Nowe rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody do spożycia procedowanie i najważniejsze zmiany

Transkrypt

1 Bezpieczeństwo zdrowotne wody 57 Rok IX Zeszyt 6(56) listopad grudzień 2017 ISSN Nowe rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody do spożycia procedowanie i najważniejsze zmiany Barbara Mulik 1. Procedowanie projektu Dyrektywa Komisji (UE) 2015/1787 z 6 października 2015 r. zmieniająca załączniki II oraz III do dyrektywy Rady 98/83/WE w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi 1 zmieniła podejście do zarządzania bezpieczeństwem wody przeznaczonej do spożycia, kładąc zdecydowanie większy nacisk na zapobieganie powstawaniu zagrożeń i minimalizowanie ich ewentualnych skutków. Zgodnie z Dyrektywą, Państwa Członkowskie zobowiązane są (cyt.): a) sprawdzać, czy istniejące środki kontroli ryzyka dla zdrowia ludzkiego w całym łańcuchu dostaw wody od zlewiska poprzez pobór, uzdatnianie i przechowywanie aż do dystrybucji funkcjonują skutecznie oraz czy woda w punkcie zgodności jest zdatna do użycia i czysta; b) dostarczać informacje dotyczące jakości wody dostarczanej do spożycia przez ludzi do celów wykazania, że obowiązki określone w art. 4 i 5 oraz wartości parametryczne określone w załączniku I są spełniane; c) określać najbardziej odpowiednie sposoby ograniczania ryzyka dla zdrowia ludzi. W związku z powyższym właściwe organy ustanawiają programy monitorowania zgodne z parametrami i częstotliwościami określonymi w części B niniejszego załącznika, które obejmują: a) pobranie i analizę dyskretnych próbek wody; lub b) pomiary rejestrowane w procesie ciągłego monitorowania. Ponadto programy monitorowania mogą obejmować: a) kontrole zapisów dotyczących funkcjonalności i stanu konserwacji urządzeń; lub b) inspekcje infrastruktury zlewni, poboru wody, uzdatniania, magazynowania i dystrybucji. 3. Programy monitorowania mogą się opierać na ocenie ryzyka określonej w części C. 4. Państwa członkowskie zapewniają, by programy monitorowania były w sposób ciągły poddawane przeglądowi i uaktualniane lub potwierdzane co najmniej co pięć lat. Zalecenia tej Dyrektywy Państwa Członkowskie zobowiązane były implementować do swoich przepisów prawnych do 27 października 2017 r. Poprzednia zmiana polskich przepisów dotyczących jakości wody do spożycia, której głównym celem było implementowanie Dyrektywy EURATOM 2, dotyczącej substancji promieniotwórczych w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi miała miejsce w listopadzie 2015 roku. W wyniku zbyt krótkich konsultacji społecznych, braku współpracy projek- 1 Dyrektywa Komisji (UE) 2015/1787 z 6 października 2015 r. zmieniająca załączniki II oraz III do dyrektywy Rady 98/83/WE w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. UE L 260/6 z r.). 2 Dyrektywa Rady 2013/51/EURATOM z 22 października 2013 r. określająca wymogi dotyczące ochrony zdrowia ludności w odniesieniu do substancji promieniotwórczych w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. UE L 296/12 z r.).

