Zadania organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej w kontekście bezpieczeństwa zdrowotnego wody

Transkrypt

1 Zadania organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej w kontekście bezpieczeństwa zdrowotnego wody Anna Kamińska Dyrektor Departamentu Bezpieczeństwa Zdrowotnego Wody Warszawa, 22 październik 2018 r. Niniejsza prezentacja jest chroniona prawem autorskim. Prawa autorskie do niniejszej prezentacji przysługują Głównemu Inspektoratowi Sanitarnemu Departamentowi Bezpieczeństwa Zdrowotnego Wody. Każde wykorzystanie niniejszej prezentacji wymaga wskazania przynajmniej źródła.

2 Podmioty pozostające pod nadzorem organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej Woda przeznaczona do spożycia przez ludzi Woda wykorzystywana do celów rekreacyjnych Wodociągi 8437 Podmioty wykorzystujące wodę pochodzącą z indywidualnego ujęcia 3095 Kąpieliska Miejsca okazjonalnie wykorzystywane do kąpieli Pływalnie Małe wodociągi (< 1000 m 3 /d) Pozostałe wodociągi (> 1000 m 3 /d) działalność gospodarcza budynki użyteczności publicznej budynki zamieszkania zbiorowego - 41 działające na rynku spożywczym 135 Kąpieliska Miejsca 2017 r r

3 Przedsiębiorstwa wodociągowokanalizacyjne Podmioty wykorzystujące wodę pochodzącą z indywidualnego ujęcia, w ramach działalności gospodarczej lub w budynku użyteczności publicznej lub w budynku zamieszkania zbiorowego lub w podmiotach działających na rynku spożywczym Jeżeli umowa o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków nie stanowi inaczej, odbiorca usług odpowiada za zapewnienie niezawodnego działania posiadanych instalacji i przyłączy wodociągowych lub instalacji i przyłączy kanalizacyjnych z urządzeniem pomiarowym włącznie. Art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków System zaopatrzenia w wodę od ujęcia Urządzenia wodociągowe - ujęcia wód powierzchniowych i podziemnych, studnie publiczne, urządzenia służące do magazynowania i uzdatniania wód, sieci wodociągowe, urządzenia regulujące ciśnienie wody do kranu Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego Budynki zamieszkania zbiorowego Budynki użyteczności publicznej 3 pkt 5 i 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Zawory używane zwykle do pobierania wody Budynek zamieszkania zbiorowego - budynek przeznaczony do okresowego pobytu ludzi, w szczególności hotel, motel, pensjonat, dom wypoczynkowy, dom wycieczkowy, schronisko młodzieżowe, schronisko, internat, dom studencki, budynek koszarowy, budynek zakwaterowania na terenie zakładu karnego, aresztu śledczego, zakładu poprawczego, schroniska dla nieletnich, a także budynek do stałego pobytu ludzi, w szczególności dom dziecka, dom rencistów i dom zakonny Budynek użyteczności publicznej - budynek przeznaczony na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, w tym usług pocztowych lub telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym, oraz inny budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji; za budynek użyteczności publicznej uznaje się także budynek biurowy lub socjalny

4 Sposób sprawowania nadzoru - woda przeznaczona do spożycia przez ludzi Stały monitoring kontroli wewnętrznej uzgadnianie przedkładanych harmonogramów badań weryfikacja terminowości realizacji badań oraz przekazywania sprawozdań z badań wody analiza przekazywanych sprawozdań z badań Wykonywanie badań jakości wody zgodnie z ustalonym na dany rok planem po wykonaniu działań naprawczych badań w 2017 r. Zatwierdzanie ocen ryzyka w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego konsumentów Akceptacja elastycznego systemu monitorowania zmiana częstotliwości badania parametrów zmiana zakresu badanych parametrów Nadzór nad materiałami i wyrobami stosowanymi w procesach uzdatniania i dystrybucji wydawanie ocen higienicznych dla materiału lub wyrobu stosowanego w procesach uzdatniania wody wydawanie zgody na zastosowanie nowej technologii uzdatniania wody weryfikacja posiadania aktualnych atestów higienicznych NIZP-PZH dla materiałów do dystrybucji wody Nadzór nad laboratoriami wykonującymi badania jakości wody zatwierdzanie udokumentowanego systemu jakości prowadzonych badań wody - laboratoria zewnętrzne sporządzanie sprawozdań z badań w momencie zakończenia badania cząstkowe sprawozdania z badań jakości wody * Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi

