DOKUMENTACJA NIEINWAZYJNE BADANIA GEOFIZYCZNE. Kałdus Lipiec-wrzesień 2011 ZESPOŁU OSADNICZEGO KAŁDUS. Łukasz Porzuczek Tel.
|
|
- Danuta Tomczyk
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 DOKUMENTACJA NIEINWAZYJNE BADANIA GEOFIZYCZNE ZESPOŁU OSADNICZEGO KAŁDUS Kałdus Lipiec-wrzesień 2011 Łukasz Porzuczek Tel. (+48) ul. Szarych Szeregów 7/ Krzeszowice
2 SPIS TREŚCI WSTĘP OPIS METOD BADAWCZYCH PROFILOWANIA ELEKTROOPOROWE METODA MAGNETYCZNA GEORADAR ZAKRES PRAC ANALIZA I INTERPRETACJA UZYSKANYCH DANYCH METODA ELEKTROOPOROWA METODA MEGNETYCZNA METODA GEORADAROWA KOŃCOWE WNIOSKI I ZALECENIA SPIS ZAŁĄCZNIKÓW FORMATU A3 (SKALA 1:1000)
3 WSTĘP a) Zleceniodawca: INSTYTUT ARCHEOLOGII UMK Szosa Bydgoska 44/ Toruń b) Wykonawca: PROTON ARCHEO Łukasz Porzuczek ul. Szarych Szeregów 7/ Krzeszowice c) Lokalizacja badań Badaniami objęto wnętrze grodziska w okolicach Góry Świętego Wawrzyńca oraz obszar podgrodzia położony na południe i południowy-wschód od grodziska. d) Cel opracowania Celem niniejszego opracowania jest rozpoznanie budowy wgłębnej ośrodka i lokalizacja podpowierzchniowych struktur archeologicznych. e) Zastosowane metody badawcze: metoda elektrooporowa, metoda magnetyczna, metoda georadarowa. 3
4 1. OPIS METOD BADAWCZYCH 1.1. PROFILOWANIA ELEKTROOPOROWE Metoda profilowań geoelektrycznych polega na pomiarach oporu pozornego w określonej siatce geometrycznej przy stałym rozstawie elektrod pomiarowych. Dzięki temu uzyskuje się informację o poziomym rozkładzie oporności gruntu. Głębokość penetracji zależy głównie od odległości pomiędzy elektrodami doprowadzającymi prąd, oporności właściwej warstw, którymi prąd przepływa, oraz od aktualnie panujących na badanym obszarze warunków zawilgocenia. Dzięki zastosowaniu elektrod stykowych możliwe jest wykonywanie pomiarów nie tylko na stanowiskach otwartych, ale również we wnętrzach budynków. Dane uzyskane w trakcie badań transmitowane są do komputera, gdzie opracowuje się je za pomocą programów do graficznej prezentacji danych. Pomiary elektrooporowe pozwalają zmierzyć oporność pozorną wszystkich warstw zalegających do głębokości równej teoretycznemu maksymalnemu zasięgowi penetracji prądu. Oporność pozorna oznacza średnią wartość oporów właściwych warstw z całej zadanej głębokości. Wartość taka powinna być stała w jednorodnym podłożu. Jeśli zostanie ona zakłócona, oznacza to, iż w danym miejscu znajduje się anomalia. Zmiany wartości oporu pozornego gruntu mogą być interpretowane jako anomalie w rozkładzie oporności. Typ anomalii zależy od charakteru obiektu lub warstwy, która ją generuje. Można je rozróżniać jako dodatnie, czyli zwiększające oporność pozorną w stosunku do tła jak i ujemne, które zmniejszają oporność pozorną w stosunku do tła. Metoda ta została wielokrotnie sprawdzona na wielu stanowiskach archeologicznych. Do badań metodą elektrooporową użyto aparatury ADA-05. Jest ona przeznaczona do pomiarów elektrooporowych prowadzonych dla potrzeb rozwiązywania zadań płytkiej geologii. ADA-05 posiada szeroki zakres dynamiczny odbiornika, wysoką rozdzielczość przetwornika ADC oraz dużą dynamikę parametrów nadajnika. Umożliwia to prowadzenie badań w trudnych warunkach w obszarach o zróżnicowanych parametrach warstw przypowierzchniowych. Konstrukcja aparatury i algorytmy oprogramowania umożliwiają wykonywanie pomiarów zarówno poprzez wykorzystanie pola elektrycznego generowanego przez przyrząd w różnych układach geometrii rozstawów elektrod jak i pola naturalnego. Idea konstrukcji, a także algorytmy oprogramowania zostały podporządkowane potrzebom rozwiązywania różnych zadań z możliwością optymalnego doboru metodyki i techniki badań do konkretnego zadania. Wyniki pomiarów polowych są gromadzone w wewnętrznej pamięci urządzenia w postaci plików charakterystycznych dla każdego z pięciu typów badań. Wybrane pliki mogą być transmitowane do komputera. 4
5 Program odbioru dekoduje otrzymane dane i zapisuje je na dysku w formacie kolumnowym (współrzędna x, współrzędna y, wynik/wyniki), łatwo dostępnym przez wszelkie programy obróbki graficznej danych METODA MAGNETYCZNA Metoda ta opiera się na wykorzystaniu właściwości pola magnetycznego otaczającego Ziemię. Już w latach 60-tych stan wiedzy pozwalał na ustalenie jego wartości dla każdej szerokości geograficznej. Znając te wartości i dysponując sprzętem, który jest w stanie precyzyjnie zmierzyć wartość pola magnetycznego w każdym punkcie, możliwe jest wykonanie mapy magnetycznej danego terenu. Pomiar pola magnetycznego dokonywany jest za pomocą magnetometru z funkcją pomiaru gradientu (różnicy wyników pomiędzy dwiema sondami pomiarowymi). Badania geomagnetyczne umożliwiają wykrycie obiektów, które wykazują się podatnością magnetyczną. Do takich obiektów należą również obiekty archeologiczne. Najłatwiej wykrywalne są wszelkiego typu przepalenia, jednak metodą tą możliwe jest również wykrycie obiektów z wypełniskiem ziemnym takich jak np. groby, jamy osadowe, rowy itp. Do badań magnetycznych użyto magnetometru cezowego Geometrics G-858G typu OPM (pompowany optycznie) z funkcją pomiaru gradientu. Umożliwia on rejestrowanie 10 pomiarów gradientowych w ciągu jednej sekundy z dokładnością nt (nanotesli). Tak szybki pomiar umożliwia objęcie obszaru badawczego siatką badań o gęstości 10 pomiarów na metr bieżący profilu. Magnetometr ten wykazuje się również dużo większą odpornością na zakłócenia pola magnetycznego niż stosowane powszechnie w badaniach archeologicznych magnetometry typu fluxgate, dzięki czemu możliwa jest praca przy liniach wysokiego napięcia i w obecności współczesnej infrastruktury co jest niemożliwe w przypadku wspomnianych magnetometrów fluxgate. Magnetometr G-858G daje możliwość ustawiania dwóch sond cezowych zarówno w pozycji pionowej jak i poziomej. G-858G ma możliwość 4 trybów pracy: SEARCH MODE tryb ten umożliwia szybkie przeszukanie terenu i wskazanie obszarów występowania anomalii na tyle dużych, iż operator ma możliwość ich wykrycia podczas pomiarów. W tym trybie dane nie są zapisywane do pamięci urządzenia. SIMPLE SURVEY MODE tryb ten umożliwia szybkie sporządzenie ogólnej mapy rozkładu anomalii na badanym obszarze, bez możliwość zapisywania markerów. BASE STATION tryb ten umożliwia pracę magnetometru jako stacji bazowej monitorującej okresowe zaburzenia pola magnetycznego danego obszaru. 5