2 58 Bezpieczeństwo zdrowotne wody todawcy z innymi interesariuszami, a zwłaszcza gminami odpowiedzialnymi za zaopatrzenie w wodę i przedsiębiorstwami wodociągowo-kanalizacyjnymi odpowiadającymi za niezawodność dostaw i jakość wody, w rozporządzeniu z 2015 roku 3 ukazało się kilka zapisów, które w sposób negatywny wpłynęły na funkcjonowanie gmin i przedsiębiorstw, wprowadziły niepokój konsumentów, podważyły zaufanie do bezpiecznej wody w kranie, postawiły podmioty odpowiedzialne za zaopatrzenie w wodę i jej jakość w złym świetle. W ciągu 2 lat od wejścia w życie tego rozporządzenia organy inspekcji sanitarnej wydały setki decyzji (w skali kraju blisko tysiąc) o braku przydatności wody do spożycia, pomimo, że nie stanowiła ona zagrożenia dla zdrowia. Nieznaczne przekroczenia żelaza, manganu, amonu, czy też bakterii grupy coli i wzrostu ogólnej liczby mikroorganizmów (przy braku wskaźników kałowych) nie stanowią same w sobie zagrożenia dla zdrowia, co wyraźnie stwierdzają zarówno Wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) 4 jak i zalecenia Dyrektywy 98/83/WE 5 (DWD Drinking Water Directive). Szczegóły dotyczące Rozporządzenia z 2015 roku w kontekście zaleceń DWD autorki opisywały w swoich poprzednich artykułach dotyczących polskich problemów legislacyjnych w zakresie bezpieczeństwa wody. Na temat rozporządzenia z 2015 roku negatywne stanowisko zajęła także Komisja Bezpieczeństwa Zdrowotnego Wody uważając, że jak najszybciej powinno ono ulec zmianie. Opinia ta jednak nie została uwzględniona przez Głównego Inspektora Sanitarnego. Ponieważ najwięcej decyzji o braku przydatności wody do spożycia (w związku ze 3 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U poz. 1989). 4 Wytyczne dotyczące jakości wody do picia, WHO Genewa 2011 (polskie wydanie nakładem IGWP, Bydgoszcz 2014). 5 Dyrektywa Rady 98/83/WE z 3 listopada 1998 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. UE L 330 z r.). specyfiką jakości wód głębinowych zawierających znaczne ilości żelaza, manganu i amonu) dotknęło województw północnych, Związek Gmin Warmińsko-Mazurskich (w porozumieniu z autorkami artykułu i przy wsparciu innych organizacji zrzeszonych w Ogólnopolskim Porozumieniu Organizacji Samorządowych oraz kilku parlamentarzystów) od początku 2016 roku rozpoczął działania na rzecz jak najszybszej zmiany błędnych zapisów i powrotu do rozwiązań stosowanych przed 2015 rokiem, umożliwiających wydawanie decyzji o warunkowej przydatności wody do spożycia w przypadku gdy przekroczone były wartości parametryczne określone w przepisach, ale woda nie stanowiła zagrożenia dla zdrowia. Związek kilkukrotnie zwracał się do Ministra Zdrowia z pisemną prośbą o zorganizowanie spotkania wszystkich interesariuszy (w tym gmin i przedsiębiorstw) oraz o podjęcie dyskusji nad strategią wprowadzania systemu bezpieczeństwa wody wynikającego z identyfikacji zagrożeń i analizy ryzyka w zaopatrzeniu w wodę, w tym dostosowania polskich przepisów do wymagań określonych w europejskich dyrektywach opartych o Wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Jednak ani Ministerstwo Zdrowia, ani Główny Inspektorat Sanitarny nie były zainteresowane rozmowami, twierdząc, że przepisy zostaną zmienione przy okazji implementacji Dyrektywy z 2015 roku, zalecającej wprowadzenie oceny ryzyka do zaopatrzenia w wodę. ZGWM miał jednak nadzieję, że zgodnie z informacjami przekazywanymi przez Ministerstwo i GIS projekt nowego rozporządzenia zostanie tym razem poddany dyskusjom, szerokim konsultacjom społecznym, uwzględnione zostaną w nim zalecenia DWD i Wytycznych WHO, a zapisy zostaną tak sformułowane aby zagwarantować bezpieczeństwo konsumentów i ochronę zdrowia publicznego, nie obciążając gmin oraz przedsiębiorstw dodatkowymi obowiązkami