5 Badane parametry jakości wody Parametry mikrobiologiczne E. coli, enterokoki przekroczenie wartości parametrycznej brak przydatności wody do spożycia Parametry chemiczne przekroczenie wartości parametrycznej brak poprawy przez 30 dni przydatność na warunkach przyznanego odstępstwa Akrylamid, Antymon, Arsen, Azotany, Azotyny, Benzen, Benzo(a)piren, Bor, Bromiany, Chlorek winylu, Chrom, Cyjanki, Epichlorohydryna, Fluorki, Kadm, Miedź, Nikiel, Ołów, Pestycydy, Σ pestycydów, Rtęć, Selen, 1,2-dichloroetan, Σ Wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, Σ trichloroetenu i tetrachloroetenu, Σ THM Wskaźnikowe parametry mikrobiologiczne przekroczenie wartości parametrycznej Bakterie grupy coli Ogólna liczba mikroorganizmów w 22 C Clostridium perfringens (łącznie ze sporami) warunkowa przydatność wody do spożycia bakterie grupy coli 10jtk - brak przydatności Wskaźnikowe parametry organoleptyczne i fizykochemiczne Dodatkowe parametry chemiczne przekroczenie wartości parametrycznej brak poprawy przez 30 / 60 dni warunkowa przydatność wody do spożycia Glin (Al) Utlenialność z KMnO 4 Smak Jon amonu Ogólny węgiel organiczny (OWO) Sód Barwa Stężenie jonów wodoru (ph) Mętność Chlorki Przewodność elektryczna Zapach Mangan Siarczany Żelazo Ozon Σ chloranów i chlorynów Magnez Chlor wolny Bromodichlorometan Srebro Chloraminy Trichlorometan (chloroform) Twardość

6 Informowanie konsumentów Opracowanie komunikatów dla konsumentów Przydatność wody do spożycia na warunkach przyznanego odstępstwa Brak przydatności wody do spożycia Warunkowa przydatność wody do spożycia 2 min.

7 Częstotliwość badania jakości wody Wodociągi o produkcji wody [m 3 /d] > Parametry grupy A Parametry grupy B Nie rzadziej niż 2 razy w roku* Nie rzadziej niż 1 raz na dwa lata* 4 razy w roku 7-31 x w roku np m 3 /24 h 16 razy w roku 1 raz w roku 2-4 x w roku x w roku np m 3 /24 h 40 razy w roku 5-13 x w roku Min. 304 x w roku np m 3 /24 h 571 razy w roku Min. 17 x w roku np m 3 /24 h 2 razy w roku np m 3 /24 h 5 razy w roku np m 3 /24 h 20 razy w roku Z zastrzeżeniem częstotliwości wskazanej w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 września 2015 r. w sprawie wymagań weterynaryjnych przy produkcji produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej. Parametry grupy B Enterokoki Miedź Chlorek winylu Akrylamid Nikiel Siarczany Antymon Ołów Benzo(a)piren Arsen Pestycydy Utlenialność z KMnO 4 Azotany Σ pestycydów Żelazo Benzen Rtęć Bromodichlorometan Sód Selen Chlor wolny Bor Σ chloranów i chlorynów Chloraminy Bromiany Σ Wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych Clostridium perfringens (łącznie ze sporami) Ozon Trihalometany ogółem (Σ THM) Ogólny węgiel organiczny (OWO) 2) Chrom Σ trichloroetenu i tetrachloroetenu Trichlorometan (chloroform) Cyjanki Glin (Al) Magnez Srebro Jon amonu 1,2-dichloroetan Kadm Chlorki Twardość Fluorki Mangan Epichlorohydryna Parametry grupy A 1. E. coli 2. Bakterie grupy coli 3. Ogólna liczba mikroorganizmów w 22 C 4. Barwa 5. Mętność 6. Smak 7. Zapach 8. Stężenie jonów wodoru (ph) 9. Przewodność elektryczna Parametry badane wówczas, gdy chloraminowanie jest stosowane jako metoda dezynfekcji 10. Azotyny 11. Jon amonu Parametry badane wówczas, gdy używane są jako chemikalia do uzdatniania wody 12. Glin (Al) 13. Żelazo