6 MAPPED SURVEY tryb ten umożliwia sporządzenia szczegółowej mapy rozkładu anomalii magnetycznych na danym obszarze wraz z zapisem markerów. W trybie tym można połączyć G-858G z GPS-em, dzięki czemu możliwe jest precyzyjne wskazanie każdego punktu pomiarowego. Podczas badań wykorzystano tryb MAPPED SURVEY GEORADAR Metoda ta należy do grupy metod radiofalowych. Aparatura pomiarowa składa się m.in. z dwóch anten: nadawczej i odbiorczej. Antena nadawcza emituje w głąb gruntu krótki impuls fali elektromagnetycznej, który rozchodząc się ulega odbiciu, załamaniu i tłumieniu. Najważniejszym zjawiskiem z punktu widzenia metody georadarowej jest odbicie fali na granicy ośrodków o różnych parametrach fizycznych. Współczynnik odbicia fali elektromagnetycznej na granicy dwóch ośrodków jest tym większy, im większy jest kontrast stałych dielektrycznych tych ośrodków. Wartość stałej dielektrycznej ma zasadniczy wpływ na prędkość propagacji fali elektromagnetycznej w ośrodku geologicznym. Fala odbita rejestrowana jest przez antenę odbiorczą. Otrzymany obraz falowy jest odzwierciedleniem budowy ośrodka. Rys. 1.1 Schemat ideowy działania georadaru. A propagacja i odbicie fali EM w ośrodku, B radarowy obraz ośrodka (echogram) (źródło: materiały MalaGeoscience) Z uwagi na duże tłumienie fali elektromagnetycznej, jak również niewielką moc anteny nadawczej, zasięg metody georadarowej nie przekracza na ogół kilkunastu metrów. Głębokość penetracji bardzo silnie zależy od budowy ośrodka geologicznego (przewodności badanego gruntu), od częstotliwości emitowanej fali elektromagnetycznej oraz od stopnia zawilgocenia gruntu. Dla anteny ekranowanej o częstotliwości głównej 500 MHz wynosi ona średnio od 2 do 7 metrów. Firma PROTON-ARCHEO dysponuje dwukanałowym georadarem ProEx, który jest produktem najnowszej generacji szwedzkiej firmy Mala GeoScience. Radar ten może współpracować ze wszystkimi antenami produkowanymi przez tę firmę. Są to anteny bistatyczne, ekranowane i nieekranowane. Anteny połączone są z jednostką centralną 6
7 światłowodami. Georadar ten sterowany jest zewnętrznym komputerem. Firmowy pakiet oprogramowania umożliwia wybór optymalnych parametrów pomiarowych (długość okna czasowego, częstotliwość próbkowania, sposób wyzwalania sygnału). Zawiera on ponadto podstawowe procedury interpretacyjne. 2. ZAKRES PRAC Badaniami objęty został cały dostępny obszar wnętrza grodziska, gdzie wykonano badania elektrooporowe, magnetyczne oraz georadarowe. Ponadto na terenie podgrodzia od południowej oraz południowo-wschodniej strony grodziska przeprowadzono badania magnetyczne. Profilowania geoelektryczne wykonano na terenie grodziska z zastosowaniem układu niesymetrycznego w siatce co metr na dostępnym terenie (patrz załącznik 1). Specyfika zastosowanego układu pomiarowego powoduje, iż w przypadku głębszych zaburzeń mogą występować przesunięcia (w linii N-S) pomiędzy faktycznym położeniem obiektu zaburzającego a efektem, który on powoduje. W metodzie magnetycznej linie profilowe wytyczono co metr. Prospekcję prowadzono w dwóch kierunkach. Wyniki pomiarów pozwoliły na analizę rozkładu wartości pionowego gradientu natężenia pola magnetycznego w kilku zakresach zmierzonych wartości tj. od 3 do 3 nt, 6 do 6 nt, 10 do 10 nt oraz od 20 do 20 nt (patrz. załączniki od 3 do 10). Takie przedstawienie zakresów wartości pozwala na wydzielenie anomalii o różnych wartościach podatności magnetycznej. Profile georadarowe na głównym terenie grodziska poprowadzono co cztery metry, natomiast w południowo-wschodniej części grodziska profile poprowadzono w siatce krzyżowej co dwa metry. Szkic wszystkich wykonanych profili i ich wzajemnego położenia wraz z wyznaczonymi anomaliami znajduje się na załączniku 11. Pomiary metodą georadarową wykonano przy użyciu anteny ekranowanej o częstotliwości 500 MHz. Lokalizację obszarów badań domierzono w trakcie prac w układzie lokalnym za pomocą tachimetru Leica TS02, a następnie naniesiono na plan dostarczony przez Zleceniodawcę. 7
8 3. ANALIZA I INTERPRETACJA UZYSKANYCH DANYCH 3.1. METODA ELEKTROOPOROWA Większość pomierzonych wartości oporności pozornej zawierała się w przedziale od 60 do 700 omometrów. Wartości pojedynczych punktów dochodziły do wartości ekstremalnych 45 omm oraz 827 omm. Skalę barwną dobrano tak, aby jak najlepiej uwidocznić zróżnicowany rozkład oporności pozornej gruntu (patrz załączniki 1 oraz 2). Na przedstawionych wynikach profilowań elektrooporowych wyróżniono kilka stref anomalnych. W obszarze oznaczonym numerem 1 zaznaczają się anomalie wysokooporowe (barwa biała, żółta i niebieska), które wyraźnie kończą się od północy i południa granicą o niskiej oporności (patrz załącznik 2). Taki rodzaj granicy jest najprawdopodobniej efektem działalności człowieka i może stanowić odzwierciedlenie przebiegu systemu obronnego. W środku badanego obszaru widoczna jest anomalia niskooporowa (kolor jasno zielony). Jest to rejon o najmniejszej oporności pozornej na całym grodzisku. Od północy ogranicza ją opisana wyżej anomalia wysokooporowa, natomiast od południa anomalia liniowa oznaczona w załączniku 2 za pomocą czerwonej linii (numer 2). Ten rodzaj anomalii liniowej może być związany z występowaniem we wskazanym miejscu fosy. W załączniku 2 numerem 3 oznaczono inny rodzaj anomalii niskooporowej, który może mieć związek z występowaniem studni. Jest to jednak jedynie hipoteza, którą należy potwierdzić badaniami wykopaliskowymi. W południowo-wschodniej części badanego grodziska również stwierdzono występowanie anomalii niskooporowej oznaczonej w załączniku 2 numerem 4. Anomalia ta ma swoje odzwierciedlenie w wynikach metody magnetycznej. Może ona świadczyć o istnieniu we wskazanym miejscu budynku na planie koła. Wyniki badań metody elektrooporowej nie uchwyciły anomalii liniowych, co może wskazywać, iż fundamenty poszukiwanego budynku nie zostały wykonane z kamienia. Istnieje również ryzyko, iż zastosowana w tej konfiguracji metoda elektrooporowa nie uchwyciła fundamentów, natomiast zrobiła to metoda magnetyczna z natury posiadająca większą rozdzielczość METODA MEGNETYCZNA Większość anomalii magnetycznych pochodzących od obiektów archeologicznych ma niewielkie wartości. Zazwyczaj mieszczą się one w zakresie od -20 do 20 nanotesli. Jedynie przedmioty metalowe oraz bardzo silnie przepalone wywołują powstanie większych anomalii magnetycznych. 8
9 Na terenie grodziska widoczne jest pasmo anomalii dipolowych, które charakteryzują się podwyższeniem i obniżeniem wartości natężenia pola magnetycznego w obrębie konkretnego zaburzenia (manifestują się w postaci występujących obok siebie kolorów czerwonego i niebieskiego). Najbardziej zauważalne są one w zakresie wartości od -6 do 6 nanotesli (patrz załącznik 3). Oznaczono je kolorem żółtym w załączniku 6. Tak występujący ciąg anomalii związany jest z występowaniem obiektów archeologicznych. Nad opisanymi anomaliami, od strony północnej widoczna jest liniowa anomalia o przebiegu wschód-zachód wyznaczająca jakby granice pomiędzy anomaliami dipolowymi a resztą terenu. Oznaczono ją w załączniku 6 za pomocą czerwonej linii. Podobny typ anomalii występuje w północnej części badanego obszaru (również oznaczony na czerwono w załączniku 6). Ich charakter może wskazywać na występowanie we wskazanym miejscu fosy lub innego systemu obronnego. Na niewielkim przebadanym obszarze od strony południowo-wschodniej wyraźnie zaznacza się anomalia magnetyczna w kształcie okręgu (kolor fioletowy w załączniku 6). Na terenie podgrodzia od strony południowo-wschodniej zaznacza się kilka anomalii liniowych. Zostały one zaznaczone w załączniku 10 za pomocą czerwonych linii. Anomalie te mogą wskazywać na występowanie obiektów archeologicznych. Dodatkowo żółtym kolorem zaznaczono inne anomalie liniowe pochodzące od drogi lub miedzy. Warto podkreślić, iż podczas badań mierzony jest efekt magnetyczny wywoływany przez dany obiekt i anomalie nie muszą dokładnie odzwierciedlać faktycznego wymiaru obiektu. Mogą także pojawić się pewne przesunięcia położenia obiektu (rzędu kilkunastu centymetrów) wynikające ze specyfiki pomiaru (pomiar na profilach w obu kierunkach) METODA GEORADAROWA Zasięg metody georadarowej wyniósł do 3 m p.p.t. Prędkość rozchodzenia się fali elektromagnetycznej w gruncie została przyjęta jako stała o wartości 0,1 m/ηs. Jest to wartość poprawna dla utworów przypowierzchniowych. Przyjęcie stałej prędkości rozchodzenia się fali (którą można traktować jako prędkość uśrednioną) związane jest z założeniem, iż badany ośrodek, w którym propaguje fala, jest jednorodny. Tym samym podczas analizy wyników nie uwzględniono zmian w składzie mineralnym, zawilgocenia czy warstwowania, a co za tym idzie uzyskano przybliżone wyniki głębokości położenia anomalii. Należy jednak podkreślić, że uzyskane rezultaty mogą tylko nieznacznie odbiegać od stanu faktycznego, a poczynione założenie w praktyce nie ma istotnego wpływu na oszacowanie głębokości występowania anomalii. 9
