URZĄD MIASTA LEGIONOWO. Program Ochrony Środowiska dla gminy Legionowo na lata z perspektywą do roku styczeń 2011 r.

Transkrypt

1 URZĄD MIASTA LEGIONOWO Program Ochrony Środowiska dla gminy Legionowo na lata z perspektywą do roku 2018 styczeń 2011 r.

2 Wykonawca: EKOSTANDARD Pracownia Analiz Środowiskowych ul. Wiązowa 1B/ Suchy Las tel ; (0-61) Zespół autorski: mgr Robert Siudak mgr Paweł Walczewski 2

3 Spis treści 1. Wstęp Podstawa prawna opracowania Koncepcja programu ochrony środowiska Cel i zakres opracowania Metodyka i tok pracy Struktura programu Założenia wyjściowe programu Uwarunkowania prawne wynikające z dyrektyw UE oraz z polityki krajowej Zasady polityki ekologicznej Podstawowe założenia Polityki Ekologicznej Państwa w latach z perspektywą do roku Strategia rozwoju kraju Uwarunkowania wynikające z wojewódzkich programów strategicznych Polityka ekologiczna województwa mazowieckiego Uwarunkowania wynikające z Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego Uwarunkowania wynikające ze Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego Uwarunkowania wynikające ze Zaktualizowanej Strategii Zrównoważonego Rozwoju Gminy Miejskiej Legionowo do 2015 roku Podstawowe dane Gminy Miejskiej Legionowo Położenie i podział terytorialny Powiązania komunikacyjne Sytuacja demograficzna Gospodarka Rolnictwo Charakterystyka i ocena aktualnego stanu środowiska oraz zasobów naturalnych Warunki środowiska geograficznego Warunki geologiczne terenu Geomorfologia Warunki glebowe Warunki klimatyczne Zasoby przyrody System obszarów i obiektów prawnie chronionych Europejskie uwarunkowania systemu ochrony przyrody ECONET-PL Tereny zieleni Zasoby leśne Stosunki wodne i jakość wód Wody powierzchniowe Wody podziemne

4 3.9. Gospodarka wodno-ściekowa Zaopatrzenie w wodę Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków Jakość powietrza Zaopatrzenie w gaz i ciepło Emisja komunikacyjna Hałas Hałas komunikacyjny Hałas przemysłowy (instalacyjny) Pola elektromagnetyczne Najważniejsze kierunki ochrony środowiska w gminie Legionowo Główne zagrożenia środowiska - podsumowanie Priorytety ochrony środowiska Strategia ochrony środowiska do roku Wprowadzenie Cel nadrzędny Cele systemowe Zasoby przyrody Zasoby wodne Powietrze atmosferyczne Powierzchnia terenu i środowisko glebowe Edukacja ekologiczna Aspekty ekonomiczne wdrażania Programu Koszty wdrożenia przedsięwzięć przewidzianych do realizacji w latach Struktura finansowania Źródła finansowania inwestycji w ochronie środowiska Krajowe fundusze ekologiczne Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Terenowy Fundusz Ochrony Gruntów Rolnych Fundusz Leśny Fundusz Termomodernizacji i Remontów Fundusze Unii Europejskiej Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego Fundusz LIFE Instytucje i programy pomocowe Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Departament Generalny XI Komisji Europejskiej Fundusz na Rzecz Globalnego Środowiska

5 Fundacja Partnerstwo dla Środowiska Fundusz Partnerstwa Banki Instytucje leasingowe Fundusze inwestycyjne Adresy jednostek finansujących Harmonogram rzeczowo-finansowy Zarządzanie Programem Ochrony Środowiska Wprowadzenie Uczestnicy wdrażania Programu Instrumenty realizacji Programu Instrumenty prawne Instrumenty finansowe Instrumenty społeczne Instrumenty strukturalne Monitoring środowiska Kontrola, monitoring i zarządzanie Programem Kontrola i monitoring Programu Wdrażanie i zarządzanie Programem Harmonogram wdrażania Programu Mierniki realizacji Programu Ocena i weryfikacja Programu. Sprawozdawczość Upowszechnianie informacji o stanie środowiska i realizacji Programu Literatura

6 1. Wstęp 1.1. Podstawa prawna opracowania Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 w art. 17 w celu realizacji założeń Polityki Ekologicznej Państwa obliguje organ wykonawczy gminy do sporządzenia gminnego Programu Ochrony Środowiska. Programy te są uchwalane przez Radę Gminy i wymagają aktualizacji, co 4 lata. Przedmiotem opracowania jest aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla gminy miejskiej Legionowo w celu wypełnienia obowiązku nałożonego na samorządy przez ustawę Prawo Ochrony Środowiska. Niniejszy dokument sporządzono zgonie z wymogami obowiązujących przepisów prawnych dotyczących zagadnień ochrony środowiska. Podstawę prawną aktualizacji Programu, stanowią wymienione niżej ustawy oraz akty wykonawcze do tych ustaw: Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U j.t z późniejszymi zmianami.); Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U ); Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U j.t.), Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U j.t.); Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz.U j.t.), Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U j.t.); Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz.U j.t.); Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U j.t ze zm.); Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U j.t.); Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców z zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i depozytowej (Dz.U j.t.); Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U j.t. ze zm.); Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U jt.t.); Ustawa z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu (Dz.U ); Ustawa z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz.U j.t.); Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U ze zm.); Ustawa z dnia 21 sierpień 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz.U j.t.) Koncepcja programu ochrony środowiska Program ochrony środowiska przygotowany został w oparciu o założenia zawarte w następujących dokumentach: Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r.; Polityka ekologiczna państwa na lata z uwzględnieniem perspektywy na lata ; Polityka ekologiczna państwa w latach z perspektywą do roku 2016 ; 6

7 Wytyczne sporządzania programów ochrony środowiska na szczeblu regionalnym i lokalnym opracowane przez Ministerstwo Środowiska. Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska niniejszy Program zawiera cele ekologiczne, priorytety ekologiczne, rodzaj i harmonogram działań proekologicznych, środki i mechanizmy niezbędne do osiągnięcia wyznaczonych celów. Program ochrony środowiska definiuje cele długookresowe (8 lat) i zadania dla najbliższych czterech lat, monitoring realizacji programu oraz nakłady finansowe potrzebne na wdrożenie założeń programu. Zgodnie z dokumentem Polityka ekologiczna państwa na lata z perspektywą do roku 2016 cele i zadania zostały opracowane w kilku blokach tematycznych: Cele i zadania o charakterze systemowym; Ochrona zasobów naturalnych; Poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego. Program Ochrony Środowiska spełnia wymagania zawarte w opracowanym przez Ministerstwo Środowiska dokumencie Wytyczne do sporządzania programów ochrony środowiska na szczeblu regionalnym i lokalnym. Oznacza to, że w przygotowanym programie uwzględnione zostały: Zadania własne gminy tzn. te przedsięwzięcia, które będą finansowane w całości lub częściowo ze środków będących w dyspozycji gminy, Zadania koordynowane, tzn. finansowane ze środków przedsiębiorstw oraz ze środków zewnętrznych, będących w dyspozycji organów i instytucji szczebla powiatowego, wojewódzkiego i centralnego, bądź instytucji działających na terenie gminy, ale podległych bezpośrednio organom powiatowym, wojewódzkim bądź centralnym. Ponadto podczas opracowywania programu uwzględniono założenia zawarte w wojewódzkim i powiatowym programie ochrony środowiska, strategii rozwoju gminy, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz gminnych programach sektorowych i istniejących planach rozwoju Cel i zakres opracowania Nadrzędnym celem programu ochrony środowiska jest długotrwały, zrównoważony rozwój gminy miejskiej Legionowo, w którym kwestie ochrony środowiska są rozważane na równi z kwestiami rozwoju społecznego i gospodarczego. Celem opracowania jest stworzenie dokumentu Program ochrony środowiska dla gminy Legionowo na lata z perspektywą do roku Opracowanie oraz uchwalenie dokumentu przez Radę Miejską, przyczyni się do poprawy i uporządkowania zarządzania środowiskiem na terenie miasta, poprawy jakości środowiska naturalnego, poprawy jakości życia mieszkańców i zrównoważonego rozwoju miasta. Aby osiągnąć wyznaczony nadrzędny cel, w opracowaniu zawarto diagnozę stanu środowiska naturalnego na terenie gminy Legionowo, główne problemy ekologiczne oraz sposoby ich rozwiązania łącznie z harmonogramem działań i źródłami ich finansowania Metodyka i tok pracy Dla osiągnięcia zamierzonego celu przyjęto określony tok pracy, na który składało się kilka zasadniczych etapów. W pierwszej kolejności przeprowadzono prace przygotowawcze polegające na zgromadzeniu materiałów źródłowych oraz danych dotyczących aktualnego stanu środowiska w gminie. Dane pozyskiwano głównie z dokumentów posiadanych przez gminę oraz z opracowań GUS, a także raportów z nadrzędnych instytucji samorządowych 7

