WAZNE DATY HISTORYCZNE

Transkrypt

1 WAZNE DATY HISTORYCZNE WAŻNE DATY HISTORYCZNE Rok Wydarzenie Źródło 4026 p.n.e. Stworzenie Adama Rodz. 2:7 po 4026 p.n.e. Ustanowienie przymierza w Edenie, pierwsze proroctwo Rodz. 3:15 przed 3896 p.n.e. Kain zabija Abla Rodz. 4: p.n.e. Narodziny Seta Rodz. 5: p.n.e. Narodziny prawego Henocha Rodz. 5: p.n.e. Narodziny Metuszelacha (Matuzalema) Rodz.5: p.n.e. Narodziny Lamecha Rodz. 5: p.n.e. Śmierć Adama Rodz. 5: p.n.e. Przeniesienie Henocha; koniec jego działalności prorockiej Rodz. 5:23, 24; Judy p.n.e. Narodziny Noego Rodz. 5:28, p.n.e. Obwieszczenie Boże dotyczące ludzkości Rodz. 6: p.n.e. Narodziny Jafeta Rodz. 5:32; 9:24; 10: p.n.e. Narodziny Sema Rodz. 7:11; 11: p.n.e. Śmierć Metuszelacha Spadają wody potopu (jesienią) Rodz. 5:27 Rodz. 7:6, p.n.e. Ustanowienie przymierza po potopie Rodz. 8:13; 9: p.n.e. Narodziny Arpachszada Rodz. 11:10 po 2269 p.n.e. Budowa wieży Babel Rodz. 11: p.n.e. Śmierć Noego Rodz. 9:28, p.n.e. Narodziny Abrahama Rodz. 11:26,32; 12: p.n.e. Abraham przekracza Eufrat w drodze do Kanaanu; uprawomocnienie przymierza Abrahamowego; początek okresu 430 lat, trwającego do zawarcia przymierza Prawa Rodz. 12:4,7; Wyjścia 12:40; Gal. 3:17 przed 1933 p.n.e. Abraham wyzwala Lota; spotyka Melchizedeka Rodz. 14:16,18; 16: p.n.e. Narodziny Ismaela Rodz. 16:15, p.n.e. Ustanowienie przymierza co do obrzezania Rodz. 17:1,10,24; Wyrok na Sodomę i Gomorę Rodz. 19: p.n.e p.n.e. Narodziny Izaaka, właściwego dziedzica; początek 'mniej więcej 450 lat' Odstawienie Izaaka od piersi; odprawienie Ismaela; początek 400 lat ucisku Rodz. 21:2,5; Dzieje 13:17-20 Rodz. 21:8; 15:13; Dzieje 7: p.n.e. Śmierć Sary Rodz. 17:17; 23:1

2 1878 p.n.e. Zaślubiny Izaaka z Rebeką Rodz. 25: p.n.e. Śmierć Sema Rodz. 11: p.n.e. Narodziny Ezawa i Jakuba Rodz. 25: p.n.e. Śmierć Abrahama Rodz. 25: p.n.e. Ezaw poślubia pierwsze dwie żony Rodz. 26: p.n.e. Śmierć Ismaela Rodz. 25: p.n.e. Jakub ucieka do Charanu; ma wizję w Betel Rodz. 28:2,13, p.n.e. Jakub poślubia Leę i Rachelę Rodz. 29: p.n.e. Narodziny Józefa Rodz. 30:23, p.n.e. Jakub wraca z Charanu do Kanaanu Rodz. 31:18, 41 ok p.n.e. Jakub mocuje się z aniołem; otrzymuje imię Izrael Rodz. 32: p.n.e. Bracia Józefa sprzedają go w niewolę Rodz. 37:2, p.n.e. Śmierć Izaaka Rodz. 35:28, p.n.e. Józef pierwszym ministrem Egiptu Rodz. 41:40, p.n.e. Jakub z całą rodziną sprowadza się do Egiptu Rodz. 45:6; 46:26; 47: p.n.e. Śmierć Jakuba Rodz. 47: p.n.e. Śmierć Józefa Rodz. 50:26 przed 1613 p.n.e. Hiob przechodzi próbę Hioba 1:8; 42:16 po 1600 p.n.e. Egipt staje się pierwszym mocarstwem światowym Wyjścia 1: p.n.e. Narodziny Mojżesza Wyjścia 2:2, p.n.e. Mojżesz próbuje zostać wyzwolicielem; ucieka do ziemi Midian Wyjścia 2:11,14,15; Dzieje 