10 Zasięg oznaczonych powierzchniowych anomalii georadarowych wynika z wielkości pomierzonego efektu i może lekko odbiegać od rzeczywistych wymiarów ciała zaburzającego. Wynika to z faktu, iż dane nie są zbierane punktowo, a pochodzą z tzw. śladu pokrycia. Jest to obszar w kształcie stożka o podstawie rozszerzającej się w miarę oddalania od źródła, w obrębie którego fala propaguje i ulega odbiciu. Może to powodować uzyskanie anomalii o większych rozmiarach niż rzeczywistych. Na zarejestrowanym obrazie falowym ośrodka widoczne są refleksy o różnym pochodzeniu. Na podstawie analizy charakteru zapisu radarowego wyznaczone zostały różne typy anomalii (opis zgodny z legendą załącznika 11). Typ A. Silne wzmocnienia sygnału anomalie charakteryzujące się mocnymi i chaotycznie rozmieszczonymi refleksami, wyróżniającymi się na tle reszty echogramu. W takim obszarze występuje wzmocnienie amplitud sygnału i współczynnika odbicia fali, co jest związane z dużym kontrastem właściwości elektrycznych. Zlokalizowano wiele takich anomalii oznaczonych na załączniku 11 za pomocą czerwonych kształtów. Charakter anomalii sugeruje, że mogą to być miejsca zagruzowane lub miejsca rozluźnień ośrodka. Typ B. Lekkie wzmocnienia sygnału mniej wyraźne zaburzenia ośrodka geologicznego. Obszary te nie wyróżniają się tak bardzo na echogramach jak anomalie typu A opisane powyżej. Oznaczono je w załączniku 11 za pomocą różowych kształtów. Typ C. Granice odbijające występują w postaci mocnych, najczęściej poziomych refleksów (oznaczone na fioletowo w załączniku 11). Przyczyną powstania anomalii tego typu może być lokalna zmiana budowy przypowierzchniowej ośrodka. Typ D. Hiperbole - są to zaburzenia punktowe o mniej lub bardziej stromo opadających ramionach. Jest to kształt charakterystyczny dla znajdujących się w ośrodku obiektów o przekroju zbliżonym do cylindrycznego. Pojedyncze zaburzenia tego typu mogą również pochodzić od mniejszych obiektów znajdujących się w gruncie jak np. kamienie, fragmenty skalne lub niewielkie puste przestrzenie. Anomalie te w zależności od głębokości występowania zostały oznaczone w załączniku 11 kolorami: jasnoniebieskim: głębokość do 0,5 m p.p.t, niebieskim: głębokość większa niż 0,5 m p.p.t. 10
11 Poszczególne typy anomalii o podobnym charakterze korelujące się na kolejnych profilach posłużyły do wyznaczenia większych obszarów zaburzonych ośrodka geologicznego. Większa część anomalii na terenie grodziska to anomalie typu A. Świadczą one o znacznym rozluźnieniu ośrodka i mogą być związane z ingerencją człowieka (patrz załącznik 11). Szczególnie ważne są te miejsca, gdzie występują większe obszary anomalne. Ten typ anomalii jest najbardziej interesujący z punktu widzenia przeprowadzonych badań. W kilku miejscach, szczególnie w północnej oraz w południowo-wschodniej części grodziska znajdują się zaburzenia opisane jako granice odbijające (anomalia typu C). Są to silne refleksy o prawie poziomym przebiegu, które świadczą o występowaniu granicy pomiędzy warstwami o różnych właściwościach elektrycznych. Anomalie te są przypuszczalnie pochodzenia antropogenicznego. 4. KOŃCOWE WNIOSKI I ZALECENIA Każda z zastosowanych metod badawczych jest czuła na inne parametry fizyczne ośrodka. Metoda elektrooporowa daje ogólny obraz ośrodka i pozwala skupić się na większych zaburzeniach. Metoda georadarowa daje za to bardzo szczegółowy obraz ośrodka i pozwala wykryć nawet drobne ciała zaburzające. Z kolei metoda magnetyczna najlepsze wyniki daje przy poszukiwaniu obiektów metalowych bądź przepaleń. a) Metoda elektrooporowa W przypadku wyników uzyskanych metodą elektrooporową wyraźnie zaznaczają się miejsca o wysokiej wartości oporności pozornej gruntu na terenie głównego grodziska. Ponadto wskazano kilka obszarów niskooporowych ważnych z punktu widzenia przeprowadzonych badań. Mogą one wskazywać miejsca przebiegu fosy (numer 2 w załączniku 2), występowania studni (numer 3 w załączniku2) oraz pozostałości po zabudowaniach (numer 4 w załączniku 2). b) Metoda magnetyczna Zarówno na terenie grodziska jak również na obszarze podgrodzia za pomocą metody magnetycznej wskazano kilka anomalii pochodzących od obiektów archeologicznych. Wszystkie te anomalie zostały zaznaczone w załącznikach 6 oraz
12 c) Metoda georadarowa Wszystkie anomalie georadarowe wskazane na terenie grodziska związane są z występowaniem różnego rodzaju zaburzeń bądź niejednorodności ośrodka. Najbardziej obiecujące zaburzenia zlokalizowane przy użyciu metody georadarowej oznaczono na czerwono oraz fioletowo w załączniku 11. d) Metoda elektrooporowa, metoda magnetyczna oraz metoda georadarowa Przy pomocy wszystkich trzech zastosowanych metod badawczych stwierdzono występowanie obiektu archeologicznego (najprawdopodobniej pozostałości budynku zbudowanego na planie koła) w południowo-wschodniej części grodziska. Oznaczono go numerem 4 w załączniku 2, kolorem fioletowym w załączniku 6 oraz jako anomalię typu A i B w załączniku 11. Należy zaznaczyć, iż interpretacja otrzymanych wyników opiera się na ich porównaniu z charakterystycznymi obrazami uzyskiwanymi dla modelowych typów obiektów archeologicznych przy użyciu poszczególnych metod badawczych. We wskazanych miejscach znajdują się obiekty wywołujące anomalie, jednakże nie można dać gwarancji, że są to wyłącznie obiekty archeologiczne. SPIS ZAŁĄCZNIKÓW FORMATU A3 (SKALA 1:1000) Załącznik 1 Mapa oporności pozornej wewnątrz grodziska Załącznik 2 Mapa oporności z zaznaczonymi obszarami anomalnymi Załącznik 3 Rozkład pola magnetycznego na obszarze grodziska (zakres od -6 do 6 nt) Załącznik 4 Rozkład pola magnetycznego na obszarze grodziska (zakres od -10 do 10 nt) Załącznik 5 Rozkład pola magnetycznego na obszarze grodziska (zakres od -20 do 20 nt) Załącznik 6 Rozkład pola magnetycznego na obszarze grodziska z zaznaczonymi obszarami anomalnymi Załącznik 7 Rozkład pola magnetycznego na obszarze podgrodzia (zakres od -3 do 3 nt) Załącznik 8 Rozkład pola magnetycznego na obszarze podgrodzia (zakres od -6 do 6 nt) Załącznik 9 Rozkład pola magnetycznego na obszarze podgrodzia (zakres od -10 do 10 nt) Załącznik 10 Rozkład pola magnetycznego na obszarze podgrodzia z zaznaczonymi obszarami anomalnymi Załącznik 11 Przebieg profili oraz lokalizacja anomalii georadarowych na terenie grodziska 12
S P R A W O Z D A N I E. Geodezja i geofizyka w projekcie: Novo castro prope Tschirnen. Uroczysko Nowoszów w Borach Dolnośląskich
S P R A W O Z D A N I E Geodezja i geofizyka w projekcie: Novo castro prope Tschirnen. Uroczysko Nowoszów w Borach Dolnośląskich Piotr Wroniecki, Warszawa 2017 1 Spis treści 1. Wstęp... 3 2. Elementy sprawozdania...
