WPŁYW ENERGETYKI WIATROWEJ NA SYSTEM ELEKTROENERGETYCZNY
|
|
- Aleksandra Urbańska
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 WPŁYW ENERGETYKI WIATROWEJ NA SYSTEM ELEKTROENERGETYCZNY Autor: Adam Klepacki ("Rynek Energii" - kwiecień 2015) Słowa kluczowe: system elektroenergetyczny, energetyka wiatrowa, krańcowy koszt wytwarzania energii Streszczenie. W artykule zaprezentowano wyniki analizy wpływu ilości mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych na funkcjonowanie polskiego systemu elektroenergetycznego. Ilość ta stale wzrastała w ostatnich latach i prawdopodobnie w dalszym ciągu obserwować będziemy trend wzrostowy. Zgodnie z założeniami, do 2020 roku 15,5% wytwarzanej w Polsce energii elektrycznej pochodzić będzie z OZE, z czego znaczna część właśnie z farm wiatrowych. Wyniki przeprowadzonej analizy wskazują, że osiągnięcie powyższej wartości będzie możliwe przy mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych wynoszącej ok MW. Wpłynie to prawdopodobnie na coraz większe wahania rynkowych cen energii, nawet w ciągu doby, choć nie będzie miało istotnego znaczenia dla średniorocznego krańcowego kosztu wytwarzania energii elektrycznej. Tak znaczny wzrost mocy źródeł wiatrowych oznaczać będzie również rozproszone w ciągu roku momenty (w szczególności w okresie lata), w których źródła zerokosztowe w pełni pokryją zapotrzebowanie na moc, co wiąże się z istotnymi konsekwencjami dla systemu elektroenergetycznego. 1. WSTĘP Moc zainstalowana w źródłach wiatrowych zwiększa się istotnie w naszym kraju już od kilku lat. Zgodnie z doniesieniami URE [1] na koniec roku 2013, moc zainstalowana w Polsce wynosiła 3389,5 MW, a na chwilę obecną wynosi już pewnie w granicach 3500 MW. Rozwój ten, pomimo drobnych zawirowań, zapewne będzie kontynuowany, co wynika również z dokumentów rządowych, takich jak np. Krajowy Plan Działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych. Zgodnie z tym dokumentem w Polsce w roku 2020, 15,5% energii końcowej będzie pochodziło ze źródeł odnawialnych, z czego znaczna część będzie oparta na energetyce wiatrowej. W związku z powyższym rodzi się pytanie, w jaki sposób zwiększająca się ilość mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych może wpłynąć na funkcjonowanie polskiego systemu elektroenergetycznego. 2. PODSTAWOWY CEL Głównym celem niniejszego artykułu było oszacowanie potencjalnych zmian krańcowego kosztu wytwarzania energii elektrycznej w polskim systemie (wartości średniorocznej) wynikających z różnej ilości mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych. Ponadto w artykule zaprezentowano również inne wyniki, które przy okazji wykonywania powyższej analizy okazały się ciekawe.
2 Krańcowy koszt wytwarzania jest jednym z podstawowych elementów kształtujących finalną cenę energii elektrycznej w systemie, a zatem analiza tego elementu na tle zmian mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych może dostarczyć wartościowych danych. Określenie krańcowego kosztu wytwarzania odbywa się poprzez utworzenie stosu jednostek wytwórczych, które są uporządkowane od najtańszej do najdroższej pod względem krótkoterminowego kosztu wytwarzania (ang. short run marginal cost). Bardzo popularnym określeniem takiego stosu jest angielskojęzyczny zwrot merit order. Na rys.1 przedstawiono sposób określania krańcowego kosztu wytwarzania. Rys. 1. Krańcowy koszt wytwarzania energii elektrycznej (merit order) Na powyższym wykresie zaprezentowano typowy układ wykresu merit order zbliżony do warunków polskich (w zakresie zapotrzebowania na moc jak również kosztów wytwarzania). Krzywa a reprezentuje stos jednostek wytwórczych ułożonych od najtańszej (z punktu widzenia kosztów wytwarzania) do najdroższej. Jak widać na wykresie, odnawialne źródła energii, w tym specjalnie wyodrębnione źródła wiatrowe, jak również elektrociepłownie zarówno komunalne i przemysłowe, pokazano z kosztem wytwarzania równym zero. Wynika to z faktu, że są to źródła, które albo mają priorytet w dostępie do sieci albo ich produkcja wynika z innego procesu (produkcji przemysłowej lub ciepłowniczej). Inaczej mówiąc, niezależnie od kosztów ich produkcja będzie skonsumowana przez system. Pozostałe jednostki wytwórcze (dla których koszt wytwarzania został uwidoczniony na wykresie) to najczęściej bloki kondensacyjne, stanowiące trzon systemu elektroenergetycznego. To właśnie te jednostki odpowiadają za bilansowanie zapotrzebowania na moc w każdej chwili a krańcowy koszt wytwarzania systemu jest równy kosztowi wytwarzania ostatniej jednostki, która to zapotrzebowanie pokrywa.
3 Na rys. 1, dla przykładowego obciążenia systemu MW (występującego w danej chwili), ostatnią jednostką pokrywającą to zapotrzebowanie jest jednostka, której koszt wytwarzania wynosi 153,5 PLN/MWh, co oznacza, że jest to również krańcowy koszt wytwarzania w systemie dla tej chwili. Koszt krańcowy średnioroczny będzie średnią ze wszystkich chwil w roku, dla których koszt krańcowy jest określany z punktu widzenia handlowego (TGE) jedna chwila będzie równa jednej godzinie. Zmiany krańcowego kosztu wytwarzania w poszczególnych godzinach (chwilach), wynikać będą głównie ze zmian zapotrzebowania na moc. I tak, w przypadku wyższego zapotrzebowania angażowane będą coraz droższe jednostki, natomiast w przypadku niższego zapotrzebowania, tańsze. Zakres zmian zapotrzebowania na wykresie pokazano pionowymi liniami przerywanymi, które określają minimalne (Load_MIN) i maksymalne (Load_MAX) zapotrzebowanie na moc w danym roku. Poza zmianami zapotrzebowania na moc, na wartość krańcowego kosztu wytwarzania będzie miała również wpływ wielkość mocy generowanej w źródłach zerokosztowych. W tej grupie najbardziej dynamicznie rozwijają się źródła wiatrowe, dlatego na tych źródłach skupiono się przede wszystkim. Zwiększająca się ilość mocy generowanej w źródłach wiatrowych będzie przesuwała stos generatorów (krzywą a) coraz bardziej w prawo (przykładowo do krzywej b), co będzie wpływało na obniżanie krańcowego kosztu wytwarzania. Sprawą jasną jest, że wpływ na krańcowy koszt wytwarzania będzie większy, gdy moc zainstalowana w źródłach wiatrowych będzie większa. Pytanie otwarte, jak duży spadek ten może okazać się w rzeczywistości. Innym ciekawym elementem, który można zaobserwować w miarę przesuwania stosu generatorów w prawo (zwiększanie mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych), to moment, w którym źródła z zerowym kosztem wytwarzania wygenerują na tyle dużo mocy, że będą w stanie pokryć całe chwilowe zapotrzebowanie na moc w systemie. Ten element jest możliwy do oszacowania w prosty sposób, niemniej w niniejszym artykule zostanie pokazane ile godzin w ciągu roku taka sytuacja może wystąpić w zależności od różnej ilości mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych. 3. ZAŁOŻENIA DO ANALIZY Krańcowy koszt wytwarzania w systemie musi być określony dla każdej godziny w ciągu roku, aby możliwe było uchwycenie jego wartości średniorocznej i potencjalnych zmian względem mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych. Wynika z tego, że główne elementy zmienne, czyli zapotrzebowanie na moc oraz generacja źródeł wiatrowych, muszą być ujęte wartościami co najmniej średniogodzinowymi.
