Mobilne laboratorium badania funkcjonalności i jakości usług komunikacji elektronicznej dla zespołów dowodzenia i łączności (MLB)

Transkrypt

1 Mobilne laboratorium badania funkcjonalności i jakości usług komunikacji elektronicznej dla zespołów dowodzenia i łączności (MLB) Koncepcja budowy i funkcjonowania Wersja 2.2 Warszawa, grudzień 2010 MLB MOBILNE LABORATORIUM BADAWCZE

2 Opracowanie niniejsze zostało wykonane przez zespół pracowników Instytutu Łączności Państwowego Instytutu Badawczego. Praca naukowa finansowana ze środków na naukę w latach , jako projekt rozwojowy Instytut Łączności Państwowy Instytut Badawczy 2/161

3 SPIS TREŚCI I PRZEDMOWA... 9 II PODSTAWY FORMALNE OPRACOWANIA III PRZEZNACZENIE MLB III.1 Cel i przedmiot badań prowadzonych przez MLB III.2 Przeznaczenie i obszar zastosowań MLB IV WYPOSAŻENIE BADANIOWE MLB IV.1 Problemy zintegrowanego działania MLB i automatyzacji badań IV.2 Aparatura pomiarowa i testowa IV.2.1 Ogólne wymagania dotyczące aparatury pomiarowej i testowej IV.2.2 Analizator widma IV.2.3 Analizator sygnałów TETRA IV.2.4 Tester urządzeń sieci TETRA IV.2.5 Skaner radiowy TETRA IV.2.6 Noszony zestaw badaniowy TETRA IV.2.7 System antenowy IV.3 Sprzęt informatyczny i oprogramowanie podstawowe IV.4 Oprogramowanie specjalistyczne IV.4.1 Oprogramowanie do obsługi aparatury pomiarowej i automatyzacji badań IV.4.2 Oprogramowanie do zarządzania procesami badań/procesami zapewnienia jakości IV.4.3 Oprogramowanie do opracowywania wyników badań V APLIKACJE UŻYTKOWE V.1 Aplikacje do zarządzania badaniami V.1.1 Aplikacja do przygotowanie badań V.1.2 Aplikacja do sterowania procesami badawczymi V.2 Aplikacje do przetwarzania, archiwizacji i prezentacji wyników badań V.2.1 Interfejs sterowania przetwarzaniem wyników V.2.2 Aplikacja do gromadzenia wyników badań V.2.3 Aplikacja do walidacji wyników badań V.2.4 Aplikacja do tworzenia raportów operacyjnych (doraźnych) V.2.5 Aplikacje stacjonarne (poza pojazdem MLB) do opracowania raportów /161

4 VI WYPOSAŻENIE POMOCNICZE VI.1.1 Sieć LAN VI.1.2 Zespół środowiskowych parametrów badań VI.1.3 Wyposażenie do komunikacji zewnętrznej VI.1.4 Przewoźna stacja bazowa systemu TETRA (lub przekaźnik TETRA) VII POJAZD VII.1 Wymagania dotyczące samochodu stanowiącego platformę transportową MLB VII.2 Infrastruktura pokładowa pojazdu VII.2.1 Specyfikacja systemu autonomicznego zasilania elektrycznego VII.2.2 Specyfikacja zespołu komunikacji zewnętrznej i wspomagania kierowcy VIII WYTWORZENIE PROTOTYPU MLB VIII.1 Sformułowanie wymagań technicznych i eksploatacyjnych (WTE) VIII.2 Projekt techniczny prototypu VIII.3 Adaptacje pojazdu VIII.4 Integracja pojazdu i wyposażenia badawczego VIII.5 Badania prototypu VIII.5.1 Badania fabryczne i laboratoryjne VIII.5.2 Badania terenowe VIII.6 Dokumentacja powykonawcza IX FUNKCJONOWANIE MLB IX.1 Inicjowanie i przygotowanie do badań IX.2 Wykonywanie badań IX.3 Przetwarzanie wyników IX.4 Archiwizacja i prezentacja wyników IX.5 Zakres automatyzacji badań oraz czynności manualnych IX.6 Biblioteki MLB IX.7 Procesy pomocnicze IX.7.1 Proces obsługi bibliotek IX.7.2 Proces ćwiczenia obsługi laboratorium w zakresie prowadzenia badań IX.7.3 Proces obsługi technicznej laboratorium IX.7.4 Proces działań marketingowe laboratorium X PERSONEL MLB X.1 Wymagania kwalifikacyjne X.1.1 Kierowca /161

5 X.1.2 Badacz X.2 Szkolenia w użytkowaniu aparatury badawczej i samochodu X.3 Treningi w realizacji procesów badawczych X.4 Personel serwisu własnego i kontakty zewnętrzne XI DOKUMENTACJA TECHNICZNO-RUCHOWA XI.1 Dokumenty ogólne i administracyjne XI.2 Dokumentacja aparatury badawczej i oprogramowania XI.2.1 Dokumentacja instalacyjna i uruchomieniowa XI.2.2 Dokumentacja użytkowa i serwisowa XI.2.3 Certyfikaty i licencje XI.3 Dokumentacja pojazdu XI.3.1 Dokumentacja fabryczna producenta XI.3.2 Dokumentacja powykonawcza po adaptacjach XI.3.3 Dokumentacja użytkowa i serwisowa samochodu XI.4 System zapewnienia jakości w MLB XI.4.1 Zastosowanie normy PN-EN ISO/IEC XI.4.2 Dokumentacja ogólna systemu zarządzania XI Księga Jakości XI Procedury Systemowe XI.4.3 Zakres prac do wdrożenia systemu jakości MLB XII UTRZYMANIE MLB XII.1 Obsługa wyposażenia badawczego XII.2 Obsługa pojazdu XII.3 Dokumentacja czynności serwisowych XIII ROZWÓJ MLB ZAŁĄCZNIK A: DOKUMENTY ZWIĄZANE ZAŁĄCZNIK B: DOKUMENTY NORMUJĄCYCH DZIAŁANIE LABORATORIÓW BADAWCZYCH I PROWADZENIE BADAŃ ZAŁĄCZNIK C: PODSTAWOWE NORMY I INNE DOKUMENTY NORMALIZACYJNE DOTYCZĄCE SYSTEMU TETRA ZAŁĄCZNIK D: DOKUMENTY TETRA ASSOCIATION SPECYFIKUJĄCE TESTOWANIE INTEROPERACYJNOŚCI FUNKCJONALNOŚCI TETRA ZAŁĄCZNIK E: WYKAZ WYBRANYCH MATERIAŁÓW INFORMACYJNYCH WYKORZYSTANYCH DO OPRACOWANIA KONCEPCJI /161

6 HISTORIA DOKUMENTU RYSUNKI Rysunek 1 Struktura dokumentacji funkcjonalnej i użytkowej Rysunek 2 Konfiguracja wyposażenia MLB do prowadzenia badań Rysunek 3 Analizator widma z opcją analizatora sygnałów TETRA typu FSU firmy Rohde&Schwarz Rysunek 4 Analizator widma typu FSP firmy Rohde&Schwarz Rysunek TETRA Signal Analyzer - Aeroflex Rysunek Series Analog and Digital Radio Test Platform - Aeroflex Rysunek 7 TSMW Universal Radio Network Analyzer, Scanner for drive tests and I/Q streaming Rohde&Schwarz Rysunek 8 Ultra-fast wideband scanning receiver and measurement logging system for radio network analysis and verification - Multiple Access Communications Limited Rysunek 9 Syntech In-Field Performance Measurement Tool Rysunek 10 Gemini TETRA drive-test tool - Radio Systems Information Ltd Rysunek 11 CRIBS TETRA Walk-Test and Drive-Test Solution - Multiple Access Communications Limited Rysunek 12 TETRA Air Interface Drive Test Solution, Backpack System for R&S TSMW - Rohde&Schwarz Rysunek 13 Gemini TETRA network performance measurement tool hand-held option - Radio Systems Information Ltd Rysunek 14 Komputer PC do stojaka 19 i monitor Rysunek 15 Komputer typu tablet PC Rysunek 16 Przykłady przełączników LAN Rysunek 17 Przykłady stacji meteorologicznych do pomiaru warunków środowiskowych Rysunek 18 Przykłady samochodów Rysunek 19 Propozycje zagospodarowania pojazdu MLB Rysunek 20 Przykłady urządzeń do nawigacji samochodowej /161

7 Rysunek 21 Przykłady zintegrowanych urządzeń multimedialnych/nawigacyjnych Rysunek 22 Struktura projektu technicznego prototypu Rysunek 23 Struktura dokumentacji powykonawczej prototypu Rysunek 24 Informacyjny model MLB Rysunek 25 Struktura procesów MLB Rysunek 26 Ogólny algorytm realizacji programu badań przez MLB Rysunek 27 Ogólny algorytm procesu wykonywania badań przez MLB TABELE Tabela 1 Zestawienie aktualnie eksploatowanych systemów standardu TETRA w Polsce Tabela 2 Ogólne wymagania środowiskowe i zgodności z wymaganiami zasadniczymi Tabela 3 Specyfikacja techniczna analizatora widma Tabela 4 Specyfikacja techniczna testera urządzeń radiokomunikacyjnych Tabela 5 Specyfikacja techniczna zestawu do analizowania sieci ruchomych (skanera sieci radiowych) i terminali testowych TETRA Tabela 6 Specyfikacja zestawu do badania funkcjonalności i jakości usług TETRA w przestrzeniach zamkniętych lub trudnodostępnych Tabela 7 Konfiguracja i wymagane parametry komputera PC do zainstalowania w stojaku Tabela 8 Konfiguracja i wymagane parametry komputera PC typu tablet Tabela 9 Specyfikacja oprogramowania podstawowego komputerów PC Tabela 10 Wymagane właściwości urządzenia wielofunkcyjnego (skaner dokumentów + drukarka) 59 Tabela 11 Specyfikacja oprogramowania do sterowania skanerem, telefonami i innymi urządzeniami badaniowymi Tabela 12 Wymagania dotyczące uniwersalnego oprogramowania do obsługi aparatury pomiarowej i automatyzacji badań Tabela 13 Wymagania dotyczące oprogramowania do zarządzania procesami badań Tabela 14 Wymagania dotyczące oprogramowania do opracowywania analitycznego wyników badań 71 7/161

8 Tabela 15 Wymagania dotyczące przełącznika LAN oraz rutera do sieci komórkowych Tabela 16 Wymagania dotyczące zespołu rejestracji parametrów środowiskowych Tabela 17 Zestawienie wymagań i specyfikacji dotyczących wyposażenia MLB Tabela 18 Struktura Laboratorium Badań Urządzeń Telekomunikacyjnych (LBUT) Tabela 19 Zawartość Księgi Jakości Tabela 20 Wymagane zmiany w Księdze Jakości Tabela 21 Wymagane zmiany w Procedurach Systemowych Tabela 22 Specyfikacje profili interoperacyjności TETRA (TIP) i odpowiednich planów testowania (TP) funkcjonalność transmisji głosu i danych (tryb trankingowy) Tabela 23 Specyfikacje profili interoperacyjności TETRA (TIP) i odpowiednich planów testowania (TP) funkcjonalność trybu bezpośredniego (DMO) Tabela 24 Specyfikacje profili interoperacyjności TETRA (TIP) i odpowiednich planów testowania (TP) funkcjonalność interfejsu systemowego (ISI) Tabela 25 Specyfikacje profili interoperacyjności TETRA (TIP) i odpowiednich planów testowania (TP) funkcjonalność interfejsu urządzeń peryferyjnych (PEI) /161

9 I Przedmowa 1. Niniejszy dokument jest jednym z zestawu, który stanowi komplet dokumentacji funkcjonalnej i użytkowej MLB. Strukturę tej dokumentacji przedstawia Rysunek Niniejszy dokument Koncepcja budowy i funkcjonowania MLB stanowi podstawę do opracowywania wszystkich pozostałych dokumentów technicznych i organizacyjnych MLB. Dokument ten jest produktem niniejszego projektu i po jego zakończeniu nie będzie zmieniany. Wszelkie rozwiązania techniczne i wykonane opracowywania w trakcie trwania projektu, z zasady nie powinny być sprzeczne z niniejszą koncepcją. Zdobywane w trakcie prac projektowych i konstruktorskich doświadczenia jednak mogą spowodować potrzebę weryfikacji pewnych ustaleń początkowych. Zmiany i nowości powinny być odzwierciedlone w kolejnych w dokumentach wywodzących się z koncepcji, a zwłaszcza w Wymaganiach technicznych i eksploatacyjnych oraz w Metodyce funkcjonowania MLB. 3. Wymagania techniczne i eksploatacyjne (WTE) są zbiorem specyfikacji sprzętu i oprogramowania stanowiącego wyposażenie MLB. Treść pierwszej wersji WTE jest wyciągiem z koncepcji i jest z nią identyczna. Przewiduje się aktualizacje WTE, jeśli będzie taka potrzeba, w wyniku: a. prowadzenia postępowania przetargowego i urealnienia oczekiwań względem sprzętu i oprogramowania dostępnego na rynku, b. dokonywania zakupów sprzętu i oprogramowania o konkretnych właściwościach i kosztach, c. projektowania prototypu, d. wytwarzania prototypu, e. opracowywania metodyki i procedur badawczych oraz instrukcji. 4. Dokumenty techniczne związane z zakupami wyposażenia MLB, zarówno specyfikujące warunki zamówień (SIWZ) jak i dokumentujące zrealizowane zakupy są bezpośrednio związane z WTE i powinny być dostępne jako ich uzupełnienie lub uzasadnienie. 9/161

10 Koncepcja budowy i funkcjonowania MLB Wymagania techniczne i eksploatacyjne (WTE) DOKUMENTACJA TECHNICZNA PROTOTYPU SIWZ 1 SIWZ 2 SIWZ... SIWZ... Księga Jakości Metodyka funkcjonowania MLB DOKUMENTACJA TECHNICZNA PROTOTYPU Biblioteka procedur badania funkcjonalności Biblioteka procedur badania jakości Biblioteka procedur badania urządzeń Biblioteka procedur badania pokrycia sygnałem radiowym i EMC Instrukcje procesów przygotowania badań przez MLB Instrukcje procesów prowadzenia badań przez MLB Instrukcje procesów wytwarzania raportów z badań MLB Zbiór instrukcji technicznych i organizacyjnych MLB Niniejszy dokument Inne kluczowe dokumenty Rysunek 1 Struktura dokumentacji funkcjonalnej i użytkowej 10/161

11 5. Zakłada się, że MLB wpisuje się w system zapewnienia jakości funkcjonujący w Instytucie Łączności. Dlatego też, podstawy metodyki funkcjonowania MLB muszą być zgodne z zapisami Księgi Jakości. Księga Jakości laboratoriów Instytutu Łączności będzie uzupełniona zapisami specyficznymi dla MLB, a jednocześnie generalne zasady systemu jakości uwzględniono podczas tworzenia Koncepcji budowy i funkcjonowania MLB. Niektóre części obecnej Księgi Jakości zostaną zastosowane w MLB bez żadnych zmian. Opracowanie zapisów specyficznych dla MLB nastąpi na etapie tworzenia metodyki, procedur i instrukcji MLB. Patrz rozdział: XI.4.3 Zakres prac do wdrożenia systemu jakości MLB. 6. Metodyka funkcjonowania MLB określa: a. obszar i przedmiot działalności MLB, b. profile spodziewanych klientów i ich przewidywane oczekiwania, c. rodzaje i zakres wykonywanych badań, d. zasady prowadzenia badań, e. produkty laboratorium. 7. W metodyce zakłada się, że badania będą wykonywane przy wykorzystaniu dostępnego, wyspecyfikowanego jakościowo, sprzętu i oprogramowania stanowiącego ukompletowanie MLB. 8. Szczegółowe i praktyczne aspekty funkcjonowania MLB będą zapisane w procedurach i instrukcjach. Procedury i instrukcje zostaną opracowane dla rzeczywistej konfiguracji sprzętu i oprogramowania oraz dla faktycznie istniejącego środowiska pomiarowego. Procedury te będą zorganizowane w biblioteki w taki sposób, aby ułatwić ich utrzymanie, użytkowanie i rozwój. 9. Zestaw dostępnych procedur badawczych będzie podstawą do realizacji badań na konkretne zapotrzebowanie. Zestaw wybranych procedur badawczych po ich sparametryzowaniu zgodnie z potrzebami zleceniodawcy będzie tworzył program badań. 10. Instrukcje procesów będą zawierać przepisy wykonywania prac organizacyjnych i pomocniczych, potrzebnych do zrealizowania zestawu badań na konkretne zapotrzebowanie oraz do utrzymania laboratorium w gotowości do wykonywania badań 11. Struktura niniejszego dokumentu jest złożona. Aby powiązać ze sobą rozdziały w różnych częściach dokumentu użyto odsyłaczy. W tym celu również ponumerowano większość akapitów stanowiących istotne elementy koncepcji. 11/161

12 12. Wewnątrz niniejszego dokumentu oddzielnie podano strukturę projektu technicznego i dokumentacji produkcyjnej prototypu MLB. Patrz rozdział: VIII Wytworzenie prototypu MLB Patrz też rozdział: XI Dokumentacja techniczno-ruchowa. II Podstawy formalne opracowania 1. Projekt Mobilne laboratorium badania funkcjonalności i jakości usług komunikacji elektronicznej dla zespołów dowodzenia i łączności (MLB) został zgłoszony na XI konkurs MNiSW na realizację projektów rozwojowych w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego państwa [A1], którego podstawy prawne tworzą Ustawa o zasadach finansowania nauki [A2] oraz wynikające z tej ustawy rozporządzenie [A3]. 2. Cel i warunki realizacji Projektu określają: a. Wniosek, część A stanowi wyjściowe określenie celu i zakresu projektu [A4]; b. Umowa konsorcjum powołuje konsorcjum do realizacji projektu określonego w powyższym wniosku [A5]; c. Decyzja dot. wniosku, część A stwierdza poprawność wniosku i umożliwia opracowanie części B [A6]; d. Wniosek, część B kompletne określenie warunków realizacji Projektu [A7] e. Decyzja dot. wniosku, część B ustalenie warunków realizacji projektu przez MNiSW oraz przystąpienia do umowy [A8]; f. Umowa o współpracy zawiera zasady współpracy wewnątrz konsorcjum IŁ WZŁ1, rozgraniczenie odpowiedzialności za zadania projektu oraz podział środków finansowych [A9]; g. Umowa o wykonanie ostateczne ustalenie warunków realizacji projektu, w szczególności obejmujące wykaz zadań, harmonogram ich realizacji oraz budżet projektu [A10]. 3. Zgodnie z warunkami umowy Projekt jest realizowany przez konsorcjum naukowo-przemysłowe zawiązane przez Instytut Łączności Państwowy Instytut Badawczy (IŁ) oraz Wojskowe Zakłady Łączności nr 1 S.A. (WZŁ1). 4. Produkty Projektu, a więc gotowy prototyp MLB oraz dokumenty wytworzone w trakcie realizacji projektu, muszą wypełniać zobowiązania zawarte w umowie i w powyższych dokumentach i nie mogą być z nimi sprzeczne. 12/161

13 5. MLB powinno respektować prawne podstawy działania laboratoriów badawczych, takie same jak inne laboratoria Instytutu Łączności. III Przeznaczenie MLB III.1 Cel i przedmiot badań prowadzonych przez MLB 1. Celem badań prowadzonych przy użyciu MLB jest doświadczalne stwierdzenie właściwości sieci radiokomunikacyjnych, ich funkcjonalności oraz jakości świadczonych usług. 2. MLB może wykonywać również inne badania mające wpływ na funkcjonalność i jakość usług, a w szczególności: a. sprawdzanie stopnia spełnienia wymagań w zakresie pokrycia sygnałem radiowym danego obszaru, b. sprawdzanie parametrów urządzeń, c. badania kompatybilności elektromagnetycznej (EMC). 3. Badania funkcjonalności i jakości mogą być wykonywane łącznie lub rozłącznie. 4. Szczegółowy cel i przedmiot badań, w zakresie możliwości MLB, jest każdorazowo ustalany z podmiotem inicjującym/zlecającym badania. 5. Przedmiotem badań prowadzonych przez MLB powinny być przede wszystkim te właściwości sieci radiokomunikacyjnych, które są do stwierdzenia na obszarze ich funkcjonowania, w warunkach eksploatacji tych sieci. 6. Przedmiotem badań prowadzonych przez MLB nie powinny być te właściwości sieci radiokomunikacyjnych, które można wykonać w warunkach stacjonarnych, w laboratoriach producentów, dostawców czy instytucji badawczych. 7. Cele MLB powinny być zbieżne z celami systemu oceny zgodności z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi urządzeń radiowych i telekomunikacyjnych urządzeń końcowych. III.2 Przeznaczenie i obszar zastosowań MLB 1. MLB ma w pierwszym rzędzie służyć badaniu właściwości sieci radiokomunikacyjnych przeznaczonych dla zespołów dowodzenia i łączności Sił Zbrojnych, służb publicznego 13/161

