I Kosiceleccy_Sobieslaw.indd :18:08
|
|
- Sebastian Makowski
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1
2
3 I
4
5 Recenzja Prof. dr hab. Jerzy Sperka Redakcja wydawnicza Halina Ławnicka Projekt okładki i stron tytułowych Andrzej Taranek Skład i łamanie Pracownia Publikacja sfinansowana z działalności statutowej Wydziału Historycznego Uniwersytetu Gdańskiego Copyright by Uniwersytet Gdański Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego ISBN Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego ul. Armii Krajowej 119/121, Sopot tel./fax , tel e mail: wydawnictwo@ug.edu.pl Księgarnia internetowa:
6 Spis rzeczy Wstęp Rozdział 1. Kasztelan dobrzyński Andrzej Ogon z Radzików i Woli Powiązania rodzinne Początki kariery W pomorsko kujawsko dobrzyńskim władztwie księcia Kazimierza Bogusławica (Kaźka) We władztwach Władysława Opolczyka, Siemowita IV, z wojną domową w tle Pod władzą wielkich mistrzów Potomstwo Sprawy majątkowe Rozdział 2. Kasztelanic dobrzyński Mikołaj z Kutna Powiązania rodzinne Działalność Potomstwo Sprawy majątkowe Rozdział 3. Wojewoda inowrocławski Janusz z Kutna, Skępego, Radzików, Kościelca Powiązania rodzinne Początki kariery kasztelan dobrzyński z wielkomistrzowskiej nominacji Powrót pod polską władzę królewska niełaska W latach wojny Przed sądami ziemskimi w latach Wojewoda inowrocławski i królewski doradca W początkowym okresie obowiązywania rozejmu brodnickiego ( ). Początki żywszej działalności dyplomatycznej w służbie króla Władysława Jagiełły Starosta dobrzyński i dyplomata królewski Wojna, krótka królewska niełaska i powrót do dyplomacji ( )
7 6 Spis rzeczy 10. Potomstwo Sprawy majątkowe Rozdział 4. Wojewoda brzeski i starosta dobrzyński Mikołaj Kościelecki ze Skępego Pochodzenie i związki rodzinne Początki działalności, pierwsza nominacja urzędnicza Lata rządów opiekuńczych Na bocznym torze Nowy król i pierwsze awanse, powrót do wielkiej polityki W latach wojny trzynastoletniej Doradca króla. W kręgu problemów pruskich, mazowieckich i polityki dynastycznej Schyłek Działalność Mikołaja Kościeleckiego ze Skępego jako lidera lokalnej wspólnoty szlacheckiej Potomstwo Dobra dziedziczne i starostwa Rozdział 5. Synowie wojewody Mikołaja Podkomorzy dobrzyński Wincenty Kościelecki ze Skępego Pochodzenie i związki rodzinne Działalność Potomstwo Sprawy majątkowe Prepozyt włocławski, biskup chełmski, sekretarz królewski, starosta dobrzyński, inowrocławski i kowalski, Mikołaj Kościelecki ze Skępego Pochodzenie i związki rodzinne Zarys działalności Sprawy majątkowe Wojewoda inowrocławski Jan Kościelecki ze Skępego Pochodzenie i związki rodzinne Działalność Potomstwo Sprawy majątkowe
8 Spis rzeczy 7 Rozdział 6. Synowie podkomorzego dobrzyńskiego Wincentego Kościeleckiego ze Skępego Pochodzenie i związki rodzinne Działalność Kasztelan kruszwicki, następnie duchowny Mikołaj Kościelecki Chorąży inowrocławski Wincenty Kościelecki z Płonkowa Podkomorzy inowrocławski Jan Kościelecki Cześnik brzeski i kasztelan dobrzyński Stanisław Kościelecki z Wysokiej Sprawy majątkowe Rozdział 7. Kościeleccy ze Skępego status, polityka rodzinna i biologiczny wymiar rodziny Status rodziny Polityka rodzinna Biologiczny wymiar rodziny Imiennictwo Zakończenie 466 Wykaz skrótów 483 Bibliografia Tablice genealogiczne Indeks osobowy Spis tabel i tablic genealogicznych
9
10 Wstęp P olskie możnowładztwo późnego średniowiecza już od dłuższego czasu jest przedmiotem badań wielu historiografów. Poczesne miejsce wśród publikacji książkowych dotyczących tej tematyki zajmują monografie wielkich rodów możnowładczych. Ich nowoczesną formę zaproponował Włodzimierz Dworzaczek w swojej pracy o rodzinie Tarnowskich już na początku lat siedemdziesiątych minionego stulecia 1. Silny impuls do badań genealogicznych nad polskimi elitami średniowiecznymi dał jednak Janusz Bieniak i stworzona przez niego toruńska szkoła badań genealogicznych, w ramach której zostały wypracowane nowoczesne krytyczne metody i wzorce dociekań nad genealogią i prozopografią polskiego rycerstwa i szlachty w średniowieczu 2. Między innymi na tym modelu prowadzenia badań została oparta znakomita praca o wybitnej późnośredniowiecznej rodzinie możnowładczej Tęczyńskich, która wyszła spod pióra Janusza Kurtyki 3. Obok niej powstały jednak również monografie innych wybitnych rodzin możnowładczych tego okresu, wywodzących się z Małopolski lub silnie związanych z tą dzielnicą: Kurowskich, Krzelowskich. Czyżowskich, Szafrańców, Rogowskich, Koniecpolskich, Kmitów, Potockich i Moskorzewskich Kamienieckich 4. Nieco mniej opracowań 1 W. Dworzaczek, Leliwici Tarnowscy. Z dziejów możnowładztwa małopolskiego wiek XIV XV, Warszawa Zob. S. Szybkowski, Ród Cielepałów w średniowieczu. Studium genealogiczne, Gdańsk 1999, s , i J. Sperka, Stan badań nad rodami rycerskimi w średniowiecznej Małopolsce [w:] Rody na Śląsku, Rusi Czerwonej i w Małopolsce: średniowiecze i czasy nowożytne, red. W. Zawitkowska, A. Pobóg Lenartowicz, Rzeszów 2010, s J. Kurtyka, Tęczyńscy. Studium z dziejów polskiej elity możnowładczej w średniowieczu, Kraków 1997; jej kontynuacja, skupiająca się wszakże na problematyce gospodarczej, doprowadzona aż do XVII w.: idem, Latyfundium tęczyńskie. Dobra i właściciele (XIV XVII wiek), Kraków S.[A.] Sroka, Rodzina Kurowskich w XIV XV wieku. Ze studiów nad dziejami możnowładztwa małopolskiego w średniowieczu, Kraków 1990; B. Śliwiński, Lisowie Krzelowscy w XIV XV w. i ich antenaci. Studium genealogiczne, Gdańsk 1993; J. Sochacka, Jan z Czyżowa namiestnik Władysława Warneńczyka. Kariera rodziny Półkozów w średniowieczu, wyd. 2, Oświęcim 2016 (pierwsze wydanie: Lublin 1993) (wbrew tytułowi nie jest to tylko praca monograficzna dotycząca wyłącznie Jana z Czyżowa, ale całej rodziny możnowładczej z Bogumiłowic i Czyżowa w średniowieczu, choć specjalną uwagę poświęcono jej najwybitniejszej linii Czyżowskim); J. Sperka, Szafrańcowie herbu Stary Koń. Z dziejów kariery i awansu w późnośredniowiecznej Polsce, Katowice 2001; B. Czwojdrak, Rogowscy herbu Działosza, podskarbiowie królewscy. Studium z dziejów możnowładztwa w drugiej połowie XIV i w XV wieku, Katowice 2002; R. Trawka, Kmitowie. Studium kariery politycznej w późnośredniowiecznej Polsce, Kraków 2005; W. Zawitkowska, W służbie pierwszych Jagiellonów. Życie i działalność kanclerza Jana Taszki Koniecpolskiego, Kraków 2005 (tu,
11 10 Wstęp dotyczyło natomiast możnowładczych familii związanych z ziemiami środkowopolskimi. Jak dotąd, szeroko przedstawiono bowiem w formie książkowej jedynie dobrzyńsko mazowiecką linię Świnków ze Strzyg, Zielonej, Sarnowa i Chojnowa oraz Oporowskich 5. Kariera i działalność średniowiecznych przedstawicieli Kretkowskich została z kolei opracowana w całościowej monografii tej familii autorstwa Tomasza Sławińskiego 6. Najwybitniejsze elitarne rodziny województwa sieradzkiego zostały natomiast przedstawione przez Alicję Szymczakową 7. Brak również osobnych monograficznych opracowań poszczególnych rodzin możnowładczych z Mazowsza 8, choć dysponujemy dotyczącymi ich zbiorczymi pracami Małgorzaty Wilskiej, Anny Supruniuk i Kazimierza Pacuskiego 9, które są jednak ograniczone chronologicznie i terytorialnie lub tylko terytorialnie. Brak również monografii wielkopolskich rodzin możnowładczych, choć sporo informacji o nich znaleźć można w pracach przedstawiających genealogię wielkopolskich rodów rycerskich 10. Zbliżone swoim charakterem do monografii późnośredniowiecznych rodzin możnowładczych są zwarte opracowania przedstawiające biografie pojedynczych wybitnych przedstawicieli elity ogólnopolskiej (zazwyczaj nakreślające szczegółowo również ich powiązania rodzinne). podobnie jak w przypadku książki A. Sochackiej, mamy do czynienia faktycznie z całościową monografią późnośredniowiecznych Koniecpolskich h. Pobóg); M. Wolski, Potoccy h. Pilawa do początku XVII wieku, Kraków 2013; K. Niemczyk, Kamienieccy herbu Pilawa. Z dziejów kariery i awansu szlachty polskiej do 1535/1536 roku, Katowice B. Możejko, Ród Świnków na pograniczu polsko krzyżackim w średniowieczu, Gdańsk 1998; T. Pietras, Oporowscy herbu Sulima. Kariera rodziny możnowładczej w późnośredniowiecznej Polsce, Łódź 2013 (w pracy tej skupiono się na początkach familii oraz na linii rodziny wywodzącej się od wojewody łęczyckiego Piotra z Oporowa, zapowiedziana jest jednak kontynuacja, która ma dotyczyć Chodowskich, Miłońskich, Służewskich i Goślubskich, wywodzących się od braci wspomnianego wojewody). 6 T. Sławiński, Kretkowscy i ich dzieje od połowy XIV wieku, wyd. 2, Warszawa Skrzeszew 2011, s A. Szymczakowa, Szlachta sieradzka w XV wieku. Magnifici et generosi, Łódź 1998; nadto wiele miejsca kujawskim familiom możnowładczym poświęcają: J. Karczewska, Ród Pomianów na Kujawach w średniowieczu, Poznań Wrocław 2003, i S. Szybkowski, Kujawska szlachta urzędnicza w późnym średniowieczu ( ), Gdańsk Praca J. Piętki, Mazowiecka elita feudalna późnego średniowiecza, Warszawa 1975, nie odpowiada już współczesnym standardom badawczym. 9 M. Wilska, Mazowieckie środowisko dworskie Janusza Starszego. Studium społeczne, Warszawa 2012; A. Supruniuk, Otoczenie księcia mazowieckiego Siemowita IV ( ). Studium o elicie politycznej Mazowsza na przełomie XIV i XV wieku, Warszawa 1998; K. Pacuski, Możnowładztwo i rycerstwo ziemi gostynińskiej w XIV i XV wieku. Studium z dziejów osadnictwa i elity władzy na Mazowszu średniowiecznym, Warszawa Zob. przykładowo A. Szweda, Ród Grzymałów w Wielkopolsce, Toruń 2001; J. Pakulski, Ród Godziębów w średniowiecznej Polsce. Studium genealogiczne, Toruń 2005.
