĄTRZKOMÓRKOWEJ U PACJENTÓW OPEROWANYCH Z POWODU GRUCZOLAKA PRZYSADKI
Daniel Babula AKTYWNOŚĆ WYBRANYCH METALOPROTEINAZ MACIERZY ZEWNĄTRZKOMÓRKOWEJ U PACJENTÓW OPEROWANYCH Z POWODU GRUCZOLAKA PRZYSADKI ROZPRAWA NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH - streszczenie Promotor:
Analiza skuteczności i bezpieczeństwa leczenia systemowego najczęściej występujących nowotworów
Uniwersytet Medyczny w Lublinie Rozprawa doktorska streszczenie rozprawy doktorskiej Analiza skuteczności i bezpieczeństwa leczenia systemowego najczęściej występujących nowotworów u chorych w podeszłym
aforementioned device she also has to estimate the time when the patients need the infusion to be replaced and/or disconnected. Meanwhile, however, she must cope with many other tasks. If the department
Akademia Morska w Szczecinie. Wydział Mechaniczny
Akademia Morska w Szczecinie Wydział Mechaniczny ROZPRAWA DOKTORSKA mgr inż. Marcin Kołodziejski Analiza metody obsługiwania zarządzanego niezawodnością pędników azymutalnych platformy pływającej Promotor:
Justyna Kinga Stępkowska
Warszawski Uniwersytet Medyczny Wydział Nauki o Zdrowiu Justyna Kinga Stępkowska Ilościowa ocena wybranych antygenów nowotworowych u zdrowych kobiet stosujących dwuskładnikową antykoncepcję hormonalną
Uniwersytet Medyczny w Łodzi. Wydział Lekarski. Jarosław Woźniak. Rozprawa doktorska
Uniwersytet Medyczny w Łodzi Wydział Lekarski Jarosław Woźniak Rozprawa doktorska Ocena funkcji stawu skokowego po leczeniu operacyjnym złamań kostek goleni z uszkodzeniem więzozrostu piszczelowo-strzałkowego
Białka szoku termicznego jako pozytywne i negatywne regulatory w raku piersi
Marta Klimczak Studium Medycyny Molekularnej Warszawski Uniwersytet Medyczny Białka szoku termicznego jako pozytywne i negatywne regulatory w raku piersi Praca wykonana w Zakładzie Biologii Molekularnej
Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards
INSPIRE Conference 2010 INSPIRE as a Framework for Cooperation Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards Elżbieta Bielecka Agnieszka Zwirowicz
Ocena ekspresji cykliny E w rozrostach i raku błony śluzowej trzonu macicy u kobiet po menopauzie
Ocena ekspresji cykliny E w rozrostach i raku błony śluzowej trzonu macicy u kobiet po menopauzie Evaluation of cyclin E expression in endometrial hyperplasia and cancer in postmenopausal women 1 Klinika
WOJSKOWY INSTYTUT MEDYCZNY. Agnieszka WALCZYK
WOJSKOWY INSTYTUT MEDYCZNY Agnieszka WALCZYK Analiza porównawcza wpływu aktywującej mutacji p.v600e w genie BRAF na przebieg kliniczny raka brodawkowatego tarczycy o różnym stopniu zaawansowania choroby
Ocena potrzeb pacjentów z zaburzeniami psychicznymi
Mikołaj Trizna Ocena potrzeb pacjentów z zaburzeniami psychicznymi przebywających na oddziałach psychiatrii sądowej Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab.n.med. Tomasz Adamowski,
HemoRec in Poland. Summary of bleeding episodes of haemophilia patients with inhibitor recorded in the years 2008 and 2009 04/2010
HemoRec in Poland Summary of bleeding episodes of haemophilia patients with inhibitor recorded in the years 2008 and 2009 04/2010 Institute of Biostatistics and Analyses. Masaryk University. Brno Participating
STRESZCZENIE. Wstęp: Cel pracy:
STRESZCZENIE Wstęp: Rak piersi jest najczęstszym nowotworem złośliwym występującym u kobiet. Pomimo że tradycyjna mastektomia zastępowana jest coraz częściej przez leczenie oszczędzające, zaburzenia funkcjonalne
Cystatin C as potential marker of Acute Kidney Injury in patients after Abdominal Aortic Aneurysms Surgery preliminary study
Cystatin C as potential marker of Acute Kidney Injury in patients after Abdominal Aortic Aneurysms Surgery preliminary study Anna Bekier-Żelawska 1, Michał Kokot 1, Grzegorz Biolik 2, Damian Ziaja 2, Krzysztof
Analysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn
Analiza powikłań infekcyjnych u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną leczonych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie Analysis of infectious complications inf children with
EDYTA KATARZYNA GŁAŻEWSKA METALOPROTEINAZY ORAZ ICH TKANKOWE INHIBITORY W OSOCZU OSÓB CHORYCH NA ŁUSZCZYCĘ LECZONYCH METODĄ FOTOTERAPII UVB.
Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Uniwersytet Medyczny w Białymstoku EDYTA KATARZYNA GŁAŻEWSKA METALOPROTEINAZY ORAZ ICH TKANKOWE INHIBITORY W OSOCZU OSÓB CHORYCH NA ŁUSZCZYCĘ
Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta 1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów
Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta www.michalbereta.pl 1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów Wiemy, że możemy porównywad klasyfikatory np. za pomocą kroswalidacji.
lek. Jacek Krzanowski
lek. Jacek Krzanowski "Analiza ekspresji wybranych mikrorna w dziecięcej ostrej białaczce limfoblastycznej z komórek B (B-ALL) z obecnością mikrodelecji genów dla czynników transkrypcyjnych" Streszczenie
Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży
Ewa Racicka-Pawlukiewicz Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych PROMOTOR: Dr hab. n.
POZYTYWNE I NEGATYWNE SKUTKI DOŚWIADCZANEJ TRAUMY U CHORYCH PO PRZEBYTYM ZAWALE SERCA
POZYTYWNE I NEGATYWNE SKUTKI DOŚWIADCZANEJ TRAUMY U CHORYCH PO PRZEBYTYM ZAWALE SERCA mgr Magdalena Hendożko Praca doktorska Promotor: dr hab. med. Wacław Kochman prof. nadzw. Gdańsk 2015 STRESZCZENIE
EXAMPLES OF CABRI GEOMETRE II APPLICATION IN GEOMETRIC SCIENTIFIC RESEARCH
Anna BŁACH Centre of Geometry and Engineering Graphics Silesian University of Technology in Gliwice EXAMPLES OF CABRI GEOMETRE II APPLICATION IN GEOMETRIC SCIENTIFIC RESEARCH Introduction Computer techniques
Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami
Seweryn SPAŁEK Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami MONOGRAFIA Wydawnictwo Politechniki Śląskiej Gliwice 2004 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 5 1. ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI W ORGANIZACJI 13 1.1. Zarządzanie
Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi
SNMP Protocol The Simple Network Management Protocol (SNMP) is an application layer protocol that facilitates the exchange of management information between network devices. It is part of the Transmission
European Crime Prevention Award (ECPA) Annex I - new version 2014
European Crime Prevention Award (ECPA) Annex I - new version 2014 Załącznik nr 1 General information (Informacje ogólne) 1. Please specify your country. (Kraj pochodzenia:) 2. Is this your country s ECPA
Dodatek F. Dane testowe
Dodatek F. Dane testowe Wszystkie dane wykorzystane w testach pochodzą ze strony http://sdmc.lit.org.sg/gedatasets/datasets.html. Na stronie tej zamieszczone są różne zbiory danych zebrane z innych serwisów
Wczesny i zaawansowany rak piersi
Warszawa, 14.12.2017 Wczesny i zaawansowany rak piersi Dr n. med. Agnieszka Jagiełło-Gruszfeld 1 Breast Cancer (C50): 1971-2011 Age-Standardised One-Year Net Survival, England and Wales Please include
lek. Wojciech Mańkowski Kierownik Katedry: prof. zw. dr hab. n. med. Edward Wylęgała
lek. Wojciech Mańkowski Zastosowanie wzrokowych potencjałów wywołanych (VEP) przy kwalifikacji pacjentów do zabiegu przeszczepu drążącego rogówki i operacji zaćmy Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych
Cracow University of Economics Poland. Overview. Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005
Cracow University of Economics Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005 - Key Note Speech - Presented by: Dr. David Clowes The Growth Research Unit CE Europe
Updated Action Plan received from the competent authority on 4 May 2017
1 To ensure that the internal audits are subject to Response from the GVI: independent scrutiny as required by Article 4(6) of Regulation (EC) No 882/2004. We plan to have independent scrutiny of the Recommendation
Koszty leczenia nowotworów złośliwych szyjki macicy w Polsce w latach na przykładzie województwa śląskiego
Koszty leczenia nowotworów złośliwych szyjki macicy w Polsce w latach 2011-2012 na przykładzie województwa śląskiego Treatment costs of malignant cervical cancer in Poland in 2011-2012 the case of Silesian
Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11. Random Projections & Canonical Correlation Analysis
Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11 5 Random Projections & Canonical Correlation Analysis The Tall, THE FAT AND THE UGLY n X d The Tall, THE FAT AND THE UGLY d X > n X d n = n d d The
WPŁYW AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ NA STAN FUNKCJONALNY KOBIET PO 65 ROKU ŻYCIA Z OSTEOPOROZĄ
WPŁYW AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ NA STAN FUNKCJONALNY KOBIET PO 65 ROKU ŻYCIA Z OSTEOPOROZĄ Streszczenie: Wstęp: Proces starzenia się w naturalny sposób wpływa na ograniczenie sprawności, nawet w sytuacji zachowania
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu. Wydział Medycyny Weterynaryjnej. Katedra Biochemii, Farmakologii i Toksykologii.
