Uprawa zredukowana, inaczej bezorkowa

Transkrypt

1 Uprawa zredukowana, inaczej bezorkowa Autor: Tomasz Kodłubański Data: 17 grudnia 2016 Uprawa zredukowana (bezorkowa) to szerokie pojęcie mieszczące w sobie co najmniej kilka sposobów obróbki pola bez użycia pługa. Dzisiaj bezorkowy system uprawy traktuje się jako alternatywną w stosunku do tradycyjnej technologię, stosowaną w dużych gospodarstwach. Powodzenie takich upraw w głównej mierze zależy od wiedzy i umiejętności rolnika. Dodatkowo wybór systemu uprawy roli zależy od właściwości fizykochemicznych i biologicznych gleby, rzeźby terenu, klimatu, rośliny oraz zapotrzebowania na energię. Czynniki te charakteryzują się dużą zmiennością w czasie i przestrzeni. Jednym z najskuteczniejszych sposobów uprawy gleby bezorkowej jest z pewnością tzw. strip till bądź uprawa pasowa, która zyskuje w naszym kraju coraz większą popularność zwłaszcza w większych gospodarstwach, w których na kilkudziesięciu albo kilkuset hektarach ziemi uprawia się np. kukurydzę, rzepak, zboża lub buraki cukrowe. Jak uprawiać glebę bez używania pługa? Oto 1/8

2 kilka przykładów rolników, w których gospodarstwach prowadzona jest uprawa zredukowana (bezorkowa). Wegetacja roślin uprawianych bezorkowo jest stabilniejsza, a na wiosnę rośliny mają lepsze wschody. W tym roku na tym polu posiałem rzepak ozimy pokazuje uprawę Tadeusz Bogacz rolnik uprawiający warzywa, zboża oraz rzepak z regionu Złotnik Kujawskich. To eksperyment ponieważ rośliny zostały posiane, na 4 pasach pola zarówno w tradycyjnej uprawie orkowej, gruberem, przy pomocy siewu punktowego oraz uprawy pasowej, czyli typowego strip tillu. Widać na tym polu, że rośliny wysiane po orce czy po uprawie gruberem dojrzewają dość szybko jednak wśród nich plenią się chwasty, a ich dalsza wegetacja jest w dużym stopniu zależna od dalszej pogody oraz odporności na śmietkę kapuścianą, którą starałem się skutecznie zwalczyć. Inaczej wyglądają rośliny posiane podczas uprawy bezorkowej w systemie pasowym. Na wszystkich 4 pasach wysiane były takie same ilości nasion, czyli 3 kg/ha, zastosowano identyczne ilości i rodzaje nawozów, herbicydów oraz oprysków, a także odmiany rzepaku na całym polu są te same. Na fragmencie pola uprawianym w strip tillu czy siewu punktowego widać, że rośliny nie wschodzą tak szybko jak na pasie wcześniej zoranym tradycyjnie czy przy użyciu grubera jednak prawie nie ma chwastów. Na pasie, na którym pracował gruber widać sporo 2/8

3 chwastów jednoliściennych. Na fragmencie pola uprawianym pasami gleba jest nie tak zbita jak przy orce i gdy np. potrzemy nogą, to parę centymetrów pod ziemią widać wilgoć, czego nie można dostrzec na pasie ziemi wcześnie zaoranym prezentuje plantator. Gleba po przejeździe agregatu uprawowego jest tylko lekko naruszona i znajdują się na niej resztki pożniwne. Jak mówi Tadeusz Bogacz, w przypadku uprawy bezorkowej jest bardziej pewny, że rośliny wytrzymają nawet dość mocne mrozy. 3/8

4 Taka gleba przejechana gruberem, a nie odwrócona pługiem, który zakrywa perz i chwasty oraz nie niszczy skorupy jaka tworzy się w razie suszy, lepiej przepuszcza wodę. Maciej Czajkowski z Sokołowa (woj. kujawsko-pomorskie) Rzepak uprawiany na tym polu był w pasach 50 cm od sekcji do sekcji, wysiewany przez redlice co 12 cm. W metodzie pasowej ma lepszy dostęp do wody, która lepiej przenika do korzeni, co sprawia, że jest lepsze krążenie wody, składników pokarmowych oraz soków w łodydze, bocznych odroślach i liściach, a przez to roślina ma znacznie lepszy wigor i nie poddaje się niekorzystnej temperaturze czy suszy. W zeszłym roku również mieliśmy pole testowe, na którym była uprawa pasowa i orkowa rzepaku i przy długotrwałej suszy już pod koniec października rzepak w uprawie orkowej praktycznie wysechł, a ten z uprawy pasowej radził sobie całkiem nieźle tłumaczy rolnik. Uprawa zredukowana (bezorkowa) w systemie pasowym stosowana jest też w gospodarstwie Macieja Czajkowskiego z kujawskiego Sokołowa. Uprawiam kukurydzę, buraki cukrowe, zboża oraz rzepak na ponad 400 ha ziemi mówi rolnik. Uprawa tych roślin w pasach o różnych szerokościach w zależności od rośliny to sposób uprawy, który sam wypraktykowałem przez lata i sam go dalej doskonalę. Najlepiej widać po roślinach jaka jest różnica pomiędzy uprawą orkową i pasową. Buraki cukrowe w uprawie pasowej mają dłuższe i grubsze korzenie, a na glebie nie widać skorupy jaka jest charakterystyczna dla gleby uprawianej pługiem. Taka gleba przejechana gruberem, a nie odwrócona pługiem, który zakrywa perz i chwasty oraz nie niszczy skorupy jaka tworzy się w razie suszy, lepiej przepuszcza wodę. 4/8