8 i wyspecjalizowanych jednostek zajmujących się problematyką ochrony środowiska (WIOŚ, WSSE, RZGW itp.). Drugi etap prac wiązał się z opracowaniem charakterystyki aktualnego stanu środowiska gminy. Następnie na podstawie dokonanej oceny i analizy określono priorytety ekologiczne dla terenu gminy, które stanowiły punkt wyjściowy dla wyznaczenia celów strategicznych Programu. Kolejny etap to proces planowania i określenia celów strategicznych oraz kierunków działań zmierzających do poprawy stanu środowiska. Zarówno cele, jak i zadania strategiczne zostały określone tak, aby były zgodne z opracowaniami wyższego szczebla, tzn. z wojewódzkim i powiatowym programem ochrony środowiska. Zgodnie z zaleceniami zawartymi w Wytycznych sporządzania programów ochrony środowiska na szczeblu regionalnym i lokalnym", podczas tworzenia Programu Ochrony Środowiska duży nacisk położono na proces planowania, który miał charakter jak najbardziej otwarty. W procesie planowania został uwzględniony udział społeczeństwa, który polegał na konsultacjach ze społeczeństwem poprzez zgłaszanie wniosków, uwag i opinii Struktura programu Struktura Programu ochrony środowiska nawiązuje do struktury dokumentu Polityka ekologiczna państwa w latach z perspektywą do roku 2016 i zawiera następujące elementy: Racjonalne użytkowanie zasobów naturalnych; Poprawa jakości środowiska; Harmonogram realizacji i nakłady na realizację programu; Narzędzia i instrumenty realizacji programu; Kontrola realizacji programu. Treść opracowania została podzielona na następujące rozdziały: Rozdział 1. Wstęp Podstawa prawna opracowania Koncepcja programu ochrony środowiska Cel i zakres opracowania Metodyka i tok pracy Struktura programu Rozdział 2. Założenia wyjściowe programu Uwarunkowania prawne programu wynikające z dyrektyw UE oraz z polityki krajowej Uwarunkowania wynikające z wojewódzkich programów strategicznych Uwarunkowania wynikające z powiatowych programów strategicznych Uwarunkowania wynikające z gminnych programów sektorowych Rozdział 3. Stan środowiska oraz zasobów naturalnych Podstawowe dane gminy Legionowo Charakterystyka i ocena aktualnego stanu środowiska oraz zasobów naturalnych Rozdział 4. Najważniejsze kierunki ochrony środowiska w gminie Legionowo Główne zagrożenia środowiska - podsumowanie Priorytety ochrony środowiska Rozdział 5. Strategia ochrony środowiska do roku 2018 Cele i zadania o charakterze systemowym Ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne użytkowanie zasobów przyrody Jakość środowiska i bezpieczeństwo ekologiczne Zrównoważone wykorzystanie surowców 8

9 Rozdział 6. Aspekty ekonomiczne wdrażania programu Ramy finansowe realizacji programu Koszty wdrożenia przedsięwzięć przewidzianych do realizacji w okresie 4 lat Potencjalne źródła finansowania Rozdział 7. Harmonogram realizacji przedsięwzięć obejmujący okres 4 lat Lista przedsięwzięć wraz z określeniem terminów realizacji lub wdrożenia oraz jednostek odpowiedzialnych za ich wprowadzenie Rozdział 8. Zarządzanie środowiskiem Instrumenty i narzędzia wdrażania, zarządzania oraz ewaluacji programu ochrony środowiska 9

10 2. Założenia wyjściowe programu 2.1. Uwarunkowania prawne wynikające z dyrektyw UE oraz z polityki krajowej Najważniejsze dyrektywy unijne dotyczące ochrony środowiska zostały już transponowane do prawa polskiego głównie w Ustawie Prawo Ochrony Środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. Pozostałe przepisy zawarte są w wielu innych ustawach i rozporządzeniach. Program ochrony środowiska odzwierciedla pewne ogólne zasady, które leżą u podstaw polityki ochrony środowiska w Unii Europejskiej oraz odwołują się do polityki ekologicznej Polski. Podstawę opracowania niniejszego Programu stanowią następujące dokumenty "II Polityka Ekologiczna Państwa", "Program wykonawczy do II Polityki Ekologicznej Państwa na lata " oraz dostosowana do wymagań ustawy Prawo ochrony środowiska "Polityka ekologiczna państwa na lata z uwzględnieniem perspektywy na lata " oraz Polityka ekologiczna Państwa w latach z perspektywą do roku 2016 będąca aktualizacją wcześniej przyjętych polityk Zasady polityki ekologicznej Nadrzędną zasadą polityki ekologicznej państwa jest zasada zrównoważonego rozwoju, której istotą jest równorzędne traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, co oznacza konieczność integrowania zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki. Zasada ta uzupełniona jest szeregiem zasad pomocniczych i konkretyzujących, m.in.: Zasadą prewencji, która zakłada, że przeciwdziałanie negatywnym skutkom dla środowiska powinno być podejmowane na etapie planowania i realizacji przedsięwzięć. Zasada ta oznacza w szczególności: zapobieganie powstawaniu zanieczyszczeń poprzez stosowanie najlepszych dostępnych technik (BAT); recykling, czyli zamykanie obiegu materiałów i surowców, odzysk energii, wody i surowców ze ścieków i odpadów oraz gospodarcze wykorzystanie odpadów zamiast ich składowania; zintegrowane podejście do ograniczania i likwidacji zanieczyszczeń i zagrożeń zgodnie z zaleceniami Dyrektywy Rady 96/61/WE w sprawie zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i kontroli (tzw. dyrektywa IPPC); wprowadzanie pro-środowiskowych systemów zarządzania procesami produkcji i usługami, zgodnie z ogólnoświatowymi i europejskimi wymogami w tym zakresie, wyrażonymi m.in. w standardach ISO i EMAS, programach czystszej produkcji i Responsible Care itp. Zasadą integracji polityki ekologicznej z politykami sektorowymi, oznaczającą uwzględnienie w politykach sektorowych celów ekologicznych na równi z celami gospodarczymi i społecznymi; Zasadą zanieczyszczający płaci odnoszącą się do odpowiedzialności za skutki zanieczyszczenia i stwarzania innych zagrożeń. Odpowiedzialność tę ponosić powinny wszystkie jednostki użytkujące środowisko a więc także konsumenci, zwłaszcza, gdy mają możliwość wyboru mniej zagrażających środowisku dóbr konsumpcyjnych; Zasadą regionalizacji, oznaczającą m.in. skoordynowanie polityki regionalnej z regionalnymi ekosystemami w Europie (np. Morze Bałtyckie i strefy 10

11 przybrzeżne, doliny rzeczne i obszary wodno-błotne, szczególnie w strefach przygranicznych); Zasadą subsydiarności, wynikającą m.in. z Traktatu o Unii Europejskiej, a oznaczającą przekazywanie części kompetencji i uprawnień decyzyjnych dotyczących ochrony środowiska na właściwy szczebel regionalny lub lokalny tak, aby był on rozwiązywany na najniższym szczeblu, na którym może zostać skutecznie i efektywnie rozwiązany; Zasadą równego dostępu do środowiska przyrodniczego, która traktowana jest w następujących kategoriach: sprawiedliwości międzypokoleniowej tzn. zaspokajania potrzeb materialnych i cywilizacyjnych obecnego pokolenia z równoczesnym tworzeniem i utrzymywaniem warunków do zaspokajania potrzeb przyszłych pokoleń, sprawiedliwości międzyregionalnej i międzygrupowej tzn. zaspokajania potrzeb materialnych i cywilizacyjnych społeczeństw, grup społecznych i jednostek ludzkich w ramach sprawiedliwego dostępu do zasobów i walorów środowiska z równoprawnym traktowaniem potrzeb ogólnospołecznych z potrzebami społeczności lokalnych i jednostek, równoważenia szans pomiędzy człowiekiem a przyrodą poprzez zapewnienie zdrowego i bezpiecznego funkcjonowania jednostek ludzkich przy zachowaniu trwałości podstawowych procesów przyrodniczych wraz ze stałą ochroną różnorodności biologicznej; Zasadą uspołeczniania polityki ekologicznej, która realizowana jest poprzez stworzenie instytucjonalnych, prawnych i materialnych warunków do społeczeństwa w procesie kształtowania modelu zrównoważonego rozwoju, z równoczesnym rozwojem edukacji ekologicznej; Zasadą skuteczności ekologicznej i efektywności ekonomicznej odnoszącą się do wyboru planowanych przedsięwzięć inwestycyjnych ochrony środowiska a następnie do oceny osiągniętych wyników. Oznacza to potrzebę minimalizacji nakładów na jednostkę uzyskanego efektu Podstawowe założenia Polityki Ekologicznej Państwa w latach z perspektywą do roku 2016 Kierunki działań systemowych Polityki są następujące: Uwzględnienie zasad ochrony środowiska w strategiach sektorowych cel strategiczny: doprowadzenie do sytuacji, w której projekty dokumentów strategicznych wszystkich sektorów gospodarki będą, zgodnie z obowiązującym w tym zakresie prawem, poddawane procedurze oceny oddziaływania na środowisko i wyniki tej oceny będą uwzględniane w ostatecznych wersjach tych dokumentów; Aktywizacja rynku na rzecz ochrony środowiska cel: uruchomienie takich mechanizmów prawnych, ekonomicznych i edukacyjnych, które prowadziłyby do rozwoju proekologicznej produkcji towarów oraz do świadomych postaw konsumenckich zgodnie z zasadą rozwoju zrównoważonego; Zarządzanie środowiskowe cel: jak najszersze przystępowanie do systemu EMAS, rozpowszechnianie wiedzy wśród społeczeństwa o tym systemie i tworzenie korzyści ekonomicznych dla firm i instytucji będących w systemie; Udział społeczeństwa w działaniach na rzecz ochrony środowiska cel: podnoszenie świadomości ekologicznej społeczeństwa, zgodnie z zasadą myśl globalnie, działaj lokalnie ; 11