Bardziej szczegółowoWyniki badań metodą georadarową budynku dawnego kościoła Żłobka Chrystusa (Kripplein Christi) we Wschowie
Wyniki badań metodą georadarową budynku dawnego kościoła Żłobka Chrystusa (Kripplein Christi) we Wschowie Wrocław 201 RADAR Wilczyce, ul. Borowa 28A 51-61 Wrocław tel. 509 99 11 fax 71 67 24 55 info@gpr.pl
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE METODY TOMOGRAFII ELEKTROOPOROWEJ DO LOKALIZACJI STRUKTUR KRASOWYCH
ZASTOSOWANIE METODY TOMOGRAFII ELEKTROOPOROWEJ DO LOKALIZACJI STRUKTUR KRASOWYCH Michał Rudzki Geofizyka Toruń Sp. z o.o. WSTĘP Szybki rozwój specjalistycznych technik elektronicznych i informatycznych,
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z BADAŃ GEORADAROWYCH (RAMAC/GPR) WYKONANYCH W DNIU R. WE WNĘTRZU KATEDRY W NYSIE
Zamawiający: DOLNOŚLĄSKA GRUPA BADAWCZA ul. 11 listopada 19a 58-302 WAŁBRZYCH Temat: SPRAWOZDANIE Z BADAŃ GEORADAROWYCH (RAMAC/GPR) WYKONANYCH W DNIU 31.05.2014 R. WE WNĘTRZU KATEDRY W NYSIE Wykonawca:
Bardziej szczegółowoDetection inhomogeneities in. Electromagnetic Method. structure of flood. measurements. resistivity, GPR and Freqency. embankments by means of D.C.
Detection inhomogeneities in structure of flood embankments by means of D.C. resistivity, GPR and Freqency Electromagnetic Method measurements R.Mydlikowski, G.Beziuk, A.Szynkiewicz Wstęp Wały przeciwpowodziowe
Bardziej szczegółowoMuzeum Archeologiczno-Historyczne Głogów, ul. Brama Brzostowska 1, NIP , REGON: Studium naukowo - badawcze
Zamawiający: Muzeum Archeologiczno-Historyczne 67-200 Głogów, ul. Brama Brzostowska 1, NIP 693-13-65-936, REGON: 000651000 Studium naukowo - badawcze Temat: BADANIA GEORADAROWE (GPR) GRUNTÓW NA DZIAŁCE
Bardziej szczegółowoPolaryzacja anteny. Polaryzacja pionowa V - linie sił pola. pionowe czyli prostopadłe do powierzchni ziemi.
Parametry anten Polaryzacja anteny W polu dalekim jest przyjęte, że fala ma charakter fali płaskiej. Podstawową właściwością tego rodzaju fali jest to, że wektory natężenia pola elektrycznego i magnetycznego
Bardziej szczegółowoRozpoznanie strefy osuwiskowej w oparciu o zmiany oporności na terenie miejscowości Ujsoły
Zał. nr 15 Rozpoznanie strefy osuwiskowej w oparciu o zmiany oporności na terenie miejscowości Ujsoły Wykonawca: Dr hab. Bogdan Żogała... Grudzień, 2017 1. Cel i zakres badań Celem badań było geoelektryczne
Bardziej szczegółowoBEZDOTYKOWY CZUJNIK ULTRADŹWIĘKOWY POŁOŻENIA LINIOWEGO
Temat ćwiczenia: BEZDOTYKOWY CZUJNIK ULTRADŹWIĘKOWY POŁOŻENIA LINIOWEGO 1. Wprowadzenie Ultradźwiękowy bezdotykowy czujnik położenia liniowego działa na zasadzie pomiaru czasu powrotu impulsu ultradźwiękowego,
Bardziej szczegółowoBadania geofizyczne dróg i autostrad
Badania geofizyczne dróg i autostrad Z ostatniego raportu Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) o stanie dróg krajowych wynika, iż ponad połowa dróg krajowych wymaga przeprowadzenia różnego
Bardziej szczegółowoELEMENTY GEOFIZYKI. Geofizyka środowiskowa i poszukiwawcza W. D. ebski
ELEMENTY GEOFIZYKI Geofizyka środowiskowa i poszukiwawcza W. D ebski debski@igf.edu.pl Plan wykładu Geofizyka środowiskowa i poszukiwawcza 1. metoda elektryczno-oporowa 2. techniki elektromagnetyczne 3.
Bardziej szczegółowoLaboratorium techniki światłowodowej. Ćwiczenie 3. Światłowodowy, odbiciowy sensor przesunięcia
Laboratorium techniki światłowodowej Ćwiczenie 3. Światłowodowy, odbiciowy sensor przesunięcia Katedra Optoelektroniki i Systemów Elektronicznych, WETI, Politechnika Gdaoska Gdańsk 2006 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoWykonawca: APIS GEO Iwona Kacprzak Ul. Turowska Kobyłka Zleceniodawca: Jacobs Polska Sp. z o. o. Al. Niepodległości Warszawa
ZAŁĄCZNIK 9 DOKUMENTACJA Z BADAŃ GEOFIZYCZNYCH OKREŚLAJĄCA ROZPRZESTRZENIENIE IŁÓW ZASTOISKOWYCH NA PLANOWANYM ODCINKU WSCHODNIEJ OBWODNICY WARSZAWY W KILOMETRAŻU OK. 1+600 2+140 REJON OBSZARU NATURA 2000
Bardziej szczegółowoKatedra Elektrotechniki Teoretycznej i Informatyki
Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Informatyki Przedmiot: Badania nieniszczące metodami elektromagnetycznymi Numer Temat: Badanie materiałów kompozytowych z ćwiczenia: wykorzystaniem fal elektromagnetycznych
Bardziej szczegółowoPomiary w instalacjach światłowodowych.