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Wydział Medycyny Weterynaryjnej Katedra Biochemii, Farmakologii i Toksykologii Aleksandra Pawlak CHARAKTERYSTYKA FENOTYPOWA KOMÓREK CHŁONIAKÓW I BIAŁACZEK PSÓW ORAZ
POLITECHNIKA WARSZAWSKA. Wydział Zarządzania ROZPRAWA DOKTORSKA. mgr Marcin Chrząścik
POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Zarządzania ROZPRAWA DOKTORSKA mgr Marcin Chrząścik Model strategii promocji w zarządzaniu wizerunkiem regionu Warmii i Mazur Promotor dr hab. Jarosław S. Kardas, prof.
STRESZCZENIE Wartość diagnostyczna ultrasonografii stawów rąk w ocenie klinicznej chorych na reumatoidalne zapalenie stawów
STRESZCZENIE Wartość diagnostyczna ultrasonografii stawów rąk w ocenie klinicznej chorych na reumatoidalne zapalenie stawów Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest przewlekłą, postępującą chorobą autoimmunologiczną
Ocena wpływu ludzkiego antygenu leukocytarnego HLA B5701 na progresję zakażenia HIV 1 i odpowiedź na leczenie antyretrowirusowe.
ROZPRAWA DOKTORSKA Ocena wpływu ludzkiego antygenu leukocytarnego HLA B5701 na progresję zakażenia HIV 1 i odpowiedź na leczenie antyretrowirusowe. Promotor: Dr hab. n. med. Justyna D. Kowalska Klinika
Leki biologiczne i czujność farmakologiczna - punkt widzenia klinicysty. Katarzyna Pogoda
Leki biologiczne i czujność farmakologiczna - punkt widzenia klinicysty Katarzyna Pogoda Leki biologiczne Immunogenność Leki biologiczne mają potencjał immunogenny mogą być rozpoznane jako obce przez
Zespół Omenna u kuzynów: różny przebieg kliniczny i identyczna mutacja genu RAG1.
PRACE KAZUISTYCZNE / CASE REPORTS 367 Zespół Omenna u kuzynów: różny przebieg kliniczny i identyczna mutacja genu RAG1. Omenn s syndrome in cousins: different clinical course and identical RAG1 mutation
Guzy zarodkowe jąder czego możemy dowiedzieć się od patologa?
Guzy zarodkowe jąder czego możemy dowiedzieć się od patologa? Marcin Ligaj Zakład Patologii Centrum Onkologii w Warszawie Diagnostyka patomorfologiczna 1. Ocena wycinków z biopsji chirurgicznej jądra pacjenci
Chronotyp i struktura temperamentu jako predyktory zaburzeń nastroju i niskiej jakości snu wśród studentów medycyny
WYDZIAŁ LEKARSKI Chronotyp i struktura temperamentu jako predyktory zaburzeń nastroju i niskiej jakości snu wśród studentów medycyny Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych lek. Łukasz Mokros Praca
pierwszej było 79 chorych (64,75%). Byli to pacjenci z zapaleniem przełyku ale też chorzy z NERD oraz przepukliną rozworu przełykowego.