12 Wstęp 11 W przypadku możnych świeckich dysponujemy pracami o Jakubie z Dębna, Ambrożym Pampowskim i Wojciechu Malskim 11. Powstały również krytyczne monografie kilku możnowładców duchownych (o Stanisławie Ciołku, Wojciechu Jastrzębcu, Władysławie z Oporowa, Pawle Giżyckim, Zbigniewie Oleśnickim (starszym)) 12. Zarysowany stan badań pokazuje, że badacze, jak dotąd, interesowali się częściej późnośredniowiecznymi rodzinami pochodzącymi lub związanymi silniej z Małopolską. Znacznie mniej rejestrujemy natomiast monograficznych ujęć dotyczących familii możnowładczych z ziem środkowopolskich, Wielkopolski właściwej i Mazowsza. Piszącemu te słowa wydawało się zatem zasadne podjęcie prac badawczych nad rodziną Kościeleckich h. Ogon, wywodzącą się z ziemi dobrzyńskiej, związaną jednak w XV i na początku XVI stulecia pod względem majątkowym i poprzez dzierżenie starostw również z Kujawami, Prusami Królewskimi, a nawet powiatem poznańskim. O jej wybitnej pozycji w początkach epoki nowożytnej był przekonany już jeden z ojców przednaukowej jeszcze polskiej heraldyki i genealogii Bartosz Paprocki. Od przedstawienia bowiem ich protoplastów oraz naszkicowania genealogii aż po schyłek XVI w. rozpoczął własną prezentację rodzin możnowładczych i szlacheckich, które posługiwały się herbem Ogon (Ogończyk) w Herbach rycerstwa polskiego 13. Warto również wyraźnie podkreślić, że wiedział on o tym, że z Kościeleckimi byli jednej dzielnice także przedstawiciele innych wybitnych polskich rodzin możnowładczych/magnackich, działających 11 F. Kiryk, Jakub z Dębna na tle wewnętrznej i zagranicznej polityki Kazimierza Jagiellończyka, Wrocław 1976; J. Wiesiołowski, Ambroży Pampowski starosta Jagiellonów (ok ). Z dziejów awansu społecznego na przełomie średniowiecza i odrodzenia, Wrocław 1976; K.G. Latocha, Wojciech Malski (ok ) wojewoda łęczycki i sieradzki oraz namiestnik króla na Wielkopolskę, Warszawa Z. Kowalska, Stanisław Ciołek (zm. 1437): podkanclerzy królewski, biskup poznański, poeta dworski, Kraków 1993; G. Lichończak Nurek, Wojciech herbu Jastrzębiec arcybiskup i mąż stanu (ok ), Kraków 1996; W. Graczyk, Paweł Giżycki biskup płocki ( ), Płock 1999; P. Chojnacki, Biskup płocki Paweł Giżycki ( ) i jego działalność [w:] Z biografistyki polskiej późnego średniowiecza, red. M. Koczerska, Warszawa 2001; M. Koczerska, Zbigniew Oleśnicki i kościół krakowski w czasach jego pontyfikatu ( ), Warszawa 2004; Z. Wilk Woś, Władysław z Oporowa (ok ), podkanclerzy królewski, biskup włocławski i arcybiskup gnieźnieński, Łódź Warszawa 2003 ( Studia Claromontana, t. 21). 13 B. Paprocki, Herby rycerstwa polskiego, wyd. K.J. Turowski, Kraków 1858, s , wypada tu wszakże podkreślić, że B. Paprocki, używając swoiście pojmowanego kryterium majątkowego wczesnych przodków Kościeleckich h. Ogon, pomieszał ich z przodkami po kądzieli dziedzicami Kościelca h. Laska, którzy dzierżyli tę posiadłość w powiecie inowrocławskim aż do schyłku XIV stulecia.
13 12 Wstęp w późnym średniowieczu i w początkach nowożytności: Działyńskich i Kucieńskich 14. Nie powoływał się przy tym na żadne relacje pisane, wydaje się zatem, że swoje zdanie oparł o istniejące jeszcze w latach jego życia przekonanie przedstawicieli wspomnianych familii o łączącym je bardzo bliskim pokrewieństwie agnatycznym. Informacje B. Paprockiego o bliskich więzach rodzinnych łączących Kościeleckich, Działyńskich i Kucieńskich pozytywnie zweryfikowali, na podstawie niebudzących wątpliwości świadectw źródłowych, polscy współcześni genealodzy i mediewiści zajmujący się tą problematyką w końcu XIX i w XX w. (zob. rozdziały 1, 2, 3). Pierwszym przedstawicielem rodu Ogonów, który na początku XV w. zaczął używać przydomka posesjonatywnego urobionego od północnokujawskiego Kościelca był Janusz ze Skępego w ziemi dobrzyńskiej. Nabył on prawa do tych dóbr w wyniku małżeństwa z ich jedyną dziedziczką, Dobrochną, córką sędziego brzeskiego Mikołaja z Kościelca h. Laska 15. Nie wydaje się jednak właściwe, aby monografię dotyczącą interesującej nas familii rozpoczynać dopiero od omówienia jego powiązań rodzinnych oraz aktywności na różnych płaszczyznach. Małżonek Dobrochny wywodził się bowiem z rodziny, która miała znaczącą pozycję na obszarze ziem dobrzyńskiej, łęczyckiej oraz zachodniego Mazowsza znacznie wcześniej. Jej najwybitniejszym przedstawicielem z pokoleń poprzedzających bezpośrednio działalność Janusza był jego dziad, kasztelan dobrzyński Andrzej Ogon z Radzików i Woli, znany źródłom od 1364 r. 16 Uważamy zatem za zasadne, aby to właśnie od przedstawienia jego działalności rozpocząć niniejsze rozważania. Tym bardziej, że to właśnie Andrzej jako ojciec Mikołaja z Kutna 17 był również bezpośrednim przodkiem nie tylko Kościeleckich, ale także innych wybitnych rodzin możnowładczych/magnackich lub tylko szlacheckich, aktywnych w późnym średniowieczu i w okresie nowożytnym: wspomnianych już wyżej Działyńskich i Kucieńskich, ale także Żelskich (boczna linia Działyńskich), Kuczborskich i Radzikowskich. Janusz ze Skępego i Kościelca pozostawił z kolei dwóch synów: Mikołaja i Jana. Podzielili się oni majątkiem rodzinnym w ten sposób, że Mikołaj przejął dobra dobrzyńskie rodziny (lub ich ogromną większość), pozostawiając sobie niewielkie posiadłości na Kujawach Inowrocławskich, Janowi przypadły natomiast głównie dobra kujawskie, gdzie dzierżył także klucz szarlejski z zamkiem (dobra 14 Ibidem, s Zob. o tym szeroko w rozdziale Zob. rozdział Zob. rozdział 2.
14 Wstęp 13 dziedziczne żony) 18. Z Kujawami Jana i jego synów wiązało jeszcze i to, że trzymał on tam na podstawie zapisów królewskich starostwa nieszawskie oraz bydgoskie z tenutą gniewkowską 19. W przypadku jego i jego potomstwa wielką wagę ma jeszcze i to, że dzierżenie starostwa malborskiego ( ), świeckiego (połowa), osieckiego, jasinieckiego i tucholskiego bardzo silnie powiązało tę część rodziny Kościeleckich z Prusami Królewskimi 20. Tymczasem Mikołaja Januszewica i jego z kolei descendentów łączyły z Prusami tylko krótkie epizody w postaci dwukrotnego dzierżenia starostwa brodnickiego w latach /1462 oraz w 1479 r. 21 Ta linia rodziny związana była przede wszystkim z ziemiami środkowopolskimi i właściwą Wielkopolską, a nawet, choć krótko, z koronną Rusią. Mikołaj i Jan Kościeleccy zapoczątkowali zatem dwie regionalne linie familii: Kościeleckich ze Skępego i Kościeleckich z Kościelca. Mnogość materiału źródłowego dotyczącego działalności obu części interesującej nas familii możnowładczej w drugiej połowie XV w. uzasadnia wyłączenie z niniejszego opracowania jednej z nich. Zdecydowaliśmy się zatem na opracowanie w książce protoplastów Kościeleckich oraz linii skępskiej. Powiązanymi silnie z Prusami Królewskimi Kościeleckimi z Kościelca, Janem Januszewicem i jego descendentami, zajmiemy się w odrębnej publikacji. Celem naszej monografii będzie zatem przedstawienie powiązań rodzinnych oraz aktywności na wszystkich możliwych polach oraz statusu majątkowego kasztelana dobrzyńskiego Andrzeja z Radzików i Woli, jego syna Mikołaja z Kutna, wnuka, wojewody Janusza ze Skępego, prawnuka, wojewody brzeskiego Mikołaja Kościeleckiego ze Skępego oraz jego z kolei zstępnych, działających do początków XVI stulecia. Pierwszy rozdział poświęcimy kasztelanowi Andrzejowi. W pierwszej kolejności zostaną omówione jego pochodzenie i powiązania rodzinne, następnie działalność (chronologicznie), problematyka związana z jego bezpośrednimi potomkami (synami i córkami) oraz sprawy majątkowe. Ten sam schemat zastosujemy w rozdziałach drugim i trzecim, dotyczących Mikołaja z Kutna oraz Janusza ze Skępego i Kościelca. W podobny sposób został skonstruowany rozdział czwarty, najobszerniejszy w niniejszej monografii, poświęcony Mikołajowi Kościeleckiemu ze Skępego. Obok wspomnianych wyżej elementów znajduje się w nim wszakże dodatkowy podrozdział dotyczący jego działalności 18 Zob. rozdział 4 i S. Szybkowski, Kujawska, s , S. Szybkowski, Kujawska, s K. Górski, Starostowie malborscy w latach Pierwsze półwiecze polskiego Malborka, Toruń 1960, s ; S. Szybkowski, Kujawska, s. 560, Zob. rozdziały 4 i 5.