14 bezpieczeństwa i ratownictwa (Policja, Państwowa Straż Pożarna, Ratownictwo Medyczne itp.) oraz organy właściwe w sprawach reagowania kryzysowego. 2. MLB może służyć badaniu właściwości sieci radiokomunikacyjnych, o takim samym lub podobnym charakterze, użytkowanych przez inne służby o paramilitarnych regułach działania, albo organizacje lub przedsiębiorstwa. 3. Podstawowym rozwiązaniem technicznym sieci radiokomunikacyjnych dla ww. służb są sieci zgodne ze standardem ETSI, opisującym trankingowy, lądowy system łączności radiowej. TETRA. 4. Listę funkcjonujących systemów TETRA w Polsce zawiera Tabela Przełomowym wdrożeniem sieci TETRA ma być Ogólnokrajowy Cyfrowy System Łączności Radiowej, którego etap I rozpoczyna się w 2010 r. Celem projektu (według:: ) jest zwiększenie bezpieczeństwa publicznego oraz zmniejszenie ew. strat związanych z klęskami żywiołowymi czy aktami terrorystycznymi, poprzez zwiększenie efektywności współdziałania służb porządku publicznego i ratownictwa oraz podmiotów zaangażowanych w obsługę piłkarskich mistrzostw Europy EURO Realizacja ww. celu będzie możliwa poprzez zapewnienie nowoczesnej, bezprzewodowej, cyfrowej platformy komunikacyjnej. Funkcjonalność platformy umożliwi wymianę korespondencji głosowej jak również mobilny i bezpieczny dostęp do zasobów bazodanowych, w tym danych SIS. W oparciu o wdrożone rozwiązanie możliwe będzie zapewnienie nowoczesnych stanowisk dowodzenia/kierowania posiadających gwarantowaną komunikację z siłami zlokalizowanymi bezpośrednio na miejscu zdarzenia. Rezultatem projektu będzie wdrożenie nowoczesnej, bezprzewodowej platformy komunikacyjnej, zapewniającej sprawną i bezpieczną wymianę informacji pomiędzy podmiotami odpowiedzialnymi na terenie RP za bezpieczeństwo i ratownictwo oraz obsługę EURO 2012 (obszar pokrycia systemu odnosi się do miast, na terenie których planowane jest rozgrywanie meczy piłkarskich EURO 2012 wraz z przyległymi do nich powiatami). Pokazuje to obszar faktycznego i potencjalnego zainteresowania działalnością MLB zgodnie z zakresem niniejszego projektu. 14/161

15 Tabela 1 Zestawienie aktualnie eksploatowanych systemów standardu TETRA w Polsce 6. Systemy TETRA mają również zastosowania w działalności służb obsługi infrastruktury (energetyka, drogi, instalacje komunalne, transport,...) oraz działalności komercyjnej, takiej jak obsługa dużych obiektów czy logistyka. Mimo, że działalność inna niż bezpieczeństwo publiczne może stawiać inne wymagania, to generalnie systemy trankingowe łączności radiowej są bardzo 15/161

16 podobne w obydwu obszarach. Dlatego też MLB może być wykorzystane również w działaniach podmiotów cywilnych i komercyjnych. 7. Wyposażenie MLB będzie skonfigurowane pod kątem badania sieci TETRA. Załącznik C zawiera wykaz norm oraz innych dokumentów normalizacyjnych, które będą stanowić podstawę do opracowania metodyki badań sieci TETRA. Załącznik D zawiera wykaz dokumentów organizacji TETRA Association (do której należy Instytut Łączności) będących podstawą do prowadzenia certyfikacji wyrobów, które mają być stosowane w sieciach TETRA, pod kątem ich bezproblemowej współpracy (interoperacyjności). Zestaw dokumentów wymienionych w załącznikach C i D faktycznie stanowi specyfikację przedmiotu badań MLB sieci i usług przeznaczonych do wykorzystania przez zespoły dowodzenia i łączności. Dokumenty te zostały opublikowane i są wykorzystywane przez zainteresowane podmioty. Dlatego też nie ma potrzeby przytaczania ich treści w dokumentach MLB. Natomiast będą one przywoływane w każdej sytuacji, gdy będzie mowa o standardowych właściwościach przedmiotu badań lub standardowych metodach badań sieci i usług TETRA. 8. Nie wyklucza to zastosowania MLB do badania sieci opartych na innych standardach, choć może to wymagać korekty wyposażenia oraz wprowadzenia innych procedur badawczych. W szczególności standardem branym pod uwagę w pierwszej kolejności powinien być standard DMR, znormalizowany przez ETSI i zorientowany na zastosowania podobne do standardu TETRA. IV Wyposażenie badaniowe MLB 1. Wyposażenie MLB powinno zapewniać realizację badań według programu uzgodnionego ze zleceniodawcą. 2. Wyposażenie MLB powinno być tak dobrane, aby była możliwa realizacja programów badań, które zaspokoją potrzeby zleceniodawców. Konfigurację wyposażenia MLB do prowadzenia badań przedstawia Rysunek Wymienione poniżej elementy wyposażenia należy traktować funkcjonalnie. Niektóre funkcje mogą być zrealizowane łącznie w jednym urządzeniu lub też mogą wymagać zastosowania kilku oddzielnych urządzeń. 4. Wyposażenie MLB powinno wykorzystywać wszelkie postaci informacji: począwszy od prostych danych binarnych po strumienie telewizyjne jakości HD. 16/161

17 5. Pomiędzy elementami wyposażenia informacje te będą przekazywane w postaci krótkich bloków (pakietów), plików lub strumieni. 6. Wspólne wymagania konstrukcyjne dla wszystkich elementów wyposażenia: a. konstrukcja umożliwiająca pracę na pokładzie pojazdu czasie postoju i w czasie jazdy, b. konstrukcja umożliwiająca instalację do konstrukcji pojazdu lub w stojaku 19, zapewniającym zabezpieczenia mechaniczne do pracy aparatury w czasie jazdy, c. podstawowym sposobem zasilania aparatury MLB jest zasilanie z sieci pokładowej =12 V lub inne bezpieczne wytworzone ze źródła o napięciu 12 V, d. konstrukcja modułowa umożliwiająca różne konfiguracje opcji i modułów wyspecjalizowanych, a w tym rozbudowę o dodatkowo nabyte moduły, e. konstrukcja o zminimalizowanym zużyciu energii i wydzielaniu ciepła. 7. Zakłada się, że wszystkie elementy wyposażenia MLB będą połączone siecią lokalną, przewodową typu Ethernet LAN 10/100/1000 Mbit/s lub bezprzewodową Bluetooth. Mogą być wykorzystane interfejsy GPIB. Specyfikację wyposażenia sieci LAN na pokładzie MLB zawiera rozdział VI MLB będzie się komunikować ze stacjonarnym centrum przetwarzania danych, które będzie odpowiedzialne za opracowanie końcowej wersji raportów z badań, archiwizowanie wyników badań i analizy w dłuższych okresach czasu. Specyfikacje wyposażenia do komunikacji MLB z otoczeniem zawiera rozdział VI Zakłada się, że przez realizację niniejszej koncepcji MLB osiągnięte zostaną cele Projektu. Można się jednak liczyć z tym, że niektóre, nie decydujące o funkcjonalności, elementy koncepcji MLB nie zostaną zrealizowane w trakcie niniejszego Projektu. Może to wynikać z następujących przyczyn: a. ograniczeń wynikających z określonego czasu realizacji Projektu, b. ograniczeń wynikających z budżetu Projektu, c. dostępności postulowanych rozwiązań, przede wszystkim w zakresie aparatury badawczej oraz specjalistycznego oprogramowania, d. wyników postępowania w zakresie zakupów i osiągniętych relacji funkcjonalność/cena w zakresie zakupionych przedmiotów, e. efektów projektowania, wytworzenia, badania i dokumentowania prototypu, które mogą wyeliminować niektóre pomysły. 17/161

18 Nie wyklucza to, że niezrealizowane elementy koncepcji MLB będą mogły być zrealizowane w ramach późniejszego rozwoju produktu niniejszego Projektu. Patrz: rozdział XIII Rozwój MLB. IV.1 Problemy zintegrowanego działania MLB i automatyzacji badań Patrz również rozdział IX.5 Zakres automatyzacji badań oraz czynności manualnych 1. Zakłada się, że elementy wyposażenia będą pochodzić od rożnych producentów/dostawców wybranych drogą postępowania zgodnego z prawem zamówień publicznych. 2. Wyposażenie MLB powinno zapewnić wysoką efektywność działania określaną jako uzyskiwanie rzetelnych wyników jak najmniejszym kosztem pracy i użycia wyposażenia. 3. Wysoką efektywność działania MLB powinny zapewniać: a. odpowiedni dobór aparatury pomiarowej i testowej, o odpowiedniej funkcjonalności, rzetelności i niezawodności w warunkach pracy w samochodzie, b. odpowiedni dobór aplikacji (oprogramowania) do zarządzania badaniami i opracowywania wyników, c. bezproblemowa współpraca elementów MLB (sprzętu i oprogramowania), d. odpowiednio opracowane procesy i procedury działania MLB, w szczególności podatne na automatyzację, e. maksymalny stopień automatyzacji pracy MLB, tzn. minimalizacja potrzeby wykonywania przez personel MLB czynności w trakcie badań oraz ograniczenie pracy personelu do czynności nadzorczych, f. maksymalne uproszczenie i ułatwienie pracy personelu MLB, tzn. wykorzystanie, oprócz automatyzacji, takich narzędzi i form działania, aby przygotowanie personelu do efektywnego wykonywania zadań pomiarowych i badawczych było szybkie i łatwe. 4. Realizacja powyższych postulatów będzie wymagać takiego sformułowania wymagań technicznych i eksploatacyjnych i takiego wyboru ofert, aby były spełnione wymagania dotyczące współpracy elementów MLB, a nie tylko wymagania dotyczące samych elementów. 18/161

19 System antenowy Tester urządzeń TETRA Analizator widma Skaner TETRA Odbiornik parametrów badań (lokalizacji, kierunku, prędkości,...) Ethernet/GPIB Przenośny skaner TETRA Tablet PC do sterowania badaniami Komputer PC do sterowania badaniami i przetwarzania wyników Zespół łączności telefonicznej i transmisji danych Zestaw plecakowy Drukarka lokalna Rysunek 2 Konfiguracja wyposażenia MLB do prowadzenia badań 19/161

20 IV.2 Aparatura pomiarowa i testowa Zobacz też: VI Wyposażenie pomocnicze oraz VII.2 Infrastruktura pokładowa pojazdu Uwaga 1: Sformułowane poniżej postulaty i wymagania odnośnie aparatury pomiarowej i testowej wpływają na kształt innych części niniejszego dokumentu a także są weryfikowane na podstawie innych części niniejszego dokumentu oraz na podstawie innych opracowywanych dokumentów MLB. Uwaga 2: Pokazane w tym rozdziale urządzenia są tylko przykładami rozwiązań, które mają pokazać faktyczną dostępność postulowanej i wymaganej aparatury. Ostatecznie decyzje co do zakupów na potrzeby MLB zostaną podjęte w oparciu o wyniki przetargów. Przykłady tu pokazane nie zostały szerzej opisane, gdyż jest dostępna na ich temat informacja firmowa. Patrz Załącznik E: Wykaz wybranych materiałów informacyjnych wykorzystanych do opracowania koncepcji 1. Aparatura pomiarowa i testowa jest podstawowym narzędziem do pozyskiwania informacji, o przedmiocie badań, czyli usługach komunikacji elektronicznej realizowanych przez sieci i systemy radiokomunikacyjne. 2. Zestaw aparatury powinien zapewnić pozyskiwanie takich informacji, które pozwolą sformułować uzasadnione i udokumentowane wnioski odnośnie funkcjonalności i jakości usług komunikacji elektronicznej. 3. Zgodnie z założeniami wyposażenie MLB powinno zapewnić wykonywanie badań sieci i systemów trankingowych TETRA. 4. Zestaw aparatury, która wypełni powyższe założenia powinien obejmować następujące funkcje: a. analizowanie widma radiowego nie tylko w pasmach przeznaczonych dla sieci TETRA, ale w szerszym zakresie, b. śledzenie pasm radiowych sieci TETRA i analizowanie sygnałów pod kątem parametrów EMC oraz funkcji potrzebnych do realizacji usług, c. wykonywanie testów usług pod kątem ich funkcjonalności i jakości, d. wykonywanie badań urządzeń sieci TETRA stacji bazowych, przekaźników, terminali. 5. Zapewnienie wysokiej jakości wyników badań ma być osiągnięte dzięki stosowaniu aparatury pochodzącej od renomowanych producentów i posiadającej rekomendacje podobnych laboratoriów badawczych. 20/161

21 IV.2.1 Ogólne wymagania dotyczące aparatury pomiarowej i testowej Tabela 2 Ogólne wymagania środowiskowe i zgodności z wymaganiami zasadniczymi Warunki otoczenia 1. Zakres temperatury pracy (typowy) +5º C do +40 ºC 2. Zakres temperatury pracy (dopuszczalny) 0 ºC do +50 ºC 3. Zakres temperatury składowania 25 ºC do +70 ºC 4. Wilgotność względna do 80 % przy +30 ºC, bez kondensacji Kompatybilność elektromagnetyczna Dotyczy aparatury pomiarowej 5. EN :2006, Wyposażenie elektryczne do pomiarów, sterowania i użytku w laboratoriach Wymagania dotyczące kompatybilności elektromagnetycznej (EMC) Część 1: Wymagania ogólne. 6. EN :2006, Wyposażenie elektryczne do pomiarów, sterowania i użytku w laboratoriach Wymagania dotyczące kompatybilności elektromagnetycznej (EMC) Część 2-1: Wymagania szczegółowe Konfiguracje badane, warunki pracy i kryteria jakości odnoszące się do czułego wyposażenia badawczego i pomiarowego do zastosowań w środowiskach niechronionych pod względem EMC. 7. EN 55011: A2:2007, Urządzenia przemysłowe, naukowe i medyczne Charakterystyki zaburzeń o częstotliwości radiowej Dopuszczalne poziomy i metody pomiaru. Wymagane poziomy emisji dla klasy B. Kompatybilność elektromagnetyczna Dotyczy sprzętu komputerowego 8. Emisyjność EN 55022: A1:2007. Urządzenia informatyczne Charakterystyki zaburzeń radioelektrycznych Poziomy dopuszczalne i metody pomiaru. Wymagane poziomy emisji dla klasy B. 9. EN :2006. Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) Część 3-2: Poziomy dopuszczalne Poziomy dopuszczalne emisji harmonicznych prądu (fazowy prąd zasilający odbiornika < lub = 16 A). Dotyczy tylko komputerów zasilanych z sieci AC. 21/161

22 Kompatybilność elektromagnetyczna Dotyczy sprzętu komputerowego 10. EN : A1. Kompatybilność elektromagnetyczna Dopuszczalne poziomy Ograniczanie wahań napięcia i migotania światła powodowanych przez odbiorniki o prądzie znamionowym < lub = 16 A w sieciach zasilających niskiego napięcia; lub EN :2008; Dotyczy tylko komputerów zasilanych z sieci AC. 11. Odporność EN : A2:2002. Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) Część 4-2: Metody badań i pomiarów Badanie odporności na wyładowania elektrostatyczne Podstawowa publikacja EMC; lub EN : EN :2002. Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) Część 4-3: Metody badań i pomiarów Badanie odporności na pole elektromagnetyczne o częstotliwości radiowej Podstawowa publikacja EMC; lub EN : EN :2004. Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) Część 4-4: Metody badań i pomiarów Badanie odporności na serie szybkich elektrycznych stanów przejściowych Podstawowa publikacja EMC. 14. EN : Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) Część 4-5: Metody badań i pomiarów Badanie odporności na udary. Dotyczy tylko komputerów zasilanych z sieci AC. 15. EN :2007. Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) Część 4-6: Metody badań i pomiarów Odporność na zaburzenia przewodzone, indukowane przez pola o częstotliwości radiowej; lub EN : EN :2004. Kompatybilność elektromagnetyczna (EMC) Część 4-11: Metody badań i pomiarów Badania odporności na zapady napięcia, krótkie przerwy i zmiany napięcia. Dotyczy tylko komputerów zasilanych z sieci AC. Bezpieczeństwo użytkowania Dotyczy aparatury pomiarowej 17. EN :2001, Wymagania bezpieczeństwa dotyczące elektrycznych przyrządów pomiarowych, automatyki i urządzeń laboratoryjnych -- Część 1: Wymagania ogólne. Bezpieczeństwo użytkowania Dotyczy sprzętu komputerowego 18. EN :2006. Urządzenia techniki informatycznej - Bezpieczeństwo - Część 1: Wymagania podstawowe. Odporność na narażenia mechaniczne Nie dotyczy stacjonarnych PC 22/161

23 19. Wibracje sinusoidalne: EN , Badania środowiskowe Część 2-6: Próby Próba Fc: Wibracje (sinusoidalne) 20. przypadkowe: EN , Badania środowiskowe Część 2-64: Próby Próba Fh: Wibracje przypadkowe szerokopasmowe i wytyczne Zgodność z wymaganiami zasadniczymi 21. Deklaracja zgodności z wymaganiami zasadniczymi obowiązującymi w UE w zakresie: bezpieczeństwa użytkowania, wg dyrektywy 2006/95/WE (LVD), polegająca na zgodności z normą EN w przypadku aparatury pomiarowej lub normą EN w przypadku urządzeń komputerowych dostarczonych jako część przedmiotu zamówienia. 22. kompatybilności elektromagnetycznej wg dyrektywy 2004/108/WE (EMC), polegająca na zgodności z odpowiednimi normami powołanymi w p. od 5 do 7 odnośnie aparatury pomiarowej, lub w p. od 8 do 16 odnośnie urządzeń komputerowych dostarczonych jako część przedmiotu zamówienia. 23. ograniczenia stosowania niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektronicznym wg dyrektywy 2002/95/WE (ROHS) Dokumentacja i serwis 24. Dokumentacja sprzętu i oprogramowania szczegółowa specyfikacja parametrów dostarczonego wyposażenia i oferowanych rozszerzeń konfiguracji (dostępnych opcji) 25. opis działania oraz instrukcja użytkowania dostarczonego sprzętu i oprogramowania umożliwiająca wykorzystanie wszystkich funkcjonalności 26. język dokumentów: polski lub angielski 27. Certyfikat wzorcowania (kalibracji) wymagany, w cenie co najmniej 4-letnia usługa kalibracji 28. Bezpłatna aktualizacja oprogramowania minimum 48 miesięcy 29. Gwarancja dotycząca napraw sprzętu minimum 48 miesięcy 30. Bezpłatna pomoc techniczna (telefoniczna i/lub za pośrednictwem poczty elektronicznej) w okresie minimum 12 miesięcy od daty dostarczenie urządzeń i oprogramowania, obejmująca zdalne diagnozowanie, a w razie konieczności diagnozowanie w siedzibie zamawiającego, wykrytych błędów oprogramowania, wykonanie niezbędnych poprawek oprogramowania oraz zmian w dokumentacji. IV.2.2 Analizator widma Przeznaczenie Analizator widma będzie zastosowany do obserwowania, analizowania i dokumentowania stanu widma elektromagnetycznego w zakresie częstotliwości znacznie szerszym od tego, które jest 23/161