8 Twardość wody - wyrażona zwykle w miligramach węglanu wapnia na litr Twardość wody obecność szeregu różnych rozpuszczonych w wodzie jonów metali wielowartościowych, zwłaszcza kationów magnezu i wapnia Dodatkowy parametr chemiczny Dopuszczalny zakres wartości mg/l w przeliczeniu na węglan wapnia; wartość zalecana ze względów zdrowotnych oznacza, że jest to wartość pożądana dla zdrowia ludzkiego, ale nie nakłada obowiązku uzupełniania, przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne Niska wartość - poniżej 100 mg/l - odznacza się większą korozyjnością przewodów wodociągowych Średnia zawartość twardości [mg/l] w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi w 2015 r., przygotowane na podstawie danych raportowanych przez wojewódzkie stacje sanitarno-epidemiologiczne

9 Sposób sprawowania nadzoru - kąpieliska Opiniowanie uchwał rad gmin określających wykaz kąpielisk Przygotowanie informacji dla KE o liczbie kąpielisk - Wytyczne GIS Uzgadnianie harmonogramów pobierania próbek wody do badań z kąpieliska - Wytyczne GIS Wyznaczenie punktów pobierania próbek wody z kąpieliska do badań Badanie próbek wody z kąpieliska przed sezonem kąpielowym oraz w przypadku zaistnienia sytuacji mogącej powodować pogorszenie jakości wody w kąpielisku. Ocena jakości wody w kąpielisku Klasyfikacja jakości wody w kąpielisku. Ocena prowadzonej kontroli wewnętrznej ocen bieżących jakości wody - stan na r. Prowadzenie Serwisu Kapieliskowego - Wytyczne GIS Przygotowanie raportu dla KE w zakresie jakości wody w kąpieliskach. Serwis Kąpieliskowy -

10 Sposób sprawowania nadzoru miejsca okazjonalnie wykorzystywane do kąpieli Opiniowanie uchwał rad gminy wyrażających zgodę na utworzenie miejsca okazjonalnie wykorzystywanego do kąpieli Bieżąca ocena jakości wody w miejscu okazjonalnie wykorzystywanym do kąpieli Przeprowadzenie kontroli urzędowej jeżeli wyniki badań wykonanych przez organizatora wskazują na to, że woda w miejscu okazjonalnie wykorzystywanym do kąpieli nie spełnia wymagań jakościowych Miejsce okazjonalnie wykorzystywanego do kąpieli może funkcjonować przez okres nie dłuższy niż 30 dni w roku kalendarzowym. Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28kwietnia 2011r. w sprawie ewidencji kąpielisk oraz sposobu oznakowania kąpielisk i miejsc wykorzystywanych do kąpieli.

11 Sposób sprawowania nadzoru - pływalnie Uzgadnianie harmonogramu badań jakości wody na pływalni Gromadzenie i analiza danych dotyczących jakości wody na pływalniach, podejmowanych działań naprawczych Wydawanie zbiorczej rocznej oceny jakości wody na pływalni na podstawie: wyników badań i pomiarów realizowanych przez zarządzającego pływalnią zakres, częstotliwość, metodyki analiz wyników badań wykonanych przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej W 2017 r. organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej wykonały badania ** Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Ustawa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda na pływalniach

12 Dziękuję za uwagę