15 14 Wstęp jako lidera ziemskich wspólnot szlacheckich (głównie południowokujawskiej). W rozdziale piątym znalazły się kolejno biografie trzech synów Mikołaja: podkomorzego dobrzyńskiego Wincentego, biskupa chełmskiego Mikołaja oraz wojewody inowrocławskiego Jana. Każda z nich stanowi trzy podrozdziały omawianego rozdziału, podzielone wewnętrznie według zbliżonego schematu (pochodzenie i związki rodzinne, działalność, dzieci (z wyłączeniem biskupa), sprawy majątkowe). We fragmencie dotyczącym Jana Mikołajewica Kościeleckiego ze Skępego bardzo krótko omówiono również postać jego jedynego syna: wojewody kaliskiego Mikołaja, którego działalność jest znana źródłom dopiero od 1501 r. (zm. 1535). W rozdziale szóstym według omówionego schematu zostały przedstawione sylwetki czterech synów podkomorzego Wincentego Kościeleckiego ze Skępego: Mikołaja, Wincentego, Jana i Stanisława. Poświęcenie im, w przeciwieństwie do ich brata stryjecznego Mikołaja Janowica, odrębnego rozdziału motywujemy tym, że wszyscy z synów Wincentego dorosłość osiągnęli jeszcze w XV w. Mikołaj Wincentowic już w 1492 r. był nawet kasztelanem kruszwickim. Chcieliśmy w tym przypadku jak najszerzej przedstawić sylwetki wszystkich Kościeleckich ze Skępego, których aktywność poświadczały przekazy źródłowe sprzed 1501 r. Wincentowice wszakże działali jednak podobnie jak ich stryj, biskup chełmski Mikołaj Mikołajewic, oraz brat stryjeczny Mikołaj Janowic jeszcze długo w XVI stuleciu. Pragniemy tu wyraźnie podkreślić, że nasze rozważania dotyczące ich aktywności w tym czasie stanowią jedynie zarys problemu i punkt wyjścia dla badań historyków dziejów nowożytnych, którzy zechcą je w przyszłości podjąć. Rozdział siódmy został poświęcony polityce rodzinnej Kościeleckich ze Skępego, wymiarowi biologicznemu rodziny oraz imiennictwu. Problematykę tę przedstawiliśmy wszakże szeroko, wykorzystując podobne dane dotyczące innych rodzin możnowładczych/ magnackich, których protoplastą był kasztelan dobrzyński Andrzej z Radzików i Woli: Kościeleckich z Kościelca, Kucieńskich, Działyńskich i Radzikowskich. W rozdziale tym staramy się wskazać na cechy charakterystyczne polityki rodzinnej Kościeleckich i ich najbliższych agnatów, które doprowadziły do uzyskania przez nich znaczącej pozycji w polskiej elicie szlacheckiej późnego średniowiecza oraz jej ugruntowania, co pozwoliło większości z wymienionych rodzin utrzymać ją także we wczesnym okresie nowożytnym. *
16 Wstęp 15 Pierwszym krytycznym badaczem, który szerzej zajął się genealogią Kościeleckich był Adam Boniecki. W swoim Herbarzu polskim przedstawił on obszerny, choć niepozbawiony pewnych uproszczeń oraz pomyłek obraz powiązań rodzinnych przedstawicieli tej familii, działających w średniowieczu oraz w okresie nowożytnym 22. Należy jeszcze podkreślić, że wspomniany warszawski historyk w innych miejscach swego dzieła zamieścił również informacje o genealogii Działyńskich, Kucieńskich i Kuczborskich, wskazując, że zarówno oni jak i Kościeleccy pochodzili od wspólnych agnatycznych przodków 23. Ważne były również rozważania Antoniego Bilińskiego, który w swojej monografii o szlachcie dobrzyńskiej w XVI stuleciu nie odniósł się wprawdzie bezpośrednio do genealogii Kościeleckich, prawidłowo jednak wskazał, że ich przodkami byli: kasztelan dobrzyński Piotr Ogon, jego syn, także kasztelan dobrzyński Andrzej z Radzików i Woli, oraz Mikołaj z Kutna. Badacz ten, podobnie jak wcześniej A. Boniecki, prawidłowo uznał, że bliskimi agnatami Kościeleckich, wywodzącymi się od wspomnianych wyżej przodków, byli: Działyńscy, Kucieńscy, Kuczborscy i Radzikowscy 24. Po drugiej wojnie światowej bardzo istotne uwagi dotyczące politycznej i wojskowej działalności wojewody brzeskiego, Mikołaja Kościeleckiego ze Skępego, tuż przed i podczas wojny trzynastoletniej ( ) zawarł na kartach swoich dwóch obszernych prac Marian Biskup 25. Wspomniany toruński badacz wraz z Aleksandrem Swieżawskim i W. Dworzaczkiem byli również autorami biogramów średniowiecznych i wczesnonowożytnych Kościeleckich (w tym przedstawicieli linii skępskiej), zamieszczonych w tomie 14 Polskiego słownika biograficznego 26. Wielką pracę nad poznaniem genealogii i prozopografii Kościeleckich ze Skępego oraz ich protoplastów wykonał również J. Bieniak. Jego ustalenia w znaczący sposób uzupełniły obraz stworzony przez dotychczasowych genealogów i biografów tej rodziny, korygując również powielane przez nich błędy i pomyłki 27. Ważne informacje 22 A. Boniecki, Herbarz polski, t. 11, Warszawa 1907, s Ibidem, t. 5, Warszawa 1902, s. 153; ibidem, t. 13, Warszawa 1909, s. 89, A. Biliński, Szlachta ziemi dobrzyńskiej za ostatnich Jagiellonów, Warszawa 1932, s. 37, 49, , M. Biskup, Zjednoczenie Pomorza Wschodniego z Polską w połowie XV wieku, Warszawa 1959, passim; idem, Trzynastoletnia wojna z zakonem krzyżackim , Warszawa 1967, passim. 26 PSB, t. 14, Wrocław 1969, s J. Bieniak, Piotr Ogon z Radzików i Woli [w:] PSB, t. 26, Wrocław 1981, s. 428; idem, Kościelecki Mikołaj ze Skępego [w:] Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 2, red. Z. Nowak, Gdańsk 1994, s ; idem, Możliwości i zadania polskich
17 16 Wstęp dotyczące protoplastów Kościeleckich, kasztelana Andrzeja z Radzików i Woli oraz Mikołaja z Kutna, zawarli również w swych opracowaniach A. Supruniuk 28, Jerzy Sperka 29 i K. Pacuski 30. Działalność dyplomatyczną wojewody inowrocławskiego Janusza ze Skępego i Kościelca oraz jego syna, wojewody brzeskiego Mikołaja Kościeleckiego ze Skępego, bardzo szeroko omówił z kolei Adam Szweda 31. Politycznej aktywności oraz pozycji wojewody Mikołaja w otoczeniu króla Kazimierza Jagiellończyka nieco uwagi poświęcił również Wojciech Fałkowski 32. Sprawami związanymi z genealogią, prozopografią, działalnością polityczną, modelem kariery Kościeleckich ze Skępego i Kościeleckich z Kościelca od pewnego czasu zajmował się również piszący te słowa 33. * W badaniach nad polskim możnowładztwem i szlachtą późnośredniowieczną standardem już od wielu lat jest wykorzystanie podczas dociekań źródeł archiwalnych, a zwłaszcza ksiąg ziemskich i grodzkich. Wymóg ten w przypadku Kościeleckich ze Skępego i ich protoplastów nie mógł być wszakże w pełni spełniony. Spowodowane jest to tym, genealogów mediewistów [w:] Tradycje i perspektywy nauk pomocniczych historii w Polsce, red. M. Rokosz, Kraków 1995, s ; idem, Elita ziemi dobrzyńskiej w późnym średniowieczu i jej majątki [w:] Stolica i region. Włocławek i jego dzieje na tle przemian Kujaw i ziemi dobrzyńskiej, red. O. Krut Horonziak, L. Kajzer, Włocławek 1995, s ; idem, Zapomniana generacja Kościeleckich [w:] Drogą historii. Studia ofiarowane profesorowi Józefowi Szymańskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. P. Dymmel, K. Skupieński, B. Trelińska, Lublin 2001, s ; idem, Terminologia pokrewieństwa i powinowactwa w średniowiecznych źródłach, Klio. Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym, t. 13, 2009; idem, Radziki (Radzikowo) i ich dziedzice w średniowieczu [w:] Zamek w Radzikach Dużych na ziemi dobrzyńskiej, red. L. Kajzer, Rypin 2009, passim. 28 A. Supruniuk, Otoczenie, według indeksu. 29 J. Sperka, Otoczenie Władysława Opolczyka w latach Studium o elicie władzy w relacjach z monarchą, Katowice 2006, według indeksu. 30 K. Pacuski, Możnowładztwo, s A. Szweda, Organizacja i technika dyplomacji polskiej w stosunkach z zakonem krzyżackim w Prusach w latach , Toruń 2009, według indeksu. 32 W. Fałkowski, Elita władzy w Polsce za panowania Kazimierza Jagiellończyka ( ), Warszawa 1992, passim. 33 M.in. S. Szybkowski, Kujawska, według indeksu; idem, Król Jan Olbracht wobec możnowładztwa ziem środkowopolskich [w:] Jagiellonowie i ich świat. Dynastia królewska w drugiej połowie XV i w XVI wieku, red. B. Czwojdrak, J. Sperka, P. Węcowski, Kraków 2015, passim; idem, Król Jan Olbracht i Kościeleccy herbu Ogon [w:] Na szlakach dwóch światów. Studia ofiarowane Profesorowi Jerzemu Hauzińskiemu, red. A. Teterycz Puzio, Słupsk 2016, s ; inne prace sukcesywnie cytowane w kolejnych rozdziałach niniejszej monografii.
