1. Skąd wzięła się Biblia?

Transkrypt

1

2

3 1. Skąd wzięła się Biblia? Wprowadzenie do historii powstawania ksiąg biblijnych od etapu przekazu ustnego, poprzez proces spisywania i redakcji, do powstania księgi i umiejscowienia jej w kanonie Biblii.

4 Co to jest Biblia? Kto jest autorem Biblii?

5 Biblia (grec. Bibli,a) = księgi

6 Biblia (grec. Bibli,a) = księgi

7 Napisana przez ludzi (Iz 30,8; Jr 30,1-4; Hab 2,2-3; Łk 1,3; Dz 1,1; Gal 1,1; Ap 1,19)

8 Napisana przez ludzi (Iz 30,8; Jr 30,1-4; Hab 2,2-3; Łk 1,3; Dz 1,1; Gal 1,1; Ap 1,19) Pod natchnieniem Boga natchnienie dech tchnąć = oddychać, dmuchać. hebr. ruah, grec. pneuma

9 Natchnienie Biblii Duch Święty towarzyszy autorowi, prowadzi go, inspiruje go, kształtuje jego myślenie, aby autor napisał to, co Bóg chce zakomunikować ludziom (2 Ptr 1,21).

10 Objawienie o dziele zbawienia

11 Objawienie o dziele zbawienia Objawienie (grec. apokalypsis) = odsłonięcie, odkrycie, ujawnienie czegoś dotąd zakrytego, niewidocznego, nieznanego.

12 1. POWSTAWANIE TRADYCJI USTNYCH

13 1.1. Pieśń Debory (Sz 5,2-31) Jeden z najstarszych utworów biblijnych, pochodzi z ok. XI wieku przed Chr.

14 1.2. Sagi Starego Testamentu

15 1.2. Sagi Starego Testamentu Hagar i Ismael (Rdz 16 i 21,1-21) historia rodów;

16 1.2. Sagi Starego Testamentu Hagar i Ismael (Rdz 16 i 21,1-21) Poszukiwanie żony dla Izaaka (Rdz 24)

17 1.2. Sagi Starego Testamentu Hagar i Ismael (Rdz 16 i 21,1-21) Poszukiwanie żony dla Izaaka (Rdz 24) Konflikt Jakuba i Ezawa (Rdz 25,19-34; 27,1 28,9)

18 1.2. Sagi Starego Testamentu Hagar i Ismael (Rdz 16 i 21,1-21) Poszukiwanie żony dla Izaaka (Rdz 24) Konflikt Jakuba i Ezawa (Rdz 25,19-34; 27,1 28,9) Sagi o Józefie (Rdz 37 50)

19 1.3. Dekalogi, czyli zbiory prawne

20 1.3. Dekalogi, czyli zbiory prawne Wj 21,2-11 seria dziesięciu nakazów dotyczących niewolników, które zostały zbudowane na formule jeżeli;

21 1.3. Dekalogi, czyli zbiory prawne Wj 21,2-11 seria dziesięciu nakazów dotyczących niewolników, które zostały zbudowane na formule jeżeli; Wj 23,1-9 seria dziesięciu przykazań dotycząca sprawiedliwości;

22 1.3. Dekalogi, czyli zbiory prawne Wj 21,2-11 seria dziesięciu nakazów dotyczących niewolników, które zostały zbudowane na formule jeżeli; Wj 23,1-9 seria dziesięciu przykazań dotycząca sprawiedliwości; Kpł 18,7-18 seria dwunastu zakazów zbudowanych na formule Nie będziesz odsłaniał nagości

23 1.4. Wyrocznie prorockie

24 1.4. Wyrocznie prorockie Tak mówi Jahwe/Pan: Rzekł Jahwe/Pan: Wyrocznia Jahwe/Pana: Dlatego tak mówi Jahwe/Pan Takie widzenie dał Jahwe/Pan: Słuchajcie słowa Jahwe/Pana: W owym dniu I będzie tak, że /I stanie się Biada Wypowiedź o

25 Przykład Iz 1,2-20 1,2 oskarżenie Izraela o odstępstwo 1,3 porównanie: zwierzęta są wierniejsze od Izraela 1,4 biada: groźba nad niewiernym Izraelem 1,5-7 lament nad stanem ukaranego narodu 1,8 porównanie: Izrael jak licha chatka 1,9 porównanie: litość Boga ocaliła Jerozolimę od losu Sodomy i Gomory

26 1.5. Psalmy, czyli pieśni z przybytku

27 1.5. Psalmy, czyli pieśni z przybytku Melodie (np. Ps 22,1; 45,1; 46,1; 56,1, ale 57,1; 58,1; 59,1; 81,1)

28 1.5. Psalmy, czyli pieśni z przybytku Melodie (np. Ps 22,1; 45,1; 46,1; 56,1, ale 57,1; 58,1; 59,1; 81,1) Najstarsze psalmy: Ps 19,1-7 i 29

