Wykorzystanie recyklingu jako efekt reformy śmieciowej analiza przypadku. Ewa Spigarska Katedra Rachunkowości

Transkrypt

1 Wykorzystanie recyklingu jako efekt reformy śmieciowej analiza przypadku Ewa Spigarska Katedra Rachunkowości

2 Jeżeli nie ma odwrotu, nie ma też drogi naprzód Handbuch fur bessere Zeiten Plan prezentacji 1. Odpady i gospodarowanie odpadami 2. Istota recyklingu 3. Poziomy recyklingu w wybranych gminach 4. Wnioski

3 Odpady Zgodnie z regulacjami prawnymi jako odpady traktuje się każdą substancję lub przedmiot, których posiadacz pozbywa, zamierza się pozbyć lub co do których pozbycia jest obowiązany. Z kolei jako odpady komunalne traktuje się odpady powstające w gospodarstwach domowych (z wyjątkiem wycofanych z eksploatacji pojazdów) oraz odpady podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzących od innych wytwórców odpadów

4 Góra śmieci nie została ani znaleziona ani zebrana. Jako rzecz nieodwołalnie odrzucona jest ona w rzeczywistości nieodkrytym, niezidentyfikowanym, nie pożądanym i niezbadanym terytorium przyszłości Derek Bailey

5 Gospodarowanie odpadami Zbieranie, transport, przetwarzanie odpadów, łącznie z nadzorem nad tego rodzaju działaniami, jak również późniejsze postępowanie z miejscami unieszkodliwiania odpadów oraz działania wykonywane w charakterze sprzedawcy odpadów lub pośrednika w obrocie odpadami.

6 Historia gospodarki odpadami W Europie początek nowoczesnej gospodarki odpadami to lata sześćdziesiąte ubiegłego wieku. W Niemczech pierwsza ustawa o odpadach to rok W Polsce podobna ustawę uchwalono dopiero po transformacji ustrojowej w roku 1998, która następnie w 2001 roku dostosowano do zasad unijnych. Wyznaczono wówczas hierarchię postępowania z odpadami (por. W. Janka)

7 Zasady: bliskości, zanieczyszczający płaci oraz rozszerzonej odpowiedzialności producenta Według zasady bliskości odpady powinny być przetwarzane w miejscu ich powstania. W przypadku, gdy nie mogą być przetworzone w miejscu ich powstania należy je przekazać do najbliższego miejsca, w którym mogą być przetworzone. Zasada zanieczyszczający płaci oznacza, że wszystkie koszty związane z likwidacją zanieczyszczenia powinien ponosić zanieczyszczający, a więc podmiot, który wyrządził szkodę w środowisku. Zasada rozszerzonej odpowiedzialności producenta oznacza natomiast, że każde przedsiębiorstwo jest odpowiedzialne zarówno za odpady produkcyjne, jak i odpady powstałe po zakończeniu użytkowania jego produktu. Reguła ta oddziałuje na etap projektowania produktów i przyczynia się do minimalizowania ilości wytwarzanych odpadów.

8 Dlaczego recykling?

9 Odpady komunalne zebrane w Polsce

10 Podział odpadów na frakcje Rodzaj frakcji Kolor pojemnika Zawartość Papier Niebieski Papier, tektury, odpady opakowaniowe z papieru i tektury Szkło Zielony Szkło, odpady opakowaniowe ze szkła Szkło kolorowe Zielony Szkło kolorowe Szkło bezbarwne Biały Szkło bezbarwne Metale i tworzywa sztuczne Żółty Metale, tworzywa sztuczne, odpady opakowaniowe z metali i tworzyw sztucznych oraz wielomateriałowe Bio Brązowe Odpady ulegające biodegradacji, bioodpady.

11 Dodatkowa segregacja - popiół "od stycznia 2016 roku w ramach selektywnej zbiórki odpadów komunalnych obowiązkiem mieszkańców jest również segregacja popiołu. Jest to szczególnie ważne z uwagi na różnicę w cenie pomiędzy zagospodarowaniem odpadów zmieszanych a popiołu. Koszt za zagospodarowanie zmieszanych odpadów komunalnych w 2017 roku wzrósł z 272,00 zł brutto do 345,60 zł brutto za tonę, natomiast koszt zagospodarowania tony popiołu wynosi obecnie 132,84 zł brutto. Miejski Zakład Gospodarki Odpadami Komunalnymi w Koninie uznaje niższą cenę jedynie dla popiołu, w którym nie znajdują się inne odpady, więc w terminie odbioru popiołów z palenisk domowych należy wystawiać jedynie pojemnik z czystym popiołem"

12 Z każdym się odpadkiem rozprawimy bystro, trafi na recykling lub na wysypisko. (Hymn pracowników oczyszczania miast) Oprócz tradycyjnego odbioru odpadów od mieszkańców w gminach powinna być możliwość skorzystania z PSZOKu (Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych) oraz PZONu (Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych) - zostały wprowadzone od 1 lipca 2013 roku. Między innymi w ten sposób mieszkańcy sami mogą zadbać o ekologię.

13 Selektywna zbiórka odpadów Selektywna zbiórka odpadów ma długą historię. Już w roku 1777 król Stanisław August wydał edykt mówiący, że na własne potrzeby Papierni Krajowych gałgany, papierowe wióry, obrzyny pergaminowe, okrawki skór oraz owcze nogi i inne na przygotowanie kleju nadające się rzeczy pod groźbą kary oddzielnie zbierać trzeba. Edykt opublikowano w 1777 roku w Kwidzynie, w języku niemieckim i polskim (por. W. Janka).