18 Wstęp 17 że nie zachowały się do chwili obecnej żadne średniowieczne księgi sądów szlacheckich z obszarów, na których znajdowały się ich główne siedziby Kujaw Inowrocławskich i ziemi dobrzyńskiej 34. Wykorzystano natomiast analogiczne źródła z koronnych ziem sąsiadujących lub dalszych: księgi ziemskie i grodzkie powiatów wielkopolskich 35, południowokujawskich 36 oraz ziemi łęczyckiej 37. Dzięki pozyskaniu cyfrowych zdjęć tekstu było również możliwe wykorzystanie najstarszej księgi ziemskiej przedeckiej z lat , przechowywanej obecnie w Moskwie 38. Kwerenda przeprowadzona w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie przyniosła bardzo ciekawe dane dotyczące interesującej nas rodziny, znajdujące się w Metryce Koronnej oraz zbiorze dokumentów pergaminowych. Spożytkowano również niedrukowane źródła epistolarne z Archiwum Państwowego w Gdańsku 39 i Toruniu 40. Szczególnie istotne jednak dla badanego tematu były źródła listowe i dokumentowe z archiwum pokrzyżackiego, przechowywane w Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz w Berlinie Dahlem 41. Niedrukowane źródła dokumentowe dotyczące interesującej nas problematyki znaleźliśmy także w zespołach dokumentów pergaminowych i kopiariuszy klasztorów cysterskiego w Koronowie (Byszewie) oraz norbertanek w Strzelnie, przechowywanych w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy 42. Obok źródeł niedrukowanych kwerendzie poddano drukowane kodeksy dyplomatyczne i listowe 43, edycje ksiąg ziemskich 44 oraz źródeł narracyjnych J. Bieniak, Elita, s. 22; idem, Średniowiecze na ziemi dobrzyńskiej, cz. 1 [w:] Z dziejów ziemi dobrzyńskiej, t. 1, red. Z. Goźdź, Dobrzyń 1997, s. 13; S. Szybkowski, Najstarsze księgi ziemskie i grodzkie Kujaw Brzeskich i Inowrocławskich (XIV XV w.) [w:] Formuła, archetyp, konwencja w źródle historycznym, red. A. Górak, K. Skupieński, Lublin Radzyń Podlaski Siedlce 2006, s. 212, Przykładowo: APP, Nakło Gr.; Poznań Gr., Gniezno Z.; Poznań Z., Pyzdry Z. 36 Przykładowo: AGAD, Księgi grodzkie brzeskie, Księgi ziemskie brzeskie. 37 AGAD, Księgi grodzkie łęczyckie; Księgi ziemskie łęczyckie, pełny wykaz wykorzystanych ksiąg ziemskich i grodzkich został zamieszczony w bibliografii. 38 Rossijskij gosudarstvennyj archiv drevnich aktov, Moskva, fond 356, opis 1, nr 57 (najstarsza księga ziemska przedecka z lat , do 1944 r. w AGAD). 39 Przykładowo: APG, 300D APT, Katalog I. 41 GSPK, XX. HA, Pergament Urkunden; OBA; OF. 42 APB, Koronowo Kl. A; Strzelno Kl. A. 43 Przykładowo: Dogiel, KDP, KDL, CEXV, KDW, pełny wykaz w bibliografii. 44 Przykładowo: Die ältesten grosspolnischen Grodbücher, Bd. 1, hrsg. J. Lekszycki, Leipzig Przykładowo: Długosz, lib
19 18 Wstęp Sporo informacji, ze względu na zaangażowanie Kościeleckich w polską dyplomację związaną z relacjami z państwem krzyżackim dała nam kwerenda w drukowanych aktach stanów pruskich 46 oraz zbiorach dokumentów traktatów międzynarodowych zawieranych przez korporację krzyżacką w późnym średniowieczu 47. * Książka ta jest owocem dość długo trwającej pracy. Jej ukończenie nie byłoby możliwe bez nieustannego wsparcia ze strony moich Najbliższych: żony Joanny oraz dzieci Haliny i Bartłomieja. Bardzo Wam dziękuję! Wielkie podziękowania pragnę również skierować do Kolegów z Zakładu Historii Średniowiecza Polski i Nauk Pomocniczych Historii Instytutu Historii Uniwersytetu Gdańskiego, Profesorów: Błażeja Śliwińskiego, Beaty Możejko i Marka Smolińskiego. Wyrazy wdzięczności kieruję również do Profesorów: Adama Szwedy z Zakładu Nauk Pomocniczych Historii Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Sławomira Jóźwiaka z Zakładu Historii Krajów Niemieckich tegoż samego Instytutu i Uniwersytetu oraz Janusza Grabowskiego z Archiwum Głównego Akt Dawnych. Niniejszą książkę pozwoliły także znacząco ulepszyć uwagi i poprawki jej recenzenta wydawniczego, Profesora Jerzego Sperki z Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, za co mu również gorąco dziękuję. 46 Toeppen; Thunert; ASPK. 47 Weise, Bd. 1 2.
20 Rozdział 1. Kasztelan dobrzyński Andrzej Ogon z Radzików i Woli 1. Powiązania rodzinne A ndrzej po raz pierwszy został odnotowany w źródłach w wystawionym dlań przez króla Kazimierza Wielkiego w dokumencie z 29 lutego 1364 r., dotyczącym należącej doń wsi Umień w ziemi łęczyckiej 1. Został wówczas określony jako natus castellani Dobrinensis, co pozwala bez wątpliwości uznać go za syna sprawującego wówczas ten urząd Piotra Ogona, dowodnego posiadacza najstarszej pieczęci z wizerunkiem herbu Ogon, na co wskazywała już starsza literatura przedmiotu 2. Sam Andrzej również był posiadaczem pieczęci z tym herbem, którą dowodnie przywiesił do dokumentu z 27 lipca 1392 r., na mocy którego książę Władysław Opolczyk zastawił zakonowi krzyżackiemu ziemię dobrzyńską 3. Jako syn kasztelana dobrzyńskiego Piotra Andrzej był rodzonym bratankiem wojewody łęczyckiego Pawła, podkomorzego łęczyckiego Marcina oraz chorążego sieradzkiego Jakuba 4. 1 AC, t. 2, nr UKD, s. 260; A. Boniecki, Herbarz polski, t. 11, s. 245; A. Biliński, Szlachta ziemi dobrzyńskiej, s. 37, 49, ; J. Bieniak, Piotr Ogon, s. 428; idem, Możliwości i zadania, s ; idem, Elita, s. 34; idem, Dobrzyński wywód szlachectwa z 1378 roku [w:] Heraldyka i okolice, red. A. Rachuba, S. Górzyński, H. Manikowska, Warszawa 2002, s. 449; idem, Radziki, s. 28; A. Supruniuk, Otoczenie, s. 144; J. Sperka, Otoczenie, s. 186; K. Pacuski, Możnowładztwo, s AGAD, Zbiór dokumentów pergaminowych, nr J. Bieniak, Elita, s ; idem, Radziki, s. 31. Zgodnie z ustaleniami B. Śliwińskiego i J. Bieniaka do grona braci Piotra Ogona należy jeszcze dodać, najstarszego spośród nich, kasztelana chmieleńskiego Trojana (1304), zmarłego zapewne przed 1315 r., oraz siostrę Małgorzatę, drugą żonę Stanisława Szyrzyka z Brzezia na Kujawach h. Doliwa, matką ich była zaś nieznana z imienia córka sędziego kujawskiego Macieja z Ostrowa, siostra biskupa włocławskiego Gerwarda, zob. Urzędnicy Pomorza Wschodniego do 1309 roku. Spisy, oprac. B. Śliwiński, Wrocław 1989, s. 32, 71; B. Śliwiński, Dzieje kasztelanii chmieleńskiej, Chmielno 2000, s ; idem, Pomorze Wschodnie w okresie rządów księcia polskiego Władysława Łokietka w latach , Gdańsk 2003, s ; J. Bieniak, Radziki, s , Zob. tablica genealogiczna 1.