4 W ramach analizy za podstawę wykorzystano dane dotyczące zapotrzebowania na moc dla roku 2013, prezentowane na stronie PSE [3]. Powyższe dane posłużyły do określenia rozkładu prawdopodobieństwa wystąpienia określonego obciążenia systemu (zapotrzebowania na moc). Przyjęto, że w roku 2013 moc osiągalna w polskim systemie elektroenergetycznym wyniosła MW. Rys. 2. Rozkład prawdopodobieństwa wystąpienia określonego obciążenia w systemie Zgodnie z rys. 2, obciążenie w systemie w roku 2013 nie było niższe niż około 30% mocy osiągalnej oraz nie było wyższe niż około 70% mocy osiągalnej. W dalszej części analizy powyższy rozkład prawdopodobieństwa wykorzystano do wylosowania 8760 wartości zapotrzebowania na moc w celu określenia reprezentatywnej próby dla jednego roku. Losowanie powtórzono dziesięć razy, przy jednoczesnym losowaniu generacji źródeł wiatrowych. Podobnie jak w przypadku zapotrzebowania na moc, konieczne było określenie rozkładu prawdopodobieństwa wystąpienia określonego obciążenia źródeł wiatrowych. Do tego celu wykorzystano dane publikowane na stronie PSE [3] dla roku 2013, jak również wielkość mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych dostępną na stronie URE [1] 3389,5 MWe z uwzględnieniem przyrostu mocy zainstalowanej na przestrzeni roku 2013 [4].
5 Rys. 3. Rozkład prawdopodobieństwa wystąpienia określonego obciążenia źródeł wiatrowych Zgodnie z rys. 3, prawdopodobieństwo wystąpienia niskiego obciążenia źródeł wiatrowych jest wysokie i istotnie spada wraz ze wzrostem obciążenia. Podobnie jak w przypadku zapotrzebowania na moc, rozkład prawdopodobieństwa wykorzystano do wylosowania 8760 wartości generacji źródeł wiatrowych w celu określenia reprezentatywnej próby dla jednego roku. 4. ANALIZA Analiza została wykonana na bazie sytuacji obecnej, w sensie stanu systemu elektroenergetycznego, a ściślej mówiąc, wielkości mocy zainstalowanej w poszczególnych technologiach. Jedynym parametrem, który był zmieniany to wielkość mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych. Dla różnych wielkości mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych określono krańcowy koszt wytwarzania dla każdej godziny w ciągu roku, przy zmieniającym się zapotrzebowaniu na moc oraz generacji źródeł wiatrowych. Taką operację wykonano dziesięć razy (dla każdej wielkości mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych), przy czym losowanie zapotrzebowania na moc, jak również generacji źródeł wiatrowych, odbywało się na podstawie określonych rozkładów prawdopodobieństwa. Dziesięć prób pozwoliło na szersze uchwycenie tego, jak zmieniające się warunki, czy to w zakresie zapotrzebowania na moc, czy to generacji źródeł wiatrowych, przekładają się na analizowane wielkości, w szczególności krańcowy koszt wytwarzania w systemie.
6 Jeden rok odzwierciedlał 8760 przypadków różnego obciążenia, które stanowiły niezależne wartości niemożliwe do analizowania w ujęciu chronologicznym. Takie podejście do analizy nie wyklucza jednak w żadnym wypadku możliwości odczytania danych uporządkowanych, określenia minimów i maksimów, wartości średnich jak również częstości wystąpienia określonych zdarzeń. W ramach wielkości zmiennych, w analizie uwzględniono również zmiany ilości mocy generowanej w elektrociepłowniach komunalnych ze względu na różną temperaturę powietrza atmosferycznego w ciągu roku na każdy miesiąc przyjęto inną wartość średnią, od której również uzależniono losowanie zapotrzebowania na moc, gdyż jest ona wyższa w okresie zimowym i niższa w okresie letnim. Dla pozostałych technologii generujących moc w systemie przyjęto poniższe założenia: instalacje opalane biogazem na koniec 2013 roku w instalacjach tych w Polsce było zainstalowane 162,2 MWe mocy [1]; zgodnie z danymi [4] średnioroczne obciążenie tych źródeł kształtuje się na poziomie 52% takie średnioroczne obciążenie przyjęto w analizie, bloki biomasowe na koniec 2013 roku w instalacjach tych (bez uwzględnienia bloków współspalających biomasę) było zainstalowane 360 MW mocy [4]; zgodnie z danymi z [4] średnioroczne obciążenie tych źródeł kształtuje się na poziomie 55% takie średnioroczne obciążenie przyjęto w analizie, energetyka wodna na koniec 2013 roku w układach tych (bez uwzględnienia elektrowni szczytowo-pompowych) w Polsce było zainstalowane 950 MW mocy [4]; zgodnie z danymi z [4] średnioroczne obciążenie tych źródeł kształtuje się na poziomie 40% takie średnioroczne obciążenie przyjęto w analizie, elektrociepłownie przemysłowe na koniec 2013 roku w układach tych w Polsce było zainstalowane 1750 MW mocy [4]; zgodnie z danymi z [4] średnioroczne obciążenie tych źródeł kształtuje się na poziomie 60% takie średnioroczne obciążenie przyjęto w analizie, bloki kondensacyjne w zakresie bloków kondensacyjnych analiza obejmowała poszukiwanie ostatniego bloku, który bilansuje zapotrzebowanie w danej chwili przyjęto określony krótkoterminowy koszt wytwarzania każdego generatora zgodnie z danymi posiadanymi przez EPK (uwzględniono koszty paliwa, koszt emisji CO 2 oraz pozostałe koszty zmienne). Ponadto, z uwagi na fakt występowania pewnej niedyspozycyjności (remonty, awarie) bloków kondensacyjnych, przyjęto zgodnie z danymi statystycznymi [3], że średnioroczna moc niedostępna z tych jednostek kształtuje się na poziomie 20%.
7 Analizę przeprowadzono dla następujących ilości mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych 0, 1500, 3300 (stan obecny), 4500, 6000, 7500, 9000, MW. 5. WYNIKI Wyniki analizy składają się na kilka elementów, z których wyróżnić należy: zależność średniorocznego krańcowego kosztu wytwarzania od wielkości mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych, wykres uporządkowany krańcowego kosztu wytwarzania w zależności od wielkości mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych, zmiany w zakresie minimalnego i maksymalnego krańcowego kosztu wytwarzania w zależności od wielkości mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych, częstotliwość występowania pełnego pokrycia zapotrzebowania na moc bez udziału bloków kondensacyjnych, wykres uporządkowany udziału bloków kondensacyjnych w pokrywaniu zapotrzebowania na moc, zmiany w strukturze wytwarzania energii elektrycznej. Poszczególne wyniki ujęto w formie wykresów, pod którymi zamieszczono odpowiedni komentarz. Rys. 4. Zależność średniorocznego krańcowego kosztu wytwarzania od wielkości mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych
8 Zgodnie z rys. 4, wzrost mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych nie wpływa istotnie na średnioroczną wartość krańcowego kosztu wytwarzania energii elektrycznej. Wynika to głównie z faktu, że przez większość roku generacja ze źródeł wiatrowych jest stosunkowo niska, przez co częstotliwość ograniczania pracy bloków kondensacyjnych jest również niewielka. Należy zaznaczyć, że wielkości zaprezentowane na wykresie to wartości średnie dla dziesięciu prób wykonanych dla każdej wielkości mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych. Należy się spodziewać, że zwiększanie się mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych będzie miało podobny wpływ na kształtowanie się finalnej średniorocznej ceny energii elektrycznej. Wiedza na temat potencjalnych zmian średniorocznego krańcowego kosztu wytwarzania jest istotna, niemniej warto się również przyjrzeć, jak koszt ten kształtować się może na przestrzeni pełnego roku (w ujęciu średnio godzinowym). Przeprowadzona analiza pozwala na uzyskanie wykresów uporządkowanych krańcowego kosztu wytwarzania na przestrzeni roku. Rys. 5. Wykres uporządkowany krańcowego kosztu wytwarzania w zależności od mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych Podstawowym efektem zwiększania się mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych jest przesuwanie się wykresu uporządkowanego krańcowego kosztu wytwarzania w kierunku niższych wartości chwilowych. Wyraźnie można zaobserwować, że w przypadku bardzo dużych mocy zainstalowanych w źródłach wiatrowych pojawiają się pojedyncze godziny, w których krańcowy koszt zmierza do zera. Oczywiście ze względu na bardzo krótki czas pełnego obciążenia źródeł wiatrowych, potencjalna ilość godzin wystąpienia takiej sytuacji jest bardzo mała, niemniej z pewnością będzie istotnym wyzwaniem dla systemu w dalszej