24 przedmiotem skanowania i w którym są wykonywane badania funkcjonalne systemów radiokomunikacyjnych. Ma to na celu identyfikowanie i śledzenie źródeł komponentów widma w dziedzinie częstotliwości, które mogą negatywnie wpływać na sygnały użytkowe. Tabela 3 Specyfikacja techniczna analizatora widma Parametry i funkcje Wymagania minimalne 1. Zakres częstotliwości radiowych (zakres RF) od 9 khz do F MAX 13,6 GHz 2. Zakres przestrajania częstotliwości (Span) w pełnym zakresie częstotliwości RF, oraz Span = 0 3. Szerokość pasma RF (RBW / 3 db) od 10 Hz do 10 MHz (szereg 1, 3, 10 ) 4. Filtry do pomiaru zaburzeń radioelektrycznych (EMI wg zaleceń CISPR) i detektor kwazi-szczytowy (quasi-peak) 200 Hz, 9 khz, 120 khz, 1 MHz 5. Tor wideo szerokość pasma (VBW) od 10 Hz do 10 MHz (szereg 1, 3, 10 ) 6. Automatyczny / ręczny wybór RBW i VBW wymagany 7. Detektory pomiarowe Maximum peak możliwość uśredniania pomiarów Minimum peak Auto peak Sample RMS Average Quasi-peak 8. Niepewność pomiaru poziomu RF 0,5 db do 3 GHz 1,0 db do F MAX 9. Dopuszczalny poziom wejściowy RF +30 dbm 10. Nastawa tłumika wejściowego RF skokowa, z krokiem 5 db 11. Intermodulacja trzeciego rzędu punkt przecięcia ( - TOI point) 12. Wyświetlany poziom szumu własnego ( - DANL) w zakresie częstotliwości 10 MHz do 1 GHz + 7 dbm < 150 dbm / 1 Hz 13. Znaczniki (markery) co najmniej 4 (tryb normalny i/lub delta) 14. Wejście RF analizatora złącze 50 Ω, typu N(f) wymagana możliwość wyboru sprzężenia AC/DC, domyślne AC VSWR maks. 1,5:1 w zakresie do 3 GHz 15. Stałość częstotliwości wbudowanego wzorca w zakresie temperatury VSWR maks. 2,0:1 w zakresie do F MAX nie gorsza niż ± /161

25 Parametry i funkcje 16. Czas nagrzewania do uzyskana stałości j.w. 15 minut Wymagania minimalne 17. Starzenie (po miesiącu ciągłej pracy) nie więcej niż ± / rok (±0,1 ppm / rok) 18. Częstotliwość wzorca zewnętrznego 10 MHz 19. Wejście wzorca zewnętrznego złącze 50 Ω, typu BNC(f) 20. Wbudowany generator śledzący (tracking generator) 21. Możliwość sterowania zewnętrznego generatora w trybie generatora śledzącego wymagany zakres przestrajania co najmniej do 3 GHz wymagana 22. Wbudowane procedury pomiarowe zgodność programowa z narzędziami do analizowania sieci ruchomych (por. skaner sieci ruchomych) pomiar mocy w kanale i w kanałach sąsiednich (ACP) pomiary widma sygnałów TDMA pomiary intermodulacji (TOI) 23. Zasilane AC warunki znamionowe: 230 V, 50 Hz 24. Zasilanie DC z baterii akumulatorów (opcja: zasilanie autonomiczne) 26. Możliwość instalacji w stojaku 19" wymagana dopuszczalne wahania napięcia zasilania: ± 10% kabel z przewodem ochronnym zakończony wtykiem europejskim napięcie znamionowe 12 V opcja wymagana ładowarka baterii akumulatorów z sieci AC 27. Wyświetlacz kolorowy ekran LCD o rozdzielczości nie gorszej niż pikseli 28. System operacyjny Windows XP z obsługą: wbudowanej karty sieciowej Ethernet zewnętrznej klawiatury (układ US, QWERTY) zewnętrznej myszy komputerowej pamięci (dysku) USB 29. Język interfejsu użytkownika polski lub angielski 30. Twardy dysk wymagany 31. Interfejs GPIB wymagany zewnętrznego monitora ekranowego 32. Interfejs sieciowy (LAN) i/lub PC co najmniej jeden port Ethernet 10/100 BaseT (IEEE 802.3/802.3u; IP V4), złącze RJ45 zgodność interfejsu ze specyfikacją LXI klasy C (możliwość konfiguracji za pośrednictwem przeglądarki www) 33. Interfejs USB wymagany, co najmniej dwa złącza 25/161

26 Parametry i funkcje 34. Wbudowane procedury sprawdzenia sprawności aparatury ("self diagnostic") Wymagania minimalne możliwość dołączenia wielu urządzeń USB za pośrednictwem standardowego USB-Hub wymagane 35. Zakres temperatury otoczenia zgodnie z wymaganiami ogólnymi 36. Wilgotność względna powietrza zgodnie z wymaganiami ogólnymi 37. Odporność na narażenia mechaniczne, wibracje zgodnie z wymaganiami ogólnymi Dokumentacja i serwis 38. Dokumentacja techniczna sprzętu i oprogramowania Wymagania minimalne zgodnie z wymaganiami ogólnymi 39. Certyfikat wzorcowania (kalibracji) zgodnie z wymaganiami ogólnymi 40. Deklaracja zgodności z wymaganiami zasadniczymi obowiązującymi w UE 41. Gwarancja dotycząca napraw sprzętu oraz wzorcowanie w okresie gwarancji 42. Bezpłatna aktualizacja oprogramowania dostarczonej konfiguracji sprzętu 43. Szkolenie w zakresie obsługi 4 osoby zgodnie z wymaganiami ogólnymi zgodnie z wymaganiami ogólnymi zgodnie z wymaganiami ogólnymi Przykłady: Rysunek 3 Analizator widma z opcją analizatora sygnałów TETRA typu FSU firmy Rohde&Schwarz Rysunek 4 firmy Rohde&Schwarz Analizator widma typu FSP Analizator widma ogólnego przeznaczenia standard w aparaturze średniej klasy. 26/161

27 IV.2.3 Analizator sygnałów TETRA Przeznaczenie Analizator sygnałów TETRA ma zastosowanie do odbierania, rejestrowania i analizowania sygnałów systemu TETRA w dziedzinie czasu. W szczególności służy on do badania stacji bazowych i stacji ruchomych działających w trybie trankingowym oraz w trybie bezpośrednim. Analizowane są widma, moce, dynamika, szumy, modulacje, parametry częstotliwości. Analiza dostępnej aparatury pomiarowej przeznaczonej do systemów TETRA wykazała, że realizacje oddzielnego analizatora sygnałów nie zostały szerzej rozwinięte, natomiast funkcje analizy sygnałów TETRA mogą być zrealizowane w testerze urządzeń lub skanerze radiowym, a także w analizatorze widma. Z tych powodów zrezygnowano z rozpatrywania zastosowania w MLB oddzielnego analizatora sygnałów. W żadnym stopniu nie ograniczy to zakresu badań realizowanych przez MLB. Przykłady: Rysunek 5 Analyzer - Aeroflex 2310 TETRA Signal IV.2.4 Tester urządzeń sieci TETRA Przeznaczenie Tester realizuje pomiary parametrów oraz badania funkcjonalne urządzeń systemów TETRA, a w szczególności stacji bazowych i stacji ruchomych działających w trybie trankingowym oraz w trybie bezpośrednim. W szczególności takim testerem wykonywane są badania nadajników i odbiorników stacji TETRA pod względem zgodności ich parametrów ze stawianymi wymaganiami. Wykonywane są również badania sterowania (wymiany sygnałów i protokołów) oraz realizacji funkcji użytkowych (połączeń telefonicznych, transmisji SDS i danych). 27/161

28 Celowe jest, aby oprócz urządzeń systemów TETRA tester mógł badać również urządzenia innych systemów radiokomunikacyjnych, a zwłaszcza z kategorii radiokomunikacji profesjonalnej (Proffesional Mobile Radio PMR). Tabela 4 Specyfikacja techniczna testera urządzeń radiokomunikacyjnych Wymagania ogólne Wymagania 1. Rodzaj aparatury: wielofunkcyjny zestaw odbiorczych 2. umożliwiający pomiary parametrów oraz badania funkcjonalne stosowanych w systemach nadawczych 3. dyspozytorskich (systemach PMR) urządzeń radiowych: nadawczo-odbiorczych, pracujących w trybie simpleksowym lub dupleksowym 4. Wspólna platforma sprzętowa do badania: stacji ruchomych oraz stacji bazowych systemu TETRA pracujących w trybie trankingowym 5. stacji ruchomych systemu TETRA pracujących w trybie bezpośrednim (DMO) 6. stacji ruchomych oraz stacji bazowych / retransmisyjnych systemu DMR (Digital Mobile Radio, zgodnego ze specyfikacją ETSI TS ) pracujących w trybie trankingowym i analogowym 7. stacji ruchomych systemu dpmr (Digital Private Mobile Radio, zgodnego ze specyfikacją ETSI TS ) 8. stacji ruchomych oraz simpleksowych i dupleksowych stacji bazowych systemów analogowych, pracujących z modulacją FM Generator sygnałowy RF 9. Zakres częstotliwości radiowych (zakres RF): 10. Rozdzielczość nastawy częstotliwości 1 Hz Wymagania minimalne od F MIN 10 MHz do F MAX 1 GHz 11. Stałość częstotliwości jak używanego wzorca, por. p. Błąd! Nie można odnaleźć źródła odwołania., ±1 pozycja 12. Impedancja wyjścia (wyjść) RF 50 Ω 13. Preferowany rodzaj złącza RF N(f) 14. Zakres nastawy poziomu sygnału RF od 110,0 dbm do 0,0 dbm 15. Rozdzielczość nastawy poziomu RF 0,1 db 16. Dokładność poziomu sygnału RF nie gorsza niż ±1 db 17. Czystość widma sygnału RF: 18. harmoniczne fali nośnej < 25 dbc 28/161

29 Generator sygnałowy RF Wymagania minimalne 19. inne składowe w zakresie do 2,5 GHz < 55 dbc 20. szum fazowy (offset 20 khz) < 90 dbc 21. resztkowa modulacja amplitudowa < 0,1% r.m.s. (w paśmie 0,3 3,0 khz) 22. resztkowa modulacja częstotliwościowa < 15 Hz (w paśmie 0,3 3,0 khz) 23. Modulacja częstotliwościowa (FM) 24. źródło AF wewnętrzny generator AF lub zewnętrzne 25. preemfaza, cztery opcje: bez; 750 µs; 75 µs; 50 µs 26. zakres częstotliwości sygnału modulacji co najmniej do 15 khz 27. maksymalna dewiacja częstotliwości nie mniej niż ±50 khz 28. Wejście zewnętrznego sygnału modulacji BNC(f) Generator sygnałowy AF Wymagania minimalne 29. Zakres częstotliwości AF od 50 Hz do 20 khz 30. Stałość częstotliwości nie gorsza niż ± (50 ppm) 31. Rodzaj sygnału AF sinusoidalny 32. cyfrowej blokady szumu (koder DCS) 33. wybieranie tonowe (koder DTMF) 34. tonowe sekwencje wywołania selektywnego 35. Zakres nastawy napięcia wyjściowego AF od 1 mv do 3,2 V r.m.s. / 10 kω 36. Rozdzielczość nastawy napięcia AF 1 mv 37. Impedancja wyjściowa generatora AF < 10 Ω 38. Rodzaj złącza wyjścia generatora AF BNC(f) 39. Zniekształcenia i szum < 1% Wzorzec częstotliwości 40. Częstotliwość znamionowa wzorca wewnętrznego (OCXO) 41. Stałość częstotliwości (w zakresie temperatury 0 50 C) 42. Czas nagrzewania do uzyskana stałości nie gorszej niż ± (±0,02 ppm) Wymagania minimalne 10 MHz nie gorsza niż ± (±0,01 ppm) 15 minut 43. Starzenie nie więcej niż ± / rok (±0,1 ppm / rok) po miesiącu ciągłej pracy 44. Możliwość synchronizacji z zewnętrznego wzorca 10 MHz 45. Rodzaj złącza wzorca zewnętrznego BNC(f) wymagana, przebieg sinusoidalny 1 5 Vpp / 10 kω Odbiornik (analizator) sygnałów RF 46. Zakres częstotliwości radiowych (zakres RF) Wymagania minimalne od F MIN 10 MHz do F MAX 1 GHz 29/161

30 Odbiornik (analizator) sygnałów RF Wymagania minimalne 47. Funkcje częstościomierz (licznik częstotliwości) 48. miernik mocy RF w paśmie (lub kanale) o zdefiniowanej szerokości 49. demodulator pomiarowy FM 50. Impedancja wejścia (wejść) RF 50 Ω 51. Częstościomierz: 52. rozdzielczość odczytu częstotliwości 1 Hz 53. dokładność jak używanego wzorca,, ±1 pozycja 54. poziom sygnału wejściowego min. 50 dbm; maks. 46 dbm (50 W) 55. Miernik mocy RF 56. jednostki pomiaru wybór dbm odniesione do 50 Ω lub waty 57. Szerokopasmowy pomiar mocy RF 58. zakres pomiaru min. 20 dbm (100 mw); maks. 46 dbm (50 W) 59. rozdzielczość odczytu 0,1 db; albo 4 cyfry wyniku w watach 60. dokładność lepsza niż 10% ±1 pozycja cyfrowa 61. Pomiar mocy w paśmie kanału RF zakres pomiaru min. 60 dbm (1 nw); maks. 46 dbm (50 W) 62. 6,25 khz; 10 khz; 12,5 khz; 25 khz znormalizowana szerokość pasma rozdzielczość odczytu dokładność 0,1 db ±1 db 65. Demodulator pomiarowy FM 66. pomiar dewiacji częstotliwości zakresy 1/2/5/10/20/50 khz 67. rozdzielczość pomiaru dewiacji 10 Hz 68. deemfaza, cztery opcje bez; 750 µs; 75 µs; 50 µs 69. zakres częstotliwości AF od 50 Hz do 20 khz (zależnie od szerokości pasma kanału RF) Pomiary sygnałów AF i modulacji Wymagania minimalne 70. Sygnał badany z wewnętrznego demodulatora (badanie nadajnika) 71. wejścia zewnętrznego (badanie odbiornika) 72. Zakres częstotliwości AF od 50 Hz do 20 khz 73. Impedancja wejścia zewnętrznego, > 10 kω (wejście niesymetryczne) 74. do wyboru 600 Ω (wejście symetryczne) 75. Dopuszczalne napięcie wejściowe od 10 mv do > 10 V r.m.s. 76. Rozdzielczość pomiaru częstotliwości AF 0,1 Hz 30/161

31 Pomiary sygnałów AF i modulacji Wymagania minimalne 77. Pomiar napięcia AF jednostki mv/v lub dbm 78. Rozdzielczość pomiaru napięcia AF 1 mv / 0,01 db 79. Pomiar SINAD (Signal-to-Noise-and-Distortion) 80. częstotliwość sygnału AF w granicach 0,3 khz 3,4 khz 81. zakres pomiaru 60 db 82. rozdzielczość 0,1 db 83. dokładność ±1 db (ostatnia cyfra ±1) 84. Pomiar zniekształceń nielinearnych (THD) 85. częstotliwość sygnału AF w granicach 0,3 khz 3,4 khz 86. zakres pomiaru do 100% 87. rozdzielczość 0,1% 88. dokładność lepsza niż ±1 % 89. Pomiar stosunku sygnał szum (S/N) 90. zakres pomiaru 80 db 91. rozdzielczość 0,1 db 92. Pomiar przydźwięku i szumu 93. zakres pomiaru 80 db 94. rozdzielczość 0,1 db 95. Filtry pomiarowe AF (ważące) opcje: 96. bez filtru 97. psofometryczny CCITT (zgodny z zaleceniem ITU-T O.41) 98. górnoprzepustowy 300 Hz 99. dolnoprzepustowy 300 Hz 100. pasmowy 0,3 3,4 khz 101. dolnoprzepustowy 5 khz 102. Dekoder sygnalizacji tonowej systemów analogowych 103. cyfrowej blokady szumu (DCS) 104. wybierania tonowego (DTMF) 105. tonowych sekwencji wywołania selektywnego Oscyloskop Wymagania minimalne 106. Sygnał badany z wewnętrznego demodulatora (badania nadajnika) 107. wejścia zewnętrznego (badania odbiornika i inne) 108. Liczba kanałów Sprzężenie AC lub DC 31/161

32 Oscyloskop Wymagania minimalne 110. Impedancja wejściowa 1 MΩ 20 pf 111. Skala napięcia 2 mv do 20 V / działkę wg szeregu 1, 2, 5, Maksymalne napięcie 100 V 113. Szerokość pasma 3 db DC / > 10 MHz 114. Podstawa czasu 1 µs do 1 s / działkę w szeregu 1, 2, 5, 10 Badania urządzeń systemu TETRA Wymagania minimalne 115. Zakresy częstotliwości (plany kanałowe) TETRA MHz (offset 0 lub 12,5 khz) 116. TETRA MHz (offset 0 lub 6,25 khz lub 12,5 khz) 117. inne plany zdefiniowane przez użytkownika w zakresie między 300 MHz i 1 GHz 118. Badania urządzeń ruchomych (MS) w trybie trankingowym zgodność ze specyfikacjami ETSI EN , EN badanie ręczne lub automatyczne (wg procedury definiowanej przez użytkownika) 120. symulacja kanału sterującego BS (MCC, MNC, BCC, LA) 121. rejestracja MS w sieci testera 122. zestawianie połączenia / utrzymanie / rozłączenie połączenia grupowego 123. zestawianie połączenia / utrzymanie / rozłączenie połączenia indywidualnego 124. pomiary parametrów nadajnika (moc w funkcji czasu, dokładność modulacji, odchyłka częstotliwości) 125. pomiary parametrów odbiornika (BER, MER, RBER) 126. badanie parametrów w pętli RF 127. nadawanie i odbiór SDS 128. badania z użyciem sygnałów pomiarowych TETRA T1 (wg ETSI EN , EN ) 129. możliwość przechwytywania, demodulacji i analizy komunikacji z BS (protokółów) 130. Badania stacji bazowych (BS) systemu TETRA zgodność ze specyfikacjami ETSI EN , EN możliwość synchronizacji testera z częstotliwością BS przy badaniu odbiornika 32/161

33 Badania urządzeń systemu TETRA Wymagania minimalne 132. pomiar metodą dołączenie do złącza antenowego BS i/lub badanie sygnału promieniowanego przez antenę stacji 133. synchronizacja testera z badaną stacją bazową 134. identyfikacja BS (MCC, MNC, BCC, LA) 135. pomiary parametrów nadajnika (moc w funkcji czasu, dokładność modulacji, odchyłka częstotliwości) 136. pomiary parametrów odbiornika (BER, MER, PUEM) 137. badania z użyciem sygnałów pomiarowych TETRA T1 (wg ETSI EN , EN ) 138. możliwość przechwytywania, demodulacji i analizy komunikacji 139. Badania urządzeń ruchomych (MS) systemu TETRA w trybie bezpośrednim (DMO) zgodność ze specyfikacjami ETSI EN , EN symulacja komunikacji MS - MS 141. zestawienie i utrzymanie połączenia, rozłączenie połączenia 142. przesyłanie SDS 143. pomiary parametrów nadajnika (moc w funkcji czasu, dokładność modulacji, odchyłka częstotliwości) 144. pomiary parametrów odbiornika (BER, MER, RBER) 145. możliwość rejestracji i analizy komunikacji między MS i testerem Badania urządzeń systemu DMR Wymagania minimalne 146. Tester powinien umożliwiać: wybór trybu analogowego lub DMR 147. badanie stacji simpleksowych i dupleksowych 148. ustalenie częstotliwości nadajnika / odbiornika 149. konfigurację parametrów protokółu DMR 150. generację radiowego sygnału pomiarowego DMR 151. pomiar stopy błędu (BER), obserwację wykresu oka (eye diagram) 152. odbiór, demodulację i analizę radiowego sygnału DMR 33/161

34 Badania urządzeń systemu DMR Wymagania minimalne 153. pomiary parametrów nadajnika: odchyłki częstotliwości, dewiacji częstotliwości, mocy RF w szczelinie czasowej, narastania / opadania przebiegu mocy w czasie, konstelacji, szybkości transmisji 154. wymianę danych ze zdalnym PC Badania urządzeń systemu dpmr 155. Tester powinien umożliwiać: Wymagania minimalne 156. ustalenie częstotliwości 157. generację radiowego sygnału pomiarowego dpmr 158. pomiary parametrów nadajnika: mocy RF, mocy w czasie, odchyłki częstotliwości, dewiacji, szybkości transmisji. konstelacji 159. odbiór, demodulację i analizę radiowego sygnału dpmr 160. wymianę danych ze zdalnym PC Interfejsy pomiarowe i sterujące Wymagania minimalne 161. Wyświetlacz kolorowy ekran LCD o rozdzielczości nie gorszej niż pikseli 162. Interfejs sieciowy (LAN) RJ-45, Ethernet Base-T 10/100 Mbit/s 163. Interfejsy GPIB wymagany 164. Złącza USB co najmniej 2, z obsługą: 165. Złącza do zewnętrznego monitora VGA typu D, 15 pin funkcji zewnętrznej pamięci, klawiatury (układ US, QWERTY), myszy komputerowej Automatyzacja badań Wymagania minimalne 166. Możliwość przygotowania, zapisania w pamięci wymagane: testera i modyfikacji zapisanych wcześniej procedur 167. pomiarowych tworzenie i edycja skryptów pomiarowych za pomocą standardowego oprogramowania PC (np. Notepad z Microsoft Windows) 168. import skryptów do pamięci testera przez łącze Ethernet lub za pośrednictwem pamięci USB 169. Wykonywania procedur pomiarowych wymagane: 170. wybór procedury z pamięci testera, wprowadzenie i akceptacja zmiennych parametrów 34/161