Streszczenie. Wstęp. Choroba refluksowa przełyku (GERD) jest jedną z najczęściej rozpoznawanych chorób przewodu pokarmowego na świecie. Wprowadzenie inhibitorów pompy protonowej (IPPs) w leczeniu GERD
Najbardziej obiecujące terapie lekami biopodobnymi - Rak piersi
Warszawa, 27.02.2018 MEDYCYNA XXI wieku III EDYCJA Leki biopodobne 2018 Najbardziej obiecujące terapie lekami biopodobnymi - Rak piersi Dr n. med. Agnieszka Jagiełło-Gruszfeld 1 Breast Cancer (C50.0-C50.9):
Helena Boguta, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019
Poniższy zbiór zadań został wykonany w ramach projektu Mazowiecki program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych - najlepsza inwestycja w człowieka w roku szkolnym 2018/2019. Składają się na
Ocena zależności pomiędzy stężeniami wifatyny i chemeryny a nasileniem łuszczycy, ocenianym za pomocą wskaźników PASI, BSA, DLQI.
Uniwersytet Medyczny w Lublinie Katarzyna Chyl-Surdacka Badania wisfatyny i chemeryny w surowicy krwi u chorych na łuszczycę Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych streszczenie Promotor Prof. dr hab.
ROZPRAWA DOKTORSKA. Mateusz Romanowski
Mateusz Romanowski Wpływ krioterapii ogólnoustrojowej na aktywność choroby i sprawność chorych na zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa ROZPRAWA DOKTORSKA Promotor: Dr hab., prof. AWF Anna Straburzyńska-Lupa
OCENA ENDOMETRIUM NIEPŁODNYCH KLACZY WYBRANYMI METODAMI DIAGNOSTYCZNYMI
UNIWERSYTET PRZYRODNICZY WE WROCŁAWIU WYDZIAŁ MEDYCYNY WETERYNARYJNEJ KATEDRA ROZRODU Z KLINIKĄ ZWIERZĄT GOSPODARSKICH Lek. wet. OCENA ENDOMETRIUM NIEPŁODNYCH KLACZY WYBRANYMI METODAMI DIAGNOSTYCZNYMI
Maria Szczotka ROZPRAWA HABILITACYJNA
Maria Szczotka ZASTOSOWANIE CYTOMETRII PRZEPŁYWOWEJ DO OCENY EKSPRESJI BIAŁKA gp51 WIRUSA ENZOOTYCZNEJ BIAŁACZKI BYDŁA (BLV) W LIMFOCYTACH ZAKAŻONYCH ZWIERZĄT ROZPRAWA HABILITACYJNA RECENZENCI: prof. dr
STOSUNEK HEMODIALIZOWANYCH PACJENTÓW Z ZABURZENIAMI
Wojciech Marcin Orzechowski STOSUNEK HEMODIALIZOWANYCH PACJENTÓW Z ZABURZENIAMI DEPRESYJNYMI DO LECZENIA TYCH ZABURZEŃ Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk o zdrowiu Promotor: prof. dr hab. n. med.,
Czym jest medycyna personalizowana w kontekście wyzwań nowoczesnej onkologii?
Czym jest medycyna personalizowana w kontekście wyzwań nowoczesnej onkologii? Wykorzystanie nowych technik molekularnych w badaniach nad genetycznymi i epigenetycznymi mechanizmami transformacji nowotworowej
Ocena stężenia rozpuszczalnego receptora dla naczyniowo-śródbłonkowego czynnika wzrostu (svegfr-2) u kobiet chorych na raka piersi
diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics 2009 Volume 45 Number 4 293-300 Praca oryginalna Original Article Ocena stężenia rozpuszczalnego receptora dla naczyniowo-śródbłonkowego czynnika
Fig. S1 A. B. control Bortezomib. control Bortezomib. Rela ative expression N.D. MYC BCL2 XIAP TNF IL6
Fig. S A. B. Rela ative expression 5 4 3 2 control Bortezomib Rela ative expression 5 4 3 2 control Bortezomib MYC BCL2 XIAP TNF IL6 N.D. MYC BCL2 XIAP TNF IL6 Figure S. Bortezomib inhibits NF- B signaling
INSTYTUT GENETYKI I HODOWLI ZWIERZĄT POLSKIEJ AKADEMII NAUK W JASTRZĘBCU. mgr inż. Ewa Metera-Zarzycka
INSTYTUT GENETYKI I HODOWLI ZWIERZĄT POLSKIEJ AKADEMII NAUK W JASTRZĘBCU mgr inż. Ewa Metera-Zarzycka Profil metaboliczny osocza krwi i wartość biologiczna mleka krów w gospodarstwach ekologicznych Praca
Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture 11. Spectral Embedding + Clustering
Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture 11 Spectral Embedding + Clustering MOTIVATING EXAMPLE What can you say from this network? MOTIVATING EXAMPLE How about now? THOUGHT EXPERIMENT For each
Mgr Paweł Musiał. Promotor Prof. dr hab. n. med. Hanna Misiołek Promotor pomocniczy Dr n. med. Marek Tombarkiewicz
Mgr Paweł Musiał Porównanie funkcjonowania podstawow-ych i specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego na przykładzie Samodzielnego Publicznego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej w Staszowie Rozprawa
Raport bieżący: 44/2018 Data: g. 21:03 Skrócona nazwa emitenta: SERINUS ENERGY plc
Raport bieżący: 44/2018 Data: 2018-05-23 g. 21:03 Skrócona nazwa emitenta: SERINUS ENERGY plc Temat: Zawiadomienie o zmianie udziału w ogólnej liczbie głosów w Serinus Energy plc Podstawa prawna: Inne
Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950?
Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950? Joanna Wibig Department of Meteorology and Climatology, University of Lodz, Poland OUTLINE: Motivation Data Heat wave frequency measures
Beata Talar Molekularne mechanizmy działania pentoksyfiliny w komórkach czerniaka Promotor: prof. dr hab. Małgorzata Czyż
Beata Talar Molekularne mechanizmy działania pentoksyfiliny w komórkach czerniaka Promotor: prof. dr hab. Małgorzata Czyż Rozprawa doktorska przygotowana w Zakładzie Biologii Molekularnej Nowotworów Katedry
DUAL SIMILARITY OF VOLTAGE TO CURRENT AND CURRENT TO VOLTAGE TRANSFER FUNCTION OF HYBRID ACTIVE TWO- PORTS WITH CONVERSION
ELEKTRYKA 0 Zeszyt (9) Rok LX Andrzej KUKIEŁKA Politechnika Śląska w Gliwicach DUAL SIMILARITY OF VOLTAGE TO CURRENT AND CURRENT TO VOLTAGE TRANSFER FUNCTION OF HYBRID ACTIVE TWO- PORTS WITH CONVERSION
Radiologiczna ocena progresji zmian próchnicowych po zastosowaniu infiltracji. żywicą o niskiej lepkości (Icon). Badania in vivo.
Renata Zielińska Radiologiczna ocena progresji zmian próchnicowych po zastosowaniu infiltracji żywicą o niskiej lepkości (Icon). Badania in vivo. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Zakład Stomatologii
ANKIETA ŚWIAT BAJEK MOJEGO DZIECKA
Przedszkole Nr 1 w Zabrzu ANKIETA ul. Reymonta 52 41-800 Zabrze tel./fax. 0048 32 271-27-34 p1zabrze@poczta.onet.pl http://jedyneczka.bnet.pl ŚWIAT BAJEK MOJEGO DZIECKA Drodzy Rodzice. W związku z realizacją
Czy mamy dowody na pozalipidoweefekty stosowania statyn?
Czy mamy dowody na pozalipidoweefekty stosowania statyn? Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny Definicja Plejotropia,
Lek. med. Arkadiusz Soski. Streszczenie
Lek. med. Arkadiusz Soski Streszczenie Wstęp Rozwojową dysplazję stawu biodrowego (DDH developmental dysplasia of the hip) uznaje się za najczęstszą wadę u noworodków i niemowląt. Wada ta powstać może
Tychy, plan miasta: Skala 1: (Polish Edition)
Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000 (Polish Edition) Poland) Przedsiebiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne (Katowice Click here if your download doesn"t start automatically Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000
ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL
Read Online and Download Ebook ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL DOWNLOAD EBOOK : ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA Click link bellow and free register
TRANSPORT W RODZINNYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH
INŻYNIERIA W ROLNICTWIE. MONOGRAFIE 16 ENGINEERING IN AGRICULTURE. MONOGRAPHS 16 WIESŁAW GOLKA TRANSPORT W RODZINNYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH TRANSPORTATION IN RURAL FAMILY FARMS Falenty 2014 WYDAWNICTWO
QUANTITATIVE AND QUALITATIVE CHARACTERISTICS OF FINGERPRINT BIOMETRIC TEMPLATES
ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2014 Seria: ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE z. 74 Nr kol. 1921 Adrian KAPCZYŃSKI Politechnika Śląska Instytut Ekonomii i Informatyki QUANTITATIVE AND QUALITATIVE CHARACTERISTICS
Profil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych. pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe
lek. Krzysztof Kołodziejczyk Profil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab. n. med. Andrzej
Badania osobniczej promieniowrażliwości pacjentów poddawanych radioterapii. Andrzej Wójcik
Badania osobniczej promieniowrażliwości pacjentów poddawanych radioterapii Andrzej Wójcik Zakład Radiobiologii i Immunologii Instytut Biologii Akademia Świętokrzyska Świętokrzyskie Centrum Onkologii Fig.