12 Rozwój i postęp techniczny cel: zwiększenie roli polskich placówek badawczych we wdrażaniu ekoinnowacji w przemyśle oraz w produkcji wyrobów przyjaznych dla środowiska oraz doprowadzenie do zadowalającego stanu systemu monitoringu środowiska; Odpowiedzialność za szkody w środowisku cel: stworzenie systemu prewencyjnego, mającego na celu zapobieganie szkodom w środowisku i sygnalizującego możliwość wystąpienia szkody. W przypadku wystąpienia szkody w środowisku koszty naprawy muszą w pełni podnieść jej sprawcy; Aspekt ekologiczny w planowaniu przestrzennym cel: przywrócenie właściwej roli planowania przestrzennego na obszarze całego kraju, w szczególności dotyczy to miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które powinny być podstawą lokalizacji nowych inwestycji; Ochrona przyrody cel: zachowanie bogatej różnorodności biologicznej polskiej przyrody na różnych poziomach organizacji: na poziomie wewnątrzgatunkowym (genetycznym), gatunkowym oraz ponadgatunkowym (ekosystemowym), wraz z umożliwieniem zrównoważonego rozwoju gospodarczego kraju, który w sposób niekonfliktowy współistnieje z różnorodnością biologiczną; Ochrona i zrównoważony rozwój lasów cel: dalsze prace w kierunku racjonalnego użytkowania zasobów leśnych przez kształtowanie ich właściwej struktury gatunkowej i wiekowej, z zachowaniem bogactwa biologicznego. Oznacza to rozwijanie idei trwale zrównoważonej i wielofunkcyjnej gospodarki leśnej; Racjonalne gospodarowanie zasobami wody cel: racjonalizacja gospodarowania zasobami wód powierzchniowych i podziemnych w taki sposób, aby uchronić gospodarkę narodową od deficytów wody i zabezpieczyć przed skutkami powodzi oraz zwiększenie samofinansowania gospodarki wodnej. Naczelnym zadaniem będzie dążenie do maksymalizacji oszczędności zasobów wodnych na cele przemysłowe i konsumpcyjne, zwiększenie retencji wodnej oraz skuteczna ochrona głównych zbiorników wód podziemnych przed zanieczyszczeniem; Ochrona powierzchni ziemi cel: rozpowszechnianie dobrych praktyk rolnych i leśnych, zgodnych z zasadami rozwoju zrównoważonego, przeciwdziałanie degradacji terenów rolnych, łąkowych i wodno-błotnych przez czynniki antropogenne, zwiększenie skali rekultywacji gleb zdegradowanych i zdewastowanych, przywracając im funkcję przyrodniczą, rekreacyjną lub rolniczą; Gospodarowanie zasobami geologicznymi cel: racjonalizacja zaopatrzenia ludności oraz sektorów gospodarczych w kopaliny i wodę z zasobów podziemnych oraz otoczenia ich ochroną przed ilościową i jakościową degradacją; Środowisko a zdrowie cel: dalsza poprawa stanu zdrowotnego mieszkańców w wyniku wspólnych działań sektora ochrony środowiska z sektorem zdrowia oraz skuteczny nadzór nad wszystkimi w kraju instalacjami będącymi potencjalnymi źródłami awarii przemysłowych powodujących zanieczyszczenie środowiska; Jakość powietrza cel: dążenie do spełnienia przez RP zobowiązań wynikających z Traktatu Akcesyjnego oraz z dwóch dyrektyw unijnych; Ochrona wód cel: przywrócenie dobrego stanu wód powierzchniowych i podziemnych w całym kraju, a także realizację Bałtyckiego Programu Działań dotyczącego walki z eutrofizacją wód Bałtyku; 12

13 Gospodarka odpadami cel: utrzymanie tendencji oddzielenia ilości wytwarzanych odpadów od wzrostu gospodarczego kraju (mniej odpadów na jednostkę produktów, mniej opakowań, dłuższe okresy życia produktów itp.), znaczne zwiększenie odzysku energii z odpadów komunalnych w sposób bezpieczny dla środowiska, zamknięcie wszystkich składowisk, które nie spełniają standardów UE i ich rekultywacja, sporządzenie spisu zamkniętych oraz opuszczonych składowisk odpadów wydobywczych, wraz z identyfikacją obiektów wpływających znacząco na środowisko (obowiązek wynikający z dyrektywy 2006/21/WE oraz ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (Dz. U. Nr 138, poz. 865), eliminacja kierowania na składowiska zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz zużytych baterii i akumulatorów, pełne zorganizowanie krajowego systemu zbierania wraków samochodów i demontaż pojazdów wycofanych z eksploatacji, takie zorganizowanie systemu preselekcji sortowania i odzysku odpadów komunalnych, aby na składowiska nie trafiało ich więcej niż 50% w stosunku do odpadów wytworzonych w gospodarstwach domowych; Oddziaływanie hałasu i pól elektromagnetycznych cel: dokonanie wiarygodnej oceny narażania społeczeństwa na ponadnormatywny hałas i podjęcie kroków do zmniejszenia tego zagrożenia tam, gdzie jest ono największe. Podobny jest też cel działań związanych z zabezpieczeniem społeczeństwa przed nadmiernym oddziaływaniem pól elektromagnetycznych; Substancje chemiczne w środowisku cel: stworzenie efektywnego systemu nadzoru nad substancjami chemicznymi dopuszczonymi na rynek, zgodnego z zasadami Rozporządzenia REACH Strategia rozwoju kraju Priorytet 2: Poprawa stanu infrastruktury technicznej i społecznej W zakresie ochrony środowiska wspierane będą przedsięwzięcia związane z oczyszczaniem ścieków, zapewnieniem wody pitnej wysokiej jakości, zagospodarowaniem odpadów i rekultywacją terenów zdegradowanych, ochroną powietrza, ochroną przed hałasem, drganiami i wibracjami. Wspierana będzie, zatem budowa oczyszczalni ścieków i systemów kanalizacyjnych, a także podjęte zostaną działania ograniczające odprowadzanie do wód szkodliwych substancji, w tym z rolnictwa. Wdrażane będą też działania zmniejszające emisje CO 2, SO 2, NO X i pyłów pochodzących z sektora komunalno-bytowego oraz przemysłu, zwłaszcza energetyki, jak również przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Pożądane jest przygotowanie i wdrożenie wieloletnich programów rozwoju branż, przy zapewnieniu utrzymania lub redukcji emisji CO 2 na poziomie uwzględniającym potrzeby rozwojowe kraju i zobowiązania międzynarodowe. Przewiduje się także wsparcie tworzenia nowoczesnych systemów utylizacji odpadów. Ze wsparciem publicznym realizowane też będą przedsięwzięcia z dziedziny ochrony przyrody i różnorodności biologicznej, w tym tworzenia europejskiej sieci obszarów chronionych NATURA 2000, ochrony i kształtowania krajobrazu, a ponadto rozwój parków narodowych i krajobrazowych, jako wyraz dbałości o zachowanie dziedzictwa przyrody. Promowane będą również działania z zakresu ochrony przed katastrofami naturalnymi (zwłaszcza powodziami i ich skutkami), w tym o charakterze prawnym i organizacyjnym, oraz zagrożeniami technologicznymi, jak też dotyczące zwiększania zasobów leśnych. Techniczne działania w zakresie ochrony przeciwpowodziowej będą obejmować przede wszystkim inwestycje modernizacyjne i odtworzeniowe, a także rozwój małej, sztucznej retencji oraz budowy polderów. Będą one stanowić niezbędne uzupełnienie działań dotyczących retencji naturalnej. 13

14 Cele i priorytety Tabela 1 Wyciąg z podstawowych wskaźników realizacji Strategii rozwoju kraju UE 25 Polska Wskaźniki Wartość wskaźnika w roku bazowym (2005) Zakładana wartość wskaźnika Udział energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w ogólnym jej zużyciu (%) 13,7 (2004) 2,6 7,5 9,0 Priorytet II Poprawa stanu infrastruktury technicznej i społecznej Emisje zanieczyszczeń powietrza (kg na mieszkańca) - SO2 - NOx Recykling odpadów opakowaniowych (% ogółu wprowadzonych opakowań) 17 (2003) 24 (2003) - 36 (2003) 21 (2003) 28,3 (2003) min Odsetek mieszkańców obsługiwanych przez oczyszczalnie ścieków Uwarunkowania wynikające z wojewódzkich programów strategicznych Polityka ekologiczna województwa mazowieckiego Cele polityki ekologicznej województwa mazowieckiego, są w ścisłym związku z celami polityki ekologicznej państwa i specyfiką województwa, nakreślają konkretne wyzwania i obszary zainteresowania dla programu ochrony środowiska Powiatu Legionowskiego, a te z kolei dla gminy miejskiej Legionowo. Celem nadrzędnym polityki ekologicznej województwa mazowieckiego jest ochrona walorów przyrodniczych i poprawa standardów jakości środowiska. Cele główne Programu obejmują: Zmniejszenie zanieczyszczeń środowiska (dotyczy wód powierzchniowych i podziemnych, gleb, odpadów, powietrza atmosferycznego, hałasu i promieniowania elektromagnetycznego); Zrównoważone wykorzystanie materiałów, wody i energii; Rozwój proekologicznych form działalności w gospodarce (w szczególności w rolnictwie, transporcie i eksploatacji kopalin); Utworzenie spójnego systemu obszarów chronionych, ochronę ekosystemów cennych pod względem przyrodniczym, ochronę i rozwój ekosystemów leśnych; Poprawę bezpieczeństwa ekologicznego (w zakresie ochrony przed powodzią, suszą, osuwiskami i pożarami, a także zmniejszenia ryzyka związanego z transportem substancji niebezpiecznych oraz występowaniem awarii przemysłowych); Wzrost poziomu wiedzy ekologicznej (poprzez edukację ekologiczną społeczeństwa, także w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej). Misją polityki ekologicznej województwa jest Poprawa jakości życia i bezpieczeństwa ekologicznego mieszkańców województwa mazowieckiego. W polityce ekologicznej 14