9 części podjęto próbę wyliczenia średniej ilości godzin wystąpienia sytuacji, w której koszt krańcowy jest równy zero, czyli zapotrzebowanie na moc jest zaspokojone przez źródła zerokosztowe. Innym ciekawym elementem jest ilość godzin w ciągu roku, w których różnica pomiędzy minimalnym i maksymalnym kosztem krańcowym jest duża. Wyraźnie widać, że ilość takich godzin wzrasta. Jeśli weźmiemy pod uwagę, że finalna cena energii elektrycznej jest pochodną krańcowego kosztu wytwarzania, to wzrastająca wielkość mocy zainstalowanej może wpłynąć na coraz wyższe wahania cen energii nawet w ciągu doby. Przy okazji warto zwrócić uwagę, że niezależnie od tego jaka moc zainstalowana w źródłach wiatrowych jest przyjęta, maksymalny koszt krańcowy praktycznie nie ulega zmianie. Z przeprowadzonej analizy wynika, że maksymalny krańcowy koszt wytwarzania jaki pojawił się w ciągu roku praktycznie nie zmienia się w zależności od zmian mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych. Wynika to przede wszystkim z faktu, iż niezależnie od wielkości mocy zainstalowanej może wystąpić moment, w którym generacja źródeł wiatrowych jest praktycznie równa zero. W takiej sytuacji całość zapotrzebowania na moc musi być pokryta przez źródła konwencjonalne. W przypadku minimalnego krańcowego kosztu wytwarzania jaki może wystąpić w ciągu roku, sytuacja wygląda zupełnie inaczej (rys. 6). Rys. 6. Zależność minimalnego krańcowego kosztu wytwarzania od wielkości mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych Dane zamieszczone na powyższym wykresie reprezentują wartości średnie dla 10 prób wyliczonych dla każdej wielkości mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych. W obszarze oznaczonym rzymską cyfrą jeden, minimalny krańcowy koszt jaki kształtował się w systemie
10 nie obejmował żadnych wartości równych zero co oznacza, że ostatnią jednostką wytwórczą za każdym razem był jeden z bloków kondensacyjnych. Inaczej mówiąc nie występowała sytuacja, w której źródła zerokosztowe były w stanie pokryć pełne zapotrzebowanie na moc w danej chwili. W obszarze oznaczonym rzymską cyfrą dwa, minimalny krańcowy koszt wyraźnie spada aż do wartości zero, co oznacza, że spośród dziesięciu wylosowanych prób za każdym razem pojawiał się minimalny krańcowy koszt równy zero. Inaczej mówiąc, dla mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych w granicach MW (i przy dzisiejszym zapotrzebowaniu na moc), mogą pojawić się chwile w ciągu roku, w których generacja w źródłach zerokosztowych będzie wystarczająca do pokrycia zapotrzebowania. W przypadku mocy powyżej MW, taka sytuacja jest praktycznie nieunikniona (zawsze, niezależnie od kombinacji warunków pojawi się przynajmniej jedna godzina). Na rys. 7 przedstawiono jak często może wystąpić sytuacja pełnego pokrycia zapotrzebowania na moc, oczywiście w zależności od wielkości mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych. Rys. 7. Częstotliwość występowania pełnego pokrycia zapotrzebowania na moc przez źródła zerokosztowe Wartości zamieszczone na wykresie to wartości średnie dla dziesięciu prób dla każdej z mocy zainstalowanych w źródłach wiatrowych. Na powyższym wykresie nieco dokładniej można odczytać, że dopiero w zakresie mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych począwszy od 7500 MW, mogą pojawić się chwile w ciągu roku, w których system może zbilansować się bez udziału bloków kondensacyjnych. Dla mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych wynoszącej MW jest to średnio 10,4 go-
11 dziny w ciągu roku. Warto zaznaczyć, że godziny te mogą być rozrzucone na przestrzeni roku, z uwagą, że będą skupione wokół sezonu letniego, gdyż w tym czasie zapotrzebowanie na moc bywa najniższe. Zaistnienie powyższej sytuacji w rzeczywistości wydaje się mało prawdopodobne, gdyż nie można dopuścić do wyłączenia bloków kondensacyjnych w kluczowych częściach systemu, które odpowiadają za bezpieczeństwo pracy sieci. Jednym z możliwych rozwiązań jest ograniczanie generacji w źródłach wiatrowych, to jednak spowoduje, że źródła wiatrowe będą traciły przychody z tytułu sprzedaży energii elektrycznej, co może przełożyć się na protesty tego środowiska i podnoszenie roszczeń względem operatora systemu. Element ten wymaga dużej uwagi i wcześniejszej dyskusji mającej na celu wypracowanie odpowiednich mechanizmów działania zarówno operatora systemu, jak również wytwórców energii ze źródeł wiatrowych i konwencjonalnych. Bloki systemowe, poza pokrywaniem zapotrzebowania na moc, wypełniają również funkcje związane z bezpieczeństwem pracy sieci. Wobec wcześniejszych wyników warto sprawdzić, jak może kształtować się wykres uporządkowany udziału bloków systemowych w pokrywaniu zapotrzebowania na moc. Pozwoli to przybliżyć ilość godzin w ciągu roku, w których wysoka generacja źródeł wiatrowych być może będzie musiała być ograniczona w celu zachowania bezpieczeństwa pracy sieci. Rys. 8. Wykres uporządkowany obrazujący udział bloków systemowych w pokrywaniu zapotrzebowania na moc Zgodnie z rys. 8, wzrastająca moc zainstalowana w źródłach wiatrowych powoduje zmniejszanie się udziału bloków systemowych w pokrywaniu zapotrzebowania na moc. Wyraźnie widać, że w przypadku bardzo dużych ilości mocy w źródłach wiatrowych (>7500 MW), udział bloków systemowych spada praktycznie do zera. Czas występowania tego zjawiska jest
12 co prawda niewielki (co pokazano w poprzednim punkcie analizy), niemniej należy mieć na uwadze, że bloki konwencjonalne mogą pracować jedynie od pewnego minimum technicznego, poniżej tego minimum muszą być odstawione. Jeśli weźmiemy pod uwagę, że już obecnie (krzywa b) występują sytuacje, w których konieczne są zaniżenia mocy lub też wyłączenia bloków ze względu na wysoką generację źródeł wiatrowych, to uzyskujemy jasny obraz pokazujący, że konieczna suma mocy jednostek systemowych kształtuje się na poziomie kilku tysięcy MW ( ). Z tego wynika, że przykładowo dla mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych na poziomie MW konieczność ograniczenia generacji źródeł wiatrowych może mieć miejsce nawet kilkaset godzin w ciągu roku (~870 h). Co bardzo istotne, czas ten stanowi sumę godzin, które będą rozłożone na przestrzeni całego roku. Przesuwanie się powyższej krzywej w dół powoduje również istotny spadek przychodów elektrowni konwencjonalnych, które odpowiadają za bezpieczeństwo systemu. Element ten jest jednym z powodów coraz trudniejszych warunków inwestycyjnych w nowe moce. Na wstępie niniejszego artykułu stwierdzono, że zgodnie z dokumentem rządowym [2], do roku 2020, w Polsce 15,5% energii elektrycznej będzie wytwarzane w źródłach odnawialnych. W warunkach polskich oznacza to, że znaczna część będzie zapewniona przy wykorzystaniu źródeł wiatrowych, bo raczej trudno mówić o istotnym rozwoju energetyki wodnej, czy też fotowoltaiki. Jest jeszcze biomasa, niemniej jej podstawowy potencjał, czyli współspalanie, został już chyba maksymalnie wykorzystany, co najpewniej spowoduje, iż nie będzie się rozwijać tak dynamicznie, jak farmy wiatrowe, szczególnie że pozyskanie wartościowej biomasy o atrakcyjnej cenie wydaje się coraz trudniejsze. Biorąc pod uwagę powyższe rozważania warto sprawdzić, jaka ilość mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych pozwala uzyskać wspomniane 15,5% w strukturze wytwarzania energii elektrycznej w Polsce przy niezmienionych mocach w pozostałych technologiach. W pierwszej kolejności zaprezentowano obecną strukturę wytwarzania (rys. 9). Rys. 9. Obecna struktura wytwarzania energii elektrycznej w Polsce