14

15 Postępowanie z odpadami W celu osiągnięcia unijnych standardów w gospodarce odpadami ustanowiono hierarchię postępowania z odpadami wyróżniając następujące priorytety: zapobieganie, przygotowanie do ponownego użycia, recykling, inne metody odzysk (np. odzysk energii), unieszkodliwianie, w tym składowanie.

16 Nie mogę oczywiście powiedzieć, czy będzie lepiej, mogę tylko powiedzieć, że jeżeli ma być lepiej to coś musi się zmienić. Georg Christoph Lichtenberg Społeczeństwo recyklingu Zgodnie z dyrektywą 2008/98/WE, która stanowi jeden z podstawowych aktów prawa UE w dziedzinie gospodarki odpadami, kierunkiem działania Unii Europejskiej jest stworzenie społeczeństwa recyklingu, którego celem będzie unikanie wytwarzania odpadów oraz wykorzystywanie odpadów jako zasobów.

17 Recykling Recykling umożliwia pozyskiwanie energii w procesie spalania odpadów, pozyskiwanie odpadów przetwarzanych na produkty o innych właściwościach fizyczno-chemicznych, jak i przetworzenie odpadów do postaci pierwotnej - tej, z której zostały wytworzone.

18 Recykling Przetwarzając surowce wtórne ogranicza się wykorzystanie surowców pierwotnych, co przyczynia się do ochrony naturalnych zasobów. Odzyskiwanie i przetwarzanie redukuje także ilość odpadów, tym samym ilość miejsca na składowiskach

19 Recykling Recykling pozwala na oszczędność energii, surowców i środowiska naturalnego. Każda wykorzystana ponownie szklana butelka to oszczędność energii potrzebnej do oświetlenia pokoju żarówką przez 4 godziny. Przetworzenie tony aluminium to oszczędność 4 ton boksytu i 700 kilogramów ropy naftowej. Poddane recyklingowi odpady to także mniej wysypisk. Chwast to roślina której zalety nie zostały jeszcze odkryte R.W.Emerson

20 Recykling Z 35 popularnych butelek PET można wyprodukować bluzę z polaru. Plastik może być też przetwarzany na innego rodzaju ubrania specjalistyczne lub sportowe, powstają z niego także namioty, plecaki czy buty. Aby uratować jeno drzewo, wystarczy 59 kg makulatury.

21 Osiągnięty poziom recyklingu, przygotowania do ponownego zużycia następujących frakcji odpadów komunalnych: papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła [%] w latach Gmina Lata Gdynia 18,2 20,1 27,9 29,8 Gmina Kosakowo 43,0 42,6 47,3 56,8 Gmina Szemud 20,9 26,9 38,9 39,5 Wejherowo 12,3 19,7 41,9 65,9 Rumia 39,8 36,7 45,3 48,7 Sopot 22,2 36,9 53,2 65,9 Reda 13,8 31,9 38,2 38,8 Gmina Wejherowo 16,6 24,1 41,9 40,3 Poziom wzorcowy * >10 >12 >14 >16

22 Osiągnięty poziom recyklingu, przygotowania do ponownego zużycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych [%] w latach Gmina Lata Gdynia 98,6 78,2 69,1 76,1 Gmina Kosakowo 97,6 74,9 57,1 100,0 Gmina Szemud 96,3 82,6 62,7 97,0 Wejherowo 96,3 95,1 93,6 97,7 Rumia 99,5 72,6 56,6 90,1 Sopot 99,6 8,5 70,0 60,3 Reda 88,4 86,3 89,5 88,1 Gmina Wejherowo 91,7 100,0 93,6 66,7 Poziom wzorcowy * >30 >36 >38 >40

23 Wnioski Głównym celem wdrażania selektywnej zbiórki odpadów i recyklingu jest, aby na wysypiska śmieci trafiało jak najmniej odpadów, natomiast te które tam już trafiają nie posiadały wartości użytkowej i nie mogły być wykorzystane, jako surowiec do innego procesu technologicznego. Przyroda nie zna nagrody ni kary, zna tylko konsekwencje R.Ingersoll

24 Przyroda jest nieskończoną dziedziną, której środek leży wszędzie, a zakres nigdzie. Wnioski Społeczeństwo, aby ograniczyć ilość odpadów powinno stosować bardziej ekologiczne technologie, ekoprojekty lub bardziej wydajne ekologicznie systemy produkcji i konsumpcji. Zapobieganie powstawaniu odpadów i recykling, skupiające się na technologii materiałowej, mogą także ograniczyć oddziaływanie wykorzystywanych zasobów na środowisko przez ograniczenie wydobycia surowców i ich przetwarzania podczas procesów produkcyjnych

25 Wnioski Na wzrost poziomu recyklingu ma wpływ również edukacja ekologiczna. Często zauważa się w poszczególnych miesiącach/kwartałach/półroczach skoki poziomów segregacji wynikające np. z prowadzonych w danym czasie konkursów ekologicznych.

26 Wnioski Mimo, że w wielu państwach wprowadzono systemy selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (zazwyczaj surowców wtórnych, jak: papier, szkło, metale i tworzywa sztuczne), to stopień segregacji odpadów u źródła, zwłaszcza w gospodarstwach domowych, jest niewielki. Jako przyczynę wymienia się niską świadomość społeczną oraz brak wystarczających zachęt ekonomicznych do segregacji odpadów.

27 Ponieważ Ziemia opiekuje się nami zaopiekujmy się Ziemią. Odwzajemniajmy miłość jaką nas obdarza, utrzymując ją w czystości i szczęściu.