35 Automatyzacja badań Wymagania minimalne 171. możliwość monitorowania wykonania procedury i przerwania w dowolnym momencie 172. możliwość wykonywanie procedury krok po kroku z udziałem operatora 173. możliwość sterowania z PC 174. Rejestracja wyników wymagane: 175. rejestracja informacji o zadanych warunkach pomiaru oraz wyników pomiaru uzyskanych po wykonaniu procedury w pamięci testera jako pliku w formacie czytelnym dla standardowego oprogramowania PC (np. WordPad z Microsoft Windows) 176. [B1] możliwość eksportu pliku z pamięci testera przez łącze Ethernet lub za pośrednictwem pamięci USB 177. Pojemność pamięci nieulotnej (lub twardego dysku) dla danych użytkownika 178. Wbudowane procedury sprawdzenia sprawności poszczególnych bloków testera ("self test") 179. Zdalne sterowanie i dostęp z PC za pośrednictwem LAN (adres IPv4) minimum 20 GB wymagane wymagany Wymagania środowiskowe Wymagania minimalne 180. Konstrukcja aparatura laboratoryjna, z uchwytami do montażu w stojaku 19" 181. Zasilane AC warunki znamionowe: 230 V, 50 Hz 182. dopuszczalne wahania napięcia zasilania: ± 10% 183. kabel z przewodem ochronnym zakończony wtykiem europejskim 184. Zasilanie DC z baterii akumulatorów (opcja: opcja wymagana zasilanie autonomiczne) 185. napięcie znamionowe 12 V 186. [B2] ładowarka baterii akumulatorów z sieci AC 187. Zakres temperatury otoczenia zgodnie z wymaganiami ogólnymi 188. Wilgotność względna powietrza zgodnie z wymaganiami ogólnymi Dokumentacja i serwis Wymagania minimalne 189. Dokumentacja techniczna sprzętu i oprogramowania język: polski lub angielski 190. szczegółowa specyfikacja parametrów wspólnej platformy sprzętowej i wszystkich zainstalowanych opcji 35/161

36 Dokumentacja i serwis Wymagania minimalne 191. podręczniki użytkowania wspólnej platformy i zainstalowanych opcji: 192. Certyfikaty wzorcowania (kalibracji) zgodnie z wymaganiami ogólnymi 193. Deklaracja zgodności z wymaganiami zasadniczymi obowiązującymi w UE zgodnie z wymaganiami ogólnymi 194. Gwarancja i wzorcowanie w okresie gwarancji zgodnie z wymaganiami ogólnymi 195. Bezpłatna aktualizacja oprogramowania (firmware) dla dostarczonej konfiguracji testera 196. Szkolenie 4 osoby, dostępność bez ograniczenia czasu Akcesoria pomiarowe (wszystkie elementy o impedancja 50 Ω) Sztuk 197. Adapter złącza TNC(m)-BNC(f) Adapter złącza N(m)-BNC(f) Tłumik stały: 10 db / 10 W, TNC(m)-TNC(f) Tłumik stały: 10 db / 150 W, złącza N(m)-N(f) Pomiarowy kabel współosiowy: długość ok. 1,2 m; N(m)-N(m) Pomiarowy kabel współosiowy: długość ok. 1,2 m; N(m)-BNC(m) Pomiarowy kabel współosiowy: długość ok. 1,2 m; TNC(m)-BNC(m) Pomiarowy kabel współosiowy: długość ok. 1,2 m; BNC(m)-BNC(m) Antena testowa na pasmo 150 MHz; BNC(m) Antena testowa na pasmo MHz; BNC(m) 1 Przykłady: Rysunek Series Analog and Digital Radio Test Platform - Aeroflex 36/161

37 IV.2.5 Skaner radiowy TETRA Przeznaczenie: Wykonywanie badań interfejsu radiowego oraz funkcji sieci TETRA na interfejsie radiowym, a w tym analizy sygnałów w sieci TETRA, pokrycia radiowego i identyfikacji zakłóceń. W szczególności: analiza sygnałów TETRA w zakresie częstotliwości co najmniej do 960 MHz, w blokach o szerokości co najmniej 10 MHz, określenie częstotliwości i numerów kanałów w analizowanym bloku, automatyczna detekcja kanału synchronizacji BSCH (Broadcast Synchronization Channel) stacji bazowych, identyfikacja BS (kod kraju (MCC), kod sieci ruchomej (MNC), pomiar poziomu sygnału BS, pomiar błędu fazy i błędu częstotliwości, pomiar stopy błędu, równoczesna analiza wszystkich kanałów w bloku o szerokości min. 10 MHz np MHz (tj. 400 kanałów), raster kanału 25 khz, pomiar zakłóceń W kanałach sąsiednich. Funkcje skanera powinny być wspomagane przez oprogramowanie na standardowy PC o następujących funkcjach: współpraca ze skanerem, współpraca z terminalami ruchomymi (radiotelefonami), rejestracja wyników badań. Specyfikacje takiego oprogramowania zawarto w rozdziale IV.4.1 Oprogramowanie do obsługi aparatury pomiarowej i automatyzacji badań Oprócz sterowania wykonywaniem badań ich wyniki powinny zostać przetworzone do postaci raportu. Obejmuje to takie funkcje jak: wizualizacja, przetwarzanie danych (w celu tworzenia statystyk), analizowanie zjawisk w sieciach radiowych na podstawie testów objazdowych (drive tests/walk tests) i badania pokrycia sygnałem radiowym. 37/161

38 Specyfikacje takiego oprogramowania zawarto w rozdziale IV.4.3 Oprogramowanie do opracowywania wyników badań. Ze względu na powiązania funkcjonalne, do specyfikacji skanera dołączono specyfikacje terminali testowych TETRA. Tabela 5 Specyfikacja techniczna zestawu do analizowania sieci ruchomych (skanera sieci radiowych) i terminali testowych TETRA Parametry i funkcje wymagania ogólne Wymagania minimalne 1. Rodzaj aparatury przewoźna, sterowana programowo, platforma do analizowania sygnałów w sieciach radiokomunikacji ruchomej 2. Zakres częstotliwości radiowych (zakres RF): od F MIN 40 MHz do F MAX 6 GHz 3. Szerokość pasma pośredniej częstotliwości do 20 MHz 4. Liczba torów odbiorczych RF 2, z możliwością niezależnego programowania 5. Impedancja wejściowa każdego z torów RF 50 Ω 6. Izolacja DC wejść RF wymagana 7. Współczynnik fali stojącej wejść RF względem 1,5 w zakresie 40 MHz f < 1,0 GHz Ω (VSWR) < 1,7 w zakresie 1,0 GHz f F MAX : 9. Rodzaj złącza wejściowego RF N(f) lub SMA(f) 10. Maksymalny dopuszczalny poziom sygnału RF > 3 dbm 11. Niepewność pomiaru poziomu sygnału RF 1,0 db w zakresie 40 MHz f < 1,0 GHz 12. (S/N > 17 db) < 1,5 db w zakresie 1,0 GHz f F MAX : 13. Intermodulacja trzeciego rzędu: punkt przecięcia ( - TOI point): zakres dynamiki, 2 sygnały RF o poziomie 35 dbm każdy: 0 dbm 70 dbc 14. Liczba szumowa (NF) typowa 7 db przy 3,5 GHz, wzmacniacz wstępny włączony 38/161

39 Parametry i funkcje wymagania ogólne Wymagania minimalne 15. typowa 19 db przy 3,5 GHz, wzmacniacz wstępny wyłączony 16. Zakres dynamiki ze względu na intermodulacje typowy 65 dbc ( 12 dbm TOI): 3,5 GHz, 2 sygnały 45 dbm, wzmacniacz wstępny włączony 17. typowy 70 dbc (0 dbm TOI): 3,5 GHz, 2 sygnały 35 dbm, wzmacniacz wstępny wyłączony 18. Stałość częstotliwości wbudowanego wzorca: nie gorsza niż / rok (1 ppm / rok) 19. Częstotliwość sygnału wzorca zewnętrznego 10 MHz 20. Rodzaj złącza sygnału wzorca zewnętrznego BNC(f) 21. Wbudowane procedury sprawdzenia sprawności urządzenia ("self test") wymagane 22. Zewnętrzne wyzwalanie pomiaru (triggering) w funkcji czasu 23. poziomu sygnałów RF w funkcji przebytej drogi Obsługiwane systemy radiokomunikacyjne: Wymagania 24. Wymagana dostawa Analiza sygnałów systemu TETRA Release Analiza sygnałów systemu TETRA Release 2 (TETRA Enhanced Data Services, TEDS) 26. Wymagana gotowość do rozbudowy przyrządu LTE-FDD 27. (instalacja opcji sprzętowych i/lub programowych) LTE-TDD 28. o funkcje analizy sygnałów każdego z następujących systemów WiMAX (IEEE e) 29. GSM 900/1800 (czułość 115 dbm) 30. WCDMA (wraz HSPA i HSPA+) 31. DMR 32. Możliwość jednoczesnego skanowania dwóch różnych systemów radiokomunikacji ruchomej wymagana 39/161

40 Badania systemu TETRA 33. Pomiary w ruchu przy szybkości pojazdu w granicach Wymagania minimalne od 0 do co najmniej 40 km/h z zachowaniem warunków kryterium Lee 34. Zakresy częstotliwości pasma PMR w zakresie częstotliwości od 146 MHz do 1 GHz 35. Odstęp międzykanałowy TETRA Release 1, (modulacja π/4 DQPSK) 36. Odstęp międzykanałowy TETRA Release 2, (TEDS) modulacja QAM 37. Monitorowane podzakresy częstotliwości - bloki 25 khz n 25 khz, gdzie n = 1, 2 równolegle dwa, każdy o szerokości minimum 10 MHz 38. Liczba monitorowanych kanałów (nośnych) nie mniej niż 400 / 10 MHz (downlink) 39. Analiza sygnałów systemu TETRA (downlink) pomiar częstotliwości stacji i ustalenie numeru kanału 40. demodulacja BSCH 41. identyfikacja stacji bazowej MCC, MNC, BCC 42. pomiar poziomu (RSSI) i widma sygnału 43. pomiar zakłóceń wspólnokanałowych 44. Czułość (kanał 25 khz): poziom sygnału odbieranego (RSSI): dekodowanie kanału ( BSCH), przy S/N > 9,5 db : 45. Antena: pokrywająca zakres częstotliwości od 380 MHz do 390 MHz (TETRA w sieciach służb bezpieczeństwa i ratownictwa) oraz zakres częstotliwości od 410 MHz do 430 MHz (TETRA w sieciach innych służb); 120 dbm 115 dbm 2 kompletne anteny do montażu na dachu pojazdu, po jednej dla każdego z dwóch torów odbiorczych. Uwaga. Dopuszcza się dostawę dwóch wykonań anten: a) dla zakresu od 380 MHz do 400 MHz (2 komplety); b) dla zakresu od 410 MHz do 430 MHz (2 komplety). 40/161

41 Odbiornik nawigacji satelitarnej Wymagania 46. Odbiornik sygnałów nawigacji satelitarnej (GPS) wymagany 47. Czułość: do uzyskania synchronizacji: w trybie śledzenia sygnałów: 48. Czas uzyskania synchronizacji (po włączeniu zasilania "zimny start"): < 146 dbm < 156 dbm < 60 s 49. Liczba śledzonych satelitów: Częstość odświeżania pozycji: 0,5 s 51. Dokładność określania pozycji typowa 2,5 m (CEP dla 50% wyznaczonych pozycji) 52. Rodzaj anteny: zewnętrzna, aktywna Interfejsy pomiarowe i sterujące Wymagania minimalne 53. Interfejs LAN co najmniej jeden port Ethernet 10/100/1000 BaseT, IPv4, złącze RJ USB wymagany, jeśli potrzebny do realizacji funkcji sterowania / gromadzenia wyników 55. GPIB wymagany jeśli potrzebny do realizacji funkcji sterowania / gromadzenia wyników 56. Protokół sterowania pomiarami i testami wymagane definicje protokółów sterowania wykonywaniem pomiarów i testów oraz odbierania ich wyników i/lub oprogramowanie realizujące te funkcje Konstrukcja, parametry środowiskowe Wymagania 57. Obudowa przeznaczona do zamocowania w stojaku 19" 58. Zasilanie DC: podstawowy tryb zasilania 59. napięcie znamionowe 12 V 60. zakres dopuszczalny: min. 10,8 V / maks. 15,6 V 41/161

42 Konstrukcja, parametry środowiskowe Wymagania 61. Zasilanie AC: dostarczony osobno adapter AC/DC 62. warunki znamionowe: 230 V, 50 Hz 63. dopuszczalne wahania napięcia zasilania: ± 10% 64. kabel z przewodem ochronnym zakończony wtykiem europejskim 65. Zakres temperatury otoczenia zgodnie z wymaganiami ogólnymi 66. Wilgotność względna zgodnie z wymaganiami ogólnymi 67. Odporność na narażenia mechaniczne, wibracje zgodnie z wymaganiami ogólnymi 68. Kompatybilność elektromagnetyczna, zgodność z normami 69. Bezpieczeństwo użytkowania zgodność z normą zgodnie z wymaganiami ogólnymi zgodnie z wymaganiami ogólnymi Dokumentacja i serwis 70. Dokumentacja techniczna sprzętu i oprogramowania Wymagania minimalne zgodnie z wymaganiami ogólnymi 71. Certyfikat wzorcowania (kalibracji) zgodnie z wymaganiami ogólnymi 72. Deklaracja zgodności z wymaganiami zasadniczymi obowiązującymi w UE 73. Gwarancja dotycząca napraw sprzętu oraz wzorcowanie w okresie gwarancji 74. Bezpłatna aktualizacja oprogramowania dostarczonej konfiguracji sprzętu zgodnie z wymaganiami ogólnymi zgodnie z wymaganiami ogólnymi zgodnie z wymaganiami ogólnymi 75. Szkolenie w zakresie obsługi 4 osoby Terminale testowe TETRA Wymagania minimalne 76. Rodzaj aparatury Stacje ruchome (radiotelefony noszone) TETRA przeznaczone do zautomatyzowanych badań funkcjonalności i jakości usług sieci TETRA 42/161

43 Terminale testowe TETRA Wymagania minimalne 77. Zakres częstotliwości radiowych (zakres RF): od 380 MHz do 385 MHz (nadajnik) / od 390 MHz do 395 MHz (odbiornik) w zakresach częstotliwości przeznaczonych dla sieci TETRA służb bezpieczeństwa i ratownictwa 78. od 410 MHz do 420 MHz (nadajnik) / od 420 MHz do 430 MHz (odbiornik) w zakresach częstotliwości przeznaczonych dla sieci TETRA innych użytkowników 79. Liczba radiotelefonów co najmniej 4 modele różnych producentów, w tym marki EADS, Motorola i Sepura 80. Zakres usług tryb trankingowy (TMO) 81. tryb bezpośredni (DMO) 82. przekazywane sygnały foniczne 83. SDS 84. pakietowa transmisja danych 85. Wykonanie radiotelefony noszone wraz z niezbędnym osprzętem, takim jak uchwyty, złącza i kable: do zewnętrznej anteny, zasilania oraz interfejsu PEI 86. Zasilanie z wbudowanej baterii akumulatorów, doładowywanej w czasie testów za pośrednictwem uchwytu ze źródła o napięciu 12 V DC 87. Certyfikaty potwierdzenie zgodności z wymaganiami zasadniczymi dyrektywy R&TTE 88. certyfikaty interoperacyjności TETRA Association stwierdzające współpracę z infrastrukturą różnych producentów 89. Interfejsy (komplet: radiotelefon z uchwytem) interfejs PEI w wersji USB lub V24/V złącze RF 50 Ω do anteny zewnętrznej 91. do ładowania baterii akumulatorów w uchwycie, a także z osobnej ładowarki AC/DC, gdy radiotelefon jest używany w inny sposób niż w uchwycie 92. Współpraca z innymi elementami wyposażenia badaniowego możliwość zdalnego sterowania trybem pracy oraz przesyłania wartości mierzonych parametrów za pośrednictwem PEI 93. kompatybilność programu sterującego z programem sterującym skanerem 94. gwarantowana możliwość synchronizacji rejestrowanych wyników z wynikami pomiarów wykonanych za pomocą skanera 43/161

44 Terminale testowe TETRA Wymagania minimalne 95. Zakres temperatury otoczenia zgodnie z wymaganiami ogólnymi 96. Wilgotność względna zgodnie z wymaganiami ogólnymi 97. Odporność na narażenia mechaniczne, wibracje zgodnie z wymaganiami ogólnymi a. Przykłady: Rysunek 7 TSMW Universal Radio Network Analyzer, Scanner for drive tests and I/Q streaming Rohde&Schwarz Rysunek 8 Ultra-fast wideband scanning receiver and measurement logging system for radio network analysis and verification - Multiple Access Communications Limited 44/161

45 Rysunek 9 Syntech In-Field Performance Measurement Tool Rysunek 10 Gemini TETRA drivetest tool - Radio Systems Information Ltd IV.2.6 Noszony zestaw badaniowy TETRA Służby bezpieczeństwa i reagowania kryzysowego wymagają skutecznej łączności także w miejscach niedostępnych dla samochodu. W szczególności mogą to być budynki o różnej konstrukcji, miejsca wyłączone z ruchu samochodowego, inne obiekty inżynierskie (tunele, kanały,...) czy naturalne (góry, lasy,...). Do badań usług komunikacji elektronicznej w takich miejscach są przeznaczone zestawy plecakowe lub ręczne. Są to tzw. walk-test. 45/161

46 Tabela 6 Specyfikacja zestawu do badania funkcjonalności i jakości usług TETRA w przestrzeniach zamkniętych lub trudnodostępnych Uwaga: Jest to uproszczona i ograniczona wersja przewożonego zestawu urządzeń: skaner radiowy + 1 lub 2 telefony testowe + komputer z oprogramowaniem sterowania badaniami sieci TETRA. W przypadku minimalnym zestaw taki może się składać z jednego telefonu i komputera wtedy funkcje muszą być ograniczone tylko do tych, które są możliwe w takiej konfiguracji. Przeznaczenie i wyposażenie sprzętowe Wymagania 1. Przeznaczenie Noszony zestaw urządzeń do badania sieci TETRA wewnątrz pomieszczeń, w tunelach i innych miejscach tam gdzie powinien być zasięg sieci, a nie można użyć wyposażenia zainstalowanego na pojeździe 2. Wymiary i ciężar wyposażenia Badania w przestrzeniach zamkniętych (lub trudnodostępnych) wymagają zestawu aparatury pomiarowej i testowej oraz jej opakowania, które pozwolą na wygodnie transportowanie przez pojedynczą osobę przez czas od kilkunastu minut do kilku godzin (np. w postaci torby lub plecaka). 3. Minimalny zestaw wyposażenia telefon testowy TETRA 4. tablet PC 5. Pożądany zestaw wyposażenia 2 telefony testowe TETRA 6. tablet PC 7. odbiornik pomiarowy (skaner) 8. baterie akumulatorów umożliwiające aktywną pracę zestawu przez co najmniej 4 godziny 9. Środowisko oprogramowania sterującego zestawem Komputer współpracujący z urządzeniami pomiarowymi i testowymi a w szczególności ze skanerem radiowym 10. Minimalne wymagania na komputer sterujący procesor x86 2-rdzeniowy 11. tablet PC 4 GB RAM GB HDD 13. czytnik DVD ROM 14. USB LAN 16. odbiornik GPS 17. Monitor LCD 1024x Windows XP SP3 lub Windows 7 Uwaga: wersja systemu operacyjnego kompatybilna z systemem zaimplementowanym w aparaturze pomiarowej, 19. Zakres temperatury otoczenia zgodnie z wymaganiami ogólnymi 20. Wilgotność względna zgodnie z wymaganiami ogólnymi 46/161