21 20 Kasztelan dobrzyński Andrzej Ogon z Radzików i Woli Bratem Andrzeja był miecznik dobrzyński ( ) Piotr z Umienia i Lubina, co wiadomo z rocznika franciszkanów toruńskich 5. Ze względu na czas pierwszego pojawienia się w źródłach za starszego spośród tych dwóch braci uznajemy kasztelana Andrzeja. Prawdopodobne wydaje się, że pochodzili oni od tej samej matki, której imienia, pochodzenia rodzinnego i rodowego nie potrafimy ustalić. Jeśli weźmiemy pod uwagę czas pierwszej (i jedynej) nominacji urzędniczej Andrzeja, która nastąpiła po 1364, a przed 1371 r. (zob. dalej) oraz fakt, że małżeństwo zawarł on najprawdopodobniej przed rokiem 1350 (zob. dalej), to obie te przesłanki pozwalają ostrożnie wnioskować o dacie jego urodzenia, która przypada po 1320, a przed 1330 r. 6 W literaturze przedmiotu istnieją różne koncepcje dotyczące istnienia kolejnych braci kasztelana Andrzeja, zatem synów Piotra Ogona. W biogramie tego ostatniego, zamieszczonym w Polskim słowniku biograficznym, J. Bieniak uznał, że jego synem, obok kasztelana Andrzeja i miecznika Piotra, był jeszcze chorąży dobrzyński z nominacji krzyżackiej ( ) Mikołaj z Trutowa, dowodny przedstawiciel rodu Ogonów 7. Przypuszczenie to za nietrafne uznał jednak sam jego autor i wycofał się z niego w późniejszych pracach, uznając dziedziców Trutowa za przedstawicieli odrębnej linii wspomnianego clenodium, tzw. chalińskiej, dziedziczącej na Kujawach Brzeskich i w ziemi dobrzyńskiej 8. Warto tu zauważyć, że zdaniem wspomnianego badacza zarówno najbliższych krewnych kasztelana Piotra, jak i Ogończyków z linii chalińskiej łączyło bliskie pokrewieństwo agnatyczne. Pochodzili oni bowiem od dwóch braci: Chalińscy od Jakuba (tożsamego prawdopodobnie z kasztelanem kruszwickim 5 Franciscani Thorunensis Annales Prussici, hrsg. E. Strehlke [w:] Scriptores rerum Prussicarum, Bd. 3, Leipzig 1866, s. 175 ( dominus Andreas Ogen Dobrinensis et dominus Petrus metshnig germanus suus ); J. Bieniak, Możliwości i zadania, s ; idem, Elita, s. 36; idem, Radziki, s. 29. Zob. tablica genealogiczna 2. 6 W chwili mianowania na urząd kasztelański musiał liczyć sobie co najmniej 30 lat, co w polskiej praktyce dotyczącej nominacji na urzędy ziemskie było dolną granicą wieku, w którym je zazwyczaj uzyskiwano, zob. A. Gąsiorowski, Urzędnicy zarządu lokalnego w późnośredniowiecznej Wielkopolsce, Poznań 1970, s ; A. Szymczakowa, Urzędnicy łęczyccy i sieradzcy do połowy XV wieku, Łódź 1984, s ; S. Szybkowski, Kujawska, s J. Bieniak, Piotr Ogon, s. 428; o czasie sprawowania urzędu przez Mikołaja oraz o tym, że nominacji udzielił mu wielki mistrz jako zastawnik ziemi dobrzyńskiej zob. UKD, s ; za biogramem kasztelana Piotra autorstwa J. Bieniaka identyfikację Mikołaja z Trutowa jako brata kasztelana Andrzeja przyjął również J. Sperka, Otoczenie, s J. Bieniak, Elita, s. 37; idem, Możliwości, s. 89; idem, Radziki, s
22
Oporowscy herbu Sulima. K arier a rodziny możnowładczej w późnośredniowiecznej Polsce
Oporowscy herbu Sulima K arier a rodziny możnowładczej w późnośredniowiecznej Polsce BIBLIOTHECA THOMASOVIENSIS VOL. II Redaktor naczelny serii: Krzysztof Tomasz Witczak Tomasz Pietras Uniwersytet Łódzki,
Bardziej szczegółowoI ŹRÓDŁA DO PRZYGOTOWANIA I TWORZENIA DRZEWA GENEALOGICZNEGO 1. PODSTAWOWE POJĘCIA. genealogia (genea pokolenie; logos nauka);
I ŹRÓDŁA DO PRZYGOTOWANIA I TWORZENIA DRZEWA GENEALOGICZNEGO 1. PODSTAWOWE POJĘCIA genealogia (genea pokolenie; logos nauka); genealog; drzewo genealogiczne. 2. POLSKIE TOWARZYSTWO GENEALOGICZNE strona
Bardziej szczegółowo1. Przemiany religijne i polityczne w Europie od średniowiecza do. a. Historia polityczna, kultura polityczna i ideologia wczesnego
PROGRAM BADAŃ INSTYTUTU HISTORII IM. TADEUSZA MANTEUFFLA PAN NA LATA 2017-2020 (zaktualizowane 17.11.2016) I. Zakłady naukowo-badawcze 1. Przemiany religijne i polityczne w Europie od średniowiecza do
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚ CI. Wykaz skrótów Wstęp Rozdział pierwszy
SPIS TREŚ CI Wykaz skrótów... 13 Wstęp... 17 Rozdział pierwszy Najstarsze osadnictwo na obszarze późniejszego starostwa olsztyńskiego (do przełomu XIII i XIV wieku)... 39 I. Najstarsze osadnictwo okolic
Bardziej szczegółowoWOJCIECH JASTRZĘBIEC W SŁUŻBIE MONARCHII I KOŚCIOŁA
WOJCIECH JASTRZĘBIEC W SŁUŻBIE MONARCHII I KOŚCIOŁA WOJCIECH JASTRZĘBIEC W SŁUŻBIE MONARCHII I KOŚCIOŁA pod redakcją Bożeny Czwojdrak, Feliksa Kiryka i Jerzego Sperki Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Bardziej szczegółowoWŁADCY CZECH I WĘGIER GENEALOGIA
GENEALOGIA 1 Pamięci Marii Krystyny Habsburg 2 GENEALOGIA PRZEMYSŁAW JAWORSKI 2012 3 4 ZAMIAST WSTĘPU Książka ta przedstawia genealogię władców panujących w sąsiadujących ze sobą królestwach Czech i Węgier,
Bardziej szczegółowoMONARCHIA KAZIMIERZA WIELKIEGO ( )
Uniwersytet Wrocławski Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Instytut Historii Państwa i Prawa Zakład Historii Administracji Studia Stacjonarne Administracji pierwszego stopnia Agata Jamróz MONARCHIA
Bardziej szczegółowoHenryk Rutkowski. Kartografia wschodniej Wielkopolski do początku XIX wieku
Henryk Rutkowski Kartografia wschodniej Wielkopolski do początku XIX wieku Przedmiotem zainteresowania jest terytorium województwa kaliskiego na dawnych mapach, z których tylko późniejsze przedstawiają
Bardziej szczegółowoHistoria Polski Klasa V SP
Temat: Bolesław Krzywousty i jego testament. Historia Polski Klasa V SP Bolesław Krzywousty ur. 20 sierpnia 1086, zm. 28 października 1138. Był synem Władysława Hermana i Judyty Czeskiej. Książę Śląski,
Bardziej szczegółowoZAPISKI HISTORYCZNE TOM LXXV ROK 2010 Zeszyt 2 SOBIESŁAW SZYBKOWSKI (Gdańsk) ŚWIADKOWIE PRZYWILEJU WIELKIEGO MISTRZA ULRYKA VON JUNGINGEN Z 28 X 1409 ROKU. Z BADAŃ NAD PROKRZYŻACKĄ ORIENTACJĄ WŚRÓD SZLACHTY
Bardziej szczegółowoRecenzent dr hab. Krzysztof Kaczmarek, prof. UAM. Redaktor Wydawnictwa Michał Staniszewski. Projekt okładki i stron tytułowych Andrzej Taranek
Recenzent dr hab. Krzysztof Kaczmarek, prof. UAM Redaktor Wydawnictwa Michał Staniszewski Projekt okładki i stron tytułowych Andrzej Taranek Na okładce Widok kościoła Dominikanów w Gdańsku (R. Curicke,
Bardziej szczegółowoH. L i t w i n, Magnateria polska Kształtowanie się stanu, Przegląd Historyczny 74,
284 Recenzje EDWARD OPALIŃSKI, Rodziny wielkosenatorskie w Wielkopolsce, na Kujawach i na Mazowszu za Zygmunta III. Podstawy karier, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2007, ss. 402. Tytuł recenzowanej pozycji
Bardziej szczegółowoPLAN BADAŃ NA LATA (ZARYS)
PLAN BADAŃ INSTYTUTU HISTORII IM. TADEUSZA MANTEUFFLA POLSKIEJ AKADEMII NAUK NA LATA 2014-2016 (ZARYS) I. Prace naukowo-dokumentacyjne 1. Biografistyka Badania teoretyczne i prace dokumentacyjno-edytorskie
Bardziej szczegółowoRocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego 4,
Tomasz Rembalski Sprawozdanie z III Seminarium Genealogicznego "Nasze korzenie. Wokół poszukiwań genealogicznych rodzin pomorskich", Gdynia, 8 października 2011 r. Rocznik Lubelskiego Towarzystwa Genealogicznego
Bardziej szczegółowoHumanista, dyplomata, mecenas. (ok r. w Lasotkach 1450 r. w Terni)
MIKOŁAJ LASOCKI Humanista, dyplomata, mecenas (ok. 1380 r. w Lasotkach 1450 r. w Terni) Autorzy: Patryk Fistek, Aleksandra Muszyńska, Adrianna Muszyńska, Monika Dzięgielewska, Sylwia Karolak, Ewa Gasik
Bardziej szczegółowoT Raperzy. SSCy8
Władysław Łokietek T Raperzy https://www.youtube.com/watch?v=w4vrx- SSCy8 Panowanie Władysława Łokietka Polska w czasach Wladysława Łokietka Rodowód Władysława Łokietka Przydomek Imię otrzymał po swoim
Bardziej szczegółowoMUZEUM POCZĄTKÓW PAŃSTWA POLSKIEGO W GNIEŹNIE. Gniezno 2015
4 MUZEUM POCZĄTKÓW PAŃSTWA POLSKIEGO W GNIEŹNIE Gniezno 2015 Biblioteka Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie, vol. 7 Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie i Autorzy, 2015 Redaktor wydawnictw
Bardziej szczegółowoOporowscy herbu Sulima. K arier a rodziny możnowładczej w późnośredniowiecznej Polsce
Oporowscy herbu Sulima K arier a rodziny możnowładczej w późnośredniowiecznej Polsce BIBLIOTHECA THOMASOVIENSIS VOL. II Redaktor naczelny serii: Krzysztof Tomasz Witczak Tomasz Pietras Uniwersytet Łódzki,
Bardziej szczegółowo10. Rzeczpospolita Obojga Narodów powstała na mocy unii lubelskiej w roku: (0-1)
10. Rzeczpospolita Obojga Narodów powstała na mocy unii lubelskiej w roku: (0-1) A. 1496 B. 1505 C. 1569 D. 1572 11. Korzystając z poniższego fragmentu drzewa genealogicznego Jagiellonów, oceń prawidłowość
Bardziej szczegółowoW służbie ludu i inżynierii społecznej. Media publiczne w Danii, Norwegii i Szwecji w perspektywie historycznej i kulturowej
W służbie ludu i inżynierii społecznej Media publiczne w Danii, Norwegii i Szwecji w perspektywie historycznej i kulturowej Maja Chacińska W służbie ludu i inżynierii społecznej Media publiczne w Danii,
Bardziej szczegółowoPod redakcją Radosława Biskupa i Andrzeja Radzimińskiego Toruń 2015
PARAFIE W ŚREDNIOWIECZNYCH PRUSACH W CZASACH ZAKONU NIEMIECKIEGO OD XIII DO XVI W. Pod redakcją Radosława Biskupa i Andrzeja Radzimińskiego Toruń 2015 2 ECCLESIA CLERUSQUE TEMPORIBUS MEDII AEVI vol. 4
Bardziej szczegółowoKod Punktacja ECTS* 1. Koordynator Prof. dr hab. Jerzy Rajman Zespół dydaktyczny
KARTA KURSU Kierunek: HISTORIA Studia stacjonarne I stopnia (licencjat) Rok I, semestr 1 Nazwa Nazwa w j. ang. Wykład monograficzny- Elita możnowładcza w Polsce I-II w. i jej fundacje klasztorne Monographic
Bardziej szczegółowoSpis treści. Joanna Karczewska WŁASNOŚĆ SZLACHECKA NA POGRANICZU WIELKOPOLSKO KUJAWSKIM W PIERWSZEJ POŁOWIE XV WIEKU
Spis treści 1 Spis treści Joanna Karczewska WŁASNOŚĆ SZLACHECKA NA POGRANICZU WIELKOPOLSKO KUJAWSKIM W PIERWSZEJ POŁOWIE XV WIEKU 1 Spis treści 2 Spis treści Joanna Karczewska WŁASNOŚĆ SZLACHECKA NA POGRANICZU
Bardziej szczegółowoDr Barbara Klassa Zakład Metodologii Historii i Historii Historiografii Instytut Historii Uniwersytet Gdański
Dr Barbara Klassa Zakład Metodologii Historii i Historii Historiografii Instytut Historii Uniwersytet Gdański 1. Przedmiot: Historia historiografii Rok: IV Semestr: VII Studia: stacjonarne 2. Ilość godzin:
Bardziej szczegółowoTeleturniej historyczny
Teleturniej historyczny 1. Co oznacza przydomek Chrobry? a) piękny b) wielki c) wspaniały d) mężny d) lekarski 2. Wskaż poprawną kolejność przedstawionych władców. a) Bolesław Krzywousty, Mieszko I, Bolesław
Bardziej szczegółowoZBIGNIEW ŁUCZAK. Dzieje bibliotek w Sieradzu. od powstania miasta do końca XX wieku
ZBIGNIEW ŁUCZAK Dzieje bibliotek w Sieradzu od powstania miasta do końca XX wieku Czego się chcesz nauczyć, napisz o tym dzieło. Joachim Lelewel Miejska Biblioteka Publiczna w Sieradzu Sieradz 2007 NADZÓR
Bardziej szczegółowoDemografia rodziny szlacheckiej w świetle najnowszych badań genealogicznych
S T U D I A Przeszłość Demograficzna Polski 30, 2011 Piotr Guzowski Białystok Demografia rodziny szlacheckiej w świetle najnowszych badań genealogicznych Demograficzne spojrzenie na dzieje rodziny szlacheckiej
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp... DZIAŁ PIERWSZY. USTRÓJ POLSKI DO 1795 R... 1
Spis treści Wstęp... XI DZIAŁ PIERWSZY. USTRÓJ POLSKI DO 1795 R.... 1 Rozdział I. Monarchia patrymonialna... 3 Część I. Powstanie państwa polskiego... 3 Część II. Ustrój polityczny... 5 Część III. Sądownictwo...