i kosztami, które nie wnoszą jakichkolwiek korzyści, a stanowią jedynie nadmierne obciążenie. Pomimo obietnic o szerokich konsultacjach, projekt nowego Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody do spożycia, mający implementować zalecenia rewizji Dyrektywy 98/83/WE z 2015 roku ukazał się na stronach RCL dopiero pod koniec lipca, z 6-tygodniowym terminem składania uwag. Autorki artykułu przygotowały propozycje kilkudziesięciu uwag do projektu (w większości zgodnych z wcześniejszymi, nieuwzględnionymi uwagami Komisji Bezpieczeństwa Zdrowotnego Wody) i przesłały je zarówno do Izby Gospodarczej Wodociągi Polskie jak i do ZGWM. Po konsultacjach z przedstawicielami przedsiębiorstw wodociągowych, większość tych uwag została zgłoszona do projektodawcy przez Izbę. Poparł je nie tylko ZGWM, ale także wiele innych organizacji samorządowych. Niestety, część istotnych dla gmin i przedsiębiorstw uwag nie została uwzględniona na dalszym etapie procedowania. W dalszym ciągu nikt nie chciał rozmawiać z przedstawicielami samorządów i wysłuchać ich argumentów. Dzięki zaproszeniu Związku Powiatów Polskich, przedstawiciele Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich (Dyrektor Biura Janusz Sypiański wraz z Barbarą Mulik) i Unii Miasteczek Polskich (Wiceprezes Zarządu Eugeniusz Gołembiewski), wspierani przez inne organizacje zrzeszone w OPOS, mieli możliwość przedstawienia problemów i wątpliwości na forum Zespołu ds. Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Przy wsparciu Pana Marka Wójcika ze Związku Miast Polskich oraz chęci współpracy Dyrektor Departamentu Bezpieczeństwa Zdrowotnego Wody GIS, Pani Anny Kamińskiej i przedstawicieli Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego Państwowego Zakładu Higieny, udało się wypracować kompromisowe rozwiązania zarówno w stosunku do Rozporządzenia z 2015 roku jak i projektu z 2017 roku. Należy żałować, że do takiego konstruktywnego spotkania, wymiany wątpliwości w sprawie

3 Nowe rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody do spożycia poszczególnych zapisów oraz wyjaśnienia stanowisk obu stron doszło tak późno, przez co termin ukazania się Rozporządzenia przedłużył się o kilka tygodni. W trakcie spotkań obiecano także stronie samorządowej jak najszybsze przygotowanie wytycznych, zaleceń, przewodników ułatwiających interpretację zapisów prawnych i działań w zakresie zarządzania ryzykiem. Konieczne są także szkolenia zarówno dla dostawców wody (na każdym etapie od ujęcia do kranu), jak i dla pracowników inspekcji sanitarnej, aby wdrażać systemy zarządzania ryzykiem w sposób skuteczny i z korzyścią dla zdrowia publicznego. W tej kwestii autorki podjęły starania uruchomienia studiów podyplomowych w tematyce System bezpieczeństwa zaopatrzenia w wodę, których pierwsza edycja rusza w marcu 2018 r. na Politechnice Śląskiej, na Wydziale Inżynierii Środowiska i Energetyki ( polsl.pl/system-bezpieczenstwa-zaopatrzenia-w-wode.html). Należy mieć nadzieję, że doświadczenia nabyte podczas współpracy nawiązanej przy projekcie rozporządzenia przyczynią się w przyszłości do szybszego porozumienia wszystkich interesariuszy, osiągnięcia lepszych rozwiązań wynikających z partnerstwa i spojrzenia z perspektywy różnych środowisk. Rozwiązania wprowadzone do projektu powinny nie tylko ułatwić i uprościć interpretację aktu prawnego, ale także przyczynić się do lepszego zrozumienia zasad (w tym wprowadzania systemu zarządzania ryzykiem) zarówno przez podmioty odpowiedzialne za zaopatrzenie w wodę (gminy i dostawcy), jak i nadzorujące jakość wody do spożycia (państwowych inspektorów sanitarnych). Mając jednak na uwadze ostatnie zawirowania spowodowane nowym Prawem wodnym i Rozporządzeniem Ministra Zdrowia, przedstawiciele strony samorządowej w dalszym ciągu uważają, że konieczne jest jak najszybsze podjęcie prac nad stworzeniem krajowej strategii bezpieczeństwa wody wraz z opracowaniem systemu prawnego (dostosowanego do obecnych, nowoczesnych standardów stosowanych w innych krajach i zaleceń WHO), uwzględniającego konieczność merytorycznego i finansowego wsparcia, zwłaszcza dla małych gmin i przedsiębiorstw (obecnego w większości krajów UE). Okazało się, że wspólne działania zainteresowanych stron pozwalają w krótszym czasie wypracować lepsze akty prawne. 