15 województwa wyznaczono cele główne i cele strategiczne do roku 2014, których realizacja jest niezbędna dla poprawy stanu środowiska Mazowsza. Cel 1: Zmniejszenie zanieczyszczeń środowiska Cele strategiczne do roku 2014 Osiągnięcie dobrego stanu wód powierzchniowych i podziemnych poprzez dążenie do poprawy jakości wód i ochrony zasobów; Ochrona gleb przed degradacją, rekultywacja terenów zdegradowanych i poprzemysłowych, ochrona zasobów naturalnych; Minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów oraz prowadzenie nowoczesnego (zgodnego ze standardami unijnymi) systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Osiągnięcie standardów jakości powietrza atmosferycznego; Ograniczenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców regionu; Minimalizacja oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego niejonizującego. Cel 2: Zrównoważone wykorzystanie materiałów, wody i energii oraz rozwój proekologicznych form działalności gospodarczej Cele strategiczne do roku 2014 Zmniejszenie deficytu wód powierzchniowych i podziemnych; Zmniejszenie energochłonności gospodarki i wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii; Zmniejszenie presji działalności rolniczej na środowisko naturalne; Zmniejszenie presji środków transportu na środowisko naturalne. Cel 3: Utworzenie spójnego systemu obszarów chronionych Cel strategiczny do roku 2014 Utworzenie spójnego systemu obszarów chronionych. Cel 4: Zwiększenie lesistości i ochrona lasów Cel strategiczny do roku 2014 Ochrona ekosystemów leśnych. Cel 5: Poprawa stanu bezpieczeństwa ekologicznego Cele strategiczne do roku 2014 Ograniczenie skutków występowania powodzi i suszy; Minimalizacja skutków występowania niekorzystnych zjawisk geodynamicznych; Doskonalenie systemu przeciwdziałania zagrożeniom pożarowym i likwidacji pożarów; Ograniczenie ryzyka wystąpienia awarii przemysłowych i minimalizacja ich skutków; Poprawa organizacji transportu substancji niebezpiecznych. Cel 6: Podnoszenie poziomu wiedzy ekologicznej Cele strategiczne do roku 2014 Poprawa stanu świadomości ekologicznej mieszkańców i administracji; 15

16 Wzmocnienie struktur zarządzania środowiskiem; Aktywizacja działań na rzecz zrównoważonego wykorzystania zasobów środowiska w różnych sektorach gospodarki; Zwiększanie aktywności podmiotów gospodarczych na rzecz ochrony środowiska. W Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Legionowskiego główne i szczegółowe cele polityki środowiskowej przyjęto za Programem Ochrony Środowiska dla Województwa Mazowieckiego. Za działania priorytetowe uznano działania dotyczące przeciwdziałaniu degradacji środowiska oraz likwidujące bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia ludzi. W programie wskazano priorytety ekologiczne, do których przypisano listę podstawowych zadań: Zmniejszenie zanieczyszczeń środowiska Opracowanie koncepcji odnowy biologicznej Jeziora Zegrzyńskiego; Utylizacja odczynników chemicznych w obiektach służby zdrowia i oświaty podległych staroście; Opracowanie programu likwidacji azbestu; Opracowanie harmonogramu likwidacji PCB, jako części programu wojewódzkiego; Wykonywanie pokryć termoizolacyjnych budynków. w obiektach podlegających staroście; Opracowanie i coroczna aktualizacja rejestru informacji o terenach wymagających rekultywacji, na których stwierdzono przekroczenie standardów jakości gleby i ziemi; Opracowanie programu rekultywacji i zalesienia zdegradowanych gleb na obszarach użytkowanych rolniczo; Realizacja zadań w zakresie rekultywacji powierzchni ziemi na terenach wymagających rekultywacji; Prowadzenie okresowych badań jakości gleby i ziemi w rejonach możliwych przekroczeń standardów jakości. Racjonalizacja gospodarki wodnej Modernizacja ujęć wody, stacji uzdatniania i hydroforni w budynkach podlegających staroście; Przygotowanie koncepcji zapewnienia pokrycia zapotrzebowania na dobrej jakości wodę do celów komunalnych, przy jednoczesnym ograniczeniu ich poboru do innych celów. Zwiększenie lesistości i ochrona lasów Sporządzenie planów urządzania lasu lub inwentaryzacja stanu lasu w gm. Serock, Legionowo i Jabłonna. Podnoszenie poziomu wiedzy ekologicznej Tworzenie i budowa ścieżek dydaktycznych ekologicznych i rowerowych; Organizowanie szkoleń i seminariów na temat proekologicznych inwestycji rozwojowych; Promowanie wykorzystania paliw ekologicznych przez organizowanie seminariów i akcji promocyjnych; 16

17 Propagowanie ograniczenia ilości wytwarzanych odpadów ich segregacja i indywidualnego kompostowania oraz uczestnictwo w akcjach edukacyjnych np. dotyczących prawidłowego postępowania z odpadami niebezpiecznymi; Utworzenie i prowadzenie ewidencji i monitoringu zakładów upoważnionych do demontażu wyeksploatowanych samochodów; Udział w tworzeniu wojewódzkiego systemu informacji o odpadach przemysłowych i osadach ściekowych; Utworzenie powiatowego centrum edukacji ekologicznej; Organizowanie proekologicznych edukacji radnych i pracowników samorządowych; Organizowanie konkursów wiedzy ekologicznej w szkołach Uwarunkowania wynikające z Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego Przyjęto, że misją Planu jest: Stwarzanie warunków do osiągania spójności terytorialnej oraz trwałego i zrównoważonego rozwoju województwa mazowieckiego, poprawy warunków życia jego mieszkańców, stałego zwiększania efektywności procesów gospodarczych i konkurencyjności regionu. Jednym z priorytetowych kierunków wojewódzkiej polityki przestrzennej jest poprawa warunków funkcjonowania środowiska przyrodniczego. Odnosi się ona do dwóch sfer: Ochrony walorów przyrodniczych; Poprawy standardów środowiska. Ochrona walorów przyrodniczych będzie realizowana poprzez stworzenie spójnego systemu obszarów chronionych obejmującego: Wzmocnienie ochrony unikatowych dolin rzecznych i ich otoczenia; Zapewnienie ciągłości powiązań przyrodniczych (korytarze ekologiczne regionalne i ponadregionalne); Objęcie ochroną obszarów wodno-błotnych, stanowiących siedliska szczególnie ważne dla zachowania różnorodności biologicznej; Zwiększenie lesistości i ochrona lasów. Poprawa standardów środowiska realizowana będzie poprzez: Zachowanie korzystnych warunków aerosanitarnych (ograniczenie emisji pyłowych i gazowych); Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, proekologiczne inwestycje w miejskich systemach transportowych, ograniczenie niskiej emisji ; Racjonalizację gospodarki wodnej (poprawa jakości zasobów, porządkowanie gospodarki wodno-ściekowej przez budowę sprawnych systemów odprowadzania i oczyszczania ścieków; Budowa systemów kanalizacyjnych dla ochrony zbiorników retencyjnych, budowa systemów odprowadzania wód deszczowych z terenów zurbanizowanych, eliminacja zrzutów substancji niebezpiecznych do wód powierzchniowych i przesączania do wód podziemnych, zwiększenie retencji wodnej; Ochronę gleb przez poprawę ich jakości; Uporządkowanie i stworzenie spójnego systemu gospodarki odpadami zgodnie z Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa; Ochronę przed skutkami powodzi (poprawa stanu technicznego istniejących urządzeń i budowa niezbędnych zabezpieczeń, prowadzenie robót utrzymaniowych, zakaz zabudowy terenów zalewowych); 17