13 Zgodnie z powyższym wykresem, obecnie (w przybliżeniu) około 7,9% energii elektrycznej pochodzi ze źródeł odnawialnych. Na ten wynik składają się małe elektrownie wodne, farmy wiatrowe, źródła biomasowe oraz pozostałe źródła OZE (biogaz). Przyjmując założenie, że w najbliższej przyszłości najbardziej dynamicznie będzie rozwijała się energetyka wiatrowa, wykreślono poniższy wykres (rys. 10). Zgodnie z rys. 10, do roku 2020 w Polsce moc zainstalowana w źródłach wiatrowych może osiągnąć około 9300 MW. Jest to bardzo duża wartość jak na skalę polskiego systemu, wobec czego trzeba poważnie myśleć o możliwości wystąpienia negatywnych efektów wynikających z dużego udziału źródeł wiatrowych. Rys. 10. Udział źródeł odnawialnych w strukturze wytwarzania energii elektrycznej 6. PODSUMOWANIE Zaprezentowana analiza wykazała, że nawet znaczny wzrost mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych nie będzie istotnie wpływał na kształtowanie się średniorocznego krańcowego kosztu wytwarzania. Zupełnie inaczej wygląda to jednak w przypadku ujęcia całorocznego. Pełny rok wyraźnie pokazuje, że należy spodziewać się wzrostu wahań chwilowego krańcowego kosztu wytwarzania, co w szczególności może mieć znaczenie dla kształtowania się finalnej ceny energii elektrycznej dostępnej dla wytwórców. Wzrastająca wielkość mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych będzie również coraz bardziej uwypuklać cechę, która do tej pory nie miała istotnego znaczenia i jeszcze kilka lat temu nikt nie myślał, że powinna być opłacana w jakikolwiek sposób. Chodzi tu oczywiście o pewność dostaw energii elektrycznej, która w odniesieniu do źródeł wiatrowych pozostawia wiele
14 do życzenia. Tym samym źródła konwencjonalne, które taką pewność dają, muszą w jakiś sposób być wspierane, w szczególności z uwagi na fakt ograniczania ich generacji (przychodów) przez źródła wiatrowe. Niezależnie od tego, jak dzisiaj postrzega się energetykę wiatrową, nieuchronny jest raczej fakt, że w najbliższej przyszłości będzie to podstawowy środek do realizacji zobowiązań wobec Unii Europejskiej, wynikających z przyjęcia pakietu 3x20%. Wyniki analizy wyraźnie pokazują, że prawdopodobny poziom mocy zainstalowanej w źródłach wiatrowych w roku 2020 spowoduje występowanie zjawisk, z którymi do tej pory polski system elektroenergetyczny nie musiał sobie radzić. Wobec powyższego konieczne jest odpowiednie przygotowanie się do nowej sytuacji poprzez wykonanie odpowiednich analiz pracy systemu w nowych warunkach oraz wypracowanie mechanizmów, które umożliwią zapewnienie bezpieczeństwa pracy sieci oraz dostaw energii elektrycznej niezależnie od warunków wietrznych. LITERATURA [1] [2] Krajowy Plan Działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych. Warszawa 2010 [3] [4] Katalog ARE Sytuacja w Elektroenergetyce. Warszawa 2014 INFLUENCE OF WIND POWER ON POWER SYSTEM Key words: power system, wind power, marginal cost of energy generation Summary. The article presents analysis of wind installed capacity influence on Polish power system. The amount of installed wind capacity has been constantly increasing in recent years and this trend will very likely continue. According to guidelines 15.5% of final energy produced in Poland in 2020 will be generated from RES, mainly from wind. Analysis shows that achieving the above-mentioned share will be possible with the installed wind capacity of about 9300 MW. Such capacity will probably result in high volatility of market prices of energy, even daily, though will not have significant influence on the annual average marginal cost of electric energy generation. As a consequence of significant increase of installed wind capacity there will be several moments during the year (especially in the summer), when zero-cost sources will meet the whole power demand. This situation will have important effects on the power system. Adam Klepacki, absolwent Politechniki Śląskiej w Gliwicach, jest pracownikiem firmy Energoprojekt-Katowice SA; obecnie pracuje w pracowni cieplnej na stanowisku starszego projektanta; zajmuje się głównie analizami techniczno-ekonomicznymi i doradztwem dla głównych klientów EPK; jest współautorem modelu systemu elektroenergetycznego stworzonego przez EPK w programie Plexos.
Generacja źródeł wiatrowych cz.2
Generacja źródeł wiatrowych cz.2 Autor: Adam Klepacki, ENERGOPROJEKT -KATOWICE S.A. Średnioroczne prawdopodobieństwa wystąpienia poszczególnych obciążeń źródeł wiatrowych w Niemczech dla siedmiu lat kształtują
Bardziej szczegółowoWPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH
Górnictwo i Geoinżynieria Rok 35 Zeszyt 3 2011 Andrzej Patrycy* WPŁYW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W ŹRÓDŁACH OPALANYCH WĘGLEM BRUNATNYM NA STABILIZACJĘ CENY ENERGII DLA ODBIORCÓW KOŃCOWYCH 1. Węgiel
Bardziej szczegółowoANALIZA WPŁYWU GENERACJI WIATROWEJ NA POZIOM REZERWY MOCY W KRAJOWYM SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM
ANALIZA WPŁYWU GENERACJI WIATROWEJ NA POZIOM REZERWY MOCY W KRAJOWYM SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM Autorzy: Zbigniew Połecki, Piotr Kacejko ("Rynek Energii" - luty 2017 r.) Słowa kluczowe: energetyka wiatrowa,
Bardziej szczegółowoEnergia i moc krajowego systemu elektroenergetycznego w latach
Materiały XXX Konferencji z cyklu Zagadnienie surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej Zakopane, 9 12.10.2016 r. ISBN 978-83-62922-67-3 Zygmunt Maciejewski* Energia i moc krajowego systemu
Bardziej szczegółowoPotencjał i ścieżki rozwoju polskiej energetyki wiatrowej
Warszawa, 18 czerwca 2013 Potencjał i ścieżki rozwoju polskiej energetyki wiatrowej Grzegorz Skarżyński Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej doradca zarządu Tundra Advisory sp. z o. o. dyrektor
Bardziej szczegółowoElektroenergetyka polska wybrane zagadnienia
Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział Katowicki Konwersatorium Elektroenergetyka polska wybrane zagadnienia Maksymilian Przygrodzki Katowice, 18.03.2015 r Zakres tematyczny System elektroenergetyczny Zapotrzebowanie
Bardziej szczegółowoPotencjał inwestycyjny w polskim sektorze budownictwa energetycznego sięga 30 mld euro
Kwiecień 2013 Katarzyna Bednarz Potencjał inwestycyjny w polskim sektorze budownictwa energetycznego sięga 30 mld euro Jedną z najważniejszych cech polskiego sektora energetycznego jest struktura produkcji
Bardziej szczegółowoPrognoza kosztów energii elektrycznej w perspektywie 2030 i opłacalność inwestycji w paliwa kopalne i w OZE
Debata Scenariusz cen energii elektrycznej do 2030 roku - wpływ wzrostu cen i taryf energii elektrycznej na opłacalność inwestycji w OZE Targi RE-energy Expo, Warszawa, 11 października 2018 roku Prognoza
Bardziej szczegółowoPerspektywy rozwoju OZE w Polsce
Perspektywy rozwoju OZE w Polsce Beata Wiszniewska Polska Izba Gospodarcza Energetyki Odnawialnej i Rozproszonej Warszawa, 15 października 2015r. Polityka klimatyczno-energetyczna Unii Europejskiej Pakiet
Bardziej szczegółowoMielczarski: Czy rynek mocy spełni swoje zadanie?