7:2 3 ok p.n.e. Mojżesz przy płonącym krzewie Wyjścia 3: p.n.e. Pascha; wyjście Izraelitów z Egiptu; wybawienie nad Morzem Czerwonym; skruszenie potęgi Egiptu; koniec 400 lat ucisku; Zawarcie przymierza Prawa przy górze Synaj (Horeb); Upływa 430 lat od uprawomocnienia przymierza Abrahamowego; Mojżesz opracowuje na pustkowiu Księgę Rodzaju; początek spisywania Biblii Wyjścia 12:12; 14:27,29, 30; Rodz. 15:13,14; Wyjścia 24:6-8; Gal. 3:17; Wyjścia 12:40; Jana 5: p.n.e. Ukończenie budowy przybytku Wyjścia 40:17 Wprowadzenie kapłaństwa Aaronowego Kapł. 8:34-36 Mojżesz kończy spisywać księgi Wyjścia i Kapłańską Kapł.27:34; Liczb 1:1 ok p.n.e. Mojżesz kończy spisywać Księgę Hioba Hioba 42:16, p.n.e. Na równinach moabskich Mojżesz kończy spisywać księgę Liczb; Przymierze z Izraelem w Moabie; Mojżesz spisuje Księgę Powtórzonego Prawa; Śmierć Mojżesza na górze Nebo w Moabie; Liczb 35:1; 36:13; Powt.Pr. 29:1; Powt.Pr. 1:1,3; Powt.Pr. 34:1,5,7; Joz. 4:19

3 1467 p.n.e. Izrael wkracza do Kanaanu pod wodzą Jozuego Większa część kraju podbita; upływa 'mniej więcej 450 lat' z Dziejów Apostolskich 13:17-20 Joz. 11:23; 14:7,10-15 ok p.n.e. Ukończenie spisywania Księgi Jozuego Joz. 1:1; 24:26 Śmierć Jozuego Joz. 24: p.n.e. Samuel namaszcza Saula na króla nad Izraelem 1 Sam. 10:24; Dzieje 13: p.n.e. Narodziny Dawida w Betlejem 1 Sam. 16:1 ok p.n.e. Samuel kończy spisywać Księgę Sędziów Sędz. 21:25 ok p.n.e. Samuel kończy spisywać Księgę Rut Rut 4:18-22 ok p.n.e. Ukończenie spisywania Księgi l Samuela 1 Sam. 31: p.n.e. Dawid zostaje w Hebronie królem nad Juda 2 Sam. 2: p.n.e. Dawid królem nad całym Izraelem; wybiera Jerozolimę na stolicę 2 Sam. 5:3-7 po 1070 p.n.e. Sprowadzenie Arki do Jerozolimy; zawarcie z Dawidem przymierza co do Królestwa 2 Sam. 6:15; 7:12-16 ok p.n.e. Gad i Natan kończą spisywać Księgę 2 Samuela 2 Sam p.n.e. Salomon zostaje po Dawidzie królem Izraela 1 Król. 1:39; 2: p.n.e. Salomon rozpoczyna budowę świątyni 1 Król. 6: p.n.e. Ukończenie budowy świątyni w Jerozolimie 1 Król. 6:38 ok p.n.e. Salomon kończy spisywać Pieśń nad Pieśniami Pieśń 1:1 przed 1000 p.n.e. Salomon kończy spisywać Księgę Kaznodziei Kazn. 1:1 997 p.n.e. Rechoboam zostaje królem po Salomonie; podział królestwa; Jeroboam zaczyna panować jako król Izraela 1 Król. 11:43; 12:19, p.n.e. Sziszak najeżdża na Judę i zabiera skarby ze świątyni 1 Król. 14:25, p.n.e. Abijam (Abijasz) zostaje po Rechoboamie królem Judy 1 Król. 15:1,2 977 p.n.e. Asa zostaje po Abijamie królem Judy 1 Król. 15:9,10 ok. 976 p.n.e. Nadab zostaje po Jeroboamie królem Izraela 1 Król. 14:20 ok. 975 p.n.e. Baasza zostaje po Nadabie królem Izraela 1 Król. 15:33 ok. 952 p.n.e. Ela zostaje po Baaszy królem Izraela 1 Król. 16:8 ok. 951 p.n.e. Zimri zostaje po Eli królem