47 Przeznaczenie i wyposażenie sprzętowe Wymagania 21. Odporność na narażenia mechaniczne, wibracje zgodnie z wymaganiami ogólnymi Terminale testowe TETRA Wymagania minimalne 22. Zakres częstotliwości radiowych (zakres RF): od 380 MHz do 385 MHz (up-link) / od 390 MHz do 395 MHz (down-link) w zakresach częstotliwości przeznaczonych dla sieci TETRA służb bezpieczeństwa i ratownictwa 23. od 410 MHz do 420 MHz (up-link) / od 420 MHz do 430 MHz (down-link) w zakresach częstotliwości przeznaczonych dla sieci TETRA innych użytkowników 24. Liczba radiotelefonów co najmniej 2 modele różnych producentów, w tym marki EADS, Motorola i Sepura 25. Zakres usług tryb trankingowy (TMO) 26. tryb bezpośredni (DMO) 27. głos 28. SDS 29. pakietowa transmisja danych 30. Wykonanie radiotelefony noszone wraz z niezbędnym osprzętem, takim jak uchwyty, złącza i kabel interfejsu PEI Zasilanie z wbudowanej baterii akumulatorów, ładowanej ze źródła o napięciu 12 V DC 31. Certyfikat y potwierdzenie zgodności z wymaganiami zasadniczymi dyrektywy R&TTE (wymagane) 32. certyfikaty interoperacyjności TETRA Association stwierdzające współpracę z infrastrukturą różnych producentów 33. Interfejsy interfejs PEI USB lub V24/V możliwość dołączenia anteny zewnętrznej za pośrednictwem złącza RF 50 Ω 35. sterowanie i gromadzenie danych na interfejsie PEI programem zainstalowanym w komputerze przenośnym (tablet PC)MLB Funkcje oprogramowania sterującego Wymagania 36. Ogólne wymagania funkcjonalne oprogramowania Platforma do sterowania pomiarami i wstępnej analizy sygnałów sieci TETRA wykonywane w ruchu (walk testing) 37. Sterowane urządzenia skaner radiowy 38. zestaw terminali (radiotelefonów testowych) 39. Miejsce wykonywania badań na zewnątrz budynków (lokalizacja z wykorzystaniem GPS) 47/161

48 Funkcje oprogramowania sterującego Wymagania 40. wewnątrz pomieszczeń (lokalizacja bez GPS, korelacja z planem obiektu) 41. Funkcje sterowane przez oprogramowanie badanie pokrycia sygnałem (zasięgu użytecznego) sieci radiokomunikacyjnej 42. identyfikacja stacji bazowych i kanałów radiowych 43. identyfikacja i pomiary zakłóceń 44. pomiary parametrów poszczególnych kanałów TETRA 45. badania współpracy stacji ruchomych w ruchu ze stacjami bazowymi 46. zestawianie połączeń testowych i rejestrowanie parametrów zestawiania połączeń 47. pomiary jakości połączeń (end to end) 48. rejestrowanie informacji związanych z połączeniami (w tym wiadomości sterowania połączeniami) 49. rejestrowanie wyników pomiarów wraz z ich parametrami lokalizacyjnymi i czasowymi 50. prezentacja bieżących wyników pomiarów i testów 51. Funkcje analizy wyników on-line prezentacja postępu wykonywania programu pomiarów i testów 52. wizualizacja określonych danych na mapach rastrowych (np. aktualnej lokalizacji) 53. wizualizacja określonych danych w postaci tabel i/lub wykresów i obrazów 54. analizowanie i sygnalizowanie na bieżąco danych pomiarowych i sygnalizowanie sytuacji mogących spowodować negatywne wyniki pomiarów i testów (walidacja wyników badań) 55. eksportowanie wyników analiz w formatach do archiwizacji i dalszego przetwarzania Interfejsy programowe Wymagania 56. System operacyjny kompatybilny z MS Windows XP lub 7 Uwaga: wersja systemu operacyjnego kompatybilna z systemem zaimplementownym w aparaturze pomiarowej, 57. Interfejs użytkownika graficzny MS Windows z wykorzystaniem Windows Touch i oddzielnych okien dla poszczególnych procesów 58. Język interfejsu użytkownika polski lub angielski 48/161

49 Interfejsy programowe 59. Interfejs do prezentacji wyników na mapie/planie obiektu 60. Sterowanie urządzeniami pomiarowymi i testowymi (interfejs do urządzeń badaniowych) Wymagania do ogólnie dostępnych map rastrowych i użycie formatów planów budynków w postaci rastrowej skaner radiowy do badania właściwości sieci w ruchu, 61. terminale (telefony) testowe TETRA 62. prezentacja działania poszczególnych urządzeń na bieżąco w oddzielnych oknach 63. zdalne sterowanie (z komputera) poszczególnymi urządzeniami 64. Interfejs sterowania procesami pomiarowymi i testowymi interaktywne uruchamianie, wstrzymywanie, wznawianie i kończenie sesji badań (wszystkich procesów) 65. uruchamianie, wstrzymywanie, wznawianie i kończenie poszczególnych procesów) 66. prezentacja działania poszczególnych procesów w oddzielnych oknach 67. Interfejs programowania procesów pomiarowych i testowych i tworzenia bibliotek procedur badaniowych opracowywanie i modyfikowanie programu badań 68. realizację automatycznych procesów pomiarowych i testowych 69. Interfejs do zarejestrowanych wyników badań przekazywanie wyników do opracowania raportów z badań Przykłady: Rysunek 11 CRIBS TETRA Walk-Test and Drive-Test Solution - Multiple Access Communications Limited 49/161

50 Rysunek 12 TETRA Air Interface Drive Test Solution, Backpack System for R&S TSMW - Rohde&Schwarz Rysunek 13 Gemini TETRA network performance measurement tool hand-held option - Radio Systems Information Ltd IV.2.7 System antenowy 1. MLB powinno być wyposażone w zestaw anten umożliwiających wykonywanie założonych badań przy pomocy aparatury zainstalowanej na pokładzie MLB. 2. Anteny powinny być skalibrowane do użycia razem z określonymi przyrządami badawczymi/pomiarowymi, tak aby wyniki badań były rzetelne. 3. Anteny powinny być tak rozmieszczone, umocowane i okablowane, aby mogły być wykorzystywane jednocześnie (bez wzajemnych zakłóceń). 4. Do anten powinien być przewidziany dostęp w celach eksploatacyjnych (wymiana, regulacja, naprawa,...). 5. Należy uwzględnić, że oprócz anten stanowiących wyposażenie aparatury badawczej mogą być (o ile będzie to wymagane do poprawnego działania) anteny innych urządzeń stanowiących wyposażenie MLB, tj.: a. radioodbiornik, b. urządzenie nadawczo-odbiorcze CB, c. nawigacja satelitarna kierowcy MLB, d. urządzeń końcowych GSM/UMTS, WLAN itp. 50/161

51 IV.3 Sprzęt informatyczny i oprogramowanie podstawowe 1. Wyposażenie informatyczne, obok aparatury pomiarowej i testowej, stanowi drugą zasadniczą grupę elementów MLB decydujących o jego funkcjonalności. 2. Sprzęt informatyczny i oprogramowanie podstawowe musi zapewnić działanie aplikacji biorących udział w realizacji lub realizujących użytkowe funkcje MLB, takie jak: a. realizacja badań (pomiarów i testów), b. opracowanie wyników badań i wydanie raportu. 3. Oprócz generalnych wymagań sformułowanych na początku rozdziału IV oraz w punkcie IV.1 sprzęt informatyczny i oprogramowanie podstawowe powinny mieć właściwości opisane poniżej. Ostatecznie wymagania zostaną zawarte dokumencie pt. Wymagania techniczne i eksploatacyjne. 4. Niezależnie od wskazania konkretnych parametrów i właściwości na etapie projektowania MLB muszą być przewidziane możliwości rozbudowy komputerów, w szczególności w zakresie: a. zwiększenia mocy obliczeniowej (w postaci ogólnej wydajności ze wskazaniem na najsłabsze podzespoły, b. zwiększenia pojemności pamięci operacyjnej, c. zwiększenia pojemności pamięci masowej, d. zwiększenia ilości poszczególnych interfejsów komunikacyjnych. 51/161

52 Rysunek 14 Komputer PC do stojaka 19 i monitor LCD dotykowy Przeznaczenie: System sterowania badaniami i gromadzenia wyników badań oraz podstawowe stanowisko do monitorowania pracy MLB. Tabela 7 stojaku 19 Konfiguracja i wymagane parametry komputera PC do zainstalowania w Wymagania 1. Jednostka centralna a. komputer przemysłowy PC w obudowie do zainstalowania w stojaku 19 b. procesor Intel Core i7 lub Core i7 Extreme Edition c. RAM DDR3 co najmniej 8 GB z możliwością rozbudowy do min. 16 GB (bez konieczności wymiany zainstalowanej pamięci), Uwagi i uzasadnienia Jednostka centralna komputera powinna mieć możliwości zaspokojenia potrzeb w zakresie przetwarzania w czasie rzeczywistym informacji użytkowych i związanych z badaniami w każdej postaci (do strumienia HDTV włącznie). Stąd wymagana możliwie jak największa moc obliczeniowa jednostki centralnej osiągana dzięki najnowocześniejszym podzespołom. Pożądane jest zastosowanie podzespołów (płyta główna, procesor, pamięć) o zminimalizowanym zużyciu energii. Wymagana jest konstrukcja przeznaczona do zainstalowania w stojaku 19, odporna na narażenia mechaniczne związane z przewożeniem samochodem jeżdżącym po drogach. Nie precyzuje się wymagań odnośnie wysokości obudowy (nu). 52/161

53 Wymagania 2. Pamięci masowe a. HDD pojemność co najmniej 500 GB, typu SDD (bez części ruchomych) z interfejsem SATAII, b. napęd optyczny minimum: CD-RW/DVD+/- RW DL/Blueray wewnętrzny (nie dopuszcza się napędu zewnętrznego) c. miejsce do zainstalowania przenośnych dysków 3. Karty dodatkowe/opcje płyty głównej a. karta grafiki pamięć - 1 GB DDR 3, interfejs płyty głównej - PCI Express interfejs monitora HDMI/DVI/HDCP opcja HDTV zgodność z biblioteką DirectX 10 lub nowszą wyjście na dodatkowy monitor/projektor, b. karta High Definition Audio, audio wyjście (słuchawki/głośniki) wejście (mikrofon), c. karta TV analog + DVB-T MPEG4 (polskie) 4. Interfejsy komunikacyjne: a. 2xLAN 10/100/1000 Mb/s, b. Bluetooth 2.0, (standard IEEE ) c. WiFi (standard IEEE a/b/g), d. min 4*USB 2.0, e. GPIB/IEEE488, f. RS-232, g. HDMI/DVI h. równoległy LPT, i. inne wymagane do współpracy z pozostałymi systemami i zespołami MLB, Uwagi i uzasadnienia Pamięci masowe powinny zapewnić autonomię MLB w zakresie gromadzenia i przenoszenia danych związanych z badaniami, w trakcie prowadzenia badań. Archiwizacja i przetwarzanie danych gromadzonych w dłuższych okresach powinny być wykonywane na zewnątrz. Powinny być przewidziane miejsce do zainstalowania dodatkowych, przenośnych dysków (z interfejsem SATA lub USB) umożliwiających przekazywanie danych do zewnętrznego centrum przetwarzania. Opcje płyty głównej (wyposażenie zainstalowane na płycie głównej) lub dodatkowe karty powinny zapewnić warunki do przetwarzania plików oraz strumieni audio i wideo oraz naziemnej telewizji analogowej i cyfrowej. Ma to dać możliwości przetwarzania dokumentów multimedialnych w każdej postaci, realizację multimedialnych sesji w trybie bezpośrednim (np. wideokonferencji) oraz dostęp do informacji medialnych potrzebnych do działania MLB w terenie. Podstawowym interfejsem komunikacyjnym będzie Ethernet 10/100/1000 Mbit/s. Sieć LAN będzie łączyć wszystkie elementy stacjonarne na pokładzie MLB oraz będzie mieć połączenie na zewnątrz MLB. Pokładowa sieć bezprzewodowa będzie łączyć elementy ruchome na pokładzie MLB i będzie budowana przede wszystkim w oparciu o standard Bluetooth lub WiFi. Pozostałe interfejsy mają zapewnić możliwość elastycznej konfiguracji wyposażenia i ewentualnego dołączania elementów o rzadziej wykorzystywanych interfejsach.(jak IEEE488 czy RS-232). 53/161

54 Wymagania 5. Monitor ekranowy: a. rozmiar co najmniej 24 LCD LED o rozdzielczości co najmniej 1920x1080 pikseli (Full HD) b. ekran dotykowy do sterowania z wykorzystaniem funkcji Windows Touch c. interfejs HDMI/DVI z HDCP d. z monitorem powinien być związany (najlepiej wbudowany) hub USB umożliwiający dołączenie peryferii tworzących stanowisko operatora e. konstrukcja monitora powinna uwzględniać jego umieszczenie w samochodzie oraz fizyczne i funkcjonalne powiązania z wyposażeniem stanowiska operatora 6. Wyposażenie stanowiska operatora a. mysz optyczna bezprzewodowa, b. klawiatura QWERTY bezprzewodowa, c. kamera internetowa HD d. mikrofon e. słuchawki f. głośniki Zasilanie i chłodzenie a. zasilanie =12 V lub inne bezpieczne wytworzone z =12 V; b. zalecane chłodzenie bez wentylatorów Uwagi i uzasadnienia Monitor ekranowy komputerów MLB ma dwie główne funkcje: obrazowania pracy wszystkich komponentów MLB w celu kontroli poprawności ich działania udział w sterowaniu pracą MLB jako całości, jak i poszczególnych komponentów. W tym celu może być otwarte nawet do kilkunastu okien. Ekran powinien więc mieć i duży rozmiar i dobrą rozdzielczość. Ze względu na charakter pracy operatora celowe jest wykorzystanie sterowania przez dotyk ekranu (funkcje tablet). Celowe jest konstrukcyjne połączenie (przynajmniej niektórych) elementów wyposażenia stanowiska operatora. Np. w monitor może być wbudowany hub USB, głośniki, gniazda do dołączenia słuchawek i mikrofonu. Obudowa monitora powinna umożliwiać trwałe umieszczenie kamery internetowej. Oprócz monitora stanowisko operatora powinno być wyposażone w elementy zapewniające możliwości wszechstronnej komunikacji z komputerem i przy pomocy komputera na zewnątrz MLB. Ze względu na umieszczenie tych elementów na pokładzie samochodu powinny one albo być wbudowane w monitor (głośniki, mikrofon, kamera) albo mieć możliwość mocowania tak, aby nie przemieszczały się w czasie jazdy. Wymagania dotyczące zasilania wynikają z wymogów bezpieczeństwa pracy w czasie jazdy. Wymagania dotyczące chłodzenia mają na celu ograniczenie zużycia energii przez wyposażenie MLB. 54/161

55 Rysunek 15 Komputer typu tablet PC Przeznaczenie: Do sterowania badaniami i gromadzenia wyników w przypadku pomiarów skanerem plecakowym oraz do monitorowania pracy MLB jako mobilna alternatywa dla stanowiska podstawowego. Tabela 8 Konfiguracja i wymagane parametry komputera PC typu tablet Wymagania 1. Jednostka centralna a. komputer przenośny PC w obudowie wzmocnionej b. procesor Intel i7 mobile, c. RAM DDR3 co najmniej 4 GB Uwagi i uzasadnienia PC typu tablet PC powinien mieć możliwości przetwarzania porównywalne z drugim komputerem na pokładzie samochodu (stacjonarnie zainstalowanym w stojaku 19 patrz Tabela 7), gdyż w pewnych przypadkach może go zastępować. Generalnie te same aplikacje powinny działać na obydwu komputerach. Ze względu na wykorzystywanie tego komputera również na zewnątrz samochodu powinien on mieć obudowę o zwiększonej odporności na warunki otoczenia. Gabaryty komputera powinny umożliwiać nie tylko jego przenoszenie, ale również pracę poza stanowiskiem biurowym (stół, krzesło), np. w trakcie wykonywania pomiarów w terenie przy pomocy zestawu plecakowego. Model komputera musi przewidywać wykorzystanie stacji dokującej zamontowanej w samochodzie, która zapewni co najmniej: a. zasilanie b. dołączenie do sieci LAN 55/161

56 Wymagania 2. Pamięci masowe a. SSD co najmniej 100 GB b. interfejs SATAII do zainstalowania dysku przenośnego c. gniazdo kart pamięci 3. Wbudowane multimedia a. karta graficzna zgodna z DirectX 10 lub nowszą pamięć DDR3 b. karta dźwiękowa standard High Definition Audio, wbudowane głośniki stereo, wbudowany zestaw dwóch mikrofonów, kontrolki dotykowe do regulacji głośności i wyłączania głosu, złącze słuchawek i mikrofonu c. wbudowana kamera internetowa o rozdzielczości 2 Mpix 4. Wyświetlacz LCD LED przekątna ekranu od 12,1 do 13,3 rozdzielczość WXGA (1280x800) lub lepsza szeroki kąt widzenia powłoka antyrefleksyjna ekran dotykowy 5. Klawiatura i urządzenia wskazujące a. klawiatura odporna na zalanie i do pracy przy słabym świetle b. tabliczka dotykowa z dwoma przyciskami c. cyfrowe pióro Uwagi i uzasadnienia Charakterystyki dostosowane do funkcji, ale z uwzględnieniem gabarytów. Uzasadnienie wyposażenia multimedialnego jest podobne jak w przypadku komputera stacjonarnego z uwzględnieniem gabarytów i warunków pracy komputera przenośnego Wymagania wynikają z potrzeby ograniczenia rozmiaru a potrzebą jak najlepszych parametrów i właściwości użytkowych, zwłaszcza w zakresie aplikacji multimedialnych oraz wykorzystania ekranu dotykowego W przypadku korzystania z funkcji tabletu te wymagania mają znaczenia drugorzędne do wykorzystania głównie w warunkach biurowego stanowiska pracy 56/161

57 Wymagania 6. Interfejsy komunikacyjne: a. LAN 10/100/1000 Mb/s, b. Bluetooth 2.0, (standard IEEE ) c. WiFi (standard IEEE a/b/g), d. min 4*USB 2.0, e. RS-232, f. D-Sub (do zewnętrznego monitora lub rzutnika) g. HDMI/DVI z HDCP (do zewnętrznego monitora lub rzutnika) h. inne wymagane do współpracy z pozostałymi systemami i zespołami MLB, 7. Zabezpieczenia a. czytnik linii papilarnych b. blokada Kensington 8. Zasilanie i chłodzenie a. zasilanie =12 V lub inne bezpieczne wytworzone z =12 V; b. zasilanie poprzez stację dokującą zainstalowaną w samochodzie c. dodatkowo zasilacz 230 V 9. Wymagania mechaniczne i klimatyczne a. odporność na wstrząsy taka jak wymagana dla aparatury kontrolno-pomiarowej przewożonej i noszonej b. odporność klimatyczne taka jak dla aparatury kontrolno-pomiarowej przewożonej i noszonej Uwagi i uzasadnienia Podstawowym interfejsem komunikacyjnym będzie Ethernet 10/100/1000 Mbit/s. Sieć LAN będzie łączyć wszystkie elementy stacjonarne na pokładzie MLB oraz będzie mieć połączenie na zewnątrz MLB. Pokładowa sieć bezprzewodowa będzie łączyć elementy ruchome na pokładzie MLB i będzie budowana przede wszystkim w oparciu o standard Bluetooth lub WiFi. Pozostałe interfejsy mają zapewnić możliwość elastycznej konfiguracji wyposażenia i ewentualnego dołączania elementów o rzadziej wykorzystywanych interfejsach.(jak IEEE488 czy RS-232). Zabezpieczenia umożliwiające skuteczną personalizację dostępu do komputera bez dodatkowych przedmiotów lub informacji, które użytkownik musi pamiętać. Mechaniczne zabezpieczenie przez kradzieżą. Wymagania dotyczące zasilania wynikają z wymogów bezpieczeństwa pracy w czasie jazdy. Poza samochodem powinno być wykorzystywane napięcie 230 V Komputer będzie wykorzystywany zarówno w warunkach utrzymywanych wewnątrz samochodu, jak i na zewnątrz w warunkach określonych dla pracy MLB. Oznacza to zwiększoną odporność ale nie jest wymagane spełnienie skrajnych wymagań stawianych sprzętowi wojskowemu 57/161

