Opis działań prewencyjnych i kampanii mających na celu poprawę bezpieczeństwa na kolei (w szczególności na przejazdach kolejowych)

Transkrypt

1 Załącznik nr 3 Opis działań prewencyjnych i kampanii mających na celu poprawę bezpieczeństwa na kolei (w szczególności na przejazdach kolejowych) Pomimo, że żadne znaczące wypadki nie powstały z winy Zamawiającego, poniżej przedstawione są: główne działania i kampanie prowadzone przez zarządcę infrastruktury PKP Polskie Linie Kolejowe S.A których celem jest zmniejszenie ryzyka powstania poważnych szkód kolejowych, powstających przede wszystkim na przejazdach kolejowych, polityka PKP Intercity S.A. dotycząca postępowania w sprawach szkód wyrządzonych przez zidentyfikowane osoby trzecie, statystyki UTK. Przeprowadzone i zaplanowane modernizacje przejazdów kolejowo-drogowych oraz działania na rzecz podnoszenia bezpieczeństwa: Modernizacje przejazdów kolejowo-drogowych, w tym: modernizacja nawierzchni, zabudowa samoczynnej sygnalizacji przejazdowej (SSP) lub telewizji użytkowej (TVU) 240 obiektów w latach Budowa dwupoziomowych skrzyżowań linii kolejowych z drogami kołowymi, w tym zastępowanie istniejących skrzyżowań jednopoziomowych (przejazdów kolejowo-drogowych) 88 obiektów w latach Doposażenie strażnic na przejazdach kat. A o najwyższym poziomie ryzyka w systemy wymiany informacji (plan: 20 lokalizacji) realizacja w Eliminacja pozostałych przejazdów kategorii A z zawieszoną obsługą (30 przejazdów) - do końca Oznakowanie dojazdów do przejazdów kolejowo-drogowych poziomymi liniami spowalniającymi jazdę i przenoszącymi na kierownicę pojazdu efekt drgania etap 2 (plan: ok. 100 lokalizacji) realizacja w latach Zabudowa uzależnień lub powiązań urządzeń przejazdowych w stacyjnych urządzeniach srk 47 przejazdów w roku Dodatkowe kontrole przejazdów i przejść na zasadach określonych w Decyzji nr 29/2011 Prezesa Zarządu PKP PLK S.A. działanie ciągłe. Przegląd umieszczenia znaków drogowych B-20 Stop przed przejazdami kat. D zlokalizowanymi w ciągu nieeksploatowanych linii kolejowych realizacja w Wdrożenie przekazywania organom ściągania nagrań z monitoringu obrazujących naruszenia przepisów ruchu drogowego na przejazdach kolejowo-drogowych. Kontynuacja akcji Zero tolerancji dla przechodzenia przez tory w miejscach niedozwolonych kontrole przestrzegania przepisów porządkowych w rejonie dzikich przejść oraz przejazdów kolejowo-drogowych. w trakcie realizacji; w 3 kwartałach 2017 r. dokonano kontroli tzw. dzikich przejść, podjęto interwencje. Analiza zapisów Regulaminów obsługi przejazdu kolejowo-drogowego lub przejścia (ROP) oraz przegląd warunków ergonomii pracy na strażnicach przejazdowych realizacja w Szkolenia z aspektu psychofizycznego działanie ciągłe. Wydawanie biuletynów informacyjnych o zdarzeniach kolejowych do pracowników właściwych pionów. Działanie ciągłe, w 3 kwartałach 2017 wydano 29 biuletynów. Dodatkowe szkolenia, pouczenia oraz działania dyscyplinujące skierowane do dróżników przejazdowych - działanie ciągłe. W 2017 (do 16 listopada) zlikwidowano 236 przejazdów kolejowo-drogowych/przejść. 1