Izraela 1 Król. 16:15 Omri i Tibni zostają po Zimrim królami w Izraelu 1 Król. 16:21 ok. 947 p.n.e. Omri jedynym królem Izraela 1 Król. 16:22,23 ok. 940 p.n.e. Achab zostaje po Omrim królem Izraela 1 Król. 16: p.n.e. Jehoszafat zostaje po Asie królem Judy 1 Król. 22:41,42 ok. 919 p.n.e. Achazjasz obejmuje po Achabie samodzielne rządy w Izraelu 1 Król. 22:51,52 ok. 917 p.n.e. Jehoram z Izraela obejmuje po Achazjaszu samodzielne rządy 2 Król. 3:1

4 913 p.n.e. Jehoram z Judy sprawuje władzę królewską" razem z Jehoszafatem 2 Król. 8:16,17 ok. 906 p.n.e. Achazjasz zostaje po Jehoramie królem Judy 2 Król. 8:25,26 ok. 905 p.n.e. Królowa Atalia przywłaszcza sobie tron judzki 2 Król. 11:1-3 Jehu zostaje po Jehoramie królem Izraela 2 Król. 9:24,27; 10: p.n.e. Jehoasz następcą Achazjasza na tronie w Judzie 2 Król. 12:1 876 p.n.e. Jehoachaz zostaje po Jehu królem Izraela 2 Król. 13:1 ok. 859 p.n.e. Jehoasz obejmuje po Jehoachazie samodzielne rządy w Izraelu 2 Król. 13: p.n.e. Amacjasz zostaje po Jehoaszu królem Judy 2 Król. 14:1,2 ok. 844 p.n.e. Jeroboam II zostaje po Jehoaszu królem Izraela 2 Król. 14:23 Jonasz kończy spisywać Księgę Jonasza Jon. 1:1,2 829 p.n.e. Uzzjasz (Azariasz) zostaje po Amacjaszu królem Judy 2 Król. 15:1,2 ok. 820 p.n.e. Przypuszczalna data spisania Księgi Joela Joela 1:1 ok. 804 p.n.e. Amos kończy spisywać Księgę Amosa Am. 1:1 ok. 792 p.n.e. Zachariasz panuje jako król Izraela (6 miesięcy) 2 Król. 15:8 ok. 791 p.n.e. Szallum zostaje po Zachariaszu królem Izraela 2 Król. 15:13, 17 Menachem zostaje po Szallumie królem Izraela ok. 780 p.n.e. Pekachiasz zostaje po Menachemie królem Izraela 2 Król. 15:23 ok. 778 p.n.e. Pękach zostaje po Pekachiaszu królem Izraela 2 Król. 15:27 ok. 778 p.n.e. Izajasz rozpoczyna działalność prorocką Izaj. 1:1; 6:1 777 p.n.e. Jotam zostaje po Uzzjaszu (Azariaszu) królem Judy 2 Król. 15:32,33 ok. 761 p.n.e. Achaz zostaje po Jotamie królem Judy 2 Król. 16:1,2 ok. 758 p.n.e. Hoszea 'zaczyna panować7 jako król Izraela 2 Król. 15: p.n.e. Ezechiasz zostaje po Achazie królem Judy 2 Król. 18:1,2 po 745 p.n.e. Ozeasz kończy spisywać Księgę Ozeasza Oz. 1:1 740 p.n.e. Asyria podbija Izrael, zajmuje Samarię 2 Król. 17:6, 13, p.n.e. Najazd Sancheriba (Sennacheryba) na Judę 2 Król. 18:13 po 732 p.n.e. Izajasz kończy spisywać Księgę Izajasza Izaj. 1:1 przed 717 p.n.e. Micheasz kończy spisywać Księgę Micheasza Mich. 1:1 ok. 717 p.n.e. Ostateczne zestawienie Księgi Przysłów Prz. 25:1 716 p.n.e. Manasses zostaje po Ezechiaszu królem Judy 2 Król. 21:1 661 p.n.e. Amon zostaje po Manassesie królem Judy 2 Król. 21: p.n.e. Jozjasz zostaje po Amonie królem Judy 2 Król. 22:1 przed 648 p.n.e. Sofoniasz kończy spisywać Księgę Sofoniasza Sof. 1:1

