OPINIA. PL Zjednoczona w różnorodności PL. Parlament Europejski 2017/2208(INI) Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Transkrypt

1 Parlament Europejski Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi 2017/2208(INI) OPINIA Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi dla Komisji Rozwoju Regionalnego w sprawie słabiej rozwiniętych regionów UE (2017/2208(INI)) Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Viorica Dăncilă AD\ docx PE Zjednoczona w różnorodności

2 PA_NonLeg PE /9 AD\ docx

3 WSKAZÓWKI Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi zwraca się do Komisji Rozwoju Regionalnego, jako komisji przedmiotowo właściwej, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek: A. mając na uwadze, że konieczne jest zapewnienie ciągłości tego rodzaju inwestycji przeprowadzanych obecnie w ramach drugiego filaru wspólnej polityki rolnej (WPR), który jest ważnym instrumentem finansowania służącym do pobudzenia wzrostu gospodarczego, wspierania konkurencyjności, innowacji i zatrudnienia na obszarach wiejskich i górskich regionów słabiej rozwiniętych oraz do zapewnienia zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich; mając na uwadze, że drugi filar zapewnia również zachęty finansowe do prowadzenia inwestycji na obszarach wiejskich w celu zaspokojenia szczególnych potrzeb terytorialnych; mając na uwadze, że te zachęty finansowe z kolei przyczyniają się do osiągnięcia przekrojowych celów ochrony środowiska i łagodzenia zmiany klimatu oraz przystosowania się do tej zmiany; mając na uwadze, że pierwszy filar zapewnia zachęty i wsparcie w stosowaniu praktyk rolniczych i agroekologicznych, które wspomagają środowisko naturalne i jednocześnie są motywacją dla ludzi, na przykład dla młodych rolników, aby zajęli się rolnictwem; B. mając na uwadze, że udział rolnictwa w zatrudnieniu jest znacznie wyższy w regionach o niskich dochodach i w regionach o słabym wzroście gospodarczym niż średni udział tego sektora w zatrudnieniu w UE-28; mając na uwadze, że udział ten jest aż pięć razy wyższy w regionach o niskich dochodach oraz 2,6 razy wyższy w regionach o słabym wzroście gospodarczym; C. mając na uwadze, że sprawozdanie dotyczące regionów słabiej rozwiniętych obejmuje zasadniczo lata , z aktualizacją danych do roku 2014 lub 2015, i nie uwzględnia sektora rolnego; D. mając na uwadze, że niska pozycja na liście priorytetów politycznych i niewielkie inwestycje, niedostatecznie rozwinięta infrastruktura fizyczna i cyfrowa, ograniczona łączność, brak usług elektronicznych, często niewystarczająca zdolność instytucjonalna lub brak lokalnych usług publicznych, a także niedobór kwalifikacji oraz rosnący poziom zadłużenia wśród społeczności wiejskich i rolniczych stanowią główne przeszkody na drodze do skutecznego rozwoju rentownych i samowystarczalnych przedsiębiorstw i społeczności na obszarach wiejskich, co zmusza wiele młodych osób do opuszczania obszarów wiejskich i dalekich migracji, a w konsekwencji pogłębia niedobór wykwalifikowanych pracowników i niweczy przyszłe perspektywy regionu; E. mając na uwadze, że w niektórych regionach UE o niskich dochodach problem masowego wykupu gruntów rolnych i koncentracji własności gruntów jest dużą przeszkodą we wspomaganiu rozwoju i wzrostu gospodarczego w tych regionach; F. mając na uwadze, że jednym z największych i najbardziej złożonych zagadnień w UE jest poprawa sytuacji obszarów wiejskich, którą można osiągnąć dzięki zastosowaniu inteligentnego podejścia; G. mając na uwadze, że zagadnienia dotyczące płci są zwykle uwzględniane w obszarach AD\ docx 3/9 PE