Mielczarski: Czy rynek mocy spełni swoje zadanie? Malejące czasy wykorzystanie elektrowni systemowych oraz brak sygnałów ekonomicznych do budowy nowych mocy wytwórczych wskazuje na konieczność subsydiów,
Bardziej szczegółowoKierunki działań zwiększające elastyczność KSE
Kierunki działań zwiększające elastyczność KSE Krzysztof Madajewski Instytut Energetyki Oddział Gdańsk Elastyczność KSE. Zmiany na rynku energii. Konferencja 6.06.2018 r. Plan prezentacji Elastyczność
Bardziej szczegółowoZachowania odbiorców. Grupa taryfowa G
Zachowania odbiorców. Grupa taryfowa G Autor: Jarosław Tomczykowski Biuro PTPiREE ( Energia elektryczna luty 2013) Jednym z założeń wprowadzania smart meteringu jest optymalizacja zużycia energii elektrycznej,
Bardziej szczegółowoPERSPEKTYWY WYKORZYSTANIA GAZU ZIEMNEGO DO PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE
PERSPEKTYWY WYKORZYSTANIA GAZU ZIEMNEGO DO PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE Paweł Bućko Konferencja Rynek Gazu 2015, Nałęczów, 22-24 czerwca 2015 r. Plan prezentacji KATEDRA ELEKTROENERGETYKI Stan
Bardziej szczegółowoKomfort Int. Rynek energii odnawialnej w Polsce i jego prespektywy w latach 2015-2020
Rynek energii odnawialnej w Polsce i jego prespektywy w latach 2015-2020 Konferencja FORUM WYKONAWCY Janusz Starościk - KOMFORT INTERNATIONAL/SPIUG, Wrocław, 21 kwiecień 2015 13/04/2015 Internal Komfort
Bardziej szczegółowoMoce interwencyjne we współczesnym systemie elektroenergetycznym Wojciech Włodarczak Wartsila Polska Sp. z o.o.
Moce interwencyjne we współczesnym systemie elektroenergetycznym Wojciech Włodarczak Wartsila Polska Sp. z o.o. 1 Wärtsilä lipiec 11 Tradycyjny system energetyczny Przewidywalna moc wytwórcza Znana ilość
Bardziej szczegółowoWykorzystanie potencjału źródeł kogeneracyjnych w bilansie energetycznym i w podniesieniu bezpieczeństwa energetycznego Polski
Wykorzystanie potencjału źródeł kogeneracyjnych w bilansie energetycznym i w podniesieniu bezpieczeństwa energetycznego Polski dr inż. Janusz Ryk Podkomisja stała do spraw energetyki Sejm RP Warszawa,
Bardziej szczegółowoTrendy i uwarunkowania rynku energii. tauron.pl
Trendy i uwarunkowania rynku energii Plan sieci elektroenergetycznej najwyższych napięć źródło: PSE Porównanie wycofań JWCD [MW] dla scenariuszy optymistycznego i pesymistycznego w przedziałach pięcioletnich
Bardziej szczegółowo8 sposobów integracji OZE Joanna Maćkowiak Pandera Lewiatan,
8 sposobów integracji OZE Joanna Maćkowiak Pandera Lewiatan, 19.12.2017 O nas Forum Energii to think tank zajmujący się energetyką Wspieramy transformację energetyczną Naszą misją jest tworzenie fundamentów
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej w horyzoncie długoterminowym
Urząd Regulacji Energetyki Bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej w horyzoncie długoterminowym Adres: ul. Chłodna 64, 00-872 Warszawa e mail: ure@ure.gov.pl tel. (+48 22) 661 63 02, fax (+48 22) 661
Bardziej szczegółowoTrajektoria przebudowy polskiego miksu energetycznego 2050 dr inż. Krzysztof Bodzek
Politechnika Śląska Centrum Energetyki Prosumenckiej Wydział Elektryczny Instytut Elektrotechniki i Informatyki Konwersatorium Inteligentna Energetyka Transformacja energetyki: nowy rynek energii, klastry
Bardziej szczegółowoWszyscy zapłacimy za politykę klimatyczną
Wszyscy zapłacimy za politykę klimatyczną Autor: Stanisław Tokarski, Jerzy Janikowski ( Polska Energia - nr 5/2012) W Krajowej Izbie Gospodarczej, w obecności przedstawicieli rządu oraz środowisk gospodarczych,
Bardziej szczegółowoBilans potrzeb grzewczych
AKTUALIZACJA PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA GMINY OPALENICA Część 04 Bilans potrzeb grzewczych W 854.04 2/9 SPIS TREŚCI 4.1 Bilans potrzeb grzewczych
Bardziej szczegółowoPraca systemu elektroenergetycznego w przypadku ekstremalnych wahań generacji wiatrowej. Na podstawie informacji ENERTRAG AG
Praca systemu elektroenergetycznego w przypadku ekstremalnych wahań generacji wiatrowej Na podstawie informacji ENERTRAG AG 1 OPIS ZDARZENIA W dniach 26-27 stycznia 2008 r., niemiecki system elektroenergetyczny
Bardziej szczegółowo51 Informacja przeznaczona wyłącznie na użytek wewnętrzny PG
51 DO 2020 DO 2050 Obniżenie emisji CO2 (w stosunku do roku bazowego 1990) Obniżenie pierwotnego zużycia energii (w stosunku do roku bazowego 2008) Obniżenie zużycia energii elektrycznej (w stosunku do
Bardziej szczegółowoPolityka zrównoważonego rozwoju energetycznego w gminach. Edmund Wach Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A.
Polityka zrównoważonego rozwoju energetycznego w gminach Toruń, 22 kwietnia 2008 Edmund Wach Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A. Zrównoważona polityka energetyczna Długotrwały rozwój przy utrzymaniu
Bardziej szczegółowoSymulacja ING: wpływ technologii na ograniczenie emisji CO 2. Rafał Benecki, Główny ekonomista, ING Bank Śląski Grudzień 2018
Symulacja ING: wpływ technologii na ograniczenie emisji CO 2 Rafał Benecki, Główny ekonomista, ING Bank Śląski Grudzień 2018 Źródła emisji CO2 Odejście od energetyki opartej na węglu kluczowe dla ograniczenia
Bardziej szczegółowoPolska energetyka scenariusze
27.12.217 Polska energetyka 25 4 scenariusze Andrzej Rubczyński Cel analizy Ekonomiczne, społeczne i środowiskowe skutki realizacji 4 różnych scenariuszy rozwoju polskiej energetyki. Wpływ na bezpieczeństwo
Bardziej szczegółowoXIX Konferencja Naukowo-Techniczna Rynek Energii Elektrycznej REE 2013. Uwarunkowania techniczne i ekonomiczne rozwoju OZE w Polsce
XIX Konferencja Naukowo-Techniczna Rynek Energii Elektrycznej REE 2013 Uwarunkowania techniczne i ekonomiczne rozwoju OZE w Polsce Dorota Gulbinowicz, Adam Oleksy, Grzegorz Tomasik 1 7-9 maja 2013 r. Plan
Bardziej szczegółowoNadpodaż zielonych certyfikatów
Nadpodaż zielonych certyfikatów Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej (PSEW) od co najmniej 2 lat postuluje o wprowadzenie przejrzystego systemu informacji o rynku zielonych certyfikatów. Bardzo
Bardziej szczegółowoRozwój kogeneracji wyzwania dla inwestora
REC 2013 Rozwój kogeneracji wyzwania dla inwestora PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. Departament Inwestycji Biuro ds. Energetyki Rozproszonej i Ciepłownictwa PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna
Bardziej szczegółowoZużycie Biomasy w Energetyce. Stan obecny i perspektywy
Zużycie Biomasy w Energetyce Stan obecny i perspektywy Plan prezentacji Produkcja odnawialnej energii elektrycznej w Polsce. Produkcja odnawialnej energii elektrycznej w energetyce zawodowej i przemysłowej.
Bardziej szczegółowoDYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU. Prof. dr hab. Maciej Nowicki
DYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU Prof. dr hab. Maciej Nowicki 1 POLSKI SYSTEM ENERGETYCZNY NA ROZDROŻU 40% mocy w elektrowniach ma więcej niż 40 lat - konieczność ich wyłączenia z eksploatacji
Bardziej szczegółowoWpływ energetyki wiatrowej na gospodarkę piec powodów dla których warto inwestować w energetykę wiatrową
Wpływ energetyki wiatrowej na gospodarkę piec powodów dla których warto inwestować w energetykę wiatrową Prezentacja Ernst & Young oraz Tundra Advisory Wstęp Zapomnijmy na chwile o efekcie ekologicznym,
Bardziej szczegółowoProblemy bilansowania mocy KSE w warunkach wysokiej generacji wiatrowej
Problemy bilansowania mocy KSE w warunkach wysokiej generacji wiatrowej Jerzy Dudzik Warszawa, lipiec 2012 Energia w dobrych rękach Aktualna struktura źródeł wytwórczych w KSE Typ źródła Wykorzystanie
Bardziej szczegółowoprof. dr hab. inż. Jan Popczyk Gliwice, 2013r.
