ODPOWIEDŹ NA PYTANIE PRAWNE

Transkrypt

1 Sopot, dnia 28 stycznia 2017 r. Sygn.: ODPOWIEDŹ NA PYTANIE PRAWNE skierowane przez Zleceniodawcę Pana Kacpra Gajdę w dniu 27 stycznia 2017 r. o godzinie 11:50 w ramach abonamentu Lex Secure 24h Opieka Prawna Przedmiot odpowiedzi: 1. Do kogo należą wyniki badań medycznych (przede wszystkim badania obrazowe tj. zdjęcia RTG, wydruki USG itp.) jako własność intelektualna? Do kogo należą opisy badań, wyniki laboratoryjne itp.? 2. Czy pacjent ma prawo do publikowania/udostępniania publicznie swoich wyników w pełnej formie, czy konieczne jest usunięcie danych przeprowadzającego badanie i/lub nazwy kliniki, w której je wykonano? Podstawy prawne: 1. Art. 23 ust. 1, art. 27, art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (t.j. Dz. U ze zm.); 2. art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawach autorskich i prawach pokrewnych (t.j. Dz. U ze zm.); 3. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 października 2005 r., sygn.: FSK 2253/04. Klauzula prawna: Przygotowując niniejszą Odpowiedź na pytanie prawne przeanalizowano i polegano wyłącznie na informacjach otrzymanych od Zleceniodawcy. Nie badano, ani nie weryfikowano prawdziwości przedstawionego stanu faktycznego.

2 Sporządzający niniejszą Odpowiedź na pytanie prawne zastrzega sobie prawo weryfikacji niniejszego opracowania w przypadku ujawnienia faktów nieznanych mu w momencie jego sporządzenia. Niniejszą Odpowiedź na pytanie prawne wydaje się do wiadomości Zleceniodawcy Pana Kacpra Gajdy, z prawem publikacji przez Zleceniodawcę. Odpowiedź dotyczy wyłącznie kwestii w niej określonych i nie może być interpretowana, jako obejmująca, w tym przez domniemanie, inne, niewspomniane w niej kwestie. W niniejszej Odpowiedzi na pytanie prawne zaprezentowano niezależną, subiektywną ocenę sporządzającego, dotyczącą prawnych aspektów przedmiotu analizy, w szczególności ocena prawna przedstawiona w Odpowiedzi nie daje gwarancji wyniku danej sprawy, w przypadku skierowania jej na drogę postępowania sądowego lub administracyjnego. Stan prawny: Na wstępie odpowiedzi na zadane przez Zleceniodawcę pytanie prawne należy wskazać, że brak jest przepisów jednoznacznie regulujących kwestię własności dokumentacji medycznej (w tym badań obrazowych). Osoba opiniująca staje na stanowisku, że podstawę odpowiedzi na pierwsze z zadanych pytań prawnych powinien stanowić art. 23 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (dalej jako u.o.p.p.), który stanowi, że pacjent ma prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych. Treść komentowanego artykułu gwarantuje pacjentowi wgląd do dokumentacji medycznej, która dotyczy stanu jego zdrowia. Pacjent ma prawo wglądu do tejże dokumentacji na każdym etapie leczenia. Z kolei osoby udzielające pacjentowi świadczeń zdrowotnych zobowiązane są do zamieszczania w dokumentacji dotyczącej pacjenta wszelkich informacji o udzielonych świadczeniach oraz o stanie jego zdrowia. Interpretując wskazany przepis zgodnie z wykładnią językową, należy stwierdzić, że treść tego przepisu wskazuje, iż od momentu rozpoczęcia udzielania świadczeń zdrowotnych do momentu zakończenia wszelkie informacje o tych świadczeniach muszą zostać udokumentowane. Dokumentowanie ma miejsce w dokumentacji medycznej, a do niej z kolei pacjent ma dostęp na każdym etapie prowadzonego leczenia.