2 Kampania społeczna Bezpieczny Przejazd szlaban na ryzyko! Jej głównym celem jest podnoszenie świadomości Polaków w zakresie bezpieczeństwa na terenach kolejowych, a tym samym zmniejszenie liczby ofiar tragicznych wypadków np. na skrzyżowaniu trasy kolejowej z drogą. Jest to szczególnie istotny element działalności zarządcy infrastruktury, ponieważ niezależnie od licznych inwestycji - np. w udoskonalanie systemów zabezpieczeń i infrastrukturę kolejową tym, co ostatecznie decyduje o bezpieczeństwie na torach, jest poszanowanie przepisów i zdrowy rozsądek uczestników ruchu. Bezpieczny Przejazd to jedna z największych tego typu kampanii w Europie. W 2015 roku PKP PLK S.A. została wyróżniona za zwiększanie bezpieczeństwa na przejazdach kolejowo-drogowych w ramach Europejskiej Karty Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego (EKBRD). Natomiast w 2016 roku Spółka została jednym z laureatów konkursu UTK Kultura Bezpieczeństwa w Transporcie Kolejowym. Działania kampanijne za pośrednictwem wielu kanałów komunikacji kierowane są zarówno do dzieci i młodzieży, jak i do dorosłych. Pracownicy PKP PLK S.A. oraz funkcjonariusze Straży Ochrony Kolei prowadzą m.in. prelekcje w szkołach i na uczelniach, organizują akcje prewencyjne oraz symulacje wypadków. Kampania jest obecna również w mediach społecznościowych na Facebooku czy YouTubie. Wśród licznych działań podejmowanych w ramach kampanii Bezpieczny Przejazd do najważniejszych należą: Bezpieczny piątek - akcja prowadzona jest na przejazdach kolejowo-drogowych wszystkich kategorii oraz wzdłuż torów, gdzie występują tzw. dzikie przejścia. Z analiz PKP PLK S.A. wynika bowiem, że najczęstszymi wykroczeniami popełnianymi przez kierowców jest brak reakcji na znak STOP, próba przejechania pod zamykającymi się rogatkami, bądź też ich ominięcie (tzw. jazda slalomem). Kontrole na skrzyżowaniach torów i dróg publicznych przeprowadzają pracownicy PKP PLK S.A. we współpracy z funkcjonariuszami Policji (Wydziałów Ruchu Drogowego) oraz Straży Ochrony Kolei. Przedstawiciele PKP PLK S.A. pouczają użytkowników przejazdów kolejowo-drogowych o prawidłowym zachowaniu podczas ich przekraczania. Tym, którzy rażąco naruszają przepisy kodeksu ruchu drogowego, oprócz upomnienia, wypisywany jest mandat karny. Działaniem towarzyszącym tegorocznej akcji (2017) było dystrybuowanie wśród kierowców i pieszych nowej broszury edukacyjnej pt. Przekraczanie przejazdów w pigułce, zawierającej wskazówki oraz zalecenia dot. bezpieczeństwa na przejazdach kolejowodrogowych przedstawionych w atrakcyjnej formie infografik. W 2017 r. w ramach Bezpiecznego piątku przeprowadzono ponad pół tysiąca akcji informacyjno-prewencyjnych, rozdano blisko 45 tys. materiałów informacyjnych, udzielono prawie 1,5 tys. pouczeń dla niewłaściwie zachowujących się osób, wystawiono 379 mandatów i przeprowadzono ponad 393 kontroli trzeźwości. Październik miesiącem edukacji - w październiku każdego roku PKP PLK S.A. oraz Straż Ochrony Kolei starają się dotrzeć z przekazem kampanii Bezpieczny przejazd do jak największej liczby dzieci poprzez organizację prelekcji edukacyjnych w szkołach i przedszkolach. Akcja Październik miesiącem edukacji dotyczy właściwego zachowania się na terenach kolejowych. Podczas spotkań edukacyjnych dzieci uczą się podstawowych zasad przekraczania przejazdów kolejowo-drogowych, poznają znaki, nabywają wiedzę czego nie wolno robić na terenie kolejowym. Koordynatorzy urozmaicają spotkania filmami edukacyjnymi, grami, zabawami