58 Tabela 9 Specyfikacja oprogramowania podstawowego komputerów PC Wymagania 1. System operacyjny a. MS Windows 7 Proffesional 64 bit 2. Aplikacje ogólne a. pakiet biurowy MS Office 2010 Professional PL (Word, Excel, PowerPoint, OneNote, Outlook, Access, Publisher), b. oprogramowanie do tworzenia rysunków wektorowych oraz przetwarzania grafiki rastrowej (bitmap) oraz plików audio wideo c. pakiet kodeków audio/wideo d. programowy odtwarzacz multimedialny CD/DVD/BD e. oprogramowanie bazy danych (multimedialnych) f. oprogramowanie bezpieczeństwa (antywirus, antyspam, antyszpieg itp.) 3. Dokumentacja podręczniki użytkownika w języku polskim w wersji elektronicznej (on-line), Uwagi Podstawowym systemem operacyjnym powinien być system najnowocześniejszy i mający zapewnione wsparcie serwisowe. Nie wyklucza się zastosowania (zwłaszcza na etapie badań prototypu) innych produktów, zapewnią działanie aplikacji i ułatwią ich integrację. W szczególności należy brać pod uwagę wykorzystanie trybu XP w Windows 7 Nie jest wykluczone zastosowanie innego systemu operacyjnego, np. Linux, jeśli będą z tego wynikać ewidentne korzyści użytkowe (np. możliwość użycia oprogramowania niedostępnego w innym systemie). Zestaw ogólnych aplikacji powinien zapewnić możliwości operowania standardowymi dokumentami i funkcjami MLB. Powinno to być oprogramowanie typowo stosowane w laboratoriach Instytutu Łączności. Zestaw aplikacji ogólnych obejmuje dość typowy obecnie zestaw funkcji biurowych. Celowe jest więc zastosowanie oprogramowania powszechnie stosowanego, a więc sprawdzonego. Nie wyklucza się wykorzystania oprogramowania typu freeware czy shareware w miejsce licencjonowanego ale nie jest celem niniejszego projektu eksperymentowanie z oprogramowaniem podstawowym. Dokumentacja powinna zapewnić samodzielne rozwiązywanie problemów w trakcie normalnej eksploatacji komputerów. 58/161

59 Tabela 10 Wymagane właściwości urządzenia wielofunkcyjnego (skaner dokumentów + drukarka) Wymagania 1. Wydajność drukarki a. szybkość druku: min. 25 str./min (A4, w kolorze), b. jakość druku: najwyższa: 1200 x 1200 dpi), c. normatywne obciążenie: stron/miesiąc, praktycznie do 1000 s/mies. 2. Nośniki a. formaty nośników: A4, A5, B5 koperty (C5,DL), b. rodzaje nośników: papier zwykły, koperty, etykiety, naklejki, c. zakres gramatury nośników: od 60 do 100 g/m2, od 60 do 160 g/m2 (prosta ścieżka papieru), 3. Podajniki/odbiorniki papieru: a. podajnik na 250 arkuszy, b. podajnik automatyczny na 30 arkuszy, c. odbiornik na 50 arkuszy 4. Skaner dokumentów a. rozdzielczość optyczna skanera, co najmniej 1200x1200 dpi b. skanowanie do formatu A4 w kolorze c. czas skanowania jednej strony A4: <30 s 5. Interfejsy a. USB (zgodny ze specyfikacją USB 2.0), b. interfejs LAN do pracy sieciowej c. czytnik kart pamięci SD, xd, Oprogramowanie (standard) drukarki i skanera zgodne z Windows 7, na płycie CD-ROM, zawierające program instalacyjny, sterowniki języków drukowania, sterowniki skanera, program do diagnostyki stanu i konfiguracji drukarki, Uwagi W MLB funkcje drukowania i to dokumentów o stosunkowo niewielkiej objętości będą wykonywane sporadycznie. Podstawowe prace wydawnicze związane z pracą MLB będą wykonywane stacjonarnie przy wykorzystaniu wyposażenia biurowego. Stąd określone wymagania. Wymagane jest drukowanie tylko na najczęściej stosowanych nośnikach. Przewidywane objętości nie wymagają podajników/odbiorników papieru o większej pojemności Przewiduje się zastosowanie skanera kopiowania dokumentów Podstawowym wykorzystywanym interfejsem ma być interfejs LAN a drukarka ma pracować jako sieciowa. Dodatkowe interfejsy (funkcje czytnika kart) mogą stanowić dodatkowe możliwości fizycznego przenoszenia plików. Oprogramowanie urządzenia wielofunkcyjnego powinno zapewnić jego bezproblemową eksploatację. 59/161

60 Wymagania 7. Dodatkowe wymagania funkcjonalne a. przycisk anulowania wydruku: tak, b. druk dwustronny, automatyczny, c. możliwość pracy w samochodzie w czasie jazdy i na postoju 8. Zasilanie d. tryb oszczędzania energii: tak, a. zasilacz: =12-24 V, b. pobór mocy: maksymalnie 50W, c. pobór mocy w stanie gotowości i uśpienia <10W, Uwagi Wymienione wymagania mają zapewnić odpowiednie funkcje urządzenia. Urządzenie powinno działać w szczególności w czasie jazdy samochodu a więc jego konstrukcja, jak i możliwości umieszczenia i umocowania powinny zapewnić jego pracę w tych warunkach. Wymagania dotyczące zasilania wynikają z wymogów bezpieczeństwa pracy w czasie jazdy. Wymogi oszczędnego używania energii wynikają z potrzeby minimalizacji zużycia energii przez całe wyposażenie MLB. IV.4 Oprogramowanie specjalistyczne Uwaga: tu wymieniono oprogramowanie, które obok oprogramowania podstawowego będzie bazą do opracowania (drogą wyboru opcji, parametryzacji lub wprowadzania schematów działania) aplikacji użytkowych. IV.4.1 Oprogramowanie do obsługi aparatury pomiarowej i automatyzacji badań Uwaga: Pokazane w tym rozdziale rozwiązania są tylko przykładami, które mają pokazać faktyczną dostępność postulowanej i wymaganego oprogramowania. Ostatecznie decyzje co do zakupów na potrzeby MLB zostaną podjęte w oparciu o wyniki przetargów. Przykłady tu pokazane nie zostały szerzej opisane, gdyż jest dostępna na ich temat informacja firmowa. Patrz Załącznik E: Wykaz wybranych materiałów informacyjnych wykorzystanych do opracowania koncepcji Przeznaczenie Narzędzie do programowania procesów badawczych oraz integracji aparatury pomiarowej i testowej Tabela 11 urządzeniami badaniowymi Specyfikacja oprogramowania do sterowania skanerem, telefonami i innymi Sprzęt i oprogramowanie podstawowe Wymagania 1. Środowisko oprogramowania Komputer stacjonarny współpracujący z urządzeniami pomiarowymi i testowymi a w szczególności ze skanerem radiowym i terminalami testowymi 60/161

61 Sprzęt i oprogramowanie podstawowe Wymagania 2. Komputer przenośny typu tablet PC współpracujący z urządzeniami pomiarowymi i testowymi a w szczególności z przenośnym skanerem radiowym i terminalem testowym 3. Wymagania minimalne procesor x86 2-rdzeniowy 4. 4 GB RAM GB HDD 6. czytnik DVD ROM 7. USB LAN 9. Monitor LCD 1024x Windows XP SP3 lub Windows 7 Uwaga: wersja systemu operacyjnego kompatybilna z systemem zaimplementownym w aparaturze pomiarowej, patrz. poz. 11 i poz. 39 Funkcje oprogramowania sterującego Wymagania 11. Ogólne wymagania funkcjonalne oprogramowania Platforma do sterowania pomiarami i wstępnej analizy sygnałów sieci TETRA w ruchu (drive/walk testing) 12. Sterowane urządzenia skaner radiowy 13. zestaw terminali (radiotelefonów testowych) 14. analizator widma radiowego 15. Miejsce wykonywania badań na zewnątrz budynków (lokalizacja z wykorzystaniem GPS) 16. wewnątrz pomieszczeń (lokalizacja bez GPS, korelacja z planem obiektu) 17. Funkcje sterowane przez oprogramowanie badanie pokrycia sygnałem (zasięgu użytecznego) sieci radiokomunikacyjnej 18. identyfikacja stacji bazowych i kanałów radiowych 19. identyfikacja i pomiary zakłóceń 20. pomiary parametrów poszczególnych kanałów TETRA 21. badania współpracy stacji ruchomych w ruchu ze stacjami bazowymi 22. zestawianie połączeń testowych i rejestrowanie parametrów zestawiania połączeń 23. pomiary jakości połączeń (end to end) 24. rejestrowanie informacji związanych z połączeniami (w tym wiadomości sterowania połączeniami) 61/161

62 Funkcje oprogramowania sterującego Wymagania 25. rejestrowanie wyników pomiarów wraz z ich parametrami lokalizacyjnymi i czasowymi 26. prezentacja bieżących wyników pomiarów i testów 27. Funkcje analizy wyników on-line prezentacja postępu wykonywania programu pomiarów i testów 28. wizualizacja określonych danych na mapach rastrowych (np. aktualnej lokalizacji) 29. wizualizacja określonych danych w postaci tabel i/lub wykresów i obrazów 30. analizowanie i sygnalizowanie na bieżąco danych pomiarowych i sygnalizowanie sytuacji mogących spowodować negatywne wyniki pomiarów i testów (walidacja wyników badań) 31. eksportowanie wyników analiz w formatach do archiwizacji i dalszego przetwarzania 32. tworzenie raportów z przebiegu badań oraz wykonanych wizualizacji i analiz 33. Funkcje analizy wyników off-line filtrowanie i sortowanie danych według zadanych kryteriów 34. analizy użytecznego zasięgu 35. analizy skuteczności połączeń 36. analizy jakości połączeń 37. identyfikacja problemów w sieci 38. tworzenie raportów z przeprowadzonych analiz Interfejsy programowe Wymagania 39. System operacyjny Microsoft Windows XP lub 7/64bit Uwaga: wersja systemu operacyjnego kompatybilna z systemem zaimplementownym w aparaturze pomiarowej, patrz. poz. 10 i poz Interfejs użytkownika graficzny MS Windows z wykorzystaniem Windows Touch i oddzielnych okien dla poszczególnych procesów 41. Język interfejsu użytkownika polski lub angielski 42. Interfejs do prezentacji wyników na mapie/planie obiektu do ogólnie dostępnych map rastrowych i użycie formatów planów budynków w postaci rastrowej 43. rozdzielczość wizualizacji nie gorsza niż 100 m na terenie miast powyżej mieszkańców i nie gorsza niż 250 m na pozostałych terenach 44. możliwość wizualizacji w warstwach i wyłączania poszczególnych warstw 62/161

63 Interfejsy programowe 45. Sterowanie urządzeniami pomiarowymi i testowymi (interfejs do urządzeń badaniowych) Wymagania dwukanałowy skaner radiowy do badania właściwości sieci w ruchu, przenoszenie połączeń przez sieć LAN 46. analizator widma radiowego przez sieć LAN lub GPIB 47. terminale testowe TETRA liczba terminali: co najmniej 4 sterowanie gromadzenie wyników za pośrednictwem PEI przez fizyczny interfejs USB lub V.24/V28 co najmniej trzech dostawców: EADS, Motorola, Sepura 48. prezentacja działania poszczególnych urządzeń na bieżąco w oddzielnych oknach 49. zdalne sterowanie (z komputera) poszczególnymi urządzeniami 50. Interfejs sterowania procesami pomiarowymi i testowymi interaktywne uruchamianie, wstrzymywanie, wznawianie i kończenie sesji badań (wszystkich procesów) 51. uruchamianie, wstrzymywanie, wznawianie i kończenie poszczególnych procesów) 52. prezentacja działania poszczególnych procesów w oddzielnych oknach 53. Interfejs programowania procesów pomiarowych i testowych i tworzenia bibliotek procedur badaniowych opracowywanie i modyfikowanie programu badań (wielu procesów) 54. opracowanie i modyfikowanie automatycznych procesów pomiarowych i testowych 55. Interfejs do zarejestrowanych wyników badań i wykonanych analiz oraz raportów przekazywanie wyników badań do opracowania raportów z badań w trybie off-line przez inne oprogramowanie 56. archiwizowanie, agregowanie i dalsze analizowanie wyników badań w trybie off-line przez inne oprogramowanie 57. drukowanie wybranych danych, wykonanych analiz i raportów Przykłady: ROMES4 Jest to platforma oprogramowania do systemów optymalizacji sieci firmy Rohde&Schwarz. W szczególności umożliwia sterowanie skanerem radiowym i radiotelefonami testowymi. 63/161

64 Zarejestrowane wyniki badań mogą być wizualizowane i analizowane pod katem identyfikacji problemów w sieci. Są opcje specjalizowane do sieci TETRA. Outdoor Pakiet oprogramowania Nemo Outdorr do realizacji badań objazdowych sieci radiokomunikacyjnych obejmujących również zagadnienia jakości usług. Zawiera funkcje wizualizacji wyników badań oraz podstawowych analiz (głębsze analizy są wykonywane pakietem Analyze). Posiada opcje specjalizowane do sieci TETRA. Oprócz gotowego oprogramowania wyspecjalizowanego do współpracy z określonymi urządzeniami, tak jak to przedstawia Tabela 11, można brać pod uwagę oprogramowanie uniwersalne, które służy do samodzielnego tworzenia programów realizacji badań przy pomocy wyspecjalizowanej aparatury. Warunkiem przygotowania takich programów jest dostępność interfejsów fizycznych i programowych pomiędzy przyrządami pomiarowymi i testowymi a oprogramowaniem sterującym. Takie podejście pozwala uniknąć ograniczeń wprowadzanych przez konkretne rozwiązania wąsko specjalizowanej aparatury badawczej, a w tym dedykowanego oprogramowania do sterowania tą aparatura oraz do przetwarzania wyników pomiarów. Jest to istotne w przypadku tworzenia zestawów aparatury pochodzącej od różnych producentów. Z drugiej strony należy się liczyć z dużym zakresem prac programistycznych i to wymagających wiedzy z zakresu metodyk pomiarowych oraz właściwości aparatury badawczej. Tabela 12 Wymagania dotyczące uniwersalnego oprogramowania do obsługi aparatury pomiarowej i automatyzacji badań Sprzęt i oprogramowanie podstawowe Wymagania 1. Środowisko oprogramowania Komputer stacjonarny współpracujący z urządzeniami pomiarowymi i testowymi 2. Komputer przenośny typu tablet PC współpracujący z urządzeniami pomiarowymi i testowymi 3. Wymagania minimalne procesor x86 2-rdzeniowy 4. 4 GB RAM GB HDD 6. czytnik DVD ROM 7. USB LAN 9. Monitor LCD 1024x768 64/161

65 Sprzęt i oprogramowanie podstawowe Wymagania 10. Windows XP SP3 lub Windows 7 Uwaga: wersja systemu operacyjnego kompatybilna z systemem zaimplementowanym w aparaturze pomiarowej. Funkcje oprogramowania sterującego Wymagania 11. Ogólne wymagania funkcjonalne oprogramowania Platforma do sterowania pomiarami i wstępnej analizy wyników 12. Sterowane urządzenia oprogramowanie powinno być otwarte na współpracę z urządzeniami, które posiadają odpowiednie interfejsy sprzętowe i programowe 13. Miejsce wykonywania badań na zewnątrz budynków (lokalizacja z wykorzystaniem GPS) 14. wewnątrz pomieszczeń (lokalizacja bez GPS, korelacja z planem obiektu) 15. Funkcje sterowane przez oprogramowanie wykonywanie pomiarów i testów zgodnie z funkcjami obsługiwanych urządzeń 16. rejestrowanie wyników pomiarów wraz z ich parametrami lokalizacyjnymi i czasowymi 17. prezentacja bieżących wyników pomiarów i testów 18. Funkcje analizy wyników on-line prezentacja postępu wykonywania programu pomiarów i testów 19. wizualizacja określonych danych na mapach rastrowych (np. aktualnej lokalizacji) 20. wizualizacja określonych danych w postaci tabel i/lub wykresów i obrazów 21. analizowanie i sygnalizowanie na bieżąco danych pomiarowych i sygnalizowanie sytuacji mogących spowodować negatywne wyniki pomiarów i testów (walidacja wyników badań) 22. eksportowanie wyników analiz w formatach do archiwizacji i dalszego przetwarzania 23. tworzenie raportów z przebiegu badań oraz wykonanych wizualizacji i analiz 24. Funkcje analizy wyników off-line filtrowanie i sortowanie danych według zadanych kryteriów 25. tworzenie raportów z przeprowadzonych analiz Interfejsy programowe Wymagania 26. System operacyjny Microsoft Windows XP lub 7/64bit Uwaga: wersja systemu operacyjnego kompatybilna z systemem zaimplementowanym w aparaturze pomiarowej, 65/161

66 Interfejsy programowe Wymagania 27. Interfejs użytkownika graficzny MS Windows z wykorzystaniem Windows Touch i oddzielnych okien dla poszczególnych procesów 28. Język interfejsu użytkownika polski lub angielski 29. Interfejs do prezentacji wyników na mapie/planie obiektu do ogólnie dostępnych map rastrowych i użycie formatów planów budynków w postaci rastrowej 30. rozdzielczość wizualizacji nie gorsza niż 100 m na terenie miast powyżej mieszkańców i nie gorsza niż 250 m na pozostałych terenach 31. możliwość wizualizacji w warstwach i wyłączania poszczególnych warstw 32. Sterowanie urządzeniami pomiarowymi i przez sieć LAN 33. testowymi (interfejs do urządzeń badaniowych) przez sieć GPIB 34. prezentacja działania poszczególnych urządzeń na bieżąco w oddzielnych oknach 35. zdalne sterowanie (z komputera) poszczególnymi urządzeniami 36. Interfejs sterowania procesami pomiarowymi i testowymi interaktywne uruchamianie, wstrzymywanie, wznawianie i kończenie sesji badań (wszystkich procesów) 37. uruchamianie, wstrzymywanie, wznawianie i kończenie poszczególnych procesów) 38. prezentacja działania poszczególnych procesów w oddzielnych oknach 39. Interfejs programowania procesów pomiarowych i testowych i tworzenia bibliotek procedur badaniowych opracowywanie i modyfikowanie programu badań (wielu procesów) 40. opracowanie i modyfikowanie automatycznych procesów pomiarowych i testowych 41. Interfejs do zarejestrowanych wyników badań i wykonanych analiz oraz raportów przekazywanie wyników badań do opracowania raportów z badań w trybie off-line przez inne oprogramowanie 42. archiwizowanie, agregowanie i dalsze analizowanie wyników badań w trybie off-line przez inne oprogramowanie 43. drukowanie wybranych danych, wykonanych analiz i raportów Patrz także: rozdziały V.1 Aplikacje do zarządzania badaniami oraz V.2 Aplikacje do przetwarzania, archiwizacji i prezentacji wyników badań 66/161

67 Przykłady LabView jest językiem graficznego programowania przetwarzania danych. Z zestawu narzędzi, obiektów i funkcji jest tworzony interfejs użytkownika, który reprezentuje realizowane zadania. LabVIEW komunikuje się z urządzeniami badawczymi poprzez standardowe interfejsy: GPIB, VXI, PXI, RS-232, RS-485. Ma również wbudowane funkcje komunikacji z Internetem. Szereg urządzeń badawczych dysponuje specjalnymi sterownikami do współpracy z LabVIEW. MATLAB MATLAB jest językiem wysokiego poziomu do przetwarzania danych technicznych w środowisku interaktywnym. Jest zalecany do tworzenia aplikacji obejmujących przetwarzanie sygnałów i obrazów, sterowanie komunikacją oraz testami i pomiarami. Realizacje funkcji sterowania i obróbki sygnałów ułatwiają zestawy specjalnych narzędzi IV.4.2 Oprogramowanie do zarządzania procesami badań/procesami zapewnienia jakości Uwaga: Pokazane w tym rozdziale rozwiązania są tylko przykładami, które mają pokazać faktyczną dostępność postulowanej i wymaganego oprogramowania. Ostatecznie decyzje co do zakupów na potrzeby MLB zostaną podjęte w oparciu o wyniki przetargów. Przykłady tu pokazane nie zostały szerzej opisane, gdyż jest dostępna na ich temat informacja firmowa. Patrz Załącznik E: Wykaz wybranych materiałów informacyjnych wykorzystanych do opracowania koncepcji Przeznaczenie Do operatywnego zarządzania jakością badań jest niezbędne udokumentowanie oryginalnych wymagań łącznie z przypadkami ich zastosowania sankcjonującymi odpowiednie funkcjonalności. Przypadki zastosowania są podstawą do specyfikacji testów, których wykonanie weryfikuje funkcjonalność a w przypadku pozytywnego wyniku testu oznacza to wypełnienie wymagania. Niepozytywne (negatywne, nierozstrzygnięte, niewykonane) wyniki testów są rejestrowane jako incydenty, które w zależności od ich znaczenia są dalej przetwarzane. 67/161