29 1.5. Psalmy, czyli pieśni z przybytku Melodie (np. Ps 22,1; 45,1; 46,1; 56,1, ale 57,1; 58,1; 59,1; 81,1) Najstarsze psalmy: Ps 19,1-7 i 29 Pieśni spoza Psałterza: Pieśń Mojżesza (Wj 15,1-19) Pieśń Miriam (Wj 15,21), lamentacja Dawida nad śmiercią Saula i Jonatana (2 Sm 1,19-27)

30 NOWY TESTAMENT

31 1.6. Kerygmat Nowego Testamentu

32 1.6. Kerygmat Nowego Testamentu Kerygma to głoszenie, przekazywanie Ewangelii, nauki chrześcijańskiej

33 1.6. Kerygmat Nowego Testamentu Kerygma to głoszenie, przekazywanie Ewangelii, nauki chrześcijańskiej Słowo występuje w Rz 16,25; 1 Kor 2,4; 15,14; 2 Tm 4,17

34 1.6. Kerygmat Nowego Testamentu Kerygma to głoszenie, przekazywanie Ewangelii, nauki chrześcijańskiej Słowo występuje w Rz 16,25; 1 Kor 2,4; 15,14; 2 Tm 4,17 Przykłady: Mk 1,15; Mt 10,7; Mt 11,5; Dz 17,24nn; Rz 10,9; 1 Kor 11,23b-25; 1 Kor 15,3-4; Flp 2,6-11

35 1.7. Nowotestamentowe doksologie

36 1.7. Nowotestamentowe doksologie Doksologia = doksa + logos

37 1.7. Nowotestamentowe doksologie Doksologia = doksa + logos Uroczysta formuła uwielbiająca, oddająca chwałę Bogu lub Chrystusowi.

38 1.7. Nowotestamentowe doksologie Doksologia = doksa + logos Uroczysta formuła uwielbiająca, oddająca chwałę Bogu lub Chrystusowi. amen = tak, prawda, niech tak się stanie

39 1.7. Nowotestamentowe doksologie Flp 2,11 Rz 16,27 Ef 3,21 1 Ptr 4,11b 2 Ptr 3,18 Jud 25 Flp 4,20

40 1.8. Słowa i czyny Jezusa

41 2. PROCES SPISYWANIE TRADYCJI

42 2.1. Kodeksy prawne Dekalog (grec. deka = dziesięć + logos = słowo), czyli Dziesięć przykazań, dosł. Dziesięć Słów. Słowo występuje w Wj 34,28; Pwt 10,4; 4,13 Dekalog w Wj 20,1-17 i Pwt 5,6-21

43 Dekalog jako Kodeks Przymierza Podobieństwa z kodeksami hetyckimi: wstęp z przedstawieniem imienia suzerena; wprowadzenie historyczne z przypomnieniem, co suzeren uczynił dla wasala; zasady przymierza, czyli obowiązki wasala; błogosławieństwa za wypełnianie przymierza i przekleństwa za jego złamanie.

44 2.2 Wielkie tradycje starotestamentowe

45 2.2 Wielkie tradycje starotestamentowe źródło jahwistyczne

46 2.2 Wielkie tradycje starotestamentowe źródło jahwistyczne źródło elohistyczne

47 2.2 Wielkie tradycje starotestamentowe źródło jahwistyczne źródło elohistyczne źródło deuterokanoniczne

48 2.2 Wielkie tradycje starotestamentowe źródło jahwistyczne źródło elohistyczne źródło deuterokanoniczne źródło kapłańskie

49 Opis stworzenia Rdz 1-2 Przykłady:

50 Przykłady: Opis stworzenia Rdz 1-2 Potop w Rdz 69 8,22

51 Przykłady: Opis stworzenia Rdz 1-2 Potop w Rdz 69 8,22 Ile zwierząt Rdz 6,19-20 i 7, a 7,2-3 Jak długo trwał potop Rdz 7,12 a 7,24 i 8,3-4 i Różne określenia Boga?

52 2.3. Powstawanie zbiorów wyroczni prorockich

53 2.4. Tradycje historyczne

54 2.4. Tradycje historyczne Źródła, które wymienia Stary Testament: Księga Prawego (Joz 10,13; 2 Sm 1,18) Księga Dziejów Salomona (1 Krl 11,41) Księga Dziejów Królów Judzkich (1 Krl 14,19. 29; 15,7. 23) Księga Dziejów Królów Izraelskich (1 Krl 15,31; 16,5. 14) Księga Wojen Jahwe (Lb 21,14)

55 2.5. Zbiory psalmów Ps 1-41 Ps Ps Ps Zbiór dawidowy. Rozpoczyna się śpiewnikiem Koracha, Rozpoczynają go psalmy Asafa a kończy Etana Ezrachity; Rozpoczyna pieśń Mojżesza; Bez zakończenia.

56 2.6. Zbiory przysłów 1 9 Introdukcja na temat natury i wartości mądrości 10,1 22,16 Przysłowia Salomona 22,17 24,34 Słowa mędrców , ,1-31 Przysłowia Salomona Przysłowia Agura Przysłowia Lemula

57 2.7. Spisywanie słów i czynów Jezusa (źródła ewangelii)

58 2.7. Spisywanie słów i czynów Jezusa (źródła ewangelii)

59 3. PROCES REDAKCJI I POWSTAWANIE KSIĄG