i konkursami, tak aby jak najlepiej dopasować materiały do danej grupy wiekowej. W trakcie zajęć uczestnicy otrzymują zeszyty edukacyjne, kolorowanki, odblaski i inne mini gadżety. W 2017 r. w ramach akcji PLK przeprowadziła blisko 600 prelekcji, w których wzięło udział 27 tys. dzieci. Najwięcej 118 przeprowadzono na obszarze Zakładu Linii Kolejowych w Ostrowie Wielkopolskim. Warsztaty o bezpieczeństwie dla Ośrodków Szkolenia Kierowców - grupa osób, do której dociera przekaz kampanii Bezpieczny przejazd stale się poszerza. PLK rozpoczęła organizację specjalistycznych warsztatów dla instruktorów nauki jazdy Ośrodków Szkolenia Kierowców. Instruktorzy dostają od PLK pigułkę wiedzy, którą mogą wykorzystać podczas 2

3 swoich zajęć z kursantami. Ważnym aspektem warsztatów jest również możliwość wymiany doświadczeń z uczestnikami, co przynosi obopólne korzyści. W 2016 r. przeprowadzono 5 takich spotkań: w Poznaniu, Bydgoszczy, Łodzi, Kielcach i Lublinie, w 2017 r. 7: w Białymstoku, Wrocławiu, Szczecinie, Zielonej Górze, Katowicach (planowany Kraków i Rzeszów). Dzięki temu PKP PLK S.A. dociera z materiałami edukacyjnymi do tysięcy Ośrodków Szkolenia Kierowców. Inne działania kampanijne - do cyklicznych działań należą również symulacje zderzeń - wypadków lokomotywy z motocyklami, samochodami, a nawet autobusami. Wszystko po to, aby uzmysłowić widzom, co się dzieje podczas wypadku, z jaką siłą ma do czynienia samochód, który znajdzie się na drodze pociągu. Symulacje połączone są z pokazem ratownictwa straży pożarnej, pogotowia ratunkowego czy też policji. Jest to również ważny element dla służb ratunkowych, które mogą przećwiczyć procedury, gdy miałoby miejsce prawdziwe zdarzenie. Od 2 lat w ramach kampanii PKP PLK S.A. zaprasza również do współpracy Youtuberów (CyberMarian, Trucking Girl, Matura to Bzdura), których filmy dotyczące kampanii Bezpieczny Przejazd obejrzano w internecie ponad milion razy. Do działań zaliczyć należy również kampanię edukacyjną Wskazówki dla kierowców i pieszych w mediach społecznościowych opierającą się na cyklicznym publikowaniu infografik oraz ku przestrodze filmów z kamer przemysłowych na przejazdach kolejowo-drogowych, ukazujących niebezpieczne zachowania kierowców. Kampania jest także obecna podczas różnego rodzaju wydarzeń organizowanych przez inne instytucje czy organizacje. Chociażby podczas Moto Safety Day we współpracy z UTK i SOK, PKP PLK S.A. przygotowała Bezpieczne miasteczko, w którym można było sprawdzić swoją wiedzę nt. bezpieczeństwa, obejrzeć mobilne centrum monitoringu, wykorzystywane na co dzień w pracy Straży Ochrony Kolei oraz sprzęt jakim dysponują, a najmłodsi mogli skorzystać z wielu gier i zabaw, kolorowanek, quizów i mini konkursów. Podobne atrakcje czekały również na uczestników różnego rodzaju pikników i wydarzeń plenerowych, jak np. Pikniku z okazji Dnia Dziecka w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. W 2018 roku w ramach współfinansowania projektu Kampania społeczna Bezpieczny przejazd ze środków Unii Europejskiej, PKP PLK S.A. będzie kontynuowała realizację następujących działań: Public Relations / współpraca z mediami: m.in. briefingi / konferencje prasowe, sesje zdjęciowe, materiały na stronę internetową; ATL (above the line) - przy wykorzystaniu środków