3 Opierając się na powyższym, należy stwierdzić, że pacjent ma jedynie prawo swobodnego dostępu do dokumentacji medycznej. Sama dokumentacja stanowi z kolei niejako własność podmiotu, który ją sporządził i którego obowiązkiem jest jej dalsze prowadzenie. Potwierdzenie powyższego może stanowić art. 27 u.o.p.p., stosownie do którego, dokumentacja medyczna jest udostępniana: 1) do wglądu, w tym także do baz danych w zakresie ochrony zdrowia, w siedzibie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych; 2) poprzez sporządzenie jej wyciągów, odpisów, kopii lub wydruków; 3) poprzez wydanie oryginału za pokwitowaniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu, jeżeli uprawniony organ lub podmiot żąda udostępnienia oryginałów tej dokumentacji; 4) za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej; 5) na informatycznym nośniku danych. Co więcej, zgodnie zgodnie z art. 29 ust 1 omawianej regulacji, podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych przechowuje dokumentację medyczną przez okres 20 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano ostatniego wpisu (z pewnymi wyjątkami). Mając na uwadze powyższe, zasadnym wydaje się stwierdzenie, że wyniki badań medycznych (w tym badania obrazowe tj. zdjęcia RTG, wydruki USG itp.) stanowią własność podmiotu, który dane badanie zlecił tudzież wykonał i który w związku z powyższym prowadzi dokumentacje medyczną pacjenta. To samo stwierdzenie dotyczy się przykładowych opisów badań czy wyników lekarskich. Przechodząc do kwestii własności intelektualnej, należy w pierwszej kolejności przytoczyć treść art. 1 ustawy o prawie autorskim i prawie pokrewnym, zgodnie z którym przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z r. (FSK 2253/04) stwierdził, że w kwestii, czy dane dzieło jest utworem w rozumieniu prawa autorskiego, "nie decyduje wola stron, lecz ustalenia faktyczne". Podobnie orzekł Sąd Apelacyjny w Białymstoku, stwierdzając: "same postanowienia umowy, przewidujące objęcie ochroną prawnoautorską rezultatu pracy człowieka, nie wywołują skutków prawnych, o ile nie stanowi on przejawu jego działalności twórczej".

4 Zdaniem osoby udzielającej niniejszej odpowiedzi za wysoce prawdopodobnym należy uznać stwierdzenie, że opis badań czy wyników lekarskich, co do zasady, nie stanowi utworu w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawie pokrewnym i związku z tym nie podlega szczególnej ochronie prawnej. Niemniej jednak, podkreślenia wymaga, że orzecznictwo pozostaje w tym względzie bardzo niejednolite. W przypadku, gdyby opis badań stanowił pewnego rodzaju utwór o charakterze naukowym, np. przybrał charakter rozprawy naukowej, popularno-naukowej, skryptu, recenzji czy pracy naukowo-badawczej, wówczas mógłby on zostać poddany próbie zdefiniowana jako utwór, a co za tym idzie podlegać stosownej ochronie. Mając na uwadze wszystkie przytoczone argumenty, zasadnym wydaje się stwierdzenie, że pacjent ma prawo do publicznego udostępniania swoich wyników w pełnej formie, bez konieczności usuwania danych przeprowadzającego badanie. Niemniej jednak, pacjent może poczynić tego typu działania wyłącznie względem uzyskanych wcześniej kopii dokumentacji medycznej, a nie z ich oryginalnymi formami. W szczególnych przypadkach, gdyby dane badanie w sposób obiektywny spełniało przesłanki utworu chronionego przepisami ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych, wówczas koniecznym byłoby uzyskanie zgody autora publikacji. Wnioski: Reasumując, zdaniem osoby udzielającej niniejszej odpowiedzi, co do zasady, wyniki badań medycznych oraz ich opisy (w szczególności badania obrazowe tj. zdjęcia RTG, wydruki USG itp.) nie stanowią przedmiotu własności intelektualnej, pozostając przy tym własnością podmiotu, który dane badanie zlecił tudzież wykonał i który w związku z powyższym prowadzi dokumentacje medyczną pacjenta. Opierając się na wyżej wskazanym wniosku, należy stwierdzić, że pacjent ma prawo do publicznego udostępniania kserokopii dokumentacji medycznej (bądź innych form pochodnych dokumentacji medycznej- wynikających z art. 27 u.o.p.p.) bez konieczności usuwania danych osoby przeprowadzającej badanie. W przypadku chęci skorzystania przez Pana z pomocy radców prawnych i adwokatów, współpracujących z w ramach Ogólnopolskiej Sieci Opieki Prawnej - należy skontaktować się bezpośrednio z Infolinią prawną pod numerem telefonu

5 Z poważaniem,