5 647 p.n.e. Jeremiasz otrzymuje zadanie prorokowania Jer. 1:1,2,9,10 przed 632 p.n.e. Nahum kończy spisywać Księgę Nahuma Nah. 1:1 632 p.n.e. Niniwa zdobyta przez Chaldejczyków i Medów Nah. 3:7 Babilon stopniowo zyskuje pozycję trzeciego mocarstwa światowego 628 p.n.e. Jehoachaz następcą Jozjasza na tronie w Judzie; Jehojakim zostaje po Jehoachazie królem Judy 2 Król. 23:31; 2 Król. 23:36 ok. 628 p.n.e. Habakuk kończy spisywać Księgę Habakuka Hab. 1:1 625 p.n.e. Nebukadneccar (Nabuchodonozor II) zostaje królem Babilonu; pierwszy rok jego panowania liczy się od 1 Nisan 624 roku p.n.e. Jer. 25:1 620 p.n.e. Nebukadneccar podporządkowuje sobie króla Jehojakima 2 Król. 24:1 618 p.n.e. Jehojachin zostaje po Jehojakimie królem Judy 2 Król. 24:6,8 617 p.n.e. Nebukadneccar zabiera pierwszych jeńców żydowskich do Babilonu Dan. 1:1-4 Sedekiasz ustanowiony królem Judy 2 Król. 24: p.n.e. Ezechiel rozpoczyna działalność prorocką Ezech. 1: p.n.e. Trzeci najazd Nebukadneccara na Judę; początek oblężenia Jerozolimy 2 Król. 25:1,2 607 p.n.e. Miesiąc piąty (Ab): zburzenie świątyni i Jerozolimy Miesiąc siódmy: Żydzi opuszczają Judę; początek wyznaczonych czasów narodów" Jeremiasz pisze Lamentacje 2 Król. 25:8-10; Jer. 52: Król. 25:25, 26; Łuk.21:24 Lam., wstęp w LXX ok. 607 p.n.e. Abdiasz pisze Księgę Abdiasza Abd. 1 ok. 591 p.n.e. Ezechiel kończy spisywać Księgę Ezechiela Ezech. 40:1; 29: p.n.e. Ukończenie spisywania ksiąg 1 i 2 Królów oraz Jeremiasza Jer. 52:31; 2 Król. 25: p.n.e. 537 p.n.e. Babilon zdobyty przez Medów i Persów; Medo-Persja czwartym mocarstwem światowym Żydzi powracają do Jerozolimy na mocy dekretu Cyrusa; koniec 70- letniego spustoszenia Jerozolimy Dan. 5:30,31 2 Kron. 36:22,23; Jer. 25:12; 29:10 ok. 536 p.n.e. Daniel kończy spisywać Księgę Daniela Dan. 10:1 536 p.n.e. Zerubbabel kładzie fundamenty pod świątynię Ezd. 3: p.n.e. Zakaz budowy świątyni Ezd. 4:23, p.n.e. Aggeusz kończy spisywać Księgę Aggeusza Agg. 1:1 518 p.n.e. Zachariasz kończy spisywać Księgę Zachariasza Zach. 1:1 515 p.n.e. Zerubbabel kończy budowę drugiej świątyni Ezd. 6:14,15

6 ok. 475 p.n.e. Mardocheusz kończy spisywać Księgę Estery Est. 3:7; 9: p.n.e. Ezdrasz i kapłani wracają do Jerozolimy Ezd. 7:7 ok. 460 p.n.e. 455 p.n.e. Ezdrasz kończy spisywać księgi 1 i 2 Kronik oraz Ezdrasza; ostateczne zestawienie Księgi Psalmów Nehemiasz odbudowuje mury Jerozolimy; początek 70 proroczych tygodni Ezd. 1:1; 2 Kron. 36:22 Nehem. 1:1; 2:1,11; 6:15; Dan.9:24 po 443 p.n.e. Nehemiasz kończy spisywać Księgę Nehemiasza Nehem. 5:14 Malachiasz kończy spisywać Księgę Malachiasza Malach. 