4 tzw. miękkiej polityki, a nie w dziedzinach tzw. twardej polityki, takich jak regionalne strategie polityczne, na które przeznacza się większe wsparcie finansowe; 1. uważa, że rolnictwo, sektor rolno-spożywczy i przedsiębiorczość na obszarach wiejskich stanową część rozwiązania służącego przyspieszeniu zrównoważonego wzrostu gospodarczego, rewitalizacji obszarów wiejskich, promowaniu gospodarstw rodzinnych i tworzeniu nowych miejsc pracy, w sposób ułatwiający powszechne i niedyskryminujące włączenie społeczne, oraz są doskonałymi narzędziami zwalczania ubóstwa i nierówności, a także zwiększają poziom dochodów w regionach słabiej rozwiniętych, a jednocześnie pomagają zapewnić zrównoważoną ochronę krajobrazu, propagowanie usług ekosystemowych i przeciwdziałanie wyludnianiu się obszarów wiejskich i ograniczaniu dostępności usług publicznych; podkreśla strategiczną rolę, którą rolnictwo odgrywa w regionach słabiej rozwiniętych za sprawą dostarczania żywności i zapewniania bezpieczeństwa żywnościowego tym regionom; 2. uważa, że należy poświęcić szczególną uwagę zjawisku wyludniania się obszarów wiejskich wskutek opuszczania tych obszarów przez osoby młode, które stanowią niezbędny zasób umożliwiający ożywienie gospodarcze i społeczne w danym kontekście lokalnym; 3. zwraca uwagę, że obszary wiejskie to nie tylko obszary, gdzie pracują rolnicy i produkuje się żywność, ale są to miejsca, gdzie w społecznościach mieszkają miliony Europejczyków mających coraz mniejsze możliwości; 4. wzywa państwa członkowskie i Komisję do inwestowania w edukację w celu przyciągnięcia doskonale wykwalifikowanych pracowników do słabiej rozwiniętych regionów rolniczych i zatrzymania ich w tych regionach; 5. podkreśla znaczenie funduszy przeznaczonych na rozwój obszarów wiejskich w podnoszeniu odporności gospodarczej i spójności terytorialnej tych regionów oraz poprawie ich konkurencyjności za pośrednictwem dostosowanych do potrzeb projektów opartych na podejściu oddolnym, inwestycji, możliwości współpracy i rozwoju infrastruktury; docenia w związku z powyższym wkład lokalnych grup działania w opracowywanie lokalnych strategii, wspieranie tworzenia sieci kontaktów między zainteresowanymi podmiotami oraz dokonywanie oceny i zatwierdzanie poszczególnych projektów LEADER, w związku z czym nawołuje do przyznania większego wsparcia na rozwój lokalny kierowany przez społeczność, co przyczyni się zarówno do sprostania wyzwaniom, jak i do budowania zdolności; podkreśla znaczenie transferu wiedzy i zapewnienia regionom słabiej rozwiniętym łatwiejszego dostępu do innowacji w rolnictwie; zwraca uwagę, że angażowanie ludzi młodych w działalność rolniczą prowadzi do większej wydajności, ponieważ wprowadzają oni do rolnictwa innowacyjne rozwiązania i nowoczesną technologię; 6. podkreśla, że istotne jest utrzymanie po roku 2020 odpowiednich unijnych funduszy przeznaczonych na rozwój regionalny, aby wyjść naprzeciw potrzebom tych regionów, biorąc przede wszystkim pod uwagę potencjał wzrostu, jaki posiada rolnictwo, a jednocześnie by uwzględnić potrzebę ciągłego finansowania wszystkich regionów UE, ponieważ skutki globalizacji, zmiany klimatu i transformacji przemysłowej nie ograniczają się wyłącznie do regionów słabiej rozwiniętych co przedstawiono w siódmym sprawozdaniu Komisji w sprawie spójności ale wywierają również znaczący PE /9 AD\ docx