18 Zbyt daleko posunięta ochrona walorów przyrodniczych może negatywnie wpływać na ochronę przeciwpowodziową przyległych terenów Uwarunkowania wynikające ze Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego Intencją Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego jest przekształcenie województwa w region, który będzie się cechował: Dużą konkurencyjnością w stosunku do innych regionów europejskich; Zachowaną spójnością społeczną, gospodarczą oraz przestrzenną; Wysoką jakością zasobów ludzkich oraz polepszeniem warunków życia mieszkańców. Spójny układ zamierzeń rozwojowych województwa mazowieckiego tworzą w odpowiedniej hierarchii: wizja rozwoju regionu, misja i cel nadrzędny, a następnie urzeczywistniające je cele strategiczne, pośrednie i kierunki działań. Mazowsze konkurencyjnym regionem w układzie europejskim i globalnym Misja strategiczna: Mazowsze jako najbardziej rozwinięty gospodarczo region w Polsce podejmuje uczestnictwo w rywalizacji z innymi rozwiniętymi regionami, poprzez eliminowanie dysproporcji rozwojowych, rozwój nowoczesnej gospodarki opartej na wiedzy oraz zapewnienie mieszkańcom Mazowsza optymalnych warunków do rozwoju jednostki, rodziny, jak i całej społeczności, przy jednoczesnym zachowaniu spójnego i zrównoważonego rozwoju. Za nadrzędny cel rozwoju Mazowsza przyjmuje się wzrost konkurencyjności gospodarki i równoważenie rozwoju społeczno-gospodarczego w regionie, jako podstawę poprawy jakości życia mieszkańców. Realizacja celu nadrzędnego będzie możliwa poprzez realizację trzech celów strategicznych: Budowę społeczeństwa informacyjnego i poprawę jakości życia mieszkańców województwa; Zwiększenia konkurencyjności regionu w układzie międzynarodowym; Poprawę spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej regionu w warunkach zrównoważonego rozwoju. Strategia wyznacza cele i kierunki rozwoju koncentrując się na zagadnieniach o charakterze ponadlokalnym, które mają znaczny wpływ na harmonijny rozwój województwa. Z tego też powodu znaczną uwagę poświęcono zagadnieniom zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska. W ramach celu pośredniego nr 4 zdefiniowanego, jako: Aktywizacja i modernizacja obszarów pozametropolitalnych, wskazano istotne kierunki działań zmierzające do ochrony i rewaloryzacji środowiska przyrodniczego dla zapewnienia trwałego i zrównoważonego rozwoju. Zaliczono do nich: Kontynuację prac zmierzających do doskonalenia systemu monitoringu zanieczyszczeń środowiska oraz opracowanie systemu monitoringu przyrody dostosowanych do standardów UE; Utworzenie systemu obszarów prawnie chronionych niezbędnych dla zachowania równowagi ekologicznej, w tym sieci NATURA 2000 ; Współpracę regionu w ramach porozumienia Zielone Płuca Polski ; Zwiększenie lesistości regionu i ochronę lasów; Poprawę jakości wód powierzchniowych, ochronę wód podziemnych i kopalin. 18

19 Uwarunkowania wynikające ze Zaktualizowanej Strategii Zrównoważonego Rozwoju Gminy Miejskiej Legionowo do 2015 roku Misja rozwoju przyjęta w Strategii to: Trwały rozwój społeczno-gospodarczy Legionowa przy respektowaniu wymogów ochrony środowiska przyrodniczego i zachowania ładu przestrzennego. Cele strategiczne zostały podzielone na cztery równorzędne względem siebie sfery: Sfera gospodarcza: Tworzenie jak najlepszych warunków do rozwoju przedsiębiorczości mieszkańców oraz wzrost atrakcyjności miasta dla lokalizacji mieszkaniowych, usługowych i produkcyjnych; Sfera społeczna: Rozwój i modernizacja komunalnych zasobów mieszkaniowych oraz wzrost jakości świadczonych usług społecznych; Sfera ekologiczna i przestrzenna: Osiągnięcie europejskich standardów stanu ochrony środowiska przyrodniczego oraz racjonalne zagospodarowanie przestrzeni miasta; Sfera infrastruktury transportowej: Rozbudowa oraz modernizacja zewnętrznego i wewnętrznego systemu transportowego miasta. Dla środowiska gminy miejskiej Legionowo największe znaczenie ma sfera ekologiczna i przestrzenna. Uznano, iż obecny stan wyposażenia miasta w urządzenia służące ochronie środowiska przyrodniczego jest niezadowalający. W celu osiągnięcia wysokich, europejskich standardów stanu jakości środowiska wyznaczono następujące kierunki działań: Likwidacja niedoborów w zakresie urządzeń inżynieryjnych służących jego ochronie, przejście na proekologiczne nośniki pozyskiwania energii (gaz, elektryczność, źródła, odnawialne); Powiększenie powierzchni urządzonych terenów zieleni miejskiej; Zorganizowanie selektywnej zbiórki oraz bezpiecznego składowania i utylizacji odpadów stałych. W zakresie racjonalnego wykorzystania terenu, przyjęto, że zarządzanie przestrzenią odbywać się będzie poprzez miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, decyzje lokalizacyjne i inwestycje komunalne. Jednocześnie rozwój miasta będzie podporządkowany następującym kryteriom: Racjonalności ekonomicznej (minimalizacja nakładów finansowych z budżetu miasta na zagospodarowanie terenów pod różnorodne funkcje); Racjonalności ekologicznej (ochrona zasobów przyrodniczych przed ich zabudową i degradacją); Funkcjonalności (optymalne rozmieszczenie różnorodnych funkcji względem siebie w przestrzeni, aby minimalizować czas dostępu do nich); Atrakcyjności lokalizacyjnej dla inwestorów krajowych i zagranicznych (teren odpowiednio wyposażony w infrastrukturę techniczną). W sferze ekologicznej i przestrzennej wyznaczono następujące cele operacyjne: Zabezpieczenie zasobów przyrodniczych miasta przed degradacją i podnoszenie, świadomości ekologicznej mieszkańców miasta; Rozwiązanie problemu gospodarowania odpadami komunalnymi; Modernizacja obiektów i urządzeń wodociągowych; Zaopatrzenie w wodę budownictwa jednorodzinnego strefy Centrum (Ludwisin, Legionowo Przystanek, stare Legionowo); Zaopatrzenie w wodę budownictwa jednorodzinnego strefy Bukowiec; Zaopatrzenie w wodę budownictwa jednorodzinnego strefy III Parcela; 19

20 Budowa kanalizacji sanitarnej w zlewni przepompowni ścieków P-G przy ul. P Skargi kontynuacja; Budowa kanalizacji sanitarnej na terenach III Parceli, Legionowa-Przystanku i Ludwisina; Budowa kanalizacji sanitarnej w zlewni przepompowni ścieków PP przy ul. Parkowej; Budowa kanalizacji sanitarnej na terenie Bukowca C; Modernizacja kanalizacji sanitarnej w zlewni Przepompowni Centralnej; Budowa kanalizacji sanitarnej na terenie osiedla przy ul. Piaskowej; Modernizacja obiektów i urządzeń kanalizacyjnych; Docelowe odprowadzania wód opadowych z terenu miasta do rzeki Wisły; Odwodnienie drogi krajowej Nr 61 w ramach jej przebudowy na odcinku przejścia przez teren miasta; Odwodnienie dróg powiatowych i gminnych na terenie miasta; Spełnienie wymogów ochrony środowiska w Ciepłowni Łajski; Pozyskanie nowych odbiorców ciepła przez PEC Legionowo Sp. z o.o. 20

21 3. Podstawowe dane gminy miejskiej Legionowo 3.1. Położenie i podział terytorialny Legionowo leży w centralnej części województwa mazowieckiego, w powiecie legionowskim. Sąsiaduje z gminami: od zachodu z gminą Jabłonna; od wschodu z gminą Nieporęt; od północy z gminą Wieliszew; od południa z gminą Jabłonna. Legionowo prawa miejskie uzyskało w 1952 roku. Początkowo była to miejscowość letniskowa, jednak ostatecznie miasto utraciło tę funkcję w latach 70-tych dwudziestego wieku. Odległość od Warszawy wynosi ok. 20 km. Miasto Legionowo stanowi 3% powierzchni powiatu, ogólny obszar gminy wynosi 13,6 km 2, tereny zabudowane zajmują ok. 80% powierzchni miasta, 20% zajmują tereny rolne i leśne (wg UM Legionowo 2011). Rysunek 1 Położenie gminy miejskiej Legionowo w powiecie legionowskim W mieście Legionowo zwyczajowo wyróżnia się 11 dzielnic: Dzielnica Centrum (1), od północnego-wschodu ograniczana jest przez tory kolejowe, od południowego-wschodu przez ul. Warszawską, granicę północno-zachodnią stanowi ul. Parkowa, południowo-zachodnią ul. Jagiellońska; 21