masowego przekazu: m.in. kampania reklamowa w prasie, internecie, telewizji, radiu, na nośnikach outdoorowych, w środkach komunikacji, social media; BTL (below the line): m.in. drukowane materiały promocyjne, np. ulotki, broszury, plakaty, materiały dydaktyczne, pomoce naukowe innych promocyjnych: działania edukacyjne, konkursy edukacyjne, eventy promocyjne, akcje ambientowe, filmy instruktażowe, reportaże wideo. Bezpieczny przejazd w liczbach (I-X 2017 r.) 907 prelekcji edukacyjnych na temat bezpieczeństwa kolejowego (w tym 580 w ramach projektu Październik miesiącem edukacji ) 599 akcji ulotkowych i prewencyjnych na przejazdach/przejściach (w tym 545 w ramach projektu Bezpieczny piątek ) 72 imprezy plenerowe 3 warsztaty dla Ośrodków Szkoleń Kierowców z zasad bezpieczeństwa na terenach kolejowych 6 symulacji zderzenia lokomotywy z samochodem audycja radiowa konferencja dotycząca bezpieczeństwa na terenach kolejowych konferencja międzynarodowa w Montrealu (Kanada) konkurs Nakręć się na bezpieczeństwo promujący bezpieczeństwo na terenie kolejowym quiz wiedzy promujący bezpieczeństwo na terenie kolejowym w social mediach kampania spotowa na ekranach LCD w placówkach pocztowych kampania informacyjna ze wskazówkami dla pieszych i kierowców na Facebooku, odbiorców 5 postów kampania realizowana we współpracy z programem MaturaToBzdura.tv wyświetleń odcinka o bezpieczeństwie programu MaturaToBzdura.tv 3

4 11 przewoźników kolejowych zaangażowanych w akcję ulotkową w pociągach ulotek rozdystrybuowanych wśród pasażerów pociągów poradników ze wskazówkami dystrybuowanych wśród pieszych i kierowców wyświetleń na Youtube filmów pokazujących niewłaściwe zachowanie kierowców w Czerwionce. Nowoczesne technologie informatyczne oparte na zbieraniu i analizie dużej ilości danych przyczyniają się do radykalnego zwiększenia poziomu bezpieczeństwa Wg wiceprezesa UTK: kolej przechodzi obecnie cyfrową transformację. Powiązana jest ona z nowoczesną analizą bezpieczeństwa: przewidywaniem zagrożeń i podjęciem właściwych środków zaradczych jeszcze przed ich wystąpieniem. Dużą zaletą współczesnych rozwiązań w tym zakresie jest możliwość czerpania danych nie tylko z wewnątrz systemu kolejowego, ale i z jego otoczenia, np. w zakresie warunków pogodowych. Sednem dokonującej się przemiany ma być odejście od reaktywnego podejścia do problemów na rzecz proaktywnego zarządzania nimi reakcja następuje nie po fakcie, kiedy coś już się wydarzy, ale na podstawie analizy dokonanej z wyprzedzeniem. Przeprowadza się ją na podstawie zbieranych danych, a następnie podejmuje się decyzję o działaniu. Przekładać się ma to m.in. na zmniejszenie liczby wypadków. PKP PLK rozpisała przetarg na budowę europejskiego systemu sterowania ERTMS/ETCS na linii E59 Wrocław Poznań. Przedmiotem zamówienia jest opracowanie dokumentacji projektowej oraz wykonanie robót budowlanych. Realizacja będzie podzielona na etapy. Najpierw nastąpi rozbudowa obszaru LCS Wrocław Popowice o posterunek odgałęźny Grabiszyn oraz w prawie opcji rozbudowa LCS Wrocław Popowice o stację Wrocław Popowice, a w drugim, właściwym etapie budowa systemu ERTMS/ETCS w pierwszej kolejności na obszarze działania LCS Wrocław Popowice i LCS Poznań II a następnie na obszarze LCS Leszno. Ta kolejność wynika z aktualnie prowadzonych