Pomiary w instalacjach światłowodowych. Pomiary metodą transmisyjną Pomiary tłumienności metodą transmisyjną Cel pomiaru: Określenie całkowitego tłumienia linii światłowodowej Przyrządy pomiarowe: źródło
Bardziej szczegółowoPort Lotniczy Łódź im. Władysława Reymonta Sp. z o.o. ul. Gen. S. Maczka Łódź
Badania georadarowe w Porcie Lotniczym Łódź im. Władysława Reymonta dla oceny stanu technicznego nawierzchni, warstw konstrukcyjnych oraz podbudowy drogi startowej miejscowość gmina powiat województwo
Bardziej szczegółowoBADANIA STANU TECHNICZNEGO WAŁÓW PRZECIWPOWODZIOWYCH BADANIA GEOFIZYCZNE
BADANIA STANU TECHNICZNEGO WAŁÓW PRZECIWPOWODZIOWYCH BADANIA GEOFIZYCZNE Więcej informacji: tel. kom. 600 354 052; 601 322 033; marketing@pbg.com.pl Przyczyny uszkodzeń wałów: osłabienie struktury korpusu
Bardziej szczegółowo4/4/2012. CATT-Acoustic v8.0
CATT-Acoustic v8.0 CATT-Acoustic v8.0 Oprogramowanie CATT-Acoustic umożliwia: Zaprojektowanie geometryczne wnętrza Zadanie odpowiednich współczynników odbicia, rozproszenia dla wszystkich planów pomieszczenia
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM POMIARY W AKUSTYCE. ĆWICZENIE NR 4 Pomiar współczynników pochłaniania i odbicia dźwięku oraz impedancji akustycznej metodą fali stojącej
LABORATORIUM POMIARY W AKUSTYCE ĆWICZENIE NR 4 Pomiar współczynników pochłaniania i odbicia dźwięku oraz impedancji akustycznej metodą fali stojącej 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie metody
Bardziej szczegółowoUkład aktywnej redukcji hałasu przenikającego przez przegrodę w postaci płyty mosiężnej
Układ aktywnej redukcji hałasu przenikającego przez przegrodę w postaci płyty mosiężnej Paweł GÓRSKI 1), Emil KOZŁOWSKI 1), Gracjan SZCZĘCH 2) 1) Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy
Bardziej szczegółowoZadanie Cyfryzacja grida i analiza geometrii stropu pułapki w kontekście geologicznym
Zadanie 1 1. Cyfryzacja grida i analiza geometrii stropu pułapki w kontekście geologicznym Pierwszym etapem wykonania zadania było przycięcie danego obrazu tak aby pozostał tylko obszar grida. Obrobiony
Bardziej szczegółowoBadanie rozkładu pola elektrycznego
Ćwiczenie 8 Badanie rozkładu pola elektrycznego 8.1. Zasada ćwiczenia W wannie elektrolitycznej umieszcza się dwie metalowe elektrody, połączone ze źródłem zmiennego napięcia. Kształt przekrojów powierzchni
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE METOD GEOELEKTRYCZNYCH W ROZPOZNAWANIU BUDOWY PODŁOŻA CZWARTORZĘDOWEGO.
ZASTOSOWANIE METOD GEOELEKTRYCZNYCH W ROZPOZNAWANIU BUDOWY PODŁOŻA CZWARTORZĘDOWEGO. Arkadiusz Piechota Streszczenie. Niniejszy artykuł opisuje podstawy fizyczne metod elektrooporowych, opartych na prawie
Bardziej szczegółowoW OPARCIU JEDNOWIĄZKOWY SONDAŻ HYDROAKUSTYCZNY
TWORZENIE MODELU DNA ZBIORNIKA WODNEGO W OPARCIU O JEDNOWIĄZKOWY SONDAŻ HYDROAKUSTYCZNY Tomasz Templin, Dariusz Popielarczyk Katedra Geodezji Satelitarnej i Nawigacji Uniwersytet Warmińsko Mazurski w Olsztynie
Bardziej szczegółowoBadanie rozkładu pola elektrycznego
Ćwiczenie 8 Badanie rozkładu pola elektrycznego 8.1. Zasada ćwiczenia W wannie elektrolitycznej umieszcza się dwie metalowe elektrody, połączone ze źródłem zmiennego napięcia. Kształt przekrojów powierzchni
Bardziej szczegółowoBadania charakterystyki wyrobu i metody badawcze. Kompatybilność elektromagnetyczna Odporność uzbrojenia na wyładowania elektrostatyczne.
Zakres akredytacji OiB dla Laboratorium Badań Kompatybilności Elektromagnetycznej i Pomiarów Pól Elektromagnetycznych (LBEMC) Nr 27/MON/2014 wydany przez Wojskowe Centrum Normalizacji, Jakości i Kodyfikacji
Bardziej szczegółowoUMO-2011/01/B/ST7/06234
Załącznik nr 9 do sprawozdania merytorycznego z realizacji projektu badawczego Szybka nieliniowość fotorefrakcyjna w światłowodach półprzewodnikowych do zastosowań w elementach optoelektroniki zintegrowanej
Bardziej szczegółowoEksperymentalne badania dna oraz osadów jeziorek krasowych na terenie Lasów Golejowskich z wykorzystaniem georadaru.
Zeszyty Studenckiego Ruchu Materiały 20 Sesji Studenckich Naukowego Uniwersytetu Kół Naukowych Uniwersytetu Humanistyczno- Przyrodniczego Humanistyczno- Przyrodniczego Jana Kochanowskiego Jana Kochanowskiego
Bardziej szczegółowoRadiowo-Telewizyjne Centrum Nadawcze Krosno - Sucha Góra. Stacja elektroenergetyczna w Boguchwale V. PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE NIEJONIZUJĄCE
Radiowo-Telewizyjne Centrum Nadawcze Krosno - Sucha Góra Stacja elektroenergetyczna w Boguchwale V. PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE STAN ŒRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W LATACH 999-28 4 Pola
Bardziej szczegółowoMONITORING PRZESTRZENI ELEKTROMAGNETYCZNEJ
MONITORING PRZESTRZENI ELEKTROMAGNETYCZNEJ (wybrane zagadnienia) Opracowanie : dr inż. Adam Konrad Rutkowski 1 Monitorowanie przestrzeni elektromagnetycznej Celem procesu monitorowania przestrzeni elektromagnetycznej
Bardziej szczegółowoVLF (Very Low Frequency) 15 khz do 30 khz
VLF (Very Low Frequency) 15 khz do 30 khz Metoda elektromagnetyczna (EM) polega na pomiarze pól wtórnych wytwarzanych przez ciała przewodzące, znajdujące się w ziemi, które podlegają działaniu pierwotnego
Bardziej szczegółowoIstnieje wiele sposobów przedstawiania obrazów Ziemi lub jej fragmentów, należą do nich plany, mapy oraz globusy.
Współrzędne geograficzne Istnieje wiele sposobów przedstawiania obrazów Ziemi lub jej fragmentów, należą do nich plany, mapy oraz globusy. Najbardziej wiernym modelem Ziemi ukazującym ją w bardzo dużym
Bardziej szczegółowoCPT-CAD - Program do tworzenia dokumentacji geologicznej i geotechnicznej
CPT-CAD - Program do tworzenia dokumentacji geologicznej i geotechnicznej Trzy w jednym?? Moduł CPT-CAD jest przeznaczony do tworzenia: map przekrojów geologicznych i geotechnicznych własnych rysunków
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE GEORADARU DO ROZPOZNANIA STANU NAWIERZCHNI
WYKORZYSTANIE GEORADARU DO ROZPOZNANIA STANU NAWIERZCHNI KRAKOWSKIE DNI NAWIERZCHNI 2015, WZMACNIANIE NAWIERZCHNI, 25.11.2015r. Opracowała: mgr inż. Małgorzata Wutke, TPA Sp. z o. o. GEORADAR - STATE OF
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 31: Modelowanie pola elektrycznego
Wydział PRACOWNIA FIZYCZNA WFiIS AGH Imię i nazwisko.. Temat: Rok Grupa Zespół Nr ćwiczenia Data wykonania Data oddania Zwrot do popr. Data oddania Data zaliczenia OCENA Ćwiczenie nr : Modelowanie pola
Bardziej szczegółowoTomasz Herbich, Jacek Wysocki, Krzysztof Kiersnowski i Robert Ryndziewicz
Tomasz Herbich, Jacek Wysocki, Krzysztof Kiersnowski i Robert Ryndziewicz Wyniki badań geofizycznych wybranych stanowisk archeologicznych na terenie Powiatu Łukowskiego w 2014 r. 1. Metodyka pomiarów Badania
Bardziej szczegółowo3. WYNIKI POMIARÓW Z WYKORZYSTANIEM ULTRADŹWIĘKÓW.
