Stanisław Koziej INTERESY NARODOWE

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Stanisław Koziej INTERESY NARODOWE"

Kamila Michalak
5 lat temu
Przeglądów:

1 Stanisław Koziej INTERESY NARODOWE jako podstawa strategii bezpieczeństwa państwa oraz kryterium akceptacji strategii sojuszniczych WRZESIEŃ

2 POJĘCIE INTERESÓW PODMIOTU BEZPIECZEŃSTWA Interesy podmiotu bezpieczeństwa to zsyntetyzowane oczekiwania podmiotu wobec otoczenia wynikające i kształtowane przez jego tożsamość, wyznawane wartości, historyczny dorobek, tradycje, bieżące potrzeby oraz dążenia i aspiracje przyszłościowe. Można wyróżnić interesy żywotne (dotyczące istnienia podmiotu: być albo nie być?) i pożądane (związane z jakością owego istnienia, trwania: jak być?). Wg (MINI)SŁOWNIK BBN: Propozycje nowych terminów z dziedziny bezpieczeństwa, BBN-Propozycje-nowych-terminow-z-dziedziny-bezpieczenstwa.html WRZESIEŃ

3 Interesy narodowe na tle historycznym Misje Społeczeństwo globalne? Cele strategiczne Racja stanu Interesy narodowe Tożsamość narodowa Potrzeby (biologiczne i społeczne) WRZESIEŃ

4 Interesy narodowe w kontekście narodu i państwa Naród bez państwa Państwo jednonarodowe Państwo wielonarodowe N A R Ó D ( I N T E R E S Y N A R O D O W E ) P A Ń S T W O ( I N T E R E S Y P A Ń S T W A = R A C J A S T A N U WRZESIEŃ

5 Interesy narodowe Polski w dziedzinie bezpieczeństwa M orz e Bałtyckie ZACHÓD POLSKA WSCHÓD Sude ty Karpaty WRZESIEŃ

6 Podstawy (determinanty) interesów narodowych Własne doświadczenie historyczne: tożsamość narodowa, tradycje, Przynależność do cywilizacji zachodniej: wyznawane wartości, ustrój konstytucyjny państwa, Położenie geostrategiczne: potrzeby (wyzwania, zagrożenia) bezpieczeństwa, Potencjał strategiczny: aspiracje, dążenia a możliwości i ograniczenia WRZESIEŃ

7 Określanie interesów w dziedzinie bezpieczeństwa Metoda agregacji: synteza szczegółowych wniosków z diagnozy państwa jako podmiotu bezpieczeństwa (historia, tożsamość, wartości, położenie, potencjał ) Metoda dezagregacji: analiza konstytucyjnych fundamentów i interesów narodowych pod kątem potrzeb bezpieczeństwa WRZESIEŃ

8 KONSTYTUCYJNE (art. 5.) INTERESY NARODOWE Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. WRZESIEŃ

9 Cele: operacyjne i preparacyjne Konstytucja Konstytucja jako podstawa definiowania interesów narodowych art. 5.: PAŃSTWO [niepodległość, nienaruszalność terytorium], OBYWATEL [wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli], POTENCJAŁ NIEMATERIALNY [dziedzictwo, kultura], POTENCJAŁ MATERIALNY [gospodarka, środowisko]. Interesy w dziedzinie bezpieczeństwa: własny potencjał silne sojusze wolności i obowiązki obywatela ochrona obywatela i ludności bezpieczny rozwój społecznogospodarczy społecznogospodarcze wsparcie bezpieczeństwa WRZESIEŃ

10 Cele strategiczne Cele strategiczne w dziedzinie bezpieczeństwa - to zoperacjonalizowane interesy i misje (określone stosownie do danych warunków, ujęte w określonym czasie i miejscu, z uwzględnieniem zewnętrznych i wewnętrznych potrzeb i możliwości) Cele operacyjne i preparacyjne elementy celu strategicznego; dotyczą konkretnego działania i przygotowania WRZESIEŃ

11 Misje organizacji Misja przeznaczenie: kategoria stworzona (wygenerowana) przez członków danej organizacji Misja organizacji międzynarodowej (międzypaństwowej np. NATO, UE) - synteza interesów narodowych państw członkowskich. Problem: eliminacja sprzecznych interesów Misja organizacji krajowej (elementu państwa np. samorządu, instytucji państwowej lub pozarządowej) ustalona przez prawo WRZESIEŃ

12 Propozycja: Misja strategiczna Unii Europejskiej jako synteza interesów narodowych państw członkowskich Interesy państw członkowskich i stosunek do nich innych państw (partnerów, sojuszników): Wspólne (akceptowane) wszyscy są gotowi uczestniczyć w we wsparciu ich realizacji (ubezpieczane wspólnotowo); Niesprzeczne (tolerowane) nikt nie zgłasza wobec nich sprzeciwu, ale też nie deklaruje z góry udziału w zabezpieczeniu ich realizacji (w razie potrzeby koalicja ad hoc); Katalog (pakiet) wspólnych i niesprzecznych interesów państw członkowskich, czyli: Misja Unii Europejskiej w dziedzinie bezpieczeństwa Sprzeczne (odrzucone) nie uwzględniane we wspólnej misji bezpieczeństwa. WRZESIEŃ

13 Relacje między misją UE a interesami narodowymi państw członkowskich Interesy narodowe państwa członkowskiego Interesy narodowe państwa członkowskiego Misja UE (wspólne i niesprzeczne między sobą interesy narodowe państw członkowskich) Interesy narodowe państwa członkowskiego Interesy narodowe państwa członkowskiego WRZESIEŃ

14 PODSUMOWANIE Interesy narodowe/racja stanu są podstawą i punktem wyjścia przy formułowaniu własnej strategii bezpieczeństwa oraz głównym kryterium akceptacji koncepcji strategicznych (w tym zwłaszcza misji) bezpieczeństwa sojuszy, których jesteśmy członkiem. WRZESIEŃ

15 Dziękuję WRZESIEŃ

Podobne dokumenty

UMCS, Lublin 28 listopada 2016 r. Stanisław Koziej PAŃSTWO JAKO PODMIOT BEZPIECZEŃSTWA: CIĄGŁOŚĆ I ZMIANA

UMCS, Lublin 28 listopada 2016 r. Stanisław Koziej PAŃSTWO JAKO PODMIOT BEZPIECZEŃSTWA: CIĄGŁOŚĆ I ZMIANA POJĘCIE BEZPIECZEŃSTWA BEZPIECZEŃSTWO W SENSIE STATYCZNYM - JAKO STAN BRAKU ZAGROŻEŃ DLA PODMIOTU,