7 grudnia 2017 r. Minister Zdrowia podpisał nowe rozporządzenie (Dz.U. z 2017 r. poz. 2294). 2. Co nowego w rozporządzeniu Minęło już blisko 20 lat, od kiedy WHO zaczęła propagować nowoczesne podejście do bezpieczeństwa wody do picia, zwane Planem Bezpieczeństwa Wody (WSP Water Safety Plan), oparte na zarządzaniu ryzykiem. Jego celem jest minimalizowanie potencjalnych zagrożeń i skutków ich wystąpienia. Tego rodzaju prewencyjne podejście zdecydowanie poprawia bezpieczeństwo wody i gwarantuje lepszą ochronę zdrowia publicznego niż stosowany dotychczas w Polsce system polegający jedynie na badaniu wody (już spożytej przez konsumentów) i podejmowaniu działań naprawczych dopiero z chwilą stwierdzenia zagrożenia. W zarządzaniu ryzykiem podstawową rolę odgrywa określenie poziomu ryzyka dla zdrowia, a nie sam fakt przekroczenia wartości parametrycznych. Decyzje organu nadzorującego zdrowie publiczne powinny wynikać z potrzeby ograniczenia ryzyka dla zdrowia, a nie odnosić się jedynie do tabelek, zwłaszcza, że wartości parametryczne określone w polskich przepisach były do tej pory niewłaściwie interpretowane. Zgodnie z WHO i dyrektywami unijnymi w sprawie jakości wody do spożycia, wartości parametryczne (w Wytycznych WHO określane jako wartości zalecane ) oznaczają, że poniżej tych wartości woda jest bezpieczna dla zdrowia, a w przypadku przekroczenia zalecanych wartości każdorazowo należy rozważyć, czy istnieje zagrożenie dla zdrowia. Najważniejsze zmiany w rozporządzeniu, wynikające z konieczności implementowania rewizji DWD w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia dotyczą właśnie zarządzania ryzykiem. Polegają one na: 1. Wprowadzeniu definicji ocena ryzyka jest to proces polegający na identyfikacji zagrożeń i analizie ryzyka przeprowadzony na podstawie obowiązującej w czasie dokonywania tej oceny normy PN EN Bezpieczeństwo zaopatrzenia w wodę do spożycia Wytyczne dotyczące zarządzania kryzysowego i ryzyka Część 2: Zarządzanie ryzykiem. Przy opracowaniu oceny ryzyka uwzględnienia się czynniki określone dla obszaru zaopatrzenia w wodę, o których mowa w 11 pkt 1, 2 i 4-9. Ocena ryzyka, podobnie jak w DWD ma charakter fakultatywny, jednak korzyści wynikające z wprowadzenia zarządzania ryzykiem, w tym dostosowania zakresu i częstotliwości badań monitoringowych, powinny zachęcać dostawców wody do wprowadzania tego systemu. 2. Określeniu zasad przeprowadzania i zatwierdzania ocen ryzyka ( 12) warto zwrócić uwagę na fakt, że brak zatwierdzenia przez właściwego inspektora sanitarnego oceny ryzyka przygotowanej przez dostawcę wody wymaga merytorycznego uzasadnienia (ust. 5). W ocenie autorek, uzasadnienie takie powinno odwoływać się do najnowszych badań, analiz i opracowań naukowych, ze wskazaniem konkretnych materiałów referencyjnych, na podstawie których inspektor podważył przeprowadzoną przez właściwy podmiot ocenę ryzyka. Należy mieć także nadzieję, że w miarę szybko ukażą się wypracowane przez NIZP PZH kryteria zatwierdzania ocen, oraz że zatwierdzanie będzie przeprowadzane przez osoby przeszkolone (a najlepiej certyfikowane), posiadające odpowiednią wiedzę zarówno w zakresie identyfikacji zagrożeń, analizie ryzyka jak