Kierunek studiów: Elektrotechnika Rodzaj studiów: II stopnia Przedmiot: Energetyka rynkowa Prowadzący: prof. dr hab. inż. Jan Popczyk Opracował: inż. Łukasz Huchel Gliwice, 13r. SPIS TREŚCI 1. Założenia
Bardziej szczegółowoEnergia z Bałtyku dla Polski pytań na dobry początek
5 pytań na dobry początek Warszawa, 28 luty 218 r. 1 5 pytań na dobry początek 1. Czy Polska potrzebuje nowych mocy? 2. Jakich źródeł energii potrzebuje Polska? 3. Jakie technologie wytwarzania energii
Bardziej szczegółowoSzczegółowe wyniki ankiety pt. Co sądzisz o ustawie OZE?
Szczegółowe wyniki ankiety pt. Co sądzisz o ustawie OZE? Zakres badania obejmował zebranie opinii uczestników rynku o ustawie o odnawialnych źródłach energii. Zostało ono przeprowadzone w dniach 14-24
Bardziej szczegółowoAmbitnie ale realnie. Mapa drogowa rozwoju OZE w Polsce. Analiza Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej
Ambitnie ale realnie Mapa drogowa rozwoju OZE w Polsce Analiza Polskiego Komitetu Energii Elektrycznej Polska stoi przed ważnym wyborem optymalnego miksu energetycznego kraju w kontekście potrzeb ekonomicznych
Bardziej szczegółowoElektroenergetyka w Polsce Z wyników roku 2013 i nie tylko osądy bardzo autorskie
Elektroenergetyka w Polsce 2014. Z wyników roku 2013 i nie tylko osądy bardzo autorskie Autor: Herbert Leopold Gabryś ("Energetyka" - czerwiec 2014) Na sytuację elektroenergetyki w Polsce w decydujący
Bardziej szczegółowoRAPORT Rozwój polskiego rynku fotowoltaicznego w latach
RAPORT 216 Rozwój polskiego rynku fotowoltaicznego w latach 21-22 Opracowanie: Stowarzyszenie Branży Fotowoltaicznej Polska PV Współpraca: Redakcja GLOBEnergia Moc [MWp] MOC SKUMULOWANA W ELEKTROWNIACH
Bardziej szczegółowoRaport Wizja rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce do 2020 r.
Raport Wizja rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce do 2020 r. Podsumowanie Wstęp Energetyka wiatrowa jest dynamicznie rozwijającym się sektorem energetyki odnawialnej na świecie. Obserwowany w ostatnim
Bardziej szczegółowoWsparcie Odnawialnych Źródeł Energii
Wsparcie Odnawialnych Źródeł Energii mgr inż. Robert Niewadzik główny specjalista Północno Zachodniego Oddziału Terenowego Urzędu Regulacji Energetyki w Szczecinie Szczecin, 2012 2020 = 3 x 20% Podstawowe
Bardziej szczegółowoGłówne problemy kierowania procesami produkcyjnymi produkcji energii elektrycznej pod kątem współpracy jednostek wytwórczych z systemem
Główne problemy kierowania procesami produkcyjnymi produkcji energii elektrycznej pod kątem współpracy jednostek wytwórczych z systemem elektroenergetycznym dotyczą regulacji mocy i częstotliwości z uwzględnieniem
Bardziej szczegółowoINSTYTUT ENERGETYKI ODDZIAŁ GDAŃSK. Zakład Strategii i Rozwoju Systemu
INSTYTUT ENERGETYKI Instytut Badawczy ODDZIAŁ GDAŃSK Zakład Strategii i Rozwoju Systemu ul. Mikołaja Reja 27 80-870 Gdańsk tel.(+48 58) 349-82-00 fax (+48 58) 341-76-85 KRS 0000088963 PN-EN ISO 9001:2009
Bardziej szczegółowoZałożenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe miasta Kościerzyna. Projekt. Prezentacja r.
Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe miasta Kościerzyna Projekt Prezentacja 22.08.2012 r. Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A. 1 Założenia do planu. Zgodność
Bardziej szczegółowoDlaczego warto liczyć pieniądze
Przyświeca nam idea podnoszenia znaczenia Polski i Europy Środkowo-Wschodniej we współczesnym świecie. PEP 2040 - Komentarz Dlaczego warto liczyć pieniądze w energetyce? DOBRZE JUŻ BYŁO Pakiet Zimowy Nowe
Bardziej szczegółowoWnioski z analiz prognostycznych dla sektora energetycznego
Projekt w. 1.2 23.11.218 Wnioski z analiz prognostycznych dla sektora energetycznego załącznik nr 1 do Polityki energetycznej Polski do 24 roku (PEP24) Ministerstwo Energii Warszawa 218 Spis treści Wprowadzenie...
Bardziej szczegółowoEfektywność ekonomiczna elektrociepłowni opalanych gazem ziemnym
Efektywność ekonomiczna elektrociepłowni opalanych gazem ziemnym Autor: dr hab. inŝ. Bolesław Zaporowski ( Rynek Energii 3/2) 1. WPROWADZENIE Jednym z waŝnych celów rozwoju technologii wytwarzania energii
Bardziej szczegółowoTransformacja energetyczna w Polsce
Edycja 2019 www.forum-energii.eu OPRACOWANIE: Rafał Macuk, Forum Energii WSPÓŁPRACA: dr Joanna Maćkowiak-Pandera dr Aleksandra Gawlikowska-Fyk Andrzej Rubczyński DATA PUBLIKACJI: kwiecień 2019 Forum Energii
Bardziej szczegółowoPrognoza pokrycia zapotrzebowania szczytowego na moc w latach Materiał informacyjny opracowany w Departamencie Rozwoju Systemu PSE S.A.
Prognoza pokrycia zapotrzebowania szczytowego na moc w latach 216 235 Materiał informacyjny opracowany w Departamencie Rozwoju Systemu PSE S.A. Konstancin-Jeziorna, 2 maja 216 r. Polskie Sieci Elektroenergetyczne
Bardziej szczegółowoREC Waldemar Szulc. Rynek ciepła - wyzwania dla generacji. Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych PGE GiEK S.A.
REC 2012 Rynek ciepła - wyzwania dla generacji Waldemar Szulc Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych PGE GiEK S.A. PGE GiEK S.A. PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna Spółka Akcyjna Jest największym wytwórcą
Bardziej szczegółowoPotencjał rozwoju nowych małych elektrowni wodnych do roku 2020
Potencjał rozwoju nowych małych elektrowni wodnych do roku 2020 Przedmiot i cel analizy Niniejsza analiza przedstawia możliwości uruchamiania nowych mocy wytwórczych w małych elektrowniach wodnych (MEW)
Bardziej szczegółowoWpływ zmian rynkowych na ceny energii. Piotr Zawistowski Dyrektor Departamentu Zarządzania Portfelem TAURON Polska Energia
Wpływ zmian rynkowych na ceny energii Piotr Zawistowski Dyrektor Departamentu Zarządzania Portfelem TAURON Polska Energia Sytuacja techniczna KSE w okresie Q1 2014 50 000 45 000 40 000 35 000 Dane o produkcji
Bardziej szczegółowoKonkurencja wewnątrz OZE - perspektywa inwestora branżowego. Krzysztof Müller RWE Polska NEUF 2010
Konkurencja wewnątrz OZE - perspektywa inwestora branżowego Krzysztof Müller RWE Polska NEUF 2010 1 Wymiary optymalizacji w układzie trójkąta energetycznego perspektywa makro Minimalizacja kosztów dostarczanej
Bardziej szczegółowoElektroenergetyka polska Wybrane wyniki i wstępne porównania wyników podmiotów gospodarczych elektroenergetyki za 2009 rok1)
Elektroenergetyka polska 2010. Wybrane wyniki i wstępne porównania wyników podmiotów gospodarczych elektroenergetyki za 2009 rok1) Autor: Herbert Leopold Gabryś ( Energetyka kwiecień 2010) Wprawdzie pełnej
Bardziej szczegółowoKogeneracja w Polsce: obecny stan i perspektywy rozwoju
Kogeneracja w Polsce: obecny stan i perspektywy rozwoju Wytwarzanie energii w elektrowni systemowej strata 0.3 tony K kocioł. T turbina. G - generator Węgiel 2 tony K rzeczywiste wykorzystanie T G 0.8
Bardziej szczegółowoScenariuszowa analiza salda wytwórczo-odbiorczego w granulacji dobowo-godzinowej dla klastra energii opartego o farmę wiatrową
Scenariuszowa analiza salda wytwórczo-odbiorczego w granulacji dobowo-godzinowej dla klastra energii opartego o farmę wiatrową Wykonano przez na zlecenie Polskiego Towarzystwa Energetyki Wiatrowej O nas
Bardziej szczegółowoEnergetyka XXI w. na Dolnym Śląsku
Politechnika Śląska Centrum Energetyki Prosumenckiej pod patronatem: K O N F E R E N C J A Sprawiedliwa transformacja energetyczna Dolnego Śląska. Od węgla ku oszczędnej, odnawialnej i rozproszonej energii
Bardziej szczegółowoPodejście ENERGA-Operator do nowych źródeł zmiennych. Serock, 28 maja 2014 r.