5 wpływ, na przykład, na obszary o małej gęstości zaludnienia; uznaje istotną rolę systemów płatności w ramach pierwszego filaru, zwłaszcza w przypadku regionów słabiej rozwiniętych, w związku z czym apeluje o utrzymanie tych płatności na poziomie możliwie najbardziej zbliżonym do poziomów obowiązujących w ramach bieżącej WPR; 7. podkreśla, że nie można ograniczać finansowania rozwoju obszarów wiejskich i WPR pomimo presji wywieranej na budżet UE; podkreśla, że brexit będzie miał konsekwencje dla wszystkich państw członkowskich i może mieć negatywny wpływ na obszary wiejskie; apeluje, aby te regiony zostały zidentyfikowane i by udzielono im wsparcia; 8. wskazuje na konieczność zwiększenia elastyczności w zarządzaniu funduszami na rzecz rozwoju obszarów wiejskich oraz podkreśla znaczenie wyłączenia finansowania rolnictwa z ograniczeń budżetowych; 9. podkreśla, że kompleksowe i odpowiednio rozłożone w czasie strategie rozwojowe potrzebne są nie tylko po to, aby rozwiązać niektóre z podstawowych problemów słabiej rozwiniętych regionów rolniczych, ale także po to, by zwiększyć ich zdolność do dostosowania się do nowej technologii, do zatrzymywania i przyciągania osób utalentowanych, a także do generowania i pobudzania nowych inwestycji; 10. uważa, że jednym z największych wyzwań dla regionów słabiej rozwiniętych jest zwiększanie wydajności sektora rolnego i zatrudnienia w tym sektorze; 11. podkreśla znaczenie potencjalnych efektów synergii wynikających z faktu dużego, choć stale zmniejszającego się udziału rolnictwa w całkowitym zatrudnieniu w regionach słabiej rozwiniętych, dzięki któremu można zapewnić solidną podstawę rozwoju tradycyjnych produktów wysokiej jakości, takich jak produkty chronione oznaczeniem geograficznym, produkty z regionów górskich czy specjalności lokalne, oraz promowanie środków w zakresie bezpieczeństwa żywności i zrównoważenia środowiskowego; zwraca również uwagę na potencjał w zakresie rozwoju działalności turystycznej, w szczególności turystyki na obszarach wiejskich i agroturystyki; podkreśla wystosowany w 2015 r. przez Parlament apel o rozszerzenie zakresu obowiązującej w całej UE ochrony oznaczeń geograficznych na produkty spoza sektora rolnego; uważa, że takie rozszerzenie wzmocniłoby wszystkie regiony wiejskie w UE dzięki zwiększeniu wartości produktów tradycyjnych i tworzeniu miejsc pracy w regionach wiejskich; zachęca Komisję do przedstawienia wniosku ustawodawczego dotyczącego rozszerzenia zakresu ochrony oznaczeń geograficznych na produkty spoza sektora rolnego; 12. podkreśla znaczenie wspierania inicjatyw lokalnych dotyczących przetwórstwa, wprowadzania do obrotu, dystrybucji i konsumpcji produktów lokalnych, a także handlu lokalnego; 13. podkreśla znaczenie innowacji, cyfryzacji przeprowadzonej na odpowiednią skalę i poprawy usług lokalnych (zdrowotnych, społecznych, pocztowych) i infrastruktury, co tworzy sprzyjające warunki i dobre podstawy do pobudzenia wzrostu gospodarczego i wzmocnienia spójności w regionach słabiej rozwiniętych; podkreśla, że dobra infrastruktura, w szczególności zapewnienie szybkich łączy internetowych, będące AD\ docx 5/9 PE

6 warunkiem wstępnym żywotności obszarów wiejskich, może przyczynić się do rozwiązania problemu wyludniania się obszarów wiejskich i pomóc przyciągnąć wysoko wykwalifikowanych pracowników, których potrzeba, by osiągnąć wzrost gospodarczy na tych obszarach; przypomina, że kształcenie i szkolenie mają zasadnicze znaczenie w strukturze rozwojowej, którą można dodatkowo wesprzeć siecią wzajemnych połączeń online; przyjmuje z zadowoleniem opracowany przez Komisję dokument otwierający debatę na temat przyszłości rolnictwa, w którym przewiduje się większą koncentrację inwestycji w dziedzinie gospodarki o obiegu zamkniętym i biogospodarki, zapewniających znaczący potencjał w zakresie zatrudnienia, a także rozwój inicjatywy na rzecz inteligentnych wsi za pośrednictwem wsparcia dla społeczności lokalnych z myślą o cyfryzacji i rozwoju infrastruktury usługowej; 14. wskazuje na społeczny model rolnictwa i jego potencjał na obszarach wiejskich, w szczególności w zakresie przybliżania rolnictwa obywatelom; uważa, że model ten jest ważnym instrumentem, który oferuje szereg usług terapeutycznego wsparcia dla lokalnej społeczności, a jednocześnie łączy rolników z ogółem społeczeństwa; zwraca uwagę, że pełna realizacja nowatorskich projektów, takich jak inicjatywy na rzecz inteligentnych wsi, zależy w dużej mierze od rozbudowanej sieci połączeń oraz od edukacji; wzywa do podjęcia dalszych działań, by powstrzymać wyludnianie się obszarów wiejskich, wspierać rodzinne gospodarstwa rolne i promować lepsze zarządzania środowiskowe, włączenie społeczne, ograniczanie ubóstwa i tworzenie miejsc pracy przy zastosowaniu inteligentnego podejścia; 16. zauważa, że wspieranie zmiany w tradycyjnym podziale ról kobiet i mężczyzn, tak aby kobiety stawały się coraz bardziej zdolne do wspólnego czerpania korzyści z rozszerzenia regionalnego, stanowi wartość samą w sobie oraz może również zwiększać konkurencyjność handlu i przemysłu, zwłaszcza w regionach słabiej rozwiniętych; 17. wyraża zadowolenie, że w ramach kolejnej reformy WPR Komisja traktuje priorytetowo kwestię wymiany pokoleń; uważa, że takie podejście przyczyni się do zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich w UE; odnotowuje, że w celu zapewnienia dodatkowych źródeł dochodu dywersyfikacja działalności stała się dla wielu rolników koniecznością, zwłaszcza w regionach słabiej rozwiniętych; 19. podkreśla, że dobrze połączone terytoria, gdzie traktuje się priorytetowo i wzmacnia obszary wiejskie, mają zasadnicze znaczenie dla prac prowadzonych w ramach partnerstw badawczych, w tym inicjatyw europejskiego partnerstwa innowacyjnego, tak by nowatorskie praktyki mogły przyczyniać się do dalszego zrównoważonego rozwoju rolnictwa i powiązanych sektorów, a także do wzrostu gospodarczego na obszarach wiejskich regionów słabiej rozwiniętych; uważa w związku z powyższym, że istnieje potrzeba wspierania współpracy między regionami UE na szczeblu NUTS 2; podkreśla korzyści płynące z podejścia terytorialnego, które gwarantuje dostateczną infrastrukturę i kapitał społeczny dla każdego regionu; podkreśla, że w regionach wiejskich potrzebne są usługi takie jak doradztwo zawodowe i finansowe oraz doradztwo dotyczące praktyk w zakresie prowadzenia gospodarstw rolnych, aby złagodzić presję związaną z prowadzeniem działalności rolniczej; przypomina, że do PE /9 AD\ docx