4 60 Bezpieczeństwo zdrowotne wody i analizie zagrożeń dla zdrowia ludzkiego. 3. Umożliwieniu dostosowania monitoringu jakości wody do wyników przeprowadzonej przez dostawcę wody oceny ryzyka. Szczegóły, kiedy należy zwiększyć lub zmniejszyć zakres i częstotliwość badań, a kiedy można usunąć z monitorowania poszczególne parametry, zostały zawarte w paragrafach 13 i 14 Rozporządzenia. Na podstawie tych paragrafów będzie można występować o odpowiednie zmiany w harmonogramach poboru próbek wody. Właściwy inspektor sanitarny będzie musiał zaakceptować te propozycje a w przypadku braku takiej akceptacji, inspektor będzie, podobnie jak przy zatwierdzaniu ocen ryzyka, zobowiązany do merytorycznego uzasadnienia. Wprowadzono także inne zmiany, mające na celu dostosowanie zapisów rozporządzenia z 2015 roku lub projektu z lipca 2017 roku do sformułowań zawartych w DWD. Wątpliwości wielu przedsiębiorstw wodociągowych budziło wprowadzenie do projektu zwrotu zdatności wody do użycia. Autorki uważają za słuszne stosowanie zwrotów użytych w DWD, a tam mowa jest o wodzie czystej i zdatnej do użycia. Przy czym próba rozszerzenia w lipcowym projekcie rozporządzenia definicji z DWD wody zdatnej do użycia o parametry, których tam nie ma (bakterie grupy coli, radionuklidy) była nieuzasadniona i nie do przyjęcia przez stronę samorządową, która nie wyraziła na to zgody. Strona samorządowa zwróciła także uwagę na konieczność wyraźnego oddzielenia wymagań koniecznych do stwierdzania zdatności wody do użycia w kontekście występowania wskaźników wskazujących na możliwość negatywnego wpływu na zdrowie (zał. 1 A i B oraz Legionella) od wymagań dodatkowych, jakościowych, określonych w pozostałych załącznikach. Stąd zapis w rozporządzeniu z 2015 r., że woda musi ponadto spełniać dodatkowe wymagania określone w załączniku 1 C i D został zastąpiony zdaniem, że podmioty podejmują wszelkie działania aby woda spełniała te wymagania. Jest to całkiem inne podejście, w którym priorytetem jest podejmowanie odpowiednich działań naprawczych, a nie ograniczanie dostaw wody. Dotyczy to oczywiście jedynie parametrów wpływających na jakość organoleptyczną wody, jej wygląd i odczucia konsumentów, a nie na bezpieczeństwo wody dla zdrowia. W kontekście definicji zdatności wody do użycia nielogiczne jest stosowanie w dalszej części rozporządzenia zwrotu przydatność wody do spożycia. Autorki mają nadzieję, że wzajemne korelacje, podobieństwa i różnice zostaną dokładnie wyjaśnione w wytycznych do rozporządzenia, które GIS obiecał w porozumieniu z NIZP PZH jak najszybciej przygotować. Następną korzystną zmianą jest jednoznaczne stwierdzenie, że miejscem, w którym woda powinna spełniać wymagania rozporządzenia są wymienione w 4.1 punkty zgodności. Pozostałe punkty, określone w ust. 3, w których woda jest pobierana do badania w ramach kontroli wewnętrznej (woda surowa, czysta wprowadzana do sieci, na sieci), służą jedynie do oceny skuteczności i prawidłowości funkcjonowania systemu i nie powinny stanowić podstawy do wydawania decyzji administracyjnych. To bardzo istotna zmiana, bowiem w ciągu ostatnich 2 lat wydawano decyzje o braku przydatności wody do spożycia na podstawie jednej próbki wody pobranej w miejscu podawania wody do sieci (tzw. woda czysta). Rozporządzenie dopuszcza przygotowanie przez przedsiębiorstwo wodociągowe punktów monitoringowych zlokalizowanych bezpośrednio na sieci, co wyklucza wpływ instalacji wewnętrznych na jakość wody pobranej z kranu u konsumenta. W przypadku stwierdzenia niezgodności z wymaganiami w punkcie monitoringowym zlokalizowanym na instalacji wodociągowej, to właściwy państwowy inspektor sanitarny zobowiązany jest dążyć do ustalenia ( 20.1 pkt 6) miejsca zanieczyszczenia i podmiotu odpowiedzialnego. Przedsiębiorstwo nie będzie musiało