3. WYNIKI POMIARÓW Z WYKORZYSTANIEM ULTRADŹWIĘKÓW. Przy rozchodzeniu się fal dźwiękowych może dochodzić do częściowego lub całkowitego odbicia oraz przenikania fali przez granice ośrodków. Przeszkody napotykane
Bardziej szczegółowoWykonawcy: Data Wydział Elektryczny Studia dzienne Nr grupy:
POLITECHNIKA POZNAŃSKA INSTYTUT ELEKTROTECHNIKI I ELEKTRONIKI PRZEMYSŁOWEJ Zakład Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej Laboratorium Podstaw Telekomunikacji Ćwiczenie nr 3 Temat: Pomiar charakterystyki
Bardziej szczegółowoJakość danych pomiarowych. Michalina Bielawska, Michał Sarafin Szkoła Letnia Gdańsk
Jakość danych pomiarowych Michalina Bielawska, Michał Sarafin Szkoła Letnia 22.09.2011 Gdańsk Weryfikacja wyników pomiarowych Celem weryfikacji wyników jest potwierdzenie poprawności wyników pomiarów.
Bardziej szczegółowoTemat: Skanowanie 3D obrazu w celu pomiaru odkształceń deski podobrazia
Raport z przeprowadzonych badań Temat: Skanowanie 3D obrazu w celu pomiaru odkształceń deski podobrazia Spis treści Spis treści... 2 1.Cel badań... 3 2. Skanowanie 3D pozyskanie geometrii... 3 3. Praca
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 8. do sprawozdania merytorycznego z realizacji projektu badawczego
Załącznik nr 8 do sprawozdania merytorycznego z realizacji projektu badawczego Szybka nieliniowość fotorefrakcyjna w światłowodach półprzewodnikowych do zastosowań w elementach optoelektroniki zintegrowanej
Bardziej szczegółowoLaboratorium techniki światłowodowej. Ćwiczenie 5. Badanie wpływu periodycznych zgięd na tłumiennośd światłowodu
Laboratorium techniki światłowodowej Ćwiczenie 5. Badanie wpływu periodycznych zgięd na tłumiennośd Katedra Optoelektroniki i Systemów Elektronicznych, WETI, Politechnika Gdaoska Gdańsk 2006 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoW celu obliczenia charakterystyki częstotliwościowej zastosujemy wzór 1. charakterystyka amplitudowa 0,
Bierne obwody RC. Filtr dolnoprzepustowy. Filtr dolnoprzepustowy jest układem przenoszącym sygnały o małej częstotliwości bez zmian, a powodującym tłumienie i opóźnienie fazy sygnałów o większych częstotliwościach.
Bardziej szczegółowoWstęp. Doświadczenia. 1 Pomiar oporności z użyciem omomierza multimetru
Wstęp Celem ćwiczenia jest zaznajomienie się z podstawowymi przyrządami takimi jak: multimetr, oscyloskop, zasilacz i generator. Poznane zostaną również podstawowe prawa fizyczne a także metody opracowywania
Bardziej szczegółowoMetody geofizyczne prospekcji przedwykopaliskowej
Prospekcja przedwykopaliskowa Metody geofizyczne prospekcji przedwykopaliskowej Paweł Borycki 27 października 2011 students.mimuw.edu.pl/~pb262494/archeo/geofiz.pdf Plan prezentacji 1. Podział metod prospekcji
Bardziej szczegółowoAnaliza przestrzenna rozkładu natężenia pola elektrycznego w lasach
Analiza przestrzenna rozkładu natężenia pola elektrycznego w lasach Jan Kaczmarowski, jan.kaczmarowski@lasy.gov.pl Henryk Parapura, h.parapura@itl.waw.pl Jakub Kwiecień, j.kwiecien@itl.waw.pl 1 Agenda
Bardziej szczegółowoPrecyzyjne pozycjonowanie w oparciu o GNSS
Precyzyjne pozycjonowanie w oparciu o GNSS Załącznik nr 2 Rozdział 1 Techniki precyzyjnego pozycjonowania w oparciu o GNSS 1. Podczas wykonywania pomiarów geodezyjnych metodą precyzyjnego pozycjonowania
Bardziej szczegółowoZjawiska w niej występujące, jeśli jest ona linią długą: Definicje współczynników odbicia na początku i końcu linii długiej.
1. Uproszczony schemat bezstratnej (R = 0) linii przesyłowej sygnałów cyfrowych. Zjawiska w niej występujące, jeśli jest ona linią długą: odbicie fali na końcu linii; tłumienie fali; zniekształcenie fali;
Bardziej szczegółowoZagrożenia pogórnicze na terenach dawnych podziemnych kopalń węgla brunatnego w rejonie Piły-Młyna (woj. Kujawsko-Pomorskie)
Zagrożenia pogórnicze na terenach dawnych podziemnych kopalń węgla brunatnego w rejonie Piły-Młyna (woj. Kujawsko-Pomorskie) dr inż. A.Kotyrba, dr inż. A.Frolik dr inż. Ł.Kortas, mgr S.Siwek Główny Instytut
Bardziej szczegółowoZbigniew Figiel, Piotr Dzikowicz. Skanowanie 3D przy projektowaniu i realizacji inwestycji w Koksownictwie KOKSOPROJEKT
1 Zbigniew Figiel, Piotr Dzikowicz Skanowanie 3D przy projektowaniu i realizacji inwestycji w Koksownictwie 2 Plan prezentacji 1. Skanowanie laserowe 3D informacje ogólne; 2. Proces skanowania; 3. Proces
Bardziej szczegółowoPL B1. System kontroli wychyleń od pionu lub poziomu inżynierskich obiektów budowlanych lub konstrukcyjnych
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 200981 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 360320 (51) Int.Cl. G01C 9/00 (2006.01) G01C 15/10 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)
Bardziej szczegółowoBADANIA GEORADAROWE (GPR) STRUKTURY GRUNTÓW POD POSADZKĄ KOŚCIOŁA EWANGELICKIEGO Św. MIKOŁAJA W BYCZYNIE, PL. WOLNOŚCI 1
Zamawiający: GMINA BYCZYNA Rynek 1 46-220 Byczyna NIP 7511750102 Studium naukowo - badawcze Temat: BADANIA GEORADAROWE (GPR) STRUKTURY GRUNTÓW POD POSADZKĄ KOŚCIOŁA EWANGELICKIEGO Św. MIKOŁAJA W BYCZYNIE,
Bardziej szczegółowoBadanie ultradźwiękowe grubości elementów metalowych defektoskopem ultradźwiękowym
Badanie ultradźwiękowe grubości elementów metalowych defektoskopem ultradźwiękowym 1. Badania nieniszczące wprowadzenie Badania nieniszczące polegają na wykorzystaniu nieinwazyjnych metod badań (bez zniszczenia
Bardziej szczegółowoAnomalie gradientu pionowego przyspieszenia siły ciężkości jako narzędzie do badania zmian o charakterze hydrologicznym
Anomalie gradientu pionowego przyspieszenia siły ciężkości jako narzędzie do badania zmian o charakterze hydrologicznym Dawid Pruchnik Politechnika Warszawska 16 września 2016 Cel pracy Zbadanie możliwości
Bardziej szczegółowo3. Składowe wektora indukcji (lub wektora natężenia) pola magnetycznego Ziemi
WYDZIAŁ: GEOLOGII, GEOFIZYKI I OCHRONY ŚRODOWISKA KIERUNEK STUDIÓW: GEOFIZYKA RODZAJ STUDIÓW: STACJONARNE I STOPNIA ROK AKADEMICKI 2014/2015 WYKAZ PRZEDMIOTÓW EGZAMINACYJNYCH: I. Geofizyka ogólna II. Metody
Bardziej szczegółowoDemodulator FM. o~ ~ I I I I I~ V
Zadaniem demodulatora FM jest wytworzenie sygnału wyjściowego, który będzie proporcjonalny do chwilowej wartości częstotliwości sygnału zmodulowanego częstotliwościowo. Na rysunku 12.13b przedstawiono
Bardziej szczegółowoA) 14 km i 14 km. B) 2 km i 14 km. C) 14 km i 2 km. D) 1 km i 3 km.
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Kod pracy Wypełnia Przewodniczący Wojewódzkiej Komisji Wojewódzkiego Konkursu Przedmiotowego z Fizyki Imię i nazwisko ucznia... Szkoła...