5 Rośliny uprawiane bezorkowo są bardziej odporne na szkodniki, trudne warunki pogodowe i mają większy wigor. Pożniwny zabieg na polu obejmuje przejazd broną talerzową. Taka gleba z resztkami pożniwnymi roślin czeka do wiosny gdy wjedzie na nią agregat uprawowy mówi Czajkowski. Na tym polu uprawiana była fasola, a teraz posiany został rzepak i jak widać wschodzi bardzo dobrze bez nadmiernej ingerencji w glebę. Przy takim siewie ziarno pada na glebę nie odwróconą do którego łatwiej dochodzą promienie słoneczne, są bezproblemowe wschody roślin, a woda z deszczy lub parowania dostaje się łatwiej do korzeni. 5/8

6 Brak ingerencji w glebę może pomóc zarówno w udanej wegetacji roślin jak i w uzyskaniu lepszych plonów. Jak twierdzi dr inż. Dariusz Górski z TSD IOR-PIB w Toruniu brak ingerencji w glebę może pomóc zarówno w udanej wegetacji roślin jak i w uzyskaniu lepszych plonów. Pasy roli między rzędami pozostają w ogóle nie uprawiane i przykryte są masą organiczną pozostałą po przedplonie mówi Dariusz Górski. Dzięki temu ograniczone zostaje do minimum bezproduktywne parowanie wody z gleby, zapewniony jest nieprzerwany podsiąk kapilarny oraz bardzo dobre przesiąkanie wody opadowej. Uprawa ta ogranicza do minimum negatywne skutki erozji wodnej i wietrznej oraz przyczynia się także do wzrostu plonów np. kukurydzy uprawianej na polach oranych i tych, na których ingerencja jest ograniczona do minimum. Wiesław Gryn z zamojskiego, gospodaruje na glebach II i III klasy, lessach oraz w 10% na rędzinach. Przy uprawie bez orkowej gleby lessowe mają większą możliwość kumulacji wody. W moim gospodarstwie są także pola na pagórkach, więc trzeba przeciwdziałać erozji gleby. Po dużych deszczach, z naszych pól nie spłynęło nic, chociaż część z nich ma znaczny spadek. O wiele wyższa jest też nośność gleby, co jest bardzo ważne, gdy po polach jeździmy ciężkimi maszynami. Taka gleba z resztkami pożniwnymi roślin czeka do wiosny gdy wjedzie na nią agregat uprawowy. Maciej Czajkowski z Sokołowa Rolnik uprawia pszenicę, rzepak i kukurydzę, prowadzi również eksperymenty z soją. Nawożenie stosuję tylko celowe mówi. Robię doświadczenia z nawożeniem podglebia. W okresach suszy ziemia wysycha na głębokość do 30 cm. Rośliny mające dobrze wykształcone korzenie sięgają do podglebia i jeśli jest ono zasobne w składniki pokarmowe, to przetrwają. Trzeba więc zaopatrzyć podglebie na głębokości cm. Rolnik twierdzi, że przy uprawie bez orkowej zachwaszczenie jest mniejsze niż w uprawie tradycyjnej, a chwasty wschodzą później, co pozwala ograniczyć stosowanie herbicydów do środków dolistnych. Ponadto, pozostawione na wierzchu nasiona chwastów zjadają ptaki, których w okolicy nie brakuje. 6/8

7 Kukurydza uprawiana w tzw. strip tillu, czyli uprawie pasowej, jest zdrowsza, bardziej odporna na suszę i szkodniki. Uprawa zredukowana (bezorkowa), w tym pasowa daje także wymierne korzyści finansowe np.: na oleju napędowym, kosztach amortyzacji maszyn oraz na kosztach zatrudnienia osób do pracy na polu. W przeliczeniu na pojedyncze hektary ziemi trudno to jeszcze odczuć jednak przy uprawach na kilkuset hektarach ziemi te oszczędności idą w tysiącach złotych wylicza Maciej Czajkowski. Podsumowując trzeba powiedzieć, że uprawa bez orkowa, w tym pasowa gleby może przynieść producentom roślin przemysłowych same korzyści. Oprócz tych wymienionych powyżej stosując 7/8

8 uprawę bez orkową zmniejszyć można mineralizację glebowej substancji organicznej. Dodatkowo uproszczona uprawa może zwiększać koncentrację substancji organicznej i składników nawozowych w jej powierzchniowej warstwie oraz podnosić aktywność biologiczną gleby, w tym zwiększenie aktywność pożytecznych mikroorganizmów, które uwalniają do roślin trudno dostępne dla nich składniki pokarmowe. Przeczytaj również: 1. Strip till: nowość w agrotechnice strączkowych 2. Uprawa bezorkowa: czy warto? 3. Erozja: jak chronić przed nią glebę? 8/8 Powered by TCPDF (