7 utrzymania tych obszarów niezbędne jest zapewnienie bezpłatnych usług publicznych, takich jak edukacja, szkolenie zawodowe, opieka zdrowotna, publiczne usługi socjalne, transport publiczny oraz publiczne usługi pocztowe; wzywa państwa członkowskie do rozważenia możliwości wspomagania społeczności w regionach słabiej rozwiniętych odpowiednimi środkami umożliwiającymi tworzenie zamkniętego obiegu produkcyjnego i pomagającymi w utrzymywaniu w regionach procesów generujących wartość dodaną, a w konsekwencji przyczyniającymi się do tworzenia prężnych gospodarek na obszarach wiejskich i odwrócenia tendencji do wyludniania się tych obszarów; 21. apeluje do Komisji, aby zadbała o to, by współfinansowanie w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych nie podlegało ograniczeniom wynikającym z paktu stabilności i wzrostu. AD\ docx 7/9 PE

8 INFORMACJE O PRZYJĘCIU OPINII W KOMISJI OPINIODAWCZEJ Data przyjęcia Wynik głosowania końcowego +: : 0: Posłowie obecni podczas głosowania końcowego Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego John Stuart Agnew, Clara Eugenia Aguilera García, Eric Andrieu, Richard Ashworth, José Bové, Daniel Buda, Nicola Caputo, Paolo De Castro, Jean-Paul Denanot, Albert Deß, Jørn Dohrmann, Herbert Dorfmann, Norbert Erdős, Luke Ming Flanagan, Martin Häusling, Esther Herranz García, Peter Jahr, Ivan Jakovčić, Jarosław Kalinowski, Zbigniew Kuźmiuk, Philippe Loiseau, Mairead McGuinness, Ulrike Müller, James Nicholson, Maria Noichl, Marijana Petir, Laurenţiu Rebega, Bronis Ropė, Ricardo Serrão Santos, Czesław Adam Siekierski, Tibor Szanyi, Marc Tarabella, Marco Zullo Franc Bogovič, Stefan Eck, Jens Gieseke, Maria Heubuch, Karin Kadenbach, Momchil Nekov, Sofia Ribeiro, Annie Schreijer-Pierik, Hannu Takkula, Tom Vandenkendelaere, Thomas Waitz Stanisław Ożóg PE /9 AD\ docx

9 GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI OPINIODAWCZEJ 37 + PPE S&D ECR ALDE GUE/NGL Verts/ALE EFDD Franc Bogovič, Daniel Buda, Albert Deß, Herbert Dorfmann, Norbert Erdős, Jens Gieseke, Esther Herranz García, Mairead McGuinness, Marijana Petir, Sofia Ribeiro, Annie Schreijer-Pierik, Czesław Adam Siekierski, Tom Vandenkendelaere Clara Eugenia Aguilera García, Eric Andrieu, Nicola Caputo, Paolo De Castro, Jean- Paul Denanot, Karin Kadenbach, Maria Noichl, Ricardo Serrão Santos, Tibor Szanyi, Marc Tarabella Richard Ashworth, Jørn Dohrmann, Zbigniew Kuźmiuk, James Nicholson, Stanisław Ożóg Ivan Jakovčić, Ulrike Müller, Hannu Takkula Stefan Eck, Luke Ming Flanagan José Bové, Martin Häusling, Bronis Ropė Marco Zullo 1 - EFDD John Stuart Agnew 2 0 ENF Philippe Loiseau, Laurenţiu Rebega Objaśnienie używanych znaków: + : za - : przeciw 0 : wstrzymało się AD\ docx 9/9 PE