Bardziej szczegółowoPromieniowanie elektromagnetyczne w środowisku pracy. Ocena możliwości wykonywania pracy w warunkach oddziaływania pól elektromagnetycznych
Promieniowanie elektromagnetyczne w środowisku pracy Ocena możliwości wykonywania pracy w warunkach oddziaływania pól elektromagnetycznych Charakterystyka zjawiska Promieniowanie elektromagnetyczne jest
Bardziej szczegółowoBadanie rozkładu pola elektrycznego
Ćwiczenie E1 Badanie rozkładu pola elektrycznego E1.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zbadanie rozkładu pola elektrycznego dla różnych układów elektrod i ciał nieprzewodzących i przewodzących umieszczonych
Bardziej szczegółowoPOMIARY TŁUMIENIA I ABSORBCJI FAL ELEKTROMAGNETYCZNYCH
LŁ ELEKTRONIKI WAT POMIARY TŁUMIENIA I ABSORBCJI FAL ELEKTROMAGNETYCZNYCH dr inż. Leszek Nowosielski Wojskowa Akademia Techniczna Wydział Elektroniki Laboratorium Kompatybilności Elektromagnetycznej LŁ
Bardziej szczegółowoRADIONAMIARY. zasady, sposoby, kalibracja, błędy i ograniczenia
RADIONAMIARY zasady, sposoby, kalibracja, błędy i ograniczenia 1 Radionamierzanie jest to: Określenie kąta, zawartego między północną częścią lokalnego południka geograficznego a kierunkiem na dany obiekt,
Bardziej szczegółowoWPŁYW ZAKŁÓCEŃ PROCESU WZBOGACANIA WĘGLA W OSADZARCE NA ZMIANY GĘSTOŚCI ROZDZIAŁU BADANIA LABORATORYJNE
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 33 Zeszyt 4 2009 Stanisław Cierpisz*, Daniel Kowol* WPŁYW ZAKŁÓCEŃ PROCESU WZBOGACANIA WĘGLA W OSADZARCE NA ZMIANY GĘSTOŚCI ROZDZIAŁU BADANIA LABORATORYJNE 1. Wstęp Zasadniczym
Bardziej szczegółowoUniwersytet Warszawski Wydział Fizyki. Światłowody
Uniwersytet Warszawski Wydział Fizyki Marcin Polkowski 251328 Światłowody Pracownia Fizyczna dla Zaawansowanych ćwiczenie L6 w zakresie Optyki Streszczenie Celem wykonanego na Pracowni Fizycznej dla Zaawansowanych
Bardziej szczegółowoĆw. 18: Pomiary wielkości nieelektrycznych II
Wydział: EAIiE Kierunek: Imię i nazwisko (e mail): Rok:. (2010/2011) Grupa: Zespół: Data wykonania: Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 18: Pomiary wielkości nieelektrycznych
Bardziej szczegółowoLIV OLIMPIADA FIZYCZNA 2004/2005 Zawody II stopnia
LIV OLIMPIADA FIZYCZNA 004/005 Zawody II stopnia Zadanie doświadczalne Masz do dyspozycji: cienki drut z niemagnetycznego metalu, silny magnes stały, ciężarek o masie m=(100,0±0,5) g, statyw, pręty stalowe,
Bardziej szczegółowoO czym producenci telefonów komórkowych wolą Ci nie mówić?
Politechnika Lubelska Instytut Podstaw Elektrotechniki i Elektrotechnologii www.ipee.pollub.pl O czym producenci telefonów komórkowych wolą Ci nie mówić? Koło Naukowe ELMECOL www.elmecol.pollub.pl Parys
Bardziej szczegółowoPDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdffactory
Promieniowanie elektromagnetyczne (fala elektromagnetyczna) rozchodzące się w przestrzeni zaburzenie pola elektromagnetycznego. Zaburzenie to ma charakter fali poprzecznej, w której składowa elektryczna
Bardziej szczegółowoSposoby opisu i modelowania zakłóceń kanałowych
INSTYTUT TELEKOMUNIKACJI ZAKŁAD RADIOKOMUNIKACJI Instrukcja laboratoryjna z przedmiotu Podstawy Telekomunikacji Sposoby opisu i modelowania zakłóceń kanałowych Warszawa 2010r. 1. Cel ćwiczeń: Celem ćwiczeń
Bardziej szczegółowoOPINIA GEOTECHNICZNA
FIZJO-GEO Rinke Mariusz Geologia, geotechnika fizjografia i ochrona środowiska ul. Paderewskiego 19; 51-612 Wrocław tel. 71.348.45.22; 601.84.48.05; fax 71.372.89.90 OPINIA GEOTECHNICZNA
Bardziej szczegółowoWYBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI
YBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI Ćwiczenie 4: Grawimetria poszukiwawcza. Badanie zaburzenia grawitacyjnego oraz zmian drugich pochodnych gradientowych. prof. dr hab. inż. Janusz Bogusz Zakład Geodezji Satelitarnej
Bardziej szczegółowoKonserwacja i modernizacja podstawowej osnowy magnetycznej kraju
Konserwacja i modernizacja podstawowej osnowy magnetycznej kraju Jan Kryński, Elżbieta Welker Instytut Geodezji i Kartografii Centrum Geodezji i Geodynamiki Treść prezentacji 1. Pole magnetyczne Ziemi
Bardziej szczegółowoNARZĘDZIA BADAWCZE W QGIS LOSOWANIE PUNKTÓW NA WARSTWIE LINIOWEJ
NARZĘDZIA BADAWCZE W QGIS LOSOWANIE PUNKTÓW NA WARSTWIE LINIOWEJ LOSOWE PUNKTY WZDŁUŻ LINII, CONVERT LINES TO POINTS, PUNKTY WZDŁUŻ GEOMETRII + ZAZNACZENIE LOSOWE WOJCIECH CHLEBOWSKI;PAWEŁ ZMUDA-TRZEBIATOWSKI
Bardziej szczegółowoMiasto Stołeczne Warszawa pl. Bankowy 3/5, Warszawa. Opracował: mgr Łukasz Dąbrowski upr. geol. VII Warszawa, maj 2017 r.
OPINIA GEOTECHNICZNA dla Inwestycji polegającej na remoncie placu zabaw w Parku Kultury w miejscowości Powsin ul. Maślaków 1 (dz. nr ew. 4/3, obręb 1-12-10) Inwestor: Miasto Stołeczne Warszawa pl. Bankowy
Bardziej szczegółowoLaboratorium z Krystalografii. 2 godz.
Uniwersytet Śląski Instytut Chemii Zakład Krystalografii Laboratorium z Krystalografii 2 godz. Zbadanie zależności intensywności linii Kα i Kβ promieniowania charakterystycznego X emitowanego przez anodę
Bardziej szczegółowoTemat: Zaprojektowanie procesu kontroli jakości wymiarów geometrycznych na przykładzie obudowy.
Raport z przeprowadzonych pomiarów. Temat: Zaprojektowanie procesu kontroli jakości wymiarów geometrycznych na przykładzie obudowy. Spis treści 1.Cel pomiaru... 3 2. Skanowanie 3D- pozyskanie geometrii
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ ELEKTRYCZNY KATEDRA TELEKOMUNIKACJI I APARATURY ELEKTRONICZNEJ. Instrukcja do zajęć laboratoryjnych. Numer ćwiczenia: 7
Politechnika Białostocka WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY KATEDRA TELEKOMUNIKACJI I APARATURY ELEKTRONICZNEJ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Temat ćwiczenia: Modulacja amplitudy. Numer ćwiczenia: 7 Laboratorium
Bardziej szczegółowoAutomatyka i pomiary wielkości fizykochemicznych. Instrukcja do ćwiczenia III. Pomiar natężenia przepływu za pomocą sondy poboru ciśnienia
Automatyka i pomiary wielkości fizykochemicznych Instrukcja do ćwiczenia III Pomiar natężenia przepływu za pomocą sondy poboru ciśnienia Sonda poboru ciśnienia Sonda poboru ciśnienia (Rys. ) jest to urządzenie
Bardziej szczegółowoPL B1. Układ do lokalizacji elektroakustycznych przetworników pomiarowych w przestrzeni pomieszczenia, zwłaszcza mikrofonów
PL 224727 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 224727 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 391882 (51) Int.Cl. G01S 5/18 (2006.01) G01S 3/80 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej
Bardziej szczegółowoOświetlenie oraz pole elektryczne i magnetyczne na stanowisku do pracy z komputerem.