Aleksandra Semeniuk-Wojtaś
Aleksandra Semeniuk-Wojtaś PROPOZYCJA NOWEGO MODELU PROGNOSTYCZNEGO U CHORYCH NA NIENACIEKAJĄCEGO MIĘŚNIÓWKI RAKA PĘCHERZA MOCZOWEGO Streszczenie Rak pęcherza moczowego jest jednym z najczęściej występujących
SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1. Fry #65, Zeno #67. like
SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1 I SSW1.1, HFW Fry #65, Zeno #67 Benchmark: Qtr.1 like SSW1.2, HFW Fry #47, Zeno #59 Benchmark: Qtr.1 do SSW1.2, HFW Fry #5, Zeno #4 Benchmark: Qtr.1 to SSW1.2,
www.irs.gov/form990. If "Yes," complete Schedule A Schedule B, Schedule of Contributors If "Yes," complete Schedule C, Part I If "Yes," complete Schedule C, Part II If "Yes," complete Schedule C, Part
NOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA. Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r.
NOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r. Najczęstsza postać raka trzustki Gruczolakorak przewodowy trzustki to najczęstsza
Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa i Instytutem Medycyny Morskiej i Tropikalnej. Beata Wieczorek-Wójcik
Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa i Instytutem Medycyny Morskiej i Tropikalnej Beata Wieczorek-Wójcik Poziom obsad pielęgniarskich a częstość i rodzaj zdarzeń
Ocena jakości życia oraz występowania objawów lękowych i depresyjnych u pacjentek z zespołem policystycznych jajników STRESZCZENIE
Ocena jakości życia oraz występowania objawów lękowych i depresyjnych u pacjentek z zespołem policystycznych jajników STRESZCZENIE Zespół policystycznych jajników występuje u 5-10% kobiet w wieku rozrodczym.
ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS.
ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS. Strona 1 1. Please give one answer. I am: Students involved in project 69% 18 Student not involved in
Warsztaty Ocena wiarygodności badania z randomizacją
Warsztaty Ocena wiarygodności badania z randomizacją Ocena wiarygodności badania z randomizacją Każda grupa Wspólnie omawia odpowiedź na zadane pytanie Wybiera przedstawiciela, który w imieniu grupy przedstawia
Testy DNA umiarkowanie zwiększonego ryzyka zachorowania na nowotwory złośliwe
Grzegorz Kurzawski, Janina Suchy, Cezary Cybulski, Joanna Trubicka, Tadeusz Dębniak, Bohdan Górski, Tomasz Huzarski, Anna Janicka, Jolanta Szymańska-Pasternak, Jan Lubiński Testy DNA umiarkowanie zwiększonego
Cracow University of Economics Poland
Cracow University of Economics Poland Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005 - Keynote Speech - Presented by: Dr. David Clowes The Growth Research Unit,
OCENA MECHANIZMÓW POWSTAWANIA PĘKNIĘĆ WĄTROBY W URAZACH DECELERACYJNYCH ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM ROLI WIĘZADEŁ WĄTROBY
Lek. Piotr Arkuszewski OCENA MECHANIZMÓW POWSTAWANIA PĘKNIĘĆ WĄTROBY W URAZACH DECELERACYJNYCH ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM ROLI WIĘZADEŁ WĄTROBY Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor:
CLINICAL GENETICS OF CANCER 2016
International Conference CLINICAL GENETICS OF CANCER 2016 Szczecin, 14-15 September 2016 (Center for New Medical Technologies, Unii Lubelskiej 1, Szczecin) Wednesday (14 September 2016) 9:00-9:15 Conference
Rola i zakres limfadenektomii w raku pęcherza moczowego
Tomasz Borkowski Department of Urology Medical University of Warsaw Rola i zakres limfadenektomii w raku pęcherza moczowego VII Pomorskie spotkanie Uroonkologiczne Rak pęcherza moczowego Henry Gray (1825