udowadniać, że dostarcza dobrą wodę. Usunięto niezgodny z zapisami ustawowymi tekst, że przedsiębiorstwa wodociągowe prowadzą ocenę przydatności wody do spożycia, jednoznacznie określając, że są one odpowiedzialne za prowadzenie wewnętrznej kontroli jakości wody, współdziałanie z właściwym państwowym inspektorem sanitarnym, a ocenę bezpieczeństwa zdrowotnego konsumentów i przydatności wody do spożycia przeprowadza organ nadzorujący zdrowie publiczne, a nie dostawca wody. Przyjęto zupełnie inny niż dotychczas tryb postępowania w przypadku przekroczenia parametrów chemicznych określonych w załączniku 1 C, 1 D lub parametrów ustalonych w oparciu o wyniki oceny ryzyka. Dostawcy będą mieli czas na ustalenie przyczyny i miejsca ich występowania, ustalenie poziomu ewentualnego zagrożenia i podjęcie działań naprawczych. W przypadku, gdy nie przyniosą one efektu w ciągu 30 dni (wyjątkowo 60) i problemu nie będzie można w tym czasie usunąć, właściwy inspektor sanitarny będzie mógł wydać decyzję o warunkowej przydatności wody do spożycia w oparciu o dostępne opracowania naukowe oraz informacje o dotychczas podejmowanych działaniach. Należy przyjąć, że w uzasadnieniu takiej decyzji znajdą się odniesienia do odpowiednich badań, analiz czy opracowań naukowych. Podmioty dostarczające wodę do spożycia, w przypadku kwestionowania stanowiska właściwego inspektora sanitarnego, będą mogły zwrócić się w tej sprawie o opinię do instytutu badawczego. Natomiast w przypadku przekroczeń wskaźnikowych parametrów mikrobiologicznych niebędących wskaźnikami kałowymi, takich jak bakterie grupy coli, ogólna liczba mikroorganizmów czy Clostridia, o ile nie stwierdzono obecności E. coli czy enterokoków, a liczba bakterii grupy coli będzie < 10 jtk/100 ml, będzie

5 Nowe rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody do spożycia stwierdzana warunkowa przydatność wody do spożycia, pod warunkiem, że podjęte zostaną odpowiednie działania naprawcze ( 21 ust. 3 i 4). Zgodnie z 21.1 pkt 4 właściwy inspektor sanitarny będzie mógł stwierdzić brak przydatności wody do użycia w przypadku przekroczenia parametrów mikrobiologicznych oraz w sytuacji, gdy woda jest niezdatna do użycia, a jej jakość zagraża zdrowiu konsumentów z jednoczesnym wskazaniem, po przeprowadzeniu oceny bezpieczeństwa zdrowotnego konsumentów, czy woda może być wykorzystywana do innych celów niż do spożycia przez ludzi. Należy zwrócić uwagę na spójnik oraz wskazujący, że muszą być spełnione oba warunki nie tylko przekroczenie parametrów mikrobiologicznych, ale także spełnienie warunku niezdatności do użycia (zgodnie z definicją dotyczy to tylko załączników 1 A, 1 B i Legionelli) oraz przeprowadzenie oceny bezpieczeństwa zdrowotnego konsumentów i wykazanie, że jakość wody zagraża zdrowiu konsumentów. W takiej sytuacji nawet stwierdzenie obecności kilku bakterii E. coli czy enterokoków nie jest podstawą do stwierdzenia braku przydatności wody (tak nieznaczna liczba mikroorganizmów kałowych nie stanowi zagrożenia dla zdrowia, a jedynie świadczy o zanieczyszczeniu zewnętrznym i konieczności natychmiastowego podjęcia działań naprawczych, np. włączenia lub zwiększenia dezynfekcji oczywiście po wcześniejszym pobraniu większej liczby próbek wody, umożliwiających ustalenie miejsca i przyczyny zanieczyszczenia). Niestety, dotychczas nie ma krajowych zaleceń dotyczących przeprowadzania przez organ nadzorujący zdrowie publiczne ocen bezpieczeństwa zdrowotnego ze wskazaniem metodyk czy kryteriów, należy więc oczekiwać, że do czasu ich ukazania się inspektorzy sanitarni będą stosowali metody zalecane przez WHO, IWA (International Water Assotation) czy EPA (Environmental Protection Agency), a w uzasadnieniach będą przytaczali odpowiednie materiały referencyjne (niestety