22 Osiedle Jagiellońska (2), zawiera się w obszarze między ulicami: Wysockiego, Sobieskiego, Krasińskiego, Mickiewicza, Jagiellońską i Warszawską; Osiedle Sobieskiego (3) położone jest między ulicami Warszawską, Sobieskiego, Rycerską i południowo-zachodnią granicą gminy; Osiedle Piaski (4) jego południowo-wschodnią i północno-wschodnią granicę stanowią tory kolejowe, wschodnią granica gminy i ul. Zegrzyńska; Dzielnica Bukowiec A (5), leży między ul. Warszawską, Wiejską, torami kolejowymi, a kompleksem leśnym stanowiącym jednocześnie granicę gminy; Dzielnica Bukowiec B (6)od południowego-zachodu przylega do torów kolejowych, od północnego-zachodu granicę dzielnicy stanowi ul. Zegrzyńska, od północnego-wschodu ul. Strużańska, od południowego-wschodu granica gminy; Bukowiec C (7) obejmuje obszar wydm między ulicami Strużańską, Zegrzyńską, Grudzie i granicą gminy; Ludwisin (8), południowo-wschodnią granicę gminy stanowią ulice Rycerska i Mieszka I, północno-wschodnią ul. Sobieskiego, północno-zachodnią ul. Parkowa, południowozachodnią stanowi granica gminy; Przystanek (9)od północy ograniczana jest przez tory kolejowe, od południowegowschodu ul. Parkową, od zachodu granicą gminy; III Parcela (10) obejmuje obszar położony między torami kolejowymi na południu i wschodzie, oraz Al. Legionów na północy; Łajski (11) położona jest na północ od cmentarza i Al. Legionów do granicy gminy. Kolej Rysunek 2 Podział Legionowa na dzielnice (objaśnienia numeracji w tekście powyżej) 3.2. Powiązania komunikacyjne Przez teren gminy Legionowo przebiega linia kolejowa nr 09. Jest to linia łącząca Warszawę z Gdańskiem. Na terenie Legionowo linia rozgałęzia się w kierunku Warszawy i Radzymina. Linia jest w całości dwutorowa i zelektryfikowana. 22

23 Drogi Przez Legionowo przebiega droga krajowa nr 61 z Warszawy w stronę Augustowa i państw nadbałtyckich. Łączna długość dróg na terenie Legionowa wynosi około 112 km. Z tego na drogi krajowe przypada 4 km, na drogi wojewódzkie 1 km, na drogi powiatowe 12 km, a na drogi gminne 95 km. Około 70% dróg na terenie miasta posiada utwardzoną nawierzchnię Sytuacja demograficzna Według informacji uzyskanych z Urzędu Miasta, Legionowo zamieszkuje mieszkańców stałych i 1720 mieszkańców czasowych (dane aktualne na dzień ). Liczba ludności na obszarze gminy Legionowo wskazywała tendencję wzrostową w latach Wyraźne obniżenie liczby ludności nastąpiło w 1999 roku, od tego czasu liczba ludności miasta sukcesywnie wzrasta Liczba ludności Legionowa Liczba ludności Legionowa Rysunek 3 Sytuacja demograficzna w gminie Legionowo na przestrzeni lat (źródło GUS 2011) Tabela 2 Liczba ludności Legionowa stan na 31.XII.2009 Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni jednostka osób % osób % osób % populacja , ,3 gęstość zaludnienia (mieszk./km²) źródło: GUS,

24 Liczba kobiet nieznacznie przewyższa liczbę mężczyzn kobiety stanowią 52,7 % populacji Legionowa. Na 100 mężczyzn przypada 111 kobiet. Średnia gęstość zaludnienia na analizowanym obszarze wynosi 3814 osób na km 2. Około 72% mieszkańców Legionowa zamieszkuje w zabudowie wielorodzinnej, a 28% w zabudowie jednorodzinnej Gospodarka Wg danych GUS, w 2009 r. w Legionowie zarejestrowanych było 7186 podmiotów gospodarczych ujętych w systemie REGON, w tym w sektorze publicznym 102, a sektorze prywatnym Poniższa tabela przedstawia szczegółowe zestawienie liczby podmiotów gospodarczych wg sekcji. Tabela 3 Przedsiębiorstwa w Gminie Legionowo wg GUS (stan na ) Podmioty gospodarcze Ogółem Procent ogółu przedsiębiorstw Sekcja A - Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo 46 0,64% Sekcja B Rybactwo 0 0,00% Sekcja C - Górnictwo 5 0,07% Sekcja D - Przetwórstwo przemysłowe 682 9,49% Sekcja E - Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę 4 0,06% Sekcja F - Budownictwo ,69% Sekcja G - Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego ,69% i domowego Sekcja H - Hotele i restauracje 168 2,34% Sekcja I - Transport, gospodarka magazynowa i łączność 567 7,89% Sekcja J - Pośrednictwo finansowe 272 3,79% Sekcja K - Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej ,16% Sekcja L - Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne 16 0,22% ubezpieczenie zdrowotne Sekcja M - Edukacja 181 2,52% Sekcja N - Ochrona zdrowia i pomoc społeczna 289 4,02% Sekcja O - Działalność usługowa, komunalna, społeczna 462 6,43% i indywidualna, pozostała źródło: Bank Danych Regionalnych GUS Tabela 4 Zatrudnienie w gminie Legionowo wg GUS (stan na ) Pracujący* * W jednostkach o liczbie pracujących powyżej 9 osób; bez pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie. ogółem osoba mężczyźni osoba kobiety osoba

25 Bezrobotni zarejestrowani ogółem osoba mężczyźni osoba 971 kobiety osoba 825 źródło: Bank Danych Regionalnych GUS Tabela 5 Bezrobocie w gminie Legionowo wg GUS (stan na ) Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym ogółem % Gmina Legionowo Średnio dla kraju 5,3 7,7 mężczyźni % 5,7 7,2 kobiety % 4,9 8,2 Najwięksi pracodawcy na terenie gminy: Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o.; Przedsiębiorstwo Wodno-Kanalizacyjne Legionowo Sp. z o.o.; Urząd Miasta Legionowo; Miejskie i powiatowe szkoły i przedszkola; ELJAKO-AL. systemy elewacyjne; Geant magazyny centralne; BUDET producent betonu; W.PROGRES producent betonu; M&M Logistic Sp. z o.o.; PSS Społem Legionowo; AIR-POL producent spadochronów, balonów i paralotni; GRANIT artykuły biurowe. Wśród podmiotów gospodarczych prowadzących działalność gospodarczą najwięcej przedsiębiorstw zajmowało się handlem 35%, około 25% podmiotów gospodarczych prowadziło działalność w zakresie usług, 10% w zakresie transportu i 10% prowadziło działalność produkcyjną Rolnictwo. Ogólna powierzchnia użytków rolnych w Legionowie w 2005 roku wynosiła 80 ha, co stanowi około 6 % ogólnej powierzchni miasta (wg GUS, 2005). Rolnictwo nie odgrywa dużej roli w zagospodarowaniu terenu gminy. Przewiduje się, że z biegiem czasu grunty rolne będą pełniły inne funkcje charakterystyczne dla terenów miejskich (mieszkaniowe, usługowe). Tabela 6 Użytkowanie gruntów w gminie Legionowo [ha] (dane GUS, 2005r.) Jednostka terytorialna powierzchnia użytków rolnych grunty orne sady łąki pastwiska Legionowo źródło: Bank Danych Regionalnych GUS 25

26 3.6. Charakterystyka i ocena aktualnego stanu środowiska oraz zasobów naturalnych Warunki środowiska geograficznego Według podziału fizjograficznego J. Kondrackiego Legionowo leży w mezoregionie Kotlina Warszawska. Jednostka ta wchodzi w skład makroregionu Niziny Północnomazowieckiej. Jest to obszar szerokiej doliny z tarasem zalewowym w części północno-zachodniej, środkowej i północno-wschodniej, ze starorzeczami, licznymi kanałami i jeziorkami, z typowym dla takich obszarów materiałem podłoża, stosunkami wodnymi i roślinnością o charakterze półnaturalnym oraz tarasem nadzalewowym na pozostałym obszarze gminy. W podziale geobotanicznym teren gminy znajduje się w Poddziale Pasa Wielkich Dolin, w Krainie Mazowieckiej. Według regionalizacji przyrodniczo-leśnej, gmina usytuowana jest w środkowej części Krainy Mazowiecko-Podlaskiej Warunki geologiczne terenu Podłoże podczwartorzędowe Platforma wschodnioeuropejska, na której położona jest gmina Legionowo zbudowana jest ze starych skał prekambryjskich, powstałych, co najmniej 550 mln lat temu, występujących na głębokości około 3 km. Na utworach prekambryjskich spoczywają skały powstałe w erze paleozoicznej i mezozoicznej. Największą miąższość (od 500 do 1000 m) mają osady jury, składające się głównie z piaskowców, iłowców i mułowców oraz leżące ponad nimi piaskowce, mułowce i margliste utwory kredy (o miąższości m). Nad utworami kredy występują osady trzeciorzędowe należące do oligocenu, miocenu i pliocenu. Najstarszymi osadami trzeciorzędowymi są zielone kwarcowe mułki i piaski glaukonitowe oligocenu. Osiągają one miąższość kilkudziesięciu metrów, a ich strop zalega na głębokości około 185 m. Są to osady morskie powstałe w strefie przybrzeżnej. W piaskach oligoceńskich występuje zasobny poziom wodonośny stanowiący źródło bardzo dobrej jakości wody dla mieszkańców Warszawy i jej okolic. Czwartorzęd Sedymentacja osadów czwartorzędowych na obszarze powiatu legionowskiego, podobnie jak na terenie większości obszaru Polski, związana jest z rozwojem zlodowaceń plejstoceńskich. Na obszarze tym występowały lądolody dwóch zlodowaceń: południowopolskiego i środkowopolskiego. W czasie najmłodszego zlodowacenia, bałtyckiego, obszar gminy znajdował się poza zasięgiem lądolodu, około 100 km od jego czoła. Osady czwartorzędu są najmłodszymi utworami obserwowanymi na powierzchni terenu i w płytkich otworach wiertniczych. W dolinach Wisły i Narwi w całym profilu osadów plejstoceńskich dominują osady piaszczyste o genezie rzecznej lub wodnolodowcowej, prawie brak jest glin zwałowych. Podrzędnie występują mułki i iły zastoiskowe. Powierzchnię terenu pokrywają osady plejstoceńskie oraz holoceńskie małej miąższości: piaski i mady tarasów rzecznych, piaski eoliczne (często tworzące wydmy) oraz podrzędne torfy i namuły torfiaste. Taka budowa sprzyja występowaniu złóż kopalin pospolitych (piasków i żwirów) wykorzystywanych przede wszystkim w budownictwie i drogownictwie. 26