Bardziej szczegółowoMonarchia Kazimierza Wielkiego
Monarchia Kazimierza Wielkiego 1333-1370 1. Początek rządów Jako jedyny spadkobierca odziedzicza tylko Wielkopolskę i Małopolskę; ok. 40% terenów Polski z 1138r. Niezależne pozostaje Mazowsze; w rękach
Bardziej szczegółowoPROGRAM DLA STUDIÓW I STOPNIA NA KIERUNKU HISTORIA DLA STUDENTÓW MISHUS Rok akademicki 2012/2013 I ROK
Lp. PROGRAM DLA STUDIÓW I STOPNIA NA KIERUNKU HISTORIA DLA STUDENTÓW MISHUS Rok akademicki 2012/2013 I ROK Nazwa przedmiotu: I Semestr II Wykłady obowiązkowe Historia starożytna Zbo/1 - -. Główne nurty
Bardziej szczegółowoKONKURS HISTORYCZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH
1. Zadanie c, f, d, a, e, b KONKURS HISTORYCZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH KLUCZ ODPOWIEDZI ETAP REJONOWY 4 punkty za prawidłowe uporządkowanie, 2 punkty przy jednym błędzie, 0 punktów przy więcej
Bardziej szczegółowoWspółpraca międzynarodowa miast województwa łódzkiego
WYŻSZA SZKOŁA STUDIÓW MIĘDZYNARODOWYCH W ŁODZI WYDZIAŁ STUDIÓW MIĘDZYNARODOWYCH I DYPLOMACJI Michał Adamski Współpraca międzynarodowa miast województwa łódzkiego Praca doktorska napisana pod kierunkiem
Bardziej szczegółowoSzlaki handlowe w średniowieczu między Wisłą a Pilicą
Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Kielcach Szlaki handlowe w średniowieczu między Wisłą a Pilicą zestawienie bibliograficzne w wyborze Wybór i opracowanie Marta Boszczyk Kielce 2013 Korekta Bożena Lewandowska
Bardziej szczegółowoPolska Andegawenów i pierwszych Jagiellonów
Polska Andegawenów i pierwszych Jagiellonów 1370-1492 Ludwik Węgierski z dynastii Andegawenów król Węgier w latach 1342-1382, król Polski w latach 1370-1382 Jako król Węgier prowadził bardzo aktywną politykę
Bardziej szczegółowoRYNEK KSIĄŻKI W POLSCE
RYNEK KSIĄŻKI W POLSCE 2009 P A P I E R RYNEK KSIĄŻKI W POLSCE 2009 P A P I E R Piotr Dobrołęcki współpraca: Tomasz Nowak, Daria Kaszyńska-Dobrołęcka BibliotekaAnaliz Warszawa 2009 Copyright by Piotr
Bardziej szczegółowoPublikacje dostępne w Powiatowym Centrum Informacji Turystycznej, Rynek 14, Gniezno
Publikacje dostępne w Powiatowym Centrum Informacji Turystycznej, Rynek 14, Gniezno Encyklopedia Gniezna i Ziemi Gnieźnieńskiej Jednotomowa encyklopedia stanowiąca kompendium wiedzy o Gnieźnie i regionie.
Bardziej szczegółowoAutor zdjęcia wykorzystanego na okładce (na prawach wolnego dostępu) Sergey Nivens
Recenzja Prof. dr hab. Jan Komorowski Redakcja wydawnicza Katarzyna Ambroziak Projekt okładki i stron tytułowych Karolina Zarychta www.karolined.com Autor zdjęcia wykorzystanego na okładce (na prawach
Bardziej szczegółowona mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r.
Historia Gminę Lipie utworzono 1 stycznia 1973r. na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r. Gmina skupia miejscowości o bogatej i pięknej przeszłości, które od dawna
Bardziej szczegółowoIndeks do Albumu: Drzewograf
Z mojej perspektywy punktem wyjścia w rozeznaniu osób o nazwisku Płachecki są naturalnie Strona Rodzinna i Album potrzebne mi było przypomnienie. A zatem Indeks do Albumu: Jan Płachecki i Cecylia Wietrzykowska-Płachecka,
Bardziej szczegółowoKonkursy Przedmiotowe w roku szkolnym 2017/2018
PROGRAM MERYTORYCZNY KONKURSU HISTORYCZNEGO DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO I. CELE KONKURSU kształcenie umiejętności samodzielnego zdobywania wiedzy historycznej; rozbudzanie ciekawości
Bardziej szczegółowoKazimierz Jagiellończyk
Kazimierz Jagiellończyk 1427-1492 Narodziny i śmierć: Kazimierz Jagiellończyk urodził się 30 listopada 1427 roku w Krakowie. Zmarł 7 czerwca 1492 w Grodnie Działalność polityczna Rozpoczął ją Kazimierz
Bardziej szczegółowoModernizacja życia społeczno-gospodarczego i politycznego na ziemiach polskich
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach Wydział Humanistyczny Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Modernizacja życia społeczno-gospodarczego i politycznego na ziemiach polskich Redakcja
Bardziej szczegółowoMŁODZIEŻOWA ENCYKLOPEDIA INTERNETOWA BOHATERÓW KRAJNY POD REDAKCJĄ MICHAŁA KOKOWSKIEGO
MŁODZIEŻOWA ENCYKLOPEDIA INTERNETOWA BOHATERÓW KRAJNY POD REDAKCJĄ MICHAŁA KOKOWSKIEGO WARSZAWA KRAKÓW: INSTYTUT HISTORII NAUKI PAN, 2015 ISBN 978-83-86062-23-2 Życiorys Bolesław Szymon Romanowski urodził
Bardziej szczegółowoDZIAŁY BIBLIOTEKI. A. Encyklopedie powszechne: 1. Francuska 2. Niemiecka 3. Polska
DZIAŁY BIBLIOTEKI A. Encyklopedie powszechne: 1. Francuska 2. Niemiecka 3. Polska B. Słowniki specjalne i informatory: 1. Słowniki specjalne 2. Ekonomia i statystyka 3. Prawo i naukoznawstwo 4. Nauki polityczne
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU Kierunek: ARCHIWISTYKA, ZARZĄDZANIE DOKUMENTACJĄ I INFOBROKERSTWO Studia stacjonarne I stopnia (licencjat) Rok I, semestr 1
KARTA KURSU Kierunek: ARCHIWISTYKA, ZARZĄDZANIE DOKUMENTACJĄ I INFOBROKERSTWO Studia stacjonarne I stopnia (licencjat) Rok I, semestr 1 Nazwa Nazwa w j. ang. Ustrój i administracja Polski do końca XV wieku
Bardziej szczegółowoGenealogia w pigułce. Warsztaty z budowania drzewa genealogicznego
Genealogia w pigułce Warsztaty z budowania drzewa genealogicznego GENEALOGIA Jedna z nauk pomocniczych historii, zajmująca się badaniem więzi rodzinnych między ludźmi na bazie zachodzącego między nimi
Bardziej szczegółowoSpytek Ligęza - właściciel i dobrodziej Rzeszowa. Robert Pięta Zespół Szkół Mechanicznych w Rzeszowie Klasa: 3LT
Spytek Ligęza - właściciel i dobrodziej Rzeszowa Robert Pięta Zespół Szkół Mechanicznych w Rzeszowie Klasa: 3LT Informacje ogólne Mikołaj Spytek Ligęza- urodził się w 1562 roku, zmarł w 1637 roku w Dąbrowie
Bardziej szczegółowo966 rok założenie Akademii Krakowskiej 1410 rok chrzest Mieszka I 1364 rok zjazd w Gnieźnie 1000 rok bitwa pod Grunwaldem
Lekcja Temat: Lekcja powtórzeniowa. 1. Połącz każdą datę z odpowiednim wydarzeniem. DATA 997 rok unia Polski z Litwą 1226 rok misja świętego Wojciecha w Prusach 1385 rok koronacja Bolesława Chrobrego na
Bardziej szczegółowoOSKAR KOLBERG ( )
OSKAR KOLBERG (1814-1890) BIBLIOGRAFIA PODMIOTOWA Pieśni ludu polskiego / Oskar Kolberg. - Kraków : Polskie Wydaw. Muzyczne ; Warszawa : Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1961. - LVI, XI, 448 s. Dzieła wszystkie
Bardziej szczegółowoJęzyk wykładowy polski
Nazwa przedmiotu ŚRODOWISKO NATURALNE W UJĘCIU HISTORYCZNYM Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Historyczno-Pedagogiczny/ Instytut Historii Kod ECTS Studia kierunek stopień tryb specjalność specjalizacja
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR 4. Rady Wydziału Politologii i Studiów Międzynarodowych. z dnia 19 stycznia 2010 r.