modernizacji. Projekt ubiega się o współfinansowanie przez Unię Europejską z Instrumentu Łącząc Europę (CEF). Otwarcie ofert było zaplanowane na PKP PLK prowadzi też przetarg na zabudowę systemu ERTMS/ETCS poziomu 2. na linii E20 Kunowice Terespol (z wyłączeniem węzła warszawskiego) i poziomu 1 na linii C-E20 Łowicz Łuków oraz poziomu 2 na linii E30 odcinek Podłęże Rzeszów. Prace obejmą łącznie ok. 990 km linii kolejowych. System ETCS funkcjonuje również na odcinku Centralnej Magistrali Kolejowej (Zawiercie Olszamowice). Na kolejnym odcinku (Grodzisk Mazowiecki Zawiercie) prowadzone są obecnie testy związane instalacją ETCS. UTK przekaże do realizacji zalecenia PKBWK dotyczące bezpieczeństwa na kolei Pod koniec listopada 2017, UTK ma skierować zalecenia do tych zarządców, przewoźników kolejowych oraz innych przedsiębiorców kolejowych, których działalność ma wpływ na bezpieczeństwo ruchu kolejowego i bezpieczeństwo eksploatacji kolei, a którzy są adresatami zaleceń z najnowszego raportu Państwowej Komisji Badania Wypadków Kolejowych. W Dzienniku Urzędowym Ministra Infrastruktury i Budownictwa opublikowany został Raport Roczny za rok 2016 z działalności Państwowej Komisji Badania Wypadków Kolejowych. W swoim raporcie Państwowa Komisja Badania Wypadków Kolejowych wydała następujące zalecenia: 1. Przewoźnicy kolejowi i podmioty odpowiedzialne za utrzymanie pojazdów kolejowych w ramach posiadanych systemów zarządzania podejmą działania mające na celu zmniejszenie liczby zdarzeń spowodowanych rozerwaniem pociągu. 2. Zarządcy infrastruktury kolejowej podejmą działania mające na celu minimalizację przyczyn i zapobieganie powstawania zdarzeń oraz poprawy organizacji w usuwaniu skutków tych zdarzeń na przejazdach kolejowo drogowych i przejściach w poziomie szyn przez zarządcę infrastruktury kolejowej i służby ratownicze, przez wprowadzenie dodatkowych znakowań indentyfikacyjnych dla skrzyżowań w poziomie szyn, zawierających niezbędne informacje dla operatora numeru alarmowego Zarządcy infrastruktury kolejowej podejmą działania mające na celu zmniejszenie liczby wypadków na przejazdach kolejowo-drogowych. Szczególnie do zwiększającej się liczby wypadków na przejazdach kolejowo-drogowych kategorii A, B i D zarządcy infrastruktury 4

5 kolejowej podejmą odpowiednie działania korygujące i zapobiegawcze zgodnie z funkcjonującymi systemami zarządzania bezpieczeństwem (SMS). Zarządcy powinni zakończyć realizację postanowień rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 20 października 2015 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać skrzyżowania linii kolejowych oraz bocznic kolejowych z drogami i ich usytuowanie. 4. Przewoźnicy kolejowi i zarządcy infrastruktury kolejowej podejmą działania mające na celu zmniejszenie liczby zdarzeń spowodowanych wyprawieniem, przyjęciem lub jazdą pojazdu kolejowego po niewłaściwie ułożonej niezabezpieczonej drodze przebiegu lub niewłaściwej obsłudze sterowania ruchem kolejowym. Wszystkie zalecenia zostały przekazane Prezesowi UTK przez PKBWK. Jak informuje UTK, są one obecnie analizowane z uwzględnieniem konieczności zapewnienia systemowego podejścia do zarządzania bezpieczeństwem i minimalizacji ryzyka w transporcie kolejowym. Przygotowanie i wysyłka indywidualnych zaleceń skierowanych do