68 Tabela 13 Wymagania dotyczące oprogramowania do zarządzania procesami badań Sprzęt i oprogramowanie podstawowe Wymagania 1. Środowisko oprogramowania Komputer stacjonarny współpracujący z urządzeniami pomiarowymi i testowymi a w szczególności ze skanerem radiowym i terminalami testowymi 2. Komputer przenośny typu tablet PC współpracujący z urządzeniami pomiarowymi i testowymi a w szczególności z przenośnym skanerem radiowym i terminalem testowym 3. Wymagania minimalne procesor x86 2-rdzeniowy 4. 4 GB RAM GB HDD 6. czytnik DVD ROM 7. USB LAN 9. Monitor 1024x Windows XP SP3 lub Windows 7/64 bit Wymagane funkcje Specyfikacje 11. zarządzanie projektami i klientami rejestrowanie zapytań informacyjnych (RFI) i ofertowych (RFP), ofert oraz umów dotyczących wykonywania badań przez MLB 12. ogólne planowanie realizacji projektów badaniowych 13. szczegółowe planowanie uzgodnionych projektów i zarządzanie techniczno-organizacyjne 14. zarządzanie wymaganiami tworzenie i utrzymywanie zbioru wymagań standardowych dla sieci/usług TETRA 15. tworzenie wymagań specjalnych klienta, według jego deklaracji stanu badanej sieci/usług i zapotrzebowania 16. ustalanie celów, zakresu i warunków programu badań oraz dokonanie wyboru wymagań, które będą przedmiotem badań 17. zarządzanie testami (specyfikacjami) tworzenie procedur badan pokrywających wymagania 18. utrzymanie bibliotek procedur badawczych 19. zarządzanie testami (planowaniem i przygotowaniem do badań) wybór procedur badawczych do zrealizowania celów konkretnego programu badań 20. parametryzacja procedur 21. tworzenie zestawu procedur wykonywalnych 68/161

69 Wymagane funkcje Specyfikacje 22. zarządzanie testami (wykonaniem) interaktywne uruchamianie, wstrzymywanie, wznawianie i kończenie realizacji procedur badań 23. automatyczne uruchamianie, wstrzymywanie, wznawianie i kończenie realizacji procedur badań 24. gromadzenie sygnałów o skuteczności wykonywania procedur badawczych i reagowanie w przypadku awarii 25. zarządzanie wynikami odbieranie wyników realizacji procedur badawczych 26. preprocessing, walidacja wyników, identyfikacja danych incydentów 27. gromadzenie danych do sporządzenia raportów 28. przesyłanie danych do centrum przetwarzania 29. zarządzanie incydentami (rezultatami testów z werdyktem niepozytywnym) klasyfikacja danych incydentów według ich pilności, ważności, częstotliwości, identyfikacja przypadków wymagających szybkiej reakcji (w trakcie badań) 31. ustalenie trybu postępowania ze zidentyfikowanymi incydentami 32. postępowanie w celu zakończenia incydentu 33. zarządzanie raportami tworzenie i utrzymywanie biblioteki wzorów raportów 34. łączenie wzoru raportu wynikami badań 35. opracowanie końcowe (uzupełnienia niepochodzące ze wzorów oraz wyników badań, opinie, wnioski, spostrzeżenia, akceptacje, itp.) 36. ekspedycja raportu Interfejsy programowe Wymagania 37. System operacyjny Microsoft Windows XP lub 7/64bit 38. Interfejs użytkownika graficzny MS Windows z wykorzystaniem Windows Touch i oddzielnych okien dla poszczególnych procesów 39. Język interfejsu użytkownika polski lub angielski 40. Interfejs do współpracy z zewnętrznym (względem oprogramowania do zarządzania procesami badań) oprogramowaniem prezentacja całego środowiska badań i stanu jego elementów: aparatury pomiarowej i testowej zarządzania zadaniami komunikacji zewnętrznej warunków środowiskowych 41. egzekucja planu badań uruchamianie procesów uczestniczących w badaniach zgodnie z planem 69/161

70 Interfejsy programowe Wymagania 42. synchronizacja gromadzenia danych pochodzących z procesów badaniowych 43. Interfejs sterowania funkcjami zarządzania procesami badań interaktywne uruchamianie, wstrzymywanie, wznawianie i kończenie sesji badań (wszystkich procesów) Patrz: Wymagane funkcje 44. uruchamianie, wstrzymywanie, wznawianie i kończenie poszczególnych procesów) 45. prezentacja działania poszczególnych procesów w oddzielnych oknach Przykłady Quality Center Jest to pakiet oprogramowania kompleksowo obsługujący procesy testowania; od zarządzania wymaganiami poprzez planowanie i wykonanie testów po tworzenie raportów i zarządzanie defektami. Inflectra Oprogramowanie wspomagające procesy zarządzania projektami badań na zgodność z wymaganiami. Obejmuje wszystkie etapy badań: sformułowania założeń projektu, poprzez zarządzanie wymaganiami, testami i defektami po raportowanie. IV.4.3 Oprogramowanie do opracowywania wyników badań Uwaga: Pokazane w tym rozdziale rozwiązania są tylko przykładami, które mają pokazać faktyczną dostępność postulowanej i wymaganego oprogramowania. Ostatecznie decyzje co do zakupów na potrzeby MLB zostaną podjęte w oparciu o wyniki przetargów. Przykłady tu pokazane nie zostały szerzej opisane, gdyż jest dostępna na ich temat informacja firmowa. Patrz Załącznik E: Wykaz wybranych materiałów informacyjnych wykorzystanych do opracowania koncepcji Przeznaczenie Systemy pomiarowe i testowe zazwyczaj posiadają interfejsy do współpracy z komputerem. Jednak oprogramowanie dostarczane z aparaturą jest ograniczone do prostych funkcji gromadzenia i wizualizacji wyników pomiarów. Jeśli jest potrzeba poważniejszego przetwarzania, jak np. analiz w 70/161

71 dłuższych okresach czasu lub obejmujących znaczne obszary geograficzne, są do tego wykorzystywane specjalne programy. Tabela 14 wyników badań Wymagania dotyczące oprogramowania do opracowywania analitycznego Sprzęt i oprogramowanie podstawowe Wymagania 1. Środowisko oprogramowania Komputer stacjonarny współpracujący z MLB 2. Wymagania minimalne procesor x86 2-rdzeniowy 3. 4 GB RAM GB HDD 5. czytnik DVD ROM 6. USB LAN 8. Monitor LCD 1024x Windows XP SP3 lub Windows 7 Uwaga: wersja systemu operacyjnego kompatybilna z systemem zaimplementowanym w aparaturze pomiarowej. 10. Drukarka ze skanerem Funkcje oprogramowania Wymagania 11. Ogólne wymagania funkcjonalne oprogramowania Platforma do analizy wyników badań sieci i usług radiokomunikacyjnych, a w szczególności systemów i sieci TETRA. 12. Funkcje gromadzenia i walidacji danych prezentacja postępu gromadzenia wyników pomiarów i testów 13. informowanie o występujących usterkach procesu gromadzenia danych 14. analizowanie i sygnalizowanie na bieżąco danych pomiarowych i sygnalizowanie sytuacji mogących spowodować negatywne wyniki pomiarów i testów (walidacja wyników badań) 15. tworzenie raportów z przebiegu gromadzenia danych 16. Funkcje analizy wyników off-line filtrowanie i sortowanie danych według zadanych kryteriów 17. wizualizacja określonych danych na mapach rastrowych (np. aktualnej lokalizacji) 18. wizualizacja określonych danych w postaci tabel i/lub wykresów i obrazów 19. tworzenie raportów z przeprowadzonych analiz 71/161

72 Interfejsy programowe Wymagania 20. System operacyjny Microsoft Windows XP lub 7/64bit Uwaga: wersja systemu operacyjnego kompatybilna z systemem zaimplementowanym w aparaturze pomiarowej, 21. Interfejs użytkownika graficzny MS Windows z wykorzystaniem Windows Touch i oddzielnych okien dla poszczególnych procesów 22. Język interfejsu użytkownika polski lub angielski 23. Interfejs do prezentacji wyników na mapie/planie obiektu do ogólnie dostępnych map rastrowych i użycie formatów planów budynków w postaci rastrowej 24. rozdzielczość wizualizacji nie gorsza niż 100 m na terenie miast powyżej mieszkańców i nie gorsza niż 250 m na pozostałych terenach 25. możliwość wizualizacji w warstwach i wyłączania poszczególnych warstw 26. Interfejs do zarejestrowanych wyników badań i wykonanych analiz oraz raportów gromadzenia wyników badań do opracowania raportów z badań w trybie off-line 27. archiwizowanie, agregowanie i analizowanie wyników badań w trybie off-line 28. drukowanie wybranych danych, wykonanych analiz i raportów Przykłady Oprogramowanie postprocessingowe do wykonywania analiz wyników badań sieci radiokomunikacyjnych, w tym TETRA. Dane są gromadzone w bazie danych Oracle i mogą być przetwarzane na komputerach osobistych, a także na serwerach. Analyze Oprogramowanie analityczne do wykonywania porównań, identyfikacji problemów i tworzenia statystyk na podstawie danych z badań objazdowych. Oprogramowanie wyspecjalizowane pod kątem sieci radiokomunikacyjnych, a w tym TETRA. Do stosowania również w dużych instalacjach serwerowych. 72/161

73 Pokazane przykłady oprogramowania do opracowania wyników badań są dowodem na to, że można skorzystać z gotowych rozwiązań. Jednak na etapie tworzenia infrastruktury laboratorium wydaje się, że są to narzędzia o możliwościach wykraczających poza zadania stawiane MLB. Warto też zaznaczyć, że do analizowania wyników badań zrealizowanych przez MLB można również wykorzystać uniwersalne narzędzia klasy Business Intelligence. Zagadnienia te powinny być przedmiotem prac nad rozwojem MLB. V Aplikacje użytkowe Dostępne i zakupione wyposażenie sprzęt i oprogramowanie musi być odpowiednio wykorzystane. Sposób wykorzystania, czyli aplikacje, są tu opisane z punktu widzenia potrzeb i metod działania MLB. V.1 Aplikacje do zarządzania badaniami 1. Wyposażenie do zarządzania badaniami obejmuje: a. komputer (sprzęt + oprogramowanie podstawowe) zainstalowany na pokładzie MLB b. aplikacje komputerowe 2. Ze względu na to, że przygotowanie badań nie musi (a nawet nie powinno) być wykonywane na pokładzie MLB, faktycznie do działań tych należy przewidzieć biurowe komputery stacjonarne. 3. Aplikacje powinny obsługiwać procesy i procedury zarządzania badaniami, a w szczególności: a. przygotowanie badań, b. wykonywanie badań, c. opracowanie wyników badań i przygotowanie raportów. V.1.1 Aplikacja do przygotowanie badań 1. Dokumenty elektroniczne/papierowe potrzebne do doprowadzenia do umowy: a. Formularz zapytania ofertowego, b. Formularz oferty wraz z szablonami do przygotowania propozycji programu badań, c. Formularz umowy. 2. Dokumenty elektroniczne/papierowe i /lub zestawy danych sterujących potrzebnych do zainicjowania i przeprowadzenia badań: 73/161

74 a. Wykaz dokumentów programu badań, z uwzględnieniem umowy na realizację konkretnego programu badań i ustaleń logistycznych ze zleceniodawcą badań, b. Formularz harmonogramu, c. Formularz listy personelu, d. Narzędzie do planowania trasy badań, Do uwzględnienia są trzy przypadki: - badania w określonej lokalizacji potrzebne wyznaczenie optymalnej trasy dojazdu do tej lokalizacji, - badania na określonej trasie potrzebne wyznaczenie trasy spełniającej warunki badań, - badania na określonym obszarze. Jeśli przedmiotem badań jest pewien obszar, to należy zaplanować trasę poruszania się MLB tak, aby zapewnić pozyskanie danych dostatecznie dobrze obrazujących działanie sieci na tym obszarze. Przy czym trasa powinna uwzględniać możliwości poruszania się MLB oraz powinna być optymalna pod względem np. czasu lub kosztów. Tak opracowana trasa powinna być zapisana w urządzeniu nawigacyjnym MLB, które będzie wspomagać kierowcę pojazdu. e. Formularz listy aparatury i zapotrzebowania na materiały, f. Zestaw ramowych procedur zgodnie z programem badań pobranych z bibliotek, g. Zestaw sparametryzowanych procedur, tj. ramowych procedur wzbogaconych w wartości parametrów specyficzne dla konkretnego programu badań, h. Lista kontrolna zrealizowanych czynności i zgromadzonych zasobów. 3. Lokalizacja narzędzi do przygotowania badań: komputer biurowy stacjonarny z możliwością przesłania do komputera MLB. 4. Wymagania: a. oprogramowanie biurowe MS Office, b. zgromadzone formularze, c. biblioteki wymagań/celów badań, procedur badań, wzorów raportów, d. oprogramowanie do planowania trasy z interfejsem do urządzenia do nawigacji, 74/161

75 e. mapy. V.1.2 Aplikacja do sterowania procesami badawczymi 1. Interfejs do sterowania procesami badań i pomiarów oraz realizacji procedur badawczych. 2. Interfejs ten ma być zrealizowany przy założeniach, że będzie minimalna ingerencja personelu/maksymalna automatyzacja badań, ale z możliwością podglądu działania i postępu badań oraz z możliwością wstrzymania/wznowienia/przerwania badań. 3. Funkcje realizowane w trakcie rozpoczynania/prowadzenia i kończenia badań: a. Ustawienie brakujących parametrów startowych (czas, miejsce, pozycja, stan licznika km) i potwierdzenie danych dokumentów wykonawczych; b. Obserwowanie/wstrzymywanie/wznawianie/przerywanie/restartowanie badań; c. Decydowanie o archiwizowaniu wyników doraźnie/ciągle oraz obserwowanie/wstrzymywanie/wznawianie/przerywanie/restartowanie transmisji; d. Ustawienie brakujących parametrów końcowych (czas, miejsce, pozycja, stan licznika km) i potwierdzenie danych dokumentów wykonawczych. 4. Lokalizacja narzędzi do sterowania procesami badawczymi: komputery w MLB (stacjonarny i mobilny) z możliwością komunikacji z komputerami stacjonarnymi. 5. Wymagania: a. oprogramowanie bazy danych, b. interfejsy do sterowania aparaturą, c. biblioteki (bazy informacji) wymagań/celów badań, procedur badań, wzorów raportów, d. baza danych do gromadzenia wyników badań (aplikacja bazodanowa). V.2 Aplikacje do przetwarzania, archiwizacji i prezentacji wyników badań 1. Wyposażenie do przetwarzania, archiwizacji i prezentacji wyników badań obejmuje: a. komputer (sprzęt + oprogramowanie podstawowe) zainstalowany na pokładzie MLB, 75/161

76 b. aplikacje komputerowe na pokładzie MLB, c. procesy i procedury przetwarzania, archiwizacji i prezentacji wyników badań na pokładzie MLB, d. komputer (lub komputery) zainstalowane stacjonarnie (poza pokładem MLB), e. aplikacje komputerowe zainstalowane stacjonarnie (poza pokładem MLB), f. procesy i procedury przetwarzania, archiwizacji i prezentacji wyników badań zainstalowane stacjonarnie (poza pokładem MLB). V.2.1 Interfejs sterowania przetwarzaniem wyników 1. Interfejs ten ma być zrealizowany przy założeniach, że będzie minimalna ingerencja personelu/maksymalna automatyzacja badań, ale z możliwością podglądu działania i postępu działań oraz z możliwością wstrzymania/wznowienia/przerwania działań. 2. Funkcje interfejsu a. obserwowanie procesu gromadzenia wyników (sterowanie w ramach realizacji badań), b. obserwowanie/wstrzymywanie/wznawianie/przerywanie/restartowanie procesu weryfikacji wyników i werdyktów. 3. Lokalizacja narzędzi do sterowania przetwarzaniem wyników: komputer (jednostka B) w MLB z możliwością komunikacji z komputerami stacjonarnymi. 4. Wymagania: a. oprogramowanie bazy danych, b. baza danych zgromadzonych wyników badań(aplikacja bazodanowa). V.2.2 Aplikacja do gromadzenia wyników badań 1. Lokalizacja narzędzi do gromadzenia wyników: komputer (jednostka B) w MLB z możliwością komunikacji z komputerami stacjonarnymi. 2. Wymagania: a. oprogramowanie bazy danych, b. baza danych do gromadzenia wyników badań (aplikacja bazodanowa). 76/161

77 V.2.3 Aplikacja do walidacji wyników badań 1. Lokalizacja narzędzi do walidacji wyników: komputer (jednostka B) w MLB z możliwością komunikacji z komputerami stacjonarnymi. 2. Wymagania: a. oprogramowanie bazy danych, b. baza danych do gromadzenia wyników badań (aplikacja bazodanowa). V.2.4 Aplikacja do tworzenia raportów operacyjnych (doraźnych) 1. Lokalizacja narzędzi do gromadzenia wyników: komputer (jednostka B) w MLB z możliwością komunikacji z komputerami stacjonarnymi. 2. Wymagania: a. oprogramowanie bazy danych, b. baza danych do gromadzenia wyników badań (aplikacja bazodanowa). V.2.5 Aplikacje stacjonarne (poza pojazdem MLB) do opracowania raportów 1. Funkcje narzędzi: a. Obserwowanie/wstrzymywanie/wznawianie/przerywanie/restartowanie procesu przygotowania analiz, b. Prace eksperckie przy formułowaniu wniosków i zaleceń przewidywanie, prognozowanie, opisywanie, zrozumienie, obliczanie, szacowanie, analizowanie, objaśnianie, c. Tworzenie warstwy GIS obrazującej wyniki badań na pewnym obszarze, 77/161

78 d. Prace wydawnicze (drukowanie, składanie, oprawianie, przygotowanie nośników elektronicznych), e. Ekspedycja raportu. 2. Lokalizacja narzędzi do gromadzenia wyników: komputer stacjonarny (poza MLB) funkcjonalnie powiązany z MLB, z możliwością komunikacji z komputerami MLB. 3. Wymagania: a. oprogramowanie bazy danych, b. baza danych do gromadzenia wyników badań (aplikacja bazodanowa). VI Wyposażenie pomocnicze VI.1.1 Sieć LAN 1. Pokładowa sieć przewodowa Ethernet 10/100/1000 Mb/s zapewni komunikację wszystkich elementów MLB w postaci: a. aparatury pomiarowej i testowej, b. komputerów realizujących funkcje zarządzania i przetwarzania, c. zespołu określania środowiskowych parametrów badań, d. zespołu komunikacji, e. źródeł danych pochodzących z samochodu. 2. Pewna ilość wolnych gniazd powinna umożliwić dołączenie dodatkowego wyposażenia (np. pamięci przenośne, notebook,...) 3. Pokładowa sieć LAN ma mieć zapewnioną łączność z: a. internetem w celu korzystania z publicznych usług informacyjnych, b. siecią IŁ (intranetem) w celu korzystania z usług środowiska informatycznego IŁ. 4. W czasie pracy na dłuższym postoju (w bazie lub innych miejscach o dostępnej infrastrukturze teleinformatycznej) celowe jest wykorzystanie sieci LAN przewodowej lub bezprzewodowej. W tym celu MLB powinno być wyposażone w odpowiednią instalację umożliwiającą zrealizowanie połączenia: a. kablem Ethernet, 78/161