UCHWAŁA NR 4 Rady Wydziału Politologii i Studiów Międzynarodowych z dnia 19 stycznia 2010 r. w sprawie wprowadzenia zasad dyplomowania oraz budowy pracy dyplomowej /licencjackiej i magisterskiej/ na Wydziale
Bardziej szczegółowoOpublikowane scenariusze zajęć:
mgr Magdalena Tomczyk nauczyciel dyplomowany historii, wiedzy o społeczeństwie oraz wychowania do życia w rodzinie w Gimnazjum Nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Tarnowie. Naukowo zajmuje się historią XIX i
Bardziej szczegółowoautorstwie przedłożonej pracy dyplomowej i opatrzonej własnoręcznym podpisem dyplomanta.
ZASADY ORAZ WSKAZÓWKI PISANIA I REDAGOWANIA PRAC MAGISTERSKICH I LICENCJACKICH OBOWIĄZUJĄCE W INSTYTUCIE POLITOLOGII UMK 1. PODSTAWA PRAWNA: a) Zasady dotyczące prac dyplomowych złożenia prac i egzaminów
Bardziej szczegółowoPróby zjednoczenia Królestwa Polskiego
Próby zjednoczenia Królestwa Polskiego 1. Ziemie polskie w połowie XIII w. Drzewo genealogiczne s.427; pomocne przy pojawianiu się imion Po 1241 r. o ziemie śląska walczą synowie Henryka Pobożnego; podzielili
Bardziej szczegółowo1. Przynależność administracyjna przed 1945 rokiem. Kraina Pomarenia z Obszarem sławieńskim, mapa z 1913 roku.
1. Przynależność administracyjna przed 1945 rokiem. Kraina Pomarenia z Obszarem sławieńskim, mapa z 1913 roku. Kraina sławieńska z podziałem na poszczególne miejscowości. 2. Przynależność administracyjna
Bardziej szczegółowo330 Recenzje. Maciej Zdanek (Kraków)
330 Recenzje zawsze realizowaną, politykę personalną. Za Kazimierza Jagiellończyka wygasło zainteresowanie reformami, a nawet starania o bezpośredni wpływ na obsadę klasztorów zaufanymi ludźmi; być może
Bardziej szczegółowo282 Artykuły recenzyjne i recenzje
282 Artykuły recenzyjne i recenzje Marek Konstankiewicz, Kancelaria starostw województwa lubelskiego w latach 1919 1939, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2011, ss. 256 + aneks.
Bardziej szczegółowoTEKA KOMISJI HISTORYCZNEJ ODDZIAŁ PAN W LUBLINIE COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES
KOMISJI HISTORYCZNEJ ODDZIAŁ PAN W LUBLINIE COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES POLISH ACADEMY OF SCIENCES BRANCH IN LUBLIN COMMISSION OF HISTORICAL SCIENCES Volume IX Lublin 2012 POLSKA AKADEMIA NAUK ODDZIAŁ
Bardziej szczegółowoHYBRYDA KUJAWSKA HERBEM
TOMASZ PIETRAS HYBRYDA KUJAWSKA HERBEM NOWEGO WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO? W związku z reformą administracyjną, heraldyka samorządowa ostatnio bardzo odżyła - na bieżąco powstają nowe herby województw, powiatów
Bardziej szczegółowoPublikacje prof. Mirosława Krajewskiego dotyczące Sanktuariów Maryjnych w: Oborach, Pilźnie, Skępem i Trutowie. I. Obory
Dobrzyńskie Towarzystwo Naukowe Dobrinensis Societas Scientiarum wpis do rejestru sądowego 0000286298 87-500 Rypin, ul. Warszawska 20 (biblioteka) NIP 892 14 67 932 Publikacje prof. Mirosława Krajewskiego
Bardziej szczegółowoOSKAR KOLBERG. Bibliografia osobowa podmiotowa Wydawnictwa zwarte
OSKAR KOLBERG Bibliografia osobowa podmiotowa Wydawnictwa zwarte Pieśni ludu polskiego / Oskar Kolberg. - Kraków : Polskie Wydaw. Muzyczne ; Warszawa : Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1961. - LVI, XI,
Bardziej szczegółowoKRÓLEWSKIE RODY DANII
1 2 Genealogia królów duńskich od Gorma Starego do Małgorzaty II PRZEMYSŁAW JAWORSKI 2012 3 4 ZAMIAST WSTĘPU Książka ta stanowi drugą z trzech części, obejmujących wszystkich władców panujących w trzech
Bardziej szczegółowoGSP_strony_tytułowe_01.pdf :13: NR 2 stud_prawnicze_2017_02.indd :06:36
2017 NR 2 2017 NR 2 Kolegium redakcyjne Redaktor naczelny: Jarosław Warylewski Członkowie: Tomasz Bąkowski, Krzysztof Grajewski, Arkadiusz Wowerka, Jakub Stelina, Piotr Uziębło Sekretarz redakcji: Maciej
Bardziej szczegółowoPrace magisterskie wg czasu powstania
Prace magisterskie wg czasu powstania Rok obrony 1968 Bartoszek Zdzisława Anna Reformy monetarne i ustrój menniczy za Zygmunta Augusta (1545-1578). Rok obrony 1972 Nowak Stanisława Ród Duninów z Prawkowic
Bardziej szczegółowoZASADY PISANIA PRACY DYPLOMOWEJ W KJ TSW
Załącznik do Zarządzenia Rektora KJ-TSW z dnia 12 września 2017 r. ZASADY PISANIA PRACY DYPLOMOWEJ W KJ TSW Zalecenia mają charakter ogólny. Kwestie szczegółowe specyficzne dla każdej pracy należy konsultować
Bardziej szczegółowoMuzeum w Łęczycy OFERTA WSPÓŁPRACY DLA FIRM I AGENCJI EVENTOWYCH. www.zamek.leczyca.pl
Muzeum w Łęczycy OFERTA WSPÓŁPRACY DLA FIRM I AGENCJI EVENTOWYCH www.zamek.leczyca.pl MUZEUM W ŁĘCZYCY Zamek - siedziba łęczyckiego muzeum - został zbudowany przez króla Polski Kazimierza Wielkiego najprawdopodobniej
Bardziej szczegółowoBadania nad późnośredniowiecznym możnowładztwem i szlachtą Mazowsza
ARTYKUŁY I ROZPRAWY Sobiesław Szybkowski Możnowładztwo i szlachta ziemi gostynińskiej w późnym średniowieczu. Uzupełnienia genealogiczne i prozopograficzne Badania nad późnośredniowiecznym możnowładztwem
Bardziej szczegółowoSławomir Górzyński Stefan Krzysztof Kuczyński : (13 stycznia stycznia 2010) Przegląd Historyczny 102/3,
Sławomir Górzyński Stefan Krzysztof Kuczyński : (13 stycznia 1938-3 stycznia 2010) Przegląd Historyczny 102/3, 409-413 2011 SŁAWOMIR GÓRZYŃSKI (Warszawa) Stefan Krzysztof Kuczyński (13 stycznia 1938 3
Bardziej szczegółowoRozbicie dzielnicowe
Rozbicie dzielnicowe 1. Testament Bolesława Krzywoustego Krzywousty obawiał się sporu między synami 2 zasady: 1. Zasada pryncypatu jeden z synów sprawuje władzę nad pozostałymi braćmi 2. Zasada senioratu
Bardziej szczegółowodr Tomasz Graff Wprowadzenie do genealogii w świetle wadowickich ksiąg z archiwum parafialnego
Wadowicka Szkoła Genealogów 30 maja 2017 r. dr Tomasz Graff Wprowadzenie do genealogii w świetle wadowickich ksiąg z archiwum parafialnego Czym właściwie jest genealogia? Genealogia greckie genos (γενεά)
Bardziej szczegółowoHISTORIA WOJSKO POLITYKA
KONFERENCJA NAUKOWA HISTORIA WOJSKO POLITYKA MARIAN KUKIEL (1885 1973) I JEGO DZIEŁO ZAPROSZENIE W dziejach Polski Marian Kukiel chlubnie odznaczył się na wielu obszarach. Był wybitnym historykiem, żołnierzem,
Bardziej szczegółowoRecenzje prof. dr hab. Wojciech Kosiedowski dr hab. Tomasz Dołęgowski, prof. SGH. Redakcja wydawnicza Agnieszka Kołwzan
Recenzje prof. dr hab. Wojciech Kosiedowski dr hab. Tomasz Dołęgowski, prof. SGH Redakcja wydawnicza Agnieszka Kołwzan Projekt okładki i stron tytułowych Karolina Zarychta www.karolined.com Skład i łamanie
Bardziej szczegółowoKONKURS Z HISTORII DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH ETAP WOJEWÓDZKI KLUCZ ODPOWIEDZI
KONKURS Z HISTORII DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH ETAP WOJEWÓDZKI KLUCZ ODPOWIEDZI UWAGA DO OCENIANIA CAŁEGO TESTU Uznajemy tylko poprawny zapis imion i nazwisk postaci historycznych, miejscowości oraz
Bardziej szczegółowoI ROK. 1. Wprowadzenie do historii 30 zal./o Język łaciński 30 zal./o zal./o. 1
Przedmioty obligatoryjne (plan obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015 i później) 1. Wprowadzenie do historii I 2. Język łaciński 30 zal./o. 1 30 zal./o. 1 3. Vademecum
Bardziej szczegółowoSpis treści TOM I. Słowo wstępne... 7. Bibliografia prac Janusza Kurtyki... 15. Ludzie i rodziny
Spis treści TOM I Słowo wstępne.................................................... 7 Bibliografia prac Janusza Kurtyki.................................... 15 Ludzie i rodziny Bożena Czwojdrak Jan z Zagórzan
Bardziej szczegółowoArchNet Naukowy Portal Archiwalny. Pieczęć uszczerbiona ostatnich Jagiellonów