Podejście ENERGA-Operator do nowych źródeł zmiennych Historia przyłączania farm wiatrowych do sieci ENERGA-OPERATOR Pierwsze pojedyncze przyłączenia farm wiatrowych: koniec lat 90. XX w. Większa skala
Bardziej szczegółowoPOZYSKIWANIE ENERGII Z WŁASNYCH ŹRÓDEŁ. ELEKTROCIEPŁOWNIE PRZEMYSŁOWE I SYSTEMY ODNAWIALNE.
POZYSKIWANIE ENERGII Z WŁASNYCH ŹRÓDEŁ. ELEKTROCIEPŁOWNIE PRZEMYSŁOWE I SYSTEMY ODNAWIALNE. VIII KONFERENCJA NAUKOWO TECHNICZNA 1 HISTORYCZNE PRZESŁANKI DO ZABUDOWY TURBOZESPOŁÓW W OBIEKTACH KGHM Polska
Bardziej szczegółowoBiuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
w numerze: Informacja na temat planów inwestycyjnych w nowe moce wytwórcze w latach 2014 2028 04/2014 NR 4 (90) listopada 2014 ISSN 1506-090X Spis treści Raport Prezesa URE Informacja na temat planów inwestycyjnych
Bardziej szczegółowoPodsumowanie i wnioski
AKTUALIZACJA ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA OBSZARU MIASTA POZNANIA Część 13 Podsumowanie i wnioski W 755.13 2/7 I. Podstawowe zadania Aktualizacji założeń
Bardziej szczegółowoRozwój przedsiębiorstw ciepłowniczych w Polsce
Rozwój przedsiębiorstw ciepłowniczych w Polsce XX Wiosenne Spotkanie Ciepłowników Zakopane 22-24 kwietnia 2013r Zagadnienia 1. Rozwój ciepłownictwa sieciowego w Polsce 2. Wsparcie rozwoju kogeneracji w
Bardziej szczegółowoRynek mocy a nowa Polityka energetyczna Polski do 2050 roku. Konferencja Rynek Mocy - Rozwiązanie dla Polski?, 29 października 2014 r.
Rynek mocy a nowa Polityka energetyczna Polski do 2050 roku Konferencja Rynek Mocy - Rozwiązanie dla Polski?, 29 października 2014 r. 2 Cel główny Polityki energetycznej Polski do 2050 r. Tworzenie warunków
Bardziej szczegółowoRachunkowość zarządcza wykład 3
Rachunkowość zarządcza wykład 3 Czym będziemy się zajmować na dzisiejszych zajęciach? Analiza progu rentowności Ilościowy i wartościowy próg rentowości Marża brutto, strefa bezpieczeństwa, dźwignia operacyjna
Bardziej szczegółowowww.promobio.eu Warsztaty PromoBio, 17 Maja 2012 Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, ul. Bartosza Głowackiego 17, Olsztyn
Warsztaty PromoBio, 17 Maja 2012 Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, ul. Bartosza Głowackiego 17, Olsztyn Promocja regionalnych inicjatyw bioenergetycznych PromoBio Możliwości wykorzystania biomasy w świetle
Bardziej szczegółowoPodsumowanie i wnioski
AKTUALIZACJA PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA KATOWICE Część 16 Podsumowanie i wnioski W 880.16 2/6 I. Podstawowym zadaniem aktualizacji Założeń
Bardziej szczegółowoNie tylko wytwarzanie. O cichej rewolucji w polskiej elektroenergetyce
Nie tylko wytwarzanie. O cichej rewolucji w polskiej elektroenergetyce III edycja raportu ING Bank Śląskiego i na temat finansowania inwestycji energetycznych Maj 2013 Jeszcze niedawno ulegaliśmy magii
Bardziej szczegółowoStrategia rozwoju systemów wytwórczych PKE S.A. w ramach Grupy TAURON w perspektywie roku 2020
Strategia rozwoju systemów wytwórczych PKE S.A. w ramach Grupy TAURON w perspektywie roku 2020 Henryk TYMOWSKI Wiceprezes Zarządu PKE S.A. Dyrektor ds. Rozwoju Eugeniusz BIAŁOŃ Dyrektor Projektów Budowy
Bardziej szczegółowoPrzewrotny rynek zielonych certyfikatów
Przewrotny rynek zielonych certyfikatów Autor: Maciej Flakowicz, Agencja Rynku Energii, Warszawa ( Czysta Energia nr 4/2013) Niestabilne ceny praw majątkowych do świadectw pochodzenia OZE dowodzą, że polski
Bardziej szczegółowoSystem wsparcia dla wytwórców energii elektrycznej z biomasy - regulacje wynikające z projektu ustawy o OZE. Bełchatów, dn. 16 października 2014 r.
System wsparcia dla wytwórców energii elektrycznej z biomasy - regulacje wynikające z projektu ustawy o OZE Bełchatów, dn. 16 października 2014 r. 2 Założenia zoptymalizowanego systemu wsparcia OZE (zmiany
Bardziej szczegółowoOcena nowej ustawy OZE z punktu widzenia inwestora
Ocena nowej ustawy OZE z punktu widzenia inwestora Tundra Advisory Sp. z o.o. Grzegorz Skarżyński Tundra Advisory Sp. z o.o. Plan: 1. Czy nowa ustawa to tylko aukcje? 2. System zielonych certyfikatów:
Bardziej szczegółowoRola gazu w gospodarce niskoemisyjnej
Rola gazu w gospodarce niskoemisyjnej Andrzej Modzelewski RWE Polska SA 18 listopada 2010 r. RWE Polska 2010-11-17 STRONA 1 W odniesieniu do innych krajów UE w Polsce opłaca się najbardziej inwestować
Bardziej szczegółowoKlaster bez klastra materiał problemowy
Klaster bez klastra materiał problemowy Chciałbym podzielić się z Państwem wiedzą na temat wdrożenia projektu pt. Klaster bez klastra, który został opracowany na podstawie mojej koncepcji. Informacje na
Bardziej szczegółowoProjektowanie systemu krok po kroku
Rozdział jedenast y Projektowanie systemu krok po kroku Projektowanie systemu transakcyjnego jest ciągłym szeregiem wzajemnie powiązanych decyzji, z których każda oferuje pewien zysk i pewien koszt. Twórca
Bardziej szczegółowoBilansowanie mocy w systemie dystrybucyjnym czynnikiem wspierającym rozwój usług systemowych
Bilansowanie mocy w systemie dystrybucyjnym czynnikiem wspierającym rozwój usług systemowych Autorzy: Adam Olszewski, Mieczysław Wrocławski - Energa-Operator ("Energia Elektryczna" - 3/2016) Funkcjonujący
Bardziej szczegółowoRynek ciepła z OZE w Polsce źródła rozproszone: stan i tendencje rozwojowe
Rynek ciepła z OZE w Polsce źródła rozproszone: stan i tendencje rozwojowe Janusz Starościk PREZES ZARZĄDU SPIUG 69 Spotkanie Forum EEŚ Warszawa, NFOŚiGW 28 stycznia 2015 Rynek ciepła ze źródeł odnawialnych
Bardziej szczegółowoWPŁYW WPROWADZENIA OGRANICZENIA GENERACJI WIATROWEJ NA KOSZTY ROZRUCHÓW ELEKTROWNI KONWENCJONALNYCH
WPŁYW WPROWADZENIA OGRANICZENIA GENERACJI WIATROWEJ NA KOSZTY ROZRUCHÓW ELEKTROWNI KONWENCJONALNYCH Autor: Michał Połecki ("Rynek Energii" - czerwiec 2017 r.) Słowa kluczowe: rynek mocy, farmy wiatrowe,
Bardziej szczegółowoW dużym uproszczeniu amortyzację pokazuje poniższy wykres.