poszczególnych przedsiębiorców nastąpi do końca listopada Adresaci będą zobowiązani w wyznaczonym terminie przekazać do UTK planowany sposób dalszego postępowania z otrzymanymi zaleceniami. Polityka PKP Intercity S.A. dotycząca postępowania w sprawach szkód wyrządzonych przez zidentyfikowane osoby trzecie Zgodnie z dotychczasowa praktyką Zamawiającego, odszkodowania z tytułu szkód wyrządzonych przez zidentyfikowanych sprawców dochodzone są w pierwszej kolejności w oparciu o roszczenia z ich polis odpowiedzialności cywilnej. Poniżej zaprezentowane są szkody zgłoszone informacyjnie do ubezpieczycieli, a następnie zlikwidowane, bądź będące w trakcie likwidacji z OC sprawców: wartość szkody ok PLN - uszkodzenie lokomotywy w wyniku najechania na samochód osobowy wartość szkody ok PLN - uderzenie czołem pociągu ED250 w tył znajdującego się na przejeździe samochodu wartość szkody ok PLN - pożar szafy oświetleniowej w wagonie wartość szkody ok PLN - wykolejenie wagonu wartość szkody ok PLN - kolizja ED160 z samochodem osobowym na przejeździe kolejowym wartość szkody ok PLN - zderzenie na przejeździe kolejowym EZT ED250 z samochodem osobowym wartość szkody ok PLN - kolizja ED250 z samochodem na (z wstępnej wyceny PLN) przejeździe kolejowym (część odszkodowania dochodzona od OC sprawcy) wartość szkody ok PLN - uszkodzenie składu ED160 w wyniku pękniętej szyny wartość szkody ok PLN - najechanie lokomotywy na skład pociągu roboczego wartość szkody w trakcie ustalania - kolizja ED250 z autobusem na przejeździe kolejowym w Modlinie 5

6 Kolej coraz bezpieczniejsza Zmniejszenie liczby wypadków na liniach kolejowych prawie o 9% przy jednocześnie zwiększonej pracy eksploatacyjnej oraz mniejszej liczbie ofiar śmiertelnych o ponad 25%. To obraz bezpieczeństwa transportu kolejowego w ubiegłym roku. Urząd Transportu Kolejowego opublikował Sprawozdanie ze stanu bezpieczeństwa kolejowego w 2016 r. UTK co roku oblicza tzw. miernik wypadków, porównując liczbę wypadków na liniach kolejowych do wykonanej pracy eksploatacyjnej. W 2016 r. wartość miernika wypadków jest niższa o 0,43 od wartości z 2015 r. i wynosi 2,49. Świadczy to o zwiększeniu się poziomu bezpieczeństwa ruchu kolejowego. Podkreślić należy, że wartość miernika za miniony rok jest najniższa na przestrzeni ostatnich 9 lat. Od ubiegłego roku zdarzenia na bocznicach kolejowych są wliczane do ogólnej liczby zdarzeń. Wzrósł poziom zgłoszeń incydentów kolejowych czyli zdarzeń o najniższych konsekwencjach, które w poprzednich latach były mocno niedoszacowane. Stąd w 2016 roku zarejestrowano 837 incydentów, czyli o ponad 65% więcej niż w roku poprzednim. Oprócz raportowania Urząd Transportu Kolejowego proponuje rozwiązania, których celem jest zwiększenie poziomu bezpieczeństwa w transporcie kolejowym. Prezes UTK zainicjował prace nad innowacyjnym projektem Centrum Monitorowania Maszynistów. Ma ono wzmocnić i usprawnić proces egzaminowania poprzez niezależną i obiektywną weryfikację posiadanej wiedzy i umiejętności prowadzących pojazdy kolejowe. UTK doszedł też do wniosku, że występuje konieczność rozpoczęcia prac nad rozwiązaniami technicznymi zabezpieczającymi przed błędami popełnianymi przez człowieka. Takie rozwiązanie uzupełniłoby tę cześć sieci kolejowej, na której nie będzie wdrażany system ERTMS. 6