większość w języku angielskim). W rozporządzeniu, dzięki inicjatywie strony samorządowej, zmieniono trochę podejście do wydawania przez inspektorów sanitarnych decyzji stwierdzających, zatwierdzających, opiniujących. Wszelkie tego typu dokumenty będą wymagały merytorycznego uzasadnienia (w odniesieniu do potencjalnego wpływu na zdrowie), w tym ustalenia, które grupy konsumentów mogą być ewentualnie narażone. Stwierdzenie, że woda nie odpowiada wymaganiom rozporządzenia nie jest uzasadnieniem merytorycznym, a jedynie odniesieniem prawnym. Przepisy zobowiązują bowiem, aby w przypadku przekroczeń każdorazowo dokonać analizy czy istnieje zagrożenie dla zdrowia i w jakim zakresie. Należy więc oczekiwać, że w przypadku stwierdzenia zagrożenia dla zdrowia właściwy inspektor sanitarny powoła się na odpowiednie materiały referencyjne badania, opracowania, analizy czy artykuły naukowe. Warto zwrócić uwagę na fakt, że przedłużono termin wykonania monitoringu wstępnego substancji promieniotwórczych do 31 grudnia 2018 roku oraz zmieniono tytuł kolumn w tabelkach załącznika 1 i 4. Nieszczęsny, niezgodny z DWD i Wytycznymi WHO zwrot najwyższa dopuszczalna wartość został zastąpiony określeniem wartość parametryczna. Wartości parametrycznej nie należy utożsamiać bowiem z najwyższą dopuszczalną wartością. Jest to jedynie wartość, poniżej której nie ma zagrożenia dla zdrowia, a jej przekroczenie wymaga jedynie rozważenia, czy takie zagrożenie istnieje. To ważna rola organu nadzorującego zdrowie publiczne, wymagająca szczególnej wiedzy i opracowania zasad przeprowadzania takich analiz. W nowym rozporządzeniu dokonano jeszcze wielu innych istotnych zmian. Między innymi wprowadzono określenie sprawozdania cząstkowe, uregulowano zasady przekazywania informacji i sprawozdań z wewnętrznej kontroli jakości wody do inspekcji sanitarnej, zmieniono podejście do zatwierdzania laboratoriów. W artykule nie omówiono wszystkich istotnych zmian w rozporządzeniu, ze względu na obszerność tematu i brak jasnej interpretacji poszczególnych zapisów. Jak zmieniły się przepisy w zakresie współpracy podmiotów dostarczających wodę i organów inspekcji sanitarnej, współpracy z organami odpowiedzialnymi za zaopatrzenie w wodę i konsumentami, czyli szeroko rozumianej komunikacji i informacji, warto przeczytać w Rozporządzeniu. Z pewnością będzie ono budzić wiele wątpliwości, uwag i pytań. W związku z powyższym autorki uprzejmie proszą o podzielenie się swoimi przemyśleniami i problemami przy stosowaniu nowego rozporządzenia w praktyce, przesyłając je na adres izabela.zimoch@polsl.pl lub barbara.mulik@gmail.com. W związku z pracami Komisji Europejskiej nad następną rewizją DWD (uwzględniającą m.in. Rezolucję Parlamentu Europejskiego w sprawie Right2Water 6, analizy KE dotyczące aspektów związanych z informowaniem konsumentów, rozwiązanie na poziomie unijnym jednolitego podejścia do materiałów kontaktujących się z wodą) należy spodziewać się w ciągu najbliższych 2-3 lat następnych zmian w przepisach z zakresu bezpieczeństwa wody. Warto do tego czasu wypracować wspólne stanowisko gmin i dostawców wody łatwiej będzie je przedstawiać w ramach konsultacji społecznych. Autorki przy okazji procedowania obecnego aktu prawnego przekonały się bowiem, jak ważne jest wspólne działanie różnych organów i podmiotów, prezentowanie jednego, wcześniej przedyskutowanego stanowiska, z korzyścią dla wszystkich interesariuszy, w tym tych najważniejszych, czyli konsumentów. mgr inż. Barbara Mulik Doradca ds. jakości i bezpieczeństwa wody dr hab. inż. Izabela Zimoch, prof. PŚl Politechnika Śląska 6 Rezolucja Parlamentu Europejskiego z 8 września 2015 r. w sprawie dalszych działań w następstwie europejskiej inicjatywy obywatelskiej Right2Water (2014/2239(INI)).