1. Czym jest amortyzacja Nabywając nieruchomość, liczymy się z tym, że w miarę jej używania będzie się ona starzała. Okres całkowitej trwałości nieruchomości jest stosunkowo duży. Dla budownictwa z tzw.
Bardziej szczegółowoMACD wskaźnik trendu
MACD wskaźnik trendu Opracowany przez Geralda Appela oscylator MACD (Moving Average Convergence/Divergence) to jeden z najpopularniejszych wskaźników analizy technicznej. Jest on połączeniem funkcji oscylatora
Bardziej szczegółowoBEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE MIAST I WSI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO. Maciej Dzikuć
BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNE MIAST I WSI WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO Maciej Dzikuć Celem artykułu jest przedstawienie postrzegania bezpieczeństwa energetycznego przez mieszkańców województwa lubuskiego. Wskazano
Bardziej szczegółowoWyzwania stojące przed KSE i jednostkami wytwórczymi centralnie dysponowanymi. Maciej Przybylski 28 marca 2017 r.
Wyzwania stojące przed KSE i jednostkami wytwórczymi centralnie dysponowanymi Maciej Przybylski 28 marca 2017 r. Agenda 1 Aktualne zapotrzebowanie na energię i moc 7 Kierunki zmian organizacji rynku 2
Bardziej szczegółowoMINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech KrzyŜy 3/5, Warszawa. Agencja Rynku Energii S.A Warszawa 1 skr. poczt. 143
MINISTERSTWO GOSPODARKI, pl. Trzech KrzyŜy 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON G - 10.4k Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstwa energetycznego
Bardziej szczegółowoPolska energetyka scenariusze
Warszawa 10.10.2017 Polska energetyka 2050 4 scenariusze Dr Joanna Maćkowiak Pandera O nas Forum Energii to think tank działający w obszarze energetyki Naszą misją jest tworzenie fundamentów efektywnej,
Bardziej szczegółowoRozdział 4. Bilans potrzeb grzewczych
ZZAAŁŁO ŻŻEENNIIAA DDO PPLLAANNUU ZZAAO PPAATTRRZZEENNIIAA W CCIIEEPPŁŁO,,, EENNEERRGIIĘĘ EELLEEKTTRRYYCCZZNNĄĄ II PPAALLIIWAA GAAZZOWEE MIIAASSTTAA ŻŻAAGAAŃŃ Rozdział 4 Bilans potrzeb grzewczych W-588.04
Bardziej szczegółowoGENERACJA ROZPROSZONA wyzwania regulacyjne.
Henryk Kaliś FORUM Odbiorców Energii Elektrycznej i Gazu GENERACJA ROZPROSZONA wyzwania regulacyjne. Warszawa, 13 kwietnia 2012 r. GENERACJA ROZPROSZONA - stan aktualny. Rozwój generacji rozproszonej ściśle
Bardziej szczegółowoEnergia wiatrowa w twojej gminie 24 czerwca 2010, hotel Mercure, Wrocław. Energetyka wiatrowa w Polsce Stan aktualny i perspektywy rozwoju
Energetyka wiatrowa w Polsce Stan aktualny i perspektywy rozwoju Dr. Markus Reichel, Friedrich Czambor Wrocław, 24.06.2010 KRÓTKO O DREBERIS 1998 Założenie firmy w Zittau/Niemcy i we Wrocławiu 1999 Przeniesienie
Bardziej szczegółowoWpływ cen uprawnień do emisji CO2 na polski system wytwórczy analiza krótkoterminowa przy wykorzystaniu usługi ModWEEL
Monika Orzechowska 1, Marcin Malec 2, Przemysław Kaszyński 3 IGSMiE PAN Wpływ cen uprawnień do emisji CO2 na polski system wytwórczy analiza krótkoterminowa przy wykorzystaniu usługi ModWEEL Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoWPŁYW KRYZYSU GOSPODARCZEGO NA PROGNOZĘ STRAT BILANSOWYCH
WPŁYW KRYZYSU GOSPODARCZEGO NA PROGNOZĘ STRAT BILANSOWYCH Autor: Anna Gawlak ( Rynek energii nr 1/2010) Słowa kluczowe: elektroenergetyka, prognozowanie, straty sieciowe Streszczenie. W artykule przedstawiono
Bardziej szczegółowoINTEGRATOR MIKROINSTALACJI ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII ZYGMUNT MACIEJEWSKI. Wiejskie sieci energetyczne i mikrosieci. Warszawa, Olsztyn 2014
INTEGRATOR MIKROINSTALACJI ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII w ramach projektu OZERISE Odnawialne źródła energii w gospodarstwach rolnych ZYGMUNT MACIEJEWSKI Wiejskie sieci energetyczne i mikrosieci Warszawa,
Bardziej szczegółowoZapotrzebowanie na moc i potrzeby regulacyjne KSE. Maciej Przybylski 6 grudnia 2016 r.
Zapotrzebowanie na moc i potrzeby regulacyjne KSE Maciej Przybylski 6 grudnia 2016 r. Agenda Historyczne zapotrzebowanie na energię i moc Historyczne zapotrzebowanie pokrywane przez jednostki JWCD oraz
Bardziej szczegółowoEkonometryczna analiza popytu na wodę
Jacek Batóg Uniwersytet Szczeciński Ekonometryczna analiza popytu na wodę Jednym z czynników niezbędnych dla funkcjonowania gospodarstw domowych oraz realizacji wielu procesów technologicznych jest woda.
Bardziej szczegółowoRozwój energetyki wiatrowej w Polsce w kontekście planów przekształcenia polskiej gospodarki z wysokoemisyjnej na niskoemisyjną
Rozwój energetyki wiatrowej w Polsce w kontekście planów przekształcenia polskiej gospodarki z wysokoemisyjnej na niskoemisyjną Polska energetyka wiatrowa szybki rozwój i duży potencjał dalszego wzrostu
Bardziej szczegółowoKomfort Consulting. Stan obecny i perspektywy dla inwestycji w OZE i Energetyki w Polsce. Sosnowiec, 20 Października 2010
Stan obecny i perspektywy dla inwestycji w OZE i Energetyki w Polsce Sosnowiec, 20 Października 2010 Janusz Starościk - KOMFORT CONSULTING 20/10/2010 Internal reserves all rigs even in the event of industrial
Bardziej szczegółowoNowe zadania i nowe wyzwania w warunkach deficytu mocy i niedoboru uprawnień do emisji CO2 Jan Noworyta Doradca Zarządu
Rola giełdy na rynku energii elektrycznej. Nowe zadania i nowe wyzwania w warunkach deficytu mocy i niedoboru uprawnień do emisji CO2 Jan Noworyta Doradca Zarządu Warszawa, 25 kwietnia 2008 Międzynarodowa
Bardziej szczegółowoWPŁYW REDUKCJI GENERACJI WIATROWEJ NA KOSZTY ROZRUCHÓW ELEKTROWNI KONWENCJONALNYCH
Michał POŁECKI Instytut Elektroenergetyki Politechniki Warszawskiej WPŁYW REDUKCJI GENERACJI WIATROWEJ NA KOSZTY ROZRUCHÓW ELEKTROWNI KONWENCJONALNYCH Rozwój energetyki wiatrowej w Polsce oraz plany budowy
Bardziej szczegółowoSytuacja demograficzna a szkolnictwo wyższe w Polsce
Sytuacja demograficzna a szkolnictwo wyższe w Polsce Od 1990 roku polskie szkolnictwo wyższe było w okresie stałego i dynamicznego wzrostu. W ciągu 15 lat liczba studentów osiągnęła rekordowy poziom 1,9
Bardziej szczegółowoG-10.4(P)k. Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego
MINISTERSTWO ENERGII Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej G-10.4(P)k Sprawozdanie o działalności operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego www.me.gov.pl Agencja Rynku Energii S.A. Portal sprawozdawczy
Bardziej szczegółowoPrezentacja Spółki Warszawa, Czerwiec 2017
Prezentacja Spółki Warszawa, Czerwiec 2017 Charakterystyka działalności DZIAŁALNOŚĆ HOLDINGOWA DYSTRYBUCJA ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRZESYŁANIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ HANDEL ENERGIĄ ELEKTRYCZNĄ ZARZĄDZANIE HOLDINGIEM
Bardziej szczegółowo