Oświetlenie oraz pole elektryczne i magnetyczne na stanowisku do pracy z komputerem. I. Oświetlenie. 1. Przedmiot. Pomiar parametrów technicznych pracy wzrokowej na stanowiskach wyposażonych w monitory
Bardziej szczegółowoRZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19)PL (11) (13) B1
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19)PL (11)175879 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 308877 (22) Data zgłoszenia: 02.06.1995 (51) IntCl6: H03D 7/00 G 01C
Bardziej szczegółowoPL B1. Sposób badania przyczepności materiałów do podłoża i układ do badania przyczepności materiałów do podłoża
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 203822 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 358564 (51) Int.Cl. G01N 19/04 (2006.01) G01N 29/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)
Bardziej szczegółowoOcena jakości i prawidłowości docieplenia budynku metodą termowizyjną
Ocena jakości i prawidłowości docieplenia budynku metodą termowizyjną Badania termowizyjne rejestrują wady izolacji termicznej budynku oraz wszelkie mostki i nieszczelności, wpływające na zwiększenie strat
Bardziej szczegółowoSystemy i Sieci Radiowe
Systemy i Sieci Radiowe Wykład 4 Media transmisyjne część Program wykładu Widmo sygnałów w. cz. Modele i tryby propagacji Anteny Charakterystyka kanału radiowego zjawiska propagacyjne 1 Transmisja radiowa
Bardziej szczegółowoKATEDRA TELEKOMUNIKACJI I FOTONIKI
ZACHODNIOPOMORSKI UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNY W SZCZECINIE WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY KATEDRA TELEKOMUNIKACJI I FOTONIKI OPROGRAMOWANIE DO MODELOWANIA SIECI ŚWIATŁOWODOWYCH PROJEKTOWANIE FALOWODÓW PLANARNYCH (wydrukować
Bardziej szczegółowoSzczegółowy rozkład materiału z fizyki dla klasy III gimnazjum zgodny z nową podstawą programową.
Szczegółowy rozkład materiału z fizyki dla klasy III gimnazjum zgodny z nową podstawą programową. Lekcja organizacyjna. Omówienie programu nauczania i przypomnienie wymagań przedmiotowych Tytuł rozdziału
Bardziej szczegółowoLaboratorium z Krystalografii. 2 godz.
Uniwersytet Śląski Instytut Chemii Zakład Krystalografii Laboratorium z Krystalografii 2 godz. Zbadanie zależności intensywności linii Ka i Kb promieniowania charakterystycznego X emitowanego przez anodę
Bardziej szczegółowoBadane cechy i metody badawcze/pomiarowe
Zakres akredytacji dla Laboratorium Badań Kompatybilności Elektromagnetycznej i Pomiarów Pól Elektromagnetycznych (LBEMC) Nr AB 171 wydany przez Polskie Centrum Akredytacji ważny do 16 maja 2018 r. Badane
Bardziej szczegółowoĆw. 18: Pomiary wielkości nieelektrycznych II
Wydział: EAIiIB Kierunek: Imię i nazwisko (e mail): Rok: Grupa: Zespół: Data wykonania: Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 18: Pomiary wielkości nieelektrycznych II Celem
Bardziej szczegółowoOsuwiska jako naturalne zagrożenia na terenach zurbanizowanych metody wstępnego rozpoznania terenów zagrożonych
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Krośnie Instytut Politechniczny Zakład Inżynierii Środowiska Osuwiska jako naturalne zagrożenia na terenach zurbanizowanych metody wstępnego rozpoznania terenów zagrożonych
Bardziej szczegółowo(12) OPIS PATENTOWY (19) PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 165426 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 291751 (22) Data zgłoszenia: 18.09.1991 (51) IntCl5: G01H5/00 G01N
Bardziej szczegółowoEfekt Dopplera. dr inż. Romuald Kędzierski
Efekt Dopplera dr inż. Romuald Kędzierski Christian Andreas Doppler W 1843 roku opublikował swoją najważniejszą pracę O kolorowym świetle gwiazd podwójnych i niektórych innych ciałach niebieskich. Opisał
Bardziej szczegółowoRADIOMETR MIKROFALOWY. RADIOMETR MIKROFALOWY (wybrane zagadnienia) Opracowanie : dr inż. Waldemar Susek dr inż. Adam Konrad Rutkowski
RADIOMETR MIKROFALOWY RADIOMETR MIKROFALOWY (wybrane zagadnienia) Opracowanie : dr inż. Waldemar Susek dr inż. Adam Konrad Rutkowski 1 RADIOMETR MIKROFALOWY Wprowadzenie Wszystkie ciała o temperaturze
Bardziej szczegółowoD O K U M E N T A C J A G E O T E C H N I C Z N A ( O P I N I A G E O T E C H N I C Z N A )
www.geodesign.pl geodesign@geodesign.pl 87-100 Toruń, ul. Rolnicza 8/13 GSM: 515170150 NIP: 764 208 46 11 REGON: 572 080 763 D O K U M E N T A C J A G E O T E C H N I C Z N A ( O P I N I A G E O T E C
Bardziej szczegółowoLaboratorium Diagnostyki Nawierzchni TD-1 - Zakres działalności
- Pomiar współczynnika tarcia nawierzchni oznaczany urządzeniem SRT-3 - Pomiar ugięć nawierzchni oznaczanych urządzeniem FWD - Penetroradar ARC - GEORADAR SIR-20 System Pomiarowy do Badania Konstrukcji
Bardziej szczegółowoNOWOCZESNE TECHNOLOGIE ENERGETYCZNE Rola modelowania fizycznego i numerycznego
Politechnika Częstochowska Katedra Inżynierii Energii NOWOCZESNE TECHNOLOGIE ENERGETYCZNE Rola modelowania fizycznego i numerycznego dr hab. inż. Zbigniew BIS, prof P.Cz. dr inż. Robert ZARZYCKI Wstęp
Bardziej szczegółowoZAKŁAD PROJEKTOWO HANDLOWY DOKUMETACJA WARUNKÓW
ZAKŁAD PROJEKTOWO HANDLOWY 75-361 Koszalin, ul. Dmowskiego 27 tel./ftu (0-94) 345-20-02 tel. kom. 602-301-597 NIP: 669-040-49-70 DOKUMETACJA WARUNKÓW GRUNTOWO-WODNYCH dla projektu zakładu termicznej utylizacji
Bardziej szczegółowoWykład 9. Tachimetria, czyli pomiary sytuacyjnowysokościowe. Tachimetria, czyli pomiary
Wykład 9 sytuacyjnowysokościowe 1 Niwelacja powierzchniowa metodą punktów rozproszonych Przed przystąpieniem do pomiaru należy dany obszar pokryć siecią poligonową. Punkty poligonowe utrwalamy palikami
Bardziej szczegółowoStrona 1 z 7. Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., Copyright Conrad Electronic 2012, Kopiowanie, rozpowszechnianie, zmiany bez zgody zabronione.
Detektor cyfrowy Bosch PDO 6 Instrukcja obsługi Nr produktu: 814711 Strona 1 z 7 Strona 2 z 7 Opis działania Prawidłowe działanie przyrządu pomiarowego jest możliwie tylko po uprzednim zapoznaniu się z
Bardziej szczegółowo( F ) I. Zagadnienia. II. Zadania
( F ) I. Zagadnienia 1. Pole magnetyczne: indukcja i strumień. 2. Pole magnetyczne Ziemi i magnesów trwałych. 3. Własności magnetyczne substancji: ferromagnetyki, paramagnetyki i diamagnetyki. 4. Prąd
Bardziej szczegółowoPDF stworzony przez wersję demonstracyjną pdffactory
gdzie: vi prędkość fali w ośrodku i, n1- współczynnik załamania światła ośrodka 1, n2- współczynnik załamania światła ośrodka 2. Załamanie (połączone z częściowym odbiciem) promienia światła na płaskiej
Bardziej szczegółowo