27 Geomorfologia Kotlina Warszawska charakteryzuje się słabo urozmaiconą rzeźbą terenu. Deniwelacje wahają się od kilku do kilkunastu metrów, największe wyniesienia stanowią plejstoceńskie lub wczesnoholceńskie wydmy. W widłach Wisły i Narwi charakterystyczna jest obecność terasów erozyjnych i akumulacyjnych. Większa część Legionowa położona jest na tarasie wydmowym tworzonym przez piaski rzeczne i wodnolodowcowe. We wschodniej i zachodniej części miasta taras wydmowy przechodzi w taras nadzalewowy związany z osadzaniem się utworów rzecznych, charakterystyczne dla tego terenu są zabagnione zagłębienia terenu wypełnione utworami torfiastymi i mułami. Widoczne są także ślady przepływów wód Wisły do Narwi, w postaci zagłębień wypełnionych madami Warunki glebowe Obszar Legionowa zdominowany jest przez gleby bielicowe i brunatne wyługowane, wytworzone na piaskach wodnolodowcowych, rzecznych i eolicznych. Są to gleby zaliczane do V i VI klasy bonitacyjnej. Ostatnie badania właściwości agrochemicznych gleb zostały przeprowadzone w 2002 roku przez Stację Chemiczno-Rolniczą w Wesołej. Badania wykazały, że w okolicach Legionowa przeważają gleby kwaśne i bardzo kwaśne (81-100%). Około 20% gleb charakteryzowało się niską i bardzo niską zawartością fosforu, 41-60% gleb miało niską zawartość magnezu, 61-80% stanowią gleby o niskiej i bardzo niskiej zawartości potasu Warunki klimatyczne Na terenie Legionowa znajduje się stacja meteorologiczna Ośrodka Aerologii IMGW. Na podstawie pomiarów i obserwacji wykonywanych na stacji klimatologicznej, z okresu 20 lat: , klimat lokalny można scharakteryzować następująco: Średnia roczna temperatura wynosi +8,1 C przy rozpiętości średnich wieloletnich miesięcznych od 2,2 C w styczniu do +18,3 C w lipcu; absolutna różnica temperatur w tym dwudziestoleciu wyniosła prawie 68 C; Średni wieloletni roczny opad wynosi 522 mm, ale w poszczególnych latach waha się od 490 do 660 mm; średnie miesięczne sumy opadów w wieloleciu wahają się od 23,6 mm w lutym do 67,7 mm w czerwcu; Pokrywa śnieżna utrzymuje się w miesiącach zimowych tylko w około 50% dni, w wieloleciu średnio przez 59 dni w roku; Średnie zachmurzenie (N) w skali roku wynosi dla Legionowa 5 6 oktantów, czyli pomiędzy 5/8 a 6/8; dni pogodnych jest średnio w ciągu roku 40, pochmurnych 140 a najwięcej o zachmurzeniu pośrednim; Średnie miesięczne wartości ciśnienia wahają się bardzo nieznacznie dla poszczególnych miesięcy i w różnych latach, oscylując od około 1003 do około 1007 hpa; Wartość średniej wieloletniej wilgotności względnej powietrza, wyrażonej w procentach, wynosi w skali roku 76 %; Przeważają wiatry z kierunków zachodnich; średnia prędkość wiatru w okresie roku wynosi 3,5 m/s przy niewielkich wahaniach średniej miesięcznej od około 3 m/s w miesiącach letnich do ponad 4 m/s w miesiącach zimowych. 27

28 Rysunek 4 Róża wiatrów dla stacji IMGW w Legionowie (Źródło: dane IMGW) 3.7. Zasoby przyrody System obszarów i obiektów prawnie chronionych. W gminie miejskiej Legionowo nie ma obszarowych form ochrony przyrody. Przy samej granicy gminy położony jest Rezerwat Przyrody Bukowiec Jabłonowski ( patrz: Rysunek 6), Władze Legionowa nie mają bezpośredniego wpływu na zarządzanie tym obszarem. 28

29 Rysunek 5 Położenie Legionowa względem obszarów Natura 2000 (kolorem fioletowym zaznaczono obszar Legionowa, wokół granic miasta wyznaczono 4 bufory o szerokości 1 km) Rysunek 6 Lokalizacja Rezerwatów Przyrody w pobliżu Legionowa (kolorem fioletowym zaznaczono obszar Legionowa, wokół granic miasta wyznaczono 4 bufory o szerokości 1 km) Na terenie miasta Legionowo ustanowiono 3 pomniki przyrody. Ich zestawienie przedstawiono w poniższej tabeli. 29

30 Tabela 7 Pomniki przyrody w Legionowie Lp. Lokalizacja w terenie Nazwa gatunkowa pomnika przyrody Obwód pnia /cm/ 1 Ul. Smereka 2 nr Ew. 2/3 obr. 63 Dąb szypułkowy Ul. Graniczna nr Ew. 111 obr. 67 Dąb szypułkowy Ul. Sobieskiego 55 nr Ew. 59 obr 115 Dąb szypułkowy 260 źródło: Urząd Miasta Legionowo Europejskie uwarunkowania systemu ochrony przyrody ECONET-PL Koncepcja krajowej sieci ekologicznej ECONET - PL powstała w ramach prac mających na celu utworzenie w Europie spójnego przestrzennie systemu obszarów chronionych (European ECOlogical NETwork - EECONET) koordynowanego przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody IUCN i ma się stać integralną częścią sieci europejskiej. W strukturze krajobrazu ekologicznego głównym wyróżnikiem są ekosystemy, charakteryzujące się największą bioróżnorodnością, zagęszczeniem gatunków i naturalnością. Są to węzły ekologiczne powiązane między sobą korytarzami ekologicznymi umożliwiającymi ich zasilanie poprzez przepływ materii, energii oraz informacji genetycznej. Funkcje takich korytarzy i ciągów pełnią mało przekształcone przez człowieka doliny rzek i cieków, strefy zadrzewień i zakrzewień śródpolnych lub wydłużone kompleksy leśne. Sieć ECONET - POLSKA pokrywa 46% kraju. W jej ramach wyodrębniono 78 obszarów węzłowych (46 o znaczeniu międzynarodowym i 32 o znaczeniu krajowym, które razem obejmują 31% powierzchni kraju) oraz 110 korytarzy ekologicznych (38 o znaczeniu międzynarodowym i 72 o znaczeniu krajowym, które razem obejmują 15% powierzchni kraju). Sieć ECONET - POLSKA zawiera w sobie również obszary prawnie chronione (parki narodowe i krajobrazowe oraz rezerwaty), ostoje przyrody CORINE lub ważne ostoje ptaków, które najczęściej są "wbudowane" w najcenniejsze fragmenty obszarów węzłowych jako tzw. biocentra (regionalne i lokalne). Legionowo położone jest na styku dwóch korytarzy ekologicznych o znaczeniu międzynarodowym: Podwarszawskiego i Dolnej Narwi, które łączą obszary węzłowe Środkowej Wisły i Doliny Dolnego Bugu. Miasto jest uznawane za obszar pozbawiony większej wartości przyrodniczej, stanowiący barierę w migracji organizmów Tereny zieleni Na terenie Legionowa występuje szereg terenów zieleni urządzonej ( zadrzewienia wzdłuż dróg, osiedlowe parki i zieleńce): Skwer Rynek położony przy skrzyżowaniu ul. Józefa Piłsudskiego z ul. Rynek, ogólna powierzchnia skweru to ok m2, większą część powierzchni zajmują trawniki (94%), skwer porasta około 70 drzew różnych gatunków; Rondo Armii Krajowej przy ul. Stefana Batorego, większą część terenu zajmuje zakrzewienie; Rondo Józefa Piłsudskiego przy ul. Tadeusza Kościuszki, większą część terenu zajmują rabaty z drzewami (około 60 drzew różnych gatunków), Rondo na placu Poniatowskiego, teren zajmują głównie rabaty z krzewami i kwiatami, oraz trawniki; Rabaty z krzewami przy ul. Józefa Piłsudskiego; 30