Waldemar Chorążyczewski Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Pieczęć uszczerbiona ostatnich Jagiellonów W systemach sfragistycznych królów polskich znajdujemy pieczęcie większe (którymi opiekował się
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK do Ogólnopolskiej Odznaki Krajoznawczej PTTK Szlakiem Rezydencji Królów i Książąt
ZAŁĄCZNIK do Ogólnopolskiej Odznaki Krajoznawczej PTTK Szlakiem Rezydencji Królów i Książąt Wielkopolska LP Miejscowość Gmina Powiat Pobyt monarchy (ów) 1. Giecz Dominowo średzki 2. Gniezno Gniezno gnieźnieński
Bardziej szczegółowoKRAJOWY REJESTR SĄDOWY. Stan na dzień godz. 12:28:27 Numer KRS:
Strona 1 z 7 Wydruk informacji pobranej w trybie art. 4 ust. 4aa ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym, posiada moc dokumentu wydawanego przez Centralną Informację, nie wymaga
Bardziej szczegółowoZakład Historii Sztuki, Filozofii i Sportu Katedra Edukacji Artystycznej
Rok studiów/semestr; I, sem. 1 i 2 Cel zajęć 1. Wprowadzenie podstawowej terminologii z zakresu teorii sztuki Zapoznanie z literaturą ogólną przedmiotu 4. Zrozumienie znaczenia teorii sztuki w interpretacji
Bardziej szczegółowoEPIGRAFIKA, PALEOGRAFIA I HERALDYKA
EPIGRAFIKA, PALEOGRAFIA I HERALDYKA (I rok historii sztuki) dr Tomasz Pietras Tematyka zajęć: 1. Zajęcia organizacyjne (tematyka zajęć, lektury, podstawy zaliczenia). Pojęcie i zakres nauk pomocniczych
Bardziej szczegółowoDorobek wydawniczy pracowników Instytutu Prawa i Administracji za rok 2011
PWSZ IPiA STUDIA LUBUSKIE Tom VIII Sulechów 2012 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Sulechowie Dorobek wydawniczy pracowników Instytutu Prawa i Administracji za rok 2011 Paweł Kacprzak Die Zwangsaussiedlung
Bardziej szczegółowoSpis treści. Skróty i oznaczenia Przedmowa...19
Skróty i oznaczenia...13 Przedmowa...19 I. Polska w średniowieczu (wieki XI XV)...25 1. Wprowadzenie...25 2. Prehistoria...26 3. Średniowiecze...27 4. Uniwersytety...29 5. Matematyka w Europie przed 1400
Bardziej szczegółowoGRA MIEJSKA ŚLADAMi LubLinA
GRA MIEJSKA ŚLADAMi LubLinA Lublin Lublin od wieków stanowił polska bramę na wschód i przez cały okres swego istnienia wielokrotnie wpisywał się w polskie kroniki. Początki osadnictwa na wzgórzach, które
Bardziej szczegółowoKryzys monarchii piastowskiej
Kryzys monarchii piastowskiej 1. Panowanie Mieszka II (1025-1031, 1032-1034) Koronacja w 1025r.; w testamencie chrobry pominął Bezpryma i Ottona Zaangażował się w konflikt z Niemcami (wyprawy na Saksonię)
Bardziej szczegółowoArchiwum Panstwowe w Siedlcach. Archiwum Państwowe w Siedlcach organizuje konkurs plastyczny. Drzewo genealogiczne mojej rodziny
KONKURS PLASTYCZNY Archiwum Państwowe w Siedlcach organizuje konkurs plastyczny Drzewo genealogiczne mojej rodziny Konkurs przeznaczony jest dla dzieci i młodzieży szkół podstawowych i gimnazjalnych oraz
Bardziej szczegółowoTrzebnica. Zarys rozwoju miasta na przestrzeni wieków. pod redakcją Leszka Wiatrowskiego. Wrocław Trzebnica 1995 Wydawnictwo DTSK Silesia
Trzebnica Zarys rozwoju miasta na przestrzeni wieków pod redakcją Leszka Wiatrowskiego Wrocław Trzebnica 1995 Wydawnictwo DTSK Silesia Spis treści Przedmowa (Henryk Jacukowicz) 5 Wstęp (Jerzy Kos, Leszek
Bardziej szczegółowo[777] http://dx.doi.org./10.15762/zh.2016.54 135 Jacek Kowalkowski, Wybiccy herbu Rogala od XVI do XX wieku. Studium genealogiczno-majątkowe, Wydawnictwo DiG, Polskie Towarzystwo Historyczne, Warszawa
Bardziej szczegółowoKształtowanie poczucia tożsamości regionalnej w działaniach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Zbigniewa Herberta w Gorzowie Wlkp.
Kształtowanie poczucia tożsamości regionalnej w działaniach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Zbigniewa Herberta w Gorzowie Wlkp. Grażyna Kostkiewicz-Górska Wojewódzka i Miejska Biblioteka
Bardziej szczegółowoJacek Tylicki, Bartłomiej Strobel malarz epoki wojny trzydziestoletniej, t. 1-2, Toruń 2000 (Wydawnictwo UMK), t. 1 ss. 540; t. 2 ss. 267, il.
, Bartłomiej Strobel malarz epoki wojny trzydziestoletniej, t. 1-2, Toruń 2000 (Wydawnictwo UMK), t. 1 ss. 540; t. 2 ss. 267, il. 176 Książka jest próbą nowego spojrzenia na dorobek artysty będącego jednym
Bardziej szczegółowo12.02.2014 Gmina (Miasto) Słupca Szkoła Podstawowa nr 3 im. Adama Mickiewicza w Słupcy
Cyfrowa Dziecięca Encyklopedia Wielkopolan zajęcia warsztatowe dla uczniów ze szkół powiatu słupeckiego przeprowadzone przez nauczycieli z Biblioteki Pedagogicznej w Słupcy Cyfrowa Dziecięca Encyklopedia
Bardziej szczegółowoKarol Estreicher twórca Bibliografii polskiej
Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Kielcach Karol Estreicher twórca Bibliografii polskiej zestawienie bibliograficzne w wyborze Wybór i opracowanie Agnieszka Jasińska Kielce 2008 Wstęp Karol Estreicher
Bardziej szczegółowo1998 rok. STEMPLE JEDNODNIOWE.
1998 rok. STEMPLE JEDNODNIOWE. 1. 15.03.1998 CHEŁM 1 rys. herb papieski, herb Chełma i tekst : WYSTAWA XX LAT PONTYFIKATU 2. 30.05.1998 GNIEZNO 1 rys. Ojciec Święty z krzyżem pasterskim w towarzystwie
Bardziej szczegółowoRecenzja dr hab. Urszula Terentowicz-Fotyga. Redakcja wydawnicza Weronika Starzyk
Recenzja dr hab. Urszula Terentowicz-Fotyga Redakcja wydawnicza Weronika Starzyk Projekt okładki i stron tytułowych Karolina Zarychta www.karolined.com Na okładce wykorzystano zdjęcia na prawach wolnego
Bardziej szczegółowoRecenzja prof. dr hab. Aleksander Manterys. Redakcja wydawnicza Katarzyna Ambroziak. Projekt okładki i stron tytułowych Karolina Zarychta
Recenzja prof. dr hab. Aleksander Manterys Redakcja wydawnicza Katarzyna Ambroziak Projekt okładki i stron tytułowych Karolina Zarychta Skład i łamanie Mariusz Szewczyk Na okładce wykorzystano reprodukcję
Bardziej szczegółowoSobiesław Szybkowski Elita ziemi dobrzyńskiej na przełomie XIV i XV wieku. Między zakonem krzyżackim a Królestwem Polskim
Sobiesław Szybkowski Elita ziemi dobrzyńskiej na przełomie XIV i XV wieku. Między zakonem krzyżackim a Królestwem Polskim Średniowiecze Polskie i Powszechne 3 (7), 87-119 2011 Sobiesław Szybkowski Gdańsk
Bardziej szczegółowoProtokół posiedzenia Rady Wydziału Historycznego UG z dnia r.
Protokół posiedzenia Rady Wydziału Historycznego UG z dnia 23.02.2018 r. Posiedzenie Rady Wydziału Historycznego prowadził dziekan, prof. dr hab. Wiesław Długokęcki, który na wstępie przywitał wszystkich
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH 2016/2017 TEST ELIMINACJE SZKOLNE
WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z HISTORII I SPOŁECZEŃSTWA DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH 2016/2017 TEST ELIMINACJE SZKOLNE Numer identyfikacyjny Wypełnia Szkolna Komisja Konkursowa Imiona i nazwisko...
Bardziej szczegółowoPLAN PRACY PIN INSTYTUTU ŚLĄSKIEGO W OPOLU na 2016 rok
Plan pracy Przyjęty na posiedzeniu Rady Naukowej PIN-Instytutu w Opolu w dniu 24 czerwca 2015 roku PLAN PRACY PIN INSTYTUTU ŚLĄSKIEGO W OPOLU na 2016 rok A. PLAN ZADANIOWO-FINANSOWY W CZĘŚCI ZADAŃ BADAWCZYCH
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU Kierunek: ARCHIWISTYKA, ZARZĄDZANIE DOKUMENTACJĄ I INFOBROKERSTWO Studia stacjonarne I stopnia (licencjat) Rok I, semestr 1
KARTA KURSU Kierunek: ARCHIWISTYKA, ZARZĄDZANIE DOKUMENTACJĄ I INFOBROKERSTWO Studia stacjonarne I stopnia (licencjat) Rok I, semestr 1 Nazwa Nazwa w j. ang. Historia Polski w średniowieczu History of
Bardziej szczegółowoMODUŁ IV: SPECJALNOŚĆ EDYTORSKO-MEDIALNA IV A. MODUŁ PRZEDMIOTÓW Z ZAKRESU EDYTORSTWA
FP, studia 1. stopnia MODUŁ IV: SPECJALNOŚĆ EDYTORSKO-MEDIALNA IV A. MODUŁ PRZEDMIOTÓW Z ZAKRESU EDYTORSTWA IVA1. Historia książki Nazwa przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Kod przedmiotu
Bardziej szczegółowo