79 b. radiowego WiFi. 5. W czasie pracy w ruchu powinna być wykorzystana łączność poprzez sieci komórkowe GSM/UMTS. W tym celu MLB powinno być wyposażone w odpowiedni ruter WAN do sieci komórkowych. Tabela 15 Wymagania dotyczące przełącznika LAN oraz rutera do sieci komórkowych Uwaga: Poniższe wymagania mogą być zrealizowane poprzez jedno urządzenie albo kilka oddzielnych urządzeń Wymagania funkcjonalne wymagania minimalne 1. Standardy IEEE 802.3/u/ab/z IEEE 802.1Q/p; 2. Ilość portów Porty miedziane: 14x 10/100/1000 Mbps RJ-45, Wolne sloty: 2x 1000 Mbit/s/ SFP Combo; 3. Funkcje Automatyczne krosowanie MDI/MDI-X: Automatyczna negocjacja prędkości (Nway): Obsługa VLAN: port-based, tag-based. MTU VLAN; Kontrola przepustowości: Port Trunking; Bezpieczeństwo / jakość transmisji: CoS, Port Mirroring, Broadcast Storm Control, Mac Address Filtering; 4. Komunikacja zewnętrzna (up-link) łącze danych do LAN (up-link) przez GSM/UMTS (dostęp zdalny w terenie) 5. Zarządzanie Przeglądarka WWW przewodowo LAN (dostęp lokalny w miejscu bazowania MLB) 6. Pojemność przełączania [Gbit/s]: 32 Konstrukcja, parametry środowiskowe Wymagania 7. Obudowa do stojaka 19", metal; wysokość 1U (44 mm); 8. Zakres temperatury otoczenia zgodnie z wymaganiami ogólnymi 9. Dopuszczalna wilgotność otoczenia: zgodnie z wymaganiami ogólnymi 10. Zasilanie: =12 V (podstawowe) ~230V/ 50Hz (uzupełniające, osobny adapter AC/DC) 11. Certyfikaty zgodnie z wymaganiami ogólnymi 12. Okres gwarancji zgodnie z wymaganiami ogólnymi 79/161

80 Przykłady: 16-Port 10/100/1000 Desktop/Rackmount Switch TP-Link 16-Port Switch inteligentny, 16x 10/100 RJ-45 Rysunek 16 Przykłady przełączników LAN VI.1.2 Zespół środowiskowych parametrów badań 1. Warunki środowiskowe MLB powinny być mierzone, rejestrowane i prezentowane w celu: a. kontroli warunków pracy aparatury badawczej, b. sygnalizowania przekroczenia wartości granicznych, c. podawania w jakich warunkach badania zostały wykonane. 2. W szczególności przedmiotem kontroli powinny być: a. temperatura na zewnątrz i wewnątrz MLB, b. wilgotność na zewnątrz i wewnątrz MLB, c. ciśnienie atmosferyczne, d. opady, e. szybkość poruszania się MLB. 3. Parametry te powinny być mierzone automatycznie i rejestrowane przez komputer MLB. 4. Źródłem danych mogą być: a. wyspecjalizowane czujniki lub przyrządy pomiarowe, np. stacja meteorologiczna, b. komputer samochodu, c. wyposażenie przyrządów pomiarowych zainstalowanych na pokładzie MLB. 80/161

81 Tabela 16 Wymagania dotyczące zespołu rejestracji parametrów środowiskowych Uwaga: Poniższe wymagania mogą być zrealizowane poprzez jedno urządzenie albo kilka oddzielnych urządzeń Wykonywane pomiary Wymagania 1. Temperatura wewnętrzna zewnętrzna sygnalizacja przekroczenia progów ciągła rejestracja 2. Wilgotność wewnętrzna zewnętrzna sygnalizacja przekroczenia progów ciągła rejestracja 3. Ciśnienie atmosferyczne wewnętrzna zewnętrzna sygnalizacja przekroczenia progów ciągła rejestracja 4. Prognozowanie pogody prezentacja na wskaźniku Konstrukcja, parametry środowiskowe Wymagania 5. Obudowa do zawieszenia na ścianie 6. Wyposażenie w czujniki zewnętrzne i wewnętrzne zgodnie z zakresem funkcji 7. Połączenie z komputerem (opcje) Ethernet LAN (preferowane) USB szeregowe 8. Zakres temperatury otoczenia zgodnie z wymaganiami ogólnymi 9. Dopuszczalna wilgotność otoczenia: zgodnie z wymaganiami ogólnymi 10. Zasilanie: =12 V lub bateryjne 11. Certyfikaty zgodnie z wymaganiami ogólnymi 12. Okres gwarancji zgodnie z wymaganiami ogólnymi 81/161

82 Przykłady: Vantage Pro2 Conrad WS 888 Rysunek 17 Przykłady stacji meteorologicznych do pomiaru warunków środowiskowych 5. W trakcie badań powinny być określane i rejestrowane: a. czas, b. lokalizacja geograficzna, c. orientacja geograficzna (kierunek względem osi samochodu), d. szybkość poruszania się, e. temperatura wewnętrzna i zewnętrzna, f. ciśnienie atmosferyczne, g. wilgotność wewnętrzna i zewnętrzna. 6. Wszystkie te parametry powinny być dostępne w trakcie realizacji procedur badawczych, tak aby mogły być wykorzystane (w miarę potrzeb) do: a. sterowania procesami badań, b. rejestrowania wyników badań. 7. Dla usprawnienia eksploatacji MLB a pojazdu w szczególności jest celowe odczytywanie i rejestrowanie parametrów pojazdu, takich jak: a. stan licznika kilometrów, b. zużycie paliwa, 82/161

83 c. alarmy eksploatacyjne. 8. Należy dążyć do tego aby funkcje pomiaru, rejestracji i prezentacji parametrów środowiska zrealizować przy pomocy urządzeń wielofunkcyjnych (jak stacja pogodowa), tak aby zminimalizować i uprościć obsługę tych urządzeń. Zalecane jest połączenie tych urządzeń z innym wyposażeniem MLB poprzez sieć LAN lub Bloetooth. VI.1.3 Wyposażenie do komunikacji zewnętrznej 1. Ze względu na to, że MLB będzie funkcjonować w terenie, najczęściej nieznanym, to załoga powinna mieć możliwości pozyskiwania informacji o aktualnej sytuacji w okolicy operowania na podstawie: a. radia, b. telewizji, c. prasy, d. serwisów internetowych. 2. W tym celu MLB powinno być wyposażone w odbiornik radiowy i telewizyjny oraz stały dostęp do internetu. Kanały te powinny działać niezależnie od prowadzonych badań, tzn. wykorzystanie tych kanałów informacyjnych nie powinno ograniczać prowadzonych badań i odwrotnie. 3. MLB powinno mieć zapewnioną łączność zewnętrzną w celu: a. realizacji procesów technologicznych MLB a zwłaszcza w celu przekazywania wyników badań do przetwarzania w środowisku stacjonarnym, b. dostępu do źródeł informacji, które będą potrzebne do realizacji badań (w tym o sytuacji na drogach, atmosferycznej itp.), c. komunikacji ze zleceniodawcami badań i operatorami badanych systemów i sieci, d. komunikacji z dysponentami MLB, e. komunikacji ze służbami wsparcia w przypadku awarii lub wypadku. 4. Łączność zewnętrzna może mieć każdą z dostępnych form: a. połączeń telefonicznych, b. poczty elektronicznej, c. SMS, d. korzystania z interaktywnych usług internetowych, 83/161

84 e. transferu plików. 5. Środkami do realizacji łączności zewnętrznej mogą być: a. sieć TETRA (badana), b. publiczne sieci komórkowe GSM/UMTS, c. połączenie przewodowe (jeśli jest dostępne) i/lub sieć telefoniczna, d. sieć WiFi (jeśli jest dostępna), e. radio CB. 6. Zakłada się możliwość wykorzystania wszelkich dostępnych środków łączności 7. Dostępność poszczególnych środków łączności we wszystkich fazach działania MLB powinna być przedmiotem planowania w fazie przygotowywania badań. VI.1.4 Przewoźna stacja bazowa systemu TETRA (lub przekaźnik TETRA) 1. Badania prowadzone przez MLB mogą wymagać dysponowania sygnałem radiowym TETRA w celu: a. zasymulowania środowiska sieciowego, jeśli jest ono niedostępne, b. zasymulowania modyfikacji środowiska sieciowego, gdy wyniki badań wskażą na taką potrzebę. 2. Źródło sygnału radiowego musi podlegać odpowiednim przepisom EMC. 3. W przypadku powiązania z siecią w zakresie realizacji usług stacja bazowa musi podlegać odpowiednim uzgodnieniom z operatorem sieci. Wymagania dotyczące samochodu stanowiącego platformę transportową MLB VII Pojazd VII.1 Wymagania dotyczące samochodu stanowiącego platformę transportową MLB 1. Pojazd powinien zapewnić mobilność wyposażeniu badawczemu oraz jego obsłudze w taki sposób aby była możliwa praca laboratorium w następujących sytuacjach: a. w czasie jazdy samochodu, 84/161

85 b. w czasie postoju samochodu, c. w czasie garażowania samochodu. 2. Przypadki pracy MLB w czasie jazdy i na postoju dotyczą dowolnego miejsca osiągalnego drogami publicznymi, zgodnie z przepisami o ruchu drogowym. W tych przypadkach może być potrzeba pracy MLB w również w innych miejscach (np. na terenie prywatnym), ale zgodnie z obowiązującymi przepisami lokalnymi. Nie przewiduje się poruszania się pojazdem MLB w każdym terenie. Pewne (ograniczone) możliwości wykonywania badań w terenie niedostępnym dla pojazdu (np. wnętrza budynków) zapewni noszony zestaw badaniowy. 3. Przypadek c dotyczy określonego miejsca bazowania laboratorium, gdzie będzie przygotowana infrastruktura umożliwiająca prace konserwacyjne wyposażenia MLB. 4. W szczególności pojazd MLB powinien spełniać następujące warunki: a. dopuszczalna masa całkowita 3500 kg, co umożliwi prowadzenia takiego pojazdu posiadaczom prawa jazdy kategorii B; b. wysokość w stanie gotowym do prowadzenia badań w czasie jazdy max. 330 cm, ma umożliwić swobodne poruszanie się po wszystkich drogach; c. wnętrze samochodu ma pełnić 3 rodzaje funkcji: prowadzenie pojazdu, prowadzenie badań i przewożenie wyposażenia laboratorium oraz transport przedmiotów nieużywanych w czasie jazdy; d. przyjmuje się, że minimalne wymiary przestrzeni do zagospodarowania na część laboratoryjną i transportową powinny wynosić 140 cm szerokości i 250 cm długości; e. przedział kierowcy powinien być połączony otwartym przejściem z przedziałem badawczym; do przedziału badawczego powinny być oddzielne, boczne, przesuwane drzwi; przedział transportowy powinien być odgrodzony do przedziału badawczego tak, aby uniemożliwić przemieszczanie się przedmiotów pomiędzy przedziałami; f. wysokość miejsca do prowadzenia badań powinna umożliwić swobodne poruszanie się osobom o przeciętnym wzroście zakłada się, że powinna ona wynosić minimum 170 cm; g. miejsce do prowadzenia badań musi być tak wyposażone aby, w zgodzie z przepisami, mogli tam pracować ludzie w czasie jazdy, tzn. musi być wyposażone w fotel umocowany w czasie jazdy do podłogi z pasami bezpieczeństwa; h. wyposażenie samochodu w wentylację i klimatyzację oraz oświetlenie powinno zapewniać warunki do pracy ludzi i aparatury o każdej porze roku, za wyjątkiem ekstremalnych warunków atmosferycznych przyjmuje się, że MLB będzie wykorzystywane w zakresie 85/161

86 temperatur zewnętrznych od -10 C do +40 C a we wnętrzu w czasie pracy powinna być utrzymywana temperatura od 18 do 25 C i wilgotność do 95 % bez kondensacji; i. wyposażenie samochodu w zakresie napędu i sterowania układami jazdy powinno zapewnić odpowiednie warunki do pracy aparatury, ekonomię użytkowania i bezpieczeństwo samochód powinien być wyposażony w silnik wysokoprężny oraz układy wspomagania układu kierowniczego, hamulców oraz prowadzenia pojazdu (ABS, ASR, ESP, automatyczna kontrola napędu na 4 koła,...); j. samochód powinien być wyposażony tak, aby zapewnić środowisko do dokładnych badań radiowych, co w szczególności oznacza skuteczną eliminację zakłóceń elektromagnetycznych pochodzących od silnika i innego elektrycznego i elektronicznego wyposażenia samochodu, k. wyposażenie samochodu powinno umożliwić zainstalowanie wyposażenia badawczego w stojakach 19 lub w inny trwały sposób, anten i autonomicznego zasilania, łącznie z zabezpieczeniami do pracy w czasie jazdy; oznacza to potrzebę dostatecznej nośności, wytrzymałości mechanicznej elementów przeznaczonych do mocowania wyposażenia MLB oraz zachowania własności trakcyjnych pojazdu w stanie gotowości do pracy MLB; l. w szczególności na dachu samochodu będą instalowane anteny (do około 10 sztuk), które powinny być na tyle łatwo dostępne, aby można je wymieniać bez dodatkowego wyposażenia (np. drabiny), poprzez szyberdach; należy przewidzieć możliwość wykonania uszczelnionego przejścia dla kabli antenowych; m. samochód powinien posiadać zabezpieczenia antywłamaniowe, stosowne do wartości samochodu oraz przewożonego wyposażenia; n. samochód powinien posiadać interfejs umożliwiający ciągłe odczytywanie parametrów jazdy samochodu (stan licznika/liczników kilometrów, prędkości, temperatury zewnętrznej, wybranych sygnałów eksploatacyjnych istotnych z punktu widzenia prowadzonych badań, jak np. ostrzeżenia przed oblodzeniem); jest pożądane aby pojazd był wyposażony w komputer i było możliwe odczytywanie określonego zestawu informacji z pamięci komputera samochodu; o. samochód powinien być wyposażony w hak z osprzętem elektrycznym umożliwiający holowanie przyczepy przy zachowaniu warunków umożliwiających kierowane pojazdem z prawem jazdy kategorii B; p. powinno być zapewnione użytkownikom samochodu wsparcie ze strony wyspecjalizowanego ruchomego serwisu na terenie całej Polski, takie aby obsługa MLB nie 86/161

87 była angażowana w naprawy pojazdu i aby w minimalnym stopniu była angażowana w czynności eksploatacyjne. 5. Szczegółowe wymagania dotyczące pojazdu, związane z realizacją powyższych postulatów, zostaną wyspecyfikowane w WTE Przykłady samochodów, które mogą być brane pod uwagę: a. Mercedes Vito b. Opel Vivaro c. Volkswagen Transporter d. Fiat Scudo f. Peugeot g. Renault 87/161

88 h. Ford Transit i. Nissan Vannette Rysunek 18 Przykłady samochodów 6. Propozycje zagospodarowania wnętrza samochodu: a. Wskazówki do zagospodarowania samochodu wynikające z funkcji MLB: stojaki na aparaturę i komputery powinny być umieszczone centralnie, tak aby były łatwo dostępne od przodu ale również w celach serwisowych dostępne od tyłu, stanowisko operatora powinno umożliwić pracę w czasie jazdy i na postoju, polegającą na obsłudze komputerowych urządzeń peryferyjnych a przede wszystkim monitora z ekranem dotykowym, pozostała przestrzeń powinna być zagospodarowana tak, aby nie było potrzeby korzystania w czasie jazdy z przedmiotów nie umocowanych lub nie zamkniętych w odpowiednich pojemnikach. b. Wskazówki wynikające z potrzeby zapewnienia bezpieczeństwa w czasie pracy w ruchu: ciężkie elementy MLB, takie jak stojaki z wyposażeniem badawczym i informatycznym, powinny być umieszczone w takim miejscu, aby samochód zachował swoje właściwości trakcyjne, te elementy, z których korzysta operator MLB w czasie jazdy powinny być umieszczone tak aby był do nich dobry dostęp przy zajmowaniu miejsca w fotelu w zapiętych pasach bezpieczeństwa, fotel operatora powinien być umieszczony w takim miejscu i w taki sposób oraz powinien posiadać takie wyposażenie (pasy bezpieczeństwa, zagłówki, podłokietniki) aby w każdej dopuszczalnej dla niego pozycji były spełnione wymagania bezpieczeństwa, (chodzi tu o możliwość zainstalowania fotela obrotowego, w którym byłaby możliwa pozycja tyłem lub bokiem do kierunku jazdy jak w wariantach 1 i 2 - albo wyeliminowanie takich możliwości i zrealizowanie wyłącznie wariantu 3) 88/161

89 WARIANT pulpit roboczy stojak 1300 przedział transportowy stojak WARIANT przedział transportowy stojak stojak pulpit roboczy WARIANT stojak pulpit roboczy 1300 przedział transportowy stojak Rysunek 19 Propozycje zagospodarowania pojazdu MLB 89/161

90 VII.2 VII.2.1 Infrastruktura pokładowa pojazdu Specyfikacja systemu autonomicznego zasilania elektrycznego 1. Pojazd ma być wyposażony w system zasilania całego badawczego wyposażenia laboratorium, działający tak, aby zarówno w czasie jazdy jak i na postoju oraz we wszystkich przewidzianych warunkach otoczenia MLB mogło realizować wszystkie swoje funkcje badawcze. 2. Ze względów bezpieczeństwa, w czasie pracy w ruchu na pokładzie MLB, powinny być używane odbiorniki energii zasilane napięciem bezpiecznym od 12 do 24 V. W związku z tym nie powinny być używane odbiorniki energii zasilane napięciem ~230 V. 3. Celowe jest aparatura badawcza była zasilana z akumulatorów ładowanych z prądnicy napędzanej silnikiem samochodu (a nie z oddzielnego agregatu prądotwórczego), ale odseparowanych od akumulatora rozruchowego samochodu. 4. Bateria akumulatorów powinna zapewnić co najmniej 1 godzinę pracy całego wyposażenia badawczego przy wyłączonym silniku i braku zewnętrznego dostarczania energii (patrz poniżej). Szacuje się, że pojemność baterii przy takich wymaganiach 12 V powinna wynosić około 200 Ah. 5. W miejscu garażowania samochodu oraz w innych miejscach, gdzie jest dostępna sieć energetyczna o napięciu ~230 V, powinna być ona wykorzystywana do doładowania akumulatorów MLB (tak jak w czasie pracy silnika) przy pracy wyposażenia badawczego MLB. W tej sytuacji powinna pracować również klimatyzacja pojazdu. VII.2.2 Specyfikacja zespołu komunikacji zewnętrznej i wspomagania kierowcy 1. Samochód powinien być wyposażony w radioodbiornik z RDS, w celu odbierania informacji o aktualnej sytuacji na obszarze gdzie są prowadzone badania. 2. Samochód powinien być wyposażony w urządzenie nawigacji satelitarnej o dużym czytelnym ekranie (powyżej 5 ) i dogodnych funkcjach komunikacyjnych. 3. Powinna być zapewniona możliwość programowania trasy jazdy tak, aby było możliwe wprowadzenie trasy wynikającej z programu badań (nie tylko punkt-punkt, ale przebiegającej przez wiele punktów) przygotowanej na oddzielnym komputerze. 90/161

91 Przykłady: Mio Moov S760 NavRoad NR780H Hugo Rysunek 20 Przykłady urządzeń do nawigacji samochodowej 4. Samochód powinien być wyposażony w zestaw głośnomówiący do telefonu komórkowego z interfejsem Bluetooth i możliwością prowadzenia rozmowy w czasie jazdy przez wszystkie osoby na pokładzie pojazdu (odpowiednia instalacja mikrofonowa i głośnikowa). 5. Samochód powinien być wyposażony w radiowe urządzenie nadawczo-odbiorcze działające w paśmie CB. 6. Celowe jest zastosowanie sprzętu radioelektronicznego integrującego różne funkcje w jednym urządzeniu, które dodatkowo mogłoby być zabudowane w samochodzie. 91/161

92 Na przykład: NavRoad NR700DTV NX700E Rysunek 21 Przykłady zintegrowanych urządzeń multimedialnych/nawigacyjnych VIII Wytworzenie prototypu MLB 1. Prototyp laboratorium wraz z dokumentacją techniczną powinien zostać wytworzony w stanie umożliwiającym jego użytkowanie i wykonanie dzięki temu badań prototypu w warunkach rzeczywistego wykorzystywania MLB, tj. w terenie o określonej charakterystyce. 2. Dokumentacja techniczna powykonawcza ma umożliwić wykonanie kolejnych egzemplarzy MLB w trybie produkcji jednostkowej. 3. Prototyp MLB oraz jego dokumentacja maja być wykonane zgodnie ze standardami przemysłowymi zakładu produkcyjnego posiadającego doświadczenie w wytwarzaniu środków technicznych dla.zespołów dowodzenia i łączności. VIII.1 Sformułowanie wymagań technicznych i eksploatacyjnych (WTE) 1. Wymagania techniczne i eksploatacyjne (WTE) są jednym z dokumentów pochodnych od niniejszej koncepcji. 2. WTE mają posłużyć do: a. sformułowania wymagań na komponenty MLB kupowane na rynku, opracowania SIWZ i przeprowadzenia procedur zakupowych, 92/161