31 Park im. Jana Pawła II położony przy ul. Leśnej; Park im. Tadeusza Kościuszki przy ul. Handlowej, Park im. NSZZ Solidarności na rogu ulic Słowackiego i Sowińskiego; Teren zieleni przy ul. Królowej Jadwigi; Park im. Kościuszkowców w dzielnicy Piaski. Kategoria Tabela 8 Tereny zieleni w Legionowie Tereny Parki Parki zieleni spacerowowypoczynkowwypoczynkowe spacerowo- w gestii Zieleńce samorządów miast Tereny zieleni osiedlowej Jednostka szt. ha szt ha ha Legionowo ,4 3,8 źródło: GUS Zasoby leśne Legionowo jest gminą miejską, stąd decydującą rolę dla kształtowania się roślinności na jej obszarze pełnią procesy urbanizacyjne. Grunty leśne zajmują ok. 15% powierzchni miasta, część z nich znajduje się w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, pozostałe znajdują się w rękach prywatnych właścicieli. Ocenia się, iż wartość przyrodnicza i gospodarcza tych lasów jest niewielka, jednakże lasy na terenach miejskich pełnią szereg ważnych dla mieszkańców funkcji: Stanowią korytarze ekologiczne; Wpływają na stan jakości powietrza w mieście poprzez produkcję tlenu oraz pochłanianie zanieczyszczeń; Stanowią naturalne ekrany akustyczne; Utrwalają piaski wydmowe; Są miejscem wypoczynku i rekreacji mieszkańców. W gminie miejskiej Legionowo oraz przy jej granicach, wyróżnić można 7 dużych skupisk terenów leśnych: Kompleks leśny stanowiący południowo-wschodnią granicę gminy, na jego terenie położony jest Rezerwat Przyrody Bukowiec Jabłonowski (poza granicą Legionowa); Kompleks roślinności wydmowej i leśnej na terenie dzielnicy Bukowiec C i osiedla Piaski; Kompleks roślinności wydmowej w dzielnicy Ludwisin, przy południowo-zachodniej granicy miasta; Kompleks leśny przy północno-zachodniej granicy miasta; Tereny leśne wokół cmentarza w dzielnicy Łajski. Na terenie miasta występują następujące typy siedliskowe lasu: Bór suchy występuje na najbardziej suchych i ubogich siedliskach takich jak piaski wydmowe i sandrowe, w Legionowie występuje w dzielnicach: Bukowiec C i Ludwisin; Bór świeży ten typ siedliskowy lasu spotkać można we wszystkich dzielnicach Legionowa; Las świeży niewielkie płaty tego siedliska występują w okolicach stadionu miejskiego i w Rezerwacie Przyrody Bukowiec Jabłonowski (poza granicami miasta). 31

32 Ze względu na olbrzymią rolę terenów leśnych w kształtowaniu jakości środowiska w mieście, priorytetem dla władz miasta, powinno być zachowanie powierzchni obszarów leśnych na niezmienionym poziomie. Tabela 9 Podział gruntów leśnych w Legionowie w 2009 roku Powierzchnia gruntów leśnych [ha] ogółem 136 lasy ogółem 136 grunty leśne publiczne ogółem 36,8 grunty leśne publiczne Skarbu Państwa 36,8 grunty leśne publiczne Skarbu Państwa w zarządzie Lasów Państwowych 36,8 grunty leśne prywatne 99,2 źródło: Bank Danych Regionalnych GUS 3.8. Stosunki wodne i jakość wód Wody powierzchniowe Legionowo położone jest w zlewni Wisły i jej dopływu Narwi, część wschodniej granicy miasta stanowi Kanał Bródnowski. Na terenie gminy brak jest większych zbiorników wodnych, około 7 km od granic miasta znajduje się Jezioro Zegrzyńskie. Okresowo południowo-zachodnie i zachodnie granice miasta są podtapiane przez wezbrane wody Wisły, ponadto w ubiegłym wieku trzykrotnie wody Wisły przelały się do Narwi poprzez Jabłonnę, Chotomów i Olszewnicę. 32

33 Typ abiotyczny Silnie zmieniona lub sztuczna jcw (T/N) Ppk zamyka jcw (T/N) Makrofity (makrofitowy indeks rzeczny MIR) Klasa elementów biologicznych Temperatura Tlen rozpuszczony BZT5 OWO Przewodność w 20o Substancje rozpuszcz. Odczyn ph Azot amonowy Azot Kjeldahla Azot azotanowy Azot ogólny Fosfor ogólny 4. Zakwaszenie Klasa elementów fizykochemicznych (1-5) Tabela 10 Wyniki badań jakości wody Kanału Bródnowskiego w 2009 roku, przy ujściu do Narwi (źródło WIOŚ 2010) Klasyfikacja wskaźników i elementów jakości wód ELEMENTY FIZYKOCHEMICZNE ELEMENTY BIOLOGICZNE 1. Stan fizyczny 2. Warunki tlenowe 3. Zasolenie 5. Substancje biogenne Lp Nazwa rzeki STAN/ POTENCJAŁ EKOLOGICZNY 74 Kanał Bródnowski Dolny 0 T T III III I poniżej stanu dobrego I I I I poniżej stanu dobrego I I poniżej stanu dobrego stan poniżej dobrego UMIARKOWANY

34 Wody podziemne Badania i oceny stanu wód podziemnych dokonuje się w ramach państwowego monitoringu środowiska. Zgodnie z art. 155a ust. 5 i 6 Ustawy Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 (tekst jednolity Dz. U Nr 239 poz ze zm.), Państwowa Służba Hydrogeologiczna wykonuje badania i ocenia stan wód podziemnych w zakresie elementów fizykochemicznych i ilościowych. W uzasadnionych przypadkach Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska, wykonuje, w uzgodnieniu z państwową służbą hydrogeologiczną, uzupełniające badania wód podziemnych w zakresie elementów fizykochemicznych, a wyniki tych badań przekazuje, za pośrednictwem Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, Państwowej Służbie Hydrogeologicznej. Gmina Legionowo położona jest w obrębie zbiornika wód podziemnych, zlokalizowanego w utworach czwartorzędowych Dolina środkowej Wisły GZWP 222. W obrębie osadów czwartorzędowych występują dwie warstwy wodonośne. Warstwa górna, która stanowi główny użytkowy poziom wodonośny na terenie Legionowa może być rozdzielana przez przewarstwienia iłów i mułków z okresu zlodowaceń środkowopolskich. Płycej leżą żwiry i piaski rzeczne i wodnolodowcowe. Miąższość osadów waha się od 30 do 50 m, charakteryzują się one wysokim współczynnikiem filtracji od 2 do 5 x 10-4 m/s. Swobodne zwierciadło wody występuje na głębokości m n.p.m. W dzielnicach Ludwisin i Łajski wody podziemne mogą występować już 2-3 m p.p.t. W pozostałej części miasta wody podziemne występują na głębokości 5-15 m p.p.t. Górny poziom wodonośny jest słabo izolowany, wynika stąd jego duża wrażliwość na zanieczyszczenia przedostające się z powierzchni ziemi. Przepływ wód podziemnych odbywa się z południowego-wschodu w kierunku północnego-zachodu. W mieście występuje lokalny podziemny dział wodny, wody z południowo-zachodniej części miasta zasilają Wisłę, wody z północnej części miasta zasilają Kanał Bródnowski. Dolny poziom wodonośny nie występuje pod całym terenem Legionowa, stwierdzono go na głębokości od 87 do 99 m p.p.t i od 98 do 128 m p.p.t. Legionowo położone jest w obrębie zbiornika wód podziemnych w utworach trzeciorzędowych subniecka warszawska GZWP 215 A. Zbiornik ten jest dobrze izolowany od powierzchni terenu iłami o miąższości ok. 100m, występują tu dwa poziomy wodonośne: mioceński i oligoceński. Poziom mioceński nie jest eksploatowany ze względu na zawartość substancji organicznej w wodzie. Poziom oligoceński stanowi źródło wysokiej jakości wody jednak o niewielkiej odnawialności zasobów. W Legionowie znajdują się cztery studnie czerpiące wodę z poziomu oligoceńskiego: dwie na terenie Centrum Szkolenia Policji (jedna nieczynna, druga na wypadek awarii wodociągu), jedna na Rynku przy ul. Piłsudskiego, oraz jedna przy ul. Kolejowej (nieeksploatowana). 34

35 Rysunek 7 Zbiorniki wód podziemnych (źródło Gospodarka wodno-ściekowa Zaopatrzenie w wodę Sieć wodociągowa w gminie Legionowo ma 94,58 km długości i 2536 przyłączy. Wg danych Przedsiębiorstwa Wodociągowo-Kanalizacyjnego Legionowo Sp. z o.o. w 2010 roku z wodociągów korzystało użytkowników, co stanowi 87,6% mieszkańców gminy, a zużycie wody z wodociągów w gospodarstwach domowych na 1 mieszkańca wynosiło 39,6 m 3 /rok. Sieć wodociągowa w gminie Legionowo wymaga rozbudowy. Obecnie budynki niepodłączone do sieci wodociągowej wyposażone są w indywidualne ujęcia wody. Tabela 11 Zużycie wody w gminie Legionowo w latach roku Zużycie wody na 1 mieszkańca [m 3 ] ,0 30,0 31,3 39,6 źródło. Bank Danych Regionalnych GUS, Tabela 12 Ujęcia wody w gminie Legionowo Nazwa ujęcia Lokalizacja Rodzaj Wydajność [m 3 /d] SUW Jagiellońska Ul.Jagiellońska 9E podziemne 9939 SUW Łajski Ul.Sikorskiego 11 podziemne 2166 SUW Piaski Ul.Zegrzyńska 56 podziemne 1220 SUW CSP Ul.Zegrzyńska 121 podziemne 817 źródło: Przedsiębiorstwo Wodociągowo-Kanalizacyjne Legionowo 35