1:1 406 p.n.e. Przypuszczalny koniec odbudowy Jerozolimy Dan. 9: p.n.e. ok. 280 p.n.e. 165 p.n.e. 63 p.n.e. ok. 37 p.n.e. Judea dostaje się pod władzę Grecji, piątego mocarstwa światowego Rozpoczęcie prac nad Septuagintą Ponowne poświęcenie świątyni po zbezczeszczeniu jej greckim bałwochwalstwem; Święto Poświęcenia Jerozolima dostaje się pod władzę Rzymu, szóstego mocarstwa światowego Herod (król wyznaczony przez Rzym) zdobywa szturmem Jerozolimę Dan. 8:21 Jana 10:22 Jana 19:15; Obj. 17:10 2 p.n.e. Narodziny Jana Chrzciciela i Jezusa Łuk. 1:60; 2:7 29 n.e. Jan i Jezus rozpoczynają służbę publiczną Łuk. 3:1,2, n.e. 14 Nisan: Jezus wydaje siebie na ofiarę stanowiącą podstawę nowego przymierza; zostaje przybity do pala; Łuk. 22:20; 23:33 16 Nisan: zmartwychwstanie Jezusa Mat. 28: n.e. ok. 41 n.e. 6 Siwan, Pięćdziesiątnica: wylanie ducha; Piotr otwiera Żydom drogę do zboru chrześcijańskiego Koniec 70 tygodni lat; Piotr odwiedza i wprowadza do zboru chrześcijańskiego Korneliusza, pierwszego nie obrzezanego człowieka z narodów Mateusz spisuje Ewangelię według Mateusza Dzieje 2:1-17, 38 Dan. 9:24-27; Dzieje 10:1,45 ok n.e. Pierwsza podróż misjonarska Pawła Dzieje 13:1 do 14:28 ok. 49 n.e. Ciało kierownicze postanawia, że osoby wierzące z narodów nie muszą się obrzezywać Dzieje 15:28, 29 ok n.e. Druga podróż misjonarska Pawła Dzieje 15:36 do 18:22 ok. 50 n.e. Paweł pisze z Koryntu List l do Tesaloniczan 1 Tes. 1:1 ok. 51 n.e. Paweł pisze z Koryntu List 2 do Tesaloniczan 2 Tes. 1:1 ok n.e. Paweł pisze z Koryntu lub Antiochii Syryjskiej List do Galatów Gal. 1:1

7 ok n.e. Trzecia podróż misjonarska Pawła Dzieje 18:23 do 21:19 ok. 55 n.e. Paweł pisze z Efezu List 1 do Koryntian i z Macedonii 2 do Koryntian 1Kor. 15:32; 2 Kor. 2:12,13 ok. 56 n.e. Paweł pisze z Koryntu List do Rzymian Rzym. 16:1 ok n.e. Łukasz spisuje Ewangelię według Łukasza Łuk. 1:1,2 ok n.e. Paweł pisze z Rzymu: List do Efezjan Efez. 3:1 List do Filipian Filip. 4:22 List do Kolosan Kol. 4:18 List do Filemona Filem. 1 ok. 61 n.e. Paweł pisze z Rzymu List do Hebrajczyków Hebr. 13:24; 10:34 Łukasz w Rzymie kończy spisywać Dzieje Apostolskie przed 62 n.e. Jakub, brat Jezusa, pisze z Jerozolimy List Jakuba Jak. 1:1 ok n.e. Marek spisuje Ewangelię według Marka ok n.e. Paweł pisze z Macedonii List 1 do Tymoteusza 1 Tym. 1:3 Paweł pisze z Macedonii (?) List do Tytusa Tyt. 1:5 ok n.e. Piotr pisze z Babilonu List 1 Piotra 1 Piotra 1:1; 5:13 ok. 64 n.e. Piotr pisze z Babilonu (?) List 2 Piotra 2 Piotra 1:1 ok. 65 n.e. Paweł pisze z Rzymu List 2 do Tymoteusza 2 Tym. 4:16-18 Juda, brat Jezusa, pisze List Judy Judy 17,18 70 n.e. Jerozolima wraz ze świątynią zburzona przez Rzymian Dan. 9:27; Mat. 23:37, 38; Łuk. 19:42-44 ok. 96 n.e. Jan na wyspie Patmos spisuje Objawienie Obj. 1:9 ok. 98 n.e. Jan pisze Ewangelię według Jana oraz listy 1, 2 i 3 Jana; koniec spisywania Biblii Jana 21:22, 23 ok. 100 n.e. Śmierć Jana, ostatniego z apostołów 2 Tes. 2:7